kmaaideï
Wederzijdse beschuldigingen over
verdragsschendingen
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Waarschuwing
Advertentie met een staartje
Resiauraiie van St. Bavo-kerk
Door brand in transformator zweeg
de radio en ging het licht uit
NIEUWSn
baba
5e JAARGANG Nr. 1720
Woensdag 19 October 1949
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week 1.25 per
maand 3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 et per mm., familiebericht
ten 18 ct Bij contract aanzienlijke korting.
Vtrantw. rsdacteui. J. Zooaea Bureau, Ridderstraat hoek Oudegracht Tel. K W00 1971
De situatie in Indonesië
Derde politionele actie is onzinnig" zegt Dr Koets
Hoewel van Nederlandse zijde, bij mende van dr. Koets, in Batavia is ver
klaard dat bet onzinnig is om van de mogelijkheid van een derde politionele
actie te spreken, zoals de Sultan van Djokja in zijn kwaliteit als minister van
Defensie v. d. Republiek heeft gedaan, is toch van enige hoopgevende ont
spanning nog geen sprake. Wederzijds worden „boekjes open gedaan" en veel
verzoenende geluiden zijn er niet bepa ald te bespeuren.
(Over het algemeen wordt verwacht
dat de toestand in enkele dagen aan dui
delijkheid zal hebben gewonnen, hetgeen
gezien de spanningen en de incidentele
gewapende botsingen, zeer zeker nodig
zal zijn teneinde de explosieve situatie
te neutraliseren).
Generaal Sudirmann (links) de opper
bevelhebber van de Republikeinse strijd
krachten.
De redevoering van de sultan van
Djokja is precies op tijd gekomen. We
waren juist bezig in te dutten, ondanks
het Indonesische probleem, ondanks de
Ronde Tafel Conferentie, die hier in Ne
derland wordt gehouden en waarvoor
zelfs aanzienlijke voorbereidingen ^ge
troffen zijn, in verband met de bunen-
landse pers, opdat ze het belangrijke
nieuws, dat ongetwijfeld van een der
gelijke samenkomst uitgaat, ogenblikke
lijk naar de verschillende werelddelen
zouden kunnen zenden. Want 't nieuws
kwam slechts sporadisch en als het
kwam was het in sluiers gehuld, gelijk
Salomé. Met dat verschil alleen, dat Sa-
lomé de nieuwsgierigheid opwekte en 't
nieuws van de RTC werd afgedaan met
de dooddoener: Het zal wel goed komen.
Als alles afgelopen is, horen we het wel
En in die sfeer van gezapigheid ver
gaten we, dat het Indonesisch probleem
niet alleen bestaat rondom de zalen van
het Binnenhof, waar het probleem aca
demisch werd, maar dat het er ook nog
is In Indonesië. Wel kwamen tot ons
geruchten, maar zijn er niet altijd ge
ruchten van oorlogen geweest? En het
was zulk fraai Octoberweer. Het sport-
seizoen was weer begonnen. Waar zou
den we ons druk om maken. De zaak
was immers in kannen en kruiken?
Druk maakte zich alleen de firma
Rijkseenheid, die het sterker dan ooit
op de Rijksondergang gemunt heeft- We
hebben het optreden van deze heren ge
signaleerd, in een artikel van een paar
dagen terug. En nu komt me daar plot
seling de Sultan van Djokja onze rust
verstoren, in zo hevige mate, dat het
gerucht reeds spreekt over de mogelijk
heid van een derde gewapend optreden.
Een optreden, waarin we niet geloven,
maar waarmee In het uiterste geval re
kening zou moeten worden gehouden.
We zijn dankbaar voor de rede van
de Sultan. Zoals we ook dankbaar zijn,
voor de reacties, die er in Nederland
op zijn gekomen. Reacties die kwamen
van de zijde van Rijkseenheid, die op
hoge toon eiste, dat de onderhandelingen
ter Rondetafelconferentie ogenblikkelijk
zouden worden afgebroken. Reacties ook
van regeringszijde die krasse taal deden
horen, welke voor ons nu juist geen he
melse muziek was. Want we geloven
niet in het succes van een derde militaire
actie, zo min als we geloofd hebben in
de eerste en de tweede. Maar ook reac
ties, die er op wijzen, dat er verant
woordelijke staatslieden zijn. die het
hoofd koel en het hart warm houden.
We denken aan de samenkomst Hatta
Drees, waar ongetwijfeld is gesproken
over de moeilijkheden in Indonesië.
Want het is niet alleen de rede van
de Sultan geweest, die reden tot ong-
rustheid gaf. De toestand in Indonesië
verslech'erde. Dit was ?e verwachten.
Er zijn elementen in Indonesië, die een
vertroebeling niet ongaarne zouden zien.
