Ikmaaidei
.LLANDSE
PERS 1945
8 October viering in volle gang
De Bijbel
Oostduitse republiek gevormd
Otto Grotewohl minister-president?
NIEUWSs
5e JAARGANG Nr. 1481
Zaterdag 8 October 1949
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen /0.30 per week ƒ1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 et per mm., familieberich
ten 18 et By contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteuri J. v. Zooneo Bureau, Riddentraat hoek Oudecjracht Tel t 7700 3971
Hedenmorgen in Alkmaar
Aubade voor Alkmaars eerste burger
Muziek, militaire mars, wedstrijden en
herdenking
Op het ogenblik» dat u deze krant in de bus krijgt, zijn de 8 October»
leesten in volle gang. Ree^s heeft een keten van gebeurtenissen plaats ge
had. De dageraad begon noeg nauwelijks te gloren, toen talrijke kinderen
met fris gewassen snoetjes zich opstelden bij de Stenen brug en zich opmaak
ten voor de wandeling naar het huis van de burgemeester in de Emma.
«traaf, waar Alkmaars eerste burger en burgeres werden verrast met een
aubade van het kinderkoor o.l.v. de heer Jonker.t Juichend Wenken de
kinderstemmetjes door <*e prille vroegte. Dit gebeuren werd opgeluisterd door
het muziekkorps „GoH Deo Gloria". Het begin was er. En mocht een trac
tatie daarbij ontbreken? Neen, want is de wekroep van deze kinderen
aan het begin van de grote dag, eigie olijk niet het mooiste van onze 8
October?
Daar hadden dan die liederen geklon
ken voor de burgemeester. Het Reveille
lied en Viva la musica en De Klokken
van Alkmaar en 't Ros Beijaard, gezon
gen door Alkmaars hope. Op een heer
Jijk kinderlijke wijze, die het hart ver
warmt en vertrouwenwekkend is. Daar
mocht geapplaudisseerd worden en met
vlaggetjes gezwaaid. En al zou men een
kerel zijn van twee meter en bokser v.
.Geestelijk leven
Wanneer cr over de Bijbel gespro
ken wordt over wat hij geeft en
wat hij zegt; over wat hij voor het
mensenleven betekent stuiten we op
allerlei misverstand.
Immers voor velen is dit boek een
boek van wijsheid, van schoonheid,
van ernst; een boek, waaraan ze ge-
hecht zijn: een reeks van zinrijke ver
halen als een verzameling sprookjes,
wijze raadgevingen, een hoogstaande
moraal, stichtelijke woorden, en nog
veel meer. Alles mooi en goed: ze zou
den dit boek niet graag willen missen.
Het geeft een schone begeleiding, als
het leven licht is en blij: een zoete be
dwelming in uren, dat ik geslagen neer
zit; een plechtig uitgeleide bij mijn
dood en begrafenis.
En is het niet zelfs met menig chris
ten. zó. dat hij zeggen moet: ..Ja, meer
is dir boek feitelijk voor mij niet!"
Franje, omlijsting, camouflage van de
harde en ruwe kanten van het leven.
Maar werkelijk ingrijpen in mijn leven
doet het niet!
Ja, zo gaat het! In feite gaan we
onze eigen weg. En als de omstan
digheden zó worden, dat we die Bijbel
niet meer kunnen gebruiken, omdat het
tc erg wordt; als er een tijd komt, dat
er geen plaats meer is voor franje of
omlijsting, of camouflage, dan leggen
we (of liever: gooien we) hem aan
de kant en zien onszelf te redden, en
doen wat ons het beste voorkomt.
Toch bedoelt de Bijbel wel iets meer
dan te dienen als aanvulling of ver
siering. Hij is niet nuttig In dien zin,
dat hij prachtig gebruikt kan worden
om de leemte in ons leven wat aan
tc vullen; om in ons bestaan, gezien
het vele onharmonische in deze wereld,
wat meer harmonie te brengen, zich
aanpassend aan wat wij schoon en aoet
en plechtig vinden.'
