Ikmaadüf
'N.-HOLLANDSE
i PERS 1945
Bijna
1 millioen arbeiders voeren
felle, sociale strijd
Wij bouwen
Om de erkenning van Nieuw-China
^-NIEUWS—v
5e JAARGANG Nr. 1708
Woensdag 5 October 1949
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen 0.30 per week 1.25 per
maand 3.69 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 ct per mm., familieberich
ten 18 ct By contract aanzienlijke korting
Veiantw. redacteur. J. Zoonen Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel R 1200 9971
De staalstakingen in de Ver. Staten
1000.000 mijnwerkers hebben hei werk hervai
Het Amerikaanse bedrijfsleven komt in ernstige moeilijhhe
den door de gro:e staking der metaalarbeiders die thans
sedert enige dagen aan de ga ng is. De au'ömobiel industrie
heeft nog enkele weken voorr aad ,doch dan is ook deze be
langrijke bedrijfstak stilgeleg d.
Zou dc stagnerende productie ook
nadelige invloed op het „hulp"-
program uitoefenen?
We mopperen wel eens. We kan
keren zelfs graag. En in de regel
is het de overheid, die er aan moet
geloven. Het is dikwijls zo, dat er
in die kritiek een rechtvaardig ele
ment zit, maar het is even dik
wijls zo, dat we onbillijk zijn met
onze kritiek. Het is zelfs soms zo,
dat die kritiek de perken te buiten
gaat. Wat hebben we niet dikwijls
gehoord, dat er in Nederland op
het gebied van woningbouw niets
gebeurt. En dan werd achteraan
gezegd, dat alles werd besteed voor
de s rijd in Indonesië. Hoewel we
het laatste ook betreuren en er
felle tegenstanders van zijn, kun
nen we het slechts demagogisch
noemen, als men de kri lek op de
ze wijze brengt.
Wie het pas afgekomen bouwplan van
Minister in 't Veld bekijlct. zal ook nau
welijks kunnen volhouden, dat er op het
gebied van woningbouw in Nederland
niets gebeurt. Er gebeurt nog te kort.
Het tempo, waarin woningen gereed ko
men is nog niet snel genoeg. Accoord.
Eu indien men kritiek uittefent met de
bedoeling door die kritiek mede te hel
pen aan een snellere en betere oplossing
dan hebben wij daar niet het minste be
zwaar tegen. We doen er zelfs als het
moet van harte aan mee.
Maar dan dringt het plotseling, bij het
lezen van het bouwplan voor 1950 tot
ons door. dat er nog iets anders is dan
woningbouw. Het is niet voldoende, in
dien er maar woningen worden gebouwd
en niets anders. Er moeten ook fabrieken
komen. Er moeten wegen en bruggen ge
bouwd worden. De scholen en zieken
huizen vragen om uitbreiding en ver
nieuwing. De droogmakerijen moeten
van boerderijen worden voorzien. Er
moeten kerken worden gebouwd. En er
moeten nog huizen worden hersteld. Dat
is zo maar een greep uit het bouwplan.
1950.
In totaal een bedrag, dat ver box-
het milliard uitgaat. Als we dat goed
bezien, zakt onze ontstemming over het
feit dat onze gemeente slechts enkele
woningen toegekend kreeg. Dan besef
fen we, dat de opbouw van Nederland
wel eens te plaatselijk zien. Dat het niet
alleen gaat om woningen, want dat de
mensen, die in die woningen vertoeven
een ikomen moeten hebben en dat ze
dat veelal slechts kunnen verkrijgen door
arbeid. Arbeid, die verricht moet wor
den in fabrieken. Dus moeten die fabrie
ken er komen. Dat onze kinderen onder
wijs moeten hebben, dat gegeven wordt
in scholen. Dus moeten er scholen ko
men, naarmate er meer kinderen zijn.
