Ikmaattiei'
£>e C
Republiek neemt niet deel aan
Ronde tafelconferentie!
Herstel Rep. regering
in Djokja geëist
Roofoverval op postkantoor
te Schagen opgehelderd
Grote brand in Amsterdam
H-ifflHHtKM
Broekman opnieuw door
Pajor geslagen
5' JAARGANG N°. 1477
MAANDAG 7 MAART 1949
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder"T~
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen 0.32 per week 1.80 per
maand 3.90 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertentie! 14 ct per m.m., familieberich-
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteur J. van Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht TeL K 2200-3971
Ned. voorstel in principe aanvaardbaar
President Sukarno heeft geweigerd de Nederlandse uitnodiging tot het deel
nemen aan de ronde tafel conferentie te aanvaarden, zolang de Republikein
se regering niet in Djogja is hersteld. Dit antwoord van Sukarno is heden
door de resident van Banka aan de HVK. dr. Becl, overhandigd. Sukarno ver
klaarde, dat hij de uitnodiging in principe aanvaardt. Zijn antwoord wenst
echter niet vooruit te lopen o peen beslissing van de Commissie der VN voor
Indonesië.
De Republikeinse leiders blijven op
.tanka, omdat het hen verboden is naar
)iocja terog te keren. De houding van
'e Federalisten in zake de ronde tafel
onferentie is nog niet bekend. Volgens
velingeliehte kringen is er in de -ehei
ue zitting van de RFO na de terug
reer van de enntaetoommissie nlt Ban
s enige verwarring ontstaan.
Welingelichte kringen menen, dat de
Generalisten na kennis te hebben geno
ace van het verslag nitgebrneht door de
•onfactcommissie. die Banka bezocht, 'n
-esoln'ie hebben aangenomen waarin
verd aangedrongen op aanvaarding van
•V fJepnblikeinse eis betreffende het her
t«l van de Republikeinse regering in
liosja en betreffende de bevoegdhei 1
ot tf.ezioht bij de besprekingen op de
•onde tafel conferentie door de Comml»
ie der VN Voorts zon de resolutie bö
»eide regeringen aandringen op afkon
Kring van de order tot staken van bet
rnren en op een geznmenlnke poging tot
lerstel van rust en orde.
Tot nn toe is officieel niets betref
fende deze resolutie gepubliceerd, maar
volgens betrouwbare bronnen in Batavia
zonden de Nederlandse autoriteiten deze
resolutie onaanvaardbaar behhen ver
klaard. Hierna zou de geldigheid van de
Mflolntie .in de RFO zijn betwist
UITSTEL
ROwr»E TAFELCONFERENTIE?
He BFO is opnieuw bijeengeweest,
nadat zö jPrüdne iangdnrig had verga
derd en Honderdag tot ver na midd«r
nacht bneen was He volgende hüeen
komst is thans bepaald op a s Donder
dag, Offioipe1 wordt eemeld. dat daar
na vermoede'iik een afvaardiging van d»
BFO naar Banka reist. Deze delegnMr
zal bestaan uit premiers en Walis Nega
ra v«n deoletafen onder voorzitterschap
van Hamid 2.
Algemeen acht men tbana uitstel van
de aanvangsdntinu d«»r Rnn.lc tafel eon
ferentie hierdoor onvermijdelijk.
WAT DE PERS ER VAN ZEGT
„Merdeka" verneemt, dat bet telegram
van de voorzitter der Republikeinse d>
legatie, Moh. Rum, aan de VN commis
sie inzake de Rondetafelconferentie ge
heel bet standpunt van Sukantn e.s. weer
gaf.
