N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Tegenstrijdige reacties op de
plosi
atoom-explosie
TOnweer oorzaak van paniek
Circus Strassburger
in
zNIEUWSv
5a JAARGANG Nr. 1700
Maandag 26 September 1949
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnemehten ƒ0.30 per week ƒ1.25 per
maand 3.05 p. kwart, t>iJ vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familiebericht
ten 18 ct, By contract aanzieniyke korting.
Vercmtw. redacteur. J. y. Zoonen ïureau. Ridderstraat hoek Oudearaeht Tel K 7700 397»
Was Sialin er thans zelf bij
De sensationele onthulling van president Truxnan over de waargenomen
atoom-explosie in de Sowjet-Unie heeft een golf van tegenstrijdige reacties in
de wereld teweeg gebracht. Xn eerste instantie was er verbazing over het tijd
stip van de bekendmaking, in de tweede plaats heeft men zich afgevraagd of
het militaire hulpprogramma aan West-Europa hierdoor aan noodzaak heeft
gewonnen of waardeloos is geworden.
Dodelijk ongeluk op
eerste campagnedag
Zaterdagmorgen om ongeveer 8
uur, de bietencampagne was nog
maar enige uren geleden begon
nen, is er op de ,,Dinteloord", de
Coöp suikerfabriek te Stampers
gat ,een ongeluk gebeurd, dat het
leven kostte aan de 16 Jarige boe
renzoon J Akkermans uit Oud
Gastel De jongeman was met een
kar bieten naar de fabriek geko
men om deze op de stortplaats te
lossen- Toen hij op de wagenrem
wilde trappen gleed hij uit en
viel van de wagen Hij kreeg on-
gelukkigerwijze een der wielen
van de zwaarbeladen wagen over
zijn borstkas en overleed weinig
ogenblikken later
Hi^enstandr.verenigingen
over de devaluatie
Prijsverhogingen nodig?
Het bestuur van het Ned. Verbond
van Middenstandsverenigingen heeft haar
mening over de devaluatie gegeven. De
ze mening, gedocumenteerd ter tafel ge
bracht, is niet bijster geruststellend.
De middenstand vreest dat door stij
ging der prijzen het leverancierscrediet
nog groter zal worden, d.w.z. dat de
mensen trager zullen gaan betalen. De
bonden eisen dan ook soepelheid t.o.v.
'de middenstand door borgs'tellingsfond-
sen. werktuigencrediet enz.
Alhoewel de middenstandsbonden de
prijsstop als noodzakelijk en doeltref
fend zien, achten rij deze maatregel van
voorhiigeende aa*d en vinden het nood
zakelijk dat spoedige prijsverhogingen,
In het raam van duurdere inkoopprijzen
wofden toegestaan.
Zou dit niet het geval zijn. dus zou
den de prijzen, op het oude Peil blijven,
'dan zou de Middenstand de dupe wor
den van de devaluatie-
Uit het land van Ado'f
Onze Duitse buren, die weer de
oude graad van brutaliteit- hebben
bereikt, hebben thans geprote
steerd tegen een grenscorrectie
ten gunste van Nederland, de laat
site die door de grenscorrectie-
commissie is gedaan, die in to
taal tien mensen omvat
Toenadering Tiïo-
Griekenland?
De News Chroniclc weet te melden
dat spoedig een overeenkomst tussen
Tito en de Griekse regering is te ver
wachten, op basis van ..leven en la
ten leven". De oude Oriënt expresse
lijn zou hersteld worden om Tito de
gelegenheid te geven van de haven van
Saloniki gebruik te maken., Plannen zou
den bestaan tot uitwisseling van ge
zanten.
Bus stortte omlaag
Naar verluidt, zouden 42 personen
Zaterdagavond de dood gevonden heb
ben bij een autobusongeluk nabij Brno
De bus zou van een steile heuvelrug
omlaag gestort zyn. Volgens niet be
vestigde berichten bevonden zich 70
Inzittenden in de bus.
Zoals bekend heeft president Truman
Vrijdag het militaire hulpprogram aan
West-Europa voorgelegd, waarmede 'n
bedrag van ruim 300 miUioen dollar is
gemoeid. Op dit tijdstip moet president
Truman van de atoom-explosie op de
hoogte zijn geweest. Dat hij desondanks
het plan doorzette, naar de mening va|a
velen juist op dit tijdstip, duidt er op
dat president Truman ondanks het
atoom-wapen belangrijke waadde blijft
hechten aan andere wapenen.
