Jkmaai'Jei' Noorse regering voorstander van de West-Europese samenwerking 5' JAARGANG N°. 1469 „Scandinavische alliantie niet langer practisch mogelijk" gVKEW^ZQHHBtwm^ v,y Oud en arm Roofde Aerdenhoutse industrieel kunstschatten uit Polen? Haadsel England-Spiel verder dan ooit van oplossing Uitgave Stichtiag „De Vrije Alkmaarder, Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar. Abonnementen 0.32 per week 1.30 per maand 3.90 p. kwart, bij vooruitbetaling Advertenties 14 ct. per m.m., familieberich- tcn 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting. Verantw. redacteur J. van Zoonen - Bureau, Ridderstra< HaU-ard Lange, de Noorse minister bet parlement verklaard, dat zijn be ervan hadden overtuigd, dat een Sc basis niet langer een praetlscbe mo is tot kleinere neutrale eenheden voorkoming van oorlog: om een duur* Europese democratieëu „economisch, gebouwd door middel vau gcorganise ♦iek worden geconsolideerd". Dit kou m werking op regionale basis". au buitenlandse zaken hepft gister in iprekingeu te Washington de regering audinaviscbe alliantie op een „paetvrge" gelgkheil was. Solidariteit, die beperkt ou niet het nodige effect hebben ter ame vrede te verkrijgen stonden de West sociaal en cultureel moeten worden om orde en durende samenwerking en poli ede moeten inbonden „defensieve samen Lange zei daarna: „Als Wg deze gedrag* lijn kiezen dieucn wij naar de mening van de regering te streven naar deelne min* aan de voorbereidende besprek»! gen over een vredes en verdediging* paet tussen de Noord Atlantische landen en wel spoedig genoeg om onze invloed te doen gelden bü de formulering van znlk een regionale overeenkomst. Dit sou Noorwegen niet aan een Atlantiwh pact binden, want de niteïndeWke beslis sin» zou door bet parlement worden ge nomen. ITet Atlantisch Pact draagt geen offen sief karakter. Tn antwoord op onze zorg vnldig gestelde vragen t<» Wasbingtin hebben wij de verzekering gekre""» d"t hel. nooit in de bedoeling van de V.8. heeft gelegen tn vredestijd om bases in Noorwegen te verzoeken en dat er geen verzoek zon worden gedaan om gemeen schappelijke basis voor bü bet pact aan gesloten landen". Na er op gewezen te hebben, dat een afzondelijke Scandinavische defensieve nnie geen politieke of materiele steun van het Westen moet verwachten, zei Lange: „Het is duidelijk, dat het voor gestelde Atlantische Verdrag een regio nale overeenkomst moet worden, geha seerd op het beginsel „één voor allen en allen voor één", indictt één der flongeslo ten landen zou worden aangevallen. Het ligt geheel aan ons te beslissen, of w»j direct tot het te sluiten verdrag willen toetreden, of dat wg wensen te wachten tot dat het Pact volledig vaste vorm heeft aangenomen; ook bestaat de mogelijkheid op een latere datnm. of helemaal niet toe te treden". DE RUSSISCHE NOTA Minister Lange deelde verder nog rac de, dat het antwoord van Noorwegen op de jongste nota der Sowjet Unie, waarin het sluiten van een niet anuvals verdrag tussen heide staten wordt aange i" GASVERSTIKKING IN ROTTERDAM Gisternacht is de 47 jarige telefoniste F. J. R. Kniep, in Rotterdam door gas verstikking oui bet leven gekomen. De buren die de gasluebt bemerkten, gingen in haar woning kijken en zagen de gas kraan open staan. De vrouw was bewas teloos cn bleek hij aankomst in het ziekenhuis reeds overleden. Schulte nu wel in Ronde v. Nederland Gerrit Schulte is één der eerateo ge