N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Kabinetsformatie in België in het teken
der Koningskwestie
Algemene staking in alle
Londense havens
5DE JAARGANG Nn 1573
DONDERDAG 30 JUNI 1949
Nieuwe regering gezocht
BesmeHpIJik» san boord
van de Kofa !n*en
Vreedzame oefeningen,
ernstige achtergrond
Uitgave .Stichting „De Vrije Alkmaarder';
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week ƒ1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart, bjj vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich_
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel K 2200 3971
Kabinetsformateur Paul van Zeeland:
vurig monarchist, doch ook voorstander van
progressief kabinet op brede basis
De keuze tot kabinetsformateur
van Paul van Zeeland, die als vu
rig monarchist bekend staat fhij
is voorzitter van het Katholieke
Actiecomité voor de terugkeer v
de koning) mag doen vermoeden,
dat de onderhandelingen over de
vorming van een nieuwe regering
In het teken van de koningskwes
tie zulien staan. Tijdens een bij
eenkomst van de contact-commis
sie der CVP is er trouwens reeds
de nadruk op gelegd, dat de Ka-
tholieken trouw zullen blijven aan
hun programma en een spoedige
oolossing van het konlngspro-
bléem zullen nastreven. Van Ka
tholieke zijde wordt opgemerkt,
dat in een gemeenschappelijke zit
ting van Kamer en Senaat, de C
VP de meerderheid zou hebben en
juridisch gesproken een einde zou
kunnen ihaken aan het reegnt-
schap.
Sommige Katholieken bladen vra
gen zich af. of aul van Zeeland,
ondanks de grote poHtieke erva
ring waarover hij beschikt, er wel
ln zal slagen een nieuwe regering
samen te stellen. Men wijst op de
geheel gewijzigde verhouding in
sterkte van de erote partiien en
on de omstandigheid, dat die par
tiien niet de gelegenheid gehad
hebben concreet te benalen op.
welke basfs een gemeenschappe
lijk regeringsprogramma kan wor
den ongesteld. Evenmin is reeds
d'iideliik of de voorkeur der par
tijen uitgaat, naar een drieledige
dan wel naar een tweeledigeg 're
gering
VerJachle branl Aarhwoud
builen vervolaim oesfeld
De 30-jarige kruidenier J. Bak
ker t« Aartswoud. die zich sedert
6 Anrii 1949 in voor-arrest be
vond als verdacht van brandstich
t,'ng on 12 Maart 1949 te Aarts-
woud is door de officier van just!
tn buiten vervolging en in vrij
heid gesteld
Als ziin raadsman trad on mr H.
Jonker Hzn te Den Kelder
DF ONTRUIMING VAN DJOKJA
WorMisilasniHidasf nm half zos jsjjn
«Mo XoderlnndRe troepen nit T) jol? in Ie
Morin ri aangekomen. De ontruiming
van rie sfari geschiedt volgens plan en
«onder Incidenten
CrESCff EN K ZENDINGEN
BUITENLAND
Nog geregeld zenden Nederlan
ders geschenknaketten naar fa
milie r>n vrienden in het buiten
land Soms verstuurt men via het
Rode Krn's. soms ook rechtstreeks
ln sommige landen moeten op
rechtstreekse zendingen invoer
rechten door de ontvangers wor
den vo'daan Soms zijn die rech
ten vrn hoog. terwiil tot de zen-
d'pg b°h arende goederen in ruime
mate te^n betrekkelijk lage nrll-
zon in het land zelve te krijgen
2i»n
Naar aanleiding van hierover
ontvangen mededelingen is het
raadzaam dat men zich. alvorens
geschenkzendingen samen te stel
len. overtuigt of goederen, die men
geven wil. in het land van de be
gunstigde inderdaad schaars zijn.
Hierdoor kespaart men zichzelf en
de geadresseerde onnodige kosten
Zomin als men bijvoorbeeld naar
Engeland textiel goederen of wijn
na; r Frankrijk stuurt, zomin be-
ho- t men zout. lucifers, marga
rine en groentenconserven naar
Hongarije of blikjes vis naar Noor
wegen te zenden.
