kmaatiiei'
X
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
50E JAARGANG NR1598
WOENSDAG 27 JUU 1949
Lages weet niets van mishandelingen
van weerloze gevangenen
Getuigen vertellen ontzettende
jes van sadisme*
staaltje
Secretaris Prilse
gezant aangehouden
Zij 't ntet
Dover won
van
Nieuws in het Kort
Harde klap
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week ƒ1.23 per
maand 3.65 p. kwart. bU vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
Verontw. redacteur» J. v, Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel. K 2200 3971
Het proces Lages, dat voor de
yierde dag werd voortgezet, trok
dl maal een volle publieke tribu
ne, die aandachtig toeluisterde
naar de eerste getuigen.
Dat waren onder meer D.G Wak
ker en J. van Pu'.ten, beiden be
wakers bij de gevangenis aan de
Weteringsschans te Amsterdam.
Zij werden gehoord over een
nieuw punt van de dagvaarding:
de mishandelingen, die de Duit
sers op weerloze gevangenen toe-
pasren. Beide getuigen gaven een
uiteenzetting van wat hen uit
eigen waarneming bekend was en
hier volg eer greep uit hun voor
beelden: 16 Joodse landgenoten
werden opgesloten in één één per
soonscel; allen waren tevoren mis
handeld. De gevangenen, die ver
dacht werden van de overval op
het bevolkingsregister werden ge
boeid op hun kribben neerge
legd en moesten zo een maand
lang dag en nacht blijven liggen.
Vele malen hoorden zij gevange
nen in een vertrek, waar zij door
S.D.ers werden ondervraagd, lang
en hartbrekend gillen. Als voor
beeld werd de angstkreet „ach
moedertje" aangehaald. Talloze
Gevangenen waren door de bewa-
ers bont. en blauw geslagen aan
getroffen, dikwijls met gebroken
handen en voeten. Voorts gaven
de beide bewakers details over
allerlei verwondingen, die aan de
gevangenen waren toegebracht.
VERSCHERPT VERHOOR
„Kromslul'en" was een onder
deel der ..verscherpte ondervra
ging": daarbij werden de gevan
genen om de polsen geboeid, ter-
wil] ze die on<ter hun gekromde
knleen moesten houden, Uit die
houding konden de geboeiden dan
nie' los komen, zodat ze na enige
tijd in elkaar zakten. Dr. J. G.
Salomonsen. een ar's, die zelf ge
vangene was geweest, vertelde als
getuige, dat „je dan de boeien
werden afgenomen, dan kon je Je
•ven uitstrekken en kreeg zelfs
gelegenheid enkele minuten in
•en gemakkelijke stoel uit te rus
ten. waarna je polsen opnieuw
onder je knieen werden geboeid,
nr zo lang, tot Je wilde praten."
ges verweerde zich tegen dit
P" ït van de tenlastelegging, waar
bij hij ervan wordt beschuldigd
veran woordelijk te zijn voor de
gepleegde mishandelingen, met
moer felheid dan tegen de vorige.
Uil sprong keer op keer overeind
en betoogde, dat hij óf van die
gevallen volkomen onkundig was
Leidekker kan val van
5 meter naver e'len
V. VROUW REDDENDE ENGEL
visdagmiddag is een leidekker
<51bezig was op het dak van de
R.K. kerk aan de Rozengracht te
Amsterdam naar beneden geval
len. omdat zijn ladder (welke hij
ln de dakgoot had gezet) weg
schoof. De man brak zijn val door
twee keer op een platje terecht
te komen en viel daarna op de
bewoonster van een perceel in de
Colijnstr., die op de binnenplaats
van haar woning bezig was met
de was. De vrouw brak een arm.
de leidekker enige ribben. Beiden
ziin door de GGD eerst naar een
ziekenhuis en la'er weer naar huls
Vervoerd.
Je moet maar geluk hebben...-
r>? Britse eerste gezan: schap
ee taris te Boekarest Rodrlck
S •ell, is tezamen met zeven an
der? personen aangehouden we
gens „smokkelhandel" en poging
to' clandestiene overschrijding der
grens Hij is na vaststelling van
van zijn indentltelt vrijgelaten
ln 'n officieel communiqué wordt
verklaard dat de aangehouden
personen bekend hebben, dat zij
van plan waren met behulp van
S^rell clandestien de la-At
v^sehrilden in de rlchtiE— YWï
W ren Sarell zou samen met eFn
lid van de groep deze clandestie
ne "1'tocht hebben voorber^'d
weerbericht
FLAATSELIK REGEN.