weest, die een contract voor de Ronde van Nederland 1949 heeft getekend. Zo als men zich herinnert was onze nationa Ie kampioen in de eerste ronde van Nederland niet van de partij. Schulte zal thans fungeren als „chef de file" van de nationale ploeg, die dooi de technische leiding zo samengesteld zal worden dat Nederland practisch de garantie krijgt, dat althans deze ploeg volkomen tegen de sterkste buitenlandse concurrenten zal zijn opgewassen. Naast een aantal bekende cracks zullen iu deze nationale equipe ook enige veelbelovende jongeren opgenomen worden. Koot en Voortuig zijn als zódanig reeds aange wezen. 23 DODEN BIJ VLIEGONGEVAL IN CHINA Een toestel vau de „Cathay Pacific Air Liues" is gister in de heuvels bij de Repulse baai (China) in een dichte mist neergestort. Alle 23 inzittenden, w.o, 19 Chinese pa^agiers, zijn om het leven gekomen. GELDIG TOT VRIJDAGAVOND DROOG WEER Droog weer met enkele overdrgvende wolkenvelden. Matige of zwakke Weste lijke wind. In de middag ongeveer de •cJlde temperatuur als gisteren. boden, nog in overweging is. Dit ant woord zul worden gegeven, zodra bet parlement in de gelegenheid zal zü'i geweest deze aangelegenheid te bespre ken. Eerder in zijn rede had Lange verklaard, dat hef Noorse veiligheids nrobleem tweezijdig was: 1 De Noorse strijdkrachten xü» t»»cl sterk geuoer om alleen een grote mo gendfieid voor een aanval te doen terug deinzen 2 Voor het opbouwen van de land» verdediging moet het ..op een eeonomi sche basis" militaire voorraden uit het hniirptfin'i ontvangen. Of zijn het maar louter verdachtmakingen De Duitse Sipo generaal Schöngardt die als oorlogsmisdadiger is opgehangen heeft alles gedaan om zijn vriend Men ten, de thans 50 jarige industrieel uit Aerdenhout. de hand boven het hoofd te houden. Zijn welwillendheid voor M ging zelfs zó ver. dat hij nog enkele da gen voor hij werd opgehangen uitdrukke lijk verklaarde, dat M ..goed is geweest" Dit bleek weer tijdens de voortgezette behandeling van de zaak tegen M. voor het Amsterdamse Bijzonder Gerechts hof. Menten v&ordt er van beschuldigd in Polen met de Duitsers geheuld te heb ben en kunstschatten geroofd te hebben Reeds z-nige malen heeft het Bijzonder et-echtsliof zich met. deze geeompliceer de zaak bezig gehouden. Evenals tijdens de voorgaande zittingen kwam het gis teroebtend herhaaldelijk tot felle uit eeuzettiugen tussen de drie verdedigers enerzijds en de leden van het Hof en de procureur fiscaal anderzijds. L>e eerste g -tuige was de Inspecteur van Politie E. W. Woud uit Heemstede, die Schöngardt enige dagen voor zijn executie heeft verhoord. Woud hoorde de Duitse Sipo generaal over een ande re zaak, doch Schöngardt kwam steeds weer terug op de zaak Menten en zei de indruk te hebben, dat men M. din gen in de schoenen wilde schuiven, waar aan lift niet debet was. Hij verklaarde, dat M iu Pc'en weliswaar enige tyd 'n uniform had gedragen, doch dat dit uit sluitend geschied was, omdat niet geuni formeerden op dat ogenblik in Polen gevaar liepen. S. zei tijdens dit ver hoor, dat Men;en zeer rijk was en later terug wilde naar Nederland, doch hij zoa daarin zijn tegengewerkt door de vroegere Ned. consul te Krakau J. L. de Bruin, die volgens S. veel invloed lK.d bij Hillere gevolmachtigde in Po len, Franck, Himmler ter sprake De hoofdagent va» politic Wageman. Spoorboekje vooroorlogs Van de nieuwe zomerdienstregeling, die op 15 Mei a.s. ingaat