SPOItT IN DE FRANSE PERS.
Het conservatieve Franse blad
„Figaro"' deelt zijn lezers mede.
dat het voorstelt een ..gevoel voor
verhoudingen" in acht te doen
nemen bij het verslaggeven van
de Tour de France. ..Wij zijn niet
van plan. aldus schrijft het blad.
de voor Frans en algemeen bui
tenlands nieuws benodigde ruimte
jn te krimpen cm aan een voorbij
gaande smaak van het publiek te
voldoen".
weerbericht
Voor rie Nooi'riwestélybo helft van
liet land: aanvankelijk afnemende maar
later weer toenemende bewolking. Op
de meeste plaatsen overwegend droog
weer. Zwakke t»t matige wind hoofd,
«nkelük tussen Noordwes^ en West.
Iets hogere temperaturen dan vandaag
Voor de Zuidoostelijke helft van hett
land: droog en overdag vooral anuvan.
keliilc y.vj;-!;» Karin
De Liberalen zouden zeer verlan
gend zijn in het nieuwe kabinet
te worden opgeomen. Een coalitie
regering van katholieken en libe-
ralen zou volgens hen echter
slechts mogelijk zijn. indien aan
Gaston Eyskens een andere porte
feuille wordt toegewezen dan die
van financiën. Slechts in dat ge
val zouden de Liberalen de belof
te, die zij hun kiezers hebben ge
daan. de directe belastingen met
25 procent te verlagen, in vervul
ling kunnen doen gaan. aldus
zegt men
Men ziet de atak van Van Zee
land in sommige politieke krin
gen dan ook meer als die van een
informateur dan als van een for
mateur. Men zal zich herinneren,
dergelijke informateurs de weg
hebben geëffend voor hun opvol
dat ook bij vorige regeringscrlses
ger. die dan de eigenlijke kabi
netsformateur werd.
Tn het algemeen is men de op
vatting toegedaan, dat de vor
ming van een nieuwe regering
geruime tijd in beslag zal nemen.
Opmerkelijk is de uitlating van
een gewezen Katholiek minister,
dat z.i. de regering niet gevormd
kan worden, voordat het parle
ment büeen is geweest. Dit zou
zijn na 11 Juli. de datum waarop
de provinciale raden de 48 sena
toren zullen kiezen, die met de 100
direct gekozenen en de 23 geco
öpteerde senatoren tezamen de
Senant. zullen vormen.
OEEN DErVALUATIE VAN
DE FRANC
Paul n Zeeland heeft inmid
dels reeds geconfereerd met de
leidende n^rsoonliikheden der Chr
Volkspartij Hii zeide verder, dat
hem on het ogenblik nog geen en
ke1» oplossing voor ogen stond.
Van Zeeland verklaarde voor
stander te zijn van een kabinet
on zo breed mogelijke basis met
progressief karakter.
Op een vraag van een journalist
antwoordde de Katholieke staats
man. dat de geruchten omtrent 'n
devaluatie van de franc, die na
ziin hon^am'ne tot kahinetsfor-
mat»--- Jn rond* d«d°n -w. de
meeste nadruk tegengesproken
konden worden. Hij zclde: ..Toen
ik voor de oorlog tot een devalua
tie moest overgaan van de franc,
werd dit door de omstandigheden
gedicteerd. Wij hebben toén de fr.
door deze operatie kunnen stabili
seren. Thans is de toestand evén
wel anders. De franc behoort tot
de sterkste munten in Europa en
in de wereld en er is dan ook
geen enkele reden deze te devalü
eren. In België bestaan thans
geen monetaire moeilijkheden"
KONING LEOPOLD.
Koning Leöpold's adjudant heeft
verklaard, dat ..de koning redèljjk
voldaan" is over de uitslagen 'der
Belgische verkiezingen.
