Ikmaaidei
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
KORT maar KRACHTIG
5DE JAARGANG N0 1521
Oê c
ZATERDAG 30 APRIL 1949
Nederlands militaire bijdrage aan
de Westerse Unie
fEigSil af
zonneschijn
Enorme wapenopslagplaats in Cairo
door politie ontdekt
In Amsterdam bevestiging van
vonnis (20 jaar) gevraagd
baba
Uitfavt Stichting „D« Vrij« Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen 0.32 per week 1.30 per
maand 3.90 p. kwart bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct per m.m., familieberich-
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke kort*"ff
Verantw. redacteur J. van Zoonen Bureau. Btdderitraat hoek Oudegracht TeL K 12003971
Herhalingsoefeningen voor uit Indonesië
gerepatrieerde militairen
In een Memorie van Antwoord
aan de Eerste Kamer heeft de mi
nister van oorlog mededelingen ge.
daan over de militaire bijdrage,
welke ons land in het verband van
de Westelijke Unie zal moeten le
veren.
Te land zal deze bijdrage volgens
de minister ongeveer zijn:
Een bescheiden veldleger, be
staande uit enkele divisies met de
nodige korpstroepen en reserves;
Territoriale troepen voor inwen
dige veiligheid, territoriale verde
diging en bescherming tegen over
vallen uit de lucht; Luchtdoelartil
lerie en luchtdoelzoeklicht voor de
luchtverdediging van het binnen
land; Troepen voor de aan_ en af
voer.
Voor de luchtmacht denkt de
minister nodig te hebben:
Een aantal squadrons dagjagers
en nachtjagers, enige squadrons
tactische luchtmacht ter onder
steuning van het veldleger en de#
bij vorenbedoelde squadrons beho/
rende vliegbases; De nodige radar
stations als onderdeel van een ge
coördlneerd West-Europees systeem
voor alarmering; De luchtwacht
dienst en de nodige magazijnen en
werkplaatsen.
Rekening houdende met de ver-
soneelsbehoeften van de Kon. Ma_
rine, de luchtstrijdkrachten, de
luchtdoelbestrijding en hetgeen
voorshands voor Indonesië nodig
zal blijven, zullen ver jaar onge
veer tweederde divisie en de nodl_
ge korvs- en luchtverdedigings_
troeven worden gevormd.
Ook dan zal de verwezenlijking
van dit in grote lijnen aangegeven
plan een zo volledig mogelijk ge
bruik van de jaarlichtingen dienst
plichtigen noodzakelijk maken,
waarbij voor de territoriale troe
pen ln de toekomst de oudere lich
tingen zullen worden bestemd.
Voorshands zal echter gebruik
moeten worden gemaakt van de
nationale reserve. Indien de aan
melding onvoldoende zou blijken,
zou moeten worden overwogen te
rug te griipen op een deel derlich
tingen 1941 t.m. 1944
Zo lang uit nieuwe lichtingen nog
geen voldoend aantal divisies is pe-
vormd, zal de plaats daarvan zo
sv^edig mogelijk moeten worden
ingenomen door uit Indonesië re-
vatriërende troeven. Het zal daar
om onvermijdelijk zijn hen enige
tijd na terugkeer door middel van
herhalingsoefeningen, te herscho_
len.voor de Europese gevechtstaak,
die. zo geheel afwiikt van de poli-
Vonele taak, die door hen in In-
VRAGEN
OVER LICHTINGFN 1941—43
Het Tweede Kamerlid de heer
Wagenaar (CPN) heeft aan de mi
nisters van Oorlog en van Binnen
landse Zaken schriftelijk de vol
gende vragen gesteld:
1. Zijn de berichten Juist, dat
de regering de mogelijkheid in
overweging neemt om de lichtingen
1941 tot en met 1943 in te schake
len bij de opbouw van de Nationa
le Reserve, indien zou blijken, dat
de vrijwillige aanmeldingen ver
ten achter blijven bij de gestelde
verwachtingen?
2. Is het juist, dat deze vrijwil,
lieg inschakeling bij de Nationale
Reserve van de bovengenoemde
jonge mannen geschiedt op aan
drang van veldmaarschalk Mont-
gomery?
3. Kunnen de ministers ook
mededelen, hoe groot de verwach_
ting was voor de vrijwillige aan
melding voor de Nationale Reserve
en in welke mate deze aanmeldin-
gen ten achter zijn gebl^en bij de
gestelde verwachting?
4. Zijn de ministers niet van
oordeel, dat, waar ons volk door de
geringe aanmelding blijk geeft
geen prijs te stellen op een Natio_
nale Reserve, het juister moet
worden geacht deze instelling zo
spoedig mogelijk op te heffen?
