Uanaader
ES
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Scherpe maatregelen overwogen
om Engeland te helpen
C
Doodslag
Ford - jubileum
te Amsterdam
r
Trieste uitverkoop in Vught
Schietpartij in het Columbiaanse
Parlement
Liberale afgevaardigde gedood
NIEUWS
3
baba
5e JAARGANG Nr. 1677
Zaterdag 10 September 1949
Uitgave Stichting „De Vrije Alkniaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Pepier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week 1.25 per
maand 3.66 p. kwart, bi) vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich
ten 18 ct Bij contract aanzienlijke korting.
Vercmtw. redacteuri J. v. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel K 2200 9971
Dollar-conferentie te Washington
De Amenkaanse vakbond A.F.L. dungi om politieke
ledenen aan op krachtige ondersteuning van Engeland
in de West-blok-landen
De besprekingen, die in Washington th ans dieper gaan en over een groter
aantal onderdelen zich uitstrekken, lat ;n geen twijfel bestaan over de verhou-
dmg, die tussen het Dollar, en Sterling blok is gegroeid. Het complex van voor.
stellen en overwegingen, dat om politieke redenen ter tafel is gebracht, bene
vens de voorstellen van Paul Hoffmann als uitvoerder van het Marshallplan
en tenslotte de onzekerheid of Engeland zal kunnen of moeten besluiten tot
devaluatie van het pend maken echter voorhands elke voorspelling spectacu
lair.
Stafford Cripps, sprekende namens
Engeland, gaf als zijn mening te ken
nen dat de enige oplossing voor het
dollarprobleem is gelegen in grotere
Geestelijk leven
Exodus 20
Mattheus 5
21—22a
Ware de wereld thans zo ver dat zy
bet verbod van Exodus te boven was,
dat zy alleen te maken had met het
zc fijn gevoelde, zo diep ingrijpende,
zc- „radicale" woord van Jezus, „die ten
onrechte toornig is op zijn broeder, die
zal strafbaar zijn door het gerecht, die
is een moordenaar. Liefdeloosheid is
doodslag
Maar het verbod van Exodus zijn
wij nog niet ontwassen. Dat de dood
straf is afgeschaft, zal zeker onze roem
zijn, dat wij de vrede liefhebben boven
de oorlog, dat geen kerk onder ons de
vervolgster of meesteres is van een an
dere zien wij niet voorbij: maar wij
zijn de maatschappij niet en nóg trek
ken de kruitdampen van de aarde rp
en ontdekken vreselijke slachtvelden,
nóg altijd blijft het monster van de oor
log, ook als hij geketend m zijn hol
ligt, dreigen van verre, nog zijn er, die
Ier wille van het heilig recht van God
arme zondaren zouden willen hangen
«n worgen, misdaad op misdaad sta
pelend «f 's mensen leven en dood
afhankelijk zouden willen houden van
de „gratie" van een mens. Nog zijn
«r, die de sterke arm van de staat
aanwenden, desnoods het zwaard trek
ken om „ketters" te vervolgen. Nog
verhalen de kranten van een andere
moordenaar, die over de aarde zwerft
met verwrongen trekken en geklemde
vuisten die moordenaar dat is de
hartstocht.
Nemen ziekten en kwalen en armoede
tn honger niet genoeg lijken naar het
kerkhof mee?
Doen wij wat wij kunnen, om alles
Ie verhinderen?
Zeg niet: wat vermag ik? Ieder, die
een overtuiging heeft, is machtig. Ten
slotte regeert niet het staatsbestuur,
maar de publieke opinie dat zijn
wij!
Zolang er nog drogredenen bedacht
worden om de ..dood" te handhaven
als een dienaai der gerechtigheid, zo
lang qr nog gepronkt wordt met mili
taire eer, en met de sabel wrrdt ge
zwaaid, zolang het toneel, zolang de
pers, uit winstbejag, de boze lusten In
de mens rtrclen en zich uitputten in
sensatie, zolang de mensen fatsoen
lijke, knappe mensen die onhebbelijk
heden aanmoedigen en het „akeligste"
het liefste zien en lezen zolang laat
ens protesteren. Gij zult niet dood-
alaan!