zal een reis gids verschijnen, die weer ongeveer de vooroorlogse gedaante zal hebben en bovendien uitgebreider zal zijl». Het bock je zal 192 pagina's omvatten en ge drukt zün op fraai dun papier. Het nieuwe boekje zal even boog zijn als het vooroorlogse, doob iets breder Het stüve omslag, dat. aan de voor «ijde met een klep naar binnen wordt geslagen, zal aan de binnenkant 'tef «ooorwegkaarfje van Nederland te zien geven. De achterzijde van het omslag die eveneens met een klep naar binnen wordt geslagen, zal het spoorwegkaartje van de Benelux landen levatten. Riahrirs boek ..Indonesische over peinzingen" is gister in New Vork in de Engelse vertaling uitgekomen Reed» »n 1945 verscheen bef in de Nederlandse taal. Min. president Di-ees en bnrgemees (••r d'Ailly van Amsterdam hebben zit ting genomen in een ere comité ter bul diging van de dichteres Hen vlette Ro land Holst, die dit jaar 80 jaar wordt. die eveneens l»ü het verhoor van S. aan wezig was, vertelde, dat de Duitse Oor logsmisdadiger er de nadruk op had ge le d, dat. M. nimmer lid was geweest van de SS. Hij zou nimmer kunstschat, ten uit Polen hebben geroofd en dit w-st S. zeker, omdat een ouderzoek, dat Himmler tegen M. had laten instel len, had uitgewezen, dat M. zich nimmer aan roof had schuldig gemaakt. S. had het eigendomsbewijs gezien van M's kas teel iu Polen, dat een waarde had vau ruim een millioen Zwitserse Francs. Volgens S. verdacht Himmler M. in '43 van anti Duitse activiteit. Himmler had aan Wlly Lages opgedragen hem onmid dellijk te verwittigen indien M. is Ne derland in contact kwam met SS en SD. Volgens Schöngardt bestond er een fel le concurrentiestrijd tussen de ex con sul De Bruin cn Menten. De heer D.t de Jong, die na de bezet ting hoofd was van de interne recher olie der PRA, bevestigde de verklarin gen van de twee andere politiemannen. Hij vertelde bovendien een bijzonder beid, die weliswaar weinig met de zaak M te maken heeft, doch kenmerkend Is voor de wijze, waarop de oorlogsmis dadigers getracht hebben elkander te helpen, Een dame, wier naam met ter zitting werd genoemd, zon bij S. ge komen zijn, met de vraag of hij de ver antwoordelijkheid voor de fusillering van een aantal piloten bij Amersfoort op zich wilde nemen om Rauter te ont lasten. „U -wordt toch opgehangen", zou de dame gezegd hebben, In de middagzitting legde een aantal getuigen gunstige verklaringen voor M af. De industrieel zou de illegaliteit op grootscheepse wijze gesteund hebben en zou na zijn terugkeer in Nederland in 1943 zelfs hebben moeten onderduiken. Daarna werd Menten zelf ondervraagd Hij bestreed verschillende vroeger afge legde verklaringen met de opmerking met geweten te hebben wat hij onder te kende: bovendien zouden de processen N.A.C.O. bus in slaapkamer Een NACO bus van de lijn V (Scha genAlkmaar) is omstreeks vier uur gistermiddag op de Stroet met zoveel kracht tegen het naast café „De Drie sprong" staande huls van de heer De Pee gereden, dat de gehele voorpul ont zet werd en de bus enkele meters de woning binnendrong. Wonder hoven wonder deden zic-h daar bij geen persoonlijke ongelukken voor. Ken ledikant in de slaapkamer en een voor het huis staande fiets werden vol komen vernield. Als men weet, dat het ledikant enkele uren eerder door de bedlegerige beer H. de Pee was ver laten, dan kan men begrijpen, dat de bewoners van een wonder spreken. De ravage was zo groot, dat er