BIJNA OVERAL DROOG
Koude nacht met weinig bewol
king. weinig wind en op vele
plaatsen nachtvorst. Morgen, over
dag toenemende bewolking, maar
nog vrijwel overal droog- weer.
Zwakke tot matige westelijke
wln^ ho"ore temperatuur dan
donesië werd verricht.
De minister staat daarbij aan
vankelijk een duur van deze her
halingsoefeningen van zes weken
voor ogen. Het tijdstip van op
komst zal zodanig worden gekozen
dat daarbij ten volle rekening
wordt gehouden met het belang
der gerepatrieerden om, in ver
band met de gezondheids, studie-,
beroeps en gezinseblangen dit
tijdstip z olaat mogelijk bepaald
te zien.
MONTGOMERY NAAR
NEDERLAND.
Veldmaarschalk Montgomery- zal Vrij
dag 6 Mei a.s. wederom 'ri&ar Neder
laud komen. H\j komt die drig te 12.00
uur op het vliegveld Welschap bij Eind
hoven, waar hfö ontvangen 2al worden
door de burgemeester, van Eindhoven.
PAKJE MARGARINE WORDT 1
CENT DUURDER.
Margarine zal één cent per pakje
duurder worden. Binnenkort zal
de regering n.1. op houden gratis
vitamine te verstrekken vojr dr
margarine fabricage. Het inslaan
van voorraden margarine door de
handel uit speculatie-overwegin
gen heeft geen enkele zin, aange
zien de prijsverhoging op. zodani
ge wijze geregeld, is, dat het beta
len van winst o.o bestaande voor-<
raden niet mogelijk is.
De politie in Cairo heeft in een
arbeiderswijk een groot geheim
wapenarsenaal opgegravenlater
zijn twaalf personen gearresteerd
De hoofdcommissaris van poli
tie heeft onthuld, dat de vangst
25 stuks veldgeschut, waaronder
Vickers Armstrong kanonnen er.
Duitse 25 ponders, massa's gewe
ren en revolvers van Duits en
Italiaans fabrikaat, 500 handgra
naten, 2 millioen munitiegordels,
een ton dynamiet een grote hoe
veelheid schietkatoen 10 grote
vaten zwavelzuur en 5 tijdbom
men omvatte. De politie ontdekte
tevens „een fabriek voor de ver
vaardiging van draagbare wapens
alsmede een werkplaats radiozen
ders, kaarten van Cairo, politie- en
leger-uniformen en handboeken
over guerilla-methoden. Volgens
de politie behoorden de 12 ^earres
teerden tot de verboden Moham
medaanse broederschap.
DE NEDERLANDSE ACTIE
OP SUMATRA.
Naar aanleiding van het bericht
van het Republikeinse kantoor te
Londen over een poging om de Re
publikeinse noodregering op Su-
matra gevangen te nemen werd
van Nederlandse militaire z'jde
aan Aneta het volgende medege
deeld:
In verband met de terreur, die
door rondzwervende benden werd
uitgeoefend, moest dezer dagen op
Sumatra tot zuivering van enkele
streken worden overgegaan. Met
een gevangenneming van de Re
publikeinse noodregering hadden
deze acties niets te maken.
CHINESE PARACHUTISTEN
LOPEN OVER NAAR
COMMUNISTEN.
Ruim 2500 valschermjagers van
het Chinese Nationalistische leger,
zijn met hun opperbevelhebber,
naar de communisten overgelopen
zo meldt de communistische ra
dio te Peiping.
De radio voegde er aan toe, dat
denationalistische parachutisten
werden beschouwd als de keurtroe
pen van de regeringsstrijdkrach
ten, wier loyaliteit ten opzichte
van maarschalk Tsjiang Kai Sjek
nooit in twijfel werd getrokken.
Chinese communisten
rukken snel op
In Shanghai waaraan 'de com
munistische legers voorbij trek
ken, verwacht men een nieuwe
aanval op de 500 mijl lange natie
nalistische verdedigingslinie in 't
Zuiden.
Naar gemeld wordt hebben de
nationalistische troepen sterke
stellingen in Woekang ingenomen
dat ten Zuid-Westen van Sjang
hai een sleutelpositie in deze linie
inneemt. Er bevindt zich een com
munistische colonne op slechts 25
mijl te Noorden van Hankou en
ten Oosten van het Tai-meer rukt
een andere communistische co
lonne op naar het strategische
punt Kasjing.