De mens niet te laten leven, dat is
doodslag. Hoe menigeen is er omgeko
men, omdat hij verwaarloosd wen,", hoe
menigeen is er verongelukt, omdat hij
als een vreemde, als een wilde, daar
stind in onze maatschappij, zonder iets
te hebben geleerd. Philantropen en
wetgevers gaat voort met uw werk
want niet te laten leven, dat is dood
slag.
Er zijn levens verkort door twist en
ongevoeligheid. Ouders hebben het
grijze hoofd ten grave gebogen c'aor
het wangedrag van hun kinderen. Le
vens, vol kracht en blijheid, zijn ver
welkt onder het humeur van echtge
noot of vader. Wat al levenslust is er
gedood door onnodig getob. Gedood is
de dankbaarheid door hoogmoed en
aanmatiging, de vrijheid door het ge
weld. Kinderzielen zijn er gedood door
de onverschilligheid of door te grote
bemoeizucht van ouders en vrienden.
Geesten zijn er geblust door onhandig
gezag. Doodt niet in u de geest door
de vorm, het gek of door de letter, de
hoop door dc bezorgdheid, de liefde
door de zelfzucht
Leeft en laat leven! Behoudt de n.en
een en de mensenzielen op het slacht-
veld der wereld. De grote moordenaar
dat is de zelfzucht de engel des levens,
dat is de liefde.
weerbericht
Geldig van Zaterdag, tot Zoodagavond
WEINIG BEWOLKING
Tamelijk heldere en koele nacht met
weinig wind en plaatselijk nevel of
mist. Morgen overdag over het alge
meen zonnig en droog weer met een
awakkc wind hofdzakelijk tussen Zuid
Oost en Zuid West en iets hogere tem
gexatuur dan
export naar het Dollargebied. Hij wees
er op dat een kwart van de wereldbe
volking onder het Sterlinggebied valt
en dat het systeem van onderlinge han
delsverhoudingen zou verstarren indien
het Pond Sterling zou moeten devalu
eren. Het Franse Persagentschap meent
te weten dat er voorstellen zijn gedaan,
na besprekingen met Stafford Cripps,
om a. de Amerikaanse productie van
synthetische rubber met 2 tot 3 hon
derdduizend ton per jaar te verminderen
ten gerieve van Engelse invoer; b. ge
bruik van Amer. prod—methoden m
Hngelana, hetgeen een besparing van
20u milhoen dollar zou betekenen, c.
kitensivering vreemdelingenverKeer tot
IX) millioen dollar, d. Maatregelen om
uit dominions 75 miiiioen dollar meer
te halen, e. Investering van 100 millioen
dollar Amer. part. kapitaal.
Van Amerkiaansc zijde worden de
volgende voorstellen bestudeerd; a. Vor
men van goederenvoorraad door aan
kopen in Sterlinggebied; b. Verzachting
van enige harde Marshallplan-voorwaar
den; c. vereenvoudiging douaneproce
dure; d. aanmoediging investering Am.
kapitaal.
Ook Amerika zal overwegen of gro
tere aankopen in Engeland kunnen wor
den gedaan. Dc Amerikaanse minister
van financien Snyder verklaarde, dat
Engeland geen lening of schenking heeft
gevraagd.
Een belangrijke factor voor deze be
sprekingen vormt voorts de houding van
de American Federation of Labour, een
sterk rechts georiënteerd Amerikaans
vakverbond. Dit wijst er op dat een
ineenstorting van Engelend, d.w.Z; we
reldcrisis en ineenstorting van West-
Europa, onherstelbare politieke schade
zou berokkenen aan de Westelijke ge
allieerden. Het vakverbond eist nadruk
kelijk alle steun op korte termijn, be
nevens wapenleveranties, teneinde Enge
land als leidende mogendheid in het
Westblok-plan te kunnen staande hou
den.
Voorlopig concluderende zou misschien
gezegd kunnen worden dat de Ameri
kanen althans tot op heden de nadruk
leggen op het financiële gedeelte en nog
niet voetstoots bereid zijn om politieke
redenen onberaden stappen te doen.