De Bijbel bedoelt het volkomen an
ders! Want het is geen boek, waarin
de beste gedachten der mensheid zijn
samengebracht, maar het is het boek,
waardoor God tot ons spreekt. Het is
niet iets. dat uit ons zelf opkomt,
maar dat van buiten van boven
op ons toekomt. Het is geen dromerij,
maar realiteit Het is reëel ook in die
zin, dat het ons een spiegel voorhoudt
waarin wij zien, wie er eigenlijk zijn,
dat het ons de waarheid zegt, op de
man af! Echter niet om ons te la
ten, waar we zijn, maar om ons van
daar uit de uitweg te wijzen. Ons le
ven, ook al beseffen wew het nauwe
lijks, is nood. bittere nood.
Nu kan het wel heel erg schoon en
zoet en misschien zelfs ook nog plech
tig zijn om een mens in nood te troos
ten met gevoelvolle woorden, maar
zou het niet duizendmaal meer waard
zijn om die mens te helpen, en een uit
weg te wijzen? Wat zou U zeggen van
een dokter, die een zieke, voor wie
een operatie de enige redding is, de
waarheid verzwijgt; die hem wel al
lerlei verdovingsmiddelen geeft om de
pijn wat te verzachten, maar hem In
tussen dood laat gaan? Is dat een
arts of een misdadiger? Het antwoord
is niet moeilijk te geven!
Als dde Bijbel zó was, verdiende
hij aan de kant gelegd, aan de kant
gesmeten te worden. Dan zou in heel
bijzondere zin waar worden de uit
spraak: „Godsdienst is opium voor 't
volk".
Maar met opium heeft de Bijbel
niets van doen! Hij bedoelt juist het
omgekeerde! Hij schudt ons wakker.
Hij laat ons zien, wie en wat wij
zijn: mensen, die een wil hebben,
maar een verkeerd gerichte wil; men
sen, die de verkeerde kant uitlopen,
hun ondergang tegemoet.
Waarom kan de bijbel ons dat la
ten zien? Omdat hij het woord is, niet
uit onze wereld, maar uit een gans an
dere wereld, de wereld van God, die
God, die machtig is te redden uit nood
«n dood!
W. WESSELDIJK
beroep, dan nog zou men zich er niet
voor behoeven te schamen, iets weg te
slikken. Het was het mooiste reveille,
dat men 2ich denken kan en wel dubbel
mooi, omdat het voor de burgemeester
zijn eigen huis kon gebeuren in tegen
stelling tot verleden jaar, toen de au
bade nog voor het Stadhuis gebracht
moest worden. Voordat de kinderen ech
ter hun liederen hadden laten weerklin
ken, hadden zij eerst al bij het samen
komen op de Stenenbrug twee liederen
gezongen. Eerst Van Alkmaar begint de
Victorie en vervolgens Het Wilhelmus.
Deze twee liederen vormden dus samen
de eerste en toepasselijke daad op deze
mooie 8 October.
Militaire rondgang
Het is 376 jaar geleden, dat een
groepje van 1300 Geuzen en 800 Alk
maarse burgers, slecht bewapend en
slecht gevoed, maar met de kracht van
het geloof 16.000 goed bewapende Span
jaarden wisten te weerstaan. Zij voer
den de volksoorlog en zoals later vaker
in de geschiedenis is gebleken, voert de
volksoorlog onvermijdelijk tot de over
winning. Dit groepje van 2100 vastbera
den mannen en ook vrouwen, lezers,
was het allereerste begin van een onaf
hankelijk Nederlands leger. Daarom
hechten wij groter betekenis aan de mili
taire rondgang, die hedenmorgen door
onze stad werd gemaakt. Hier toch mar
cheerden alle te Alkmaar gelegerde troe
pen, meest gewone jongens, de erfgena
men van hen, die 376 jaar geleden met
de wapens in de hand de onafhankelijk
heid van de Victoriestad bevochten. De
mars van de troepen, voorafgegaan door
het muziekcorps van het II T.B. uit
Haarlem, wil o.i. tot uitdrukking brengen
dat er een band bestaat tussen de vrij
heidsstrijders van toen en de soldaten
van nu, vrijheidslievende burgers in uni
forra.
