Qk c
Ikmaardei'
„Olivier Twist" gaf aanleiding tot
gevechten in Berlijn
5' JAARGANG N°. 1466
DINSDAG 22 FEBR. 1949
EN^zonnM
Film zou het anti-semitisme weer
aanwakkeren
De Havenstaking in Amsterdam
thans spoedig voorbij?
Texelse spion had hazenhart....
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen 0.30 per week 1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich_
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Verontw. redacteur: J. v. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel K 2200
Rumoer om een lilm
Kravchenko toont
manuscripten
KravcÜcnko heeft bü de griffie van de
icchtbank die zijn proces tegen ..LeB
Lettres Francaises" behandelt een roet
<lc hand geschreven tekst in dc Rnssi
sehc taal van „Ik verkoos de vrijheid"
ingediend, alsmede «en getypt exemplaar
in de Engelse taal en verbeterde druk
proeven van de Engelse uitgave. De mei
de hand geschreven tekst is gedeeltelijk
in potlood en gedeeltelijk in inkt.
De aangeklaagde partij onderzoekt
tlia»-* deze documenten.
Herdershond zoogt
tijgerwelp
In Diergaarde Blydorp te Rotterdam
stag gister een tijgertje het eerste levens
lieht. De moeder vond,, dat bet daarmee
maar tevreden moest zijn en liet bet
dier finks liggen.
In „Blijdorp" zat men er mee, want
waar is zo gauw een tijgerin te vinden
die tot adoptie genegen en in staat is?
Dan bet mnnr met een zogende hond
geprobeerd en zo klonk een stem door
de radio om de «gewenste voedster voor
het tijgerjong te zoeken. Deze voedster
moest zelf echter niet langer dan twee
dagen jongen hebben.
Nog gpen tien minuten later rinkelde
het eerste telefoontje in de Diergaarde
en binnen een mir had men uit alle d«!nn
van Nederland mensen aan de ilin ge
had, die hun hond tijdelijk wilden af
staan: uit Amersfoort. Arnhem, -er
sum. Tilburg 15rp<ln de eigen stad Rotter
dam maar liefs* drie. zelfs het plaatsje
Wüster uit Drente belde op. Ergens nK
Friesland kwam zelfs een telegram!
Het slot waa, dat men gister een id.vl
lisch tafereeltje kon bewonderen: een
kleine herdershond, zelf pas moedftr ge
worden, die al direct goede mnatjs was
met het tijgertje en voor het beest zorg
de, alsof het haar eigen bahv gold.
5 JAAR VOOR .ONVINDBARE
PIMPERNEL"
De Zutphensc rechtbank beeft H. M.
nit Wngeningon conform de eis veroor
deeld tot vijf jaar gevangenisstraf met
aftrek van voorarrest. M had zich schul
dig gemaakt aan een 136 tal inbraken
en diefstallen op de Veluwe. HU had
daardoor de biinanin verworven van „On
vindbare Pimpernel".
Twee medeplichtigen werden veroor
deeld tot drie jaar gevangenisstraf. De
„Onvindbare Pimpernel Olie 25 jaar isl
heeft bovendien nog een straf te goed
van vijf jaar. hem opgelegd door het
hüzonder gerechtshof.
Rnnnn e'st 31^ doden op
Kaapverdisch eiland
Een 9 meter hoge muur Is te Cicade
Aprata op een der Kaap Verdische ei
landen op een menigte mensen terecht
gekomen, die in de rij stonden voor
maaltijden, die van regeringswege ver
strekt worden: 315 mensen werden ge
dood.
Het ziekenhuis ligt vol gewonden. De
ramp, waarvan de oorzaak tot dusver
niet bekend is, heeft te Praia grote be
roering gewekt. In de stad hangen de
vlaggeu halfstok.