Waterpolo:
Weer Nederl. zege
in Muaan
De Nederiandse watcrpoloploeg heeft
li, Milaan ook van Frankrijk gewonnen
Van Feggeien scoorde vier doelpunten,
onze doeiman kohner werd niet gepas
seerd. Zweden ging met 5-1 ten ouder
tegen de Italiaanse favorieten, terwijl
Hongarije de Belgen met 4-2 baas bleef
Na drie wedstrijden heeft Nederland
6 punten, Italië en Hongarije hebben er
4, België en Frankrijk 2 en Zweden
verloor driemaal.
Nederland ontmoet nog Hongarije en
Zweden.
Beschuldiging tegen
Tsjang Kai Tsjek
De Amerikaanse senator Tom Conally
(democraat) heeft een zware beschuldi
ging over generalissimus Tsjang "Kai
Tsjek uitgesproken. De senator zeide,
dat de leider der nationalistische rege
ring in China 28 millioen dollar aan
goud naar Formosa had overgebracht,
teneinde dit ten eigen bate te kunnen
aanwenden.
Toen de Chinese ambassade hierover
opheldering vroeg zeide Conally: „Ik
wil mijn verontschuldigingen aanbieden.
Ik maakte een fout toen ik zei, dat
Tsjan Kai Tsjcr 138 millioen dollar aan
goud naar Formosa had meegenomen.
In werkelijkheid nam hij 300 millioen
dollar aan goud mede.
Senator Conally is een vooraanstaand
Amerikaanse politcus. die hiermede op
nieuw bevestigt, dat Tsjang Kai Tsjek
in de Ver. Staten geen goodwill meer
geniet.
Kip wekt haar baas
met ei
In de buurtschap Zuna tussen
Nijverdal en Rijssen woont een
koppenfokker. Deze man wordt
door een van zijn kippen wel op
bijzondere wijze vertroeteld. Hij
krijgt van haar prompt iedere
morgen een eitje op bed.
Tegen het aanbreken van de
dag klautert de kip tegen de vooi;
gevel van het woonhuis en komt
dan door het raam de slaapka
mer binnen, om op het voeten
eind van het bed haar ei te leg
gen. Vervolgens gaat ze met veel
meer lawaai dan ze gekomen is
weer heen, zodat ze haar baas
ook nog een wekker uitspaart.
Visserslatijn?
EEN DEENSE haringvisser heeft ter
hoogte van de kust van Zuid Noor
wegen een inktvis gevangen met een
lichaam van twee meter, terwijl de vang
armen een lengte van vijf nieter hadden
Het nog levende ondier, dat de groot
ste is, die in vier eeuwen tijds in Scan
dinavische wateren werd gevangen, is
in een aquarium te Stockholm onderge
bracht.
Het is 25 jaar geleden dat de „Ford
Motor Company" officieel werd gere
gistreerd. Het bedrijf met vijftig man
personeel was toen in Rotterdam geves
tigd. Dezer dagen vond de officiële her
denking van dit 25-jarig bestaan plaats
in de huidige Fordfabrieken te Amster
dam.
Een op het voorplein van de fabriek
opgerichte zuil is het cadeau van de
gezamenlijke Forddealers, at vanmorgen
I werd aangeboden.
"N
'I Zal je gebeuren
De Schotse vissersboot „Nil
despcrandum" van 122 ton uit
Peterhead, die in de Firth of
Clyde op wijting viste, deed Don
derdagmiddag een onverwachte
reuzevangst: een vangst van 1-120
ton- de duikboot Alcide". De
onderzeeër was daar op oefen
tocht, ongeveer dertig meter on
der de waterspiegel, en liep in 't
net van de vissersboot. De „Al
cide" kwam terstond naar de op
pervlakte, met de mazen van het
net over toren en periscoop. Er
was geen schade aangericht. De
vissers, die nog slechts een kleine
vangst aan wijting gemaakt had
den. schonken de vis ter beko
ming van de schrik aan de be
manning van de „Alcide".