Op de Oostelijke flank rukt
voorts een colonne op naar Sjang
hai en bevindt zich op een afstand
van 35 mijl van de stad. Op grond
van nieuwe militaire maatregelen
zijn te Sjanghai meer dan 1.000
„ongewenste personen" gearres
teerd die gedeporteerd zullen wor
den. In Hongkong melden zich
vele vrijwilligers: mca_vreest dat
zich op initiatief van communis
te!» stakingen in vitale bedrijver
zuilen voordoen.
HET ACCOORD OVER HET GE
ZAGSORGAAN VAN HET RUHR-
GEBIED IS ONDERTEKEND.
In een te Dusseldorf uitgegeven
officiële Britse verklaring is be
kend gemaakt dat Dusseldorf de
zetel van dit internationale gezags
orgaan zal worden.
In het orgaan zullen Engeland,
Frankrijk, België, Nederland. Lu
xemburg en de Verenigde Staten
vertegenwoordigd zijn.
MR. STOFFELS OP LIJST VAN
AANBEVELING.
De Arrondissements-Rechtbank te
's Gravenhage heeft ter vervulling
van drie vacatures van rechter in
haar college de alphabetinche lijst
van aanbevelingen opgemaakt. Op
een dezer lijsten komt voor mr. H.
K. A. Stoffels, rechter ln de Ar-
rondlssmentsrechtbank te Alk
maar.
oVliegende apen, vliegende
panters en vliegende baby-olifant_
jes worden omstreeks 3 Mei op het
vliegveld van New York verwacht.
Ze vliegen natuurlijk niet zelf,
maar.komen aan met een KLM
Skymaster vanuit Batavia. Dit
toestel vervoert nl niet minder dan
1000 apen, 3 baby-olifanten, twee
baby-tijgers en twee pantertjes.
Bovendien nog een partijtje tro
pische vogels. Een vliegende die
rentuin!
—o— In Zeeland is het echtpaar
A. Magielsen-van de Kreke te Ril-
landbatch op 8 Mei a.s. bij leven
en welzijn 65 jaar getrouwd. Om
trots op te zijn!
oMinder trots op zijn daad
kan die Zuid-Afrikaanse minister
van b:nnenlandse zaken, dr. T. E
Donges zijn. Die heeft in het par
lement een wetsvoorstel ingediend
waarbij huwelijken tussen Euro
peanen en niet-Europeanen wor
den verboden. Dit is de eerste wet_
gevingsmaatregel in het kader van
de „apartheidspolitiek" van de re
gering. Rassenwaan!
oDe adjunct-secretaris van
de werkgroep Vrije Jeugdconferen_
ties heeft een manifest het licht
doen zien gericht aan „de pro
gressieve jeugd van Nederland".
Hierin wordt een beroep op de
jeugd gedaan tot bezinning, tot
zelfstandig critisch denken en tot
het stellen van daden. Geen offer
mag te -groot zijn en als het kan
dient het in gemeenschappelijk
verband gebracht te worden.
oEen tragisch ongeval vond
plaats in het dorpje Merselo (ge
meente Venray). Daar werd het
anderhalfjarig zoontje van de
landbouwer v. S., die ln een welde
aan het spelen was, door een
paard getrapt en ernstig gewond.
De ouders waren op dat ogenblik
niet thuis maar op een bruiloft te
Oirlo. De grootmoeder, die deze
dag met de zorg voor het kind be.
last was, vond het kind stervende
ln de weide. Na overgebracht te
zijn naar het ziekenhuis te Ven
ray is het kind overleden,
—oHet te Medan verschijnende
Republikeinse blad „Waspada", dat
gedurende enige tijd is verboden
wegens zijn berichtgeving over de
Sumatra-conferentie, mag thans
wederom verschijnen.
oGoed nieuws voor wielrijders,
die bang zijn, dat hun karretje
wel eens gestolen zou kunnen wor
den. Gelijk reeds in Zwitserland
en België van staatswege bestaat
ls nu ook in Nederland van parti
culiere zijde opgericht een bureau
voor rijwielbescherming. Dit met
de opzet rijwielbezitters tegen dief
stal van hun karretje te bescher
men. Voor f 1.75 kan men lid wor
den van dit bureau en ontvangt
dan een rijwielpas met de gege
vens van de fiets, alsmede een pro-
vincieletter en een registratienum
mer van het bureau. Op de belang
rijkste onderdelen van de fiets
zelf worden provincieletter en re
gistratienummer, alsmede het em
bleem van het bureau „Rijbo" In
geslagen.