TWAALF KOEIEN EN PAARD
VERBRAND TE OLST
Gistermiddag om 3 uur brak in Olst
bi de buurtschap De Nul brand uit in
een grote met riet gedekte boerderij van
de landbouwer Perks. De boerenbehui
zing ging geheel in vlammen op, evenals
de totale veestapel n.1. 12 stuks rundvee
een paard en enige varkens Bovendien
giogcn.de meubelen verloren.
GELDIG TOT DINSDAGAVOND
MINDER ZACHT
Tijdelijk veel bewolking met voorna
roelyk in het Noorden en midden van het
land enige lichte regen of motregen,
bleest matige en langs de Waddenkust
rry krachtige wind tussen Zuid en West
Op de meeste plaatsen minder zacht dan
fisteren.
De versie in de Duitse taal van de
Britse film ..Ollver Twist" Is gister in
de Britse sector van Berlijn uit de clr
culatie genomen. Demonstranten, hoofd
zakelijk Joden uit Oost Europa, tracht
ten de betrokken bioscoop binnen te
dringen, een kwartier voardat de uit
gestelde voorstelling zou beginnen.
Duitse politie moest van de gummi
knuppels gebruik maken.
Eén der Joden, het gezicht met bloed
bedekt, wiat tot een radio microfoon
door te dringen. In bet Duits en Pools
protesteerde LU tegen de vertoning van
de film cukele van de bijna 300 demon
stronten wierpen stenen naar de politie.
De agenten dreigden te schieten,, maar
zij borgen cj» last van. CM «jfficjer „de
pistolen weer op.
STENEN TEGEN WATER
Toen de betogers zich ten slotte met
behulp van zware stenen toegang tot
de bioseoop hadden verschaft, vonden zij
de zaal verlaten. Daarna braken op
straat weer gevechten nit. De menigte
was intussen tot 5.000 man aangegroeid
De politie kon het niet meer bolwerken
en nam haar toevlucht tot brandslangen
Het Duitse publiek nam over het alge
meen een neutrale houding aan. Men zei
„dit is een gevecht tussen Joden en
Engelsen", maar er was geen Brits per
soneel bü betrokken. Tenslotte wist de
politie die veel versterking had gekregen
bet plein voor de bioscoop schoon' te
vegen.
Volgens het Duitse nieuwsbureau zijn
dertien Duitse politiemannen on dertig
burgers gewond. Drie van de Joodse
demonstranten die gearresteerd waren,
zijn later vrijgelaten.
In Ver Staten verboden
De film ..Oliver Twist" is op grond
van de beschuldigingen van anti semi
nimmer voor
tisme hi de Ver. Slat
vertoning vrijgegeven.
„Het Duitse volk, dat twaalf jaar
lang is opgevoed in Hitlerg leer van
Jodenhaat, zal niet begrijpen, dat „Fa
gin" (de Jood, die in Dickens verhaal
een school voor zakkenrollers houdt)
slechts een verzinsel is van Dickens fan
tasic. De overgebleven Nazi's, in Duits
land zullen zeker deze figuur gebruiken
voor voortzetting van bun. anti! semie
tisclie propaganda, die na bet einde van
de oorlog slechts korte tijd onderbroken
is' geweest", zo is in een protestbrief-
van Joodse zijde te Londen gezegd,
V.S. en hét Pact
Geen verplichting
wel verzekeringen
De militaire clausule in het Voorge
stelde Atlantische Paèt zal de YS.iriet
automatisch tot oorlog verplichten, maar
zal verzekeringen bevatten, die krach
tig zijn, dat niemand bet voornemen
van het land om agressie te weerstaan
verkeerd zal verstaan, aldus werd uit
officiële bron te Washington vernomen.
De minister van buitenlandse zakeu,
Deau Acbeson, zou de onderhandelingen
voortzetten op de grondslag van deze
opvatting De militaire clausule van het
Paet is nog geheim, maar het verluidt,
dat men het er over eens dat de oii
dertekenaars een verzekering moet wor
den gegeven, dat in geval van een aan
val hulp zal worden geboden.