Tussen 10 en half twaalf
Maar de plechtigheden en herdenkin
gen werden voortgezet en zonder ver
wijl bevonden zich uw verslaggevers
tussen tien uur en half twaalf op de
verschillende punten in de stad, waar
wat te doen viel. Daar was de turnde
monstratie van de Alkmaarse turnver
enigingen „De Halter" en „Turnlust",
die op aanschouwelijke wijze de charmes
van het turnen tot uitdrukking brach
ten Hier werd turnen gedemonstreerd, zo
a's men dat zijn kinderen zou willen la
ten leren. Een lust voor het oog, die
met lenigheid en veerkracht uitgevoerde
oefeningen. Wij, Alkmaarders. moesten
nog sterker beseffen, wat een waarde
wij bezitten in deze turnverenigingen.
Laat men hier niet zien, wat de spreuk
zeggen wil: „Een gezonde geest in een
gezond lichaam? Weer liet Soli Deo
Gloria" horen, wat het waard is. En
nu wij toch deze naam schrijven, mee
ten wij nog een fout herstellen. Wij
hebben li te snel deze dag willen ver
Slaan en verzuimd U mededeling te
doen, van de koraalmuziek van „Soli
Deo Gloria" van het bordes van 't stad
huis, waarvoor een stevige belangstel
ling bestond. Een koraalmuziek, die
diepe indruk maakte op de toehoorders
omdat zij een snaar raakte, die in ieder
mens is: religieus besef, e
Behendige jongens
Inmiddels hebben wij ook de jongens
bezig gezien bij hun behendicheidswed
strijden op de Laat tussen de Brillesteeg
en de Schoutenstraat Wat al vrolijkheid
nog opgeluisterd met gramofoonmuziek,
die door de heer Kamper werd uitge
zonden. Schuilen onder deze jongens
misschien kampioenen, die later de Alk
maarse kleuren op de sportvelden zul
len verdedigen.' Wij geloven het, want
er kwam heel wat flghting spirit bij deze
kinderen naar vore.i. Ook op het gebied
van de sport zal Alkmaar zich niet
voor zijn toekomst bevreesd hoeven te
maken.
Gccostumeerde optocht
Twee muziekkorpsen liefst bi) de ge
costumeerde optocht voor kinderen.
Blijde kinderen, voornamelijk meisjes,
die voor een uurtje iemand anders mocli
ten zijn. Hoe kleurig waren weer de
pierrot en colomhinepakjes. Welk een
vondsten mochten wij weer in deze op
tochten aanschouwen. Kleurigheid en
blijheid. Dit lijken ons de juiste woor
den voor deze stoet van enkele honder
den. En Excelsior en St. Caecilia had
den kennelijk plezier in hun werk.
Nonstop gaat het programma door.
Tussen half twaalf en 12 uur horen wij
de carillon-bespeling van de stadsbei
C lost er Meteor Vlll
De Nederlandse records voor hoog
te en snelheid, die in Augustus
door de majoor vliger Flinterman
werden gevestigd, werden bereikt
met en Gloster Meteor IV, met
welk type jachtvliegtuig de Neder
landse en Belgische luchtmachten
zijn uitgerust. Inmiddels heeft de
Gloster fabriek enige verbeterin
gen aangebracht, waardoor de
prestaties van de Me eor nog gro
ter zijn geworden. Deze Meteor
VIII zal door de N.V. Koninklijke
vliegtuigfabrieken Fokker in ons
land in licentie worden gebouwd;
voor zowel Nederland als België,
zodat de Benelux luch'macht bin
nen afzienbare tijd over nog bete
re jachtvliegtuigen zal beschikken
dan thans reeds het geval is. Ook
de Britse Royal Air Force en ande
.re landen in West Europa hebben
de Meteor VIII geadopteerd.
is thans ons dagblad verschenen
sinds een zekere men" onze
teraai debestelling mei vreugde hei
aanzeggen
En 31 December zal het voor de
80sie maal de men logenstraf
fen. die goede sier rneende ie
kunnen maken mei colportage van
va'sche geruchten uit vruchteloze
concurrenlienijd
Onze krant is er
Onze krant blijft!
aardier de beer B. J. van de Veen.