Maar de mening van de Amerikaanse
president wordt niet overal gedeeld. Dr
Harold Urey, de ontdekker van het
zware water zeide dat ..West-Europa
aan de genade van de Sowjet-Unie is
overgeleverd". Dr Uery was van me
ning dat de eerste 50 jaar de vrede al
leen door politieke middelen 4e hand
haven zou zijn. Een eventuele oorlog
zou tien jaar duren.
Twee geleerden van de Universiteit
te Chicago achtten de positie van de
Sowjet-Unie thans sterker dan die van
de Ver. Staten.
De enige hoop voor de toekomst
noemden zij atoom-ontwapening.
2^er belangrijk is de verklaring van
het Sowjet-Russische persbureau „Tass"
Dit persbureau herinnert er aan dat Mo
lotof reeds in 1947 heeft verklaard dat
de Sowjet-Unie het atoomgeheim reeds
kende. Men heeft dit destijds als bluf
beschouwd, daar men meende dat de
Sowjet-Unie tot 1952 tijd nodig zou
hebben. Dat thans de explosie de aan
dacht heeft getrokken vindt Tass niet
zo bijzonder. Er worden met moderne
hulpmiddelen vele openbare werken uit
gevoerd, aldus het persbureau, en het
kan zijn dat een ontploffing 'is waarge
nomen.
Uit Stockholm komt het bericht van
een tweede atoom-explosie, die ongeveer
10 daqen geleden zou hebben plaats
gevonden-
De Sunday Times vindt het bericht
van de Sowjet-atoombom niet zo verba
zingwekkend. Het blad zegt namens een
..hoge autoriteit" dat zes tot acht an
dere landen binnen de eerst volgende
vijf jaar in staat zullen zijn atoombom
men te produceren. Het blad is van me-
In de suikerfabrieken in ons land gaat
de komende weken weer grote bedrijvig
heid heersen. Met auto's en boten wor
den enorme hoeveelheden bieten aange
voerd om verwerkt te worden.
Een ki'Vie aan de suikerfabriek te
Halfu'! h"" bieten.
ning dat de Sowjet-Unie het enige land
is dat over voldoende kracht en reserve
beschikt om een atoomstrijd aan te bin
den.
Een Tsjechische minister zou in Praag
hebben verklaard dat de Sowjet-Unie
over fabrieken voor opwekken van
atoom-energie beschikt.
In -PaTijs meent men reeds omstreeks
10 Juli verschillende schokken te -heb
ben opgevangen, van zeer ver van el
kander verwijderde plaatsen.
In Engelse kringen laat men zich vol
zelfvertrouwen uit. Engeland zpu zeer
snel tot een behoorlijke productie in
staat zijn. De Sowjet-Unie zou dit niet
kunnen.
In Moskou nam de bevolking de zaak
kalm op. Algemeen heerste de mening
dat nu de Amerikaanse atoom hysterici
enigermate tot bezinning zullen komen.
De Daily News meent dat Stalin zelf
de proeven heeft bijgewoond.
Het Vaticaan-dagblad „Osservatore-
Romano" zegt dat nu de enige redding
gelegen is in wederzijdse ontwapening.
Tenslotte nog de reactie van SeS-
meonof, de politieke adviseur van de
Sowjet-Russische militaire gouverneur in
West-Duitsland. Toen de leiders der
Tsjechische en Poolse militaire missies
hem gelukwensten zeide hij:
„U bent wat laat. De atoomproe-
ven hadden reeds in Januari een be
slissend stadium bereikt. De Sowjet
Unie is thans in een positie, dat zij
rustig kan afwachten, of de Weste
lijke mogendheden een atoomwapen
wedloop beginnen of ingaan op Ket
voorstel van Wysjinski in de Ver.
Naties, de atoombom te verbieden".
Wie wordt lid van de
Veiligheidsraad?
Er schijnt een nieuw geschilpunt
op te duiken in het veelbewogen
leven van de Verenigde Naities
Volgens traditie wordt een ze:el
over het algemeen toegewezen
aan een Oost Europese sfoaat,
waarvan men kan aannemen dat
Aaar politieke inzicht in vele ge
vallen in overeenstemming is met
dat van de Sovjet Unie
Nu de Oekraine de Veiligheids
raad gaat) verlaten schijnen de
La'.ijns Amerikaanse landen voor
te willen stellen Joego Slavië in de
Veiligheidsraad te benoemen,
hetgeen de positie van de Sovjet
Unie zou verzwakken Langdurige
debatten worden hierover in de
Algemene vergadering verwacht
Aziatisch Rusland
Atoomstad**?