Half tot zwaar bewolkt me" mor
gen jn de Noordwestelijke helft op
de mees e plaatsen en ln de Zuid
Oostelijke helft hier en daar xs-
gen en daarna Iets koele: Twngt
wind tussen Zuid en Zuid-wes».
gebleven óf dat getuigen de zaak
verdraaiden ef hij motiveerde de
mishandeling (indien het een
lichte was geweest)
MET GLOEIENDE NAALD
Vervolgens kwamen verscheidene
getuigen, die zelf mishandeld wa
ren. Eén er van was de Zaan
dammer van Bremen, die vertel
de dat Ruhl, Viebahn, Molles en
Maarten Kuiper allen onderge
schikt van Lages) hem uren
lang hadden kromgeslagen om
hem aan het praren te krijgen.
Met zwepen en knuppels hadden
de S.D. beambten hem nie: tien
tallen, maar in diverse dagen
duizenden slagen" op de gekrom
de rug toegebracht.
De thans geexecu'eerde Maar
ten Kuiper had een naald van
zijn revers ge'rokken, deze ln zijn
brandende sigaar gestoken en de
gloeiende naald onder de nagel
van de getuige geprikt. Later
deed hij dat nog vele malen, wast
bij hij de naald ech'er ln ge'ulge
zijn zitvlak s'ak. Een andere maal
hadden de S.D.ers hem aan een
mede-gevangen? geboeid, wiens ge
zicht tot bloedens toe kapo' was
geslagen. Gebogen moest deze man
tenslotte naar het vertrek lopen
waar zijn kwelgeesten zaten,, de
deur ooenen en de rokende en
lachende S D ers beleefd toeroe
pen: „heren. Ik dank U voor de
gezellige avond."
De getuige kon evenmin ais de
anderen, licht wernpn nr> de vraag
of Lages van deze mishandelin
gen on de hoo?le was geweest.
T.ages zelf stom verbaasd tr
zijn over deze veryi«ringen ©ver
de mishandelingen wij achtte ze
welhaast nrvpiooflllk.
Mevr. Willy Croes- van Rijsel
heeft haar poging om he: Kanaal,,
over te zwemmen Dinsdagavond
om half elf moeten opgeven. Zij
was toen bijna 14.30 uur onderweg
en nog 3 mijl van Dover verwij
derd. Zij werd aan boord van de
motorboo: „June Pose" naar Do
ver gebracht, waar ze een heet bad
nam en toen onmiddellijk naar
bed ging. Ze was te uitgeput om
Iets over haar ervaringen te ver
tellen.
Haar trainer, de Kanaalzwem
mer Temme. vertelde, dat de weer
condities gedurende driekwart van
de overtocht zeer gunstig waren.
Maar daarna raakte de zwemster
vermoeid ln ruw water en toen
de deining op ongeveer 3 mijl van
de Engelse kust hoog werd kon
ze niet langer volhouden.
Philip Mickman, de 18-jarige
schooljongen, die Zondag j.1. een
poging waagde en 7 mijl voor
Dover wezens ruwe zee moest op
nf telkens over lan e
naast mevr. Croes ge
zwommen,
ZELFS VROUWEN
Een der Joodse vrouwelijke ge
vangenen, de 50 Jarige Betey le
Grand, vertelde, als getuige ge
hoord, hoe een medegevangene,
een vrouw, die in verwachting
was, in de Euterpestraat was ver
hoord. Zij kwam terug in de ba
rak van de gevangenis aart de
Weteringsschans met een gezwol
len gelaat en vertelde door de
Kriminal-sekretaer Doering, te
zijn gehoord over haar ondërgedo
ken Duitse communistische
vriend, die door de S.D. gezocht
werd. Toen ze zijn adres niet op
wilde geven, zou Doering haar
geslagen hebben. Ze riep hem
toe, dat ze in verwachting was,,
waarop Doering haar prompt een
schop in de buik toediende. Ge
tuige le Grand zei. dat de "vrouw
dezelfde nacht een miskraam had.
De volgende dag was ze weer
gehaald en verhoord.
Lages zeide, dat het hier een
gedeserteerde Duitse marineman
betrof. Deserteurs werden steeds
opgesooord door Feldgendarmerie
en hij kon zich dus ntet voorstel
len. dat Doering deze zaakzou
hebben behandeld.
