Ikmaatik'
5* JAARGANG N°. 1458
ZATERDAG 12 FEBR. 1949
De boom der
kennis
Batavia wacht in spanning op
berichten uit Den Haag
iEN°flONNBCB!fl
VERLIESLIJST
Min. Sassen gaat
heen
Duitse kolonie door Joden bezet
Texel krijgt vliegveld terug
Rijk en provincie
steunen plannen
Ondernemende Achterhoeker
gaat wéér boeren op Java
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar
Abonnementen 0.30 per week 1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct per mm amilieberich_
ten 18 ct Bij contract aai.ctenlyke korting.
V»r<mtw. redaot«ur; J. v. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudecrracht Tel K 2200 3971
Geestelijk leven
Kennis is reeds vroeg gewantrouwd
als bijdrage tot des mensen geluk.
Dit is ook kennelijk de opvatting van
«1e schrijver van Genesis 2. Hij ziet
kennis als een kwaad en daarom, zo is
zqn zienswijze, heeft het oorspronkelijk
ook niet In de bedoeling Gods gelegen
de mens daaraan te doen deelhebben.
Ih zijn wijsheid beeft God de mens wil
Ion behoeden voor bet verdriet en de mo
gelijkheid tot zondigen, welke alle ken
nis steeds vergezellen. Daarom verbood
God de mens van de vruchten van de
boom der kennis te eten. Maar in zijn
overmoed heeft de mens dit verbod over
treden en te laat merkt bij boe wijs
Gods gebod geweest is. Maar waDneer
de eerste schrede op de weg der kennis
Is gezet, is een halt niet meer mogelijk
En zo moet de mens voort op deze weg,
maar niet lonter tot zqn geluk.
Later eeuwen hebben niet minder pes
simistiseh geoordeeld over 's mensen
kennis; bq veel wijsheid is veel verdriet
en wie veel bennis verzamelt, verzamelt
vccl^ smart (Prediker 1 18). Nu ja
dal is in beide gevallen een bijbels schrjj
ver zegt gü. Maar een werelds mens als
Coctlie laat Fnnst getuigen: ,,'k heb
filosofie gestudeerd en juristerij; medieü
nen en helaas ook theologie, maar ik
ben nog even w'q's als daarvoor en bo
ven lion heeft het uijf van alle levens
vreugd beroofd". En wal is het thema
van de Kleine Jobaunes anders dan één
weemoedige klacht, djt een mens het
paradijs zijner jeugd, waarin hij in on
middellijk contact looft met de natuur,
m iet verloten en dat Pluizer en Wistik
zijn verdere levensgezellen zullen zijn?
En Tolstoi. een der werkelijk heel gro
ten jn bet rük van de geest zag als
enige oplossing tot genezing van onze
wereld: weg van de beschaving
Wij kunnen begrijpen, dat bijbelse en
niet bijbelse schrijvers aldus over <lc
mensnliika kennis en hare gevolgen heb
beu geoordeeld Want hoeveel onheil
naast veel zegen heeft zij over de
mens gebracht. Fn denk bü het woord
kennis" niet alleen aan bommen en bom
menwemers. Maar ook aan de woeker
Broei, die de economische functie in de
mens doormaakt, waardoor alle waarden
dreigen ondergeschikt le worden aan
nut en nrnductie.
Di Bijbel geeft echter niet alleen «en
pessimistisch oordeel Hq wijst ook een
weg welke de onheilige gevolgen afs lijdt
de vreze des Meren is het beginsel vau
«11e wqsheid (Spreuk 1 7) Vreze be
tekent hier niet angst, niagr eerbied.
