Hare Majesteit Koningin Juliana
5' JAARGANG N° 1427
VRIJDAG 7 JAN. 1949
bevestigt de woorden van Haar Moeder
Een zelfstandig en souverein
Indonesië het uiteindelijk doel
Reactie op de Koninkliike rede
Mist.... de vijand van het vuur
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week 1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart, btf vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel R 2200 397»
Reeds in 1942 sprak mijn moeder de hoop uit, dat Indonesië en Neder
land, na de gemeenschappelijke overwinning op de vijand, vrijwillig en
in vrijheid en gelijkwaardigheid zouden samenwerken tot herkrijging van
vrede en geluk. Haar woorden gaven toen nier alleen uitdrukking aa.> een
verwachting, maar hielden ook een belofte in.
In Februari 1948 herhaalde mijn Moeder die belofte. Zij verklaarde toen
onder herinnering aan de woorden van de grote vrijheidsstrijder Roosevelt
dat het gemeenschappelijk streven vei behoort uit te gaan boven het ver-
krijgen van onafhankelijkheid, doch mede gericht moet zijn op de verwer
kelijking van de vrijheid van geloof, de vrijheid van het woord, en vrij
waring van vrees en gebrek
In wederzijds vertrouwen zou een
nieuwe samenwreking moeten groei
en ter vestiging van een vrij en sou
verein Idonesië, in gelijkwaardig deel
genootschap met Nederland verbon
den in de Nederlands-Indonesische
Unie. Zij besloot toen met de woor
den: „Zowel Nederland als Indonesië
zien uit naar de dag. dat de Verenig
de Staten van Indoesië, op voordracht
va Nederland, de hun toekomende
plaats zullen innemen temidden van
de Verenigde Volkeren".
Van de aanvang v-n mijn regering
af is mijn streven erop gericht ge
weest, de belofte van mijn Moeder
gegeven, ten volle ten uitvoer te leg
gen en mee te werken om aan de voi
ken van Indonesië vrede, geluk u
Scandinavië voor
de keus
In verband. naar uit welingelichte
kringen wordt gemeld, met een uitno
diging van Amerikaanse zijde, om deel
te nemen aan het Atlantisch pact. zijn
de ministerpresidenten en de Ministers
van Buitenlandse Zaken van Zweden.
Noorwegen én Denemarken in Karls
stad bijeengekomen, teneinde gezamen
lijk hun houding te bepalen.
Nog niet bevestigde berichten mei
den dat de besprekingen vastgelopen
zijn op meningsverschillen tussen Zwe
den en Noorwegen over het vormen
van een militair verdedigingsblok.
Een nieuwe bijeenkomst te Kopen
uanen worat in overweging genomen.
Naar verluidt zouden ook Portugal
en IJsland een dergelijke uitnodiging
hebben ontvangen.
NOORWEGEN ZOEKT DEKKING
Nader wordt bericht, dat de bespre
kingen voornamelijk zijn tot stand ge
komen, doordat vorige week de mini-
ster van Buitenlandse Zaken van Nooi
wegen de mogelijkheid had geopperd
dat Noorwegen zich inzake zijn verd"
diging tot het Westen zou wenden. Bü
een eventuele aanval uit het Oosen zou
het gebied ten Noorden van Narvik
moeten worden prijs gegeven, terwijl
met Weste^e hulp de rest van het land
gemakkelijk 2ou kunnen worden ver
dedigd. Voorop gesteld werd, dat een
gezamenlijke Scandinaafse defensie
bet best zou werken.
Ontspanning in
Palestina
Een functionaris van de VN. heeft
medegedeeld, dat zowel Egypte als
Jsrael zich bereid hebben verklaard het
vuren te staken met ingang van heden
te 15 uur. Beide partijen hadden de
waarnemende bemiddelaar, dr Bunche.
hiervan in kennis te stellen.
Het bestand zal worden gevolgd door
Onmiddellijke onderhandelingen tursen
vertegenwoordigers van de beide rege
ringen, onder voorzitterschap van de
VN. over de uitvoering vai» de wapen
stilstandsresoluties van de Veiligheids
raad van 4 en 16 November.