GRATIE VERLEEND
Bi! K B. is gratie vedleend aan
H. Krikke. ter dood veroordeeld
door he' biizonder gerechtshof
te Leeuwarden en aan C. Bout
ter dood veroordeeld door het
Amsterdamse bijzonder gerecht
hof.
ONTPLOFFING IN SPAANSE
MUNITIEFABRIEK
Gisterochtend vroeg heeft zich
naar AFP meldt in de fabriek
van springstoffen te Tarancon 'n
hevige ontploffing voorgedaan,
*1e in de gehele stad schade aan-
-tehtte ten gevolge van de lucht
'nik. De s'raten zijn bezaaid met
Hsscherven. Uit omliggende dor
->cn rukten onmiddellijk reddings
nloegen uit. Tot dusver zouden 24
doden en 50 gewonden geteld zijn.
enbrme schade, die tijdens
cheren werd aangericht, is weer
zig de golfbrekers te vernieuwen
de oorlog aan de dijken up wal
geheel hersteld en is men be-
KANO OVER HET KANAAL
Behalve Willy Croes-Van Rijsel
waren gister nog twee Nederlan
ders bezig op vrij ongebruikelijke
wijze van het vaste land naar Do
ver over te steken.
Om ongeveer kwart voor zeS
zijn in de haven van Calais twee
Maastrichtenaren, ds. Philip Meer
burg en de Journalist Jan van der
Linden, met hun twee-persoons
kano gestart voor een tocht naar
Dover. Het was de bedoeling om
een aqnval 'te doen op het re
cord, dat voor deze route bestaat.
ZIJ zijn Dinsdagavond in Dover
gearriveerd. 11 uur en 15 minuten
nadat ze uit Calais waren vertrok
ken. Al is de overtocht dus ge
slaagd, de poging om het record
voor de Kanaalovertocht per kano
te verbeteren ls niet gelukt. Dit
record staat sinds 1927 met 5 uur
op naam van een Fransman en
werd ln 1938 geëvenaard door de
Brit Whittlngham.
rste Iclassers blijven
ln 6 x 10 afdelingen
Het bestuur van de KNVB heeft
besloten de eerste klasse indeling
-voor de competitie 1949-1950 te
handhaven op zes maal tien elf
tallen. Aanvang 1950 zal een bij
zondere bondsvergadering worden
gehouden waarop het competitie
vraagstuk in zijn volle omvang zal
worden besproken.
Amerikanen in Zuid China
gewaarschuwd
Het Amerikaanse Ministerie van Bui
tenlandst zaken heeft medegedeeld, dal
de abassade der V.S. te Kanton de A
erikaanse burgers, die in een der vijf
Zuid Chinese provincies verblijven, beeft
aangespoord naar veiliger oorden te ver
buizen in verband met de toenemende
aanvallen der Communisteü.
In het communiqué wordt de
nadruk gelegd op het feit, dat de
Chinese communistische autori
teiten zich tot nog toe in de onder
hun controle staande gebieden on
machtig of weinig geneigd hebben
getoond de buitenlanders te be
schermen.
Tegelijk met dit bericht meldt
Reuter, dat een half millioen man
goed bewapende communistische
troepen een groot offensief zou
den hebben ingezet tegen de na
tionalistische posities in Zuid en
Zuidwest-China.
Zij zouden over een front van
800 km. van de provincie Hoenan
tot de kust van Foekien oprukken
naar het Zuiden.
Ook op verscheidene punten
van een 950 km. lang front ten
Noord westen van Hoenan tot de
provincie Sjensi zouden de com
munisten doorstoten. Alleen in 't
vitale gebied van Tsjangsja en
Heugjang (Hoenan) zouden de na
tlonalisten sterke tegenstand ble
den.
Ook goed nieuws op
Volgens het Amerikaanse bu
reau voor de statistiek bedroeg 't
bevolkingscijfer der VS op 1 Juni
148.902.000 inwoners. De bevolking
zou- in de eerste helft van 1949
gemiddeld met 200.000 zielen per
maand zijn toegenomen.
De drie militaire gouverneurs
van- West-Duitsland hebben be
sloten de regeringen van West
Duitsland toe te staan aan gewe
zen beroepsmilitairen der Wehr-
macht een pensioen toe te ken
nen.