„De Vrije Pers" te Surahaja schrijft
dat op een belangrijk pont in de Repn
blikeinse geledren waarschijnlijk weinig
of geen meningsverschil bestaat, „Dat is
de kwestie van de terugkeer naar Djog
De Republikeinse leiders zijn name
lijk door de snelle bezetting vau Djogja
in een moeilijke positie gekomen. Er
zijn blijkbaar stromingen, die menen,
dat men zich moet honden aan de nood
regering van Sjarifudin en niet aan di
gro<i op Banka. Vandaar het verlangen
van de Republikeinse leiders om terug
'e fce-en naar Djogja. Men 16 bang het
cuciuct met de aanhang, die men nog
beeft, geheel te verliezen en de ver
vrreat'i'ig van deze aanhang zou veel
grote worden, indien men 'van Banka,
reehtstcreks naar Den Haag zon ver
trekkvn
Sul TAN HAMID II VOOR
DE RADIO
Ineen radiorede heeft Sultan Hamid
II verklaard, dat de deelstaten prijs
stellen op blijvende samenwerking met
Nederland. Hij sprak de verwachting uit
dat het de Nederlandse regering ernst
zou zijn met de overdracht van de sou
verelniteit en twijfelde er niet aan, dat
alle betrokken partijen hun volle mede
werking zoud enverlenen.
Na wekenlange moeitevoile naspeuringen is het de Rijkspolitie te Schagen
ten slotte gelukt klaarheid te brenggen In de geruchtmakende zaak betref
fende de roofoverval op het postkantoor te Schagen. Hier verdienen Com
mandant Van Dijk en zijn mannen alle lof, temeer daar de geringste aanwij
zingen ontbraken en elk gevolgd spoor doodliep, ondanks bet feit dat een
net van vertakkingen over het gehele land gesponnen was Bepaalde omstan
digheden wezen, aan de hand van gegevens van de bij de overval betrokken
ambtenaar Bongenaar, in zekere richting. Eenmaal op het ~.poor gekomen zet
y-* r r* *»n sociaal hiervoor uitgekozen mensen, het
onderzoek hardnekkig voort. Toch had het nog heel wat veeten in aarde eer
definitief de dader 30 jarige J. Schoor!, woonachtig te Wieringerwerf. voor
heen te Schagen gearresteerd kon morden.
„BRANDARIS REDJE 26 SCHIPBREUKELINGEN
De dappere bemanning van do roddinqboot „Brandaris" die Dinsdag de 26 op
varenden van het Poolse vrachtschip „Kalowice" in een loeiende orkaan behou
den aan land bracht.
V.l.n.r.: E. R. de Beer (62 jaar), stuurman J. de Beer, schipper Douwe Tol
(62 jaar) en diens zoon Klaas Tot. direct na hun aankomst in Terschelling.
Dader bekende
volledig
Uit het onderhond dat wö met Com
mandant v. Dyk mochten bebh<>n bleek
ons, hoe moeilijk vooral in dit geval
het politionele onderzoek geweekt war
De dader, niet onbekend met b*»1 politie
onderzoek is zeer voorzicthig te werk
gegaan.
De gehele overval heeft als volgt
plaats geliad:
Nadat S. zich bad meester gemaikt van
de trommel met inbond, sprong bö or
de fiets en begaf zieb naar zijn vorige
woning op de Loet. Daar g«L'oeien ver
borg h0 de buit ouder een stipel oud
hout. Vervolgens begaf hg zieb per bus
naar Wieringerwerf. alwaar hg w ?rk
zaam was bij de fa Kruit.
Eerst daar vernam hg des middags over
do radio, boe groot de door hem out
vreeme som geld was
Diezelfde avond keerde hij terug raar
Schagen. om zieb van het gestolen-» te
verzekeren.
Toen Commandant Van Dgk. dis ten
nauwste samenwerkte met -la Offr'er
van Justitie mr. Meiechke, voldiiude ge
gevens bad werd tot de arrestatie over
gegaan, die plaats vond Vrijdagavond
te plm. 6 uur.
Tot één van de weinige aanwijzingen
behoorde o.m. het feti, dat S. vöör de
diefstal in geldverlegenheid verkeerde,
hetgeen daarna niet het geval was.
On allerlei onmogelijke plaatsen werd
te Wieringerwerf het grootste gedeelte
van het geld (plm. f 8000), teruggevon
den, alsmede het automatische legernis
nlstool, merk Remmington. Deze had 8.
nog in zgn bezit, vanuit de tijd van zijn
illegale werk. waarbij hg altijd een on
verscbrokkenheid en moed getoond bad.
die hem nu fataal werd. De geldtrommel
werd later ^opgevist bij de opslagpaats
van oudijzer .aan de Provinciale weg.