Eerbied voor Gods gebod, bq het van
wenden van de menselijke bennis in we
reld en maatschappij. Dit kan lonter
stichtelijkheid zijn; godsdienstelïi ce
kitsch. Toch is, wie alles daarmede wil
afdoen niet op de hoogte In de afg;*)
pen zomer is te Amsterdam op de Mi
eenk» mst van de Wereldraad der Ker
ken. ook gesproken over de maatschap
pelijkc wanorde en de taak van kerk
tru t> nof dnarhii In een recente rede te
Amsterdam heeft Dr Paton verteld
over *t daar besprokene: 't communisme
wer»l verworpen als oplossing: maar
eve:»ons vele tende.nzen van het kapi
talisme, zoals de „ontwaarding" van de
irei.s, dr grote ongelijkheid, het mater11
lisnu en het noodlot der economi «che
crisis. Na vqf dagen vergaderen waren
alle deelnemers het hierover volledig
eens Toeh waren daar grote Amerikaan
se ondernemers, zowel als griekse pa
ters, die zo bq de krenten en vijgen
vandaan waren gelopen. Na twee eeuw
en waarin de Kerk in wezen voor niets
andera aandacht had dan voor de ver
houding tussen God en individu, heeft
Amsterdam 1948 het gewrtagd de maat
scliapneljike chaos onder ogen te zien
P PRINS VAN WIJNGAARDEN
Het weekblad ..Les Lettres. Fran
oaises" meldt bq deurwaardersexploit
Kravchenko te hebben gesommeerd bin
nen 24 unr het volledige origineel van
zijn boek „Tk verkoos de vrijheid" in
de Russische tnnl over te leggen
Het aantal in India geregistreerde
melaatsen bedraagt ongeveer 250.000
Dreigde dr. Beel ie zullen aftreden
Politieke kringen ic Rai&via vulgen
met spanning de berichten uit Den Haag
volgens welke in het kabinet een tegen
stelling bestaat t.a.v. de houding tegen
over de resolutie van de Veiligheidsraad
en de berichten over de mogelijkheid van
een snelle verklaring van do Ned. rage
ring over de te volgen gedragslijn. Zo
meldt Aneta.
Volgens sommige zegslieden zou dr
Beel dezer dagen bq de regering in Den
Haag nogmaals met klem aangedrongen
hebben op een d-uidclijke uitspraak op
de kortst mogelijke termijn.
Dat dr. Beel daarbij met heengaan
gedreigd zou hebben (het hardnekkgie
gerucht gaat), indien niet op de kortst
mogelijke termijn door het kabinet een
beslissing '/.ou worden genomen, werd in
deze kringen niet bevestigd, evenmin
echter ontkend Men hoopt thans op
een beslissing door Den Haag „Een
duidelijke uitspraak van de Ned. rege
GELDIG TOT ZATERDAGAVOND
IETS ZACHTER
In de loop van de dag verdwijnen van
de mist en dan meest zwaar bewolkt
met bier en daar enige regen. Zwakke
nietige wind lit richtingen tussei.
Ei'id en Zuid West. Iets hogere tempe
■•tuur dan gister
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen de volgende verliezen
in Indonesië zijn gerapporteerd, 13 man
KONINKLIJKE LANDMACHT;
Serg G Lubbi, uit Borger tDr.)
Sold. R Jansma uit Anjum (Fr.)
Sold. E H den Hartog uit Sliedrecht
Sold. le kl E Dobbenberg uit Dieren
Sold. le kl J W M Gieben^uit 3t Antonis
Sold. le kl J de Groot uit Rotterdam
Korp. H Bosman uit Leiden
Sold. le kl G P Harthoorn uit Den Haag
Sold. P van Poelgeest uit Hilversum
Sold, A Verlaan uit Uithoorn
Sold. C L van Hoof uit Hoogerheide
(gem. Woendrecht)
Het Koninklijke Ned. ind. Leger meldt
het sneuvelen van Korp. A C Mariens
uit Rotterdam en de res 2e Lt. A F
Rekct uit Bussum.
Coaster „Maria" stevig
vast bij Texel
De 187 ion metende Groningse coaster
„Maria" die Donderdagmorgen bij Texel
is gestrand,-zat gistermiddag nog steeds
vast op de bollen van het Malzwin. De
reddingboot .JDorus Rijkers" Üiad de
gehele nacht in de buurt van het schip
doorgebracht, teneinde hulp te kunnen
verlenen in geval van nood.
