Qe C
Ikmaaidei'
n.-hollandse
pers ms
HERDENKEN
Volksstemming zal terugkeer Leopold
waarschijnlijk niet rechtvaardigen
tijde
Nederlands vliegtuig neergestort
lens manoeuvres: Eén dode
baba\
Mindszenty
Beeld in de straten van Djoaja
vertoont weer levendigheid
regeringsverklaring
Groeiend besef
regen oF
zonneschijn
5DÏ JAARGANG NR 1579
DONDERDAG 7 JUU 1949
Uitgave Stichting „De Vrij# Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week 1.25 per
maand 3.65 p. kwart, bü vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich_
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteur: J. v. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel R 2200 897!
Vandaag herdenken Koningin Juliana
in Prins Bomhard de dag, waarop zij
jVoor twaalf en een half jaar in het
huwelijk traden.
Hoewel deze dag in het land niet zo
Veel feestelijkheden ten gevolge zal heb
ben nis vorig jaar de troonsbestijging,
zullen er toch velen zijn, die in gedach
ten het feest met hen mee vieren.
is ongetwijfeld reden om verheugd
te zijn over dit feest, omdat er niet
■de'minste twijfel bestaat, dat door dit
huwelijk het voortbestaan van liet Huis
van Oranje en daarmee van het Konin
©dlinp in ons land, tot in lengte van
jaren verzekerd is.
Men behoeft slechts naar onze Bel
gisehe buren te kijken om te beseffen,
Tan hoe grote waarde het is, indien
een land in het bezit is 'van een staats
hoofd, dat zich gesteund weet door de
gehele bevolking.
In Nederland, we kunnen het zeggen
zonder ons aan overdreven persoons
verheerlijking schuldig te maken, is dat
het geval.
Wel zijn er nog aanzienlijke groepen
In ons volk. die principieel de Repn
blikcinse staatsvorm boven de monan
cliie verkiezen, maar niemand denkt er
meer aan om hiervan een strijdpunt
te maken.
Er is een tijd geweest, dat het «n
dors was. Dat het Huis van Oranje
door een bepaalde groep werd gebruikt
om een andere in fli^erediat te bren
gen Die tijd ligt gelukkig ver achter
ons.
Vooral in de bezettingstijd is de band
tussen volk cn Koningshuis sterker ge
worden, Het Koningsschap wordt niet
alleen maar aanvaard, het wordt alge
meen erkend. De wüze waarop eerst
Haar moeder en nu Koningin Julinna
zelf haar fok hebhen uitgeoefend, is
daar niet vreemd aan.
Op deze dag bieden wij de Konink
lijke familie onze beste wensen aan.
Van Cauwelaerf informateur
De prins-regent In België heeft
minister varj staat van Cauwe
laart verzocht als informateur op
te treden.
Van Cauwelaart heeft de op
dracht aanvaard.
Tegenover de pers hoeft van
Cauwelaart het informatieve ka
rakter ofWerstreept van de op
dracht. welke hij uit handen van
de prins-regent heeft ont,vaneen.
,.Mijn beperkt zich uitslui
tend tot het verzamelen van in
lichtingen. die de taak van een
toekomstige kabinetsformateur
kunnen vergemakkelijken". zo
deelde hij mede.
Geen devaluatie!
zeat Britse reaerinq
Sir Stafford Cripos verklaarde
in het Britse Lagerhuis, dat de
Britse regering geen enkel voor
nemen heeft tot devaluatie van
het Pond Sterling. Deze verklaring
werd met gejuich door het Lager
huis ontvangen.
DE BRITSE MIJNWERKERS
EN HET WERELDVAKVERBOND
De Britse Nationale Unie van Wijn
werkers heeft te Portheawl in Wales
met 471.000 tegen 166 000 stemmen 'n
voorstel, dat de mijnwerkersleiders zon
den trachten de brenk tussen de Britse
vakbeweging en het wereldverbond van
vakverenigingen te helen, verworpen.
Het voorstel was ingediend door de af
deling Zuid Wales. De Britse vakbewe
ging trad Januari j.1. uit het wcreldvak
verbond, daar het dit door de commu
nisten overheerst achtte.
H.K.H. Koningin Juliana en Z.K.H. Prins Bernhard herdenken
heden de dag waarop lij voor 12 jaar in de echt watden
verhonden.
De brandende resten van het toe
stel werden door de reddingsploeg
van de Theseus in zee geveegd.