Courses Duindigt
De uitslagen van de te Duindigt ge
houden draverijen luiden:
Senator-prijs
Voor 3 en4-jarige paarden, die nog
geen f 1000 hebben gewonnen
1 Menno Dynamic, T A v. d. Veen
2 Monte Carlo D, J. Wagenaar
3 Majoor Axkit, W Leeuwenkamp
Toto: Winnend f 10,10; plaats f 2,60,
f 7,60 en f 2,20
San Remo-prijs
Voor paarden die f 500, doch nog
geen f 2500 hebben gewonnen
1 Kingly Sister, P. Heynen
2 Mac Kinley, H C ten Hagen
3 Lucky Axvile, T. J. de Graaf
Toto: winnend f 9,80; plaats f 3,40, f 7,
f 4.
Siexn Claudy-prijs
Voor paarden, die f 25CO of meer
hebben gewonnen:
1 Leo Axkit, J. Wagenaar
2 Lady ora, H. L. Kreike
3 Junoschka, W. H. eersen.
Toto: winnend f 5; plaats f 1,90; f 6,20
f 2,40; gekoppeld: f 74.60
Ofschoon maar zeer weinig bekend ge
worden is omtrent de Russische activi
teit inzak" de vervaardiging van atoom
bommen in de loop van de laatste
maanden vier feiten bekend geworden:
de plaats van een enorme cyclotroon,
welke niet ver van Moskou werd opge
richt: de ontwikkeling van een Industrie
centrum in het Aziatische Rusland, wel
ke men reeds de „atoomsta'd" noemt en
tenslotte twee gebieden, waar experi
menten met atoombommen gedaan wor
den, zoals de Amerikanen dat In New-
Mexico, Bikini en Ewinetok deden.
weerbericht
PLAATSELIJK OCHTENDMIST
Weersverwachting, medegedeeld door
het K.N.M.1. te De Bilt geldig tot Dins
dagavond.—
ia Je nacht en ochtend op vele
plaatsen nevel of mist, overigens droog
Weer met overdag opklaringen. Meest
twakke wind en weinig verandering in
temperatuur.
Roosendaal protesteert
bij de U.N.O.
Gisteren heeft een groot aantal Roo
sendalers van boven de achttien jaar
het protest ondertekend, dat door de ka
tholieke organisaties van de stad geza
menlijk zal worden gezonden naar de
voorzitter van de Algem. Verg. der Ver
Naties. Geprotesteerd wordt tegen „de
schending van de goddelijke en mense
lijke rechten, waaronder de bevolkingen
zuchten, die te lijden hebben van een
communistisch regime". De onderteke
naars verzoeken de V.N. een einde te
maken aan „de onrechtvaardige toestand
in de betrokken landen."
De ondertekening van het protest-
schrijven ging vandaag in Roosendaal
gepaard met een gebed en boetedag
voor het katholieke deel der bevo'klng
Tijdens het hevige onweer,
dat Zaterdagavond laat boven
Rotterdam woedde, heeft) er
even een paniek gedreigd ln
de tent van het Circus Strass
burger, waar de voorstelling
nog aan de* gang was De felle
en snel opeenvolgende blik
semschichten waren zo van
binnen uist) zichtbaar, dat een
onder het publiek aanwezige
vrouw, denkende dat de tent
in brand vloog het bewust-'
zijn verloor Anderen drongen
overhaast naar de uitgangen,
waardoor enige verwarring
onitlstond
Het personeel, geholpen door de
politie, was echter spoedig de si
tuatie meester, zodat de voorstel
ling ongehinderd voortgang kon
vinden Maar d regen, die meit sttro
men neerviel zorgde toch voor 'n
onaangename verrassing De ge
hele vloer tot aan de piste liep
onder water en aan het eind van
de voorstellingheeft men door
middel van op stoelen gelegde
planken een looppad moeten ma
ken Hiermee waren lang1 niet al
len geholpen Velen trokken kou
sen 'en schoenen uit en zochten
poo:jebadend de uitgang op Ge
lukkig namen de meeste bezoe
kers het geval nogal van de vro
lijke kant op
Op drie plaatsen in.de stad sloeg
de bliksem in In de kerk van St
Albertus Magnus in Blijdorp trof
het hemelvuur de bliksemafleider,
V.van Dag ioi Dag J
geleden te Salzburg televisie- boten „Oceaan" en „Holland" bliek bekend te zijn. Een aan
opnamen van de „Salzburger zijn uitgevaren om de helpen tal arrestaties is in Frankrijk
van Daa ioi Dan^ Festspiele" gemaakt, die door de hand te bieden. De motor verricht. De minister van