..Er zouden nog verrassingen
kunnen zijn en de koning houdt
nauw contact met Brussel" zo zei
hij
VERLIEZEN IN INDONÊ9IE
De regering maakt bekenri, dat tot
Iinnr leedwezen In rie periode var. 1
t.m. 9 Juni 4 mnn van het KNIL «tin
gesneuveld.
RELLETJE TE WASHINGTON
Tn verscheidene onenhare «tverjgele,
eenheden te Washington is het huwen
jonge negers en blanken tot een hand
gemeen gekomen.
Groepen jonge hlanken demonstreer
den tegen een poging van het hoHeer
der parken en openbare rlnen-nn om
het rassenonderscheid, dat in de meeste
parken en zwembaden van de Ameri
kaanse hoofdstad 1:1 «elit wordt ger"»,
men af te schaffen. Tengevolge van de
voorgevallen incidenten schijnen de be
voegde ambtenaren voorlopig van die
beslissing te liehhen afgezien.
AANKOMST MINISTER
VAN MAARSEVEEN
Mol bet Indië toestel, dat 29 Juli
van Batavia is vertrokken, gullen mi
nister mr J. H. van Mtoarseveen, mr
van Hoogstraten en de heer Bogaardt;,
Vrijdag 1 Jnli te 15.15 uur op Schip
hol arriveren.
TSALDARIS SLAAGT NIET
Tsaldaris. de leider, van de nopnljg-
te». is er niet in geslaagd een nieuw
Grieks kabinet te vormen. Hii zal de
koning voorstellen Alevander Diomedes
liberaal vire premier In het Torige ka_
Trinet met de formatie van een nieuwe
regering fe befasten.
Geen reden tot ongerustheid
.weer. Zwakke
'Aikerijk tussen
Aan boord van het troepentrans
portschJo ..Kota Tnten". op we?
var Batavia naar Nederland, heb
ben zich vier ziektegevallen voor
gedaan. die. zeer sterk in de rieh-
t'ne wiizen van nokken Drie zie
ken ziin opgenomen een zie
kenhuis te Aden. Helaas is een
patiënt reeds voor Aden overleden
Alle maatregelen ziin 'getroffen,
ondat de ziekte zich niet zal uit
breiden aan boord Alle onva.ren
den ziin onnieuw gevaccineerd. 'n
miliaire arts en een hoogleraar in
tropische ziekten vliegen naar E
crypte om de medische staf aan
boord te versterken. In aanslui-
ing hierop deelde dr C. Banning
geneeskundig hoofdinspecteur v
d. volksgezondheid aan het ANP
het volgende mede:
Reden tot ongerustheid is er
niet. Toch blijkt thans duidelijk,
dat Nederland bloot staat aan
gevaar van import van pokken.
Wii moeten ons tegen deze ern
stige ziekte zo goed mogelijk wa
penen.
Dringend wordt aangeraden aah
hen. die door hun werkzaamheden
met poklijders in aanraking kun
nen komen. artsen, verpleegsters
douane-ambtenaren enz.) zich zo
Lesvliegtuig neergestort
Woensdagmiddag is nabjj Durgerdam
pen lesvliegtuig van de Rjjksluehtvaart
school neergestort jn bef IJsselmeer.
De enige inzittende, de 23 jarige leer
ling vlieger Alings uit Amsterdam, zag
kans zich «it de cockpit te wringen en
op een der vleugels te kruipen. En
kele voorbijgangers op (le Uitdammer
dijk, die liet toestel naar beneden za
gen komen, waarschuwden een boer,
die ijlings met een bootje het IJssel
meer- oproeide en de jongeman, die op
<lc vleugel was gaan zitten, uit zün ne
telige positie verloste.
De leerlingvlieger verklaarde tegen
over de politic, dat hjj wat laag bad
gevlogen en tijdens het nemen van een
bocht naar zijn schatting op e »n
kleine 200 meter boogie was pl>t-
seling de motor afrehgen. Het toesnel
t^orte, naar beneden en kwam op bet
wajer terecht.
gotd mogeliik te beschermen. Dit
kar. geschieden door zich te laten
herinenten. dwz. zij die vroeger
reeds een of meermalen zijn in
geënt. doen verstandig 2ich nu
weer aan die kleine ingreep te
onderwerpen.