Twee op dezelfde carrier gestation
neerde Seahornets, die op dat
ogenblik nog in de lucht waren,
werden naar de Implacable gedirl
geerd.
De opperbevelhebber, slr Roderïck
McGrigor, bracht per helicopter 'n
bezoek aan de Theseus, die weer
normaal zijn vliegtuigen de lucht
inzendt.
Naar eerst gisteravond te Lon
den is bekend gemaakt is eer
gisteren tijdens de gecombineer
de manoeuvres van de vloot- en
luchtsirijdkrachten der Weste
lijke Unie een Firefly-vliegtulg
van de Nederlandse Marine in
zee gestort. De piloot kon door
de Britse torpedoboot jager St.
James worden gered, doch de
waarnemer kon niet worden ge
vonden, zodat men moet aan
nemen, dat hij verdronken is.
Desgevraagd vernamen wij van
officiële zijde dat tijdens het lan
den op de „Theseus" de Neder
landse Firefly K 11-69 over boord
viel Vermist wordt de ongehuwde
adelborst der eerste klasse M. H.
van Breem uit Eindhoven.
De familie is gewaarschuwd.
De piloot, de luitenant ter zee
vlieger tweede klasse Koninklijke
Marine Reserve O.V. F. Langen-
bach, werd ongedeerd gered door
de jager Aisne.
Twee uur na het ongeluk maak
te een Britse Seahornet een crash
landing, eveneens op de Theseus.
De machine sloeg op het dek over
de kop. doch de Inzittenden kon
den onmiddellijk worden gered
in beroep
Bevestiging vonnis geëist
Volkomen onverwacht heeft
kardinaal Mindszenty in hoger
beroep terecht gestaan. De pro
cureur bij het Hongaarse Hof van
i beroep d. volksrechtbanken heeft
handhaving geëist van de op 8
Februari tegen de kardinaal en
zijn medebeklaagden gevelde von
nissen.
De bijeenkomst van het Hof
Beroep, die 's morgens om 9 uur
begon, was streng geheim gehoU'
den Gedurende de terechtzitting
bestond het publiek, waarvoor 16
zetels waren gereserveerd, uit 15
personen, onder wie een priester,
een Hongaars journalist, de cor
respondent van Agence France
resse en zijn secretaresse. Geen
enkele andere buitenlandse jour
nalist was aanwezig.
De rechtbank werd gepresidieerd
door Peter Janko, ter zijde ge
staan door vier assessoren. De
procureur is J. Borbeley. De och
tendzitting werd grotendeels in be
slag genomen door de voorlezing
van het verslag van het proces
in eerste aanleg.
Tijdens de namiddagzitting ver
zocht Kiozsko, de verdediger van
kardinaal Mindszenty, de Jury zich
mild te tonen. Hij voerde ter ont
lasting van zijn cliënt aan, dat hij
zijn misdaden bekend heeft
verklaart, dat hij ze betreurde.
De verdediger van mgr. Zakar,
particulier secretaris van kardi
naal Mindszenty, vroeg vrijspraak
BAANWACHTER IN
OVERTREDING.
De Delftse kantonrechter mr A.
B. van Hellemondt heeft de baan
wachter van de Nederlandse Sp.-
wegen, die op 6 April j.1 wegens
onachtzaamheid de spoorwegover
gang in de Schoolstraat niet had
gesloten, toen een sneltrein uit
Rotterdam in aantocht was, con
form de eis veroordeeld tot een
geldboete van f 100 of 20 dagen
hechtenis.
Socialisten gingen ijverig aan hei rekenen
Onderhandelingen kabinetsformatie
in een impasse
Ny Paul van Zeeland zijn pogin
gen; om een nieuwe regering te
vormen heeft opgegeven, vraagt
men zich af wie hem zal opvolgen
als kabinetsformateur. Het blad
.Ie Soir'1, beweert, dat dit de Ka
thoUeke kamervoorzitter Frans v.
Cauwelaart zal zijn, een politicus
die ongetwijfeld zowel voor de li
beralen als voor de socialisten 'n
veel aannemelijker figuur is dan
Paul van Zeeland Van Cauwe
laart zou echter slechts bereid
zijn een nieuwe regering te vor
men, indien hiertoe niemand an
ders te vinden is en hij voldoen
de waarborgen ontvangt voor een
spoedige oplossing van de konings
kwestie.
De onderhandelingen over het sa
menstellen van een nieuwe rege
ring zijn op een dood punt, aan
gekomen en het zal moeilijk zijn
uit deze impasse te 'geraken, nu
zowel de liberalen als de socialis
ten zich hardnekkig blijven ver
zetten tegen de terugkeer van
koning Leopold.
