kmaardei
Airborne-pelgrims trokken
naar slagveld bij Arnhem
n.-hollandse
PERS 1945
Indrukwekkende plechtigheid
Geloof
„WESTERN STREET", waar de
meeste móórden aller tijden
werden gepleegd
f-NIEUWS-^
5e JAARGANG Nr. 1693
Zaterdag 17 September 1949
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week ƒ1.25 per
maand 3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familiebericht
ten 18 ct. Bij contract aanzienlijke korting.
«satyr redacteur. J. Zoonen Bureau, RldderrUaat hoek Oudearaeh» Tel K 7200 3971
Meer dan 300 Britten en Polen, onder wie verschillende of
ficieren en soldaten van de luchtlandingstroepen, die in
September 1944 deelnamen aan de slag om Arnhem, bezoch
ten Vrijdagmiddag de slagvelden. Zij legden kransen aan de
de voet van het monument, dat opgericht is ter nagedachtenis
aan de parachutisten, die op 17 September 1944 landden.
het aihbokne:
VERZETSMONUMENT
Geestelijk leven
Het is niet de een of andere fantast
of idealist, maar het is Jezus zelf. die
aan geloof een geweldige kracht heeft
toegeschreven. Wanneer een mens ge
loof heeft als "n mosterdzaad, zegt Jezus
en hij zou tot een berg zeggen: Ga van
hier derwaarts, dan zou hij gaan.
Waarschijnlijk zullen nu velen, die
dit lezen de vraag stellen: maar waar
zien we dat nu? En wanneer men zich
deze vraag stelt, dan denkt men aan
de „gelovigen", dat zullen dus wel zijn
de christenen. En dan lukt het ons niet
zo vlot daarvan duidelijke voorbeelden
te vinden.
Probeert u nu evenwel eens het woord
geloof enige uitbreiding te geven en dus
niet meer allereerst aan christen-gelovi
gen te denken 'dan wordt het wellicht
gemakkelijker.
Enkele voorbeelden mogen dit toelich
ten. In de laatste oorlog zijn er in Japan
soldaten opgeroepen, die zich beschik
baar wilden stellen om een kleine tor
pedo te besturen om schepen van de
vijand in de grond te boren. Het was
absoluut zéker, dat zij daar zelf bij om
kwamen. Wanneer gij nu veronderstelt,
dat daar geen opgaven voor kwamen,
dan vergist ge u. Er meldden zich meer
dan men plaatsen kon.
Het is natuurlijk mogelijk zo iets af
te doen met de overtuiging, dat deze
mensen of gek of levensmoe waren.
Neen, hier steekt meer achter. D
mensen waren overtuigd van de heilig
heid van de Japanse zaak. Zij vereer
den hun land e:. hun keizer met een gods
dienstige eerbied. Zij geloofden in het
zinvolle van hun daad. En dit geloof
deed hen alle bezwaren overwinnen, zo„
dat ze zich me* lijf en ziel opofferden
voor wat zij de goede zaak noemden.
Door dit geloof konden zij bergen ver
zetten.
Denis de Rouqemont heeft voor de
oorlog eens een bijeenkomst bijgewoond
waar Hitier zou optreden. Tussen 40000
mensen stond hij en hij voelde zich een
zanm. omdat hij de enige was, die niet
geloofde in „.deze man met de exotische
•glimlach" zoals hij hem noemt. Hij keer
de van deze samenkomst huiswaarts
met de overtuiging, dat hij een soort
godsdienstige samenkomst had bijge
woond. waar gelovigen hun verlosser
vereerden. Deze gelovigen van wat ik
noem een valse religie, zijn door hun
geloof in staat geweest de bergen te
verplaatsen en tijdelijk Europa te be
heersen.
Geloof is het blijkt uit deze voor
beelden een zeer belangrijke levens
factor. Wat men met een beroep op het
menselijke zou bereiken, kan men berei
ken, kan men bereiken door een beroep
te doen op het geloof van de mens.
En nu is het hieraan tegelijk duidelijk,
dat het er op aankomt: Op wie richt
zich dat geloof: in wie gelooft gij?
En dan gaat het mij hier inderdaad
in deze krant, waarmede bereikt wor
den mensen in Nederland, die binnen de
z.g. christelijke cultuurkring wonen, om
het z.g. christelijke geloof in God, Die
de God en Vader is van Jezus Christus.
