©e C
lltmaaidei'
Vijftig Rotterdammers
maakten een smak
Overeenstemming in Parijs
Strijd tussen Kerk en Staat in
Tsjecho-Slowakije
5E JAARGANG N° 1564
N.-HOLLANDSE
PERS 19*5
MAANDAG 20 JUNI 1949
Vooruitzichten plotseling veel
gunstiger geworden
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder"
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaa.
Abonnementen 0.30 per week 1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertentie* 14 ct. per mm., familieberich_
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Vcrantw. redacteur: J. v. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Te! R 2200 3971
Lang leve Mgr. Beran Lang leve Pres. Gottwald
Bisschoppelijk paleis te Praag bewaakt
Mgr. Beran echter vrij in zijn bewegingen
In Tsjechoslowakije ls er strijd tussen de Katholieke kerk
en de stdat ontbrand. Een sacramentsprocessie, die van de
kathedraal te Praag zou uitgaan is niet doorgegaan en mgr.
Beran heeft de elovigen niet kunnen toespreken. De woor
den, die de aartsbisschop tot de menigte poogde te richten,
waren onverstaanbaar door gefluit, dat uit de aanwezigen
opging. De gelovigen beanwoordden dit met het zingen van
de nationale hymne en met het patriottisch lied van de hei
lige Wenceslaus. Tevoren was mgr Beran er in geslaagd de
volgende woorden uit te spreken: ..Weest kalm. met het oog
op de kinderen He', blad dat aan de deur van de kathedraal
wordt verkocht ls geen ka hollek blad. De Katholieke actie
is geen Katholieke actie".
Tijdens de Zondagmorgen door
aartsbisschop Beran opgedragen
mis werd zijn preek overstemd
door gefluit en geschreeuw. Hon
derden RoomsKatholiekcn !n de
Bi. Vitus-kathedraal drongen naar
voren naar het ellaar om de aarts
bisschop te beschermen, toen de
ongeregeldheden uirbraken Politie
!n uniform hield een menigte van
ongeveer 5000 mensen voor de kerk
ln bedwang voordat de dienst be
gon. Toen de demonstranten rus
tiger geworden waren, werden ge
beden gehouden en het. volkslied
en het, St Wenceslaus-lied gezon
gen. Doch toen de aartsbisschop
-wederom trachtte zijn stem te ver
heffen, werd hij weer door gejoel
en geschreeuw overstemd. Hij be
ëindigde de dienst toen met gebe
den. Toen hij de kathedraal verliet
en per auto naar zijn paleis terug
te keren klonk onder de menigte
zowel Lang leve Beran. als Lang
leve Gottwald.
Toen de aartsbisschop op het
kas'eelplein verscheen wachtte
hem ook daar een grote menigte
en overal weerklonken kreten als
Leve onze aartsbisschop en Vaar
wel onze aartsbisschop, terwijl
echter ook geroepen werd Leve pre
«idem Gottwald.
De bisschop ging spoedig zijn pa
leis binnen waarna de deuren ach
ter hem gesloten werden. De me
nigte die uit de St Guidokerk
stroomde hief voor het aarsbls-
schopDrl"k naleis andermaal het
lied van St Wenceslaus en daarna
het nationale lied aan in de hoop
dat mgr Beran op het balkon zou
verschijnen.
Op dat ogenblik kwam een poli
tiewagen aan met luidsprekers
waarmede de menigte verzocht
w»-d uiteen te gaan.
In doorgaans goed Ingelichte krin
gen van het Vaticaan wordt ver
nomen, dat ln strijd met tn som
mige kranen verschenen berichten
mgr Beran. de Aartsbisschop van
Praag niet ls gearresteerd.
De politie schijnt zich te beper
ken tot het bewaken van het bis
schoppelijk palels en mgr Beran
kan zijn residentie verlaten naar
bel leven.
INCIDENT IN FRANS
NOORD-AFRIKA.
