Qe
Ikmaaidei'
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Stakingsweeën en dreiging van
burgeroorlog in Bolivia
5E JAARGANG N° 1548
DINSDAG 31 MEI 1949
Vijftien ingenieurs vermoord
Federatief verband voor Sumatra
Duits Volkscongres wenst vredesverdiag
op basis van Yalta en Potsdam
Verkeerde weg
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week ƒ1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteur: J. v. Zoonen - Bureau. Ridderstraat hoek Oudegracht Tel R 2200 3971
De Boliviaanse regering heeft een aantal politici, leger
officieren en arbeidsleiders van de federatie van mijnwer
kers senator Juan Lechin doen arresteren, waarna de arre
stanten. die er van werden beschuldigd te hebben samen
gezworen om een algemene staking in Bolivia uit te roe
pen naar Chili werden gedeporteerd. Deze staking zou de
eerste stap in de richting van een burgeroorlog hebben moe
ten zijn. Toen de mijnwerkers, werkzaam in de tinmijnen in
het afgelegen Catavi-gebied. het nieuws van deze deporta
ties vernamen .zetten zij 15 Ingenieurs waaronder zeven
Amerikanen als erijzelaars gevangen, verklarend, dat zU
hen niet wederom ln vrijheid zouden stelle" «n aleer
aan Lechin zou zijn toegestaan naar Bolivia terug te keren.
Thans wordt, volgens berichten uit La Paz, waarin melding
wordt gemaak* van telefonische mededelingen uit Catavl.
medegedeeld .dat de 15 gijzelaars door de mijnwerkers zijn
vermoord.
De Boliviaanse regering heeft
een militair vliegtuig naar Catavi
gezonden, om de andere aldaar
verblijf houdende ingenieurs en
hun gezinnen te evacueren. Ook is
aan troepen te Oruro dat ten
zuid-oosten van La Paz is gele
gen opdracht gegeven naar
Catavl op te rukken.
De Boliviaanse regering heeft
bekend gemaakt, dat in het ge
hele land volledige rust heerst.
Vernomen wordt dat de gede
porteerde Bolivianen naar de
Chileense plaats Antofagasta zijn
overgebracht. Van regeringszijde
wordt nog verklaard, dat de voor
genomen algemene staking, vla
een burgeroorlog, de grondslagen
van de natie zou hebben vernie
tigd.
De gedeporteerden en hun aan
hangers zouden volgelingen zijn
van de voormalige Boliviaanse
president Villaroel, die in Juli 1945
door een oproerige menigte ln de
hoofdsltad La Paz aan een lan
taarnpaal Is opgehangen
HEVIGE GEVECHTEN
Door een New Yorks radiosta
tion is melding gemaakt van een
bericht uit La Paz, inhoudende dat
te Catavi gevechten tussen solda
ten en stakende mijnwerkers heb
ben plaats gevonden, als gevolg
waarvan minstens 150 doden zijn
gevallen.
De tinmijnen te Catavl maken
deel uit van de Patino-groep, die
ln een van de rijkste tingebieden
der aarde is gelegen.
De Patino-maatschappij heeft
medegedeeld, dat besloten Is de
mijnen te sluiten naar aanleiding
van de te Catavl voorgevallen In
cidenten. Naar schatting zal de
Boliviaanse tinproductie hierdoor
met de helft teruglopen.
Fam. Euwe kwam er goed al
Dr. Max Euwe. He ln het schaak
tournool te Kopenhagen goede
successen boekte, heeft op het
terugweg naar ons land. waarbij
hij vergezeld werd door zijn vrouw
en twee kinderen, tussen Bremen
en Hamburg een auto-ongeluk ge
had. Door het springen van een
band begon de auto te slingeren,
schampte een paal en sloeg ver
volgens over de kop.
WonderL.': genoeg werd geen
der inzittenden gewond. De wagen
werd zwaar beschadigd. Gistermor
gen is dr Euwe, die via Denekamp
ons land bereikte .naar het Wes
ten doorgereisd.
Men meldt .dat het leger de si
tuatie te Catavi thans in handen
heeft.
De Amerikaanse ambassade te
La Paz heeft een vliegtuig gezon
den om de gezinnen van het Ame
rikaanse mijnpersoneel te eva
cueren.
KIESWET VOOR WEST-
DUITSLAND.
De militaire gouverneurs van de
drie westelijke bezettingszones v.
