kmaafikf
Droogte veroorzaakt in
Betuwe grote schade
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
NIEUWS
"V
De Harder heeft
goede pers
Onderzoek naar valse honderdjes
in Duitsland voortgezet
6e JAARGANG Nr. 1669
Donderdag 1 September 1949
Uitgave Stichting „Da Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week ƒ1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich
ten 18 ct Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw, redacteur. J. t. Zoonen Bureau, Rldderetraat hoek Oudegracht Tel. K 2 MO S971
van dag tot dag
R1TA HAYWORTH (op de foto) in n
laaguit gesneden avondjurk zal te zien zijn
fep een tentoonstelling over atomen, wel
ke te Kopenhagen zal worden gehouden.
Ónder de afbeelding ziet men een pa
pagaai in een kooi, die geleerd wordt
te zeggen „atomenr atomen" en de be
doeling is, te tonen, dat alles in de we
reld Is samengesteld uit atomen, zelfs
Rita Hayworth. Dat kunnen zelfs de
roilliarden van haar sprookjesprins niet
veranderen.
MALACHY COALTER leefde nog na
een val van de tiende verdieping van
een in aanbouw zijnd gebouw. Hij had
echter vele fractures opgelopen, want hij
Taakte de hoogspanningsdraden ter
hoogte van de tweede verdieping, veerde
ongeveer een meter terug en kwam toen
terecht op een houten rand, die uitstak
koven het trottoir.
AMERIKAANSE GELEERDEN zou
den een middel hebben ondekt om de
dieren immuun te maken tegen de
atoomstralen. Men zegt. dat 70 tot 80
procent der muizen die door middel van
e_-n product („Cysteine" genaamd) im
muun waren gemaakt, een atoorabestra-
lir.o welke normaal le dood had moeten
veroorza! en, hebben overleefd. „Cyste*
Ine' is een tamelijk goedkoop product
en wordt getrokken vit wol en paarden
haar.
KEIZER HIROHITO van )apan heeft
In "een interview verklaard, dat Japan
zijn uiterste best doet, vrijheid in een
nieuwe democratie te bevorderen. De
keizer hoopte Engeland als voorbeeld
voor het herstel van Japan te nemen en
verklaarde zich overtuigd, dat generaal
Mac Arthur en de Amerikaanse bezet
tingstroepen omstandigheden hebben ge
schapen, waaronder de democratie kan
bestaan.
CRIPPS EN BEVIN, de Britse minis
ters, zijn aan boord van de Mauretania
van Southampton naar Washington ver
trokken voor het voeren van belang
rijke besprekingen met Amerikaanse en
Canadese autoriteiten over het dollar-
vraagstuk. Dat zal kraken!
EVA PERON ligt overhoop met man
lief, die in zijn kwaliteit van Argentijns
dictator een besluit van het congres om
70 millioen peso uit te trekken voor
Eva's sociale hulporganisatie met zijn
veto trof. Peron wilde wèl betalen, maar
dan voor openbare werken. Och, wie ge
trouwd is kan over zoiets meepraten!
EEN DUITSE SS-korporaal is door 'n
Duits gerechtshof te Munchen tien maa'
tot levenslange gevangenisstraf veroor
deeld wegens moorden op gevangenen
van het concentratiekamp Janowska. De
rechter betreurde het, dat de West-
Duitse grondwet hem niet toestond ver
dachte de doodstraf te geven. Zo zul
len er wel meer zijn,
TRIX TERWINDT jubileert, wan» van
daag zal het 12'/2 jaar geleden zijn, dat
zij in dienst van de KLM trad. Zij
nu hoofdstewardess en één der weinige
Nederlandse vrouwen, die tijdens de be
zetting als parachutiste boven Neder
lands gebied werd neergelaten. Zij werd
toen gearresteerd en kwam in Ravens-
bruck terecht. Op 18 Januari 1947 werd
haar in een plechtige bijeenkomst te
Maastricht de „Medal of Freedom" uit
gereikt.
