CDe C
Ikmaaidei
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Handelde Nederlandse Regering onder
dwang van
Amerika
5E JAARGANG N° 1538
VRIJDAG 20 MEI 1949
Lovink volgt
dr. Beel op
KOLEN BLIJVEN OP DE BON
Drie uur lange optocht van vrachtwagens op de
weg naar Berlijn opgehouden
Uitgave Stichting „De Vrijt Alkmaarder";
Exploitatie K.V. Sprekend Papier. Alkmaar!
Abonnementen 0.31 per week j 1,39 per
maand 3.90 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertentie» 14 ct. per m.m., lamilleberleli-
ten 18 ct. Bjj contract aanrienlijke kortlnr
Vorantvr. redacteur J. van Zoonen Bureau. Ridderstraat hoek Oudegracht TeL K S20M971
Opzienbarend ariikel in Chicaqo Sun Times"
Plannen voor
zelfbestuur van
onafhankelijk
de Indonesiërs
De Regering van Nederland heeft de overeenkomst met de Indonesische
Republiek onder dwang van de Verenigde Staten van Amerika aan
vaard. Stopzetting van het Europese herstelprogramma en geen inschake
ling bij het Atlantisch verdrag zou de straf zijn geweest voor het niet
gehoorzamen aan de V. N.
Aldus vangt een opzienbarend artikel van de buitenlandse redacteur
Irving Pflaum van het Amerikaanse blad „Chlcago Sun Times" aan.
Het artikel gaat als volgt verder:
In de week voor de ondertekening van
het Atlantisch Verdrag uitte D. U. Stik
kor. de Nederlandse minister van buiten
landse zaken, te Washington de bedrei
ging de ondertekening van bet verdrag
te zullen weigeren, tenzij de V.S. bun
houding wijzigden. Doch onder gemeen
schappelijke druk van Dean Acheson. de
Amerikaanse minis'er van buitenlandse
zaken, rfe Veiligheidsraad der V.N. en
de Benelux, die door Acheson met aan
drang als bemiddelaars werden ingescha
keld, gaf Stikker toe, doch ZQnder veel
hoop te hebben op een werkelijke oploB
eing van de Indonesische kwes'Se_ In
die week maakte Acheson de Neêerlan
ders duidelijk, dat de' hulp in het kader
van het planMarshall voor Nederland
zo ophouden, tenzij de Indonesische repu
blikeinse leiders werden vrijgelaten en
gepoogd werd tot een nieuw compromis
te komen.
De Nederlandse autoriteiten waren
van mening, dat het stopzet'en van de
MarshallÖulp een dergelijke economi
sehe crisis en zo veel werkeloosheid in
Nederland zon verwekken, dat ni'gebrei
de stakingen en onrust binnen vijf of
zes maanden bet gevolg zouden zijn.
Daar men van het stopzetten van
de Marshallhulp en de daaropvolgen
de binnenlandse crisis niet wilde riske
Ten besloot het Nederlandse coalitie
kabine*. te speculeren op de uiteindelijke
H.M. de Koningin heeft op voor
dracht van de raad van ministers,
aan dr. L. J. M. Beel, op zijn ver
zoek, op de meest eervolle wijze
ontslag verleend als Hoge Verte
genwoordiger van de Kroon in In
donesië. onder dankbetuiging voor
de gewichtige diensten door hem
als zodanig in zeer moeilijke om
standigheden aan den lande be
wezen.
Tot opvolger van dr. Beel is als
hoge vertegenwoordiger van de
kroon in Indonesië benoemd de
buitengewoon en gevolmachtigd
ambassadeur A. H. J. Lovink. secre
taris-generaal van het ministerie
van buitenlandse zaken.
Het eervol ontslag aan dr. Beel
zal gerekend worden In te gaan
op het tijdstip, waarop de Hoge
Vertegenwoordiger van de Kroon
het bestuur zal hebben overgedra
gen. De nieuwbenoemde Hoge Ver
tegenwoordiger van de Kroon zal
zo spoedig mogelijk naar Batavia
vertrekken.
De heer Lovink is o.m. gezant in
China en ambassadeur in M^scou
geweest. -
Je rnoet maar pech hebben
Ir. Amsterdam stak een wielrijd-
ster. komende uit de Nicolaas
Berverstraat zonder uit te kijken
de Stadhouderskade over. Er na
derde juist een personenauto en
bij ziin poging de wlelrijdster te
ontwijken, verloor de bestuurder
de mach* over de wagen, waar
door deze heb trottoir opreed en
een ter plaatse aangebrache uri
noir omverreed. Hierin bevond
zich juist een man. die met moei
te uit de brokstukken bevrijd kon
worden. Gelukkig was hij slechts
hevig geschrokken.
