KAPPIE
Nederland bezit schat aan statistische
gegevens op alle gebieden
Amerika voert andere koers
[T0>h4t"R
Verzameld door 50-jarig Ceniraal
Bureau voor de statistiek
Belangrijke wijziging in overbruggings-
en Soc. bijstandsregeling
Super-sadist
Jean Vaubaron bewijst
zijn onschuld
Van niet le bepalen waarde
Vrijdag j.1. werd het Centraal Bureau voor de Statiestiek een halve
geuw oud. Zij, die In het dagelijks leven weinig of niets met statistiek te
maken hebben, sullen zich over dit feit niet kunnen opwinden, hoewel de
meeste mensen toch vaak waardering hebben voor „zo'n handig lijstje of
overzichtje", dat hen bij het zakendoen ten dienste staat of inzicht op enig
gebied in het maatschappelijk leven geeft. Het C.BS. is tijdens de volks
telling wel wat mear bekend geworden dan voorheen, doch zeer velen be
teffen maar nauwelijks het algemene maatschappelijke nut van deze instel
ling. Ter gelegenheid van het halve eeuwfeest belegde de directeur-gene
raal van het C.B.S., dr. Ph. J. Id'enburg, een bijeenkomst voor de pers,
waarbij hij de arbeid en het belang van de door hem geleide instelling
uiteenzette.
WIJ KUNNEN MEEKOMEN.
Nederland is het enige land, waar
de algemene statistiek centraal geor
ganiseerd is. Overal in de wereld
heeft men bewondering voor het CBS
met zijn goede wetenschappelijke en
technische uitrusting, zijn eenheid van
methode 2en zijn degelijke arbeid. De
onillkkende fun ctie van het CBS,
die o.m. belangrijk is bij het voor
bereiden van overheidsmaatregelen
zowel als bij controle op de uitvoe
ring daarvan, is een voorname factor
geworden in het maatschappelijk le
ven. De arbeid resulteert zowel in
periodieke statistieken op verschillend
gebied als in het omvangrijke „jaar-
„Boekhouding van
verschijnselen"
Statistiek, zo zeide de heer Iden-
burg, is methodische waarneming van
massaverschijnselen, feiten in de sa
menleving dus. en het weergeven
daarvan in cijfers. Deze „boekhou
ding van verschijnselen" vereist vol
komen objectiviteit, dus onafhanke
lijkheid van welke instantie dan ook.
Bovendien is centrale verzameling en
bewerking van gegevens op weten
schappelijke basis een eerste vereiste.
In 1899 werd met de stichting van
bef C.B.S. de grondslag tot de ver-
vulling van al deze wensen gelegd.
In vijftig groeide het C.B.S. uit van
ben instelling met vijf tot een met
ongeveer 1000 medewerkers. Tot de
medewerkers behoort een staf van we
tenschapsmensen: ingenieurs, juristen,
économen en landbouw-ingenieurs. In
deze staf worden mogelijkheden voor
statistisch onderzoek nauwkeurig na
gegaan. Dan worden vragen opgesteld
waarbij methodiek en zuivere begrips
benaling belangrijke rollen spelen.
Wat is bijvoorbeeld de juiste definitie
van een woning en hoe defineert men
huishouding en loon. Het zorgvuldig
en deskundig uitkienen van vragen
draagt in hoge mate bij tot exacte
weergave van begrippen. Toch ont
staan nog wel eens misverstanden. Zo
werd eens aan intellectuelen een vra
genlijst' voorgelegd, waarop men de
„burgeliike staat" moest invullen.. Her
haaldelijk kwamen antwoorden voor
•ls: ..heel netje»", „middenstand,, enz.