He; voorstel om het vuren te staken
kwam uit Cairo, aldus de functionaris,
en werd doorgegeven aan dr Bunche
e Lak» Success, die er de Israëlitische
regering van in kennis stelde Israël
verklaarde zich met het voorstel
secoord.
EH-MIOTJH-'
welvaart in een eigen souverein staats
bestel te verzekeren. Met vreugde heb
ik mogen vaststellen, dat grote delen
van Indonesië bereid waren aan dit
doel mee te werken. Helaas bleken
in andere delen krachten, die geweld
en wanorde verkozen boven een orde
lijke samenwerking, de overhand te
hebben over de ook daar aanwezige
personen, die in goede verstandhou
ding met Nederland de nieuwe rechts
orde wilden opbouwen. Daardoor
werd een militaire actie ten laatste on
vermij del ijk.
HET WOORD GESTAND
Het doel daarvan was geenszins te
rug te komen op het woord, dat door
mijn Moeder en door het Nederlandse
volk als geheel met betrekking tot
Indonesië plechtig is gegeven het doel
daarvan was uitsluitend de mogelijk
heden te openen, om nu eindelijk aan
Indonesië orde, welvaart, vrijheid, zelf
standigheid en souvereiniteit te kun
nen geven in een federale rechtsstaa.
Thans is, door de afkondiging van
hef besluit „bewind Indonesië in over
gangstijd". een belangrijke schrede ge
zet op de weg naar bevestiging van
een eigen Indonesische staatsbestel.
Het is mijn oprechte wens, dat bin
nen weinige weken een Indonesische
federale regering wordt ingesteld, die
de verantwoordelijkheden en plichten
welke zijn verbonden aan een demo
cratisch bestel, zal uitoefenen en ver
vullen. Deze federale regering zal on
verwijld ingevolge de haar toekomen
de bevoegdheden verdere voorberei
dingen treffen tot de overgang naar
en de vestiging van de nieuwe rechts
orde. Zo zal zij zodra de omstan
digheden dit zullen toelaten in
overeenstemming met de hoge verte
genwoordiger van de Kroon vrije
verkiezingen in Indonesië doen hou
den.
Aldus zullen naar ik hoop. spoedig
de souvereine staten van Indonesië
werwelijkheid worden. Indonesië en
Nederland zullen dan. in de Unie ver
enigd, in een harmonisch samengaan
al hun krachten kunnen geven aan
40.000 POND STERLING VOOR
DE INSTITUT PASTEUR
De Canadese Raad voor wederop
bouw heeft een bedrag van Ongeveer
4 000 pond sterling naar de Institur
P2s*r*»ir te Parijs gezonden.
een gezonde ontwikkeling van beide
landen en aan het toenemen van de
welvaart in de wereld. Dan zal
zoals mijn Moeder het wenste een
beter en gelukkiger toekomst gegrond
vest zijn.
Minister Drees in
Batavia
Gistermiddag is minister Drees te
Batavia aangekomen. Op het vliegveld
Kemajoran waren aanwezig generaal
Spoor, vjceadmiraal Pinke, Dr. Koele,
dc leden van de Commissie voor Goe
de dienst, Herremans en Critchley en
andere Nederlandse en Indonesische
autoriteiten.
Dr Drees verklaarde, dat hij een
goede re-s had gehad met stopplaatsen
Malta, Sjarja en Bangkok.
Op een vraag of hij Hatta en andere
Republikeinse leiders zou ontmoeten,
zei de heer Drees. dat hij in de eerste
plaats naar Indonesië was gekomen om
de hoge vertegenwoordiger van de
Kroon en de leden van de voorlopige
federale regering te ontmoeten. Van
deze b^nr.-'iingen zal he; afhankelijk
zijn, welke contacten er verder .even
tueel nog zouden kunnen worden- ge
maakt.
Op het bordes van het Paleis werd
de héér Drees begroet door Dr Beel
en de leden der voorlopige federale
rrg--ing.
De strijd in China
gaat door
De communisten hebben naar offi
cieuze berichten zeggew geweigerd in
te gaan op de voorstellen door de Chi
neïe Regering gedaan, om tot vredes
Onderhandelingen te geraken.