Familieleden van uit Indonesië
renatriërenden wordt aangeraden
zich ook te laten herinenten. Per
renen ouder dan 1 Jaar. die nog
r.rnit ziin gevaccineerd, moeten
"!ch nu nog niet laten vaccineren
Enten van kinderen onder het
jaar wordt noe eens zeer drin
gen r aanbevolen.
Nederlanders maakten
deel uit van internationale
valse muntersbende
Na een langdurig onderzoek, dat
met medewerking- van de Antwerp
se politie en de Nederlandse re
cherche is ingesteld, hebben de
Parijse commissaris Banhamouen
zün mannen een einde gemaakt
aan de bedrijvigheid van een ben
de valse munters, die valse Bel
gische, Nederlandse en Zwitserse
bankbiljetten en valse dollars in
Europa in omloop brachten.
De bende had haar zetel in het
café „Le duc d'aumale" te Parijs
Op 4 Juni arresteerde de politie
in Antwerpen een der valse mun
ters, de 36-jarige Jean Dirk Meyer
die leefde onder de naam Roeolf
van Buur.
De 22e Juni werden drie Hol
landers en een Belgische aange
houden. in een groot Amerikaan
se auto. Zij waren in het bezit
van valse Zwitserse francs, die zij
zo juist in de Duc d'Aumale had
den ontvangen. Het waren de Ne
derlanders Johannes Pieters, 34
jaar, Cornelis Verdaasdonck. 34
laar. Johannes Bockhoorn, 33 jaar
en de Belgische Clara Bussers, 25
laar. Alle vier werden door de Bel
g:sche en Nederlandse politie ge
zocht.
Op 27 Juni werden te Parijs nog
vijl andere medeplichtigen gear-
"esteerd.
V?: i-n,v:.". Vtscount M ïJmery van Alamein, opperbevelheb
ber van de strijdkrachten der Westerse Unie. opende een nieuw
tehuis voor verpleegsters te Surbiton in Surrey. Tijdens zijn toe
spraak memoreerde de populaire veldmaarschalk dat. zijn eigen le
ven eens gered werd door bekwame verpleegsters toen hij in de
eerste wereldoorlog gewond was geraakt Een doos bonbons van
rovale afmeting. ..de grootste, we ike ik in West Europa kon vinden"
zei de veldmaarschalk, diende als stoffelijk bewijs van zijn betui
ging van dankbaarheid.
„Monty" houdt uitdeling van de versnaperingen.
UHsluitingsmaairegelen wekken
siormachUne nrofesf veroaderinaen
Naar aanleiding van uitsluitings
maatregelen in de Surrey-haven
te Londen heeft het stakingcomi
té besloten tot uitroeping van een
algemene staking in alle Londense
havens.
De 4000 havenarbeiders van de
tningsgroep te Surrey. die zich
lagoohtend op het werk had-
en aangemeld, werden er van ver
wittigd, dat men besloten had de
havens te sluiten, zolang het per
soneel zou weigeren de aldaar lig
gende Canadese schepen te lossen
De leiders des staking richtten
daarop terstond een oproep tot
alle Londense havenarbeiders om
eveneens het werk neer te leggen.
De vakbondsafgevaardigden der
havenarbeiders hebben zich tegen
staking verzet.
Er werd door de arbeiders een
stormachtige protestvergadering
bij de ingang van de havens ge
houden. Er worden niet-officiële
cbmité's gevormd en vrijwilligers
gaan de havens af om alle arbei
ders. die nog aan het werk zijn.
tót staken te bewegen.
De Nationale Verenigde Unie v
havenarbeiders heeft een massa
vergadering aangekondigd. Ook
functionnarissen van de ..Trans
port and General Workers Union"
welker leden eveneens bij de kwes
tie betrokken zijn. pogen een mas
sa-bijeenkomst te organiseren.
De enige Canadese schepen, die
on het ogenblik in de Londense
haven liggen. zijn de ..Arromont*
en do ..Beaverbrae".