In New York hebben zich in
Juli 200 gevallen van kinderver
lamming voorgedaan.
Dr George C Balderston uit Tel
luride in de Amerikaanse staat
Colorado. heeft zijn eigen blinde
darm verwijderd; de operatie die
door een bevriend geneesheer werd
bijgewoond, duurde 45 minuten,
de voorpagina
„Dat was een verrassing", aldus
de 69-jarlge W. G. uit de Vinken
dwarsstraat te Roterdam, toen hij
Maandagochtend op het stadhuis
ln het bezit werd gesteld van een
spaarbankboekje waarin een be
drag van 230 gulden stond geno
teerd. In het begin van de vorige
week werd aan deze dove inva
lide man dit bedrag, dat bestemd
was voor een gehoorapparaat en
zo mogelijk voor een invalidenwa-
gen ontstolen. De gever bleef on
bekend. De man vertelde, dat hij
zo ontroerd was door deze gift
(omdat hij nu toch een gehoor
apparaat kon kopen) dat hij niet
wist wat hij zeggen moest.
G werkte op zijn 60-ste verjaar
dag nog steeds in de haven bij
het lossen van de ertsboten, totdat
een vallend stuk erts een zoda
nige wonde aan zijn rug veroor
zaakte, dat een gedeeltelijke inva
STAKINGSPOGINGEN IN
AMSTERDAMSE HAVEN
Maandagmorgen arriveerde ln
Amsterdam het Canadese schip
„Laurenton Lake" langs de kade
van de Amsterdamse Droogdok-
Maatschappij.
In de loop van dezelfde dag
verschenen op het terrein dezer
maatschappij enige personen, die
de werklieden, die op het schip
werkzaamheden verrichtten, er
van trachtten te overuigen, dat
in verband met de strijd tussen
de Canadese zeelieden enerzijds
en de Canadese reders en rege
ring anderzijds (welke s'rijd de
havenstaking te Londen tot ge
volg heeft gehad) dl' schip „100
pet. besmet" was. Voorts zeiden
zij, dat ln Londen nu wel over
eenstemming is bereikt en het
werk daar wel is hervat, maar
dat deze overeenkomst niet geld'
voor de rest van de wereld
Later werden de mensen van 't
terrein verwijderd, waarna zij bul
ten het terrein op de openhare
weg pamfletten begonnen te ver
spreiden. Daarin werd onder meer
opgewekt na afloop van het werk
bijeen te komen in een vergade
ring te Nieuwendammerham. De
pamfletten werden verspreid na
mens de Alg. Ned. Bond van Zee
varenden en de EVC metaal.
De vergadering zou circa vijf
uur worden gehouden. Bijna geen
der werklieden van de ADM heeft
aan de oproep gehoor gegeven en
ook vanmorgen bleek voor de ver
sprelde pamfletten geen belang
stelling te bestaan.
Tyfoons teisteren het
Verre Oosten
De geallieerde bezettingsautori
teiten te Tokio hebben maatrege
len genomen tegen een tweede
grote tyfoon binnen 24 uur, die
Woensdag in Zuid Japan verwacht
werd. Deze nieuwe tyfoon, die een
windsnelheid heèft van 110 km per
uur, werd ten NoordOosten van
Iwosjima gesignaleerd.
Zijn voorganger ging aan het
Japanse vasteland voorbij, nadat
hij zware verwoestingen op het
eiland Okinawa had aangericht.
Daarna trof deze tyfoon het Chi
nese "vasteland, waar zijn staart
bijna 24 uur lang het dichtbevolk
te Shanghai teisterde en daar de
ergste overstromingen sinds 15
jaar veroorzaakte. Volgens het
Shanghalse „dagblad der bevrij
ding" werden 20 personen gedood
door vallend gesteente en electri
sche stroom, terwijl 200.000 men
sen dakloos werden; door kortslul
tlng ontstonden 23 branden.
„Lekkerkerk" aan de
grond in Rode Zee
Volgens een bericht uit Aden is
het 7217 ton metende Ned. stoom
schip „Lekkerkerk" bij het eiland
Perlm ln de Rode Zee aan de
grond gelopen. In ruim één staat
meer dan twee voet water. De an
deren ruimen zijn droog, aldus *n
radiobericht van het schip.
De „Lekkerkerk" was onderweg
van Calcutta naar Rotterdam en
vertrok Maandag uit Aden.