Officieel is hiervan echter nog geen
bericht binnengekomen.
vieneraal Fai Tsjoeng Hsi zou met
zijn legers, die ten Noorden van Han
kou gelegen waren. deze positie heb
uen opgegeven zonder strijd. Men ver
keert nog in het Onzekere over zijn
..politieke bedoelingen".
Het Departement van Defensie heeft
de militaire opleiding bevolen van alle
mannen van 1845 jaar.
Generaal Soen Yoean Liang is na
een tocht van 29 dagen te voet. als boer
verkleed in Hankou aangekomen, na
dat hij zijn leger had verloren.
De bevelhebber der communistische
strijdkrachten in China, Lioe Poe
Tsjing. een der bekwaamste generaals
2ou bij een bombardement om het le
ven zijn gekomen.
NEDERLANDSE HARDRIJDERS
NAAR NOORWEGEN.
Een groep schaatsenrijders, leden van
de NVBHS. zullen Zondag 9 Januari
naar Hamar vertrekken om daar Onder
leiding van de oudhardrijder Klaas
Schenk uit Wieidngerwaard. drie weken
te trainen. De meesten van deze rij
ders zullen voor eigen kosten de reis
maken, doch een vijftal, Marius Stry
bis. de Nederlandse uurrecordhouder
(Harencarspel)Muts (Jisp). Maarte
(Aalsmeer), de Heus (Breukelen) en
Habing (Zweelo) worden gedeeltelijk
on kosten \-an de bond uitgezonden.
Republikeinen niet in
federale regering?
Ned: 'ar.ö.se zegslieden in Batavia,
die vérband leggen tus$ey. de rede van
Koningin Juliana en de komst van dr
Drees, zien in de wens der Koningin
tot een spoedige vorming der federale
regering een aanwijzing voor de belar.g
rijkste oogmerken van dr Drees' reis.
Genoemde aegslieden zouden de spoe
dige vorming ener interimregering, met
medewerking van een of meer der Re
publikeinse leiderr, nuttig achten, ge
zien de critiek van internationale zijde
op de politionele actie en met name in
verband met de door Nehru bijeenge
roepen Aziatische conferentie over het
Indonesische Vraagstuk. Men achtte het
niet waarschijnlijk, dat bij-ir SoekamO
avances zouden worden gemaakt, doch
wel. dat Moh Hatta en Soetan Sjahrir
ir.dien zij hun medewerking willen ver
lenen, acceptabel zijn-
Van Republikeinse zijde, voorzover
te Batavia bereikbaar, werd de mo
gelijkheid van medewerking der Re
publikeinse leiders aan de vorming
van een federale regering in de hul
dige omstandigheden verworpen.
Men was aan Republikeinse kant de
mening toegedaan dat de Repubb
ke-nse leiders. Vrij of niet vrij. de
resultaten van de conferentie te New
DpVii zouden afwachten en dat er
in:l de tussentijd, een guerïllastrijd
7.il plaats hebben.
Een verwijt aan
prof. Romme
Dr. Soebrandio, Republikeinse ver
tegenwoordiger te London, zeide heden
dat de rede van Koningin Juliana wei
nig toevoegede aan de beloften, die
reeds door Koningin Wilhelmina waren
gegeven.
Verzekerend, dat de Nederlandse
politiek in Indonesië geleid werd door
Prof Romme. leider der sterkste partij
in Nederland, zeide hij: „Het zou van
meer betekenis zijn, wanneer de verkla
ring van de Koningin herhaald zou
kunnen worden door prof Romme.
Het is aan Prof. Romme te wijten,
dat vorige overeenkomsten niet uitge
voerd zijn. zo verklaarde hij, toevoe
gende: „Wij vertrouwen, dat, waar de
Koningin van Nederland een constir»
tionele vorstin is, de gevoelens, die zi
uitsrpak. tenminste een gids voor de
Nederlandse politiek in Indonesië iu]
len zijn."
