Ikmaaidei
I
5DE JAARGANG N° 1529
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
MAANDAG 9 MEI 1949
Familieleden van soldaten worden
ontevreden
Sukarno en Hatta bereid guerilla te staken
en deel te nemen aan R. T. C.
Groei
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar!
Abonnementen 0.32 per week 1.30 per
maand 3.90 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertentie» 14 ct. per m.m., faroilieberich-
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Verontw. redacteur J. van Zoonen Bureau. Rldderitraat hoek Oudegracht TeL K 2200-3971
De vertraagde demobilisatie
Uit alle delen des lands waren ouders, vrouwen en verloofden
van militairen in Indonesië naar Arnhem gekomen, daartoe uit-
genodigd door de samenwerkende voorlopige comité's uit Arn
hem en Spakenburgt die ervoor Ijveren, dat oorlogsvrijwilligers,
leden van de 7 December-divisie en aindere onderdelen spoedig
worden gedemobiliserd. Doel was, te trachten een landelijk co
mité te vormen, welk doel inderdaad is bereikt. De Kamerleden
Stapelkamp (AR), Fr. Goedhart (PvdA) en Hoog (KVP) woon
den de vergadering bij.
De actie is gericht tegen de tal
mende houding van de regering
die toezeggingen aangaande de
mobilisatie en repatriëring heeft
gedaan, doch deze niet vervult.
De voorzitter en na hem andere
initiatiefnemers brachten ver
schillende grieven van ouders,
vrouwen en verloofden naar voren
Herinnerd werd aan de afscheids
woorden, gesproken ter gelegen
heid van het vertrek van het eer
ste deel der 7 December-divisie,
door generaal Kruis: „Het is maar
voor twee jaren..., "Die termijn
Is reeds verre overschreden.
De actie-comité's hebben zich
♦er request tot de minister ge
wend. Geschiedt demobilisatie
overeenkomstig het huidige tem
po, dan zullen genoemde troepen-
delen niet voor 1950 mogen wor
den terugverwacht, wat tevens
weer achterstand teweeg brengt
voor andere lichtingen. Met er
kenning van de plicht om in In
donesië orde en veiligheid te
handhaven is men van oordeel,
dat deze plicht door allen gelijke
lijk moet worden gedragen.
De bezwaren en wensen toerden
als volgt geformuleerd: Er dient
veel meer schoepsruimte beschik
baar te worden gesteld voor aflos
sing. De voorgenomen herscholing
van militairen, die reeds drie of
mèer jaren dienst in de tropen
achter de rug hebben, teneinde
geschikt te worden gemaakt voor
(Ie verdediging van West-Europa,
berust op een grove onbillijkheid.
De uitzendingen voor de strijd-
krachten zijn onderwerp van felle
Kritiek.
De mariniers worden in vele op
zichten bevoorrecht boven de
landmacht. Zij worden vlugge,
afgelost en genieten meer tracte-
ment. De regering roepe de lich
tingen '41'44 alsnog op.
Alle dienstplichtige jongeman
nen zullen moeten worden gekeurd
Er wordt vrijstelling verleend om
dikwijls onverklaarbare redenen.
Een groot landbouwblad heeft ei
zich op durven beroemen, dat he
geholpen heeft 3000 boerenzoons
vrij te krijgen. Maar de boerenar_
beiders moeten wel weg. aldus c
ter- vergadering naar voren ge-
b; "hte grieven en wensen.
Ifet kamerlid Goedhart wees er
op, dat niet gebrek aan scheeps-
ruimte maar uitsluitend het con
flict in Indonesië oorzaak is van
de trage gang van zaken. Maak er
een nationale actie van, adviseer_
de de heer Goedhart, die namens
zijn fract. verklaarde, dat deze
bereid is de verlangens krachtig
te steunen. Aan de Koningin werd
een telegram verzonden, waarin
de vergadering H.M. eerbiedig ver
2oekt wel te willen bevorderen dat
de demobilisatie wordt bespoedigd
Sjanghai bedreigd
Volgens officiële en persberich
ten hebben communistische troe
pen, die naar Sjanghai trachten
door te stoten een bres geslagen
in de buitenste verdedigingslinie
van Sjanghai.
De bres in deze 208 kilometer
lange verdedigingsgordel is ge
maakt in het Znidwestelïjk gedeel
te, waar de nationalisten onder
overmachtige druk van de com
munistische legers de plaats
Pingpo, knooppunt van spoorlij
nen, wegen en kanalen, hebben
moeten evacueren.