Bü de volkstelling bleek een groot
'gedeelte van de stedeiike bevolking
Biet meer te weten, wat men onder
„bedstede" verstond
AL IN 1815 STATISTIEK
Sedert 1815 heeft de statistische we
tenschap z'ch godwig in stiigende liin
ontwikkeld. On allerlei departemen
ten en particuliere instellingen ont
wikkelden zich afdelingen voor stati
stiek, die doorgaans echter weinig
methodisch en veelal verschillend
werkten, zodat overzciht en vergelij
kend materiaal meestentijds ontbra
ken. Wel werd omstreeks 1850 een
poging gedaan om tot meer eenheid
in de overheidsstatisriek te komen,
doch de liberale politici van die da
gen zagen in een door de overheid
ingesteld statistisch bed-ijf een ge
vaar voor het vrije spel der maat
schappelijke krachten. Dit zou dan
volgens hen teveel overheidscontrole
krijgen. Aan het einde van de 19e
eeuw echter werd de toespitsing van
Sociale vraaeshikken zó groot, dat
men aan methodische waarneming
van het matschappelijke ^leven moest
beginnen om in staat te kunnen wor
den gesteld ahhans ter oplossing der
vraagstukken de weg naar verbete
ring te zoeken.
In 1892 kwam de tegenwoordige
commissie voor de statistiek tot stand
>n in 1899 werd het Centraal Bureau
roor de Statistiek geboren, dat in de
ilngen der overheid in zier opnam. De
commissie is de waarborg voor de on
afhankelijkheid van de waarnemingen
ei de uitkomsten daarvan.
cijfers" en het alom bekende en ge
bruikte „statistisch zakboek".
CIJFERFABRIEK
De verwerking der binnengekomen
gegevens geschied mechanisch mét be
hulp van het „Holerithsysteem". Alle
feien worden in cijfercode op kaar
tjes aangebracht. Op deze kaartjes
heeft ieder vakje zijn eigen betekenis
en wordt als zodanig ook weergege
ven. Hieruit kan men automatisch alle
gewenste gegevens verkrijgen in
dien men bijv. weten wil hoeveel
paarden de Ned. boeren bezitten, dan
worden vakjes „paarden" van de
landbouwstatistiek* snel automatisch
geteld en geregistreerd. Zo kan men
b.v. ook het aantal mensen tellen, dat
tot een bepaalde kerkelijke gezindte
behoort Om een indruk te geven;
per jaar worden vijftien millioen kaar
ten geponst, driehonderd millioen ge
sorteerd en vijfenzeventig millioen ge-
tabelleerd. Het aantal beschikbare ge
gevens is niet te schatten: een enorm,
ultra-modern machinepark 'gonst in
deze cijferfabriek, waarvoor de grond
slagen in 1899 werden gelegd.
Normen bijsiandsregeling verhoogd
De minister van sociale zaken he
eft met ingang van 17 Januari 1949 'n
aantal wijzigingen aangebracht in de
overbruggingsregeling en in de sociale
bijstandsregeling. Zoals bekend zijn dez
e regelingen bedoeld om te voorzien
in het levensonderhoud van valide en
bonafide Werknemers tijdens 'n periode
van gedwongen werkloosheid.
De uitkeringen van de overbruggings
regeling zijn in beginsel gebaseerd op
een percentage van het voor het beroep
van betrokkenen geldende loon. De
sociale bijstandsregeling daarentegen
gaat van normen uit, die o.a. afgestemd
zijn op de behoefte en de samenstel
üng van het gezin. De overbruggings
regeling heeft een beperkte uitkerings
duur van 13 weken. Daarna kan even
tueel de sociale bijstandsregeling toe
passing vinden, welke regeling boven
dien toegepast wordt ten aanzien van
enkele bijzondere categoriën van werk
lozen.
De voornaamste met ingang van 17
Januari aangebrachte wijzigingen zijn
de volgende:
OVERBRUGGINGSREGELING
a. Tot nu toe gold de bepaling, dat
een werkloze, die 13 weken uitkering
had genoten, niet opnieuw voor een
zodanige uitkering in aanmerking kon
komen, vooraleer hij tenminste 13 we
ken achtereen door arbeid in het Vrije
bedrijf in eigen onderhoud had kunnen
voorzien. Thans is' deze bepaling zoda
nig gewijzigd, dat genoemde 13 weken
niet-aaneengesloten in een periode var.
26 weken mogen vallen.
b. het uitkeringspercentage volgens
deze regeling voor thuisinwoneuden bo
ven 30 jaar wordt verhoogd van 40
tot 60% van het geldende loon.