J
Hond voor de rechter
t 100,- boete geëist
In de Haarlemse rechtzaal verscheen
gistermorgen voorgeleid door een amb
tenaar van de rijkspolitie, een greyhond,
die als „corpus deücti" fungeerde bij de
rechtzaak tegen zijn baas. Die baas
werd ervan beschuldigd dat hij Ebie, de
hond, zo slecht onder controle had ge
houden, dat deze in de Haarlemmermeer
achter de hazen en konijnen aan kon
gaan. De kantorechter had de baas f 100
boete opgelegd, benevens verbeurdver
klaring van hond Ebie, wat niets min.,
der dan het doodvonnis voor de hazen
jager betekende.
De baas kwam in hoger beroep en
redde daarmede waarschijnlijk het leven
van Ebie, want de officier, die intussen
kennis genomen had van het feit, dat
Ebie sinds het beruchte hazenuitstapje
zijn leven noodgedwongen gebeterd
heeft, omdat hij thans in de kost is bij
een dame in de stad en dus geen gele
genheid meer heeft op jacht te gaan,
eiste de ook door de kantonrechter op
gelegde boete van f 100 zonder meer,
zodat Ebie een redelijke kans maakt op
gratie.
De uitspraak over dit hondenleven
■zal vallen op 22 September, zodat het
zwaard van Damocles nog veertien da
gen boven de spitse snuit van Ebie zal
hangen, die zich echter van die ge
vaarlijke situatie allerminst bewust is,
gezien zijn houding: hij deed gedurende
de behandeling maar een gezellig tukje.
OP 1 SEPTEMBER is het telefoon
verkeer tussen Nederland en Gambia,
Goudkust. Negeria en Siërra Leone ge
opend. Nu kunt U tenminste uw neefje
weer bellen.
Tragische kindermoord
Voor de Haarlemse rechtbank had
zich een 26-jarige vrouw te verantwoor
den. Zij had als ongehuwde moeder haar
pasgeboren baby in het water geworpen
en gewacht tot het kindje gezonken was-
De vrouw, die in zeer tragische om
standigheden verkeerde, hoorde een ge
vangenisstraf van 5 jaar met aftrek en
ter beschikkingstelling tegen zich eisen.
De officier betreurde dat er geen jeugd
gevangenis voor vrouwen bestond. De
verdediger bepleitte clementie, daar van
moord, gezien de overspannen toestand
van de vrouw, z-i. geen sprake kon zijn.
HET AMSTERDAMS Bijzonder Ge
rechtshof heeft de tijdens de bezetting
te Haarlem beruchte luitenant van po
litie de SD-er A. Kipp, die naar Argen
tinië is gevlucht, conform de eis tot
de doodstraf veroordeeld. De veroor
deelde had in de laatste drie jaren der
bezetting een groot aantal Joden en
illegale werkers gearresteerd en aan de
Duitsers overgeleverd. Vijftien van zijn
slachtoffers vonden de dood in concen
tratiekampei..
VERLIEZEN IN INDONESIË
Gesneuveld 1 September 1949:
Serg. Maj. J F H Hoefs, uit Uden.
Koninklijke Landmacht.
Koninklijk Ned. Ind. Leger;
Gesneuveld 21 Augustus 1949: Sold.
Ie kl Z Tairas uit Indonesië; 24 Aug.
1949. Sold- le kl Inf. Kastanom uit In
donesië; Sold. Ie kl Inf. Toewoeh uit
Indonesfë; 25 Aug. 1949: Overl. t-g-v.
oorlogsverwonding op 25 Aug. 1949:
Sold le kl Inf. Engkar uit Indonesië:
Korp. Inf. G A Karisch uit Indonesië;
Sold. 2e kl Inf. Tjatiwa uit Indonesië:
Sold. 2e kl Inf. Wakit uit Indonesië.
In de Zuid-Amerikaanse staat Columbia heeft het parlement een staaltje van
democratie opgevoerd dat aan de beruchte Poolse Landdagen herinnert en iets
gemeen heeft met de tonelen die ook in Italië plegen voor te komen.