Het ministerie van buitenlandse za
ken hoopt het verdrag binnen ongeveer
een maand aan hel Congres voor te. leg
gen. Het zou vergezeld gaan' van een
voorstel voor militaire hulp aan de deel
nemende West Europese landen ten be
drage van vele milliocnen dollars.
Op nummer 12696 van de staatslo
terij Is een prijs van f 25.000 gevallen.
AFP meldt uit Port d'Atelier, dat
bet aantal doden bü de spoorwegramp
Zondagavond tot 50 was gestegen, ver
scbeidene Rjken van slachtoffers konden
niet geïdentificeerd worden.
De stakiugsleiding van de Amsterdamse
havenarbeiders die vandaag zes we
ken in staking zyr. en het bestuur
van de Algemene Bedrüfsbond Trans
port (EVC) beben in overleg met het
hoofdbestuur va» de EVC gistermorgm
een voorstel gedaan om een schrijven
aan de Seheepvaartvcrcniging Noord te
doen sturen, waarin de arbeiders ticb
bereid verklaren het werk Woensdag
morgen te hervatten, mits een schrifte
lyk bevredigend antwoord pp de volgen
•te voorwaarden wordt ontvangen:
1. Geen enkele rancune maatregel
zal worde» toegepast (hét werk wordt
dus hervat op de basis van 11 Jan.)
2. Na het hervatten der werkzaam
hedon wordt aan het Amsterdamse ha
venhedrüf een nieuwe kern benoemd,
welke met de directie besprekingen
opent over ploegensterkte en lonen. -
3. Na het hervatten der werkza-uu
heden zal de commissie, welke reeds
voor het. uitbreken van de staking werx
zaain was om voor de SHB a .-beide»
een betere vergoeding voor nacfl werk
tot stand te brengen, met spoM baar
werkzaamheden voortzetten.
Dit voorstel werd met overgrote meer
ilerhcid aangenomen, terwül het hoofd
bestnur van de overkoepelende werkge
versorganisatie de Scheepvaartver.
Noord in zijn vergadering van beden
ochtend het schrijven zal behandelen.
Weer 3x 15 jaar voor
W armoesstraatmoord
Het Amsterdams Gerechtshof beeft
gistermorgen, juist zoals de rechtbank
eu conform de eis van de procureur ge
ncraol Kees en Jacob Hoogeuboom cn
Leo van der Ilelin ieder tot 15 jaar ge
vangenisstraf met aftrek van voorarrest
veroordeeld. Het Hof vernietigde hel
rechtband vonnis op formele gronden en
achtte hot primair ten laste gelegde
(moord op „Moeke" Marsman in de
Warmoesstraat te Amsterdam) niet be
wezen, doch het subsidiair, het in ver
eniging en onderling overleg medeplegen
van doodslag, wél. Zoals bekend werd
de 61 jarige „Moeke" Marsman op de
morgen van 2 November 1916 gewurgd
in baar woning in de Warmoesstrant aan
getroffen. De verdedigers vnn de ver
deelden tekenden casntie aan.
De vergadering besloot tenslotte als
geen antwoord mocht worden ontvangen
de staking onverminderd te zullen voort
zetten. Vanmiddag komen de stakers op
r.ienw hü'pcn om het eventuele antwoord
op bun sehryven te vernemen.
De Japanse regering heeft 30 procent
van het overheidspersoneel ontslagen
Door deze maatregel zijn 1.100.000 amb
tennren getroffen. Als schadevergoeding
zullen zü een bedrag gelijk aan 6 maan
den salaris ontvangen
Het staat vrijwel vast, dat de pro
ductie van sigaren voor binnenlands
gebruik, die tot dusverre 36% bedroeg
die van 1939, per I Maart op 40 pro
cent van dit kwantum gebracht zal wor
den.