Eenvoudige liedjes, die ijl en- teer over
de stad verklinken. Liedjes, die herin
neringen oproepen aan onze schooljeugd
maar die ons vooral nog even doen
bezinnen op die grote dagen van ons
kleine volk omstreeks het jaar 1573.
Een carillonbespeling, die terecht
besloten wordt door het staige en groot
se Wilhelmus, dat altijd weer ontroert,
maar tevens kracht en moed schenkt.
Naar het Victorie-beeld.
Dan maakt Alkmaar zich op voor
de tocht naar het Victorie-beeld. Voor
op gaat het muziekcorps van het II TB
uit Haarlem. Dan volgen de bestuurs
leden van de 8 October-vereniging, het
gemeentebestuur, de gasten van de 3
October-vereniging uit Leiden en uit
Groningen. Door het oudste deel van
de stad wordt de tocht ondernomen. En
daar bij het Victoriebeeld, spreekt mr
C. J. de Lange, voorzitter van de 8
October-vereniging zijn herdenkingsrede
uit. Een briljante rede, die wij elders in
dit blad (enigszins verkort helaas we
gens de nog steeds te geringe plaats,
ruimte) hebben afgedrukt. Spreker geeft
de toehoorders een boodschap mee.
Een boodschap, die zij kunnen halen
uit onze rijke vaderlandse geschiedenis
en die vertrouwen geeft in de toekomst
van ons volk.. Dan is het plechtige mo
ment van de kransaanhechting aange
broken. Iedereen staat onbewegelijk, al
leen met zijn eigen gedachten, maar
verbonden met al die anderen met een
overheersende idee: Alkmaar had een
functie in Nederlands onafhankelijkheids
strijd. Zij zal die functie behouden.
De feestelijkheden zijn thans in volle
gang. Wij wensen U een genoeglijke
dag. Uit het rijke nog komende program
ma doen wij een greep: Kortebaandrave
rijen. Fantasie- en Sprookjesoptocht, con
eert in de Grote Kerk door Orpheus, en
tenslotte een schitterend feestvuurwerk
aan de Noorderkade. Dat besluit de dag
feest in onze fraai versierde stad.
Na de vorming van een Westduitse regering in de Amerikaarfse, Britse en
Engelse zone is in de Russische zone de Oostduitse regering een feit geworden.
Johann Dieckmann, lid van de liberaal democratische partij, voorzitter van de
kamjr, verklaarde dat de socialistische eenheidspartij, die de sterkste partij in
ie V uner Is. hem had medegedeeld, dat zij Otto Grotewohl candidaat zal stel
len.'vocir de functie van minister-president. Grotewohl zal tijdens bet week-
eindè een regering vormen, die hij Woensdag aan de kamer zal presenteren.
Men verwacht dat de nieuwe Oost
duitse regering zich tot de vier bezet-
tingsmogendheden zal richten met het
verzoek de bezettingstroepen uit Berlijn
terug te trekken. Reeds Is er een aan
vang gemaakt met de ontruiming van 't
gebouw, waarin de Sowjetrussische cen
trale „kommandatura" was onderge-
gebracht. In Duitse kringen, die zeggen
nauwe verbindingen met het Sowjetrus
sische hoofdkwartier te onderhouden
Is Rien Terlouw prof?
Naar „Het Vrije Volk" meldt, dreigt
er een relletje te ontstaan rond de stoe
re figuur van Rien Terlouw, spil van
ons nationale elftal. Terlouw is n.1. on
langs overgegaan naar Sparta. o.a. sa
men met de bekende keeper Landman
van Neptunus.
Thans heeft een be
stuurslid van DCV,
vermoedelijk uit
wraak, bekend ge
maakt. dat Rien,
toen hij nog voor D
CV speelde, regelma
tig geld uit de club
kas heeft ontvangen.
Men spreekt zelfs
v. regelmatige week
bijdrage van f20, die
hij een jaar lang zou
hebben gekregen.