Er zijn echter ook nationalisten, die uit
zuivere overwegingen willen, dat er
spoed betracht wordt, die voorwaarts
willen- Ook wij willen spoed. Want het
heeft reeds te lang geduurd, eer een
Koninklijke belofte werd ingewilligd.
Mogen we nu met wakende ogen toe-
Zien, dat het einde snel en goed is.
Want slechts een wakend volk wordt
do«>r de feiten niet verrast. v. Z.
Brits-Russische
handelsbetrekkingen
Arthur Bottomley, de Britse minister
van buitenlandse handel, heeft zich op
timistisch uitgelaten over de Brits-
Russische handelsbesprekingen die thans
plaats vinden. De S.U. wenst meer or
ders te plaatsen voor machinerieën en
andere goederen, en zal voortgaan met
aankopen van grondstoffen in 't Ster
ling gebied.
Dr. Koets heeft de opvattingen van
Dr. Lovink, de Hoge Vertegenwoordi.
ger bij de Kroon, onderschreven en do
cumenten getoond die z.i. als bewijsma
teriaal dienstdoen. Een andere Neder
landse woordvoerder sprak ten stelligste
de opvatting tegen dat er toenemende
guerilla-activiteit in Oost Java zou zijn
waar te nemen- Hij noemde enige inci
dentele gevallen op. doch deze zouden
niet verontrustend zijn.
De UNCI, het controlerende gemengd
samengestelde orgaan, heeft over een
uitgebreid gebied in Oost Java waarne
mers geposteerd- Berichten over het re
sultaat hiervan zijn nog niet binnen.
RTC-vertegenwoordig;rs in ons land
hebben verklaard in elk geval eind Oc
tober naar Ridonesië te zullen terugke
ren, ongeacht de afloop van de con
ferentie.
De belangrijkste uitlatingen deden dit
maal opnieuw de Sultan van Djokja-
karta en mr. Wongsonegoro. Zij wezen
er op dat „ruim 4000 man republikeinse
troepen zijn ontwapend. De Nederlan
ders hebben hierdoor de order staakt 't
vuren geschonden. Dit noemden zij lijn
recht in strijd met de Wapenstilstands
overeenkomst, daar integendeel alle ge
vangenen zouden moeten worden vrijge
laten."
Tenslotte verklaarde nog een Repu
blikeinse woordvoerder dat de Republi
keinse positie zo sterk was dat bij een
eventuele botsing het voordeel aan de
zijd® .-vi de Republiek zou zijn.
Via N derlandse zijde is nog mede
gedeeld Uat een voorstel, tot terugtrek
ken van Nederlandse troepen op hoofd
wegen en grote steden militair onverant
woord zou zijn.
Vissersscheepje op
dijk geworpen
Maandag is het visserscheepje „Vlis
singen 20", dat in de nacht van Zon
dag op Maandag ter visvangst was uit
gevaren, maar op zee moeilijkheden
kreeg doordat een visnet in de schroef
verward was geraakt, stuurloos op de
dijk bij Westkapelle geworpen. De uit
gezonden noodseinen werden niet opge
vangen. De bemanning heeft inmiddels
het «cheepje verlaten.
Strubbelingen bij de
Ronde-Tafelconferentie
De Ronde Tafelconferentie kent geen
algehele vertegenwoordiging van de In
donesische volkeren. Verschillende vol
keren of bevolkingsgroepen worden ge
hoord als z.g. „waardevol belang", d,
w.z. er wordt acte genomen van hun
wensen, doch op de beslissingen heb
ben zij geen invloed.
De vertegenwoordigers van de Mina
hassa en de Ambonezen hebben tegen
deze willekeurige behandeling scherp ge
protesteerd.
Zij weigerden zich te laten horen en
zonden een protest aan de Ver. Naties.
Zij achten deze behandeling in strijd
met de democratie en het zelfbeschik
ldngsrecht der volkeren.
Sollicitanten konden onverrichterzake
huiswaarts keren
Vorige week heeft in enkele bladen
een advertentie gestaan, waaHn aan een
welbespraakt meisje van ongeveer twin
tig jaar een betrekking in 'n holetbedrijf
te Antwerpen werd aangeboden tegen
een salaris van f 400 per maand, terwijl
bovendien voor vrije kost en inwoning
en verlof voor tewerkstelling in België
zou worden zorg gedragen. Gegadigden
konden zich Zondag in een café te Rot
terdam presenteren.
Verschillende meisjes, die er wel iets
voor voelden, n^ldden zich. In het be
wuste café werden zij ontvangen door
Tegenstellingen tussen
Rotterdam en Antwerpen
De oude strijdbijl tussen Antwerpen en
Rotterdam is opnieuw opgegraven. Door
de devaluatie zijn de Belgen in nog
grotere moeilijkheden geraakt. Zo ver
dienen b.v. de Antwerpse havenarbei
ders 41.67 fres. per uur, de Rotterdam
se in verhouding slechts 18,48.