Uit Algiers wordt bericht, dat een
dertigtal personen, onder wie drie
Fransen om het leven zijn geko
men bij incidenten waartoe het
kwam toen een groep inlanders
bij verrassing de militaire post te
Sebbach, ln Fezzan, overviel. Door
de soldaten van een nabijgelegen
garnizoen werd de aanval afgesla
gen.
Te Parijs wordt dit incident niet
aan politieke motieven toegeschre
ven doch aan godsdienstige fa
natisme.
De 7.636 ton metende Meerkerk
van de nv Verenigde Scheepvaart
maatschappij Holland—Oost-Azië-
lijn is het eerste schip sinds ne
gen dagen, da tin de haven van
Sjanghai !s aangekomen. Volgens
een Engelse onderofficier van de
marine is de Yangtse thans van
mijnen gezuiverd.
Postzak explodeerde
Geen gewonden
i - i
Zittetua&m.uuag umstreexs vijl
uur werd de passagiers op het sta
tion Amersfoort opgeschrikt door
een hevige knal. Het bleek, dat
een postzak, gelegen op een elec-
trisch wagentje, dat de post naar
een trein, welke in de richting
Apeldoorn zou vertrekken, zou
brengen geëxplodeerd en ver
brand was. Persoonlijke ongeluk
ken deden zich niet voor en de
materiele schade beperkte zich
tot een viertal postzakken, die
door de beginnende brand ■"•eten
deels werden vernietigd.
Aanvankelijk' ging het gerucht,
dat de betreffende postzak een
bom zou hebben bevat. Met ze
kerheid kan echter worden gezegd
dat van een bom geen sprake is
geweest. Vermoedelijk werd in
postpaketten een licht brandbare
vloeistof of iets dergelijks ver
voerd en is door het schokken
tijdens 't vervoer op het wagen
tje de verpakking mogelijk een
fles gebroken.
Het onderzoek wordt nog voort
gezet en de commissaris van poli
tie te Amersfoort verzoekt ieder
een die inlichtingen hieromtrent
kan verschaffen, hem deze te ge
ven.
Nieuws in het Kort
In het gebed van Newcastle in
Nieuw Zuidwales Australië is
de Hunter-rivier buiten haar oever
gereden. De verbinding tussen
Newcastle en 8ydney ls verbroken
en vijf duizend gezinnen hebben
hun woningen moeten verlaten.
Zeven personen zijn verdronken.
Mexico heeft de Peso gedeva
lueerd. Dit besluit dat genqmen
werd met de goedkeuring van het
internationaal valutafonds en van
de Amerikaanse regering, brengt
de nieuwe wisselkoers van de peso
op 8.65 Mexicaanse peso's voor 'n
Amerikaanse dollar. De vorige
koers was 4.855 peso's voor een
Amerikaanse dollar.
Te Genua is een wilde zeelie
denstaking utgebroken. waardoor
meer dan honderd schepen niet
konden vertrekken. Volgens het al
semeen Italiaans vakverbond ver
lieten twintigduizend zeelieden de
schepen uit profest tegen niet-
inwillfeing van eisen tot loonsver
hoging.
De grootste veerboot voor auto's
is In dienst genomen tussen Dover
en Oostende. Deze boot kan 110
voertuigen en 700 passaeiers ver
voeren en is 373 voet lang. Het
vaartuig werd te Hoboken ge
bouwd en liep in 8epfember van
stapel. De naam is Car Ferry.
TAXI GESTOLEN. EN
METEEN WEER GEVONDEN.
Een taxichauffeur In Amster
dam, die even uit. zijn auto ge
slapt was kwam tot de onaange
name ontdekking dat een dief er
met zijn wagen vandoor ging. Hij
belde onmiddellijk vijf maal 8 en
had geluk. Precies vijf minuten
later zag een politieradiowagen de
taxi rijden op de hoek Kinkerstr -
Bilderdijkstraat. Het was een kwes
tie van nog enkele minuten en de
dief die dronken bleek te zijn, zr,t
op het hoofdbureau ln een cel om
ten eerste zijn roes uit te slapen
en darana zijn zonden te boeten.