8., die na een langdurig verhoor ten
slotte een volledige bekentenis aflegde,
is op transport gesteld naar Alkmaar.
Vergeefse
speurtocht
Giateren beeft d« eigenaar van het
spoorloos verdwenen Griekse schip „Ioan
nta**, de heer Samonas met zgn lucht
taxi opnieuw een vergeefse tocht lang*
de Duitse waddeneilanden, Helgoland,
de Scheren en de Deense westkust ge
maakt. Wel werden vier scheepswrak
ken waargenomen, doch het gweoebte
was er niet bg. Neerslachtig en moede
loos keerde hij tegen het middaguur op
het vliegveld Leeuwarden terug waar
wan hij om half acht opgteeg. Hg heeft
alle boap opgegeven* en keerde vanmid
dag naar Londen terug. Dit is de twee
de ui: al, dat hij een broer in een «torn»
op T#eê'ïverliest.
BULGAARSE PREDIKANTEN
GEARRESTEERD
Naar officieus wordt gemeld, is op
nieuw „een aantal" Protestantse Bul
gaarse geestelijken gearresteerd. De
tails over deze arrestaties zijn nog niet
bekend. Het bericht kwam binnen ten
tijde, dat de ongeveer 60 predikanten,
die in Bnlgargo zgn, bijeen waren om
een nieuwe opperste raad van de Eva»
gelische kerk te kiezen.
VEROORDELING
MEDEBESCHULDIGDEN VAN
KARDINAAL MINDSZENTY
Dertien medebeschuldigden van Kar
dinnul Mlndszcnty. die te Budapest te
recht hebben gestaan op beschuldiging
van speculatie in vreemde valuta, zijn
veroordeeld tot gevangenisstraffen va»
één tot acht jaar.
Enorme voorraden geneesmiddelen
gingen verloren
Enorme rookwolken dreven Zaterdag
over het Prinseneiland. Om kwart voor
onbekende
de oorzaak brand alt In de oude pak
ruizen „De Vrede" genaamd In de pak
hulzen, langs smalle hoge gebouwtjes,
waren diverse bedrijven gevestigd.
Op Dommer 83 bevond zich de meubel
eu lakfabriek Zoetmulder en zn„ daar
naast een alluminiumbedrgf en In het
derde pakhuis waren chemicaliën en ge
neeemiddelen van de Amsterdamse Ki
nincfabriek opgeslagen.
Nauwelijks was de brandweer gearri
veerd of met een enorme ontploffing
GEWELDIGE BRAND TE AMSTERDAM
In vier grote oud Amsterdamse pakhuizen van de N.V. Het Nederlandse
Veem. staande op de hoek van het Prinseneiland en de Galgenstraat te Amster
dsm. waarin een emubelfabrick was gevestigd, heeft Zaterdagmorgen een gro
te brand gewoed.
Een kijkje op het toneel van de brand tijdens het blussingswerk.
WENIG VERANDERING
Aan vau ■••iuk zwakke wind uit uiteen
lopend** richtingen, later wat toenemen
de wind tussen Zudi en Oost. Verander
lijke newolking met op» enkele plaatsen
enige .j>M*nw. Koude ochtend, in de
Uidda*. it-mperatuur om he» vriespunt.
HISTORISCHE TENTOONSTELLING
„OUD FRIESLAND"
Van 3 tot 6 Augustus zal in het histo
rische waaebougw aan de Rodesteen ta
Hoorn, een tentoonstelling worden ge
houden, welke is gewijd aan Oud West
Friesland. Het ligt in de bedoeling om
op 4 Augustus voor eenmaal de kaas
markt van Hoorn te laten herleven, ter
wijl er die dag een grote optocht zal
worden gehouden van oude boerenwa
geus, bemand met de deelnemers uit de
omliggende dorpen in Wcstfroes cos
tuum.
Beide rijders een klasse apart
Na de eers-te dag van de ïnternalio
nale schaatswedstrijden te Oestersund
(Zweden), waarop de 500 m. en de 3.000
m, werden gereden, had de Hongaarse
wereldkampioen Kornel Rajor de leiding
voor onze landgénoot Kees Broekman.