Dit zou evenwel be
tekenen, dat niet al
leen Terlouw, doch
ook bestuursleden v.
DCV de amateursbe
palingen hebben ge
schonden. De zaak
is in onderzoek bij de
commissie voor het
amateurisme.
RIEN TER LOUW
prof?.
v.van Dag tot Dag
In Bolsward en Makkum staan
water is geraakt. Het ontziel
de lichaampje werd enige uren
na het ongeval doof de politie
gevonden. De burgemees
ter van Bloemendaal heeft in
tegenwoordigheid van 'n groot
vangen, waarin Hitier wordt gin Juliana in Juni te Soest-
verheeriijkt. Zij zijn in Mun- dijk geposeerd heeft, is ge-
chen, Stuttgart en Koblenz ge kleed in het Kroningskleed,
post. Een onderzoek is inge- dat door de Koningin is af-
steld. Volgens een bericht gestaan. De Japanse politi-
in de Zuid-Afrikaanse pers cus Takao Saito is heden op
heeft vorige maand te Kaap- 86-jarige leeftijd te Tokio
wordt gezegd, dat het drieduizend man
sterke Sowjetrussische garnizoen op
Potsdam en andere plaatsen in de buurt
van Berlijn zal worden teruggetrokken.
Wilhelm Pieck, leider van de SED.
deelde mee, dat op 15 October van het
volgend jaar algemene verkiezingen zul
len worden gehouden. Op de verenigde
vergadering van de eerste en tweede ka
mer, zal dan worden aangegeven welke
bevoegdheden de nieuwe Oostduitse re
gering zal bezitten en In hoeverre haar
gezag zal worden beperkt doof de Sow
jetrussische eisen op het punt van her
stelbetalingen, het legeren van troepen
en door andere beperkingen, samenhan
gend met de status van bezet gebied.
Onder de leden van de regering zal ook
een minister van buitenlandse zaken zijn-
Het voedsel der
toekomst
Voor een klein gezelschap van hoog-
lararen hield dr. R. van Sengbusch uit
Goetónflen een voordracht over de
plantenveredeling, speciaal over de lut.
pineplant. De Duitse geleerde herin
nerde er aan, dac hij in 1927 er in
was geslaagd mutantena te vinden van
de lupine, die geen bitterstof hadden,
zodat deze plant geschikt werd voor
veevoeder. Door kruisingen lukte het
in de volgende jaren de lupine, die
slechts geschikt was voor groenbemes
ting. van een wilde plant tot cultuug.
plant te maken. Het gaat er nu om,
aldus de Duitse onderzoeker, ergens ter
wereld een veredelingsstation er mede
te belasten de lupineplant op een hoger
peil te brengen. Het moet mogelijk zijn,
deze plant met een zeer hoog eiwitge
halte (45 tot 50 pet) ook voor mense
lijke consumptie geschikt te maken.
Slaagt men daarin, dan zal de lupine
spoedig ons hoofdvocdsel kunnen wor
den. Zij heeft dezelfde eigenschappen
als de sojaboon.
een aantal appelbomen in bloei aan{a] inwoners der gemeen- -
Hier en daar ziet men aan te een monument onthuld, dat stad een elfjarig blank meisje overleden. Dc minister van
dezelfde boom zowel vruchten nagedachtenis eeri van de het leven geschonken aan een sociale zaken heeft aan de ge
als bloesems Op „bolleton driehonderd Ingezetenen, die dochtertje van zes pond. Moe meentebesturen medegedeeld,
gesdei" zal op de kraampjes- tijdCns de oorlogsjaren om "t der en kind maken het goed- dat ook in de winter van 1949
markt te Bolsward voor het jeven i^amen. Lewis Arm Te Londen is op 70-jarige -1950 aan personen die een
eerst in Friesland een stand- 6trong zal met zijn ,.all star" leeftijd overleden de essayist i itkering ontvangen krachtens
werkerswedstrijd worden ge.