Ronde van Nederland
Schulte vandaag drager der Oranje-trui
Lakeman in Groningen en Pellenaars in
Enschede etappewinnaars
NOG mag Nederland geen h 'era roepen, maar het gaat met de
R-*ide toch betei dan vorig Jaar dat kan men na drie étappes
wel verklappen. Er mankeren nog verschillende kleln.ghfldjes. ma^r
sportlef is deze tweede een overweldigend succes. De belangstel
ling is enorm en speciaal de tweede etappe heeft ren spannend
verloop gehad, want reeds spoedig trokken Lakeman. van As van
Stayen en Schellingerhoudt er tussen uit en over een grot.» aistand
bleien zij een voorsprong vergroten, zij kwamen op een gegeven
moment zelfs op 9 minuten.
DE MONSTERRIT DOOR NEDERLAND - Groningen-Enschede was
de derde etappe van de „Ronde van Nederland", welke Zondag
verreden werd. Het peloton in de nabijheid van Zwolle.
Nedeflandse en Republikeinse delegaiies
bereiken accoord
Republikeinse regering spoedig ierug in Djogja?
Tijdens de Zaterdag te Batavia gehouden formele vergade
ring van de Republikeinse en. Nederlandse delegaties onder
auspiciën van de Unci, verklaarde de voorzitter van de Re
publikeinse delegatie, Moh. Rum: „Als voorzitter van de Re
publikeinse delegatie ben ik d0or Sukarno en Hatta ge
machtigd om hun persoonlijk e verzekering te geven, dat zij
voorslaan in overccnscemmin g mee resolutie van de Vei
ligheidsraad van 28 Januari en zjjn richtlijn van 23 Maart:
Ten eerste: bevel te geven aan de gewapende aanhangers
van de Republiek om de gueriia te staken.
Ten tweede: samen te werken het herstel van de vrede
en handhaving van de orde.
Ten derde: deel te nemen aan de Ronde Tafel Conferentie
te Den Haag met het oog op de bespoediging van de on-
voortvaaraeixjke overaraent van e reële en volledige sou-
verelniteit van de V.S.I.
President Sukarno en vice-president Hatta nemen op zich,
dat zij ir op zullen aandringen, dat zulk een politiek door
de regering van de Republiek maoneste zo spoeaig moge
lijk na haar herstel in Djogja wordt aangenomen".
baba
Na de verklaring van Moh. Rum,
legde dr. van Royen voor de Ned.
delegeatie de volgende verklaring
af: Ten eerste dat zij met het
oog op de plechtige belofte, zo
juist door Moh. Rum aangekon
digd Instemt met de terugkeer
van de Republikeinse regering
naar Djogja. De Nederlandse de
legatie stemt voorts in met de in
stelling van een of meer geza
menlijke commissies onder auspi
ciën van de Unci voor doeleinden
zoals: a. het doen van de nood
zakelijke onderzoekingen en voor
bereidingen .welke voorafgaan aan.
de terugkeer van de Republikein
se regering naar Djogjar b. het
bestuderen en advies geven betref
fende de maatregelen, welke ge
nomen moeten worden ter uitvoe
ring van de staking van de gueril,
la en de samenwerking bij 't her
stel van de vrede en de handha
ving van orde en rust. Ten tweede
de Nederlandse regering stemt er
mee in, dat de Republikeinse re
gering vrij zal zijn en faciliteiten
zal hebben om de haar geëigende
functies in het gebied, bestaande
uit de residentie DjogJakarta, uit
te voeren. Dit is een stap geno
men in het licht van de richtlijn
der Veiligheidsraad van 23 Maart
1949.
Ten derde: de Nederlandse re
gering bevestigt nogmaals haar
bereidheid de onmiddellijke stop
zetting te verzekeren van alle mi
litaire operaties en de onmiddel
lijke en onvoorwaardelijke vrijla
ting van alle politieke gevange
nen, gearresteerd sedert 17 De
cember 1948 In de Republiek In
donesië.
Ten vierde: zonder te prejudi-
ceren op het recht van zelfbe
schikking der Indonsische volke
ren, zoals deze erkend zijn bij de
LInggadjati- en Renville-beginse
len, zal de Nederlandse regering
zich onthouden van de vestiging
of erkenning van de Negara's of
Daerahs in gebied hetwelk voor 19
Pa* bij Delfzijl begm de jacht
op de uitlopers. Tien renners (w.o.