Gevaarlijk
speelgoed
Na het Ongeval, dat twee Lcidse
jongens het leven kostte ten gevolge
van spel met een geladen mortlergra
naat. is in het openbaar nogmaals ge
wezen op het grote gevaar van het
bewaren van munitie en ander oorlogs
tuig, ookal wordt daarvan aangeno
men. zoals in het geval dat thans twee
doden kostte, dat het Projectiel onge
Iaden is.
De noodlottige explosie en de her
haalde dringende waarschuwingen had
den tot resultaat dat binnen enkele
uren op het politiebureau werden i.nge
leverd. twee vliegtuigbommen en drie
luchtafweergranaten.
Twee jongens kwamen b.v. een lichte
vliegtuigbom inleveren. die naar alle
waarschijnlijkheid nog geladen was-
Zij plachten hiermee een soort kegel
spel te bedrijven. Een andere jongen
kwam aanzeulen met een granaat van
ongeveer 40 cm lengte, met de laco
nieke boodschap: „Wilt U 'm even de
monteren? Wanneer kan ik 'm terug
halen, want m'n vader wil er een
bloemenvaars van maken
Stikker en Spaak
aan de maaltijd
De ministers van buitenlandse zaken.
Stikker en Spaak, hebben gezamenlijk
gegeten en natuurlijk is er ook over
een en ander gesproken-
Het onderhoud ging over de toestand
in Indonesië, de gemeenschappelijke
houding ten aanzien van het Atlantisch
pact en het Duitse probleem. Bijzon
dere aandacht werd besteed aan de
vragen, die rijzen met betrekking tot
de vestiging van een internationaal
bureau voor de Ruhr. Een gezamenlijk
NederlandsBelgisch opreden werd
noodzakelijk geacht, teneinde een ver
tegenwoordiging te krijgen.
Australië boycot
opnieuw
Het Australische verbond van zee
lieden heeft Donderdag onverwacht
de boycot van alle Nederlandse sche
pen weer yigevoerd en geweigerd
sleepboten ter beschikking te stellen
van de Nederl. vrachtboot „Nieuw
Holland". Het schip moest zonder
sleepboothulp uitvaren. Het is gela
den met stukgoederen voor Java en
Singapore. De boycot van de bond
werd 81 December gewijzigd en in
overeenstemming gebracht met de boy
cot van de bond van havenarbeiders,
die alleen betrekking heeft op schepen
met lading voor havens in Indonesië,
die zich in Nederlandse handen be-
viden. Een ander Nederlands schip,
de „Abbekerk", voer Woensdag uit
met assistentie van sleepboten.
O
DURE VIS?
Naar in betrokken kringen te Umul
den verluidt zal op 1 Februari de Prijs
stop voor alle «oorten vi« vervallen.
RUSTIG WEER
Pjaatselijk nevel of mist, overigens
zwaar bewolkt met enkele opklaringen
Overwegend droog weer. Zwakke tot
matige wind tussen Zuid en Zuidwest
Weinig verandering in temperatuur.
Uit Amerika is een grote z.g. mist
brandspuit geimporteerd, de eerste in
ons land- De Zaanse brandweerdeskun
digen, de heren van Heyns-bergen, heb
ben het verzoek gekregen met dit
nieuwe apparaat te experimenteren en
te demonstreren.
Gisteren arriveerde deze bijzondere
blusser in Zaandam. Het uiterlijk ver
schilt niet veel van een flinke baby
spuit op twee wielen, die achter een
auto kan worden gekoppeld. Alleen
wordt gewerkt met een speciaal soort
slangen en straalpijpen. Met een maxi
mum druk van 60 atmosfeer wordt het
water omgezet in damp. Deze damp
absorbeert de hitte van het vuur vijf
maal zo snel als water. Het belangrijke
voordeel is. dat een „mistbiussing"
geen waterschade oplevert.
ITALIAANSE MIJNWERKERS
Het eerste contingent Italiaanse mijn
werkers, bestemd voor de Nederlandse
steenkolenmijnen, is Woensdag in de
mijnstreek gearriveerd. Dit contingent
bestaat ui 66 ongehuwde arbeiders van
19 ot 30 jaar. Zij 'zijn afkomstig uit de
omgeving van van Venetië.
SCHIP AAN DE GROND.
Het 200 ton metende Nederlandse
schip „Eemshorn" is heden bij hoge
zee in het Kattegat bij Halsfoarre (Nd.
