Ikmaaidei
Krankzinnige opvolgingen van het beruchte
Befehl ist Befehl"
5DE JAARGANG N" 1593
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
DONDERDAG 21 JULI 1949
De moord op de schrijver
A.M. de Jong
Men kan niet confereren
en schieten tegelijk
r
Nieuws in hel Kor!
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend .Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week flM per
maand ƒ3.65 p. kwart. bU vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Vcrantw. redacteur. J. Zoonen - Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel. K W00 397!
Vreemde oorlogsschepen
nabij Stockholm
Volgens een bericht in Stockholms
Tiduingen, «Int door radio Stockholm
werd aangehaakl, werden Dinsdag voor
de tweede maal in een maand vreemde
oorlogsschepen voor de Zweedse kust
gesignaleerd. De schepen «ouden enkele
uren langs <le Zweedse oostkust tpr>
Zuiden van Stockholm, even buiten de
Slriemylfi'/one, gevaren hebben. Zij droe
gen geen onderscheidingstekenen. Nadat
iy een van de zwaarst bewaakte ge
deelten van de Zweedse wateren waren
gepasseerd verdwenen de schepen in
Oostelijke richt big.
Ned. groente naar
Oost-Duitsland?
Aan het voorlopig verslag van de eom
missie van rapporteurs der Eerste Ka
mer over het ontwerp van wet tot vast
stelling van de begroting van liet land-
houw-egalisatiefonde voor het dienstjaar
J949 is het volgende ontleend:
Enige leden vroegen, in hoeverre juist
is de in een persbericht voorkomende
mededeling, «lat de Oostsxme van Duits
land bereid is, een liopveelheul verse
groenten van Nedevla kV af ie nemen :'n
compensatie met dierzyd* t* leveren
andere producten. De aan het woord
«linde leden zonden gaarne vernemen,
of dit bericht aan de regering bekend is.
Huns Inziens verdient <le hier bedoelde
•ompensatie alleszins bevorderd te woe
den. Zij stal er ne bijdragen, dat F*"
groenten behoeven t* worden .doorge
draaid".
Drie mensen in zee
verdronken
Woensdag zyn drie mensen In zee ver
dronken, twee by Ouddorp (Flakkee)
en een bij Homburg. De slachtoffers
gijn dominee Vos uit Hendrik Ido Am
bacht en «yn vrouw, en de 18-jarige
Amsterdammer J. Coops.
Om halfeen is dominee Vos met zijn
vrouw tijdens het «wemmen in xcp bij
Ontklorp in een draaikolk terecht geko
men en in de diepte verdwenen. Het
Stoffelijk overschot van mevrouw Vos
is iiiniiddgjs aangespoeld. Het echtpaar
bracht, zijn vnoantie in Onddorp «lnor.
Voor het vrjje strand >u Domburg
fcwam de jongeman .T. Coops In een
Bierkc stroom terecht.'Hij probeerde er
tegen in te zwemmen, maar zijn poging
mislukte. Personeel van «Ie Dorabnrgse
«eehndinrichting bracht 'de jongeman op
het strand. Hij bleek toen reeds dood
DOODVONNISSEN TE BOEKAREST
Te Boekarest is bekend gemaakt, dat
7 personen, die door een militair tribu
naal te Timisoara wegens pogingen ter
gewelddadige omverwerping van de Boe
mrense regering ter dood veroordeeld
waren, te Boekarest werden tereohtge
ateld.
Proces Willy Lages fooni nog eens de afschuwelijkheid der Duit se oorlogsvoering
55
De tweede dag van het pro
ces tegen Willy Lages toonde
nog eens de afschuwelijkheid
der Duitse oorlogsvoering.
Ter sprake kwamen o.a. de
talloze executies in Noord-Hol
land, het gesol rond de terecht
stelling van de illegale werkster
Hannie Schaft en de silbertanne-
moord op de schrijver A. M. de
Jong.