een timmer man aan (e pas moest komen om het huis té stutten. De hu» was uiteraard ook fiink beschadigd. De chauffeur van de bos verklaarde, dat het ongeval is (e wijten aan hot feit, dat hy plotseling moest uitwijken voor spelende kinderen. Ooggetuigen ver klaren echter, at de voorwielen van de bns veel» slingerden voor het ongeval plaats had. De Rüksverkeersinspeciic onderzoekt de zaak nu. BOM VEROORZAAKTE DE TREINRAMP BIJ MALANG Over de treinramp bü Malang bericht Aneta nog. dat de trein niet op een mijn is gelopen, zoals aanvankelijk gemeld werd, «Joch dat. de ramp het gevolg is van de ontploffing van een zware bom. die terroristen op de spoorweg geplaatst hadden met de bedoeling een ontploffing te veroorzaken,. wanneer de trein uit Surabaja zou naderen. Was dat gelukt, dan zon de locomotief voor het passeren van de brug ontspoord zijn en zon de trein in een ravijn gestort zijn. Het aantal doden blijkt vier te bedra gen: drie militairen en een lerares uit Malang. Het spoorwegverbee.r is voor Icpiff gestremd, daar het materiaal zeer nioeiftik Is weg te ruimen. Aftrek van gevangenisstraf De uitdrukking „gevangenis straf met aftrek" is genoeg bekend, maar dat het ook an dersom kan, is gister in Arn hem bewezen. Daar werd een caféhouder, die van 1925 tot 1930 onschuldig in de gevan genis heeft gezeten, wegens be dreiging van een politieman tot zes weken veroordeeld. Toen het vonnis geveld was, vroeg de man of de president zo vriendelijk zou willen zij» deze zes weken af te trekken van de vgf jaar, die hij on schuldig had gezeten.... NIEUW WERELDRECORD 100 YARDS BORSTCRAWL DAMES De Olympische kampioene Greta An dersen, die de laatste tijd in topcondl tie verkeert, heeft gisteravond het we relrecord over 100 yards borstcrawl ver beterd. Zij maakte de fenomenale tijd van 58.2 sec. (oud wereldrecord Fritze Nathansen 59.4 sec. 1944) Deze presta tie wag nog te fraaier om zij alleen zwom. zonder de stimulans van mede dingsters RECORD VAN LABOUR NIET GEBROKEN De Labour candidaat,. Tom Williams heeft bij de tussentijdse verkiezing voor het Britse parlement te South Hammer smith zijn conservatieve rivaal, Antbony Feil, verskigen. Hij verenigde 15.223 stemmen op zieb, zijn tegenstander 13.610. Het record van Labour zij heeft geen ennkele van de 37 zetels verloren die zij bij de algemene verkiezingen ver overdeis nog ongebroken. Deze tus sentijdse verkiezing was een der heftig ste en luidruchtigste sedert vele jare*. Voor de conservatieve partij sprak Chnr chili persoonlijk mievoeringen uit. Opnieuw kregen we iemand op ons redactiebureau met de vraag of wij hem raad konden geven. Het geval was het volgende: De betrokkene was reeds enkele jaren gehuisvest In een Tehuis voor Ouden van Dagen. Vorig jaar was de pensionprijs verhoogd en nu opnienw moest er meer betaald worden. Het ge val is eigenlijk betzelfde als zich on langs ra „Westerlicht" heeft voonge daan. Ook daar werd plotseling de prjjg, die de gehuisvesten moesten beta len, sterk omhoog gebracht. Ook daar grote ontsteltenis, evenals bü de man die we nu spraken. Er is hier sprake van een onhoudbare toestand. Tal van mensen, die hun leven lang hebben geploeterd om een klein kapitaaltje bü elkaar to sparen, hetzij in een vorm van een bedragje op de bank, hetzij in de vorm van een klein boerenplaatsje, moeten rondkomen van de rente of de pacht. Zij zien er tegen op om het kapitaaltje zelf aan te spreken, want