Koe ingewikkeld de situatie is.
blijkt wel hieruit, dat volgens de
laatste berichten de prins-regent,
ale Max Buset, de voorzitter van
de socialisische partij en Motz.
de voorzitter der liberalen heeft
ontvangen, zou hebben besloten
geen formateur, doch een infor
mateur te benoemen, die aller-
Porfreifen van Sukarno en HaUa allerwege
Sukarno aangekomen
President Sukarno is te Djogja aan
gekomen, wnnr hij werd ontvangen
door de Sultan van Djogja en de
Paku Alam. Op het paleis werd,
na een welkomstplechtigheid, de
Republikeinse vla» gehesen.
Nadat Djogja twee dagen lang bet
beeld van een uitgestorven stad ver
toonde, waar langs de straten alleen
natronille«! van de Republikeinse poli
tie en TNTers, bewapend met auto
matiscbe wapens, gekleed in geseheur
de nniformen met bet roodwit op de
mouwen of op de hoofddeksels, gingen
is plotseling de bedrijvigheid in de
straten teruggekeerd. De winkels wer
den geopend en de mnren van openba
re *>ti particulier gebonwen begonnen
sehnil fe gaan onder talloze aanplak
biljett met propagandistische gfrekkinfl
Buitendien verschenen ïoeps, bemand
met- militairen van de TNT. in de hoofd
straten. Nieuwe Rennblikeinse tmenen
waren de stad binnengetrokken. Onder
4e nienwe troepen bevonden zieb twee
Vaderlandse desertenrs. die beiden door
de sneciale correspondent van Anet»
ondcrv-n»»d werden. Zii waren In '46
r,„„P 'pyf overgelopen en bekleden
'hans de ran» rnn eors'e lnitenanf.
"eideo afkomst?» nf» Amsterdam
Het znn Harrv Hnlsknr thans genaamd
TTnrry Derwaman en Freddy Weeren
stiin.
De Pasars worde.i weer druk be
roehj. terwril voedsel weer verkrijg
baar is tegen vns»e prüzen. De koers
van de Tndonesfcehe gnlden fs ten on
riekte van de Rennblikeinse gnlden
aanzienlijk gedaald: Maandag kreeg
men tachtig rnpiahs voor een "enldcn
en Dinsdag nog slechts vijftig. Suiker,
fp.hnk en sigaretten zjin schaars. Por
fretten van Sukarno en Hntfh ziet men
allerwege. Sedert 1 Jnli Is in de sfad
niet het geringste incident voorgeko
Zeven arbeiders gedood
Op de Howaldt-werf te Ham
burg zijn zeven arbeiders gedood
en vier gewond door het omval
len van een in reparatie zijnde
kraan.
Boycot Britse Schepen
Alle Britse schepen In havens
aan de Oost Amerikaanse kust
zullen geboycot worden door de
internationale vakvereniging van
zeelieden, die verbonden is met de
A. F L. (American Federation of
Labour).
De boycot is bedoeld als repre
saille op de weigering van de Brit
se havenarbeiders om op Cana
dese schepen te werken, die be
trokken zijn bij het dispuut tus
sen de Canadese Zeelieden Unie
en Internationale Zeeliedenvereni
ging.
De Canadese zeeliedenvereniging
riep 31 Maart op alle Canadese
schepen een staking uit omdat de
reders contracten met de concu-
rerende internationale vakvereni
ging tekenden.
men. terwijl liet nachtelijk schieten ook
ophield. Aan de avondklok wordt streng
de hand gehouden. Toch deden zich en
kele gevallen van plundering voor,
waarbij door gewapenden fietsen en an
dere goederen uit winkels van Chine
zen werden weggenomen. De Chinese
consul deelde aan Aneta mede, dat
circa 5.000 van de Chinezen, die eva
cueerden, verzocht hebben te mogen
terugkeren naar Djogja.
Volqende wee!*
De leden van de Tweede Kamer
zullen In de loop van de volgende
week bijeengeroepen worden, ver
moedelijk ter behandeling van het
wetsontwerp Inzake het Noord-
Atlantisch verdrag Tevens wordt
de volgende week een regeringsver
klaring Inzake Indonesië verwacht
TE WATFR GERAAKT EN
VERDRONKEN
Toen de 26 jarige boekhouder J.