En als we dan on. land eens doorkrui
sen, dan valt het ons toch op, dat er
reeds veel tot stand is gebfacht. Ook op
het gebied van de woningbouw. Dit -jaar
zullen er weer veertigduizend woningen
aan de bestaande voorraad worden toe
gevoegd. Het is nog te weinig. En we
zullen al onze krachten moeten inspan
nen, om het aantal in de komende jaren
nog op te voeren Maar wie zeg dat er
in Nederland niets gedaan wordt, Js
onredelijk.
We schrijven dit niet. omdat we be
hoefte hebben een bepaalde Minister op
te hemelen. Evenmin opdat we nu in
gezapige rust zouden kunnen indomme
len. Maar wel om stelling te nemen te
gen de bewuste misleiding, die er schuilt
in het steeds maar verkondigen, dat er
in Nederland toch niets gedaan wordt.
Want dat is fnuikend voor het vertrou
wen in ons herstel en gevaarlijk voor
het geloof in democratische staatsinstel
fingen.
v. Z.
Uranium in Zwitserland
De Zwitserse commissie voor atoom
energie heeft vandaag medegedeeld, dat
er uranium is gevonden in het kanton
Tessino, maar niet in hoeveelheden, die
bij de huidige stand van de techniek
exploitabel zijn.
Er zijn enkele belangwekkende
punten te no eren bij deze sociale
kwestie. Het is niet slechts ..een
staking om arbeidsvoorwaarden",
de achtergrond schuilt dieper, en
hoewel het niet de journalistieke
gewoonte ontspruit, in de bericht
geving commentaar en nieuws te
vermengen, willen we ditmaal
hierop desondanks de aandacht
ves igen.
De staking is uitgebroken om
dat de werkgevers niet van zins
zijn de pensioen en andere
eisen der arbeiders in te willigen.
De onderhandelingen hierover lo
pen al maanden, en dat de sta
king nie teerder uitgebroken is. is
te danken aan de regeringsinter
ventie. De regering heeft nl com
promisvoorstellen gedaan, doch
ook deze werden niet aanvaard.
Thans heeft Truman van elke
verdere inmenging afgezien.
Tot zover is er niets bijzonders
aan deze staking, hoewel het ont
wrichtende element enerzijds en 't
sociale leed anderzijds zeker niet
zonder meer voorbij kunnen wor
den gezien.
Philip Murray, de leider van de
vakvereniging van st aalarbeiders
echter heeft als mede achtergrond
van deze staking verklaard, dat de
consumptie in de Ver. Staten (en
daarbuiten) geen gelijke tred
houdt me>t de productie, met ande
re woorden, er wordt meer gepro
duceerd dan er kan worden ver
kocht. De koopkracht van de mas
sa der mensen vermindert, daar
door vermindert, tevens de vraag
naar productie, dus zal er minder
worden gemaakt, dus dreigt het
spook der werkloosheid.
Nu kent Amerika vrijwel in
het geheel geen werkloosheids
voorzieningen, hetgeen bete
kent dat werklozen zo op de
rand van de hongersnood ko
men te leven. Philip Murray
eist thans als radicale oplos
sing. de instelling van de 40
urige werkweek, met behoud
van het thans geldende loon.
Daarnaast de pensioensregeling
en^ De uivoering van deze
eis zou bekekenen dat dp rege
ring in het vrije bedrijfsleven
zou moeten ingriinen en so
ciale wetten met kracht zou
moeten doorvoeren, maar daar
dit tegen de f">~<rbare princi
pes van het Witte Huis In
druist, is nv hlijk te voor
zien op welke wijze deze sta
king tot een bevredigend ein
de kan worden gebracht.
Een honderdduizend al mijnwer
kers heeft dezer dagen op aanwij
zing van de vakbondsleider Lewis
het werk hervat, doch desondanks
zijn nog 95 pCt der staalfabrieken
geslo'en en 27 ijzerertsmij nen bui
ten werking. To' op heden hebben
de arbeiders 30 millioen dollar
loonverlies; de maatschappijen
hebben 100 millioen verloren, de
spoorwegmaatschappijen hebben
wegens gebrek aan vervoer van
steenkool 55,000 arbeiders ontsla
gen.