y de Britse zenders uitgezonden reddingboot „Brndaris" is ook Verkeer en Waterstaat over-
De Friese Maatschappij van worden. Kapitein Wüliam uitgevaren. Het afgelopen weegt om opnieuw 50 onbe-
Landbouw en de Chr. Boeren Taylor van de „Noronic", het wcek-end waren ongeveer 260 waakte overwegen door mid-
en Tuindersbond hielden te schip dat in de haven van leiders en leidsters van de del van-lichtsignalen te bevei-
Bergum een keuring van Fries Toronto in vlammen is opge- Prot. Chr. groepen der Ned. ligen. In Wenen brak een
vee in 22 rubrieken. Kam- gaan, heeft een els tot schade Padvinders op „Woudscho- brand uit die 31 brigades han
pioenskoe werd Roosjes Roe vergoeding wegens laster inge ten" te Zeist bijeen voor hun den vol werk gaf. Niet min-
lofke 6 van^O. van der Burg diend tegen Ralph Willson uit jaarlijkse Koempoelan. Te der dan 7 gebouwenblokken
te Tietjerk. 2 October vie*t Clevelnd, die verklaarde, dat Tiel is Zondagavond hevige werden dcor het vuur aange-
Chr. Karnebeek-Bks uit Ei- de kapitein dronken was op bra.rd uitgebroken in een me- tast. In de Bulgaarse comm
bergen haar 100ste verjaardag het ogenblik van de ramp. taalwarenfabriek. Met grote partij wordt een zuivering
Zij leest^ nog dagelijks de Paul Derval, directeur van de moeite gelukte het het vuur doorgevoerd. 17 pet der leden
krant Men verwacht dat Folies Bergères in Parijs, Is te beperken tot een loods. De is geroyeerd. De Ver. Na-
de Paus, vermoedelijk in No- tot ridder van het Franse le- fabrieksgebouwen van de jam ties hebben een 'commissie in-
vember van dit jaar, zal be- gioen van eer benoemd, we- fabriek „De Betuwe" liepen gesteld die het nadeel van
kend maken, dat het college gens dertig jaar sociale dienst ernstig gevaar. Tijdens ker Coca-kauwen moet vaststel
van krdinalen van 70 tot 105 Ter gelegenheid van het nospret te Amsterdam gebeur Jen. De Philippijnen zullen
zal worden uitgebreid. Een 75-jarig bestaan van de we- den gedurende het week-end consulaten openen in Batavia
44-jarige man uit Hilversum reldpostunie zal de Australi- niet minder dan 4 ernstige on en Djokja. De bekende Ne
is bij het zwemmen in de plas sche regering een postzegel gevallen. De 52-jarige derlandse ballonvaarders mevr
sen te Korienhoef verdronken van 3/2 pence uitgeven. mevr. W. werd te Lochem Boesman en echtgenoot en
De man is waarschijnlijk door Het 4157 bruto registerton door de auto van de Brazili- de heer De Vos beleefden in
een hartverlamming getroffen, metende Engelse vrachtschip aanse gezant uit Parijs .«Ange Engeland de onaangename sen
doordat hij verhit van het Empire Baltic is op de Noor- reden en gedood. Een geheim satie douanerechten te moeten
roeien, Jn het koele water dergronden bij Terschelling op Frans rap^oft over de toe- betalen van liefst 20 Pond; er
dook. De BBC heeft kort een mijn gelopen. De sleep- stand in Indo-China blijkt pu was nog 10 pond afgepingeld.
waardoor de electrische leiding
onklaar geraakte Tijdens de Hoog
mis van Zondagmorgen was de
leiding in zoverre hersteld, dat f
orgel weer bespeeld kon worden
Ook boven Zuid Beveland was
het- noodweer Een grote boerderij
met een behoorlijke hoeveelheid
graan, s!ro en hooi, alle land
bouwwerktuigen en Vjdend mate
riaal gingen verloren door een in
slaande bliksemstraal Het vee
wist men He behouden
De markt te. Goes s ond in een
oogwenk blank, wandelaars en
fietsers gingen al badend naar
huis Persoonlijke ongelukken de
den zich hier niet voor
Senator McMahon, voorzitter van het.
comité voor Atoom Energie (midden),
Senator Tom Conally" (rechts) en sena
tor William F. Knowland bespreken óe
berichtgeving in een der bladen na pres.