Jutland) aan de grond gelopen. Hoge
golven sloegen over het dek en be
moeilijkten het reddingswerk. De
..Eemshorn" is op weg van Aalborg
r.aar Nederland.
JAPI VAN KWADE HUIZE.
Het komt de laatste tijd herhaalde
malen voor dat Amsterdamse kinderen
huizen en winkels langs gaan om oud
papier op te halen, waarbij zy dan
van de gelegenheid die hun geboden
wordt, wanneer men papier bijeengaart
om kleine diefstallen te plegen.
De politie waarschuwt hiertegen.
BELEEFDE GASTEN.
In de afgelopen nacht zijn ongewenste
bezoekers binnengedrongen bij een han
delsonderneming aan de Nassaukade.
Zij slaagden erin met een sleutel de
brandkast in de kelder te openen en
uit een geldkistje f 4600 te stelen. De
sleutel, die zij daarvoor gebruikten
legden zy daarna op het bureau van
de procuratiehouder. Voorlopig tast de
politie nog in het duister.
IN ZWEMBAD VERDRONKEN.
In het Helperzwembad te Groningen
is de elf-jarige Alex van Dam uit Gro
ningen verdronken. Het knaapje, dat
niet kon zwemmen was een geregelde
bezoeker van het bad en speelde vaak
met vriendjes in het ondiepe gedeelte
van het bassin. Het ongeval werd ont
dekt, toen het publiek op de tribune
het lichaam van het jongetje op de bo
dem zag liggen.
EXTRA VLEES.
Bij een drijfjacht onder de gemeente
Rogge] zijn twee wilde varkens gescho
ten. Een der dieren woog 130 kg. Het
was een groot everzwijn, dat eerst drie
salvo'g hagel van de opzichter Verken
nis en daarna van de jager Steegs het
genadeschot kreeg. Vijf andere wilde
zwijnen Ontsnapten.
STOFFELIJK OVERSCHOT VAN
J. BREYER GEVONDEN.
Niet ver van de plaats waar op de
Kortenhoefse plas de omgeslagen boot
is gevonden, heeft men vanmiddag het
lijk gevonden van de 44jarige J. Bleyer
uit Kortenhoef. Een der jagers, die
Dinsdagavond bij de eendenjacht op
de Kortenhoefse plas om het leven
kwam. Het stoffelijk overschot vertoon
de geen sporen van geweld, als doods
oor zaak kon men verdrinking vast
9tellen,
Naar het stoffelijk overschot van de
heer O. van Dijk uit Den Haag wordt
nog gezocht.
PER AUTO NAAR NEDERLAND
BELG IE
De minister van verkeer en Water
staat deelt mede dat desgevraagd door
dc RVI ontheffing van het Zondagsrij
verfood kan worden verleend op Zon
dag 13 Maart a.s. aan houders van
plaatsbewijzen voor de Interland voet
balwedstrijd Nederland—België van en
naar het Olympisch Stadion te Am
sterdam. Bij uitreiking van een onthef
fingsbewijs wordt het entree-bewijs
van de aanvrager aan de achterzijde
van een stempel van de betreffende
RVI voorzien.
HOE EEN HONGAARS VLIEGTUIG
ONTSNAPTE
Een twintig Jarige Hongaarse, Erz-
sebet Matyas, hield een revolver on
der de neuzen van twee onwillige le
den van de bemanning van het vlieg
tuig, terwijl een in het complot betrok
ken en eveneens gewapende vlieger
de contröle over de stuurinrichting
van het Hongaarse lijnvliegtuig. dat
Dinsdag jl. te München met 25 inzit
tenden is geland, overnam. Dit werd
door de inzittenden van het toestel
onthuld, voorbereidingen voor de ont
snapping waren sedert April 1948 ge
troffen.
De leider van de gevluchten. Jakos
Majoros, verklaarde: „Wij zijn ge
vlucht voor de communistische terreur
niets dan Onze levens en onze Vrijheid
medenemend."
OORLOGSSCHEPEN NAAR
ENGELAND TERUG.