Duitsland hebben uiteindelijk hun
goedkeuring gehecht aan de kies
wet voor West-Duitsland, welke
door de grondwetgevende vergade
ring te Bonn is opgesteld. Zij heb
ben er slechts enkele wijzigingen
van ondergeschikt belang ln aan
gebracht.
DE STAKING TE BERLIJN
De Britse commandant van Ber
lijn, generaal-majoor Bourne,
heeft de directeur-generaal van
de spoorwegen ln de Sowjetrussi
sche zone - die haar werkzaam
heden ook over de Westelijke sec
tor van Berlin uitstrekken - Krei
kemeyer geschreven, dat het zijn
plich is ..zo spoedig mogelijk" de
grieven van de 13.000 in de West'e
lijke sectoren van Berlijn staken
de spoorwegarbeiders weg te ne
men.
De tweede conferentie voor Su
matra heeft een resolutie aange
nemen, waarbij de gebieden van
Sumatra zich dadelijk verenigen
in een voorlopig federatief ver
band.
Er werd een uit drie leden be
staand federatief directorium ge
kozen en besloten werd tot een
oprichting van een federatief col
lege voor Sumatra. De conferentie
sprak als haar oordeel uit, dat 'n
federatie van Sumatra, in het
raam van de Veremgae Staten v.
Indonesië, de meest geëigende
staatsvorm is.
De voorlopige federatie zal in
beginsel alle gebieden kunnen om
vatten, welke geografisch tot Su
matra behoren. Het door de confe
LANDVERSCHUIVING IN CHILI.
Men gelooft, dat 14 personen
levend begraven zijn door een
landverschuiving, die de afgelo
pen nacht in een der heuvels bo
ven Valparaiso in Zuid-Amerlka
heeft Plaatsgehad. Tot dusver zijn
vier lijken opgegraven.
TWINTIG JAAR WEGENS
DOODSLAG
De Zutpliense rechtbank heeft S. A.
pen zwervende landbotiwersknecbt, die
hij een inbraak te Beekbergen in Dec,
1947 de bewoner T. F. de Boer van
het leven beroofde, tot 20 jaar gevan
genlsstraf veroordeeld. Er was levens
lang tegen hem geëist.
rentie aangewezen secretariaat zal
de nodige technische en organisa
torische werkzaamheden hebben
te verrichten, waarbij als richt
lijn geldt, dat de leden van het
federatieve college zullen worden
aangewezen door de volksvertegen
woordigingen der samenstellende
gebieden. Medan werd als zetel
van het secretariaat, aangewezen.
Als leden var het directorium
werden gekozen dr Mansur, Abdul
Malik en mr /.bbas. De financiële
consequenties zullen worden ge
dragen door de deelnemende ge
bieden.
DUITSE GEMEENTE WIL
BIJ BELGIE.
De gemeenteraad van Mueteemieh 1b
op hevel van de minister van binnen
landse zaken van Noord Rün-Westfalen
dr. Menzel, geschorst.
De gemeenteraad had, zonder officieel
te zijn-bijeengeroepen, een geheime ver
gadering gehouden, waarop besloten was
tot de Belgische premier Spaak een
petitie te richten waarin om een ple
bisciet over opneming van de gemeente
in die Belgische staat of onmiddellijke
annexatie zou worden verzocht.
DE SPOORWEGEN
TE BERLIJN.
De Berlijnse spoorwegdirectie, die on
der Sowejtrussische oontrOle staat,
heeft aangekondigd, dat per 1 Juni a s.
in de Westelijke sectoren van Berlijn
betaling van het reisgeld in Westmar
ken zal worden geëist. Aan de West-
Berljjnse stations zijn daartoe strekken
de orders gegeven.
HOLLANDSE TULPEN BLOEIEN IN CANADESE HOOFDSTAD - Als
dank voor het aandeel, dat de Ca nadese troeven in de bevrijding
van Holland hadden, heeft de Ne derlandse regering ongeveer 400.000
tulpenhollen naar Ottawa gestuurd die daar nu in varken en plant
soenen in bloei staan. Caroline en Hinke Tuinman, dochtertjes van
de Nederlandse landbouwkundige attaché in Ottawa, die in Volen-
dams costuum zijn gekleed, vertellen een agent van de Canadese
bereden politie bijzonderheden over de tulpen.