Opstand :n Bolivia
verliest terrein
De Bolviaanse opstandelingen hebben
gisteren het vliegveld van La Paz uit
de lucht beschoten en gebombardeerd.
Voorts hebben zij een politieke leider,
namelijk Alberto Pedraza in Potosi, een
stad ten Zuid-Oosten van Cochabamba
opgehangen. In Coch&bamba zelf wer
den banken en zakengebouwen in de as
gelegd. In de provincie Santa Cruz heeft
de revolutionnaire leider, de doodstraf
afgekondigd voor hen, die zich tegen
zijn orders-verzetten.
Intussen heeft de staf van het Boli
viaanse leger verklaard, dat in Cocha
bamba nagenoeg geen tegenstand meer
wordt geboden door de opstandelingen.
De troepen zouden de stad echter niet
voor vanmorgen bij daglicht binnenruk
ken, om de bevolking te sparen. Co-
chambamba, de op één na grootste stad
van Bolivia, is het belangrijkste bol
werk der opstandelingen.
De bekende filmster Merle Oberon
2ag op het vliegveld Cannes het vlieg
tuig neerstorten, waar haar verloofde
graaf Giorgio Cini in zat. De graaf en
•ie piloot kwamen om het leven.
weerbericht
i
PLAATSELIJK ENKELE BUIEN
Veranderlijke bewolking met plaat
selijk enkele regen- of onweersbuien,
maar Vrijdag overdag ook nu en
dan zonneschijn. Aanvankelijk wei
nig wind, later meest matige wind
uit Zuidelijke richtingen. Nog wei
nig veranderiuo van temperatuur.
Overal dorre, bruine
vlakten
De aanhoudende droogte berokkent
fruitteelt-, landbouw- en veeteeltbedrij
ven in de Betuwe grote schade. De
fruitbomen (nu nog appels en peren)
hebben zeer te lijden van de droogte.
De boomwortels kunnen niet voldoende
vocht opnemen om de vruchten tot al
gehele ontwikkeling te brengen, want 't
grondwaterpeil is ongekend laag. Het ge*
volg is, dat veel fruit onrijp van de bo
men valt en dat de rest te klein blijft
Het fruit „onder de maat" kan veelal de
minimum-prijs van 5 cent per kg ter
veiling niet opbrengen. Het gevolg hier
van is, dat het door de veilingen (spe
ciaal Geldermalsen) in grote hoeveelhe
den aan de handel wordt onttrokken en
„doorgedraaid" wordt. Het komt op de
vuilnisbelt terecht, of dient in het gun
stigste geval als „bijvoeding" voor de
koeien in de droge weiden. Had de
droogte alleen al veel schade berokkend
aan de veestapel: de veldmuizenplaag
vooral in West-Betuwe en Bomme-
lerwaard heeft de velden veranderd
in een dorre, bruin-gele vlakte.
De meeste polders zijn bovendien nog
verstoken van drinkwater voor het vee
de sloten zijn reeds lang uitgedroogd
en de kikkers verdwenen omdat de
boezem van dit gedeelte der lage lan
den („de Linge") nog steeds niet vol
doende in conditie is om de hoger ge
legen gronden van water te kunnen voor
zien. Door rijk, provincie en waterschap
Stille wenk
Terugtrekken Nederl.
