Qe C Ikmaaideï BLOKKADE WORDT OPGEHEVEN N.-HOLLANDSE PERS 1945 Na vier jaar vrijheid 5DE JAARGANG •N0 1526 DONDERDAG 5 MEI 1949 Herdenkingsrede Minister Drees Uitvaart oud-minister Fié GROTE VIER Z/JN EENS Vliegtuigramp in Italië znnnesctoffir Uitgave Stichting „De V»ye Alkmaarder"; Exploitatie ÏI.V. Sprekend Papier, Alkmaar. Abonnementen 0.32 per week 1.80 pet maand 3.90 p. kwart, bij vooruitbetaling Advertenties 14 ct per m.m., familieberich ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting. Verantw. redacteur J. van Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht TeL K 2200-3971 Ter overdenking aan de collaboraiiepers .Als het er om gaat, de liever breken Wat onder de dictatuur, die wij heg ben leren kennen, het ergste was, was nog niet eens. dat men niet mocht zeggen en schrijven wat men wilde. Het afschuwelijkste was, dat getracht werd de geest geweld aan te doen door mensen te dwingen om te zeg gen en te schrijven wat zij niet meen den. Deze poging om tot huichelarij te pres «en was het nllcveracbtelijkste, en ik gevoel mij hier gedrongen te getuigen tegen de opvatting dio in de laatste tijd hier en daar veld heeft gewonnen en zelfs een zekere sanctie heeft gekregen, alsof het verdedigbaar zou zijn, ja toe te jniehen. dat men in de jaren der l>e dist tüws OFFICIËLE BONNENLIJST. Fdk der volgende bonnen geeft recht op het kopen van Voedittgsmiddeienkaarten 905 121 Vlees (A B D) 100 gr vlees 122 Vlees (A B) 300 gr vlees 123 Vlees (D) 100 gr vlees 125 Algemeen (A B D) 250 gr bo ter. margarine of vet 126 Algemeen (A B) 250 gr boter, margarine of vet 127 Algemeen (A B) 200 gr kaas of 250 gr korstloze kaas 132 Algemeen (B) 500 gram bot ter. margarine of vet 134 Algemeen <D 125 gr boter, margarine of vet 135 4leenteer fD> 100 gi kaas of 125 gr korstloze kaas Tabakske.artcn 903 79. IX: Tab ik (QA) 2 rantsoenen sigaret'er of kerftabak 81 Inbak fQO 2 rantsoenen siga retten of kerftabak «De letters achter de bonnum mers goven de kaarten aan waar cd de eetrcffende nonnen voor komen Bonkaarten '/.A. ZB. ZC. ZD. ZE MD MF MD '*06 (bijz arbeid a.s. moeders en zieken). Geldig 2ür. de bonnen gemerkt met de letter M Bovenstaande bont er. kunnen reods op Vrijdag 6 Mei worden gebruikt. De niet-aangewezen bonnen 104 110. 111. 113, 117. 118 en 119 kun nen worden vernietigd. geest zuiver te houden, dan buigen,. zetting b.v. om maar een krant te blij ven drukken zich schikte en schreef wat de overweldiger welgevallig was, als men maar nu en dan trachtte de ernstigste excessen te vermijden. Ik heb geen be hoefte aan seherpslüperen ten opzichte van zwakheden tijdens de bezetting be gaan. Laten wij echter blüven beseffen, ook terwillc van <le toekomst, dat de eerste eis, die wij moeten stellen aan wie in een of andere vorm geroepen zijn geestelijke leiding aan ons volk te geven, deze is, dat zij eigen ziel en geest zuiver houden en als het om gces telyke waarden gaat liever breken dan buigen. Voor de tweede maal staat de wereld voorde taak weer samen te binden en daarbij orde te brengen in de verwar ring Vooralsnog ziet het er niet naar uit, dat zij daarin slaagt. Als klein land kunnen wij daarop geen beslissen de invloed uitoefenen. Wel kannen wij onze bijdrage leveren tot zo nauw mo gelijke samenwerking, allereerst van de volkeren, met die samenwerking reeds thans te verkrijgen is. Zij moet gericht zijn op herstel en verhoging van het levenspeil der volkeren, op het waar borgen van (le vrede door maatregelen in liet belang van de collectieve veilig beid en op het behoud van de grote gces telijke waarden, die wij hebben te be schennen. Als wö daarvoor alle krochten inzet ten aldiiR eindigde (Je minister ons daarbij nllereerst in eigen land ten volle geven, en weten te handelen met de eendracht, die geenszins de natuurlijke verscheidenheid der vrijheid uitsluit, dan zal ons volk zich de mannen en vrouwen waardig tonen, die temidden van oorlo gen eu bezetting vasthielden aan hoge idealen. Incident tijdens twee - nvnuten - stilte Op het