dat betekent jaarlijks minder inkomen. Tenslotte weet een mens ook niet hoe lang het leven is. Ze hebben het zo netjes uiige reken). Zoveel per jaar kondeB ze ver teren. Hun oude dag was wel niet rök, maar ze hadden de armoede niet te vrezen. Nu komt er echter een lawine van onze kleine tovenaar Het zaclue weer bcteKti.i een voor 'eei voor «e noau.s op het iJselmeer. In de havens rond onze binnenzee heerst alweer een gezellige drukte: spoedig hoopt men een aanvang te maken met de palingvisserij. Duister en verward Maj. De Grtrai contra Mr. v. d. StaTp HET waarnemend hoofd van het bureau Bijzóndere Opdrachten iBHO), dat in de bezetting-»c Londen gevestigd was, de re», majoor K. de Graaf heeft op een persconferentie te Amsterdam zijn oordeel uitgesproken over een dezer dagen verschenen brochure, „Het England Spiel, démasqué der VAU mannen" van mr. J. E. van der Starp, de verdediger van de spioD Anton van der Waals. Mr. Van der Starp gaf als zijn mening weer, dat het England Spiel doelbewust door de Engelsen is gebruikt om het verzet van Europa te breken en daardoor een verenigd en krachtig Europa, dat de suprematie van Engeland in de weg kon staan, onmogelijk te maken. Majoar de Graaf, die onder bet pseu doniem A. J. Noël de Gaulle een roman heeft geschreven over de gebeurtenis scn rond het England Spiel („Carnaval der desperado's") noemde de „oplossing" van mr. van der Starp misleidend eu volkomen onjuist. Hij vertelde, dat hij zich sinds Januari 1944 had verdiept in dit spionnagecomplot en daarbij tot de overtuiging was gekomen, dat er in Engeland verraad in het spel is ge weest, verraad, dat alleen door het hoofd van de betrokken afdeling ge pleegd kon worden. In berichten, welke door agenten, die in Duitse handen wa ren gevallen, naar Engeland werden overgeseind, was namelgk steeds op be paalde soms opvallende wijze aaugege ven, dat zij niet meer vrij waren. Deze codes werden na ontvangst doorgegeven aun de decodeerafdeling, daar vertaald en dan met de oorspronkelijke tekst aan de hoofden van de verschillende afde liugen doorgezonden. De hoofden van deze afdelingen konden al dan niet aan dacht schenken aan de waarschuwing, welke iu de berichten vervlochten wa verbaal niet gecorrigeerd zijn, zoals was beloofd. Pools dossier Het Poolse dossier vau Menten, dat door een Poolse rechter van instructie was bijeengebracht en verklaringen be vatte van tal van Poolse getuigen werd voorgelezen. De verklaringen hielden o.a. in, dat M duidelijk als handlanger der Duitsers was opgetreden en zich op grote schaal aan'roof van kunstschatten had schuldig gemaakt, Menten verklaarde op heftige wijze: „Deze verklaringen zijn afgelegd tegen over de communistische justitie. Mij» verdedigers zijn in het bezit van verkla ringen van dezelfde mensen, vrij afge legd, die een geheel andere inhoud heb ben. De Bruin (de vroegere Ned. con sul te Krakau) is vier maanden bezig geweest om deze verklaringen tegen mij bijeen te krijgen". De verdediging l-.v.o. mr. Kortouhorst voorzitter van de Tweede Kamer) ver Jilaarde hierna nog gaarne een aantal getuigen te willen horen: op 10 Maart is nu de nieuwe zifting ren, doch majoar de Graaf achtte het niet aannemelyk, dat men al de maan den, dat het England Spiel duurde (tot Augustus 1943) niet gemerkt zou heb ben, dat in Nederland de zaken verkeerd gingen. De Nederlandse militaire inlichtingen dienst werd door de Engelsen niet