In Amsterdam verloor de be
stuurder van een auto de macht
over zijn stuur .toen hij een nies
bui kreeg. De auto oegon te slin
geren en reed een 46-jarige wiel
rijder J. -aan Met een sche-
delbasisfractuur werd de man in
het ziekenhuis opgenomen, waar
hij is overleden.
fegtsn oF
xannsschijn
DROOG
Af en toe matige, overigens zwak
wind tussen Noord en West. In
de vroege ochtend hier en daar
mist, morgen overdag droog en
•op de meeste plaatsen vrij zon
nig weer. Ongeveer dezelfde tem
peratuur als vandaag.
bereidheid en geschiktheid der Indone
sische Republikeinen om een bruikbare
.overeenkomst voor Indonesië uit te
voeren. Wordt dit kansspel verloren,
dan zal een massale uittocht van Neder
landse planters, handelaars en regerings
employé's uit Indonesië plaats hebben.
Optimistische autoriteiten in Neder
land hopou eeh'er op het vestigen van
voldoende vrede, recht enorde in Indo
nesië om de regelmatige ontw'kKcTir.g
van een onafhankelijk zelfbestuur mog?
lijk te maken.
Vcor het e«.*st hebben Nederlandse
autoriteiten hun ilsnnen voqr deze trt
wikkeling aan da „Sun Times" nitksnd
gemaakt.
In langdurige oc'usieve bespre t'ngon
met de Nederlandse ministerprat.aert
Dr. W. Drees en met minister Stikker
ontving de „Sun Times" de volgende
inlichtingen:
I. Op de komende Ronde Tafel Con 1
•ferentie zullen de onafhankelijke Ver J
enigde Staten van Indonesië een grond
wet krijgen met volledige bevoegdheden
op heit gebied van eigen buitenlandse be
trekkingen, financiën en handel.
2. Het symbool van de Kroon zal de
enige schakel vormen tussen de Ver
enigde Staten van Indonesië en Neder
land. De verhouding zal te vergelijken
zijn met die tussen India en het Ver
enigd Koninkrijk.
3. Over overeenkomsten betreffende
Nederlandse beleggingen, handel »n Indo
nesië en de voor de oorlog door Neder
land gegeven garantie van de Indische
Staatsschuld zal worden onderhandeld.
4. Verkiezing, vorm en regeling van
de federale regering van Indonesië zal
geheel aan de Indonesiërs worden over
gelaten.
Twaal! jaar voor Iwaalf jaar
oude moordzaak
Naar men zich zal herinneren
heeft de Beverwijkse politie op 7
Maart van dit jaar. In samenwer
king met de rijkspolitie te Heems
kerk. licht gebracht in een 12 Jaar
oude moordzaak en een echtpaar
gearresteerd, dat tijdens het voor
onderzoek en later ook bij de eer
ste behandling voor de rechtbank
een volledige bekentenis aflegde.
De Haarlemse rechtbank Beeft
thans in deze zaak uitspraak ge
daan. De Officier van Justitie had
op. 5 Mei tegen belde verdachten
een gevangenisstraf van twaalf
jaar geëist. Zij werden conform de
eis veroordeeld.
DE VACATURE FIEVEZ IN DE
TWEEDE KAMER.
De voorzitter van het Cenfaaal Sttm
bureau heeft, nu mr. Sassen voor zijn
benoeming bedankt heeft, benoemd ver
klaard tot lid der Tweede Kamer de
heer H. M. van Lieshout te Eindhoven
(vacatureFievez).
Met zware kettingen aan de voor- en achterpoten, worden wilde
olifanten ln Gangala na Bodlo (Belgisch Congo) afgericht. De
olifanten, die langs één llin staan opgesteld, hebben ieder hun
eigen comac. Gangala Bodio is de enige plaats ln Afrika, waar
het is gelukt wilde olifanten te vangen en af te richten. Nadat de
olifanten eerst afzonderlijk werden afgericht .besloot men ln 1947
de beesten bijeen te brengen, teneinde ten volkomen uitputting
te Vermijden.
Cokes komt echter vrij
De minister van economische
zaken maakt bekenddat de
nog steeds bestaande' schaars
te aan anthracietalsmede het
feit dat de invoer van kolen 'n
zware belasting op onze de-
viezenbalans betekent, het
noodzakelijk maken de distri
butie van hulsbrandkolen ge
durende het komende stook-
seizoen te handhaven
KONINKLIJK BEZOEK AAN ROTTERDAM.