Schulte wrikten zich los er* met
een tempo van tegen de 50 km
De handel tussen
Nederland en Bizonia
De correspondent van het ANP
meldt: de militaire gouverneurs
van de Brits-Amerikaanse zone
van Duitsland hebben volgens het
Duitse persbureau D P D gewei
gerd de aanvullende handels
overeenkomst die op 26 Maart te
Den Haag tussen de Brits-Ameri
kaanse zone en Nederland is ge
sloten. goed te keuren.
De overeenkomst voorzag in de
levering door Nederland van agra
rische producten en textiel tot 'n
waarde van 10 millioen dollar.
Teneinde het Nederlandse te
kort op de handelsablans met W.
Duitsland te verminderen, zou te
genover deze leveranties geen
Duitse exporf worden gesteld.
Van bevoegde zijde wordt me
degedeeld. dat het bovenvermeld
bericht als voorbarig moet wor
den beschouwd.
December 1948 onder Republi
keins gezag was een van uitbrei
ding van de Negara's en Daerans,
Ten vijfde: De Nederlandse re
gering staat het bestaan voor van
de Republiek als een staat, die
zijn plaats inneemt in de Verenig
de Staten van Indonesië.
Ten zesde: in overeenstemming
met de bedoeling van de „ruling"
van de Veiligheidsraad van 23
Maart, betreffende de voorgestel
de Ronde Tafel Conferentie met 't
doel, dat de onderhandelingen,
zoals bedoeld in de resolutie van
28 Januari zo spoedig mogelijk
kunnen worden gehouden, is de
Nederlandse regering ten volle
bereid haar uiterste best te doen,
dat deze conferentie plaats vindt
onmiddellijk na terugkeer van de
Republikeinse regering naar Djog
Ja. Op deze conferentie zullen be
sprekingen worden gehouden be
treffende de wijze, waarop de on
voorwaardelijke overdracht van
de reële, volledige souvereiniteit
aan de Verenigde Staten van In
donesië, in overeenstemming met
de Renville-beginselen, kan wor
de bespoedigd.
Ten zevende: in het licht van
de noodzakelijke samenwerking
bij het herstel van vrede en hand
having van orde en rust stemt de
Nederlandse regering in, dat in
alle gebieden buiten de residentie
van Djogja, waar burgerlijke, po-
litële en andere ambtenaren van
de Indonesische regering momen
teel niet functioneren, de Repu
blikeinse burgerlijke, politiële
andere ambtenaren ,die nog
steeds in functie zijn, in functie
zullen blijven."
Ome Willem is thuis
Zondagochtend ca 11 uur is de
drijvende traanfabriek .Willem Ba
reedsz" van de Nederlandse Maat
schapppij voor de Walvisvaart de
sluizen van IJmuiden binnenge-
stoomd en 's middags 16.30 uur
voer het schip de Amsterdamse
a; ven binnen, waarmede het zijn
riewfe Zuidpoolexpeditie, die uit
en' thuis bijna zeven maanden
duurde, heeft volbracht.
Op 16 October van het vorige
jaar nl. vertrok het schip, weder
om onder commando van kapitein
Klaas Vxsser, naar de Zuidpoolwa-
teren, alwaar in totaal 17.507 ton
walvistraan en 694 ton' spermolie
werd geproduceerd, hetgeen be
langrijk meer is dan in het voor
afgaande seizoen.
INTERNATIONAAL
VOETBALPROGRAMMA 1949—1950
Volgens het ANP is het intematio
naai programma van het Nederlands
elftal voor het seizoen 19491950 als
volgt samengesteld:
Thuis: Denemarken en België.
Uit: Zwitserland, Zweden en België.
ging het er op los. De handige La
keman had het spoedig door en
liet zich terugzakken. Schelllnger-
houdt volgde wat later en van
Stayen en van As moesten zich
we' gewonnen geven. Van Stayen
bleek over een machtige ieserve
te beschikken en draaide ook ver
dex vrolijk mee. Zo kon het sebeu
ren. dat een groep van tien cf
elf renners de laatste 25 km een
strijc op leven en dood aanging
en onder daverend enthousiasme
'waartegen de Groningse politie
zeer ontactisch optrad) ging Lake
man na 7 uur 40 min. als eerste
over de eindstreep.
2 van Stayen op 20 sec. 3 Grysolle
(België A) op 28 sec. 4 Schellin-
gerhoudt op 36 sec. 5 Harm Smits
6 Middelkamp. 7 de Meersman 8
Keteleer, 9 Schulte 10 de Hoog.
11 Peters 12 Decln allen dezelfde
tijd.