krnispun( Wijtenbaehstraat ï/nnseusstrnat te Amsterdam heeft zich Woensdagavond om 8 uur tijdens do 2 minuten stilte een incident voor gedaan. Uit de richting Wijtcnbaehstr. naderde een luxe auto met een dame en heer uit Amsterdam Oost. ITet tal rijke publiek, dat op <lit kruispunt was samengestroomd, wilde de auto doen stoppen en ging, nada(- het. daarin was geslaagd, in zijn felle verontwaardiging zover, dat oen poging werd gedaan de auto met de beide inzittenden omver te werpen. De politie heeft de beide iuzittenden moeten bevrijden en voor hun eigen vei liahcid nnnr bet bureau overgebracht. Daar werd lier tweetal enige tijd onder dak verleend, totdat bet voor het bu renn samendrommende publiek met eni ge zachte drang was verspreid. KAMER V/EL BEREID TOT VERHOOGDE UITKERING AAN GEPENSIOVNEERDEN 1922—1945 De Tvcede Kamer heeft op 16 Maart de beraadslaging over het wetsontwerp tot verhoging van pensioenen met- een toeslag ge schorst <m de Kamer in de gele genheid te stellen ingediende amendementen van het lid der Kamer de heer van Sleen c.s. in de afdelingen te onderzoeken. Deze am Dementen zijn thans onderzocht. Het blijkt, dat de Ka mer inlichtingen wenst van de re gering over de door haar ten berde gebrachte technische en fi nanciële bezwaren tegen de amen dementen. Naar ue mening van zeer veel leden der Kamer s de indiener der amendementen er in geslaagd een bevredige de regeling te ont werpen om de achterstand in de uitkeringen aan de gepensionneer den uit de jaren 1922—1945. in vergelijking met die der later op po* sioen gestelde personen, te verkleinen. levez Woensdagmorgen j.1. werd in de St. Pnchnliskerk te 's Gravcnhage de uit vaartdieust gebonden voor kolonel A. II J. L. Fievez, oud minister van oor log en lid van de Tweede Kamer. Voor de aanvang van de dienst legde de knn; tein vlieger R. J. E M. van Zinnicq Bergman, hofmaarschalk en adjudant ih buitengewone dienst van de Koningin, namens Hare Majesteit een krans bü 't in de kerk opgebaarde stoffelijke over schot. Namens de inspecteur generaal van de Koninklijke Landmacht, prins Bernliard legde de luitenat ter zee F. Steinmetz een krans. Het voltallige ka hinet met uitzondering van de ministers Joekes, Spitzen en Stikker woonde de uitvaartdienst b\j. Ook vele andere ho go autoriteiten waren vertegenwoordigd. PROTEST 1NDONESIE-BELEID De oud-gouverneur van Sumatra's Oostkust, jhr B. C. C. Af. u. Such- telen, is in hongerstaking gegaan uit protest tegen het Nederlandse beleid in Indonesië. Sedert Zater dag neemt hij slechts vruchtensap en thee zonder suiker of melk tot zich. CENTRALE HERDENKING OP DE GREBBEBERG. De centrale herdenking van de militairen, die in de jaren 1940 —1945 hun leven gaven, vond Woensdagochtend plaats op de Greb beberg in tegenwoordigheid van een groot aantal militaire autori teiten, alsmede van deputaties en detachementen van de Konink lijke Landmacht van voor 1940. de B.S.. de Prinses Irene Brigade, de huidige K.L.. de Luchtstrijdkrachten en het K. N. I L Overzicht tijdens de ranslegging door Lt-Gen. b. d. Jhr W. Roëll. k._ HERINNERT GIJ U NOG die laatste dagen voor de bevrij ding? De komst van de vliegtuigen met voedsel; de zekerheid nu is het einde nabij; en dan vooral: de plannen! Wie zullen - met de terugkerende burgemeester - het gemeentebestuur in handen nemen? En hoe zal het allemaal verder worden? Eén ding stond daarbij voor velen onzer vast: onze „Vrije Alkmaarder" zou DE krant voor Alkmaar en omgeving wor den. En reeds vóór de bevrijding zochten en vonden ioij contact met illegale bladen in de kop van Noordholland. De illegaliteit organiseerde zich. V eel verschillende stromingen vonden elkaar en gaven gezamenlijk hwn adviezen aan het Militair Gezag. Onvergetelijk zullen voor mij blijven die uren lange discussies van tientallen vertegenwoordigers uit de ille galiteit van het district met Majoor Bokhorst in de bovenzaal van Huize Voorhout. In het midilelpunt van belangstelling stond wel het probleem van de zuivering. Het moest een eer zijn ons volk bij de