BIJSTANDSREGELING
a. de normen, van deze regeling
welke onlangs in verband met het weg
vallen van bepaalde subsidies op de
levensmiddelen reeds met f 1 werd
verhoogd, ondergaan opnieuw een ver
hoging van f 2 voor een echtpaar en
van f 1.10 voor kostgangers en alleen
wonenden. De gezinsledenbijslag,
welke thans f 2,40 per gezinslid be
draagt wordt van het 4e gezinslid af op
f 3 gebracht.
b. Teneinde aan de moeilijkheden
in gezinnen met geringen inkomsten
tegemoet te komen zal voortaan een
bedrag van f 10,— per week Per verdie
nend gezinslid buitenbeschouwing wor
den gelaten.
Dc Californische rechter moest haar
wel gelijk geven. Mrs. Laykin te Los
AngeJes vond, dat ze maar bitter
slecht door haar echtgenoot werd be
handeld en diende een eis tot echtschei
ding wegens „verregaande wreedheid"
in.
Haar man gaf haar, aldus Time, bij
ieder openbaar diner een cheque van
honderd dollar waarvoor ze dan juwe
len en dergelijke spullen mocht kopen.
Maar mr Laykin was er thuis steeds
als de kippen bij om de cheque weer
op te eisen en haar voor de ogen van
zijn woedende echtgenote te verscheu
Humor in cijfers
Een Duitse hoogleraar
haalde tijdens een congres
een grapje uit, dat bij alle
statistiekmensen vermaard is
geworden en dat bewijst, dat
men zeer voorzichtig moet
zijn met gevolgtrekkingen
Hij vertoonde twee beeld-
statistieken, die ongeveer de
zelfde curven vertoonde. Ie
dereen vroeg zich af, in
welke betrekking deze sta
tistieken tot elkaar stonden,
Het bleek, dat de ene de ge
boortecijfers van Bremen en
Luebck weergaf en de an
dere het.... verloop van de
bewoning van ooievaarsnes
ten in die streek.
Verkoopsters wilden hun
huwelijksuitzet bij elkaar
stelen
De Kinderpolitie te Amsterdam kreeg
dezer dagen een anoniem schrijven,
waarin stond, dat een 17 jarig meisje
dat als verkoopster werkte in een ma
nufacturenzaak in Amsterdam Zuid.
zich reeds langer dan 2 jaar aan dief
stal van textielgoederen had schuldig
gemaakt. Het meisje, door de politie
gehoord, bekende onmiddellijk in ver
eniging met een 28 jarige collega al
geruime tijd goederen te hebben ach
tergehouden en Prijskaarten te hebben
verwisseld om op die manier hogere
Prijzen te kunnen vragen. Zij bekende
ook de „extra winst" te hebben gesto
len. Volgens schatting hebben deze
twee meisjes in de loop der twee ja
ren een bedrag van twee tot vijfdui
zend gulden huwelijksuitzet te krijgen
De brief bleek afkomstig van de 21
jarige ex verloofde van het 17 jarig
meisje, die deze brief schreef toen de
verloving verbroken was, maar omdat
hij geruime tijd van de diefstal sad
meegeprofiteerd nu ook is aangehou
den.
GROTE VELDTOCHT TEGEN DE
TUBERCULOSE OP KOMST.
Dr Hans Jacob Ustvedt, eerste ge
ncesheer aan het stedelijk ziekenhuis
„Ullevaal" te Oslo, is aangewezen om
het commando op zich te nemen van
de veldtocht tegen de tuberculose in
Europa.
Deze campagne gaat van de drie
Scandinavische landen gezamenlijk uit
én heeft tot doel om tuberculine_proe
Vén op 50.000.000 personen heneden de
18 jaar te nemen en 15.000.000 mensen
met B.C.G.vaccin in te enten.
.y LEVEND VERBRAND.
Vanmorgen omstreeks half elf is in
een zolderkamer van het perceel Waal
straat 127 een brandend petroleumstel
omgevallen. De 69-jarige bewoonster
van deze kamer, een gepensionneerde
Onderwijzeres heeft bij de pogingen de
ontstane brand tè blussen, zo ernstige
brandwonden opgelopen aan armen en
gezicht, dat zij gisteravond in het O.L.