troepen reeds nu
wenselijk
De voorzitter van de Republikeinse
delegatie in Batavia, mr. Susanto Tirto-
prodjo,-heeft in een in het Chinese blad
..Keng Po" gepubliceerd interview ver
klaard, dat volgens hem de Nederlan
ders zich krachtens de Van Royen-Rum
overeenkomst bereid hebben verklaard,
de Republiek te herstellen in de status,
welke zij ten tijde van de Renville-
overeenkomst had. Dit zou geschieden
op het tijdstip, waarop de Republ'ek in-
donesia Serikat zou worden gevormd,
doch „het zou uit een oogpunt van good
will zeer wenselijk zijn en blijk geven
van de wil tot oprechte samenwe«"klug,
indien de Nederlanders reeds thans ge
leidelijk de Republikeinse gebieden aan
ons teruggeven door de evacuatie \*n
hun strijdkrachten, zodat de Republi
keinse regering volop gelegenheid heeft
om haar taak vrijelijk te vervullen", al
dus mr. Susanto,
Indien het terugtrekken van de Ne
derlandse strijdkrachten eerst zou ge-
geschieden na het tot stand komen van
de R.I.S., zouden de Indonesiërs een
verkeerde indruk krijgen van de Neder
landse bedoelingen, meende mr. Susanto.
TAIFOEN TEISTERT TOKIO
Een taifoen met een snelheid van 128
km per uur raasde gister over Tokio.
De stroomvoorziening werd gestoord en
electrische treinen zijn tot stilstand ge
bracht. Van honderden huizen z
daken afgerukt. Minstens 9 personen
zijn gedood en ruim 50 gewond. In de
haven van Yokohama zonken 2 sche
pen; van de bemanning van een boot zijn
42 mensen spoorloos verdwenen. De
taifoen ging gepaard met slagregens. De
politie maakt melding van grote ver
woestingen in het kustgebied van de
stad. De laatste keer dat Tokio door 'n
taifoen werd getroffen was in 1938.
Een reuzenvliegboot van de Ameri
kaanse marine is bij San Diego i£ zee
gestort De gehele bemanning van tien
koppen kwam om het leven.
De Amerikaanse senaat heeft een
wetsontwerp aangenomen, waarbij het
minimumuurloon van 40 tot 75 dollar-
c^ntfwordt verboQfld.
pen wordt echter hard gewerkt aan de
oorbereidende plannen tot Linge-ver.
betering.
In de Boven-Betuwe is de toestand al
niet veel beter: dóar hebben de veld
muizen nog wel niet zo veel vat gekre
gen, maar wel is de droogte en dorheid
daar eveneens groot Dat gebied is nog
hoger gelegen.
VLIEGTUIGONGELUK IN
AMERIKA
Dinsdag is in de streek van Spokane
(V.S.) een viermotorig vliegtuig te
pletter gevallen. Aan boord bevonden
zich 15 personen, van wie 14 er in
slaagden zich met behulp van een val
scherm te redden. Het vliegtuig was 'n
B-29 bommenwerper. Men is er „tame
lijk" zeker van, dat de vermiste zich
niet in bet wrak bevind1.
NIEUWE DEMONSTRATIES
TEGEN ONTMANTELING
De arbeiders van de chemische fa
briek te Oberhausen in het Ruhrgebied
gen de ontmanteling van bun fabriek.
Een auto van de Britse bestuurscom
missie, waarin de Duitse directeur zat
van de firma, die de ontmanteling had
aangenomen, werd door de demonstran
ten omvergeworpen en de directeur werd
gemolesteerd. Drie vrachtwagens met
„ontmantelingsarbeiders" werden voor
de fabriek tegengehouden. De demon
stranten dwongen de chauffeurs met
hun wagens terug te keren en bekogel
den de arbeiders met stenen en scheld
woorden.
Tegelijk met het begin van de Ronde
Tafel Conferentie in Den Haag nam in
Hotel des Indes te Batavia de vierde
formele vergadering van de Centrale
Gemengde Commissie een aanvang. Op
de foto: links de Nederlandse delegatie,
rechts de Republikeinse. Achter de tafel
de Milex Board en de Unci en op de
voorgrond vertegenwoordigers van het
B.F.O.
45 nieuwe punten
geldig
Het ministerie van Economische
Zaken deelt mede, dat met Ingang
van 1 September 1949 van de tex-
tielkaart VA 905 geldig worden de
bonnen gemerkt „U één punt", „V
één punt", „U vijf punten", „V vijf
punten", „U reserve" ter waarde
van 10 punten en „V reserve" ter
waarde van 15 Punten.