Gistermorgen hebben de sleepboten
„Noordholland" en „Stortemelk" tever
geefs pogingen in het werk gesteld het
kustvaartuig vlot te slepen. De uit 5
koppen bestaande bemanning van de
.Maria" (inclusief do vrouw van de ge
zagvoerdcr) is daarop begonnen de la
ding, die uit oud ijzer bestaat, in zee te
werpen, teneinde het schip lichter te
maken. Het weer klaarde in de loop
van Vrijdag op en de zee werd rustig,
zodat de „Dorus" terug roer naar Den
Helder.
Gisteravond omstreeks 6 uur zouden
bij hoog water de sleepboten opnieuw
trachten 'de coaster uit zijn benarde po
sitie te bevrijden.
LAATSTE JOODSE IMMIGRANTEN
VAN CYPRUS VERTROKKEN
Donderdagavond zijn de laatste .1.595
Joodse immigranten op Cyprus met een
Joods schip uitgevaren niet bestemming
Haiffa.
De kampen voor illegale Joodse im
migranten op Cyprus werden dezelfde
dag gesloten.
Trygve Lie. algemeen secretaris der
VN, heeft meer dan 1.000 brieven ont
vangen, waarin verzoöht wordt om actie
der VN, indien mogelijk, in de zaak
Mindszenty, Nog géén regering heeft
zich tot de Ver. Naties gewend, zo
deelde Lie voorts mee.
Een metselaar uit Mosclle bij Metz
heeft bericht gekregen, dat zijn oom,
eigenaar van een sigarenfabriek te Was
hington, hem, als enige erfgenaam, 70
millioen dollar heeft nagelaten.
Postzegelautomaten
komen geleidelijk terug
De postzegelautomaten van
de PTT, die voor de oorlog in
Nederland reeds vrq algemeen
waren ingeburgerd, zullen
weer in ere worden hersteld,
zodra het nieuwe geld in vol
doende mate ïd circulatie is
gebracht. Successievelijk zul
len alle automaten, die thans
nog in de verschillende kan
toren liggen opgeslagen aan
de nieuwe mtfntvornicn
den aangepast en ten
van het publiek
worden genomen.
wor
ferieve
in gebruik
ring t.a.v. du resolutie van de Veilig
heidsraad ia (hans van de grootste ur
gentie", aldus verklaarde de voorzitter
van de BFO, Sultan Hamid II tegen
over Aneta. De mogelükhèid van een
kabinetscrisis in dit critieke stadium in
Indonesië wordt te Batavia in politieke
kringen met grote bezorgdheid onder
ogen gezien.
TWEE KINDEREN UIT EEN GEZIN
VERDRONKEN
Te Doornenburg in de Over Betuwe
zijn Donderdag de twee zoontjes van de
familie Jansen. jouwens van negen en
vqftien jaar door het ijs gezakt en ver
dronken. t)e jongste zakte hef eerst
door het qs on toen de oudere broer
hem wilde redden, kwam ook hq in "hef
water terecht.
MINISTER SASSEN HEEFT AAN
H.M. DE KONINGIN ONTSLAG GE
VRAAGD ALS MINISTER VAN OVER
ZEESE GEBIEDSDELEN, ZO MELDT
HET A.N P
In de boezem van het kabinet is géén
principieel verschil gerezen over de
staatsrechtelijke doelstellingen met be
trekking tot de hervormingen in Indo
nesië. De reeds bij herhaling kenbaar ge
maakte doeleinden van de regering zul
len dan ook onveranderd worden nage
streefd en voor zover dat van de rege
ring afhangt op korte termijn worden
verwezenlijkt.
Terwijl ook het gehele kabinet wenste
vast te houden aan de verklaring van
dr. J. H. van Royen. op 28 Januari J.l
In de Veiligheidsraad afgelegd namens
de regering, rees meningsverschil tus
sen de overige leden van het kabinet en
minister Sassen over de te dezer zake
verder feitelijk te volgen gedragslijn
IN de vorige eeuw vestigden vele üuiisere zich in het Heilige Land. Zij be
hoorden tot een Christelijke groep, die afstamde van de Duitse tempelridders.