WATERMAN AANGEKOMEN.
De Prins der Nederlanden en
Prinses Beatrix waren Zondagmor
gen op de Lloykade bil de onfsche
ping van het troepentransnort-
sch'p De Waterman dat 1460 mi
litairen naar huls bracht Prins
Bernhard en minister Schnkkïnsr
fielden toespraken.
Zondagmiddag omstreek kwart
voor vijf is de luchtballon Henrl-
Dunant gevuld met waterstofgas,
dat speciaal uit Schiedam was
overgebracht, onder gezagvoerder
B oesman uit Den Haag volgens
«He regelen van de kunst, statig
opgestegen uit het Ooffprtsadlon
te Nijmegen tüdens een padvin-
«iersfeest.
AZIATISCH VAKVERBOND
Vak véren igingslsiders uit 8 Azia
tls-'-e landen hebben te Geneve
officieel boslo en tot oprichting
v -n een Az'a ische vakverbond.
De leiders die op gezag van hun
nationale organisaties hiertoe be_
svtcn, kwamep uit Inda, Pakistan
China. Japan. Iran. TurkPe PhiPp
UTRECHT ONTVANGT KONINKLIJK BEZOEK
Het Koninklijk Paar heeft Utr echt een bezoek gebracht Konin
gin Juliana bezocht o.a. het 111111 tair hospitaal en onderhield zich
daar met de patiënten.
't Is kwaad kersen eten bij
,De Twee Gezusters'
EMIGRATIE UIT ITALIË.
Volgens een rapport van het Ita
liaanse ministerie voor emigratie
hebben gedurende de eerste vier
maanden van dit Jaar 13000 Ita
liaanse arbeiders vergezeld van
6000 echtgenoten en kinderen, Ita
lië verlaten. De meesien gingen
naar Frankrijk, doch anderen
naar Argentinië België. Kenya-
kolonie en Nederland. Vooral door
emigratie op grote schaal tracht
de regering een oplossing te vin
den voor het vraagstuk van de 2
m'llicen werklozen
VARA-ZOMERFEEST
In het Westbroekpark te Sche-
venlngen hielden de westelijke dis
irfcen en federaties van de Vara
Zonjdag een zomPvfpest. De ni'n's
•er-preside"* dr W Drees. hield 'n
toespraak. Er waven naar schat-
'ng 15.000 aanwezigen.
Volgens de vnorlontge r,f
heeft Chandernagore met 7473 te.
gen 114 stemmen besloten zich
van Frankrilk af >p s"*eMen en bii
Tndia te voegen.
Frans-Sowjetrusslsch
incident
In een te Berlijn uitgegeven of-
ficile Franse bekendmaking wordt
medegedeeld, dat de Franse mili-
vaire bevelhebber te Berlijn, gene
raal Jan Ganeval, bij de Sovjet-
Russische commandant generaal
Alexander Kotikoff. heeft gepro
testeerd tegen de arrestatie van
een Franse officier en van twee
leden der Franse militaire politie
door een Russslch officier en door
leden van de onder Russische con
trole staande Duitse spoorwegpoli
tie in de Franse zone van de stad.
De drie militairen zijn inmiddelt
weer vrijgelaten.
VELDMUIZEN IN LUXEMBURG
De bestrijding der veldmuizen
in Luxemburg ls onder leiding
van de Luxemburgse minister van
landbouw, krachtig ter hand ge
nomen. Sedert Zaterdag worden
de schadelijke knaagdieren, die de
gehele oogst dreigen te verwoesten
met acht ploegen van vliegtuigen
van de landbouwkundige dienst
aangevallen. De plaag wordt in 't
bijzonder met typhusbaclllen be
streden.