In het Sparta-stadion te Rotterdam woonden H. M. Koningin
Juliana en ZKH Prins Bernard het spel „Wij willen bouwen" bij.
De Vorstin en de Prins namen bij deze gelegenheid deel aan de
symbolische handeling, welke bestond uit 't omhoog trekken van
een heiblok. De foto geeft dit moment weer.
De vooruitzichten met betrek
king tot de voorziening maken
het evenwel mogelijk behalve de
bruinkoolbriketten, de turf en het
kolenslik nu ook de cokes bonvrij
beschikbaar te stellen.
In verband met 't bovenstaan
de ls het huisbrandrantsoen1949
-1950 vastgesteld op 11 eenheden.
Aangezien in het rantsoen van 12
eenheden voor het stookseizoen
'48-'49 ongeveer 2 eenheden (4
mud) cokes waren begrepen, be
tekent het thans vastgestelde
rantsoen, tezamen met de bon-
vrije cokes ,een zekere verruiming
van de consumptiemogelijkheid.
Voor het betrekken van boven
genoemde 11 eenheden is aange
wezen bon 06 van. de brandstof-
ienkaart TA 806. Deze bon dient
zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk
op 10 Juni a.s. bij de brandstof-
fenleverancier te worden ingele
verd. Deze inleveringstermijn zal
niet worden verlengd. Ten behoe
ve van nieuw gevestigde gezinnen,
van kamerbewoners, alsmede van
gezinnen die voor 25 Maart jl aan
gifte hebben gedaan van vermis
sing van bovengenoemde brand-
stoffenkaart, zal nog een regeling
worden gepubliceerd.
Evenals in de afgelopen jaren
zal de bevoorrading van de brand
stoffenhandel gelijkmatig ver
deeld over de maanden Mei t.m.
April plaats vinden en bestaan uit
anthraciet, zgn Esskolen en eier
kolen. Dit betekent, dat de brand-
stoffenhandel slechts in beperkte
mate anthraciet op de bonnen zal
kunnen leveren .zodat het voor re
gelmatige voorziening strikt nood
zakelijk ls, dat het publiek ook de
andere genoemde soorten van
Wordt de Luchtbrug opnieuw ingesteld
Dreigende staking West Berlijnse spoormannen
De „kleine blokkade" door de
Sowjets bij Helmstedt, op de
grens v. d. Britse en Sowjet-Rus-
sische zones waar honderden
vrachtwagens met goederen voor
Berlijn waren opgehouden onder
de eis van vertoon van door Sow
jet-instanties gecontrasigneerde
verladingspapieren, was in de loop
van Donderdagavond opgeheven
onder de mededeling, dat zij Vrij
dag weer zouden worden inge
steld.
Terwijl aldus een drie uur lange
optocht van Duitse vrachtwagens
met voedsel voor Berlijn de Sow
jet-Russische zone binnenreed,
zonden de Britse en Amerikaanse
plaatsvervangende militaire gou
verneurs brieven aan generaal A.
I. Tsjoeikof, de Sowjetrussische
opperbevelhebber, waarin gepro
testeerd werd tegen de beperkin
gen van de interzonale handel en
van het verkeer.
De Sowjetrussische autoriteiten
van hun kant deelden aan het
Britse hoofdkwartier te Berlijn
mede, dat, wanneer de huidige
opstopping van Duitse vrachtau
to's bij Helmstedt weggewerkt zou
zijn, een nieuwe, eerder op de dag
aangekondigde procedure inge
voerd zou kunnen worden.
ln een Donderdagavond te Ber
lijn uitgegeven officiële Britse
verklaring wordt gezegd, dat, wan
neer de huidige situatie zou voort
duren, het nodig zou kunnen wor
den het vervoer van voorraden
naar Berlijn over de wc„ geheel
en al op te schorten.
De Sovjet-autoriteiten beweren
dat de Britse en Amerikaanse mi
litaire besturen de overeenkomst
van New York ter opheffing van
de blokkade niet uitgevoerd had
den. Volgens een bericht van het
onder Sovjet-toezicht staande
Duitse nieuwsbureau zouden in de
Britse zone 22 schepen met man-
gaanerts voor de Sovjet-zone wor
den achtergehouden en zouden de
Amerikanen geweigerd hebben een
aantal locomotieven uit de Sovjet
zone terug te geven.
Een Franse woordvoerder ver
klaarde dat van Franse zijde geen
protest was uitgebracht daar het
wegverkeer uit de Franse sector
niet gehinderd was.