Zoals we gister reeds meldden werden v eertien personen gedood bij een botsing
In de lucht, die Zaterdag nabij Coventry in Engeland plaats had tussen Ion Da
kota van de BEA en een les vliegtuig van de RAF. Tien der slachtoffers vlogen
met de Dakota en het RAF toestel had 4 personen aan boord, die eveneens al
len omkwamen. De foto toont de overblijfselen van de vliegtuigen. Tot op acht
kilometer van Coventry kwamen brokstukken omlaag.
Zijn seintoestel in de grond Du;,se «i« J«se» „u
J den. toch maar genoeg wild zouden vin
den. m
Het verweer van verdachte, dat hü
dit alles gedaan zou hebben omdat hij in
behoeftige omstandigheden verkeerd*,
werd weerlegd door de voormalige hoofd
commies van Den Burg, die als getuige
vertelde, dat Van E. „het niet ruim had
maar zeker niet minder, dan de doorsnee
arbeider*'.
Pasundan tegen de
politionele actie
Het parlement van Pasundan nam gister
vier moties aan, aldus seint Aneta's
speciale correspondent uit Bandung. De
eerste motie eist afkeuring van de poli
tionele actie, alsmede onmiddellijke vrij
lating van de politieke gevangenen. Deze
motie werd aangenomen met 48 stem
men voor en 11 tegen.
Een motie betreffende de onmiddelljj
ke invrjjheidsstelling van de onlangs ge
arresteerde parlementsleden werd met
46 stemmen voor en 13 tegen a&ngeno
men en een motie om de resolutie van
de Veiligheidsraad nis basis van de be
sprekingen in het BFO te gebruiken
werd aangenomen met 43 stemmen voor,
11 tegen en drie blanco. Ten slotte werd
een motie betreffende de vervulling van
de bnrgemeestersfunetie te Bandung
door een Indonesiër bü acclamatie aan
genomen, waarbü alleen de Europese
fractie tegen stemde.
gestopt
Te Amsterdam "is gistermorgen de 49
jarige jachtopziener W. van Egiuoud
uit Den Burg (Texel) conform de eis
tot zes jaar gevangenisstraf en levens
lauge ontzetting uit alle openbare rech
ton veroordeeld. Van E. die reeds van
1933 af Hd van de NSB was met een
onderbreking van 1938 tot 1940, ging in
April 1942 in dienst bü de Duitse Ab
•ufeforstelle. HU werd tot radio telegrafist
opgeleid en kreeg daarna in zpu woning
een seintoestel. De bedoeling was. dat
hü na een eventuele geallieerde landing
op Texel berichten naar de Duitser®
zou zenden. Regelmatig hield hü proef
uitzendingen, maar de eerste maul dat
hg daadwerkelgk dienst zon kunnen ver
richten (bü de Russen opstand) begroef
bü uit angst het toestel in zün tuin en
liet het daar tot na de bevrüding. Twee
maal kreeg hü ook postduiven van de
centrale postduivendienst in Hilversum
en tweemaal zond bü de gieren °P eeu
proefvlucht terug
Vreemde jachtopziener.
Verder was Van E. ten laste gelegd,
dat 'bü als opzichter van de Duitse
„Bauleitung" ten behoeve van het vlieg
veld De Vlflt vorderingen van grasland
heeft verricht om graszoren, die op het
vliegveld gebruikt werden, te laten ate
ken. Zyn dienst bij de Abwehrstelle
bracht hem in het begin f 60 en later
f 150 per maand op. Ook was verdachte
weermaehtsjachtopziener. Zün werk be
stond hierbü in het toezicht houden op
de wildstand: honden en katten, die door
hem een gevaar voor het jonge wilde
werden geacht, schoot hü dood. opdat
Sterftecijfer in Nederland in 1948 lager
dan in welk land ook
In 1948 is in Nederland een laagte
peil (7.4 per 1000 Inwoners) voor het
algemeen sterftecijfer bereikt; dat is 'n
record voor alle landen en alle tijden.