/r
Vijftig Rotterdammers, die zich
Zondag te goed wilden doen aan
de Betuwse kersen, zijn 's middags
kort na twaalf uur bij het aan
land gaan ln Culemborg door het
dek van de rijnaak De twee gezus
Wis gestort en ln het twee meter
'diépe ruim terechtgekomen.
Ondanks deze massale valpartij
liepen slechts enkelen hunner
noemenswaardige verwondingen
op
De raderboot de Maasnimf arri
veerde tegen de middag aan een
der aanlegsteigers te Culemborg.
waar reeds de rijnaak De twee ge
zusters uit Maurik gemeerd lag. De
raderboot meerde terzijde van de
ze rijnaak en de passagiers moes
ten via dit schip aan land stappen
De losliggende schotten bleken ech
ter niet bestand tegen 't gewiclft
der vijftig Rotterdammers, die op
een gegeven ogenblik gelijktijdig
op de rijnaak stonden Krakend
begaf het dek zich en de Rotter
dammers stortten in het ruim.
Ook de heer A. Gutte van de ver
eniging voor vreemdelingenver
keer in Culemborg die de kersen
eters kwam begroeten, kwam te
midden van de Rotterdammers In
het ruim van de rijnaak terecht.
Dr. J. Wachters uit Culembot-p
was zo spoedig ter plaatse, dat hi?
de onthutste Rotterdammers noe
over elkander krioelend in het
ruim van de rijnaak aantrof. Het
ongeval bleek echter wonderbaar
lijk goed te zijn afgekomen.
Slechts een hunner bleek een
flinke beenwonde te hebben op
gelopen anderen kwamen er met
schaafwonden en een paar builen
af. Met uitzondering van de Rot
terdammer. die aan het been was
gewond, zetten alle kerseneters na
van de schrik te zijn bekomen,
hun uitstapje naar de kersenboom
weerbericht
KTN'G
I W G ISTEREN
Droog weer met op de meeste
plaatsen minder bewolking dan
Zondag. Meest ma lge noordelijke
w Plaatselijk aan de kust de-
ït' overigens Iet- hogere tem
peraturen dan gisteren.
In nnn oonfaronde van drie uren heb
bon flo vier ministers Zondagavond een
goed deel van de nog bestaande tegen
Stelingen nit de weg geruimd. In Britse
en Amerikannsekringen werd Zondaga
rond na afloop der zifting te verstaan
gegeven, dnt bet bestand in de koude
oorlog in Duitsland thans in kannen en
kruiken is.,terwijl wat Oostenrijk be
treft slechts enkele punten van techni
sefie anrd een voortzetting der discus
sie eisen. Nietemin zijn de besprekin
gen zover gevorderd, dnt 6e vier plaats
vervangers der ministers zich Maandag
ochtend kunnen zetten aan het ontwer
pen van het eotcommnniiné der bespre
kingen. De ministers stillen dit eerst
in ecu nieuwe geheime zitting behandelen
en daarbij trachten ook de nog resteren
de geschillen op te lossen.
Wanneer .1:^ getukt, en daaraan
Hordt luimvclyka meer getwijfeld^ üuu
zal de openbare slotzitting der cgfnfe
reutie plaats vinden, waarin de Mini.'
ters de stukken op tafel zullen leggen,
die zij in de afgelopen week zo zorg
vnldig bobben trachten geheim te bon
den.
Uit de stugge en taaie handel, die
door de vier gedreven is met hun we
derzvjdse wensen tot maatregelen, die
het leven naast elkaar in twee gesehei
den Duislanden meer dragelijk moeten
maken, is een overeenkomst uitgevloeid
die de zeer lang gestelde verwachtin
gen overtreft. De Westelijke ministers
hebben, zo werd verklaard, geen Tan
bun belangrijke principiële stellingen
in deze behoeven prfs te geven.