Door waarnemers wordt opge
merkt dat gezien de hangende
kwesties over het wegvervoer naar,
Berlijn en daarbij de dreiging van
een staking der West-Berlijnse
spoormannen (om betaling van
loon in Westmarken door de on
der Sovjetrusslsche controle staan
de spoorwegdirectie te Berlijn) die
door de pro-westerse vakbond zijn
aangespoord ln de nacht van Vrij
dag op Zaterdag het werk neer te
leggen de luchtbrug wel eens op
nieuw *t aangewezen middel zou
kunnen worden voor handhaving
van het contact tussen het westen'
en Berlijn.
Katwijk wint de race om
de „Hollandse Nieuwe"
Hedenmorgen om veertien mi
nuten over acht meerde de Kat-
wijker logger K W 227 „Karei
Doorman" onder commando van
schlpper-eigenaar Willem van
Leeuwen ln de Vi^sershaven van
IJmulden met aan boord 36 kant
jes nieuwe Hollandse haring en
won daarmee de race, die in de
afgelopen vier en twintig uur is
begonnen tussen de haringvloten
op de Noordzee. De burgemeester
van Katwijk, mr. W. J. Woldrlngh
van der Hoop, de wethouders van
Katwijk, leden van het havenco
mité, de Katwijker middenstand
centrale. reders en schipper-eige-
naren, Journalisten en fotografen,
waren op de kade aanwezig, toen
de Karei Doorman enige minuten
voor acht de pieren van IJmuiden
binnenvoer. Zowel op de Karei
Doorman als op de vissershaven
was de Nederlandse driekleur ln
top. Nadat het schip ln de haven
gemeerd was werd onder enorme
belangstelling de uit 36 kantjes be
staande eigen vangst overgeladen
op vrachtauto's en in een feeste
lijke colonne, waarin een aantal
personenauto's meereden die met
vlaggen waren versierd, ging het
in snelle vaart naar Katwijk, waar
nog hedenmorgen de haringen
werden gekeurd en op de afslag
komen.
meet af aan op de bonnen af
neemt. Slechts bij voldoende me
dewerking van het publiek en de
handel zullen moeilijkheden bij
de voorziening kunnen worden
vermeden. Indien de huisbrand-
verbruikers zich aan de bovenver
melde wijze van bevoorrading aan
passen, zullen zij aldus in de ge
legenheid zijn zich vóór 1 Novem-
ebr a.s. van een redelijk gedeelte
van het rantsoen te verzekeren.
Ter voorkoming van misverstand
wordt er de aandacht op geves
tigd, dat de leverancier gerech
tigd ls gedeeltelijk cokes te leve
ren op de oude bonnen, toewijzin
gen of vergunningen voor brand
stoffen, die vóór 1 Mei Jl zijn gel
dig verklaard of uitgereikt.
De adviescommissie voor de
huisbrandvoorziening, die dezer
dagen zal worden ingesteld, heeft
in dit verband een belangrijke
voorlichtende taak.
Britse minister verantwoordelijk voor
arrestatie van Eisler
De Britse, minister, van binnen
landse zaken, Chwter Ede, heeft
in het. parlement verklaard, per
soonlijk volledig de verantwoorde
lijkheid van Eislers arrestatie in
de Britse wateren wp zich te ne
men. Voordat tot enige daad was
overgegaan had men hem om ad
vies gevraagd en hij had zijn toe
stemming tot de arrestatie ver
leend. Als hij een verzoek tot uit
levering zou ontvangen zou hij
nagaan of het wel of niet een
politieke zaak betrof.
(De Amerikanen hadden Eislers
uitlevering gevraagd, omdat Eis
ler in Amerika dffaen zou hebben
bedreven, waarop gevangenisstraf
staat. Volgens de advocaat van
Eisler zouden deze daden, echter
uitsluitend zgn. „politieke misdrij
ven" zijn geweest). Betrof het 'n
politieke zaak, dan beschouwde de
minister het als zijn plicht, toe
te zien, dat geen verdere stappen
worden gedaan. Ede verklaarde
verder dat bij de arrestatie zelf
geen Amerikaanse functionarissen
betrokken waren, wel waren Ame
rikanen aanwezig bij de bespre
kingen, velke aan de arrestatie
vooraf gingen.
Gevecht in Japanse
Rijksdag
In het Japanse Lagerhuis
is een gevecht» tussen com
munisten en liberaaldemo-
cratische afgevaardigden
ontbrand. Een kwartier lang
gingen de afgevaardigden
elkaar met Jiu Jit6U-grepen
en slagen te lijf. Het ge
vecht begon, toen een der
parlementsleden tijdens het
debat over een financieel
wetsontwerp een ander een
klap in het gezicht gaf.