Tijdens een rede van de liberale afgevaardigde Gustavo Jimencz wond het
conservatieve lid del Castillo zich zo op dat hij zijn politieke tegenstander
met een revolverschot doodde. Hierop volgde een algemene vechtpartij, waarbij
de revolve's spraken. De liberale oud-minister kreeg nog een kogel wond in
de schouder.
Tot zover de feiten die wel eniger
mate opwindend zijn doch overigens een
schel licht werpen op de toestanden in
deze nog half-achterlijke staten. Colum
bia kent n.1. niet de normale parlemen
taire democratie, gegroeid uit een opko
mend industrialisme en een zich ont
plooiend internationaal handelsverkeer.
Integendeel. Het etiquette democratisch
is er lichtelijk overgewaaid, evenals het
parlementaire werk. In werkelijkheid is
het een machtskwestie waarin nog over-
HET BEROUW blijft toch altijd
maar na de zonde komen. Want wij
lezen in het communiqué van de Griekse
generale staf van heden, dat een com
munistische saboteur, zich aan de re
geringsautoriteiten overgaf met de hoof
den van vijf door hem gedode mede
saboteurs als bewijs van zijn „berouw".
BIJ EEN BOTSING tussen een auto
en motor op de Rijksweg Hilversum-
Bussum, is een 25-jarige duo-passagier
uit Weesperkarspel op slag gedood. De
motorrijder zelf liep enige verwondingen
op.
IN DENEMARKEN gaat het slecht.
Dit jaar zijn er weer minder ooievaars
gekomen, men meent dat het droogleg
gen van moerassen ten behoeve van
de landbouw er de oorzaak van is. Er
zal getracht worden, speciale moerassen
voor deze dieren te creëren, om te zor
gen dat de bevolking niet terugloopt.
IN ZES STEDEN van het departe
ment Indri in Midden Frankrijk zijn alle
kennissen, sportwedstrijden enz. afgelast
wegens het uitbreken van kinderver
lamming.
van Dag tot Dag
EEN 19-JARIGE NEGER te Jack-
sonville (Florida) die verdacht van
diefstal door de politie reeds twee uur
werd achtervolgd, vluchtte de berg
plaats van een begrafenis ondernemer
binnen. In het donker tastte de politie
alle lyken af .totdat zij een warm
lichaam voelde. Dit was de man, die
gezocht werd en arrestatie volgde.
EEN S2-JARIGE huisbaas te Leersum
had reeds lang ongenoegen met de be
woners van zijn huis. Zelfs had hij al
eens gedreigd om zijn buis in de brand
te steken. Dezer dagen heeft hij het
niet bij het dreigement gelaten. Om half
twee in de nacht stak hij een rietmat,
die in de onmiddellijke aabijheid van z'n
huis lag. in brand. Een passerende fiet.
ser waarschuwde de bewoners van het
huis, zodat erger kon worden voorko
men. De man is door de politie in hcch
tenis genomen. Huisvestingsverdriet nr.
zeveel!
OP DE WAAL, nabij het dorp Ha
mel, is een tweede motorboot gezon
ken. Dit is de tweede binnen vier en
twintig uur. Persoonlijke ongelukken
deden zich niet voor.
HET LIJK van de 20-jarige Engelse
matroos William George Forster uit
Portsmouth, die Donderdagmorgen in 't
Y te Amsterdam is verdronken, was
vanmorgen nog niet opgehaald. Dc ma
troos gleed uit op een tegen de scheeps
wand van het tankschip ss „Francine
Glore" hangende plank waarop hij
stond te schilderen en viel tussen schip
en kade van de N.D.S.M.
VOLGENS RADIO MOSKOU is de
Amerikaanse expeditie, die op zoek is
naar de overblijfselen van de Ark van
Noach op de Ararat bij de Sowjet-
Turkse grens „aan de grens druk doen
de" om spionnageredenen.