Volgens mededeling van ambte
Vloof manoeuvres
Het Nederlandse smaldeel, dat
Dinsdagochtend vanuit het Nieu-
wedlep in Den Helder vertrok om
deel te nemen aan de Westerse
vlootmanoeuvres, bevindt zich
thans in zee. Dank zij de gladde
zee is de stemming overal aan
boord uitstekend. Vanaf de oor
logsbodem kon men door de verre
kijkers zien. dat talloze badgasten
aan het strand waren. Het moet
voor de badgasten, die in het bezit
zün van een kijker, een fantas
tisch gezicht zijn het Nederlands
smaldeel voorbij te zien varen:
voorop Hms ..Tromp", met daar
achter Hms „Vulkaan" en aan
stuurboord Hms „Soemba". De
Vulkaan als leider van drie. de
Soemba als leider van drie mijnen
vegers. Het convooi wordt links
geflankeerd door de „Queen Wil-
helmina" en rechts door de „Jo-
han Maurlts". De „Piet Hein"
vaart als dekking in de achter
hoede. Ondanks tal van artillerie-
oefeningen zijn de indrukken van
de oefeningen uiterst vreedzaam
daar er niet geschoten wordt.
Alleen het doen springen van de
bunkers aan het strand en op de
pieren van IJmuiden, hetgeen na
tuurlijk gepaard gaat met harde
knallen, deed aan de ernstige ach
tergrond van de oefeningen den
ken.
lijke zijde wordt thans op 31 sche
pen in de Koningshavens en op
elf schepen in de Surrey-havens
niet gewerkt. Onder deze schepen
zijn grote oceaanstomers met voe
dingsmiddelen. o.a. vier met dui
zenden tonnen bevroren vlees.
Ongeveer zesduizend arbeiders
van de Koningshavens en nog
negenhonderd ln de Surrev-ha-
vens zouden in staking zijn.
NVV VRIJDAGAVOND VOOR DE
RADIO
De in ons blad van cisteren aange
kondigde radio.toesnraak van een be
stnurslid van het NVV kon geen door
vang vinden in verband met bet Na
tionaal programma.
Do voorzitter van bet NVT. de W-
E. Kapers, «al nn Vrijdagavond a.e. om
19 trar voor de Vara.mierofoon een
nadere verklaring afleggen
BOMMEN OP SJANGHAI
Viermotorige TiberatOrs. naar men
aanneemt van de Chinese nationalisten,
hebben gedurende twee «ren aanvallen
rrednnn op Sjanghai, de zesde raid se
dert de stad. op 25 Mei, door de com
munlsten werd bezet. De toestellen vlo
gen op ongeveer vijftienhonderd meter
hoosfp. De meeste bommen vielen in
een Noordelijke voorstad, waar vele
lemen huisjes werden vernield.
HET CONGRES VAN DE WFTU
TE MILAAN
De Italiaanse regering heeft vi«a ge
weigerd aan aan Chinese en Indonesi
sche delegaties in Praag, die op weg
«tin naar de bijeenkomst van de We_
reldfederntie van vakverenigingen te
Milaan. De delegaties hadden visa aan
gevraagd in Praag omdat «U geen con
sulaire faciliteiten in haar eigen lan.
rlen hadden RWVs fï van de 23 nfge
vaardigden van Duitse vakverenigingen
iu .gagkiJDui» irrgiggj' via».
disti
•yws
OFFICIËLE BONNENLIJST
het tijdvak van 3 t.m. 16 Juli
1949
Elk der bonnen geeft recht op
het kopen van
Vnedingsmiddelenkaarter» 905
201 Vlees A. B en D) 100 gr vlees
202 Vlees (A en ann "-«ro vlees
203 viopg fD) ino sram vlees
204 Alge»-- <A B en t» 250 gr.
ritst
206 Algemeen fA en B) 200 gram
kaas of 250 gram korstloze
kaas
214 Algemeen <D) 100 gram kaas
of 125 gram korsteloze
kaas
(De letters achter de bonnum
mers geven de kaarten aan. waar
op de betreffende bonnen voorko
men)
Bonkaarten ZA ZB ZC
ZD ZE MD MH 908 (bijz.
arbeid, a.s. moeders en zieken)
Geldig zün bc->v<m gemerkt
met de leter R
Bovenstaande bonnen kunnen
reeds on Vnjdag 1 Juli p
eebruikt.