Bertus de Harder heeft Zondag J.I.
voor zijn nieuwe club Bordeaux tegen
Stade Red Star gespeeld en de voetbal-
medewerker van „De Equipe" is zeer
goed te spreken over zijn debuut in de
competitie. De Harder wordt In tech
nisch opzicht één van de beste spelers
van de Franse eredivisie genoemd. „Hij
heeft een meesterlijke balcontrole en
munt eveneens uit in het zuiver door
geven van de bal naar ongedekte mede
spelers". In tweeërlei opzicht schiet hij
naar de mening van de man van „De
Equipe" echter nog tekort: zijn condi
tie is nog niet voldoende voor het be
roepsvoetbal en hij is momenten wel
eens minder actief. De wedstrijd in kwes
tie werd met 21 door Bordeaux ge
wonnen.
Het onderzoek naar de valse bank
biljetten van f 100, die de vorige week
in Zuid-Limburg in beslag zijn genomen
is nog niet afgesloten. Het wordt voort
gezet in Duitsland door de rijksrecherche
in samenwerking met de recherche van
Heerlen, waar ook een vijftal valse 100
guld^p-biljetten in beslag werden geno
men. Over de eerste arrestatie in deze
zaak is bekend geworden, dat zich vo
rige week Woensdag in een winkel te
Susterseel een Duitser vervoegde, die
een pakje sigaretten met een briefje van
f 100 wilde betalen. Toen de winkelier
het briefje gewisseld had, vroeg de man
hebben gister heftig gedemonstreerd te- dhjmi nog een briefje van honderd te
wisselen. Een reiziger in de winkel ont
dekte echter, dat dit briefje vals was:
het watermerk was er n.1. wel op ge
drukt, doch niet zichtbaar, als men het
biljet tegen het licht hield. De Duitser
verdween daarop weer, met medeneming
van de twee biljetten. De winkelier deed
geen aangifte, doch via de reiziger
kwam de politie de zaak ter ore. Men
slaagde erin de volgende dag de Duitser
die het biljet had aangeboden, te arres
teren; hij was nj. weer de grens over
gekomen om eens te Informeren, of de
politie al achter hem aanzat Zijn ar
restatie leidde de volgende dag tot ar
restatie van nog twee Duitsers te Gan-
gelt en omgeving, die zich ook aan
uitgifte van valse f 100-briefjes had
den schuldfg gemaakt
De drie Duitsers bekenden de briefjes
te hebben uitgegeven, doch over de her
komst tast de polifie nog in het dui.su.
Nazi-pers staat klaar
De „Daily Herald" bevat op de
voorpagina een bericht van zün
correspondent 'e Dusseldorp on
der de kop „Nazi-complot om de
Duitse pers te beheersen.
De correspondent schrijf:: „Ik
heb vier dagen lang de onder
grondse nationalistische actie in
de Britse zone nagespeurd. On
dergrondse drukkers combinaties
maken zich gereed in actie te
komen te Hamburg, Br e men. Dus
seldorp, Bochum, Essen, Gelsen-
kirchen en Hannover, wanneer
de Britse licenties van de hui
dige dagbladen bij de vorming
van de souvereine Duitse rege
ring ophouden te bestaan. Reeds
schijn; een voormalige nazi-uit
gever zich door financiële steun
te verlenen, verbonden te hebben
met twee dagbladen met Britse
leen tie. De ernst van de toestand
is gelegen in de financiële draag
kracht van de nationalis en. De
gelicenseerde bladen hebben geen
geld om hen te bestrijden
Nog 2 auto-Zondagen
Om tegemoet te komen aan de vele.
verzoeken, verleent de qjinister van ver
keer en waterstaat ontheffing van het
Zondagsrijverbod op de Zondagen 11
September en 2 Octoberv 1949.
De controle op naleving van het Zon
dagsrijverbod zal op de overige Zon
dagen worden gehandhaafd.