Het Ned. stoomschip „Aagte-
kerk" en een bergingsvaartuig
zijn op weg om het gestrande
schip assistentie te verlenen. De
„Lekkerkerk" is een schip van 't
Liberty-type, is eigendom van de
Ned. regering en vaart in zoge
naamd „Bearboat Charter" bij de
Ver. Ned. Scheepvaartmaatschap
pijen.
Er is in de meeste kringen van
ons volk weinig belangstelling voor
Suriname. In tegenstelling met 't
Indonesische probleem, wordt er
een geringe aandacht aan be
steed. Wellicht is het feit dat er
in Suriname tot dusverre geen
bloed vergoten is hieraan niet zo
vreemd. Menigeen heeft gedacht
dat het met Suriname wel in orde
zou komen. Daar zou men wel
niet tegensputteren en al blij zijn
als men in het Rijksverband zou
worden opgenomen en een bepaai
de zelfstandigheid kreeg toegeme
ten.
De Siaten van Suriname neb
ben echter roet in het eten ge
gooid. Ze hebben degenen die zo
dachen een harcie klap toegediend
Tijdens de behandeling in do
Tweede Kamer is een Ka holie-
ke motie aangenomen waarin ge-
lijks.elling werd gevraagd cp fi
nancieel gebied voor de opleiding
scholen voor onderwijzers. Dez«
motie is aangenomen hoewel mi
nister van Schaik haar on raad
de. Dit nu heeft in Suriname zo
veel kwaad bloed gezet dai de
S atenvergadering aldaar heelt ge
vraagd om intrekking van het al
reeds door onze Tweede Kamer
goedgekeurde Interim-ontjverp.
De gehele regeling met Surina
me kom nu op losse schroeven te
staan en de Nederlandse regering
verkeert in een moeilijke positie.
Hoe het vraagstuk uiteindelijk zal
worden opgelost, ligt. nog in het
duister verborgen. Maar toch is
het misschien gelukkig, dat deze
harde klap is toegediend, door een
zo „onbetekenend" gebiedsdeel als
Suriname is juist voor het debat
in de Tweede Kamer over de In
donesische politiek begint en de
Ronde Tafelconferentie in Den
Haag een aanvang heeft eeno
men
Wie nu toch immers maar eni
germate de tekenen des tijds wil
verstaan, moet er wel van door
drongen raken, dat de tijd, waar-
In de Nederlanders hun Inzicht
aan de Overzeese Gebiedsdelen
konden oole^s-en vnor goed voor
bij is - -
Het onderhavige onderwerp was
niet het enige bezwaar van de
Surinaamse Staten Er waren
meer dingen, waarop Nederland
niet tegemoet wilde komen. Wat
dat betreft loopt het geval even
wijdig met het grote conflict in
Indonesië. Alleen spreekt het daar
sterker tot ons.
Het zal wellicht mogelijk zijn.
de moeilijkheden, die er rond
Suriname ontstaan zijn, te over
bruggen. Maar dan zal er iets moe
ten veranderen in de mentaliteit
van het Nederlandse Parlement en
zo dit Parlement een weerspiege
ling ls van wat er ln het volk
leeft (waaraan wij menigmaal
beginnen te twijfelen) van het
volk zelf.
Wordt het debat over Indonesië
begonnen, terwijl de leden der
Kamer bezield zijn door een zucht
om nog maar steeds hun ziens
wijze als de juiste, ook voor In
donesië te beschouwen? Wat moet
er dan wel van terecht komen
als Öe wetten, waarin het conflict
met Indonesië ten slotte defini
tief zal moeten worden opgelost,
aan de orde komen? Laat onze
volksvertegenwoordiging nu toch
eens bedenken, dat we reeds en
kele malen de trein gemist heb
ben en dat de kans om het eind
station op enigszins bevredigende
wijze te bereiken, geringer ~7ordï.
naarmate in onze vertegenwoordl
gende lichamen een destructieve
politiek wordt gevoerd. Moge de
klap dit effect hebben. v. Z.
liditeit het gevolg was. Enkele men
sen uit het Noorden van het land
waar het bericht van de diefstal
ook ln de krant stond, zonden di
rect brieven met geld om mede te
werken de man schadeloos te stel'
len. HU wilde dit niet accepteren
„Ik heb nu al mijn geld terug en
wil er niet aan verdienen." zei hij