Vrouwegasthuis is overleden.
Over de grens
De bewering, die velen tijdeng de
Amerikaansq Presidentsverkiezingen
hebben geuit, dat het weinig uitmaakte
wie er tot president zou worden verko
zen, Truman of Dewey, met andere
woorden, dat het lood om oud ijzer
was, de Democraten of Republikeinen,
is onjuist gebelken, Degenen, die zo
spraken, zijn stil geworden, nu pres!
dent Truman in zijn boodschap aan
het Congres het Regeringsprogramma
heeft ontvouwd.
In links georiënteerde kringen werd
Amerika tot dusverre min of meer be
schouwd als een hopeloos geval. Een
geval, waarin het kapitalisme vaster
in de zadel zat dan waar ook ter wereld
en waar het socialisme geen wortel
scheen te kunnen schieten.
Dat laatste is nog zo. Een socialisti
sche beweging van enige omvang is er
in Amerika niet. Maar aan de hand van
Trumans boodschap menen wij toch te
kunnen constateren, dat er in het land
van de dollar ook geen sprake meer is
van een ongebreideld kapitalisme.
Terwijl de kleine man er geen poli
tieke organisatie heeft» blijkt nu, dat
de laatste verkiezing in Amerika de
verkiezing van de kleine man is ge
worden. De verkezing. waarin de demo
craten slechts de overwinning hebben
kunnen behalen, door de steun van de
tientallen millioerien arbeiders, geor
ganiseerd in CIO en AFL, de boeren-
en een deel van de middenstand.
Truman heeft dit begrepen. En de
Democratische partij heeft dit begrepen
Was het wellicht daarom, dat Truman
zo zelfverzekerd was gedurende de ver
kiezingsstrijd?
Het is uiteraard moeilijk te voorspel
len, welke gevolgen deze koerswijzi
ging van de Democratische partij voor
Amerika zelf zal hebben. We bedoelen
niet in economisch opzicht, maar In
politiek. Heeft de Democratische partij
zich gespiegeld aan Engeland, waar de
liberalen zijn vermorzeld in de strijd
tussen Labour en de Conservatieven?
Is de Democratische partij nu zodanig
van karakter veranderd, dat ze in Ame
rika de plaats zal gaan innemen, die de
Labourparty in Engeland heeft? We
menen dit voorshands te moeten ont
kennen. Maar wel zien we het zo. dat
door deze manoeuvre in Amerika een
socialistische beweging met een eigen
karakter in de eerste jaren weinig kan»
heeft.
Vooral niet omdat de Vakbeweging
hier de machtige factor is. die de De
mocratlsche partij zo stevig in de zadel
heeft geholpen en haar, wellicht, on
danks zich zelve in de richting heeft
gestuwd.
Valt het enerzijds te betreuren, dat
Amerika geen socialistische beweging
van betekenis naar voren weet te schui
ven. welke In het belang van de we
reldvrede wellicht een gunstige invloed
zou kunnen uitoefenen, aan de andere
kant is het verheugend, dat een zo ster
k« groepering als de Democraten in
Amerika vormen, zonder voorbehoud
de koers hebben ingeslagen, welke men
de weg der geleide economie pleegt te
noemep. Het sprookje, dat Amerika
door middel van de Marshallhulp deze
geleide economie in Europa om half
zou willen brengen, zal wel een taal
leven blijken te hebben, maar bat
heeft geen enkele grond meer. Het 1»
niet anders dan een sprookje.
Voor degenen, die ook In ons land,
juist een andere koers wilden inslaan,
moge de boodschap van Truman een
waarschuwing Inhouden, dat het „vrije
spel der maatschappelijke krachten" op
zijn laatste benen loopt.*
Zelfs „In Gods own country".
Nieuw Zeelandse wetten
Een bakker uit de Nieuw-
zeelandse stad Wellington
moest voor h t gerecht ver
schijnen, nadat een klant de
kop van een muis in een
brood had gevonden.
De rechter moest tot zijn
spijt de bakker weer laten
gaan omdat de voorschriften
omtrent hygiëne in Nieuw
Zeeland alleen zeggen, dat
„brood geen toegevoegde
minerale substantie mag be
vatten".