In Amsterdam berust een cen
traal kaartsysteem, zodat direct
iedere gevonden, of van diefstal
afkomstige fiets kan worden thuis
gebracht. In alle gevallen waarbij
het noodzakelijk is zijn fiets on
middellijk te kunnen herkennen of
het eigendomsrecht te kunnen aan
tonen, biedt dit systeem, met na
me de pas ,die de idenificatie on
omstotelijk maakt, grote voorde
len.
KONINGIN JULIANA 40 JAAR.
Koningin Juliana viert haar veertigste verjaardag, waarmede
de 30ste April voor de eerste maal tot Koninginnedag zal worden
ln plaats van de tot traditie geworden 31 Augustus.
De moordzaak-Hoogwoud
Verdachten waren
toerekeningsvatbaar
Op 4 Mei 1948 veroordeelde de
Alkmaarse Rechtbank de 29-Jari
ge S. V. en de 31-Jarige H. d. O
beiden tot gevangenisstraffen van
20 jaar wegens moord met voor
bedachte rade, in vereniging be
dreven
V., de echtgenote van de land
bouwer J. H. uil Hoogwoud had
zoals bekend een verhouding met
de chauffeur de G Verdachte V.
vond ln het huwelijk met haar
echtgenoot niet de voldoening die
zitn in de verhouding met de G.
had en zij besloot ln overleg met
haar minnaar zlc.i van haar e*ht
genoot te ontdcen. In 1947 heeft
zij bil herhaling getracht hem van
het leven te be reven door hem
rattenvergif toe te dienen ln zijn
spijzx. Ook had zit eens door het
onkiaarmaken van de stofzuiger
geprobeerd hem een dodelijke
electrische schck toe te dienen.
In September 1947 stierf, zoals
bekend H. tenslotte ten gevotga
van het eten van pap. waarin
rattekruid verwerkt was. De recht
bank overweeg dat belde verdach
ten evenveel schuld hadden en
veroordeelde be.cen tot een gevan
genisstraf van 2( Jaar. In Novem
'oer van het vcrige Jaar diende de
zaak in hoger teroep, doch werd
aangehouden cmdat het gerechts
hof zich wilde laten voorlichten
over de psychische toestand der
verdachten.
NA-INLEVERING
HALVE GULDENS, HALVE STUI
VERS EN HALVE CENTEN.
Het ministerie van Financiën
deelt mede, dat de destijds aan
gekondigde laatste gelegenheid
tot na-mievermg van naive gul
dens, halve stuivers en halve cen
ten zal worden opengesteld van 1
Mei tot en met 15 Juni 1949. Na
deze termijn zal de mogelijkheid
tot omwisseling van de genoemde
munten definitief zijn gesloten.
De omwisseling kan plaats heb
ben bij alle postkantoren, bij- en
hulpkantoren der posterijen en
pontstations en de halve guldens
bovendien bij de hoofdbank, de
bijbank en de agentschappen van
de Nederlandse bank N.V.
GELD VOOR WETENSCHAPPE
LIJK ONDERZOEK.
De minister van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen heeft bij
de Tweede Kamer een wetsont
werp ingediend, waarin wordt voor
gesteld een organisatie ter bevor
dering van het zuiver weten
schappelijk onderhoek op te stel
len. In het bijzonder zal steun
worden verleend door het beschik
baar stellen van gelden.
Vrijdagochtend werd de zaak
opnieuw voor het Amnterdamse
Gerechtshof, gepresideerd door
mr. J. J. Flines benandeld. Het
psychiatrisch onderzoek, verricht
door dr S. P. Tamnienoms Bak
ker, concludeerde, dat beide ver
dachten volkomen toerekenings
vatbaar moeten worden gegacht
en de procureur-generaal, mr. A.
A. L. F. van Dutlemen zag geen
aanleiding een lichtere straf te
eisen. Hij vroeg bevestiging van
het vonnis van de Alkmaarse
Rechtbank met aftrek van de
tijd. doorgebracht in preventieve
detentie. De verdedigers, mr. C.
Berker voor verdachte V en mr.
B. van Hilten voor verdachte De
G. bepleitten clementie. Uitspraak
13 Mei.
Montgomery wenst snelle en
doeltreffende mobilisatie
Veldmaarschalk Montgomery heeft
verklaard, dat het opstellen van
plannen voor de militaire verdedi
ging van West-Europa op funda
mentele beginselen zal dienen te
berusten. „Willen de West-Europe_
se strijdkrachten der Unie in staat
zijn op geslaagde wijze tegenstand
te bieden aan een aanval".
Een dezer fundamentele begin
selen bestaat uit het opstellen van
een plan voor een snelle en doel
treffende mobilisatie.
iMontgomery verklaarde verder,
dat in een tijdperk, waarin snel
heid de allesbeheersende factor ls
geworden, een land te allen tijde
in staat van paraatheid dient te
kunnen keren. „Op dezelfde wijze
als een brandweerbrigade immer
gereed moet zijn om een grote
brand te kunnen blussen".