Vooral de tijd, waarin Broekman op
de 3000 m. eerste werd, 4 min. 54.7 sec
is zeer fraai te noemen. Hij verbeterde
hiermede zijn beste persoonlijke presta
tie op deze afstand
Nederlands elftal met
verrassingen
De Keuzecommissie heeft het Neder
lands elftal dat Zondag 13 Maart in het
Olympisch Stadion te Amsterdam tegen
België uitkomt, als volgt samengesteld:
Doel: Kraak (Stormvogels) achter.
Steenbergen (SVV) en Schijvenaar
(EDO) midden: Van Schijndel (SVV),
Möring (Enschede) ea De Vroet (Fey
enoord) voor: Lenstra (Heerenveen),
Wilkes (Xerxes), Brandes (Feyenoord)
Rijvers (NAC) en Clavan (ADO)
Reserves: De Munck (Sitt. Boys),
Albers (Vitesse), Kroon (Feyenoord) en
Van Dijk (Ajax).
De uitslagen luidden:
£00 meter.
1 Farstad (Noorw.) 44.7 sec. 2 en 3
Bolmstedt (Zweden) en Byberg (Noor
wegen) 45.0 sec. 4 Pajor (Hong.) 46,0
sec. 7 Broekman 46.9 sec
3000 meter:
Broekman 4 min 54.7 sec 2 Pajor 4
min 55.4 sec 3 Hedlund (Zweden) 5 min»
02.6 sec 4 Hallqvist (Zw) 5 min 03.0 s.
5 Farstad 5 min 11.8 sec.
Op de tweede dag van de wedstrij
den was men getuige van een opwindend
duel tussen Kees Broekman en Kornel
Pajor Op de 5000 meter met slechts
0.2 sec verschil ging de wereldkampioen
op deze afstand als eerste door de fi
nish na een gevecht, welke de toeschou
wers in grote spanning had gehouden.
De resultaten van de tweede dag luiden
1500 m.: 1 Farstadt 2.22.S 2 Broekman
2.23.8 3 Pajor 2.24,8 4 Hedlund 2,25,5
5000 meter: 1 Pajor 8.22.8 2 Broekman
8.23 3 Hallkvist 8.41.4 4 Hedlund 8.45.6
5 Farstad 9.06.6
Eindklassement: 1 Pajor 193.780 2
Broekman 194,250 3 Hallqvist 198.240
4 Hedlund 108.594 5 Farstad 198,927.
vloog uit de tweede etage van de men
belfabriek eeu met sissend geweld bran
dend .vat naar beneden, waarin zieb,
naar men aanneemt, cellulose bevond en
dat op straat terecht kwam. Onmiddel
lijk daarna werd de hitte ontwikkeling
zo groot, dat de brandweer de vuur
baard niet meer kon benaderen. Lege
waten, die 30 meter verder langs de
water van bet Prinseneiland op bet
terrein lagen, waren er een kwnrtier la
ter nog warm van. Het gevolg was, dat
de brand oversloeg op de belendende
pakhuizen, die binnen vijf minuten ook
een prooi der vlammen werden.
Ooggetuigen vertelden, dat na de ont
ploffing een loeiende steekvlam niet min
der dan ca 30 meter horizontaal uit het
opengevlogen luik van de tweede etage
naar voren spoot en de hele omgeving
in gloed zette. Na enkele minuten bleek
het brandbaar materiaal (waarschijnlijk
cellulose van de lakspuiterij) opgebrand
te zijn, maar Inmiddels stond het pand
in lichterlaaie.
De directie van de Kininefabriek, zei dat
het verloren gaan van de geneesmiddelen
uiteraard een ernstig verlies betekent,
doch, dat het geen bijzondere geneesmid
delen betreft. De schade bedraagt min
stens 600.000 gulden. De oorzaak van
de brand is nog onbekend. Oorspronke
lijk werd gevreesd dat er slachtoffers
zouden zijn te betreuren. Dit bleek ecb
teraf niet het het geval te zijn geweest
Tegen twee uur was de brandweer de
brand meester.
Nieuwe wegen
Naarmate de wetenschap vordert, voor
al de medische wetenschap, wordt de
leeftijd welke de mens bereikt, hoger.