Op Hem zou ik willen, dat onze volle
dige aandacht zich richtte, ja sterker: in
Hein zou ik willen, dat wij volledig ge
loofden.
Want, dat zou een geweldige kracht
kunnen zijn voor de mensen. Dat zou
de mensen moed kunnen geven in moei
lijke omstandigheden. Het zou de ang
sten verdrijven. Ja meer nog, het zou
een enorme invloed ten goede kunnen
betekenen in al de eindeloze verwikke-
kelingen van onze wereld. Het is een
christen-socialistische strijder, die heeft
gezegd: Christus, dat is omwenteling
van deze ellendige wereld door God.
Ik ben er van overtuigd, dat er voor
mens en wereld redding is door het
geloof in Christus.
Ik weet, dat er nu reeds mensen zijn,
die dit geloof k.nnen, dat hun leven
heeft omgewenteld, dat ook de bergen
Van hu plaantsen tilde.
Ik weet nog beter, dat er heel veel
christenen zijn, die het niet verder dan
tol het kleingeloof hebben gebracht, die
•Idoor blijven piekeren en zwoegen en
Om vijf uur verzamelden de gasten
en genodigden zich bij het met bloemen
versierde Airbornemonument te Ooster
beek.
De waarnemend burgemeester van
Renkum, jhr J. Beelaerts van Blokland,
herdacht in enkele bewoordingen de his
torische strijd, nadat ds Bergkotte na
mens het Oosterbeekse Airborne-comité
met een korte inleiding de plechtigheid
had geopend.
De Poolse majoor Stanislaw Sosabow
ski, in 1944 aanvoerder van de Poolse
luchtlandingstroepen, wees op de sterke
banden van vriendschap, die tussen zijn
mannen en de Nederlandse bevolking
zijn ontstaan. Velen werken in fabrieken
en bedrijven in ons land en zijn met Ne
derlandse meisjes getrouwd.
Brigadier J. W. Hacket, commandant
van de vierde Engelse parachutistenbri
gade, bracht in zijn herdenkingsrede hul
de aan de Nederlandse vrouwen, die,
terwijl Brifse en Poolse soldaten en Ne
derlandse mannen de meest verbitterde
strijd uitvochten tegen een weergaloze
overmacht, gewonden verpleegden en
voor voedsel zorgden.
Ten slotte legde hij als eerste een
krans aan de voet van het monument.
„Als symbool", zoals hij zeide, „van de
gevoelens van hen die hier zijn geko
men en van de velen, die thuis zijn ge
bleven, maar in gedachten bij ons zijn".
Twee Nederlandse meisjes uit Driel,
uit een gezin, dat tijdens de oorlog enige
tijd Poolse strijders huisvestte, legden 'n
krans namens de Polen. Het Britse regi
ment South Stafford volgde, met de
Moeder van acht
kinderen vermoord
Dader schoot zichzelf
koqel door hel hoofd
Aan de Achterweg onder Surhuizum
(Friesland) is de ongeveer 50-jarige
echtgenote van de grondwerker P.
Groenmand uit Augustinusga door de
liedjeszanger D. Tabak uit Surhuister-
veen vermoord.
De dader, die 15 jaar in de gevangenis
heeft doorgebracht wegens moord in 'n
kroegje te Drachten, had de laatste tijd
getracht een verhouding met de vrouw
aan te knopen, hetgeen hem niet gelukte
De vrouw poogde steeds weer te ontwij
ken. daar zij wist, dat hii in het bezit
was van een revolver. Toen zij met
wasgoed op weg was naar haar moeder
ontmoette zij hem. Na een korte woor
denwisseling schoot T. haar in de borst,
waarna hij de zwaar gewonde vrouw
cpnm om haar weg te draggen. Met
een tweede schot maakte hij een einde
aan haar leven. Vervolgens richtte hij
het wapen op zichzelf en doodde zich
zelf. De vermoorde vrouw was moe
der van acht kinderen.
waarnemend burgemeester van Ooster
beek en de afgevaardigden van een
Brits schip namens de bevolking van
Huil.