De talloze executies in vele
plaatsen ln Noordholland
werden onder de loupe geno
men. o a de executie van vijf
Nederlanders bij ec.. boerde
rij aan de Zuidervaart in de
Schermer op 11 October 1944
Er was een gevecht geweest
tussen landwacht en lllegali
teit Lages stelde volgens ver
klaring van Viebahn op 11
October met Ruhl en hemzelf
een onderzoek in en gaf op
dracht de aanwezigen dood
te schieten De boerderij werd
vervolgens in brand gestoken
Er vluchtten toen nog twee
onderduikers uit, die beiden
eveneens de kogel kregen Op
dezelfde dag werden in Wor
merveer 5 personen gefusil
leerd Daarbij waren weer
Viermann en Albers tegen
woordig Lagies. op weg naar
de Schermer, gaf er en pas
sant in Wormerveer de op
dracht toe
Lages. die zich tot dusverre op
kalme toon had trachten te verwe
ren of ook wel bekend had. wond
zicii hevig op toen de fusillering
van Hannie Schaft ter sprake
kwam en Oberstujimbannfuhrer
Kohlitz. die als stafofficier was
toegevoegd aan generaal Schoen
garth als getuige verklaarde :'ch
niet tp kunnen herinneren Lages
opdracht te hebben gegeven het
meisje te laten doodschieten
„S'aatf het vurenen heqin R.T.C.
Van Republikeinse zijde is de
suggestie gepubliceerd, dat de Ron
de Tafel Conferentie kan aanvan
ger. ook indien de modaliteiten
van de uitvoering van het „staakt
het vuren" nog niet zouden zijn
Vastgesteld, wellicht zelfs voor de
overeenstemming over het staken
vrn het vuren bereikt zou zijn
Bij informatie of dit standpunt
ln Den Haag gedeeld kan worden
verklaarde een woordvoerder van
het ministerie van overzeese ge
biedsdelen tegenover het ANP:
k kan mij niet voorstellen, dat
de Nederl regering bereid is aan
de Ronde Tafel Conferentie deel te
nemen .alvorens de order tot het
staken van het vuren is uitgevaar
digd en zij de zekerheid heeft, dat
dit bevel in belangrijke mate ge
effecteerd zal zijn Om het woord
van minister van Maa^vc" tij
dens diens verblijf in Indonesië 'c
herhalen:
..Men kan niet confereren en
schieten tegelijk"
BEMIDDELING VAN
UNCI?
Drie leden van de commissie der
Verenigde Naties uit Djogja zijn te
Batavia teruggekeerd Volgens een
telegram van de politieke corres
pondent van Aneta te Djogja had
den zij zich naar Djogja begeven
voor het aanbieden aan Moh Rum,
de voorzitter der Republikeinse de
legatie, van een ontwerp dr UNCI
ter regeling van het staken van het
vuren
Volgens een betrouwbare Repu
blikeinse bron zouden beide dele
gaties de UNCI hebben verzocht,
een ontwerp voor een bevel tot
staking der vijandelijkheden op te
stellen, nadat de Nederlandse en
de Republikeinse delegaties op dit
punt moeilijk tot overeenstemming
bleken te kunnen komen
Op het middaguur hebben de
heren Herremans. Cochran en
Critchley in dit verttmd een be
zoek gebracht aan president Su>*r
no en Moh Hatta, bij welke ont
moeting mede de sultan van Djog
ja en minister dr Leimena aanwe
zig waren
OOK CANADA KAN ATOOMBOM
MAKEN
Howe, «Ie waarnemende Canadese
premier heeft te Ottawa verklaard, dat
Canada «o nodig een atoombom kan
maken. „Misschien zal de onze niet zo
goed zyn als «Ie Amerikaanse, niaar rij
zon niettemin een bom zyn". zo zeide
Hannie Schaft, zo vertelde
Kriminalsekretaer Ruhl, werd
in April 1945 in Haarlem door
de Feldgendarmerie bij een raz
zia op straat gearresteerd, ter
wijl zij een scherp eeladen pis
tooi en Communistische vlug
schriften bij zich droeg Tegen
over Ruhl had zij toegegeven
deel te hebben genomen aan
een vijftal aanslagen op S D
politiebeambten
Kriminalsekretaer Schmltz,
samen met de Nederlandse S D
agent Maarten Kuiper, die kort
geleden zelf geëxecuteerd is,
hebben haar in de duinen bij
O verveen gedood
„Aangezien Kuiper niet meer
in leven is," zei de president,
„zal ik zijn verklaring voorle
zen" Daarin stond beschreven.