DINSDAG 11 JANUARI 1949
HILVERSUM I 301 m 7.00 en 8.00
Nieuws; 7.30 en 8.15 Gram.muzjek;
9.00 Lichbaken; 9.30 Symphonisch
concert; 10.15 Operamuziek; 1.00 Mu
ziek soudt fit; 12.03 Cellocerital; 12.33
Metropole orkest; 13.00 Nieuws; 13.25
Om en om ;14.00 Zangrecital; 14.30
Voor de vrouw; 15.00 Schoolradio; 15.30
ueorge Gershwin programma; 16.00
Voor de zieken; 17.00 yoor de jeugd;
18.00 Orkest Otto Dobrindt; 18.30 Ned.
Strijdkrachten; 19.00 en 20.00 Nieuws;
20.12 Radio Philharmonisch orkest:
22.00 Hongaars strijkkwartet; 2300
Nieuws.
HILVERSUM II 415 m 7.00 en 8.00
Nieuws; 7.15 en 8.15 Gram muziek;
9.00 Pianomuziek; 10.00 Morgenwijding
10.15 Arbeidsvitaminen; 11.00 Soft and
Sweet; 11.30 Voor de zieken; 12.00
Lyra trio; 12.40 Orgelspel; 13.00 Nieuws
13.20 The Skymasters; 14.00 Met naald
en schaar; 14.30 Radio matinee; 16.40
Voor de jeugd; 17.30 50 jaar Statistiek
18.00 Nieuws; 18.30 Achter het voet
licht; 19.15 Kamermuziek; 20.00 Nieuws
20.15 Bonte Trein met Frans du Mee:
21.45 Pierre Palla; 22.30 Paul Hinde-
mith dirigeert; 23.00 Nieuws.
en de
Chinese
Mandarijn
3. Alles zou goed gegaan zijn, wanneer Kappie niet toevallig op het
dek van de Kraak was gekomen. Maar Kappie had zijn middag
slaapje gedaan en hij wilde een luchtje gaan happen. Dus hij kwam
aan dek, en zag plotseling tot zijn grote schrik dat de maat in een
touw klom, dat nergens aan vast zat. Ben je gek geworden, klont
van een kerel! riep Kappie. Laat je zakken! De fakir keerde zich
vlug om en hij zag meteen daj daar de Kapitein van het schip stond.
Daardoor vergat hij het touw en de fakir maakte een diepe buiging
roet gekruiste armen. Hef gevolg was dat het touw slap naar bene
den viel en de maat met een plof op de grond terecht kwam. De
heer van het schip! zei de fakir. Zoudt ge'mij enige minuten van
uwe kostelijke tijd kunnen schenken, opdat ik u enige belangrijke
dingen kan vertellen? Wel, ja, zei Kappie. Kom maar aan boord!
De fakir schreed de loopplank van de Kraak op, terwijl de maat
steunend overeind krabbelde. Wat een ellende, mompelde hij. Ilc
zei al, dat ik zou vallenik had het nooit moeten doen bedrog,
ellendepijnau
Feuilleton
dooi
KAVIBR DB VON1BPIN
61. Rodille las het geschrevene nog eens over.
Ja, zo is het, zeide hij daarop. Wanneer deze
Weinige regels, zoals ik vrees, tot geen uitkomst leiden,
Bullen zij toch in geen geval kwaad kunnen doen.
Hij schelde. Paul Mercier verscheen aan de deur en
trad binnen. Rodille gaf hem het papier en gelastte hem
het geschrevene zo spoedig mogelijk in de vier voor
naamste dagbladen te laten plaatsen.
Ja, mijnheer, zei Paul, zonder zijn ogen op het pa
pier te slaan.
Na enige ogenblikken kwam hij glimlachend binnen.
Welnu, vroeg Rodille, waarom doet gij niet, wat ik
lil heb gezegd?
Omdat ik dacht, mijnheer, dat gij wellicht niet ver
hangen zoudt, de aardigheid nog verder te drijven.
Van welke aardigheid spreekt gij?
Wel van deze-
En Paul wees op het papier, dat hij in de hand hield.