Er Is thans een gemengde commissie
benoemd, waarin voor Nederland oud
minister van Steenbergen zitting heeft,
die, behalve een groot ontwerp, dat de
finitief de samenwerking in het Bene-
luxraam moet regelen, ook dit oude
strijdpunt 2al dienen op te Jossen.
In verschillende Belgische kranten
wordt over de Benelux conferentie van
het afgelopen weekend slecht gecommen
tateerd. Men verwijt de Nederlanders
halsstarrigheid en adviseert oriëntering
op Frankrijk, Italië en West Duitsland,
i.p.v. samenwerking met Nederland.
een Belgisch echtpaar, dat met een wa
gen naar Rotterdam gekomen was. De
politie, die ook haar voelhorens eens
uitgestoken had, was eveneens van de
Partij. Zij deed Zondagmiddag een inval
in het café en heeft het echtpaar aange
houden. Het bleek, dat e^ drie meisjes
aangenomen zouden worden om in het
Antwerpense café, waarvan de Belg
eigenaar is, van 's middags twee uur
tot sluitingstijd, de klanten te „anime
ren". Van iedere omgezette borrel zou
den de meisjes een gulden krijgen. Zij
zouden een vrije dag per week genieten
De zedenpolitie, die de zaak in onder
zoek had. beschikte over voldoende ge
gevens om de Belgen iets ten laste te
leggen, maar door de economische re
cherche werd tegen het echtpaar proces
verbaal opgemaakt, omdat zij van de
Rotterdamse caféhouder twee horloges
hadden meegenomen. Bij een bezoek aan
België had hij het echtpaar f 100 ter
band gesteld. Ook tegen hem werd pro
ces verbaal opgemaakt Bij eerf garage
houder haden zij nog een schuld van
f 400. Deze heeft, zodra hij vernam dat
zij aangehouden waren, beslag op de
auto laten leggen.
De Sin: Bavo kerk in het oude Zeeuw
stadje Aardenburg, dat eens een be
langrijke handelsstad was, werd tenge
volge van oorlogshandelingen in Sept.
1944 zwaar beschadigd. De 68 meter
hoge toren hield tot 28 December 1946
stand. Toen waaide hij tijdens een zwa
re storm omver.
Op het ogenblik is men bezig met de
restauratie van de fraaie toren en het
kerkgebouw, dat uit twee gedeelten be
staat, n.1. de voor- of wandelkerk, die
in Romaanse stijl gebouwd is en de
Achter- of Predikkerk, die een Gotisch
bouwwerk is. Overzicht van de restau
ratiewerkzaamheden.
De kabinetscrisis in
Frankrijk
Het ..kaatsebal. ik vang je al" gaat in
Franse parlementskringen onverdroten
voort. De MRP schijnt nog niet recht
te weten hoe ze met de situatie aan moet
Thans heeft René Mayer. (Rad.), op
zich genomen een regering te vormen.
Of hem dit gelukken zal is al even twij
felachtig als de pogingen van Moch en
Schumann. Ex-premier Queille heeft
voorlopig geweigerd zich met een nieu
we regering te belasten.
Een enorme brand in een transformator in de electrische centrale aan de
Hoge Kadijk, was de oorzaak, dat het grootste deel van Amsterdam en het
Gooi zonder electriciteit is gekomen. O ok de beide Hilversumse zenders vielen
uit. De AVRO moest de Bonte Trein stoppen, en de KRO onderbrak het
luisterspel. In Zaandam was een storing, die slechts enkele minuten duurde.
In Alkmaar zat men enige uren zonderlicht, terwijl ongeveer in heel Noordhol
land regelmatige flikkeringen optraden.
seinzaal van de brandweer. Terstond
rukte de brandweer uit. en binnen een
uur had men het vuur bedwongen.
De ontploffing veroorzaakte brand in
een oliebad. De duizenden liters olie
branden hevig. Met drie zandstralen kon
men deze ramp tot het minimum beper
ken.
Ook de waarschuwingslichten op de
Oranjesluizen en op de sluis bij Zee
burg werden uitgeschakeld, zodat de
schepen van het IJsselmeer niet naar
binnen konden komen. Op het Centraal
Station te Amsterdam heeft men van de
storing niets gemerkt en ook het elee
trische treinverkeer kon ongestoord
voortgang vinden. De beveiligingsinrich
tingen werkten niet meer electrisch,
maar werden nu met de hand bediend.
De seinlichten konden dadelijk weer
dienst doen op stroom uit batterijen.
Het zal minstens een maand duren
voor de transformator weer in werking
is. Men hoopt met enige omschakelingen
de nodige energie voor het verbruik op
de spitsuren te kunnen leveren.