In het bizonder hebben zij de voldoe
ning gehad, dnt W.vsjinsky zijn aanvan
kelijke hardnekkige weigering tot uit
drukkelükc erkenning van de rechten
van ket_wet,teu op de toegang tot Ber
lijn beeft herzien.
Inzake de handel tussen Oost en
Westduitslnnd is thans definitief beslo
tea te streven naar een evenwichtige
uitwisseling van goederen tussen beide
gebieden. Het zal aan de Duitsers zelf
worden overgelaten, daartoe plannen
nit' te werken. Men beeft tbsu« ook
een formule gevonden om de t*aie con
troversie. die t«r conferentie bestond
over de aard en saraenselling der daar
toe te vormen Duitse Instantie, te over
win pan.
Hoe leze instanie zal worden aamenge
eteld en welke bevoegdheden zij zal ver
krijgen is nog niet bekend. Het schijnt
dat men groepen eeonomici uit Ooet
en West fl'8 afzonderlijke groepen naast
elkaar wil stellen om onder ddeiding
der geallieerden handelsbesvvtingen te
voeren. De overeenkomst beeft ook
geen oplossing gevonden voor het geld
vraafrftnk, zodat kennelijk ook de re
geling der moeilijke beUJjngstechniek
tussen beide delen van Duitsland blijk
i'aar aan Let in te e.tllen Duitse con
tae vs oidt overgela en.
gaarden voort, waar zij het leed
spoedig waren vergeten. Om zes
uur vertrokken zij weer naar Rot
terdam.
Engeland wil ook van
de atoombom weten
Volgens liet New Yorkse blad
Daily News ls Engeland een actie
begonnen om de laatste der atoom
bomgeheimen der VS In handen te
krijgen.
Volgens een bericht van het blad
uit Washington is Engeland zeer
ontevreden over het nlet-verne-
men van nieuwe atoomgeheimen.
Engeland zou overtuigd zijn. dat
de VS haar overeenkomst met
Engeland naar de letter en de
geest schenden door haar gehei
men niet bekend te maken.
ZEEPOST VOOR DE OOST
EN WEST.
De opvarenden van de volgende
schepen kunnen post uitgereikt
krijgen mits deze uiterlijk op de
hieronder aangegeven data ter
post zijn bezorgd:
Ss Groote Beer naar Indonesië
uiterlijk posten 20 Juni; ms
Delft naar Ned. Antillen uiter
lijk posten 29 Juni: ms Schte
naar Suriname uiterlijk posten
29 Juni; het ms Bonaire zal 24
Tunl niet naar Suriname afvaren
De samenwerking zal voorts ook in
de lagere Tegionen. de bezettingsauto
riteiten in Duitsland worden hersteld.
Ook omtrent dit pont kennen wij mo
menteel nog geen bijaouderheden, doch
de ministers hebben besoten tot een
voortdurend consult tussen de bezettings
autoriteiten.
Wat Oostenrijk betreft zijn de
ministers het over de grote lijn
eens geworden, doch zij hebben
nog niet definitief beslist over
een aantal techlsche bijzonderhe
den met betrekking tot de econo
mische burcht, die de Sovjetunie
ln dit land wil bezet houden, na
dat zij haar militaire bezetting
zal hebben teruggetrokken.