—Bij alle duivels, spreek dan toch duidelijk! riep
Rodille ongeduldig uit; ik begrijp u niet.
Mijn hemel, mijnheer, het kan u toch geen ernst
zün. om deze advertentie te laten plaatsen met de enige
bedoeling van u te mijne koste te vermaken?
Rodille vroeg zichzelf af, of zijn bediende ook gek
geworden was.
Mij te uwe koste vermaken! herhaalde hij; wat be
tekent dat? Waarom zou ik die advertentie niet in
ernst willen laten plaatsen?
Wel, mijnheer, omdat het jonge mens, omtrent wit
gij inlichtingen vraagt....
Welnu?
Welnu, dat ben ik.
Rodille was ten hoogste verbaasd, maar toen de jonge
man hem alle vereiste papieren had laten zien moest
hij hem natuurlijk wel geloven.
Het viel de schurk niet moeilijk de arme Paul voor
een zekere som te bewegen een contract te tekenen,
waarin hij afstand deed van al zijn rechten op een na
latenschap, welke hem misschien ten deel mocht vallen.
Hij beloofde hem honderd duizend francs, wat voor de
kantoorbediende een hemel op aarde beduidde, daar hij
nu naar Blanche zou kunnen gaan en haar vragen zijn
vrouw te worden. Dit gesprek en deze overeenkomst
hadden plaats een paar dagen nadat Blanche en Horner
waren vertrokken. Rodille had het nieuwe adres van die
twee echter aan Paul meegedeeld, doch onder het zegel
van geheimhouding.
Toen hij Blanche van zijn geluk in kennis stelde en
haar vroeg of zij zijn vrouw zou willen worden, was er
geen gelukkiger meisje dan zij. Zij zelf had hem echter
iets minder aangenaams mede te delen. Horner had
haar in de tuin aangetroffen, lezende in haar bijbel en
dit had hem zo In woede doen ontsteken, dat hij het
boek uit haar handen had gegrepen en op de grond ge
worpen.
Ik durf het boek niet bij mij behouden, zei ze,
neem gij het mee, Paul en bewaar het voor me.
Natuurlijk deed Paul deze belofte gaarne en zo nam
hij het boek mee.
Zodra de jongeling op zijn zolderkamertje was ge
komen, stak hij de koperen lamp aan, die in de avond
uren zijn kamer verlichtte, en begon met eerbied de
verkleurde band te beschouwen van het oude boek,
waarin de tengere vingers van Blanche zo dikwijls had
den gebladerd.
Daar hij in de wapenkunde geheel onbedreven was,
schonk hij, zoals gemakkelijk te begrijpen is, weinig
aandacht aan het wapenschild op de band, dat voor hem
geen betekenis had.
Na eerst het uitwendige bezien te hebben, begon hij
spoedig het inwendige te onderzoeken.
Hij maakte de sloten los, opende het boek en zijn oog
viel dadelijk op het witte blad, waarop de datums van
de geboorte, de huwelijken' en het overlijden der Vau-
barons geschreven stonden.
Dez« soort van geslachtsboom verkreeg niet weinig
belang voor hem, toen hij zag. dat de laatst ingeschre
ven naam die van Blanche was en dat de datum van
haar geboorte met juistheid stond opgetekend. Meer dan
eens had hij zich in dc laatste dagen met een zeker»
ongerustheid afgevraagd, hoe hij bij het ontbreken van
elke Juiste aanwijzing, de vereiste papieren zou kun
nen verkrijgen, die tot de voltrekking van zijn huwelijk
met het joge meisje nodig waren. Het eerste blad van
die bijbel hief juist van pas deze bezwaren op en ver
schafte hem de nodige inlichtingen.
Onder de namen der voorouders van Blanche was er
een, die bijzonder Pauls aandacht trok. Het was die der
ongelukkige vrouw, wier noodlottig uiteinde wij ken
nen: Martha Besnard, de moeder van Blanche.
Paul herinnerde zich de advertentie van Rodille in de
dagbladen, waarbij deze de onbekende nakomelingen
van Simon Besnard had opgeroepen.
(Wordt vervolgd)