Felle brand in Amsterdam
Gistermiddag omstreeks kwart
over twee brak ln de onderruim
te van een oud pakhuis in de St,
Jacobsstraat te Amsterdam een
felle brand uit. Deze ruimte dien
de als opslagplaats van emballage
materiaal.
Even voor het uitbreken van de
brand werd per bakfiets een fles
met ether bij het- perceel afgele
verd welke een barst vertoonde.
Bij het binnendragen is deze fles
kapot gevallen, waardoor de ether
over de grond stroomde. Terwijl
men bezig was dit op te ruimen,
is vermoedelijk doordat een voor
bijganger met een brandende si
garet langs liep, de ether ln brand
gevlogen. Het vuur deelde zich
onmiddellijk aan het licht brand
bare emballagemateriaal mede.
aldus werd ons van de zijde van
de brandweer medegedeeld. De
bakfiets ging geheel In vlammen
op. Twee hulzen aan de overzijde
kregen geblakerde gevels.
De brandweerlieden moesten
zelfs met rookmaskers werken om
de vuurhaard te kunnen bereiken
AI het brandbare materiaal werd
door ketting van brandweerlieden
buiten de steeg gebracht, waar 't
nog lange tijd lag te smeulen.
UITKERING TOT TWEE PROCENT
VAN HET JAARLOON IS THANS
TOEGESTAAN
Het college van Rijksbemiddelaars
heeft, evenals het vorige jaar, bepaald
dat hef geoorloofd is, zonder vooraf
gaande afzonderlijke toestemming van
het college, in de loop van 1949 een
of -meer uitkeringen toe te kennen tot
een totaalbedrag van maximaal 2
van het jaarloon van de betrokken
werknemer. Deze uitkering kan op-
in gedeelten plaatsvinden bij gelegenbe
den als kermis, vacantie, einde boek
jaar enz en mag niet in de verkoops
prijzen worden doorberekend.
Veiligheidsmaatregelen voor
de T T -races
Voor de op 9 Juli a.s. te Assen te
houden internationale motorraces om
de grote prijs van Nederland heeft de
T.T.-comissie meer veiligheidsmaatrege
.Lisi genomen. Zo zullen langs bet cir-
iooit van Drenthe bomen worden ge
veld in alle uitrqbochten, waarvoor ge
deehelök reeds toestemming is ver
leend. Ook ten aanzien van de sloten
ajjn maatregelen genomen. Voor de
oorlog waren sommige sloten met plan
kiers belegd, maar na de bevrijding
was er geen hout, waarom stropakken
gelegd zijn. Daartegen kan echter, voor
al bij regen, bezwaar zün, omdat ze
dan onvoldoende veerkracht behouden.
Bovendien waden ze neergelegd vlak
langs de wegkant met de sloot er di
rect achter. De T.T. commissie meent
•venwel, dat de veiligheid bevorderd
wordt door in de gevaarlijke bochten
de sloten. t« dichten, sommige met
duikers, andere met stropakken en
weer andere met plankiers, waardoor
de stropakken langs de weg verder
achteruit kunnen, zodat ook indien een
rijder- onverhooptvoor een stropak
blijft b'ggen, hij toch van de rijweg is.
—o— Emanuel kardinaal Suhard,
aartsbisschop van Parijs, is in zijn
paleis, in de leeftijd van 75 jaar,
overleden.
oVolgens een AFP-telegram
uit Londen verklaart men in Brit
se politieke kringen en op de am
bassade van Ethiopië te Londen
niets te weten van een opstand,
terwijl evenmin iets bekend is van
een poging om de Ethiopische
kroonprins te ontvoeren. Een
woordvoerder van de Ethiopische
ambassade is voornemens een on
derzoek in te -stellen naar de her
komst der geruchten over de op
stand. die volgens hem als „ge
ruchten" moeten worden be
schouwd.
oDe Griekse dagbladen ga
ven gisteren uiting aan hun vol
doening over de uiteenzetting en
verzekeringen, welke door de Turk
se regering zijn gegeven met be
trekking tot de kortgeleden in
Turkije gehouden anti-Griekse de
monstraties welke het gevolg wa
ren van een te Athene gespeelde
voetbalwedstrijd, waarin de Turk
se spelers niet naar behoren zou
den zijn behandeld. Volgens de
Griekse dagbladen hebben de re
geringen te Athene en te Ankara
vastgesteld, dat het voetbalwed
strijd-Incident de door haar on
der houden normale en vriend
schappelijke betrekkingen in ge
nen dele heeft doen verslechteren.
