Ikmaafiiei'
1
Herstel van vertrouwen het
belangrijkste resultaat
Grootste probleem is het
„Probleem Romme"
5e JAARGANG Nr. 1612
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Vrijdag 12 Augustus 1949
NIEUWS
Hulpbehoevende vrouw aangevallen en
getracht te verbranden
Angstig avontuur
op de Noordzee
Scheepsbouwer steekt in z'n eentje
per zeilboot Atl. Oceaan over
S.S.-Generaal Knolle gearresteerd
Uitgave Stichting ttDe Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.'
Abonnementen ƒ0.30 per week ƒ1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich
ten 18 ct Bij contract aanzienlijke korting.
Verontw. redacteur, J. t. Zoonen Bureau, Bldderjtraat hoek Oudèaracht Tel
K 2M0 3971
van dag tot dag
Pr. van Royen en Moh. Hatta maken de balans op
EEN ITALIAANS vissersvaartuig, dat
poogde een mijn op sleeptouw te he
men, is in de nabijheid van Sardinië
in de lucht gevlogen. De vijf-koppige
bemanning kwam om het leven.
IN NOORD ANATOLIE (Turkije)
aijn door overstromingen 1500 mensen
dakloos geworden. 22 personen worden
vermist.
BIJ BLOOMINGTON in de Amerikaan
se staat Tndiana is een autobus met on
geveer 37 passagiers tegen een brug-
hoodf gereden, over de kop geslagen
en in brand gevlogen. Ten minste 15
personen zijn om het leven gekomen.
REEDS VERSCHEIDEN WEKEN ter
roriseren benden bavianen Noord Kenia
Tot driemaal toe hebben de apen, die
buitengewoon stoutmoedig en wreed
zijn, inlandse dorpen aangevallen, kin
deren meegesleept en gedood. De in
landers verdedigen zich door voor hun
hutten vergiftigde mais te strooien. Bij
een dorp heeft men in twee daqen tijds
30 lijken gevonden van vergiftigde ba-
vinnen.
DE 71 TON METENDE clipper
„Mayflower" van de - Pan American
Airways. het grootte commerciële
landvliegtuig ter wereld, heeft 'n nieuw
record gevestigd door over de atlanti-
sche Oceaan van Gander naar Londen
te vliegen in 6 uur en 52 minuten, met
een gemiddelde snelheid van bijna 500
k.m. per uur.
EEN 54-JARIGE NEGER te Chicago
James Montgomery, is na 24 jaar uit
de gevangenis ontslagen, omdat ontdekt
is, dat hij onschuldig veroordeeld werd
De beschuldiging, dat hij een 62-jarige
vrouw onteerd had. werd enkele maan
den geleden weerlegd door een arts.
DE 41-JARIGE FIMACTEUR James
Stewart, de „ver.-tokte vrijgezel' 'van
Hollywood, is in het huwelijk getreden
met de 31-jarige Gloria Hatrick Mc.
Lean. Het paar moest de kerk door een
zij-inaang binnengaan om de menigte te
ontwijken, die reeds twee uur voor de
huwelijksvoltrekking «oor éc „a„„0
tneld was.
DF. INVENTARIIS VAN hei voor
malig Duitse concentratiekamp Vught,
-waarin na de bevrijding politieke delin-
cnenten zijn ondergebracht en dat se
dert begin van dit jaar gebruikt werd
als oewone strafoevanqenis, zal op 14
en 15 September a.s. in De IJzeren
Man te Vught puhliek geveild worden.
OVEREENKOMSTIG de aankondi-
ginq. gedaan bii het ingaan van de zo
merdienst. zal de KLM haar zomer
diensten op het binnenlandse luchtnet
met inqang van 1 Seotember stopzetten
VOLGENS DE CORRESPONDENT
te D>oaia van bet Republikeinse blad
..Pedoman" zal mr. Rum benoemd wor
den tot Republikeins ambassadeur te I
Karatsii. ter vervanging van de huidige
gez'",t. Idham.
Staakt het vuren
in Palestina
De veiligheidsraad heeft met 9
tegen 0 stemmen (de Sovjet Unie
en de Oekraïne onthielden zich
van stemming) een Frans Cana
dese resolu'ie aangenomen, waar
bij de wapenstilstandsovereen
komst in Palestina wordt ver van
gen door de order staakt het vu
ren Dit betekent dat liet verbod
op het invoeren van wapens en
srijdkrachen in Israël en de Ara
bische staten is opgeheven
Dr. van Royen:
Moh. Hatta:
„Persoonlijk ben ik van mening dat
het herstel van vertrouwen het belang
rijkste resultaat is van de preliminaire
besprekingen in Batavia", aldus luidde
h?t oordeel van de in Nederland terug
gekeerde Dr. van Royen, waarmede hij
d.- balans van zijn verblijf van vier
maanden in Indonesië opmaakte.