Truman's mededeling betreffende de
atoombomexplosie in Sowjet Rusland.
Na een bijzondere bijeenkomst van zijn
comité hernieuwde senator MacMahon
zijn voorstel dat pres. Truman en pre
mier Stalin een ontmoeting met elkaar
zouden hebben.
Ontevredenheid in
Indonesië
Alhoewel ons enerzijds berichten uit
de kringen der Ronde Tafelconferentie
bereiken over overeenstemming, althans
wederzijdse toenadering, schijnen de op
vattingen in Indonesië van minder posi
tieve aard te zijn.
In Republikeinse kringen te Batavia
heeft men, zacht uitgedrukt, met wrevel
kennis genomen van de Nederlandse
plannen om zelfs het volgende jaar nog
nieuwe troepen naar Indonesië te zenden
Zij achtten deze plannen, die o.m. uit
de begrotfg van oorlog blijken, niet in
overeenstemming met de souvereiniteits
overdracht, die als resultaat vap de.
Ronde Tafelconferentie uit de bus zou
moeten komen.
Indonesische politici, die. vooraanstaan
de functies in het partij- en regerings
leven van de Republiek vervullen, ver
klaarden dat Mohammed Hatta op de
Ronde Tafelconferentie een 2wakke hou
ding heeft aangenomen, en buiten de
andere leden der delegatie om. een over
eenkomst heeft aangegaan, die zeker niet
in overeenstemming is met de politieke
verlangens der Indonesiërs.
Rond de devaluatie
In Duitsland ls nog geen be
slissing genomen over de toekom
stige waarde van de Mark De be
slissing hangt van de Geallieerde
autoriteiten af, die aarzelen tus-
ten 25 eiï 20 pCt
In Engeland zullen de subsi
dies op levensmiddelen niet) wor
den verlaagd alhoewel dit rela
tief toch een prijsverhoging kan
betekenen Ten einde de Britten
van de noodzaak van soberheid te
overtuigen heeft de Britse mini*
ter van voedselvoorziening uteen-
gezet dat- Engeland zich in verge
lijking tot andere West Europese
staten, nog zeer goed voedt
Nederlandse handelsvertegen
woordigers zullen in Ootoher een
begin maken met het bezoeken
van verschillende Amerikaanse
sitaten, teneinde na te gaan welke
nieuwe afzetmogelijkheden door
de devaluatie zijn ontstaan
Besprekingen zullen heden
worden gevoerd over de salarië
ring vap 1.200 Belgische grensar
beiders, die in Nederland werk
zaam zijn. en die door de deva
luatie ernstig in hun loonzakjes
worden gedupeerd
Automobielen en motoren zul
len slechts met een lege benzine
tank in Engeland worden toege
laten
Verschillende gedelegeerden bij
de Ver Naties hebben en „loons-
vrlaging" te slikken gekregen door
devaluatie
Berich en uit) Australië maken
melding van een dollarlening aan
Engeland via hef monetaire fonds
van 1125 millioen dollar I" T on
den wordt het merkwaardige be
richt tegengesproken
Aan de Brabants-Beleische
grens is verhoogde smokkelactivi-
teit waar te nemen
Witte raaf...
Vooral het bedrijfsleven te Hil
versum is zeer ingenomen met 'n
voorstel, dat het college van B en
W dier gemeente thans aan de
raad heeft gedaan, nl om hef ver
men igvuldigingscijf er van de on
dernemingsbelasting, dait in de
Gooisë hoofds ad 3 bedraagt voor
het Jaar 1950 te verlagen op 2,4
Bijeenkomst „Grote Vier?"
Vernomen wordt, dat dé ministers
van buitenlandse zaken der .Grote Vier'
Bevin, Schuman, Acheson en Wisjinski.
Maandagmiddag a.s. te New York bij
eeri zullen komen. Men meent te weten,
dat tijdens deze bijeenkomst uitsluitend
over het met Oostenrijk te sluiten vredes
verdrag zal waorden gesproken.