Pres: „Dat is een van de krank
zinnigste opvolgingen van het be
ruchte Befehl ist Befehl"
Na de behandeling -er fusillerin
gen maakte het Hof een aanvang
met die der Silbertannmoorden
DE MOORD OP A M DE
JONG
S D chef Blumenïhal was de
eerste der Duitse politiebeambten,
die door het Hof werd gehoord
over een Silbertannemoord en wel
over de eerste, die werd uitgevord:
die op de schrijver A M de Jong ln
Blaricum op 18 October 1943
Met Lages en Oehlschlaegel ging
de Germaanse S S (van Gogh en
getuige op die avond per auto naar
t' Oooi Zij namen twee leden van
Bernard) mee, die de moord uit
voerden, als repressaille voor de ter
reur der illegaliteit, waaraan NSB
ers ten offer waren gevallen
De Sicherheitspolizei dekte
deze ..gegenterror" door haar
aanwezigheid De twee S S man
nen zijn de woning binnen ge
Gesol en gemodder met een mooi,
jong vrouwenleven
.J
hoe Kuiper naast het meisje
liep met Schmitz er vlak ach
ter Plotseling hoorde Kuiper 'n
schot, het meisje riep „Au" en
sidderde Naar later uit een me
disch onderzoek is gebleken
had een te lichte kogel uit een
te groot pistool van Schmitz
haar achterhoofd geraakt,
maar was op de schedel afge
ketst
In zijn verklaringging Kul
per verder: „Ik zette daarop
het meisje mijn machinege
weer op de schouder, omdat ik
meende, dat het schot niet juist
was gelost, en heb haar een
stoot door het hoofd gegeven
ze zakte toen onmiddellijk in
elkaar"
Kriminalsekretaer Schmitz stond
op in de getuigenbank en bevestig
de deze verklaring
Prof van Hamel hield daarna La
ges voor, dat hij „voor dit gesol en
gemodder met een mooi, jong vrou
wenleven" uiteindelijk de verant
woordelijkheid draagt
Lages wilde die niet aanvaarden
en zei dat hij de opdracht regie
mentair had ontvangen en cor
reet had doorgegeven
MAX REIMANN IN VRIJHEID
De Duitse communistenleider Max
Reimann, die was gevangen gezet
op grond van een redevoering, die
schadelijk voor het Blitse militaire
bestuur werd geacht, is uit de ge
vangenis te Dusseldorf ontslagen
wegens goed gedrag
Reimann werd op 1 Februari
tot drie maanden hechtenis veroor
deeld Het vonnis werd 12 Februari
opgeschort om Reimann gelegen
held te geven deel te nemen aan
het werk van de parlementaire
raad te Bonn Op 29 Mei werd hij
weer in hechtenis genomen
Kerk en Staat in
Tsjecho-Slowakije
De Tsjeeho-Slowankse nlet-polltleke
vereniging, de „Vereniging van burgers
zonder godsdienst", heeft verklaard, dat
verschillende duizenden communistische
leden van de Rooms-Katholieke kerk
hun geloof af zweren als gevolg vnri
de moeilijkheden tussen staat en kerk.
De vereniging is een nieuwe campag
ne begonnen. Aanstaande leden worden
opgeroepen een „certificaat van afwe
zigheid van godsdienst" te verwerven.
De vereniging schat, dat een derde van
de 2.225.000 leden van de Tsjeclio-Slo-
waakse communistische partij Booms-
Katholiek zijn of waren.
VRAGEN IN DE EERSTE KAMER
OVER VERKLARING VAN NEWTON
Het lid der Eerste Kamer, de heer
Rnys de Beerenbrouck (KVP) heeft
aan de ministers van Buitenlandse Za
ken en van Overzeese Gebiedsdelen
schriftelijk gevraagd, de Kamer de
juiste tekst te verstrekken van de ver
klaringen van de Amerikaanse journa
list William Newton, Europees corres
pondent van het Seripps-Howard Con.
cern, die met de „Franeker" is veron
gelukt, waarin hij de Militaire Rand van
de UNCI er van beschuldigt, dat deze
de rapporten der militaire waarnemers
in Indonesië bewust heeft gewijzigd in
een voor het standpunt der Nederland
se regering minder gunstige zin.