De Koninklijke Harmonie „Oosterbeek"
die het Airborne-wapen in het vaandel
voert, speelde daarna het Engelse, Pool
se en Nederlandse volkslied.
Liefde gaat langs
vreemde paden
Dat de liefde soms langs vreemde pa
den kan gaan, werd gisteravond in Hil
versum weer eens bewezen.
Twee jeugdige charmeurs hadden met
een tweetal jongedames uit een inter
naat een afspraakje, tot hun bittere te
leurstelling kwam de wederpartij niet
opdagen. Zij herinnerden zich kennelijk
de ondernemingsdurf van Don Juan en
besloten langs de regenpijp naar boven
te klimmen en zo de vrouwenharten te
bereiken. Het was een lange en gevaar
volle tocht, die echter zonder ongeluk
ken verliep. Zij werden evenwel- door
een der bewoonsters ontdekt, die met
haar gegil alarm sloeg. De jongelui
vluchtten naar de zolder, waar zij door
een menigte opgewonden jongedames
werden omsingeld, totdat de gewaar-'
schuwde politie zich over hen ontfermde
Zij kwamen er overigens met een schrob
bering af.
Openlijk conflict tussen
Nat. China en Ver. Staten
Het botert reeds enige tijd niet tussen
Tsjang Kai Tsjek* en de Amerikaanse 1
regering. De laatste heeft Tsjang Kai
Tsjek zelfs van diefstal van 300 mïllioen
dollars in goud beschuldigd. Thans heeft
de Chinese nationalistische vergadering
Amerika ervan beschuldigd het land ten
gerieve van eigen belangen (handelsbe
langen met dg communistische gebieden)
steun te hebben onthouden. Deze poli
tiek van „China in de steek laten"
noemt de wetgevende raad een gevaar
voor de wereldvrede.
Zoudt U lekker slapen
Mensen met schulden plegen
over het algemeen niet prettig hun
nachtrust door te brengen, doch
staatslieden zijn op dit punt an
ders.
Wat denkt U van de nachtrust
van de Engelse minister van
financiën als U weet, dat hij
4.857.000.000 dollar schuld aan
Amerika heeft, nog niet eens de
schulden uit de eerste wereld
oorlog gerekend?
En de Franse staatshuishouder,
schuld van 2.065.000.000 dollar
aan Uncle Sam.
Brrr., dan betaal ik toch maar
liever die f 1,60 aan de sigaren
winkelier van me.
Sir Stafford Cripps, Britse minister van
financiën (rechts), legt voor de pers 'n
verklaring af over de zeven punten-
overeenkomst, die tijdens de Anglo-
Amerikaanse-Canadese monetaire confe
*"entie te Washington werd bereikt.
V.l-n.r. Douglas C. Abbott, Canadees
minister van financiën. Ernest Bevin.
Britse nvnister van buitenlandse zaken,
Dean Acheson. Amerikaans^ minister v.
buitenlandse zaken. John W. Snyder.
Amerikaanse minister van financiën en
Sir Stafford Cripps.
Oplichter, die goede
zaken „deed''
Een 78-jarig handlaar in goud
en zilver heeft kans gezien drie
mensen op te lichten voor bedra
gen groot f 1000, f 550 en f 650. In
advertenties die hij plaatste,
vroeg hij geldschieters terwijl hij
zich aanbood als een vakman met
prima referenties. Hij vertelde de
mensen, die op de adver.eniie
reflecteerden, dat door middel
van bona fide handel een winst
van 64 pCt gemaakt kon worden,
waarvan dan ieder de helft zou
ontvangen. Er waren mensen die
er wel iets in zagen en een con
tract werd opgemaakt, waarin
uitdrukkelijk stond vermeld, dat
het geld alleen diende om handel
mee te drijven. Van de afgespro
ken 32 pCt winst, die de geld
schieters zouden ontvangen,, heb
ben zij nooit iets gezien. Hij dien
de echter wel steeds rekeningen
In voor onkosten. Deze bedragen
waren steeds groter dar. de te
maken winst. Zo bracht hij een
van de gedupeerden 360 tram-
briefjes in rekening terwijl ook
de advertentie, waarop geschreven
werd door hem gemd werd van óe
geldschieters.
Tenslott-e is een werkman, die
eeds f 650 in de zc?k had ge-
oken. naar de politie gegaan
leze heeft de dader aangehou
den.