De grote spanning, die de laatste tijd de situatie in Joego-Slavié kenmerkt,
is de laatste dagen tot een gevaarlijke hoogte opgevoerd. Indien men de jong
ste gebeurtenissen nagaat, blijkt duidelijk, dat het zwaartepunt ligt 0m het
zuidelijke gebied van Joego-Slavië.
De gebeurtenissen in het Noorden kunnen gezien worden als een afleiding van
Russische zijde, met bet doel de aandacht van Tito te verdelen. De tegen
maatregelen van Tito wijzen echter op een verdediging van de Zuidpunt en
een steilingname tegen het Kominform plan tot vorming van een zelfstandig
Macedonië ten koste van Griekenland en Joego-Slavië.
TWEE MEISJES IN DE SCHELDE
VERDRONKEN
Woensdag waren onder de gemeente
Biervliet (Zeeuws-Vlaander en) vier
meisjes in de Westerschelde aan het ba
den. Plotseling werden de nichtjes Buys-
se, wonende te Biervliet en IJzendijke,
door de sterke stroom gegrepen en mee
gesleurd. De beide kinderen, 11 en 13
jaar oud, verdronken voor de ogen van
een aantal mensen op de wal. De twee
andere meisjes, die hun vriendinnetjes
zagen wegdrijven, wilden ze achterna
gaan, doch door hun met geweld uit 't
water te trekken kon worden voorko
men, dat dit tragische ongeval nog twee
slachtoffers zou hebben gemaakt. An
dere reddingspogingen waren toen reeds
GARNIZOENSDAG EISTE
SLACHTOFFER
Tijdens een Woensdagmiddag gehou
den militaire demonstratie le Utrecht in
het kader van de garnizoensdag, is een
militaire toeschouwer door een vallenae
projectielhuls dodelijk gewond.
Het slachtoffer, sergeant Koster uit
Hengelo, bevond zich onder bet publiek
toen een buis van een afgeschoten pro
jectiel van vrij grote hoogte precies og
zijn hoofd viel. De kracht van de klap
was zodanig, dat zijn schedel brak. He
vig bloedend werd het slachtoffer naar
een militair hospitaal vervoerd, waar
onmiddellijk tot een hersenoperatie werd
besloten, welke echter niet meer heeft
mogen baten. Toen de ouders, die per
auto uit Hengelo waren opgehaald, aan
kwamen was hun zoon reeds overleden,
Zo n
mooie
■foto
De eigenaar van een nachtclub
te Washington vond drie weken
geleden een luchtfoto van Wa
shington in het gebouw van zijn
club. Een pracht foto, zo mooi,
dat hij een vergroting liet maken
en aan zijn muur hing bij andere
foto's van de stad.
Later beeft de Amerikaanse
marine ontdekt, dat het een strikt
geheime luchtfoto van de vloot
was, waarop alle militaire instal
laties van Washington duidelijk
te zien zijn. De foto was geno
men met een geheim tyPe camera
uit een gevechtsvliegtuig van de
vloot.
De dood op de weg
Telkenmale worden we opgeschrikt
door berichten van verkeersongevallen
Het één ernstig, het andere minder ern*
stig. Maar ettelijke malen met dodelijk^
afloop. Men kan fatalistisch zijn en
zeggen: Daar is niets aan te doen. Als
het mijn tijd is, ga ik. Maar zo is d«
zaak o.i. niet. Ongelukken zullen er al
tijd blijven. Een noodlottige samenloop
van omstandigheden kan men veelal niet
voorkomen. Maar als men de groep
verkeersongevallen analyseert, blijken er
maar weinig onder de groep werkelijke
ongelukken te vallen. Het allergrootste
deel komt voort uit roekeloosheid en
een zeer aanzienlijk gedeelte uit alcohol»
misbruik.