En naarmate die leeftijd hoger wordt,
begint het vraagstuk van de verzorging
van de ouden van dagen steeds nijpen
der te worden. Niet alleen de financiële
verzorging, hoewel die natuurlijk niter
mate belangrijk is.
Daar is echter ook het vraagstuk van
de woningen. Hie dikwijls komt 't niet
voor, dot mensen op leeftijd gekomen,
in hun buisje zitten, zonder voldoende
verzorging. Dat ze de oude dag door
brengen, misschien zonder financiële
zorgen, maar toch niet onbekommerd*
omdat ze zich zelf büua niet meer kun
nen reden.
Hoe dikwijls komt het ook niet voor,
rlat in een buis; waarin ecu gezin is
gevestigd slechts een persoon woont.
Vorderen wordt uit piëteitsoverwegin
gen achterwege gelaten .hoewel d« wo
ningnood ontstellend groot is.
De Overheid heeft ook ingezien, dat
er tcnopzichte van de verzorging en voor
al de woonruimte voor de ouden van da
gen andere wegen moeten worden inge
slagen. Ze geeft de voo.keur aan de
bouw van grote tehuizen, waarin velen
een goed en gezellig onderkomen zullen
kunn vinden. Tot dusver: e was die mo
gelijkheid echter vrijwel uitgesloten in
verband met de buitensporig hoge bouw
kosten.
Er is nu echter e enregeliug geii -u
waardoor,tehuiz envoor ouden van da
gen, (en dit begrip kan zeer ruim ge
nomen worden, zodat bet eigenlijk pen
sienhuizen zouden kunnen worden) door
de gemeentelijke overheid of door parti
cubere instellingen kunnen worden ge
touwd met Röksstenn. Er zijn twee mo
gelijkheden: Er wordt gebouwd volgens
Ue regelen san de woningwet of met
behulp van de financieringsregeling.
Volgens de woningwet kunnen alleen
wettelijk t.iegclatten woningbouwvereni
gi'igen of gemeenten bouwen, maar dia
eouiën of andere particuliere instellin
n zo men wil ook een groep par
ticuljeren, kunnen bouwen met behulp
v.ni de financieringsregeling.
Het enige wat remmend werkt, is het
botwvolume, dat aan een gemeente ia
•ofgewezen. En toch behoeft dit niet
altijd remmend te werk enen zal het
wr gemeenten, die bv een volume
Lebben toegewezen gekregen voor acht
a tien woningen de moaite waard zijn
te overwegen, of het in verband met
•iet woningvraagstuk niet veel doeltref
tender is. om dit bouwvolume te beste
de» voor bet stichten van een tehuis,
dan voor liet bouwen van woningen.
ïfet betzelfde volume kunnen dan veel
meer meteen onderdak gebracht wor
den. terwijl er andere buizen door leeg
komen Wö wijzen er op. dat voor de
verbn- fng en modernisering van be
staande tehuizen een regeling is ge
troffen, waardoor deze beter aan hnn
bestem» (ug kunnen voldoen, of desnoods
tot tot deze bestemming zonden kunnen
worden omgebeuwd.
We meenden op deze plaats dit uiter
mate belangrijke ondefwerp onder de
aandacht te moeten brengen van allen,
die n.ot het besturen van een gemeente
iets te maken hebben, omdat deze be
p.lir de weg openen tot het betre
den van geheel nieuwe wegen.
V Z.
KOMT WERELDBURGER NO.
NAAR NEDERLAND?
Als de Nederlandse regering geen be
zwaar maakt, dan bestaat de mogelijk
beid, dat wereldburger no. 1 Garry Da
vis in April a.s. naar ons land komt.
De bond van wereldburgers, afd. Neder
land, hteft eeu telegrafisch verzoek aan
de Nederlandse regering gericht met
het verzoek Davis voor de maand April
een verblijfsvergunning voor ons land
te versrrekken. Als dit verzoek wordt
ingewilligd zal Davis e entiental lezin
gen houden in verschillende plaatsen van
on9 land, de eerste waarschijnlijk
Utrecht.
ome V.'eine tovenaar