houden. Bij een vijftal kin
deren in de gemeente Zuilen
zijn ernstige vergiftigingsver
schijnselen geconstateerd. Ver
deze "maand naar Europa ko- en journalist Rober, Lynd. de bepalingen van de sociale
men en onder meer op 12 en Van zijn boeken zijn er vele bijsrnndsregeling een brand-
13 October concerten in Bel. vertaald. Hij was litterair re. atof'rnbijslag moet worden
gië geven. Op het ogenblik dacteur van de Daily News verstrekt. rurkije heeft be
zijn onderhandelingen gaande en later van de News Chro- sloten diplomatieke betrekkin
moedelijk door het eten van teneinde dit orkest ook in Ne- nicle. De beeltenis van gen met Israël aan te knopen,
ondeugdelijke kaas De 6- jer]and te laten musiceren. Koningin Juliana heeft een Binnenkort zal een Turkse ge
jarige Gcfard Lens' wonende Verscheidene honderden inwo plaats gekregen in het beroem zaat te Tcl-Aviv benoemd
aan de Uiterste Gracht te Lei- ners van Bonn en tenminste de wassenbeelden kabinet van worden. Prinses vaa Sak
den is in de Herengracht ver- jqq ]C(]en van het Westduitse Madame Tussaud te Londen. scn-Coburg-Gotha is uit non
dronken, toen hij lopende langs paricnient hebben brieven ont- Het beeld, waari-oor Konra- garije gevlucht,
de walkant bij een misstap te
weerbericht
PLAATSELIJK
ENKELE REGENBUIEN.
Vannacht nog hier en daar
mist. Overigens 'geleidelijk
toenemende bewolking. Mor
- gen overdag meest zwaar
bewolkt met plaatselijk en
kele regenbuien. Meest zwak
ke wind aanvankelijk uit
richtingen tussen oost en
zuid, later uit uiteenlopende
richtingen. Weinig verande
ring in temperatuur.
Gislermiduu "eert M.
in Juliana de eerste steen gelegd
voor he: Curacao paviljoen van 't
Nederlands s'.udentensanatorium
te Laren. De Koningin metselt de
eerste steen.
De verlies! ijst
De regering maakt bekend,
dat hec volgende verlies in
Indo"c?:g js gerappor eerd:
Koninklijk Ned. Ind. Lïger:
Gesneuveld 18 September 1949
Man. soldt. 2e kl. inf. F. Su
manti. s bnr. 262*140"°'
Bedrijf1
bedrij
ijfsume voo r fabriekmatige
ijven richt zich tot minister
De bedrijfsunie voor fabriekma
tige bedrijven, gevormd door de:
Ned. R. K. fabrieksarbeiders (sters)
bond „St. Willibrordus", De Ned.
Vereniging van fabrieksarbeiders
(sters) en d- Ned. Bond van Chr.
fabrieks en transportarbeiders,
heeft zich in een schrijven tot de
minister van sociale zaken ge
wend aangaande het vraagstuk
der uitvoeringsorganen van de in
1950 ingaande wet op de werkloos
heidsverzekering en wachtgeldre
geling. In dit srhHjven str^'"' de
bedrijfsunhie voor fabriekma ige
bedrijven er haar verwondering
over uit, dat een aantal vakbe
driifsverenlgingen niet zijn inge
sch"ke1d. bij de 22 ui voerinesnr
ganen. die in het rapport, *-an de
Stichting van de Arbeid staan ver
meld, zoals dip voor de suikerindu
strie. de brouwrijen. de aardaopel
meelindustrie. d° strocartonindu
s'rie. de kleiwaren en aardewerk
industrie en de lederindustrie. Dit
zijn aldus dit schrijven van vak
bedrijfsverenigingen w-armede de
bedrijfsunie regelmatig samen
werkt en die zonder bezwaar kun
nen worden ingeschakeld. Men be
hoeft dan bij het tot stand komen
van de P.B.O. niet opnieuw orga
nen in het leven te roepen. De be
drijfsunie acht het voorts wense
lijk dat er voor een goede samen
werking op sociaal gebied tussen
werkgevers en werknemersorgani
saties meer vakbedrijfsverenigin
gen zijn.
Voor de uitvoering van dc werk
loosheidsvrzekering zouden niniwe
organen moeten worden opgericht.