Spiering? uit Vnght in een der garages
▼an de handelskade te D»n Bosch een
vrachtwagen wilde starten znTks op
sxond van klachten over deze wagen
door een der chauffeurs, reed de wagen
plots achteruit. In zijn vaart vernielde
de waven de garagedeur en reed de
kade af. De boekhouder die nog tracht
te af te remmen kwam echter met de
vrachtanto zo ongelukkig In het water
terecht dat hij is verdronken. S. was
pas een week gehuwd.
HET WRAK VAN DE „ROERMOND"
WORDT GELICHT
Doordat de zee bjj Bari tamelijk hoog
wa* ontstond er enige vertraging in 't
lichten van de KLM Constellation
„Roermond", die op zo'n tragische wijze
Is verongelukt.
Arbeiders bezig met de laatste werk
zaamheden.
eerst zou moeten uitmaken in
welke richting een oplossing ge
zocht moet worden en ln hoever
re een verzoening der standpun
ten mogelijk is.
VOLKKSRAADPLEGING
In socialistische kringen zou
men meer en meer geneigd zijn
zich, onder bepaalde voorwaarden
bij een volksraadpleging over de
terugkeer van de koning neer te
leggen. In de Wetstraat ls het
geen geheim meer, dat de socia
listen ijverig aan het rekenen zijn
gegaan om de uitslag van 'n volks
raadpleging te becijferen. Volgens
deze berekeningen zou hoogstens
62 procent der bevolking zich voor
een terugkeer van de koning uit
spreken. een percentage dat de
socialisten als onvoldoende be
schouwen om zijn terugkeer te
rechtvaardigen.
Hiertoe zou de konine. volgens
hen. minstens 70 of 80 procent
der bevolking op zich moeten ver
enigen. Ook de liberalen zouden
slechts in een terugkeer van ko
ning Leopold toestemmen, indien
80 procent der bevolkin- zich voor
zijn terugkeer uitspreekt.
GERUCHTEN RONDOM SPAAK
Te Brussel deden geruchten de
ronde, volgens welke verscheidene
buitenlandse diplomatieke verte
genwoordigers er bij de prins-re
gent op hebben aangedrongen
zulk een regerinssformule te vin
den dat Paul Henri Spaak als
minister van buitenlandse zaken
kan aanblijven en zijn taak als
voorzitter van de internationale
owanisath s kan voortzetten
He» Katholieke blad ..De Stan
daard" merkt in dit verband op.
dat het buitenland blijkbaar ge
loof begint te hechten aan de le-
trende van Spaaks onfeilbaarheid.
Het blad beweert, dat bijna de ge
hele Angelsaksische pers onder
invloed staat, van haar berichtge
vers te Brussel, die bijna alleen
links georiënteerd zouden ziln. De
grote Amerikaanse en Engelse
agentschappen, aldus het blad. heb
ben de wereld 8»eeds verkeerd in
gelicht over de binnenlandse ver
houdingen in België.
Opmerkelijk is intussen tioe. dat
het dagelijks bestuur van de so
cialistische partij heeft bekend ge
maakt, dat een contactcommissie
ls opgericht voor de samenwerking
van de socialistische partij en de
arbeidersorganisaties. Het doel v
deze commissie is ..maatregelen te
nemen met betrekking tot de reac
tionnaire pogingen om koning Leo
uold opnieuw oo de troon te hel
pen. en het sociaal-economische
beleid in corporatistische zin te
richten"
Het Katholieke vakverbond heeft
haar leden opgewekt zich niet aan
te sluiten bü een eventuele sta
king als gevolg van een terug
keer van koning Leopold naar
België.
S'anghai anti-Amerika
Een aangekondigde anti-Ameri
kaanse betoging van studenten te
Sjanghai is door de plaatselijke
overheid verboden
De anti-Amerikaanse gevoelens
komen de laatste dagen bii de be
volking van Sjanghai steeds meer
tot uiting, als gevolg van de da
gelijkse luchtaanvallen der natio
nalisten, die hierbij gebruik ma
ken van toestellen van Amerikaan
se of Canadese makelij, waarvan
de piloten door de Amerikanen
zijn opgeleid en die bommen uit
werpen van Amerikaanse fabri
kaat
DE GERUCHTEN ROND HET
POND STERLING
Het. Journal of Commerce meld
de dat de Amerikaanse regering
nog steeds overtuigd is, dat En
geland zonder dralen tot devalua
tie van ht pond Sterling moet over
gaan Volgens de correspodent te
Washington van dilt blad wordt de
regering niet beïnvloed door de
druk van die Amerikaanse ban
kiers, die tegen devaluatie zijn
Voorts meldt het blad nog uit
Washington, dat het Amerikaanse
congres wellicht zou eisen, dat de
hulp van de ECA aan Engeland
zal worden stopgezet of aanzien
lijk verminderd, totdatt Engeland
„ophoudt met het kÜAiterisme en
met het toepassen van économi
sche sancties tegenover de Ver
Staten
De Hollandse Maatschappij van
Landbouw is bijeen geweest om
zich te beraden over de ln de toe
komst te voeren landbouwpolitiek
In verband daarmee had het
Hoofdbestuur een prae advies uit
gebracht, dat oi. buitengewoon
belangrijk was en dat door de ver
gadering na slechts geringe tegen
stand is aanvaard. Het bedoelde
rapport gaf een uiteenzetting op
tal van detailpunten, waarop we
ln het bestek van dit artikel niet
kunnen ingaan.