De laatste besprekingen zijn in
hoofdzaak gewijd geweest aan 't
Oostenrijkse verdrag, waartoe de
weg geopend is door de Russische
toezegging de Joegoslavische grens
eisen niet langer te zullen onder
steunen. Tijdens het reces heb
ben de Westelijke experts teza
men met de Oostenrijkse minister
van buitenlandse zaken, Gruber,
Deze kwestie nogmaals behandeld
De Australische ambassadeur te
Parijs heeft een korte bespreking
met Bevln gehad. Men acht het
mogelijk dat hij een boodschap
van Evatt heeft overhandigd
Men herinnerf er hier aan, dat
Ausralië in 1947 uitvoerig zijn ge
zichtpunten over een eventuele
vredesccr.ferentie heeft kenbaar
fcum&akt en daarbij heeft aange
drongen op volledige informatie
van alle be!arghebb<-ndé staten
en hun vertegenwoordiging op
een yretiesconlerenUe,
Schrijnend leed
De Stichting van de Arbeid
heeft aan verschillende werkne
mers een circulaire doen toeko
men waarin zij er op aandringt,
de oudere arbeidskrachten niet
ten achter te stellen bij de jon
geren. In genoemde circulaire
wordt daarover gezegd, dat schrij
nend leed ontstaat in vele gezin
nen Het laatste ls ongetwijfeld
het geval. Nu de tijd, waarin werk
loosheid op groter schaal dan tot
nu toe zal optreden, weer ln het
verschiet Is, zien vele arbeiders en
Intellectuelen, die niet tot de ca
tegorie der ambtenaren behoren
en dus geen vastheid hebben, de
toekomst weer met zorg tegemoet
We kennen het verschijnsel im
mers nog uit de vorige crisisperio
de. Wie eenmaal de vijftig gepas
seerd was. kon bijna niet meer
aan de slag komen, tenzij tegen
minder loon. Nu de loonnormen
zijn vastgesteld bij vele collectie
ve arbeidsovereenkomsten, ziet de
werkgever !n de eerste plaats naar
zijn eigen belang en redeneert zo
dat de jonge man meer presteert
dan de oudere en dat het dus voor
hem voordelig ls om de jongens
te nemen.
Circulaires van de Stichting
d Arbeid, hoe goed ook bedoeld,
zullen daarin maar weinig veran
dering brengen. Het moge zo zijn.
dat in sommige vakken de oudere
arbeiders over meer ervaring be
schikken. ln de meeste gevallen
wordt meer op kracht en vlugheid
gelet.
Inderdaad is hier sprake van
schrijnend leed. En hoeveel te
meer valt dit niet op. als men ziet
naar de mensen, die in overheids
of semi-overheidsdienst een vaste
betrekking hebben. Met het klim
men der jaren stijgt hun salaris,
tot eindelijk op vijf- en veertig-
bereikt. soms pas op vijftigjarige
leeftijd en dan ls men de rest van
zijn leven geborgen Tenminste
als men geen dolle dingen doet
Naarmate in de maatschappij
meer en meer een streven naar
sociale rechtvaardigheid merk
baar is. komen de verschillende
wantoestanden duidelijker aan de
dag. Daarom verheugt ons bet
schrijven va de Stichting van de
Arbeid en is het ongetwijfeld dien
stig, dat de Minister van Sociale
Zaken er op heeft aangedrongen,
dat de werkgevers aandacht aan
het vraagstuk schenken, teneinde
dwangmaatregelen te voorkomen-
Het is echter tevens onze over
tuiging. dat de wetgever zich
reeds moet beraden op de maat
regelen. waarover de Minister
spreekt. Hier mag niet gewacht
worden tot er werkelijk weer ten
hemel schreiende toestanden ont
staan. Misschien zullen sommige
onzer lezers verzuchten: Alweer
maatregelen. Alweer overheidsin
menging Alweer lasten voor het
bedrijfsleven. Het is inderdaad
niet zulk een bizonder prettig
vooruitzicht. Men zal hier echter
van twee kwaden het beste moe
ten kiezen. Zonder omwegen. Men
zal terug moeten naar de tijd van
de ongebreidelde kapitalistische
uitbuiting, waarbij 't leed van de
mens niet meetelde, of men zal
leiding moeten aanvaarden en
met leiding de maatregelen,
die een menselijk bestaan mogelijk
maken. Voor ons is de keus niet
moeilijk Aan de tijd, die achter
ons ligt. de tijd van elk voor zich
en de duivel tussen ons allen, hefl
ben we niet de aangenaamste er
varingen. Het ls die tijd geweest,
die de mensen ln de armen van
de dictatuur Joeg.
Z.