Bela aal valse
bankbiljetten uit
Zoals onlangs reeds is gemeld, is in
Den Haag een Belg aangehouden, ze
kere M„ die betrapt was bij de uit
gifte van valse biljetten van honderd
gulden. De man heeft thans bekend,
dat hij in totaal 34 van dergelijke
bankbiljetten heeft uitgegeven, 24 In
Utrecht, 9 in Den Haag en 1 in Am
sterdam. Al deze valse bankbiljet
ten zijn reeds achterhaald. Naar de
herkomst wordt nog een onderzoek In
gesteld.
Schiphol bij nacht
Het grasveld in de Haarlemmermeerpol
der bij de Ringvaart, waar 30 jaar ge
leden het eerste KLM-vliegtuig opsteeg,
was In 1940 tot de moderne luchthaven
Schiphol uitgegroeid. Na de bevrijding
in 1945 was er weinig van Schiphol
over. 'Om haar uitstekende reputatie te
behouden, stelde de KLM alles in het
werk om in zo kort mogelijke tijd de
luchthaven niet alleen te herbouwen,
doch zelfs uit te breiden- Dit is haar ge
lukt. Schiphol kan zich tot de meest mo
derne luchthavens ter wereld rekenen.
Schiphol bij nacht: enige vliegtuigen te
gen de achtergrond van het restaurant,
waar ook s nachts grote bedrijvigheid
heerst.
Zeeleeuw bindt strijd
aan met krokodil
Een zeeleeuw is door een kroko
dil uitgedaagd tot een zwem
wedstrijd over het Kanaal. Burt
Kennedy. scenarioschrijver uit
Hollywood en manager van de
zeeleeuw, beeft een telegram van
een sportvereniging uit Cairo
ontvangen, die aanbiedt om „Ti
sah" de krokodil naar Calais te
zenden voor een Maandag te hoa
den wedstrijd Kennedy verklaar
de nog niet te weten of hij de uit
nodiging zou aannemen.
Piere Cilion. van wie Kennedy
verwacht, dat hij alle records ip
de Kanaalzwemmer!) zal breken,
door in drie uur de prestatie te
leveren, arriveerde gisteren per
vliegtuig in Parijs en verblijft in
de dierentuin te Vincennes. Vol
qens de h.iidjge plannen zou Ci
hor Zvtidag de poging wagen.
Opnieuw proces tegen
Bulgaarse dominees?
In de Ver Naties, in de politieke com
missie ad hoe, heeft Cohen, de Amerik.
afgevaardigde verklaard, dat m Juli een
nieuw proces tegen een aantal predi
kanten zou zijn gehouden. Dit proces
zou in alle stilte zijn gevoerd, om niet
een zelfde wereldberoering te verwek
ken als bij het vorige proces. Voor
gesteld werd*om vast ie stellen dat
in Bulgarije en Roemenië de menselij
ke rechten waren geschonden.
Film over leven in de
missie
Twee Nederlandse priesters uit het
bisdom Breda zijn naar Oeganda, Tan-
ganyka en Belgische Congo vertrokken
om aldaar een film op te nemen over
het leven in de missies. Beide priesters
hebben de bedoeling bij hun terugkeer
in Nederland voor de missionarissen
een thuisfront op te richten, zoals
voor de soldaten in Indonesië.
De puzzle rond de Situatie in China is niet slechts van Militair-econo
miscbe aard, doch bovenal van poli tieke
Militair is de balans definitief ten gunste van de Volksrepubliek door
geslagen Economisch is Tsjiang Kai Tsjek door Uncle Sam afgeschre
ven. En het resultaat van deze twee factoren is een politieke puzzle
De puzzle is voor de Sowjet-llnie
en de Oost Europese volksdemocra-
tien niet moeilijk. Mao Tse Toeng is
Communist.
De overige partijen, en het zijn er vele,
staan achter het vooruitstrevende Ba
sis program van Mao Tse Toeng. Een
consequente koers is te verwachten en
deze koers is binnenlands progressief»
en naar buiten zeker niet Sowjet-vij
andig.