Lakeman kreeg de oranjetrui, 2
in het algemeen klassement van
Stayen op 7 sec 3 Schellinger-
houdt op 23 sec. 4 Ketelaer. 5
Smits, 6 Meersman, Schulte en 8
middelkamp, allen eveneens op 23
seconden.
GRONINGEN—ENSCHEDE
Van Groningen naar Enschedé (160
k.m.) had de strijd een aanmerkelijk vlak
ker verloop, nn was er een groepje
van negen, dat aanstonds wegliep en
dan ook met wat voorsprong in Ensche
dé aankwam. Pellenaars kon zelfs een
aanzienlijke voorsprong nemen.
Schulte echter, hoewel met klein 3
min. achterstand aangekomen, mag de
leiderstrui vandaag dragen. Hij maakte
zich niet al te drok en uit alles bleek
dat hij niet op een etappeoverwinning,
maar op die oranjetrni gebrand was.
De uitslag was: 1. Pellenaars (Ned.
O 4.21.37; 2. Van Beek (Ned. C) op 20
sec 3. Arie Vooren (Ned. C.); 4 De
Ruiter (Ned. E); 5. De Korver (Ned.
A); 6. Cor Bakker (Ned. O; 7. v. d.
Zande (Ned. D); 8. Evers (Ned. C);
allen op 28 sec.; 9. Hopstaken (Belg.
Ned.) op 1 min., 10 Schulte (Ned. A)
op 2 min. 45 sec. evenals 11 De Meers
man (België B) en 12 Loos (Ned. B).
Algemeen klassement: 1 en 2 Schulte
en De Meersman 16.54.48 unr, 3 Lake
man op 1 min. 10 «sec., 4. Van Stayen
op 1 min. 17 sec.. 5. t.m 8. Middel
kamp, Smits en Schelllngerhondt op 1
min. 33 sec.. 9. De Hoog op 1 min. 46
sec en 10 Bogaerts op 2 min. 53 sec.
In het ploegenklassement leidt Ned.
B met een voorsprong van ruim 13 min.
op België B en 23 min. op België A.
DE STAKING BIJ FORD
De directie der Fordfabrieken heeft
Zondag de bemiddelingsvoorstellen van
de burgemeesters van Detroit en Dear
bom, om een einde te maken aan de
staking der 65.000 arbeiders van de
„RedRiver"fabriek, verworpen.
F
f
EREPROMOTIES AAN DE R.K. UNIVERSITEIT TE NIJMEGEN
Ter gelegenheid van de plechtige viering der 25ste Diës Natalis van
de R.K. Universiteit te Nijmegen vonden Zaterdag, 7 Mei erepro
moties plaats. Aan de Nederlandse letterkundige, mevrouw Marie
Koenen, werd het ere-doctoraat in de letteren en wijsbegeerte
verleend, wegens haar verdiensten voor de beoefening der Neder
landse letteren en voor verdieping en verbreiding der Nederlandse
cultuur. De promotor was prof. Gerard Brom. Links Z. Em. Joseph,
Ernest Kardinaal van Roey, Primaat van België. Naast hem Z. Em.
J. Kardinaal de Jong.
GRATIE VOOR MARINIERS
in INDONESIË.
De minister van Justitie heeft
reeds in December van het vorig
jaar de Nederlandse mariniers op
Oost-Java, die destijds weigerden
een bevel aan hun meerdere om
'n kampong af te branden, op te
volgen en die deswege op 2 April
1948 voor het Hoog Militair Ge
rechtshof te Batavia tot gevange_
nisstraffen zijn veroordeeld, in
vrijheid te doen stellen, zulks in
afwachting van de beslising op in
gediende gratieverzoeken.
Bij Kon. Besluit is hun thans
bij wijze van gratie het onver
vuld gedeelte der gevangenisstraf
alsmede de bijkomende straf
kwijtgescholden.
ALS WE in de kranten lezen, dat
het Ontwerp Statuut voor de
Raad van Euroap getekend is, glij
den we er misschien te licht over
heen. De krant staat immers alle
dagen zo vol met berichten over
conferenties hier en conferenties
daar, dat onze opmerkingsgave
voor wat wel en wat niet belang
rijk is, als hef ware ct gestompt
wordt.
Het. wil ons echter toeschijnen,
dat het noodzakelijk is, dat we
aan deze gebeurtenis wat meer
aandacht besteden. Niet omdat
Europa nu plotseling een eenheid
zou zijn geworden. Zo snel gaat de
ontwikkeling hlaas nog niet.