gaan en hebben De Jong neer
geknald, vervolgde Blumenthal
Daarna keerden ze terug naar
de auto, waarin hij met Lages
zat te wachten Oehlschlaegel
had de SS ers tot de deur be
geleid De opdrachten voor SU
bertannemoorden kwamen van
Rauter
Lages noemde in zijn verweer de
Silbertanne „een zeer, zeer harde
maatregel, die ons allen tegen de
borst stuitte", waar die als militaire
maatregel ln deze oorlog noodzake,
lijk werd geacht door zijn superieu
ren en die hij moest uitvoeren of
hij wilde of niet
DE MIDDAGZITTING
In de middagzitting sprak Lages
over illegalen alsof zij volwaardige
tegenstanders waren van de Sicker
Zuur einde van
zoet minnespel
Dinsdagavond nam in Am
sterdam de 21 Jarige dochter
van een groenteboer aan de
overkant van het IJ teder
afscheid van haar verloofde
ln de winkel Niet zo teder
echter, dat het paar niet
merkte, dat er door een open
tuimelraam een hand ver
scheen, welke een pot zuur
greep en weg nam De verloof
den zetten onmiddellijk de
achtervolging in en smaak
ten het genoegen de hand te
grijpen Zij bleek te behoren
aan een jongen. dio tezamen
met een zestal .vriendjes er
de laatste tijd op uit was
overal te nakken wat er te
grijpen viel De politie heeft
zich rver het zevental ont
fermd
heitspolizei en alsof de illegale ~an
slagen precies dezelfde strekking
hadden als de Silbertannemoorden
Hierin vond prof van Hamel aan
leiding op te merken, dat er een
groot verschil was:
De Illegaliteit vocht voor de
vrijheid, de Sicherheitspolizei
voor de overheersing
Lages repliceerde daarop met de
aanvulling dat belde partijen voch
ten voor liun vaderls»id Dat het
Duitse systeem een ander systeem
was, dan het Nederlandse, daaraan
heb ik geen schuld
De president zei vervolgens, dat
wat Lages uit vaderlandsliefde in
zijn eigen vaderland zou hebben
gedaan met recht geschied zou
zijn, maar dat Duitsland op Ne
derlands gebied niets te maken
had en dus geen enkel recht had
zich voor hier gepleegde misdaden
achter vaderlandsliefde te verschui
len
Lages gaf de discussie nog niet
gewonnen: U weet toch zelf ook
wel hoe men ons voor de oorlog
wijs maakte, dat Nederland bond
genootschappen afsloot met onze
vijanden en dat wij wel genood
zaakt waren Nederland binnen te
vallen omdat anders de vijand over
Nederlands grondgebied het Roer
gebied zou binnenvallen
Wij geloofden dat. riep Lages
met stemverheffing uit, wij ge
loofden het allemaal Iedere
Dultsr was er van overtuigd
Wij hebben ons door onze
lichtgelovigheid laten verlei
den een slechte zaak te die
nen, maar omdat wij het ge
loofden treft ons als enkel ra
dertje in de grote machine
geen schuld
Prof van Hamel: ïn bepaalde
gevallen mag te grote lichtgelovig
held wel als misdadig worden be
stempeld
Achtereenvolgens passeerden g«":
bertannemoorden in Beverwijk en
Velsen Noord, de Beemster en
Westwoud de revue
Juist als de eerste dag stonden
om beurten de Krim'^alsekretaere
op en verstrekten b:'mnderheden
Lages voerde op gezette tijden
zacht uitgesproken, uitvoerige ver
weren, waarbij niemand hem ooit
interrumpeerde, tot hij tenslotte
met een vermoeide uitdrukking op
zijn gezicht ziin laatste z!n {luiste
'•end beëind'cde en weer ging zit
'en fDe zitting duurt voort!
Wpenstilstand tussen
Israël en Syrië
Tn een tent in het niemandsland in
Nonrd-Galilea, dat tussen door Israëli
sche en Syrische troepen bezet gebied
is gelegen, is een wi.i»nstïlsfnni tuss-'o
Israël en Syrië gesloten. Hiermede is
e»n periode vap ondrhandelingen efgo.
sloten, welke in April van dit jaar was
begonnen.
NANKING GEBOMBARDEERD
Volgens tP Hongkong binnenge
komen berichten van Formosa heb
ben nationalistische vliegtuigen
Nanking zwaar gebombardeerd De
bommen zonden cmote schade heb
ben aangericht aan een krachtsta
tion. waterwerken en een radiozen
der Een piloot van een der aanval
!ende vliegtuigen had verklaard,
dat rondom Nanking een groot ge
b!ed onder water stond
Een jong gezin geniet van de zon
O ok in Engeland zijn dit jaar de zonnige dagen schaars. Het
is te begrijpen, dat Prinses Elizabeth en Prins Philip van zo'ri
mooie dag gebruik maakten om met hun acht maanden oude
zoon Charles op het grasveld van Windlesham Moor in Surrey
te gaan spelen, en tegeü her6 h'ftvrn ren 'rrp e laten maken
Ex-kanselier ontvlucht
Tsjecho-Slowakije
Het secretariaat van „Vrij Tsje
cho-Slowakije" t« ParUs meldt,
dat Smuthy, de voormalige kan
selier van president Benesj, clan
destien Tsjecho-Slowakije heeft
verlaten.