Veldmaarschalk Montgomery be
sloot zijn verklaring met de woor
den: „Indien landen tot samen
werking voor een ge neensr'-apve-
lijk doel besluiten, komt het mij
voor, dat werkelijke samenwerking
onmogelijk is, tenzij elk land be
reid is een gering gedeelte van zijn
souvereiniteit prijs te geven."
Onbelangrijk?
Wij ontvingen deze week eert
brief van een onz-ïr lezeressen,
die daarin de mening verkon Lgdt
dat verkiezingen ln r et alge neep
en gemeenteraadkiezingen in
het bizonder, onbelangrijk souden
zijn, omdat onder het stelsel vari
evenredige vertegenwoordiging de
verschuivingen zo gering zijn.
Ogenschijnlijk schuilt er !ets
Iets waars in deze redenatie. Ogen
schijnlijk. In werkelijkheid is het
niet zo. We geven toe, dat het op
de massa meer indruk maakt, als
er verkiezingen worden gehouden
en de een of andere partij weet
vele zetels te veroveren. Dat is
onder het stelsel van Evenredige
Vertegenwoordiging uitgesloten.
En we geloven, dat dit voor de
democratie niet bevorderlijk Is.
Hoe vreemd het ook moge klin
ken. Want democratisch in het
stelsel van Evenredige Vertegen
woordiging in hoge mate. De oar-
tijverhoudingen verstarren er ech
ter te zeer door.
Maar dat verkiezingen er onbe
langrijk door zouden zijn gewor
den, moeten we ten sterkste ont
kennen. We zullen alleen moeten
leren de uitslag met andere ogen
te bekijken. We zullen niet üt-
sluitend ons moeten afvragen,
hoeveel zetels de ene partij ge
wonnen of verloren heeft. Bij de
verkiezingen voor de Tweede Ka
mer van het vorige jaar verloor
de Katholieke Volkspartij geen
enkele zetel. De Partij van de Ar
beid verloor er twee. Ogenschijn
lijk was er niet veel verandering.
Er viel nog steeds een regerings
meerderheid te vormen, waarop
gerekend kon worden. Van velk
een grote invloed is deze verkie
zingsuitslag echter geweest voor
de politiek, die in het achter ons
liggende jaar gevoerd ls gewor
den.
Het is niet bil het oude gebleven.
De vooruitstrevendheid, welke na
de oorlog een kans geleek te krij
gen. is in het defensief gedron
gen. Wel worden er nog verschil
lende sociale maatregelen geno
men. maar van een werkelijk voor
uitstreveTide koers, van een poli
tiek. die een brede visie vertoont
is te weinig sprake. We behoeven
slechts te wijzen op de Indonesi
sche kwestie. Dat er on het ogen
blik nog een kans schijnt om tot
overeenstemming te geraken, is
jammer ger.oee niet te danken
aan een vrijwillig progressief be
leid. maar is ons als het ware af-
rodwoneen door de houding der
Verenigde Naties. Daarzonder zou
den we neg wat anders hebban
beleefd.
En wat denkt u van de benoe
ming van de nieuwe staatssecre
tarissen? Ook hier is duidelijk
merkbaar, dat de koers meer naar
rechts gericht is. Dat is het gevolg
van de uitslag van de verkiezin
gen. die toch werkelijk niet we
reldschokkend was. Die uitslag
was voor de leidende politici een
duidelijke aanwijzing, dat het volk
meer naar rechts wilde. En
prompt volgt de koersverandering
Precies zo is het met de gemeen
teraadsverkiezingen. En d^n heb
ben we niet het oog op e ver
kiezingen in de kleine plattelands
gemeenten. Maar de uitslagen van
de grote steden zullen nauwkeu
rig bestudeerd worden. En van
deze uitslag mede hanet de koers
af voor de naaste toekomst. Al
gaat er geen parlementszetel door
verloren.
Z.
onze kleine tovenaar
OUDE WERKKLEDING-BONNEN
ONGELDIG.
Op 21 April zijn de bonnen H
13 en L 13 geldig verklaard voor
de aankoop van werkkleding. Het
C.D.K. vestigt er thans de aan
dacht op, dat de tevoren geldig
verklaarde werkkleding bonnen H
1 tot en met 12 en L 1 tot en met
12 niet meer geldig zullen zijn. De
rantsoenbonnen van werkkleding
FC en FD, alsmede de bonnen H
13 en L 13 blijven tot nader order
geldig.