Het laagste sterfte cijfer in enig land
was dusver waafgenomen in Nieuw Zee
land voor de blanke bevolking in 1932
en 1933 met 8.0 per 1000 inwoners.
Het sterftecöfer van 7.4 per 1000 in
wonere is te danken enerzijds aan de
lage sterftekansen, anderzijds aan de
gunstige leeftüdsopbouw der bevolking
van Nederland. In vergelüking met an
dere landen met goede hygiënische toe
standen zjjn de oudere lecftytlsklasseu,
waaruit het grootste contingent der over
ledenen voortkomt, naar verhouding in
de bevolking van Nederland minder tal
rijk vertegenwoordigd. Gezien de voort
scbrüdendc veroudering der Ned. be
volking lükt het niet wuurschyulUk, dat
het eöfer van 7,4 per 1000 inwoners in
de komende jaren wordt geëvenaard.
De gemiddelde leeftijd van de inwo
ners van Nederland bedraagt thans ca
30 jaar en 9 maanden.
De sterfte van kinderen beneden 1
jaar was in 1948 zeer gunstig en be
droeg 28.5 per 1000 levendgeborenen,
tegenover 33.1 in 1947. Het sterftecijfer
vnn 28.5 per 1000 levendgeborenen Is
het langste tot dusver in Nederland ge
registreerd. De cüfers voor Zweden en
Nieuw Zeeland liggen echter nog lager:
in beide landen bedroeg de zuigelingen
sterfte in 1947 25 per 1000.
Het inwonertal van Nederland steeg
van I Januari 1948 tot I Januari 1949
van 9.716 000 tot 9.870.000. Eind 1949
of begin 1950 zal de 10.000.000 worden
bereikt.
Zeer oude skelet -
delen gevonden
In Maastricht is vorige week door
de opmerkzaamheid van een arbeider 'n
belangryke vondst gedaan Men stootte
op beenderen en thans deelt Prof van
Giffen mede, dat bü een onderzoek is
komen vast te staan, dat men te doen
bad met een bclaugrök aantal prae bis
toriscbe menselyke skeletdelen, afkom
stig van een individu. Het zyn hoogst
waarsehynlyk de tot nu toe oudste li
chamelijke menselyke overblijfselen, die
in Nederland aan bet daglicht zyn ge
komen.
Gebed in een rivierkleilaag onder de
oudere en jongere Limburgse Löss, be
horen zy ongetwyfeld thuis in een late
periode van de ijstyd tien tot twintig
duizend jaar voor Christus.
MOND EN KLAUWZEER NOG NIET
TOT STAAN GEBRACHT
In Januari 1949 was het aantal met
mond en klauwzeer besmette boererüen
in Nederland 568, waarvan 280 nieuwe
gei allen, In de provincie Noord Holland
was dit oyfer 70 (nieuw 39).
ACHT DODEN BIJ OVERVAL
TE POERWOKERTO
Van militaire zijde is medegedeeld, dat
acht personen werden gedood 5 bur
gers en 3 militairen toen een herstel
ploeg van de waterleiding nabij Poer
wokerto in een hinderlaag viel. Onder de
gedode burgers Is het hoofd van de wa
terieiding te Poerwokerto.
NOORSE BOOT VERGAAN:
7 DODEN
Een klein Noors motorschip is Zondag
tydens dichte mist aan de Westkust
van Noorwegen aan de grond gelopen
waardoor drie Deense passagiers en de
nit vier koppen bestaande Noorse be
manning het leven hebben verloren.
SLIJKHUIS NAAR CANADA
Siykhuis zal Zaterdagavond a.s. deel
nemen aan een invitatiewedstryd over 1
myl in Madison Square Garden te New
York, komt nog uit in enkele wedstry
den in Canada en keert 16 Maart a.8.
naar Nederland terug.