PAARDEN NAAR SPANJE
Onlaujp is een aanvang gemaakt met
de uitvoer van ongeveer 4000 treki aar
den naar Spanje.
De minimumprijzen zynf 1100 voor
driejarige en oudere, f 700 voor twee
jarige en f 450 voor eenjarige, paardey.
In Tranl in Italië hebben H
een 30 meter lange onderaardse
gang gegraven om ln een bankge
bouw te komen ZIJ groeven ech'er
verkeerd en kwamen in een helen
dende sigarenwinkel terecht Als
troost hebben zij de gehele tabaks
voorraad meegenomen
Het Britse Lagerhuis heeft gis
teren een wet aangenomen, waar
bij wordt bepaald, dat men geen
bord ..Pas op voor de stier" mag
plaatsen als er geen stier aanwezig
ls Dergelijke waarschuwingsborden
die boeren zelfs bij openbare voet
wegen plaatsten om vreemd
van de landerijen weg te hou^n.
zullen dp boeren die ze zonder re
den '-'aatsen op vijf pond boete
komen
Lord Hnnkey heeft In v»et Britse
Hogerhuis verklaard, dat Britse
geleerden pen veelbelovpnd vervan
gingsmiddel voor lUnzaadolie ge
vonden hebben ln de olie. die uit
het Westafrlkaansp gewas cani
dium conophorum gewonnen k-m
weden
Met het oog op de Zondags
heiliging hebben B cn W van Urk
besloten voortaan het fietsen op
Zondag tn de kom van he' dorp
'e verbieden.
De geneeskundige dienst 'e
Amsterdam heeft het sedert de
rex'.ieluitverkoop ln de hoofds ad
druk gehad met allerlei dames,
die in het gedrang onwel werden.
In de laatste twee dagen heeft
de GGD zes dames, die was bleek
om de neus waren geworden;
weer bijgebracht.
Seder: kort lonen verschillende
agenten te Ro'terdam. bij wijze
van proef, overdag zonder pistool
in navolging van de politie ln
Engeland, waar dit gewoo'te is.
Door het gebruiken van ge
braden vlees, dat een week oud
was. is de heer J. A. van der
Wilk in het Hippolytuszlekenhuis
te Delft overleden. De ech'genote
van het slach'offer. die eveneens
in dat ziekenhuis ls opgenomen,
verkeert nog in zorgwekkende
toes'and.
Amerikaanse hulp
voor Engeland
Volgens de ..Chicago Tribune"
zou momenteel door het Ameri
kaanse departement van Financi
en een plan voor hulpverlening
aan Groot-Brittannlë worden on
derzocht. waarbij een fonds van
15 milltard dollar zou worden on
gericht. waaraan voor de helft
door de regering en voor de an
dere helft door het particulier
kapitaal zou worden deelgenomen
Het zou belegd worden ln een In-
s'elling zoals de wereldbank, doch
uitsluitend fen voordele van Gr -
Brittannlë dienen.
Volgens het Amerikaanse blad
gaat het plan uit van de presi
dent- der Morgan Bank. Russel
Leffingweil. die er toe zou zijn
aangezet door Britse financiële
persoonlijkheden die belangen in
deze bank hebben.
POGING TOT AANSLAG
OP TRUMAN.
Te Chicago is bij een poort die
toegang gaf tot het terrein waar
president Truman de „Shrine
Convention" heeft toegesproken,
een 26-jarige neger gearresteerd,
die in het bezit bleek van een pi
stool en een polltie-lnsigne. De
arrestant, William Lofton, heeft
tot 1948 een functie bij de politie
bekleed, doch ls thans strand-
wachter. Hij beweerde, dat hij op
trad als bewaker en particulier#
lijfwacht.
President Truman maakte van
een poort aan het andere einde
van het terrein gebruik.
weerbericht
VERDERE STIJGING
VAN TEMPERATUUR
Gedurende de nacht; veel bewolking
maar overwegend droog weer en mil
der lage temperaturen dan de afge'o-
pen nacht. Morgeu overdag: jteleldriiK
afnemende bewolking, droog «4<- -
Verdere etüging van teüi'jvrr."ir,
vooral in het binnenland. Meeat «v;.\ba
wind.