Moeilijker is het voor de westblok-
mogendheden. Tsjang Kai Tsjek is nog
al onvriendelijk jegens zijn voormalige
geldschieters. Hij blokkeert Sritse sche
pen, belemmert de handel op het nieu
we China en berokkent vooral Enge
land grote schade.Bevin heeft dan ook
reeds voor enkele weken met de Ame
rikaanse minister van Buitenlandse za
ken Dean Acheson. die Tsjiang Kai
Tsjek van diefstal beschuldigde, over
een erkenning van Mao Tse Toeng on
derhandeld
Maar deze erkenning houdt in. een
V.van Dag tol Dag—
Minister Bevin, die thans
Canada bezoekt, heeft een toe
in Frankrijk zonder verblijfs- Na met de electrische wasma met de prijsstop. Zesenzes
vergunning. Vijf personen ge chine de was te hebben ge- tig olieverfschilderijen en zes
tuigde voor zijn „goed karak- daan, kwam de echtgenote v. enzevenbg tekeningen zijn gis
ter" en de verded. overhandig d. heer Ros uit Geertruiden- teren met de Westerdam in
de meer dan 100 telegrammen berg in aanraking met de blijk N. Yorl: aangcKomen voor 'n
uit vele delen van de wereld, baar de.'ecte rhbberverlengka expositie in de Verenigde Sta
>oraak aehouden tot de laar Waann steu° aan Davies' be bel. Zij kreeg de stroom door ten. De kunstwerken werden
liikse conventie van de Cana ^ördttoegezegd. Het bet lichaam en werd onmid- onder zware politiebewaking
S 9ed00d H" ""kt -arhe, Metropolitan MUSeum
kort zal de Amerikaanse orga Ja(fa [ot een stad naarad «rtneldd, gebracht.,
nisatie „Care ook pakketten t t i a fleen noterm9' omdat de De correctionele rechtbank
naar Transjordanië en Joego Aviv, sam.-n te voe marktcommissle van Bodegra te Turnhout heeft van Don-
Slavië zendên. De kortelings 9en- Ex„koning Peter van ven weigerde een notering op gen uit Princenhage (Neder
geopende pakkettendienst naar Joego Slavië is vandaag per te maken, uit protest tegen de land) veroordeeld tot 4 mnd.
Israël verloopt goed, zo heeft vliegtuig uit Parijs in Lenden houding van de CCD, die alle gevangenisstraf en tot terug-
de directeur verklaard Gar aangekomen. De regerin_ boeren verbaliseert, welke een betaling van een bedrag vat
ry Davies, wereldburger no. 1 gen van Israël en Australië hogere prijs ontvangen, dan 28.800 frank wegens het over
is tot acht dagen hechtenis hebben besloten diplomatieke f 2,03, de hoogste notering de Belgisch—Nederl. grens
veroordeeld wegens verblijf betrekkingen aan te knopen, van 13 September in verband smokkelen van nyionkousen.
streep door de tegenwoordige verhoudin
gen in de Veiligheidsraad. De nieuwe
vertegenwoordiger van China zou
n.1. in de meerderheid der gevallen de
mening van de Sowjet-Unie delen en
ook het VETO-recht bezitten.
Binnen enkele dagen zal moeten blij
ken wat voor de west-staten 't zwaarst
weegt- De economische wenselijkheid
van erkenning van Mao Tse Toeng of
de politieke afweer in de Veiligheids
raad.
OostEuropa heeft gekozen, d.w.z. de
erkenningen van Bulgarije, Hongarije,
Roemenië, Tsjecho-Slowakije enz. zijn
binnen.
OUD-MUSICI ONTEVREDEN
De gepensioneerde musici van het
concertgebouworkest, die van 1894 tot
1945 deel uitmaakten van het ensemble,
hebben via de organisatie „vereniging
van gepensioneerde leden en wed. van
het concertgebouworkest" geprotesteerd
tegen hun slechte financiële positie. Zij
herinneren aan vele beloften en bespre
kingen, doch wijzen er op. dat in de
praktijk Rechts 1 maal een kwartaal
toeslag werd uitbetaald.