DRENTE heeft zijn schaapjes weer
op het droge, of beter gezegd op de
hei. want op de Kralose hei zullen weer
70 schapen gehoed worden. Sinds 1945
zijn ze er niet geweest. Dus voedsel is
er nog genoeg.
leverde verhoudingen een grote rol spe
len. Dc vooruitstrevende groeperingen,
in belangrijke mate geconcentreerd om
de liberale- en arbeiderspartijen, moeten
veelal voor het geweld wijken, terwijl
zij anderzijds de organisatorische kracht
missen om tegen de oude machtshebbers
een gesloten blok van werkelijke demo
craten te plaatsen.
Het resultaat van de schie'.pa-
een onmiddellijke staking van 250-000
man, die echter op verzoek van de libe
rale -partij weer is ingetrokken. De con
servatieve president heeft een beroep
op de partijen gedaan de „patriottische
vriendschap" te bewaren.
Daarnaast zijn sterke troepenafdelin
gen naar drie steden gezonden waar he
vige botsingen tussen politieke groepe
ringen plaats vinden. In Tunja, 130 km
van de hoofdstad Bogota, zouden 10
personen om het leven zijn gekomen-
Reorganisatie van beroeps-
goederen-vervoer
De organisatie van beroepsgoederen-
vervoer wordt gereorganiseerd- De prot.
chr. en kath. groeperingen zullen elk 'n
eigen organisaFe vormen, overkoepeld
door samenwerking in federatief ver
band. De splitsing is behalve om prin
cipiële redenen ook doorgevoerd tenein
de zich als vakbond bij de gelijkgerich
te landelijke centrales te kunnen aan
sluiten. en contact met politieke groepe
ringen te kunnen onderhouden. D t is
dus een andere vorm van splitsir
bij het personenvervoer heeft plaats
nchad- De laatste bleef hechter aaneen.
Veertien en vijftien September a.s. zal
in hotel „De IJzeren Man" te Vugbt d«
veiling worden gehouden van de inven
taris van het beruchte concentratiekamp
Vandaag vas de eerste kijkdag. Uit
het hele land waren mensen gekomen
om te zien of er iets van hun gading
bij was.
De Kerkstrijd in
Tsjecno-Slowakije
De laatste dagen doen weer enige te
genstrijdige berichten de ronde over de
verhouding Kerk-Staat in Tsjecho Slo
wakije. Van kerkelijke zijde is mede
deling gedaan dat de Kath. geestelijken
een bepaalde belofte mogen afleggen,
die inhoudt dat de Kath. geestelijken
zich loyaal zullen gedragen jegens de
staat en medewerking zullen verlenen
bij de materiële opbouw van het land.
Dit standpunt, dat enigermate tege
moet komt aan de eisen der regering,
wordt echter verzwakt door de Kath.
verklaring dat 1 eken-godsdienstleraren
op neutrale scholen de autoriteit van de
kerk zouden moeten erkennen. Al met
el een nog onduidelijke situatie.
Ernstige symptomen van
werkloosheid
In België bedroeg het aantal werklo
zen op 3 September niet minder dan
160.361. daarnaast nog 57.149 gedeelte
lijk werklozen. d.w.z. dat 200.000 per
sonen niet aan het productieproces deel
nemen. Inderdaad een ontstellend aan
tal op een bevolking van nog geen tien
millioen. De oorzaak ligt in de achter
uitgang van de metaalnijverheid.
Evenmin hoopgevend is het cijfer in
de Ver. Staten, nl. drie millioen zes
honderd negen en tachtigduizend. Aan
het arbeidsproces nemen ongeveer 60
millioen personen deel, zodat in de Ver.
Staten (zonder de tijdelijke seizoenstij
ging te rekenen) een gemiddelde van
bijna 7 procent werklozen zijn.
Alhoewel diverse economen hebben
gehoopt en gestreefd het spook der
werkloosheid verbannen te houden wij
zen deze cijfers en ook enkele conclu
sies te Straatsburg, en de aanneming
van de werklozenwet in ons land, toch
op een dreiging die angstaanjagend is.
U KUNT f 2000 WINNEN, maar
dan moet U er iets voor doen, nl. een
luisterspel schrijven voor de Nederland
se Radio Unie. Het onderwerp dient 'n
belangrijk gegeven te zijn uit het leven
van het Nederlandse Volk. Het mag
ongeveer een uur duren. Vlug verdiend.