Tegen de roekelozen behoort ten
strengste te worden opgetreden. Maar
evenzeer tegen hen, die in een auto
kruipen, teiwijl ze vooraf een stevige
borrel hebben gedronken. Want niet al
leen dat ze een gevaar zijn voor zich
zelf. Het komt maar al te dikwijls voor,
dat degene, die een dergelijk ongeluk
veroorzaakt, zelf er nog goed afkomt,
maar de oorzaak is van de dood van
anderen.
We kwamen tot deze gedachten door
het lezen van een bericht, waarbij een
dronken chauffeur twee doden en een
zwaar geworde op zijn geweren had.
En toen combineerden we dit bericht
met enkele ervaringen, welke wij zelf
hebben geconstateerd en waarnaar door
de politie o.i. veel te weinig gekeken
wordt
We bedoelen het euvel van jongelui,
die in een auto of per motor naar een
kermis of een uitvoering gaan. Door 't
Zondagsrijverbod was het de laatste tijd
niet zo erg meer. Maar herhaaldelijk
troffen we het toch aan, dat op een
kermis of een uitvoering joneglui van 'n
andere plaats arriveerden, waar ze tot
twaalf uur in een café hadden gezeten.
Voor twaalf uur mochten ze niet rijden,
maar na twaalf uur nog gauw even naar
eeu it; de nabijheid gelegen plaa:s. om
daa. de bloemetjes buiten te zetren
Somtijds wa^en ze al niet helemaal
brandschoon, als ze arriveerden. Als ze
echter vertrokken, waren ze te oorde
len raar hun luidruchtigheid, bepaald
onder de invloed. Dat is één geval.
Maar hoe gaat het met marktbezoek,
waar dikwijls grove verteringen worden
gemaakt door bezoekers, die onbezorgd
in een auto plaats nemen en een gevaar
voor het verkeer vormen?
Er is enkele weken geleden een vei
lig verkeersactie gevoerd, naar aanlei
ding van het grote aantal slachtoffer»
onder de kinderen. Het motto was- ..Die
zware vlek moet weg".
Een motto, dat we volkomen onder
schrijven, maar dat we echter wel iets
zouden willen uitbreiden. Want ook d«
ouderen moeten in volle veiligheid op de
weg kunnen vertoeven. Ook de vlek,
die door de ontijdige dood van vele
ouderen wordt veroorzaakt moet weg.
Daarvoor zullen echter veel meer dan
tot dusverre strenge maatregelen moeten
worden genomen tegen degenen, die doof
roekeloosheid en drankmisbruik de oor
zaak zijn van zo ontzettend veel leed,
dat aan onschuldige slaAtoffers wordt
berokkend. Een chauffeur die een paa*
borrels op heeft is een groter gevaar
voor de geme-.nschap, dan de fietser zon
der achterlichtje. Misschien dat bet con
stateren van de overtreding moeilijke*
is. Z.
SCHOENFABRIEK TE
KAATSHEUVEL UITGEBRAND
In een geheel uit hout opgetrokken
schoenfabriek te Kaatsheuvel brak Dins
dagavond brand uit. Men kon niet voor
komen, dat het 30 meter lange gebouw
geheel uitbrandde. De aanwezige voor
raden gingen in vlammen op, terwijl de
meeste machines zwaar beschadigd wer
den. De schade wordt geschat op ruim
f 80.000; zij wordt slechts gedeeltelijk
door verzekering gedekt.
Eén der oorzaken van het Belgische
begrotingstekort in 1949 is de ongunsti
ge ontwikkeling der werkloosheid. Bij
het opmaken van deze begroting was
de regering uitgegaan van een maand-
gemiddelde van 141.000 werklozen, die
een vergoeding zouden ontvangen van
ongeveer fr. 55 per dag. Het gemiddelde
aantal werklozen is gedurende de eerste
zeven maanden echter gestegen tot
228.000 en men heeft zich ook genood
zaakt gezien de vergoeding te verhogen
tot fr. 65 per dag. De werkloosheid
vergt thans dagelijks fr. 15 millioen,
waarvan fr. 10 millioen door de staat
worden gedragen.