Een der hoofdzaken was echter
de stelling, dat de boerenstand de
volkomen vrijheid van het bedrijf
de meest gewenste status achtte,
maar dat die volkomen vrijheid
zou lelden tot een totale ontwrïch
ting van de agrarische bedrijven.
De vergadering sprak als haar oor
deel uit. dat mede in verband met
de internationale positie van de
:andbouw een complex van maat
regelen. door de overheid te ne
men onontbeerlijk was. Vanzelf
sprekend was men daarnaast van
mening, dat de landbouw de maat
regelen zoveel mogelijk ln eigen
band moest houden
Dat is een volkomen reeel stand
punt. waar niemand Iets tegen in
kan brengen De landbouw moet
geleid worden Er moeten maatre
gelen getroffen worden. Het ls het
allerbeste, indien de landbouwers
over de te nemen maatregelen de
grootst mogelijke zeggenschap heb
ben, omdat zl1 de beste deskundi
gen zijn op dit gebied.
Wat ons het meest verheugt, ls
dat de Hollandse .Maatschappij
tot het besef is gekomen, dat een
zekere leiding onontkomelijk ls
Er Is een tijd geweest, kort na de
bevrijding, toen het wel geleek, of
de gouden tijd voor landbouw en
veeteelt zou voortduren, dat men
bijna in opstand kwam tegen ver
schillende maaregelen, door de re
gering genomen. Men meende door
middel van het oude liberale stel
sel er wel te komen.
Al spoedig waalde de wind ech
ter uit een andere hoek. Het werd
duidelijk, dat de volkomen vrij
heid m een volkomen anarchie
zou ontaarden, waarin de zwak
keren onvermijdelijk te ondergang
zouden zijn gedoemd.
Als we ons niet vergissen kon
men zelfs nog bij de Kamerver-
kiezingen van het vorig Jaar bij
sommige leidende persoonlijkhe
den. ook van de Hollandse Maat
schappij. klanken beluisteren,
waarbij men het ei maar eens op
wilde wagen.
Het besef ls evenwel gegroeid,
dat de door de Minister van Land
bouw voorgestane politiek de beste
ls Dat wil niet betekenen, dat er
geen wrijvingspunten zouden blij
ven bestaan Dat kan Immers niet
anders en wij vinden dat ook niet
erg. Hoofdzaak is, dat men het
over de hoofdlijnen eens ls. In
dat verband deed ook weldadig
aan de oproep, die de Hollandse
Maatschappij tot haar leden richt
te. om de maatregelen, die de over
heid in het algemeen belang trof,
zo loyaal mogelijk uit te voeren
Daar heeft nog wel eens iets aan
ontbroken.
De moraal, die gedurende vijf
bezettingsjaren zich van ons volk
had meester eemaakt. was een
moraal van elk voor zich. Hst
wordt tijd, dat daar een einde
aan komt.
Al met al een buitengewoon
vruchtbare vergadering, die voor
de toekomstigeg samenwerking
tussen regering en landbouw van
het grootste belang kan zijn.
v. Z.
Vakbonden vandaag bijeen
Vandaag tullen de besturen van da
drie vakverenigingen, het NVV, de
KAB en de CNV bijeen komen ten ein
de de toestand te bespreken, die is ont
staan na de rede, die door de heer Ver
meulen te Genèvt is gehouden cn de
daarop gevolgde reacties.
IETS HOGERE TEMERATCREN
Nu en dan overdrijvende wolken
velden tn overwegend droog weer.
In het noorden van het land ma
tige wind uit Noordelijke richtin
gen, elders meest «wakke wind.
Overdag let« hogere temperaturen