Moh. Rum, met wie ik bijzonder
goed en prettig heb samengewerkt, be-
vcs igde mijn oordeel, toen hij dezer da
qen zeide het g voel te hebben, dat het
verbouwen inderdaad aan het terugke
ken is. Het wantrouwen bestond aan
belde zijden. Onzerzijds was er achter
docht over de bedoelingen van de Re
publikeinse leiders en indien we al aan
rirmen, dat h J t bedoelingen goed wa-
en. twijfelden wij aan hun vermogen
om ze tot w'f kelijkheid te brengen.
Aan de zijde van de Republiek was er
wantrouwen in de oprechtheid van Ne
derland met betrekking tot de over
dracht van de souvereiniteit. Men kon
maar steeds niet geloven, dat het wer
kelijk zou gebeuren. Men bleef vrezen,
dat er op het laatste ogenblik nog iets
zou tussen beide komen dat de over
dracht zou verhinderen".
„Hatta verklaarde dezer dagen, dat
Nederland toch vooral moest zorgen
de RTC niet langer dan twee maanden i
te rekken. Wellicht blijkt hieruit nog
een restant van het oude wantrouwen"
aldus Dr. van Royen op een drukbe
zochte persconferentie op het ministerie
van buitenlandse zaken.
Sprekend over de order tot staking
van de vijandelijkheden verklaarde dr.
van Royen- „Er bestaat een wissel
werking tussen de uitvoering van deze
order en de RTC. Ik heb dan Pandic
Nehroe en aan de secretaris.generaal
van buitenlandse zaken van India dui
delijk gemaakt, dat het onze vaste be
doeling is, nog voor het einde van dit
jaa r de souvereiniteit over-te ..dragen.
Wij verwachten echter van de. Repu
bliek ,dat zij de order „Slaakt bet vu
ren" inderdaad zal uitvoeren.
Over de druk van internationale -
de verklaarde dr. van Royen: „De Jnter
nationale druk kan hoogstens de zaak
verhaast hebben".
„De RTC kan beginnen onder gunsti
ge voortekenen: behalve het herstel van
het vertrouwen is er de volledige over.
eenstemming die bereikt werd op de in
ter_indonesische conferentie. Dit !s zeer
verheugend voor de toekomst", aldus
dr. Van Royen.
INTERVIEW MOH. HATTA
Moh. Hatta hent in een interview, dat
hij Aneta toestond, verklaard, dat de
Ronde Tafelconferentie volgens zijn me
ning hoogstens zeven weken mag duren
Hij zeide, dat het er om gaat. jdat Ne
derland de zaken zo entameert,, dat ver
trouwen het kenmerk van de conferen
tie is. „Hoe langer gerekt wordt, hoe
Om de spaarcenten van een paar oudjes
Omstreeks vier uur Donderdag
middag zagen bewoners van per
celen aan de weg van Tilburg naar
Goirle rook en vlammen tevoor
schijn komen uit een tegen een
huis aangebouwde schuur De om
wonenden gingen het huis. dat be
woond werd door het echtpaar
Delich, binnen en vonden tot hun
ontsteltenis in een der kamers de
ongeveer zestigjarige echtgenote,
die gewond was aan haar hoofd
De vrouw, die hulpbehoevend is
en zich bijna niet kan verplaatsen
zei, dat zij was aangevallen doof
de 38 jarige L H C Snijders, die
in het naast haar huis staande
café in de kost is Deze S zou de
vrouw onverhoeds hebben overval
len nadat haar man en een bij
het echtpaar inwonende kostgan
ger met een wagen met negotie op
stap waren gegaan Hij zou haar
Zes Nederlanders rusten thans
te Ramsgare uit na een bange
nacht op zee. waarin hun jacht
op een zandbank liep, een mijl
uit de kust ter hoogte van Rams-
gate.