Vermakelijke
belasting
Neen, waarde lezer h«» opschrift ja
géén vergissing. Hoewel we ons kunnen
voorstellen dat u by bet lezen ervan de
wenkbrauwen ophaalt. We hadden ook
kunnen sthryven: VermakelykhekJebe
lastiug. Want daar wilden we het eigen
lijk over hebben. En wel omdat deze
vermakelijkheidsbelasting tot zoveel
moeilijkheden, tot zoveel uitwassen, tot
zoveel verschillende uitleggingen aanlei
ding is, dat bet een klucht begint te
worden.
WanneerEn nu komt er iets,
dat minder vermakelijk is. wanneer
aan deze klucht geen tragische kant zat.
Ge herinnert u misschien nog, dat het
zo ongeveer een jaar geleden is, dat de
gemeentebesturen werden verblijd mot
een circulaire van de Minister van Bin
ncnlandse Zaken, wanrin deze er op
wees, dat het noodzakelyt was de ve^
makelykbeidsbelasting te verhogen. Het
regende protesten, want de gemeentebr
sturen meenden (en niet ten onrechte)
dat de gemeentelyke autonomie in het
gedraDg kwam. Er werd hevig tegen
deze belasting gefulmineerd. Niet alleen
vanwege de gemeentelijke autonomie.
Ook omdat men in deze vermakelijk
heidsbelasting een aanslag op het cultn
rele leven zag. Achteraf kwamen er en
kele verzachtende omstandigheden maar
toch is in de loop van dit jaar wel ge
bleken, dat de' 20 of 35 of aoms 50 pCt
een slechte invloed hebben.
Spreekt men met artisten: ze klagen
steen en been. Spreekt men met zaal
houders, ze zyn ontevreden. Spreekt men
met bestuurders van verenigingen, som
igen wild, anderen boort men niet
E.i dat is mi het vermakelijke. De mi
nister mccude algeinen ,e
geven, terwijl nu blijki. da. ue gemeen
tebesturen de mazen hebben weten te
vinden cn er een chaotische toestand
heerst op het gebied van dit belasting
terrein. Dezelfde culturele gebeurtenis
is Jn ene gemeente onbelast, in de an
dere betaalt men 20 pCt, in een derde
gaat men zelfs tot 35 pCt. En allemaal
aan de hand van de verordening op de
vermekelykheidzbelasting, waarvoor een
minister algemene, bindende regelen
meende te moeten geven.
Of de algemene richtlyncn hebben ma
zen waardoor een haai kan zwemmen,
of de burgemeesters en raadsleden leg
gen een meer dan grote vindingrykheid
aan de dag! Dat neemt echter niet weg,
dat na een jaar van praktijk is geble
ken, dat ccn buitengewoon onbevredigen
de situatie is ontstaan. Waar blyff zo
de gelyke belastingheffing, waarvan in
de Grondwet sprake is? Maar boven
dien: waar moeten artisten, waar moe
ten verenigingen zich aan houden, als
elke gemeente verschillend werkt?
Ons is ecn^geval bekend van een ver
eniging in Alkmaar, die een voorstelling
gaf van zeer hoog cultureel gehalte. De
uitvoering kon niet toe. Maar de fiseu»
eiste toch zyn deel. Is dat de zorg, dit
de gemeente besteedt aan de cultuur?
Misschien is deze vraag te scherp ge
steld, maar de toestand is dan ook on
houdbaar. Wy geloven, dat niemand sym
pathie heeft voor deze belasting, die
onevenredig zwaar drukt op bepaalde
categoriën. Het wil ons zeer noodzak e
lyk lyken, dat er ten spoedigste reran
dering in komt. Want bet vermakelyke
is hier reeds lang ontaard in bet be
lachelyke. En belachelükbeidsbelasting
kunuen we missen. v.Z.
onze kleine tovenaar