Eén «lezer nederzettingen U Wllholma, gelegen in de vlakte tussen de Arabische
steden Ramleh en Lydda. Gedurende de gevechten in Palestina was Wllhelmina
een opleidingscentrum voor Arabieren, doch het werd, na de verovering van
Lydda door de Joden, door de bewoners verlaten. De bewoners van 3 Joodse o
lonies, die tijdens de gevechten moesten worden verlaten, hebben nu bezit geno
men van het dorp, dat nog steeds aan aanvallen blootstaat. Op de foto; Nieu
we bewoners van Wilhelma op weg naar hun werk.
D-IREIN IN LIMBURG
ONTSPOORD
De Dtrein uit Praag Is gisteroch
tend op het traject VenloEindhoven
ter hoogte van Horst Sevenum en
Heyershoeve bij een onbewaakte over
weg in de mist, In botsing gekomen
met een vrachtauto. De locomotief ont
spoorde; er deden :lch geen dodelijke
ongevallen voor. De chauffeur van de
gekraakte auto werd licht gewond.
VIJF KINDEREN IN EEN JAAR1
Te Hape (N. Br) ia in het gezin
van L. van HarenKool een drieling
geboren, allen meisjes. Een jaar geleden
werd hetzelfde gezin verblijd met een
tweeiing.
- Bij Kou. Besluit is afwijzend be
schikt op het gratieverzoek van M Jan
sen, tot de doodstraf veroordeeld te
Arnhem. Het vonnis is inmiddels vol
trokken.
Bq Gedeputeerde Staten van Noord
Holland is van B co W van Texel een
verzoek ingekomen om een bijdrage in
de aanlegkosten en in de exploitatiekos
ten van een nieuw vliegveld voor het
eiland. Vó r de oorlog is door de ge
meentc Texel een vliegveld aangelegd,
zowel ten behoeve van het zomerseizoen
verkeer als met het oog op de mogelijk
heid, dat de bootverbinding (bij ijsgang)
zou uitvallen. Dat vliegveld, in 1937
opengesteld, heeft gedurende zqn kort
stondig bestaan in een werkclqke behoef
te voorzien: gedurende het vliegseizoen
waren de vliegtuigen vrijwel steeds vol
geboekt. Tijdens de oorlog is het veld
door de Duitsers in gebruik genomen, na
belangrijk te zqn uitgebreid .totdat het
in 1943 werd verlaten en door het op
breken van startbanen, het graven van
sloten enz. geheel onbruikbaar gemaakt.
Thans ligt bet in het voornemen het
vliegveld opnieuw aan te leggen als een
z.g. Fveld, dat geen startbanen bezit
en ook overigens van een vrij eenvou
dïge uitvoering is, (er oppervlakte van
rond 92 ha. Het vliegveld van vófir de
oorlog besloeg niet meer dan ongeveer
36 ha. 1
KOSTEN F 180.000
De totale kosten zqn geraamd op een
>edrag van f 180.000, waarvan het Rqk
10 pCt. draagt. De overige kosten moe
reu door de belanghebbenden worden
gedragen; het is bekend, dat de KLM
HAD
TAFELTENNISKAMPIOENE
LANGE VINGERS
Twee uur. nadat ze drie wereldtitels
op haar naam had gebracht werd de
tafeltenniskampioene Gisele Farkas Don
derdagavond gearresteerd omdat ze zich
aan winkeldiefstal zou hebben schuldig
gemaakt. Politiebeambten, die haar in
haar hotelkamer hadden ondervraagd,
verklaarden dat zij bekend had jumpers
uit een winkel te Gothenburg te hebben
gestolen. Haar kamergenote, mej. Mezei
werd om dezelfde reden gearresteerd.
De politie gaf de beide meisjes gister
toestemming per vliegtuig naar Praag
te vertrekken nadat de jumpers waren
teruggegeven.
De langvingcrige kampioene komt uit
Hongarije.