oDoor het conservatieve la
gerhuislid Michael Astor werd he
den in de „Times" een brief ge
publiceerd, waarin hij verklaart
dat Engeland's huidige politiek ten
aanzien van Spanje Groot-Brlt-
tannië zelf ln politiek opzcht gro
te schade berokkent en dat het
verenigd koninkrijk er de „gene
genheid" van het Spaanse volk
mee zal verspelen.
oDe journalist en roman
schrijver Edoard de Neve hoopt
7 Juni zijn zestigste verjaardag te
vieren. Er is voor deze viering een
comité gevormd waarin verschil
lende kunstenaars zitting hebben
genomen. Victor E. van Vriesland
is voorzitter, mevr. Annie van der
Aardwegvan Mnnching secreta
resse en mevr. Willy Corsari pen-
ningmeesteresse
—o— Door de honger gedreven
hebben twee Tsjechische politieke
vluchtelingen, oom en neef, die bij
Nieuwe Schans Nederland waren
binnengedrongen, zich bij de
vreemdelingenpolitie te Amster
dam gemeld. Zij zullen over de
grens worden gezet en in een DP-
kamp in Duitsland moeten ver
blijven tot nader over hun lot zal
zijn beslist.
ONTSLAG BURGEMEESTER
VISSER.
De regeringsvoorlichtingsdienst
deelt mede; Bij K.B. is aan mr W
A J. Visser, overeenkomstig zijn
verzoek, ontslag uw zijn. functie
van burgemeester van 's Graven-
hage verleend.
Manifest aan de ministersconferentie te Parijs
De conferentie van het .Duitse volkscongres" heeft met op
twee na alle stemmen, bij één onthouding haar goedkeuring
gehecht aan het aan de ministers-conferentie te Parijs ge
richte manifest, waarin aangedrongen wordt op opstelling
van beginselen van een vredesverdrag met Duitsland op ba
sis van Yalta en Potsdam, herstel van de Duitse administra
tieve en economische eenheid, - invoering van een valuta in
geheel Duitsland .opheffing van alle economische en ver-
keersbelemmeringen tussen de zones, toestemming voor op
richting van een voorlopige centrale Duitse regering van
vertegenwoordigers van democratische partijen en organi
saties en bijeenroeping van een vredesconferentie waaraan
een voorlopige democratische regering van Duitsland zou
moeten deelnemen.
IN DE K.VJbeschikt men over.
een vormingscentrum, vmarin ver-
schillende dingen, die belangrijk
zijnt niet alleen voor de K.VJ*^
maar voor geheel ons volk, worden
besproken en belicht. De bijeen
komsten zijn uitermate leerzaam
en de schriftelijke adviezen zeer
belang wekkend. In de eerste
plaats omdat men er uitstekend
uit kan opmaken, wat er leeft in
de K.V.Pmaar ookomdat men
er wel eens iets aan de weet komt.,
wat anders pas aan de grote klok
komt, als het te laat is.
Er heeft nueen bespreking
plaatsgevonden over het ontwerp
van wet, dat eerlang de Tweede
Kamer zal bereiken en dat han
delt op het toezicht op de biblo-
theken. Een onderwerp, dat niet
alleen belangrijk is voor degenen
die zich veelal opwerpen als de
kampioenen der zedelijkheid,
maar belangrijk voor het gehele
volk. Het betekent toch niet meer
ol minder, dan dat de wet in de
toekomst de gelegenheid schept
dat bepaalde delen van ons volk
zullen uitmaken, wat door het ge
hele volk al dan niet uit de open
bare bibliotheken mag worden ge
haald. In genoemd centrum is de
ze zaak breeduit besproken en er
ivas een minderheid aanwezig, die
als haar mening te kennen gaf
dat het niet waarschijnlijk was,
dat genoemd ontwerp strijdig zou
zijn met artikel 7 der Grondwet.
Vrijwel eenparig was men van
oordeel, dat het wenselijk zou zijn,
indien er toezicht kwam op de
leesbibliotheken, dit regionaal of
gemeentelijk zou gebeurenal be
twijfelde men het. of het dagelijks
bestuur ener gemeente er nu wel
dadelijk geschikt voor zou zijn.