Woensdagavond laat raakte de
motor van het zeven ton meten
de jacht, Maria Lecina, onklaar,
toen zij van Harwich naar Rams-
gate voeren. Spoedig daarop
scheurde het groo zeil en strandde
het jacht. Donderdag vroeg merk
ten enkele mensen aan de kust
de boot op. De opvarenden zwaai
den met jassen om de aandacht
te trekken. Een reddingsboot uit
Ramsgate kwam te hulp. Toen zij
het jacht bereikte was het weer
vlot gekomen. De eigenaar van 't
schip, de heer Van der Haak uit
Leiden, vertelde, dat het jacht
vannacht twee keer op de zand
bank was gelopen en telkens door
de krachtige wind weer los kwam
De hele toch; was ongelukkig ver
lopen, zo zeide hij. „Kort nadat
wij Zondag uit Den Haag vertrok
ken, raakte de motor defect en
dreven wij uir de koers. Inplaats
van rechtstreeks naar Ramsgate
te varen moesten wij Harwich
aandoen om de motor te laten re
pareren. Toen wij van Harwich
naar Ramsgate voeren, liet de mo
tor ons weer in de steek en
scheurde het grootzeil door de
sterke wind".
De andere opvarenden van het
motorjacht zijn de heren D. van
der Haak, een broer van de eige
naar van het Jacht, A. van der
Wiel en D. Hazenoot uit- Noord-
wijk en J. van Rijn en C. van der
Waals uit Leiden.
enige slagen op het hoofd hebben
gegeven en er daarna met spaar
penningen van het echtpaar zijn
vandoor gegaan S heeft vermoe
delijk na zijn daden brand ge
sticht in de aan de woning gren
zende schuur
De gewonde vrouw werd naar het
ziekenhuis gebracht De brandweer
stelde pogingen in het werk om de
brand meester te worden en de
politie begon onmiddellijk met het
onderzoek Zij vond S in een grote
kolenkist Hij heeft zich niet meer
uit de voeten kunnen maken, om
dat de bran dzo snel werd ontdekt
S werd in verzekerde bewaring ge
steld Hij had een doos bij sich,
waarin zich een busje met geld be
vond
De brandweer kon niet verhin
deren, dat het huis verbrandde
Een in de schuur gestald paard
en een groot aantal duiven, dat
zich op de zolder van hét aan
grenzende woonhuis bevond, kwa
men in de vlammen om
meer wantrouwen gewekt wordt". Snel
Ie overdracht van de souvereiniteit
noemde hij het belangrijkste punt, zeg
gende, dat al het andere gemakkelijk ge
regeld kan worden. Het grootste pro
bleem Is „het probleem Romme", wiens
tactiek politiek onstabiliteit |n Neder
land v^rr^-^akt heeft".
Nog steeds aardschokken
In Ecuador
In het door de aardbeving van
vorige week geteisterde gebied van
Midden Ecuador worden nog al
tijd aardschokken waargenomen
Acht plunderaars zijn door mili
tairen neergeschoten Het Rode
Kruis deelde mede, dat het dorp
LIberta geheel verdwenen is in 'n
door de aardbeving ontstaan ra
vijn van bijna een kilometer diep
In de stad Pelileo vond men on
der de puinhopen van een bede
huis de lijken van vijf kloosterzus
ters en een aanital leerlingen ir.
gebedshouding voor het al» aar ge
knield
SPAAK MINISTER VAN STAAT
Paul Henri Spaak is benoemd tot mi
nister van staat. Deze benoeming houdt
in, dat de regering een beroep op Spaak
kan doen om deel te nemen aan belang
rnke h»9nrPki"aen, do 'f^at h?fr~ff-nd
PRINSES WILHELMINA DOET INKOPEN OP DE BAZAR
Te Apeldoorn heeft H.K.H. Prinses Wilhelmina aan de Badhuisweg een tuin
feest met bazar geopend, dat ten bate van het Leger des Heils werd georga
niseerd. De opbrengst is bestemd voor de oprichting van een kinderspeel
plaats van „Enkhuis".
H.K.H. Prinses Wilhelmina doet aankopen aan de bazar. Naast de prinses
Haar Hofdame, mevr. L. Th. de Beau fort
Op de woelige baren
Edward Allcard, een 34-jarige
Londense scheepsbouwer, is in 81
dagen, geheel alleen van Gibral
tar naar New York de Atlantische
Oceaan over gestoken. Hij deed
dit in een zeilboot van 8.85 meter
lengte, voorzien van twee masten.
Was verantwoordelijk voor het fusilleren van
groot aantal Nederlandse gijzelaars
De Duitse politie heelt ln sa
menwerking met het militair
bestuur, in Bremen de hand ge
legd op de voormalige SS-gene
raai Friedrich Knolle, die ver
trouwensman van Himmler
was en verantwoordelijk zou
zijn voor het fusilleren van 'n
groot aantal Nederlandse gij
zelaars.
Knolle werkte in Bremen on
der de naam van Fritz Goer-
ten. Men zocht reeds meer dan
vier jaar naar hem.