wederopbouw te dienen; de volksge- meen zelf zou uitspraak moeten doen over de vraag, wie dn~~'-oor waardig of onwaardig zou moeten worden ge acht. Wij die uit de V^aaliteit voortkwamen, zagen iets voor ons van een vernieuwing van dnw volksleven. De zuivering moest dat voorbereiden. Na enkele-maanden kregen wij een nieuwe regering Schermerhorn werd Minister-President en ontvouwde een program van herstel en Vernieuwing. Weini gen beseften aanstonds, dat een.te sterke nadruk op het herstel de vernieuwing wel zeer m gevaar bracht. Het gehele nationale leven in Nederland is allengs steeds sterker in het teken van hersel van de voor-oorlogse verhou dingen gekomen. WU kwamen weer „thuis", d.w.z. wij keer den óók terug tot heel verouderds en versletens. Wij, die destijds veel meer voelden voor vernieuwing dan voor her stel, hebben om meer dan een reden de slag moeten verlie zen. In de eerste plaats: de herstellers wisten veel beter dan wij, wat ze wilden. Zij hadden het daarbij natuurlijk ook veel makkelijker! In de tweede plaats'echter, waren de ver nieuwers te vaak onderling verdeeld en óók over het alge meen niet wilskrachtig genoeg. In gedachten zie ik weer voor me die grote biljetten van de ..Nederlandse Volksbeioe- ging", die eerste dagen na de bevrijding. Veel mooie, werke lijk héél mooie gedachten. Maar de concrete moeilijkheden, waarvoor wij zouden komen te staan nationaal en inter nationaal zij werden nauwelijks vermoed. Ik denk aan Indonesië en aan de tegenstelling van Amerika en de Sovjet- Unie. WIJ hadden kunnen weten, dat deze vragen het na oorlogse leven van Nederland zouden gaan beheersen, maar inij pinnen ze over }>ot "lieyneen liefst 11H de wea. En diepenen die. wèl naar een nieuwe weg zochten, kregen ons volk duidelijk NIET mee! Nu. vier jaar later, staan wij een ogenblik stil om terug te zien. Er is door zeer velen deze jaren hard gewerkt. Ons leeg geplunderde land en ons uitaehonaerde en in lompen lopen- de volkzif zien er weer vrij behoorlijk vit. Het buiten land heelt ons neholpen, maar wij hebben óók zelf aange pakt. Onze werkers van laag tot hoog hebben gewerkt en een heel groot deel van de schade weten te herstellen. We wonen noa erg nauw, maar we zijn weer behoorlijk aekleed. En de aemiaen van nwi woed big ziin vrijwel verdwenen. Het zenvwaestel van velen bliikt nr)o ernstig geschokt heel v<">> hoofdarbeiders blijken telkens weer oververmoeid te raken. Maar de eigenlijke vranen. ivaar ons volksleven in het mid den van dez eeeuto om draait.het vinden van een nieuwe verhovdma met onze vroegere koloniën en het bepalen van onze nlaats te midden van de zich nauwer aanéénsluitende Westerse werelddeze vranen werden niet tot oplossing gebracht. Dit ziin geen politieke vragen in deze zin, dat zij door de ene, politieke vartij beter kunnen worden opgelost dan door de andere. Ons volk in zijn geheel zal ze moeten oplossen. Het ziin ook geen vragen voor de politiek van het vak. Zij raken zowel het politieke ais het economische, als het gehele geestrijke 7«iv»n van ons volk in al zijn geledingen. Wat. we voriin hebben isna het herstel dat voor een goed deel voltooid iseen vernieuwing van binnen uit De hoop, dat de illeaaliteit de krachten daartoe zou naar voren bren gen. is helaas grotendeels ijdel gebleken. De vraag: wie geeft aan ons volk hn deze nieuwe periode zijn juiste gestalte; die vraaa ligt. inderdaad open. Daf is gevaarlijk, en het ont breekt zeker niet aan waarschuwende stemmen. Velen wij- zen ons o pde kans dat het ..mis" zal lopen. Deze waar schuwer s hebben stellig gelijk. Maar toij hebben veel meer behoefte aan leiders, die ons weten te vertellen, hoe het ook goed kan gaan Als Nederland zijn aloude vrijheids-ideaal weet te hervin den, als het dóór in zijn geestelijk en sociale verlangens en tradities weet te vernieuwen, dan heeft het opnieuw kansen. Daf het de roep tot vrijheid kan verstaan, dat heeft het in de jaren van de bezettingstijd bewezen. Daarom hoeft ook nu, na vier jaren, geen pesimisme de overhand te