De nlet-aangewezen bonnen 184
189 190 191 193 - 196 197
198 en 199 n worden ver
nietigd.
Vrijheid van drukpers
De vereniging van Nederlandse
juristen is bij eikaar geweest en
men heeft op die vergadering ge
sproken over de vrijheid van druk
pers. Dat is heel iets anders, dan
dat wü, gewone mensen, er over
spreken. Want geloof maar gerust,
dat ln tal van kringen nauwlet
tend acht geslagen wordt, op wat
deze juristen, die geroepen zijn
om de naleving van wetsbepalin
gen te verzekeren of eventueel te
helpen ontduiken, al naar de func
tie. die ze bekleden, vertellen. Het
is daarom wenselijk kennis te
nemen, wat deze geleerden van
naam te zeggen hebben op het
gebied van de vrijheid van druk
pers.
Laten we u gerust stellen: De
vrüheid van drukpers is in Neder
land voorshands niet ln gevaar
In zoverre was de uitspraak det
vergadering positief. Men weet
wat men wil. Maar op een ander
punt was sprake van een neerti-
visme, waarmee we geen e-
gen kunnen nemen.
Er kwam een levendige ontevre
denheid tot uitdrukking over ver
schillende producten, die van de
drukpers komen. Een ontvreden-
heid. die we ons kunnen voorstel
len, en die velen uwer ook zuilen
gevoelen. Men komt er echter niet
met alleen maar uitdrukking te
geven aan zijn ontevredenheid.
Daarmee worden de producten
niet beter, en wat erger is. daar
mee wordt geen waarborg gescha-
nen. dat het publiek maar steeds
%'olgestampt wordt met alle mo
gelijke prullaria.
Men zal van ons als progressief
blad geen pleidooi verwachten
voor een preventieve censuur. Het
desbetreffende artikel in de Grond
wet heeft onze volle instemming
En toch zijn we van mening, dat
men het paard achter de wagen
spant Indien men b.v. eerst beeld
romans laat drukken, terwijl men
weet, dat ze op de Jeugd een scha
delijke invloed hebben, om er dan
later maatregelen tegen te nemen
Er is veel. dat beter ongeschreven
had kunnen blijven. En dan den
ken we b.v. aan vele romans, of
wat nog erger is. aan boeken voor
de jeugd. Het aantal boeken, dat
wordt uitgegeven en dat werkeliik
een blijvende plaats verdient ln de
boekenkast is ontstellend gering.
We hebben ons zelf de vraag
voorgelegd: Wilt ge dan door een
preventieve censuur laten uitma
ken. wat wel en wat niet gedrukt
mag worden? We hebben deze
vraag zo scherp -geformuleerd, om
dat we ons bewust zün. dat de vrit
held van drukpers hier ln gevaar
zou kunnen komen. En we heb
ben geaarzeld om er antwoord op
te geven Naar onze mening kun
nen we echter niet volstaan met
een volstrekt negatieve houding.
Het spreekt vanzelf, dat we voor
leder het. recht opeisen, om zijn
overtuiging uit te dragen, door
middel van de drukpers.
Heeft echter een prul van een
roman of een slecht kinderboek
Iets met overtuiging te maken?
Mogen de verkopers maar steeds
verlokt worden door een kleurig
omslag en een sensationele titel?
Moet de anarchie die er op dit
gebeld heerst maar voortduren?
We betreuren het. dat de Neder
landse Juristen on deze vraeen,
die het volksbelang raken, geeil
antwoord hebben gegeven. Het be
tekent waarschjjnliik. dat de lel-
dingloosheid nog wel vele Jaren
zal voortduren. Onder het mort
van vrijheid van drukpers.
van Z.