toe gelaten f.»t besprekingen over operatie» in Nederland, ondanks de protesten va» bet hoofd van de MLD, de toenmalige kolonel de Bruyue. Eerst enige tijd nadat de uit Duitse gevangenschap ont vluehte agenten Dourlein en Ubbink Engeland waren aangekomen kregen de Nederlanders inzage in de plannen en daarna werden er, aldus maj. de Graaf geen ernstige fouten meer gemaakt. Raadsel Bingham Majoor de Graaf deelde mede, dat Engelse majoor Bingham een tijdlang hoofd van de afdeling in Londen is ge weest. Deze officier had een bloedver want die in Nederland voor de Gestapo werkte. Beide Binghams zyn thans on vindbaar. Maj. de Graaf, die lange tijd gewerkt heeft aan een reconstructie van het gebeuren, doch daarmede op bevel van de Ned. regering moest ophouden, heeft verschillende malen getracht met majoor Bingham iu contact te komen, wat echter niet mogelijk bleek. Majoor de Graat was verder van oor deel, dat Sehreieder zeker iets te maken heeft gehad met de moord op 50 ge vangen agenten, die in het concentratie kamp Mauthausen zgn omgebracht. Ook was Sehreieder naar zgn nicnnig schul dig aan het martelen van vele verzets lieden, doch Sehreieder heeft zich een „goed vakman" getoond en er voor zorg gedragen, dat geen van hen (hans nog tegen bem kan getuigen. Mtjoor de Graaf zei tenslotte nog dat hij groot respect had voor het werk van de parlementaire enquettecommis s-e, doch niet- kan aannemen, dat deze commissie de gehele waarheid over het England Spiel zou ontdekken, omdat zij door gebrek aan vakmensen niet staat zou zijn al de rr-'^e'en te ont warren. moeilijkheden op hen af. De rente i« verlaagd. Iiiplaats van 4soms 5% is het 3 of Sy2% geworden. De pacht is bijna »»et omhoog gegaan, terwgl las ten en omlerhoud (ot een ondragelijke hoogle zgn ge-slrgon. Het inkomen van deze mense» is gedaald. Eu als we de gestegen kosten van levensonderhoud bekgken, dringt plotseling met volle scherpte het besef tot ons door. dat er een categorie van mensen in Nederland is, door wie stille armoede wordt gel den. Ondanks de Noodwet Drees. die veel armoede heeft weggenomen, die voor de z,g. kiekte spaarders uitkomst heeft geboden. Als deze mensen op ziel) zelf won»» bezuinigen xe zo hard ze uiuac kitsnen Da-lux* is reeds Ijimj uit hun woningen verweten. Vraag niet' hoe ze Vrachten ••id i«- komen, lï<»« slaan echter de mensen in de tehuizen zich er door"* 'e r i: m dl* zich hebben ingekocht De exploitatie van de tcbuixcB is veel duurder geworden. We kunnen be; ons voorstellen. Willen ze enigszins uil komen met hun explotatierekening dan moeten hun inkomsten verhoogd worden. Het is nu maar de vraag op welke manier. Moeten dc gestegen kos ten worden verhaald op de ouden van dagen? Of moet de gemeenschap in de exploitatiekosten van deze tehuizen bij dragen? Wy zonden het laatste verkie zen. Het mag niet zo zijn, dat tehuizen alleen toegankelijk zgn voor rykeu. En de ontwikkeling gaat nu dwingend in die richting. Oud en Arm is belaas de wereld nog niet uit. Dat we gezamen Hik alle krachten mogen inspannen om aan deze toestand een einde te maken liet kan ons immers allen boven hei hoofd hangen. v.Z. Naar het ANP verneemt zal de reis van het Koninklyk Gezin vud St. Anton naar Zermatt, welke vandaag zou plaats hebben enige dagen worden uitgesteld, wegens een lichte ongesteldheid van Z.K.FI. Prins Bernhard.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1949 | | pagina 1