hebben, maar kunnen we met hoop voorwaarts gaan. Samenvattend zou ik dus dit willen zeggen: Laten we beter durven hopen! Dan alleen zijn we als volk de herwonnen vrijheid waard, FRITS KUIPER De Viermogendheden zijn over eengekomen de blokkade van Ber lijn op te heffen en een bijeen komst van de raad van ministers van Buitenlandse Zaken te hou den. De grote vier hebben overeen stemming bereikt over alle belang rijke principiële kwesties betref fende opheffing van de Berlijnse blokkade en een bijeenkomst van de Raad van Ministers van Bui tenlandse Zaken der grote vier. Tevens werd besloten, dat de ver- keersrestrictles. die door de Wes telijke mogendheden zijn ingesteld tegelijkertijd met de Sowjet-Rus- sische blokkade znllen worden op geheven. In een te New York na de bij eenkomst der Grote Vier uitgege ven communiqué wordt verder verklaard: ,.Er zijn bepaalde details nog in studie, maar er kan worden ge zegd, dat overeenstemming is be reikt, dat alle in Duitsland opge iegde beperkingen, die het onder werp van de ze besprekingen heb Der gevormd, wederzijds zullen werden opgeheven. Na een tussenperiode zal er een bijeenkomst van de Raad van mi nisters worden gehouden De raad zal kwesties met betrekking tot Duitsland bespreken en proble men. die ontstaan uit de toestand te Berlijn, met inbegrip van de vaiuta te Berlijn. Indien het nodig blijkt een ver dere besnreking van dn overblij vende details te houden, zal oen bespreking worden gevoerd in de nabije toekomst." Mer meent te weten, dat- een dergelijke bijeenkomst zou worden gehouden in de kantoren van de Amerikaanse Delegatie bij de VN In de verklaring, na een bijeen komst van een uur en 35 minuten wordt geen melding gemaast van data voor de opheffing van de blokkade of de bijeenkomst var de min. v. buitenlandse za en. Van betiouwbare zijde we;d eeider echter vernomen, dat de Sowjets 12 Mei aanvaardden voor de gelijk tijdige opheffing van alle beper kingen ir Duitsland er- 23 Mei voor de bijeenkomst van i.e mi nisters. Meisie zoek De commissaris van po'.itie, chef van de Justitiële Dienst te Utrecht ver zoekt te worden bekend gemaakt met de verblijfplaats van Kurv Hn-.it. eeboren te Vught op 14 September 1919, steno typiste en wonende Wilhelminapavk 42, Utrecht. Zij heeft in de voormiddag van 1 Mei in zaarmoedige toestand de woning ver laten en is tot heden niet teruggekeerd. Zii is in het bezit van haar rijwiel en heeft meermalen te kennen gegeven ziek van het leven te willen beroven. Signalement luidt: lang 1.76 meter, ovaal gelaat, blond haar. blauwe ogen. Zij spreekt langzaam en is zeer ver etrooid. Zij draagt een beige windjack, bruine schoenen en een bruine alpino muts. In de omgeving van Turijn is een vliegtuig neergestort, tengevolge waar van 28 inzittenden, waaronder het ge hete elftal Torino uit Turijn, om het Ie ven kwamen. Het toestel vloog tegen een toren in een Oostelijke buitenwijk van de stad. Het vliegtuig vervoerde het elftal. leider van de hoofdklasse in Italië van Lissabon, waar de ploeg tegen een Portugees elftal speelde, naar Turijn terug. Waarschijnlijk bevonden zich ook 7 sportjournalisten aan boord van het vliegtuig. Tot de slaehtoffers van het voetbalelftal behoren o.a. Bacigalupo, die als de beste Italiaanse doelverdedi ger beschouwd werd, de rechtsbuiten Monti en de linksback Maroso, die even eens hoog aangeschreven stonden. Nederlandse kustvaarder gezonken Het Britse stoomschiu Algol heeft geseind, dat het in aanvaring gekomen is met I*et Nederlandse motorschip Mudo ter hoogte' van de Theemsmon ding. De Mudo is daarbij gezonken, waarna twee opvarenden zijn vermist. De Algol beeft een reddingboot uitge zet om de vermisten op te zoeken, doch dat had geen resultaat. Vier overleven den van het Nederlandse schip, 'n kust vaarder van 218 ton uit Delfzijl, zijn door de Algol overgenomen. Het Engelse schip werd zwaar besclia digd en maakte 17 voet water, doch het kon de reis naar Londen voorlopig zonder assistentie voortzetten. De Mudo was op weg van Londen naar Middelsborongh met een lading ijzer. Kapitein van het schip was de beer de Roos, eigenaar S. Dost te Delfzijl. Hevige brand te Sianghai Bü een hevige brand te Sjanghai, die 2000 barakken en huizon in de as heeft gelegd, zijn meer dan 20 personen om he_t leven gekomen. 