En hier komen we nu terecht op
een weg, waar we naar onze me
ning net niet moeten zijn. Het is
niet juist ,dat men gemeentelijk
of regionaal, streeksgewijzehet
beste zou kunnen uitmaken, wat
wel en wat niet de toets der cri-
tiek kan doorstaan. Dan zal men
juist de wonderlijkste toestanden
krijgen. Dan zal het Rijk verdeeld
worden in vele partjes en zal men
in het ene partje bepaalde boeken
wel en in andere niet kunnen krij
gen.
Wij zijn het met het vormings
centrum eens. dat er geen anar
chie mag heersen op het terrein
der lectuurvoorziening. Maar er
moet ook geen verwarring worden
geschapen in het toezicht. En dat
zal gebeuren, wanneer hét ivets-
ontwerp ongewijzigdzou worden
aangenomen. Ook wij zijn van me
ning_ dat de dagelijkse besturen
der gemeenten niet in staat zijn
om over verschillende boeken te
oordelen. Maar zou het niet veel
erger zijn. als er naast het ge
meentebestuur een gemeentelijke
of regionale commissie komt, die
moest uitmaken, wat wel en wat
niet geschikt is om in een biblio
theek ondergebracht te worden?
Dan zien we ernstige strubbelin
gen tegemoet. Vooral in die ge
meenten of streken, ivaar de gelo
vigen in de meerderheid zijn.
Want dan staat de samenstelling
van een commissie ons er bij
voorbaat borg voor, dat bepaalde
normen voor de lectuur zullen wor
den aangelegd die het linkse
volksdeel niet zullen smaken. En
wellicht in het omgekeerde geval
evenzeer. Het wil ons toeschijnen,
dat slechts uiterst dseleundigen in
landelijk verband hier richtlijnen
zullen kunnen geven, terwijl de ge
meenten op het. naleven dier richt
lijnen slechts hebben toe te zien.
v. Z..
Ten aanzien van een vredesver
drag noemt het manifest de vol
gende bepalingen voor het Duitse
volk aanvaardbaar: herstelbeta
lingen, waardoor een redelijke le
vensstandaard niet in gevaar
wordt gebracht; liquidatie van al
le oorlogspotentieel en de bewa
peningsindustrie demilitarisatie
en democratisering van het Duit
se poltieke, economische en cul
turele leven; bestraffing van alle
oorlogsmisdadigers en beperkte
vierzijdige controle op de ontwik
keling van 't economische en po
litieke leven in Duitsland.
Verder wordt in het manifest
het recht opgeëist op een grond
wet voor geheel Duitsland waarin
garantie wordt gegeven voor een
onafhankelijk politiek, economisch
en cultureel leven en het recht op
ontwikkeling van een industriële
productie voor vreedzame doelein
den bij sluiting van alle kapita
listische monopolies en belangen
van grootgrondbezitters.
Er werd besloten zo spoedig mo
gelijk een delegatie .waarvan ook
Max Reimann als lid werd geko
zen, naar Parijs te zenden voor
de overhandiging van het mani
fest. (Max Reimann, de West-
Duitse communistenleider, bevindt
zich thans, zoals bekend, in een
gevangenis).
Eveneens werd een resolutie
aanvaard waarin alle Duitsers op
geroepen worden zich in een .Na
tionaal front" te verenigen. Het
Europese herstelprogram, het At
lantisch pact en de Westduiste fe
derale republiek werden veroor
deeld. De sprekers voerden een
anti-Westerse en onverzoenlijke
toon.
De ln Duitsland geboren Ger
il ard Eisler werd genoemd als can
didaat voor de uit 350 leden be
staande Volksraad. Hij werd be
schreven als „professor aan de
universiteit te Leipzig".
LOVINK NAAR BATAVIA
De nieuwe Hoge Vertegenwoor
diger van de Kroon, de heer Lo-
vink, is naar Indonesië vertrok
ken.
Donderdagochtend te 11 uur zal
ln het Gedong Indonesia Serikat
(voormalig Volkraadsgebouw) in
tegenwoordigheid van de leden
der voorlopige federale regering
de plechtige overdracht geschie
den van het ambt van Hoge Ver
tegenwoordiger van de Kroon. De
heer Lovink wordt enige uren
daarvoor te Batavia verwacht. Dr
Beel zal Donderdagavond naar
Nederland reizen.
weerbericht
AANHOUDEND
WISSELEND WEER.
Tijdelijk »vaar bewolkt aaet piaatee
lijk enkele buien. Zwakke t>t matige
wind tussen Zuid e» West. Weinig re»
andering van temperatuur.