Het ANP verneemt nader van 't
„Bureau oorlogsdocumentatie",
dat generaal Knolle vrijwel gedu
rende de gehele tijd van de oor
log in Nederland was. Hij was
hoofd van afdeling 3 van de Sl-
cherheitsdienst en de SD. Hij ver
ving dr. Harster, de Befehlshaber
van de Sicherheitspolizei en de S
D en was een persoonlijke vriend
van Rauter.
Rost van Tonningen zeide in
een van zijn bewaard gebleven
brieven: Rauter en Knolle zijn de
twee mensen, die de SS-richting
ln Nederland de meeste steun
zullen kunnen geven. (Zoals be
kend bestond er een controverse
tussen Rost van Tonningen en
Mussert. Rost wilde van Neder
land een SS-staat maken, doch
Mussert wenste Nederland als
zelfstandige staat gehandhaafd e
zien.)
Toen in Augustus 1942 voor *e
eerste maal Nederlandse gijze
laars door de Duitsers werden ge
fusilleerd, was dr. Harster „met
e" gegaan, omdat hij met
hebben. Hij werd toen vervangen
door Knolle, die de fusillering ten
uitvoer zou hebben doen brengen.
In Mei 1944' ging Knolle over
naar het Sicherheitshauptambt te
Berlijn, afdeling 6 (contraspion-
nage). Hij werd toen naar het na
bije Oosten gezonden.
Men neemt aan, dat Knolle 'n
belangrijk aandeel heeft gehad in
de opleidingsschool voor spionnen
op „Zorgvliet" te Den'Haag.
Vermoedelijk zal zijn zaak be
handeld worden door het Bijzon
der Gerechtshof te Amsterdam.
EXEMPLAREN VAN HUMANITE
IN BESLAG GENOMEN
De politie van Straatsburg heef;
heden alle aanwezige exemplaren
van de Duitse editie van de com
munistische „Humanite" in be
slag genomen wegens „betoond
gebrek aan respec; tegenover bui
tenlandse staatslieden".
In de betrokken edi;ie kwam 'n
artikel voor onder de kop: „Chur
chili zal vandaag de toelating van
het. Duitsland van Krupp verzoe
ken tot de Westeuropese oorlogs-
unie" en een ander artikel, waar
in geprotesteerd werd tegen de
aanwezigheid van „Tsaldaris, de
beul van de Griekse patriotten".
Het vaartuigje is als jol getuigd
en heeft een kleine hulpmotor, zo
deelt de „World Telegram" mede.
Allcard, die zonder omhaal de
haven kwam binnen zeilen, ver
klaarde tegenover een verslagge
ver, dat hij reeds lang iets der
gelijks had willen doen en dat hij
slechts het avontuur zocht. „Het
was een prachtig avontuur en
mijn vriendjes de haaien wisten
niet, hoe dicht ze op verschillen
de gelegenheden bij een maal
waren". Ongeveer 14 dagen gele
den, zo zeide hij, was hij naar vo
ren gegaan om een gebroken lijn
te herstellen, nadat hij het roer
had vastgezet. Hij kreeg daarbij
een slag van een loshangende ka
trol en viel bewusteloos op dek.
Hoelang hij daar gelegen had kon
hij niet zeggen, doch gelukkig
was hij niet over boord gerold en
had het vaartuig koers g;houden.
Op een andere keer werd hij op
een middag wakker en zag, dat
het scheepje op het punt stond 'n
walvis te rammen. De hulpmotor
gebruikte Allcard alleen in geval
van nood, aldus het blad.
Opstand in China?
De Chinese nationalistische woord
voerder generaal Tei w WenV; heeft
verklaard, dat in de provincies Hoepel,
Honan en Anhwei in Centraal-China
een 240.000 Chinese boeren in opstand
zijn gekomen tegen de communisten.
Volgens de woordvoerder verzetten
de boeren zich gewapenderhand tegen
de vordering door de communisten van
levensm iddelenvoorraden en het werven
van manschappen voor het bevrijdings
leger.
GOOIS TAXIBEDRIJF NEEMT
VOORZORGEN
In verband met aanslagen op taxichauf
feurs heeft de directie van een taxibe.
drijf in Bussum besloten in de nachtelij
ke uren de wagens van tuee chauffeurs
te voorzien, dit ter beveiliging van het
materiaal en het personeel.
Veranderde stemmen
Het zal de opmerkzame lezer
van de couranten niet ontgaan
zijn, dat er een en ander veran
derd is in de stemming ten op
zichte van Nederland, die er heer
«te in de maand Januari. Toen
was ons land regelmatig het on
derwerp van besprekingen in d«
Veiligheidsraad en ln de vereade-
ring van de Verenigde Na: ie».