Geen vrije middag?
In Haarlem is een actie gaande van
de zijde van de algemene bond van han
dels en kantoorbedienden. Het bestuur
van de kring van boekhandelaren zou bij
het gemeentebestuur een verzoek hebben
ingediend tot afschaffing van de win
kelsluiting op Dinsdagmiddag. Dit zou
betekenen dat deze categorie winkelbe
dienden in het geheel geen vrije middag
meer zou hebben. Zij zijn verder van
mening dat het bestuur van de boek-
handelarenorganisatie ook nog buiten
vele leden om is opgetreden.
't Opschrift klinkt sensationeel, vindt U niet? Zo begon het bericht van het
A.N-P dat anders nogal serieus is.
Geen straat in heel Amerika, waar zoveel bloed vloeide, zoveel mensen werden
opgehangen, neergeschoten en geworgd als in ..Western Street" in Los Angeles!
Western Street is opgetrokken van houten huizen, op welker gevels de name:
prijken van vredige herbergen, dancings van twijfelachtige reputatie en alle
daagse burgers. De straat is zanderig e n stoffig, maakt een haveloze indruk en
schijnt slechts weinigen te verlokken er te gaan wonen. Dat schijnt gezien de
beruchte reputatie van ..Western Street weinig verwonderlijk", maar
Enfin tot zover de ANPverslaggeve'L
die met een gezelschap van 50 iourna-
listen per stratocruiser een tocht rond
Verlieslijst
De regering maakt bekend, dat
tot haar leedwezen de volgende
verliezen in Indonesië zijn gerap
porteerd:
Koninklijke Landmacht: Ge
sneuveld 6 September 1949: Sol
daat le kl W Th Wolters, le-
gernr. 25020410S, afkomstig uit
Duiven (Gelderland)
Koninklijk Ned. Ind. Legert
Gesneuveld 2 September 1949:
Soldaat 2e kl. Moehamad Enoeng
Stbnr 99, afkomstig uit Indonesië
in wier leven zich weinig van deze
kracht openbaart.
Om verder maar te zwijgen van al
degenen, die ,het wel geloven".
Maar. wanneer Jezus zegt, dat een
mens die maar een sprank heeft van
echtgeloof bergen verzetten kan, dan is
het naar het mij toeschijnt de moeite
waard daar een proef mee te nemen. In
elk geval is het de moeite waard er ken
nis van te nemen.
Lezer(es), doet gij dat? Zo niet, dan
zou ik het U in overweging willen ge
ven. J. Dikboom.
weerbericht
Geldig tot Zondagavond.
Wisselende bewolking met vooral aan
vankelijk plaatselijk nog enkele buien.
Morgen afnemend buiig. Meest matige
westelijke wind. Dezelfde of iets hogere
temperaturen dan vandaag.
Ter nagedachtenis van de ge
vallenen onder het spoorwegper
soneel zal ZKH prins Bernhard
op 17 September voor het derde
hoofdgebouw der Nederlandse
Spoorwegen aan de Catharijne-
singel te Utrecht een monument
onthullen. Het gedenkteken, dat
door de beeldhouwer W. J. Valk
uit Eelderwolde (Groningen) ver
vaardigd werd en waaraan hij
1\'z jaar heeft gewerkt, beeldt de
gemeenschappelijke verzetsstrijd
als een op hetzelfde doel gericht
streven van verschillende mensen
groepen uit. Het wordt gesymboli
seerd door vier figuren, welke
achtereenvolgens het verzet, de
moederzorg, de eendracht, en de
inkeer in beeld brengen. Het ver
zet wordt gesymboliseerd door 'n
mannenfiguur, die gereed staat t
kwaad met wortel en tak uit te
roeien. Rechts van deze figuur
staat een vrouw, die de moeder
zorg uitbeeldt. Zij geeft uitdruk
king aan de stille strijd, die de
vrouwen moedig hebben gestre
den, toen zij in de vaderloze ge
zinnen achterbleven.
de wereld maakt en thans in Hollywood
de Amerikaanse filmfabriekstad is aan
geland. t
Hollywood, de stad met de magische
klank, heeft de 50 journalisten een
grootse ontvangst bereid en in eerste
instantie de „Western Street" getoond,
waar alle wildwest en cowboyfilms, die
honderden harten in spanning doen klop
pen. worden gefabriekt Hier lopen de
paardendieven rond, knallen de revol
vers, rennen de cowboys in gebukte
houding over de straat, enfin, U kent
het wel.