Ook niet omdat We verwachten,
dat deze Raad plotseling alle
vraagstukken zal oplossen Integen
deel. De bepalingen van hot Sta
tuut zijn nog niet dadelijk van die
aard, dat een overdreven optimis
me ook maar enigszins gewettigd
zou zijn. Ze zullen integendeel nog
menigmaal moeilijkheden opleve
ren. Als de eerste berichten om
trent hst statuut juist zijn, zal 't
recht van veto er in nog sterker
mate worden toegepast dan in de
organisatie van de Verenigde Na.
tis. Daar is het immers zo, dat
slechts enkele mogendheden het
recht van veto hebben en een be
sluit van d meerderheid van de V.
N. ongedaan en maken.
Bij de Eurpt:;e Raad zal 't og
erger zijn. Daar heeft elke staat
het recht van veto. Dat betekent
dat een staat, al is het nog zo'n
klein staatje elk besluit kan vor-
hinderen.
Als echte democraten zijn we
natuurlijk tegenstanders van het
recht van veto. Al moeten we eer
lijkheidshalve aan toe voegen, dat
het een politieke onmogelijkheid
is om het recht in de komende
jaren af te schaffen. Indien een
mogendheid als b.v. Rusland het
recht van veto niet had en zich
willekeurig naar de besluiten van
de meerderheid zou moeten schik
ken, zou dit ogenschijnlijk volko
men democratisch zijn. We Izun-
nen ons echter indenken dat de
Russen zouden zeggen: Wat gij
besluit druist zo zeer in tegen on
ze belangen, dat we maar liever
uit de V.N. trekken, dan ons naar
uw wensen te schikken. En dat
geldt evenzeer voor andere naties.
Misschien dat na verloop van vele
jaren dit anders zal worden. Wil
men echter de V.N. behouden, dan
zal ze de kinderziekten langzaam
moeten overwinnen
Hetzelfde geldt voor een Euro
pese statengemeenschap. O.i. zal
het recht van veto hier niet zo
dikwijls worden toegepast, daar
de belangentegenstelling tussen
de verschillende Europese staten
niet van zo ernstige aard zijn als
in de V.N. Integendeel.
De Europese staten hebben een
gemeenschappelijk belang. Ze zul
len uit zelfbehoud moeten trach
ten tot overeenstemming te ko
men. Het gemeenschappelijke doel
OiiT'"r i-per hmp.n op te hel
pen, cjftd/rt werelddeel v.*et
vermalen worat tussen de grote
wereldstaten. Daarom vermoeden
we dat 't recht van veto in de Euro
pese Raad slechts zeer sporadisch
zal worden gebruikt. En juist orn
aat we daarin vertrouwen hébben
slaan we de groi van dit nieuwe
orgaan met vreugde gade. De Ne
derlandse gewesten hébben een
zelfde ontwikkeling reeds meege
maakt. Bij de Unie van Utrecht
was ook reeds het veto bekend
Moge de Europese raad even voor
spoedig groeien als destijds de Re
publiek der Verenigde Nederlan
den.
Bevin te Berlijn
Ernest Bevin, de Engelse minister
van Buitenlandse Zaken, die Zater
dag van Londen naar Berlijn vloog
om de luchtbrug in werking te
zien, voordat de blokkade wordt
opgeheven, heeft Zondagmorgen
gedurende een uur besprekingen
gevoerd met generaal Clay, de A-
merikaanse militaire gouverneur,
generaal-majoor Noiret, de Franse
plaatsvervangende militaire gou
verneur, en generaal Robertson,
de Engelse militaire gouverneur.
De Zaterdag te Utrecht gespeelde
wedstrijd NederlandBelgië Zaterdag
middagvoetbal eindigde in een 22 ge
lijk speL Met de ruat was de stand 0—0
t>. Z.
ZONDER PAPIEREN NAAR DE
GEANNEXEERDE GEBIEDEN.
Met ingang van heden is aan de be
Icmmcringen, die aan bet verkeer naar
dc geannexeerde gebieden waren opge
legd, een einde gekomen. Men kan de
nieuwe gebieden vrij betreden en beeft
dus geen speciale vergunningen meer
nodig. Ook de „nieuwe Nederlanders'
kunnen zich dan vrij door - het overige
Nederlandse gebied bewegen.
Het Roemeense voetbalelftal heeft
in Boekarest Polen met 21 geklopt,
Hongarije won in Boedapest met 6—1
van Dostenrijk.
PBifBta BSF
zannesnhijrr
VRIJ KOUD
Wisselende bewolking met over
wegend drooj en vrij koud weer.
Meest matige wind uit Noordelijk®
richtingen.