De bus gemist
Wat hebben we het tijdens de
oorlog niet dikwijls gehoord: Hit
Ier heeft de bus gemist.
Dat betekende, dat hU te laat
kwam. Dat hij niet wist te beslis
sen, wanneer dat noodzakelijk
was. Of dat hij verkeerde beslis
singen nam. Het werd bijna een
gevleugeld woord
Wie de debatten in de Tweede
Kamer, na de verklaring van min
van Maarsseveen heeft gevolgd,
debatten over de verklaring van
dr van Royen en het heengaan
van dr Beel, denkt onwillekeurig
aan het-gezegde, dat de bus ge
mist is. Ditmaal niet door de heei
Hitier. maar door de Nederlandse
regering. Misschien is het juister
te zeggen door het optreden var
de sterkste regeringspartij.
Wie het betoog van ee heer Scher
merhorn ernstig heeft gelezen,
moet getroffen zijn door een pas
sage, die wel heel duidelijk aan
toont, hoe ellendig we onze kan
sen voorbij hebben laten gaan. De
voormalige minister-president zei
n.L letterlijk, dat de oplossing, die
op de conferentie van de Hoge
Veluwe ln 1946 mogelijk was. tot
een kabinetscrisis zou hebben ge
leld.
Het is goed, dat dit doordringt
tot het Nederlandse volk, opdat
het goed wete, wie verantwoorde
lijk is voor de tragische ontwik
keling van het Indonesische con
flict. Opdat het volk ook wete,
welk 'n ontzaglijk moeilijke stiijd
er door het meest vooruitstre
vende deel der regering gevoerd
is moeten worden, om de wagen
nog enigszins in het goede spoor
te houden.
Hier is duidelijk aan het licht
gekomen, dat Nederland de bus
gemist heeft, doordat de KVP een
te halsstarrige houdipg heeft
aangenomen. Misschien kan men
de P v d A verwijten, dat ze toen
geen kabinetscrisis geriskeerd
heeft. Wie de zaken objectief be
kijkc zal waarschijnlijk tot de
conclusie komen, dat een verkie
zing in 1946 onder de leuze met
of tegen Sukarno eer. slecht re
sultaat zou hebben gehad.
Als we nu de balans opmaken
moeten we helaas de conclusie
trekken, dat* het missen van de
bus Nederland op zware offers is
komen te staan. Duizenden do
den. Milliarden guldens Verspeel
de goodwill In Indonesië en in 'n
groot deel van de wereld Ver
traagde opbouw in 't eigen land
Het is een droevige lijst.
Is het leergeld nu hoog genoag
geweest? Of zouden we ons nog'
een keer de luxe permitteren om
de bus te missen? Een nauwkeu
rige bestudering van de Kamer
debatten geeft ons de hoop dat
er in de Katholieke gelederen en
in de rijen van de WD meer be
sef voor de werkelijkheid is ge
komen. Een ogenblik heeft de
vrees geheerst, dat het heengaan
van dr. Beel aanleiding zou kun
nen zijn tot grote moeilijkheden
met de KVP.
De rede van de neer Romme
echter was gematigder dan we
hadden durven hopen Terwijl de
heer Oud eveneens bereid sceen
slechts, dat we deze bus die wel
eens de laatste zou kunnen zijn,
niet zullen missen. Want de reke
ning die ons volk gepresenteerd
wordt, stijgt Iedere dag.
v. Z.
EEN J A MM ER LI J K BESLUIT
De Raad van Warmenhuizen
heeft gisteren met 4 tegen 3 stem
men besloten niét deel te nemen
aan de restauratie van de Ne<L
Herv. Kerk, aldaar.
Verkiezingen in België
Minister Vcrmcylen heeft in de
Belgische Kamer van volksverte
genwoordigers het besluit voorge
lezen op grond waarvan de Wet
gevende en de Provinciale Raden
worden ontbonden
Na een korte toespraak van de
voorzitter der Kamer gingen de
afgevaardigden uiteen. De Katho
lieke volksvertegenwoordigers rie
pen „Leve de Koning", waarop de
Socialisten antwoordden met „Le
ve de Prins-Regent". De Liberalen
hieven de kreet aan: „Leve de
grondwet" en de Communisten
riepen „Leve de natie".
De nieuwe wetgevende kamers
en provinciale raden, waarvoor
de verkiezingen op 26 Juni a.s.
worden gehouden zullen op grond
van het heden uitgevaardigde be
sluit op 12 Juli in vergadering
bijeen moeten komen.