„KOTA INTEN" NAAR INDONESIË
Aan boord van de „Kola Inten", het
schip, dat de laatste jaren uitsluitend
emigranten heeft vervoerd, hebben zich
gister 1300 militairen Ingescheept met
bestemming Indonesië. Het zijn ditmaal
300 leden van de Kon. Marine en mari
niers en duizend leden van de Kon. land
macht, terwijl zich ook 21 militaire art
sen aan boord bevinden Gezagvoerder
is ook nu de „boerenvader" kapitein
G. H. Visser.
Xn kennis te hebben genomen van
de eerste hoofdstukken van de memoi
'res van Winston Churehill heeft de
Franse generaal Weygand formeel voor
behoud gemaakt ta.v. de passages uit
dit verhaal, waarin hijzelf betrokken is.
In eigen memoires zal de generaal ge
beurtenissen beschrijven „zoals ik ze
heb beleefd".
Zestig jaar: tóch het door de Jappen
yernielde bedrijf opbouwen
ALSOF HET de gewoonste zaak van de wereld gold .vertelde de 60 jarige
Doetinchemmer van geboorte Th. M. Bruyn gistermorgen aan boord van het
s.s. „Friesland', dat hij met een complete inventaris voor een zuivelfabriek,
plus vijftien koeien iv.ee stieren, drie zeugen, twee beren, 45 kippen en zes
hanen maar eventjes naar Indonesië vertrekt, om daar de grondslag te leggen
voor een nieuwe veestapel voor roodbont IJsselvee en ook de melkvoorzie
ning ter hand te nemen.
VAN zijn zestig levensjaren is de
heer Bruyn er veertig in Indonesië ge
weest, waar hq in de koffie, de rubber
en de suiker heeft gewerkt. Toen hij
daarin minder perspectieven ging zien,
nam hij pionierswerk te hand en ging
zich op het landbouwbedrijf toeleggen
Daarvoor was een jaar studie in Ne
derland nodig. Na die studie vestigde hij
zich in een plaatsje in de bergen bij.
Probolingo in Oost Java, waar hij zijn
eigen huis en stallen moest bouwen. Op
een oppervlakte van 60 hectaren bracht
hq het tot een ouderneming met 60 koei
en. De binnenrukkende Japanners kwa
men roet in het eten gooien, Bruyn
kwam in een kamp terecht en van de
boerderij bleef practiscb niets over. Hq
j overleefde de kamptijd, maar bü de be
fïqdiog bkeb zqn gezichtsvermogen
sterk te zijn aangetast. Mcér dan twee
jaar moest hq wachten, eer liq naar
Nederland kon gaan, maar eenmaal daar
aangekomen, begon hij opnieuw."*
VOOR HET EERST
ROODBONTEN
En zo arriveerden er dan gistermor
gen enige veewagens op de kade langszij
van de „Friesland". Prompt leverden zq
bun levende inhoud aan boord af, waar
op het dek reeds grote getimmerde stal
len gereed stonden.
„Ik ben de eerste, die het roodbont
IJsselvee in Indonesië importeert", ver
telde de heer Bruyn, rustig tussen zqn
familie gezeten. Het heeft veel papieren
rompslomp en moeite gekost, ook al
omdat men tot nu toe alleen zwartbont
Fries vee importeerde Maar eiti'lriük
veel interesse toont. De Kamer \«n
Koophandel geeft een subsidie va
2.500, doch de gemeente Texel ah
voornaamste belanghebbende komt e
met deze steun nog niet. Ged. Stater
stellen nu voor een bijdrage te geven
van 27.000 gulden, zijnde 15 pO van
het begrotingsbedrag, In de voor de eer
ste jaren verwachte exploitatietekorten
van f 1500 per jaar zou de provincie
ook 15 pCt wïIIcd bijdragen, terwijl het
Rijk zich voor 40 pCt garant stelt.
Hieruit blijkt dus. dat Texel flink op
weg is! Men verwacht, dat het vliegveld
in 1950 in gebruik zal kunnen worden
genomen.