20.000 personen zpn dakloos. Een duizendtal brandweer mannen, nagenoeg 60% van het b°tale brandweerefefetief van Sjanghai, heeft deze reusachtige brand, die gedurende meer dan vüf uren in het Westen van Sjanghai over 'n oppervlakte van 1000 HA heeft gewoed, bestreden. 20 klei ne fabrieken werden beschadigd en over de stad hangen zwarte rookwolken. De oorzaak van de brand is onbekend. Hollandse Nieuwe WELK RECHTGEAARD HOLLAN- der snakt er niet naar de eerste Hollandse nieuwe? Zeker, er is iets veranderd, sedert de mens de koeltechniek heeft uitgevonden en we verschillende producten welke anders aam een bepaald seizoen gebonden waren nu het gehele jaar door kunnen krijgen. En met de haring is het zo, dat we feite lijk niet meer zonder zitten. Mis schien enkele dagen als de koel huizen te gauw uitgaput zijn maar anders eten we het hele jaar door van die voortreffelijke vitaminen bevattende zoute haring. Dat is maar gelukkig, want er schijnt met de haring iets aan de hand te zijn. Dat wil zeggen met de hand van de reders. Eerst zou den de schepen de vier en twin tigste Mei uitvaren. Toen w.erd de datum veranderd en nu is ze weer vroeger gesteld. Het schijnt nog al moeilijk te zijn om de juiste da tum te bepalen. En alsof dat nog nie voldoende is, tonen de reders zich plotseling ten zeerste be vreesd voor de haringstand en heb ben ze onderling besloten om te gaan vissen met netten van niet te grote omvang. In het desbe- reffende radiobericht werd er uit drukkelijk bijgezegd dat het ging in het belang van de haringstand. Wij zouden ons uitermate ver heugen over deze vooruitziende blik als we in de waarachtigheid van de bewering geloofden. En het spijt otis het te moeten zeggen, we hebben daar geen vertrouwen in. Indien een dergelijke maatregel succes zal hébben moet ze niet worden doorgevoerd door Neder landse reders. Dat is niet voldoen de. Dan moet het internationaal gebeuren. En daar hébben we he laas niets van vernomen. Zo dat we nu het verbazingicekkende schouwspel zullen kunnen beleven dat de Nederlandse vissers opzette lijk met een kleine va>ngst naar huis gaan, terwijl de Engelsen de Noren, de Duitsers of welk volk dan ook, rustig de haring wegvangt en de haringstand dus toch niet beschermd wordt. Misschien dat het onlogische van het bericht ook tot u doordringt. En misschien, dat u er dan ook enkele veronderstellingen aan vast knoopt. Het is tot nu toe zo geweest dat de haring, die er gevangen werd, vrij vlo van de hand ging te_ gen een zeer behoorlijke prijs. Er is van ondernemerszijde tegen die prijs ivel eens gefulmineerd. Fr is zelfs een ogenblik gedreigd met stillegging der vloot maar er ts niets van gekomen. Intussen is de prijs van de overige zeevis vrij ge worden. Is het zo absurd te veron derstéllen, dat bij voldoende aan voer van haring de prijs ook los zal worden gelaten, waardoor ze binnenkort wel eens aanzienlijk zou kunnen dalen? Willen de reders zich daar soms tegen dekken? Is dit een vorm re geling van prijzen en voortbren ging van producten, die alleen dienstig is gemaakt aan onderne mersbelangen? Het is noodzakelijk dat de zeeman een goed stuk brood verdient. Maar het is onduldbaar, dat een bepaalde groep onderne mers de grootte van de vangst be paalt, uitsluiend met de bedoeling, dat een bepaalde prijs gehand haafd blijft. Al gaat het dan ook onder de dekmantel, dat er goed moet worden gezorgd voor de ha ringstand. Het argument is o.i. een iveiTiig doorzichtig. v. 2. regen oF MEER BEWOLKING. Toenemende bewolking met p.'; regen- of onweersbui. Nog vrij warm. Aanvankelijk awakk* ver anderlijke wind later motige langs de kust iljdellj TrJJ krach tige wind, Dvervvfcgtnd mi Zubdt lljke richtingen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1949 | | pagina 1