Maar behalve knallende revolvers
zonder „echte" kogels hebben de jour
nalisten gelegenheid gekregen met de
beroemdste filmacteurs een babbeltje te
maken. En er is één nieuwtje bij dat on
ze Hollandse filmbewonderaars moeten
weten: Danny Kaye, de bekende humo
rist, komt binnenkort naar Nederland;
hij gaat 'n vriend in Haarlem bezoeken
die een groot van Gogh-kenner moet
zijn- Dus Danny kan nog wel iets meer
doen dan alleen maar grappen vertonen
De grootste humorist, zelfs in het hard
werkende Hollywood, schijnt Bob Hope
te zijn. Hij is in staat, aldus de ANP-
verslaggcvcr,zelfs de meest serieuse
regisseur tot wanhoop te brengen. Ver
der vertelt het ANP nog dat als vol
gende punt op het programma staat een
bezoek aan Acheson en Truman. en dat
zal wel zonder „rokende revolvers"
verlopen.
Conilicl in staalindustrie
In de Amerikaanse staalindustrie dreigt
een arbeidsconflict van enorme omvang
Tussen de bond van staalarbeïders. die
400.000 leden omvat en de werkaevers-
organisaties -bestaat een ..bestand'dat
24 September a.s. ten einde loopt. De
arbeiders eisten destijds een loonsverho
ging van 30 dollarcent per uur. Er is
aansluitend een regeringscommissie be
noemd. die thans een advies heeft uit
gebracht. Dit houdt zekere pensioen
rechten enz. in.
De vakbonden hebben het advies aan
vaard; de werkgevers hebben het ver
worpen. Indien de president niet tussen
beide komt is een enorme staking on
vermijdelijk.
>-van Dag tot Dag-S
Op 24 September zal de
stenografische inrichting der
Staten-Generaal 100 Jaar be
staan. De Nederlandse
ambassadeur te Nanking. F.
G Baron van Aerssen Beye
ren van Voshol, zal in ver
band met het bereiken van
de pensioengerechtigde leef
tijd binnenkort naar Neder
land terugkeren. Met in
gang van heden zijn de prij
zen van schoencreme, boen
was en enige andere chemi
sche producten vrijgelaten.
Maandag 19 September
begint op Schouwen Duive-
land de suikerbietencampag
ne. De bieten zijn door de
droogte klein van stuk: on
geveer 60 pet van 't gemid
delde gewicht per stuk van
vorig jaar. De verkoop
van de inventaris van het
voormalige kamp Vught
heeft ruim f 100.000 opge
bracht. 3000 arbeiders
van de grootste electriciteits
centrales van Noord-Ierland
zijn vanochtend in staking
gegaan uit protest tegen het
verwerpen van hun eisen be
treffende een loonsverhoging
van anderhalve penny per
uur. De staking is door de
vakbond erkend. Het tech
nisch personeel heeft het
werk nog niet neergelegd.
Er bestaat grote kans, dat
de Benelux Voor-Unie thans
op zeer korte termijn tot
stand zal komen. Als de on
derhandelingen, die nu gaan
de zijn, met succes worden
bekroodn, zou 't zelfs mo
gelijk zijn dat de Voör-Unie
nog op 1 October zal in
gaan. Een gelukkige tijding
voor de dames, die op Ny
lons zitten te wachten.
Prof. Heuss, president van
de Westduitse Bondsrepu
bliek zal tussen 10 en 15
October zijn eerste officiële
bezoek aan Berlijn brengen-
De filmstudio's te Lenin
grad hebben een nieuw la
boratorium voor kleuren
films geopend. Dit labora
torium zal de studio's in
staat stellen elke twee maan
den een kleurenfilm te ver
vaardigen. „The Young
Vic", een uitloper van het
vooraanstaande Britse toneel
gezelschap „The Old Vic",
zal op een tournee in Ne
derland Shakcspeare's Mid-
zomernachtsdroom opvoeren-