Ned vliegtuig maakte
in Spanje noodlanding
Het Franse persbureau AFP bericht,
dat een vliegtuig van de Ned maatschap
pq „Aero Holland" op ongeveer veertig
kilometer van Lissabon een noodlanding
heeft moeten maken.
De vier personen, die zich aan hooi
van de „Beechcraft bevonden, zij
niet gewond. Het toestel, dat op weg
was vau Serilla naar Madrid beeft Don
derdagavond een noodlanding gemaakt
in een zandige streek bq de Taag. De
vier inzittenden waren L. Carp, passa
ier; J Hoekstra, piloot; Charlotte
Hoekstra, stewardess en J. Rietkerken
radio telegrafist.
Het toestel heeft lichte schade op
gelopen, die in enkele dagen hersteld
kan worden.
MIST EIST DODE BIJ ONGEVAL
IN DEN HAAG
Tengevolge van de dikke mist kwa
men gister in Den Haag een vrachiauto
en een personenauto met elkaar in bot
sing. Beide bestnurders waren naar
links uitgeweken en wilden een voor
hen rqdeud voertuig inhalen. De be
stuurder van de personenauto, de 26
jarige C van O, werd op slag gedood,
dfr naast hem gezeten 28 jarige C, P. E.
werd mét een hersenschudding en een
hoofwond in een ziekenhuis opgenomen.
Nederland gisteravond
ónder de mist
Gisteravond om acht uur wrs Neder
land. met uitzondering van twee kleine
hoekjes bü Maastricht en Vlieringen,
volledig toegedekt door een witte on
doordringbare mist. Op de meestee plaat
sen was het zicht niet meer dan een
goede vijftig meter. Alle vliegvelden m
ten potdicht en op de verkeerswegen
schoven de auto's met een slakkengan
getje door de wolken Ook het verkeer
te water leed onder het slechte zicht.
De vooruitzichten zijl) echter gunstig
Vandaag in de loop van de dag zal over
*1 de mist optrekken.
De oorzaak van de mist moet worden
gezocht ïn het plotseling wegvallen van
de wind, de heldere hemel, welke uilstra
ifng bevordert, en de zwakke aanvoer
van vochtige lueht.
?rhiphol zat gister de gehele dag
<Febt, zodat Leeuwarden het druk kreeg
met de ontvangst van vele KT«M toestel
l«i en buitenlandse vliegtuigen.
Aan de veiling (e Middelburg is Don
derdag de eerste spinazie aangevoerd
is de toestemming toch afgekomen. Vol
gens mijn mening maak ik een goede
kans, want ik ga weer naar Oost Java,
waar het klimaat droger is dan elders.
Deze roodbonten zijn minder kieskeurig
en sterker van lichaamsbouw. In La
wang, 60 km van Soerabaya verwijderd,
zijn mij enige stallen toegewezen".
De heer Bruyn was voorts van mening,
dat een nieuwe veestapel in Indonesië
dringend nodig is. De Japanners hebben
ontzettend veel bedorven. Wat de melk
voorziening betreft: men werkt er veel
met blikjes melk, maar die kunnen toch
nooit geheel verse melk vervangen.
VOL GOEDE MOED!
Hel Ihnus ingeladen vee is fokvee en
alle koeien zijn drachtig. Een is reeds
moeder geworden, maar de heer Bruyn
waagt het er op ma en kind mee te ne
men. Vooral wat de kippen betreft
hoopt hij nu gelukkiger'te zijn dan een
vorige gelegenheid, toen al zijn pluim
vee verloren ging, naar later bleek door
een infectieziekte. Thans kregen alle
kippen een injectie, teneinde het risico
zo klein uiogelqk te maken.
„Waarom zou ik geen optimist zqn?",
besloot de heer Bruyn. „Ik kan vol
goede moed opnieuw beginnen, ook dank
zq de uitstekende hulp, die ik van mijn
compagnon Van Wessel beb. Hq is nog
pas 37 jaar, en dus uog jong. Ook ben
ik blij terug te gaan naar mq'n vrouw,
die in Batavia is achtergebleven, waar
ze helpt bü bet Rode Kruit".
onrc Veine tovenaar