Australië nam een bepaald vijan
dige houding aan, Amerika waa
ons slecht gezind en de verschil
lende staren uit Azië kwamen
zelfs te New Delhi bijeen om on
der leiding van Pandlt Nehroe
hun gedragslijn vast te stellen.
Van alle kanten werd er dru*
uitgeoefend op Nederland om in
zake de Indonesische kwestie het
verstand te laten spreken en niet
de wapenen. Er waren in ons land
mensen, die er zelfs over hebben
gedacht om de relaties met de
Verenigde Naties maar te verbre
ken en ons het ongenoegen van
de hele wereld op de hals :e ha
len. Gelukkig behoorden de men
sen die zo dachten, niet tot de
leidende politici. Ware dat zo ge
weest, dan was het leed van Ne
derland niet te overzien geweest.
Inmiddels is met het verdwijnen
van de heer Sassen als minis'ei
van Overzeese gebiedsdelen en de
heer Beel als Hoge Vertegenwoor
diger van de Kroon, waarvoor in
de plaats zijn gekomen de heren
Van Maarseveen en Lovlnk een
andere koers ingeslagen.
De Nederlandse regering heeft
in de laatste maanden getoond
begrip te hebben voor de inter
nationale situatie en de gevolgen
zijn niet uitgebleven. De vliegtuig
boycot door de onderscheidene
landen is opgeheven. De boycot
door de Australische havenarbei
ders staat op het punt te worden
opgeheven. Vertegenwoordigers
van India, de voormalige Britse
kolonie leggen verklaringen af.
die het beste doen hopen voor de
toekomst en de Veiligheidsraad
zal ons nu waarschijnlijk tot rust
laten komen. Tenzij
Tenzij het debat in de Tweede
Kamer, dat waarschijnlijk toch
nog voor de Rondetafelconferen
tie zal worden gehouden en de
Rondetafel-conferentie zelve weer
op. SuTïlï2me—Hgr TTOg Te ms In
ons geheugen.
Het is echter onge.wijleid zo.
dat deze veranderde stemming 2
voordelen heeft. Misschien zelfs 8.
Het eerste voordeel Is, dat de Re
publiek er rekening mee moet
houden. De tijd. dat de Republiek
practisch kon doen wat ze wilde,
omdat de verklaringen van Ne
derlandse autoriteiten zelfs wel
eens aanvechtbaar bleken, ls ge
lukkig voorbij. Het tweede voor
deel is, dat er de Nederlandse re
gering alles aan gelegen is, te zor
gen, dat de gekweekte goodwill in
het buitenland niet verloren is.
En het derde voordeel is hierin
gelegen, dat een deel der Neder
landse Parlementsleden, die wel
niet direct tot de oppositie be
hoorden, maar toch inzake het
Indonesische conflict niet zo'n erg
glorierijk verleden hebben, zich
naar alle waarschijnlijkheid wel
willen wachten, om door middel
van de een of andere motie een
spaak in het wiel te steken. De
verantwóórdelijkheid, die deze
veranderde stemming op aller
schouders legt is wel bijzonder
groot. We hebben nu niet alleen
Indonesië in zijn geheel te ver
liezen. We hebben zelfs de moge
lijkheid, dat we de gehele wereld
weer va ons afstoten. Moge- onze
betrokken politici zoveel inzicht
hebben, dat ze ons volk voor iets
dergelijks weten te behoeden.
v. Z.
WAPENPROGRAM VOOR
WEST-EUROPA
De regering der V S heeft me?
geringe meerderheid in de huis
commissie voor buitenlandse be
trekkingen een overwinning be
haald met het oog op een poging
om het program voor militaire
hulp aan de West Europese landen
te besnoeien Een woordvoerder
van de commissie verklaarde na
afloop der geheime zitting te ho
pen dat het door de president
voorgestelde bedrag van 1.450 mil
üoen dollar mogelijk Maandag
zou worden goedgekeurd
DE 50.000 ER UIT
Op no. 24c5 van de staatsloterij (5e
klasse, 16e lijst) is de prijs van vijftig
duizend gulden gevallen en op no 21826
een prijs van f 15.000.
weerbericht
NOG STEEDS KOEL
Koude nacht met weinig bewol
king Morgen overdag: geleidelijk
toenemende bewolking later mo
gelijk gevolgd door enige licht©
regen of motregen Zwakke tot ma
tige wind hoofdzakelijk tussen
noord en west Weinig verandering
in temperatuur