Vijftien jaar voor
Viebahn en Rühl
Het Bijzonder Gerechtshof te
Amsterdam veroordeelde de 45 ja
rige Emil Rühl en de 39 jarige
Friedrch Christian Viebahn, die
gedurende de bezetiMgs ijd werk
zaam waren als kriminal sekretaer
bij de dienststelle Amsterdam van
de sicherheitsdienst tot 15 jaar ge
vangenisstraf met aftrek van de
tijd In voorlcpige hechtenis in Ne
derland doorgebracht.
De advocaa:-fiscaal. pir. M. H.
Gelinck, eiste veertien dagen ge
leden tegen beide de doodstraf
Bedorven water hz hz hz hz hzz
De langdurige periode van droog
weer veroorzaakt voor duizenden
guldens schade aan schepen in
de Londense havens. Er komt
geen vers water meer van de bo
venloop van de Theems en uit het
bedorven water in de havens stijgt
een gas op, dat de verf en de tui
gage van de schepen aantast. Dit
proces gaat zo snel. dat schepen,
die keurig in de verf de haven
binnenkomen, er na een week ha
veloos uitzien.
weerbericht
Geldig tot Donderdagavond
WARM OVERDAG.
In de nacht en ochtend: op vele
plaatsen mis, en weinig vind.
Morgen overdag: Nu en dan over
drijvende wolkenvelden. maar
droog weer, voor de tijd van het
jaar hoge middagtemperaturen en
zwakke tot matige zuidelijke tot
zuidwestelijke wind.
Voor de stilgelegde staalfabrieken en
hoogovens in de Verenigde Staten wordt
gepost. Een van de stakers van d Car-
negie Illinois fabrieken komt met zijn
drie kinderen kijken naar de posters voor
een der grootste hoogovens in de wereld
in South Chicago. '^ehaoto)
Hoe staat het met het
„staakt het vuren"?
Door de heer Krol. Christelijk- His
torisch Tweede Kamerlid, zijn aan de
minister vragen gesteld over de prak
tijk van de ordei „Staakt het vuren",
in het bijzonder op java en Sumatra.
De heer Krol zag gaarne, dat de mi
nister van Overzeese gebiedsdelen de
betreffende rapporten hierover zonder
plicht tot geheimhouding aan de Ka
mer zou willen overleggen.
Dr. Adenauer over het
Sowjet-protest
Dr Adenauer, bondskanselier van W.
Duitsland, heeft met betrekking tot het
Sowjetrussisch protest tegen de vorming
van de Westduitse regering gezegd: „In
die nota wordt beweerd, dat de grond
wet het Duitse volk is opgedrongen en
niet door de meerderheid van de bevol
king is goedgekeurd. In antwoord hierop
dient verklaard te worden, dat de grond
wet door de leden van de parlements-
raad vrij en zonder dwang is goedge
keurd. Ook het parlement zelf beeft de
grondwet vrij en zonder dwang goed
gekeurd. en wel met een verpletterende
meerderheid".
Verenigde Naties in
1953 in Moskou?
De New York Times meldt, dat de
Sowjetrussische minister van buitenland
se zaken Wysjinsky erin heeft toege
stemd de algemene vergadering der Ver*
Naties in 1953 te Moskou te ontvangen
Op een besloten diner in het hoofd
kwartier van de Swjet-delegatie vroeg
de huidige voorzitter van dc algemene
vergadering, de Philippijn Romulo. of
de vergadering in 1950 te Moskou bijeen
kon komen, aldus de New York Times.
Wysjinsky noemde hierop het jaartal
1955. doch op de vraag van Trygve Lie
die ook aanwezig was. stemde hij erin
toe. dat Moksou vroeger en wel in 1953
gastheer zou zijn. zo meldt het blad.