De Britse Admiraliteit heeft bekend
gemaakt, dat de Sowjet Unie een slag
schip, 8 torpedobootjagers en drie duik
boten, die Engeland haar in 1944 heeft
Uitgeleend, zal teruggeven. De terug
gave zal in drie groepen geschieden
en deze maand beginnen. Naar ver
klaard werd, „moeten volgens de be
palingen van de overeenkomst deze
schepen aan Engeland worden terugge
geven worden, daar de Sowjet Unie
thans haar aandeel van de Italiaanse
vloot ontvangt-"
Chaos
Slechts een simpel berichtje, ergetif
op een plaatsje achteraf, met een niety
betekend opschrift is de aanleiding
tot het artikel, dat wij vandaag in Uw
aandacht willen aanbevelen. De inter,
nationale tarwe-overeenkomst zal ooi
door Nederland niet bekrachtigd wo?
den. Misschien dat U zich niet een#
herinnert wat hiermee wordt bedoeld.
We willen U helpen. In een tijd, dr*
schijnbaar al weer ver achter ons lijfl
hoewel het tijdsverloop slecht? eeB
drietal jaren bedraagt, waren de vol
ken der aard?, nog onder de indruk
van de afschuwelijke verwoestingen,
die overal in de wereld waren aange'
richt. In de oorlog kwam er reeds ee»
Atlantic Charter *.ot stand, waarin dé
mensheid vrijheid van gebrek eil
vrees werd aangekondigd. Na de oor*
log is er een specirle poging g«. aarr,
om het ideaal te verwezenlijken E'd
van die pogingen was de oprient r
van de wereIdvoed<e'raad.
De wereldvoedseu-aad zt'g in. dat
er orde moest komen in de •,o-:oren-
ging en de verwe v-lng v?n g" me*
en ze wist een tarwe-overeenkomsf
tot stand te brengen, waarbij de aan
gesloten landen zich verplichtten, op
gave te doen van de verbouwde ho*
veelheid tarwe, waarin prijsvoorschrii
ten Werden gegeven, alsmedt aanwijJ
zingen, hoe zowel een tekort als een
teveel te voorkomen. Nog lang niet
volmaakt was deze overeenkomt en
de organisatie had nog slechts weinig
macht om de overkomsten te doen na
leven.
Eji toch was het een bescheiden b»-
gin van Ordening, dat we met Vreugd#
begroetten. Slechts een donkere plek
zat er in deze geschiedenis: Sowjet-
Rusland wilde ook aan deze overeen
komst niet deel nemen. Het gevolg
van jleze houding was, dat niet alleen
Sowjet Rusland maar ook de overige
Oostelijke landen, die onder Ru#*:
heerschappij staan. ae
komst niet konden meedoen.
Een overeenkomst tussen de landen
der wereld om de voedselvoorraden
onder internationale contrftle te zet
ten heeft geen zin, als bijna een vier
de deel der wereld er buiten blijft
staan. Vooral niet. wanneer dat deel
in de tarweproductie een belangrijke
rol speelt. De gevolgen zijn niet uitge
bleven. Twee van de voornaamste
tarweproducerende landen, Amerika
en Canada, hebben reeds enige tijd
geleden de overeenkomst opgezegd en
nu heeft ook Nederland zich terugge
trokken. We kunnen ons voorstellen,
dat het voor minister Mansholt. die
vorig jaar veel werk verricht heeft
om resultaten te bereiken door mid
del van deze internationale overeen
komst. een bittere pil is geweest.
Erger nog is, dat, nu deze beschei
den poging heeft gefaald, er in de
tarwepolitiek en dit betreft niet
alleen tarwe, maar iok andere granen
zullen er de terugslag van ondervin
den, weer een tijdperk van chaos
dreigt in t« treden. Een chaos die in
het ene land invoerpremies en in het
andere invoerverboden tot gevolg zal
hebben. Een chaos, die in een bepaald
jaar de tarwe sch-eeuwend duur. in
het andere waardeloos kan maken.
Jammer, dat dit net moet gebeuren
nu Truman in Amerika een politiek
wil gaan invoeren, die juist een be
paalde ordening tot doel heeft.
v. X.
onze kle;ne toven? -