Op het moment van de explosie was
in de grote hal alleen de schakelbord
wachter aanwezig. Deze slaagde erin
ongedeerd naar buiten te komen. Onmid
dellijk ging het alarmsignaal, dat de een
trale direct verbond met de centrale
Persconferentie van
Wysjinski
Wysjinski, de minister van buitenland
se zaken van de Sowjet-Unie, heeftop
een persconferentie verklaringen afgelegd
met betrekking tot de eventuele verkie
zing van Joegoslavië in de Veiligheids
raad en de controle op de atoomenergie.
De Sowjet-Unie zou zich nooit neerleg
gen bij een verkiezing van Joegoslavië
in plaats van Tsjecho-Slowakije. Het
verheugde Wysjinski dat in Amerika
ontdekt wordt dat ook de S U. atoom
bommen heeft. Hij geloofde dat dit er
toe zou kunnen bijdragen enig optimisme
te rechtvaardigen.
N.van Dag lot Dag*V
Wales hebben het werk neer lijk wegdroeg Op 23 Oct. Rivola (Italië) weigerden aan
gelegd als protest tegen de 3 zal in het toeristencentrum La de kop van de stoet de rem-
jaar gevangenisstraf, die gis- Roche (Belgische Ardennen) men van een vrachtauto, waar
teren tegen de secretaris van door de Nederlandse Reisvei-- op zich het beeld van de Ma
de communistische partij in eniging een gedenksteen wor donna bevond. De auto reed
Australië, zijn uitgesproken den aangeboden aan de Ko- achteruit de helling af op de
gebruiken van op ninklijke Touring Club van processiegangers. Een boer,
ruiende woorden Het hoofd België ter herinnering aan het die het kruisbeeld droeg, werd
winteroffensief van Von Rund tegen een muur doodgedrukt,
stedt in 1944, dat op deze Vijf personen werden ernstig
plaats tot staan werd gebracht gewond De 29 jarige mevr.
Stormen op de Atlantische Tierney, moeder van twee kin
oceaan hebben Dinsdag de reis deren, is in Londen ter dood
Een Hof van beroep voor wegens het gebruiken van op
zuiveringsaangelegenheden in ruiende woorden Het hoofd
Munchen, heeft ten aanzien van dc Poolse militaire missie
van Eva Braun, de echtgenote te Berlijn, generaal Pravin,
van Hitier, de uitspraak van heeft de Oostduitse regering
de rechtbank bevestigd, n.1. medegedeeld, dat de Poolse re
dat zij behoort tot de „lichte gering besloten heeft haar te
gevallen". Alleen haar verrao erkennen en een Poolse diplo- van verschillende schepen, die veroordeeld, wegens het ver
gen zal in beslag worden ge- matieke vertegenwoordiging in op weg naar New York zijn. moorden van het driejarig
nomen De algemene raad Berlijn te vestigen Patricia vertraagd. Men verwacht dat dochtertje van de buren. Mw
van de internationale vluchte Hunter, een 27 jarig meisje uit
ligenorganisatie heeft besloten New York. is van het tweede „Nieuw Amsterdam"
dat de organisatie na de offi- platform van de Eiffeltoren legertransportschepen
cicle sluitingsdatum, 30 Juni gevallen van een hoogte van
de „Queen Elizabeth", de Tierney beweert, dat zij haar
vijf man de moord heeft zien be-
onge- drijven De politie op Sicilië
-eer een dag te laat zullen heeft in de bergen van Calas
1950, haar werk nog een be- 126 meter. Zij raakte in haar aankomen De loodsdienst cibetla, een handlanger van
perkte tijd zal voortzetten val het eerste platform. Het in IJmuiden is stopgezet we- Guiliano en diens vrouw en
Meer dan 2500 mijnwerkers polshorloge liep nog toen de gens het stormachtige weer de bendeleider Pianelli gearres
van acht mijnen in Nieuw Z. politie het geheel verminkte Tijdens een processie te Borgo teerd.
weerbericht
Weersverwachting geldig tot
Donderdagavond:
KOELER
Voor de Waddenalnden en
de kustgebieden van Friesland
Holalnd en Zeeland: matige
tot krachtige Zuid-Westelijke
wind. Wisselend bewolkt met
enkele regenbuien. Iets koeler.
Voor het overige gedeelte van
het land: vannacht vrij koud
en ovefwegend droog met een
matige tot zwakke wind uit
Zuidelijke richtingen. Morgen
overdag wisselend bewolkt
met enkele verspreid optre
dende regenbuien en iets koe
Ier dan vandaag.
De Beigiscne
koningskwestie
De Belgische premier Eyskens is van
zijn bezoek aan de koning terugget keerd
Besloten is een volksstemming te houden
per arrondissement. Een meerderheid van
55 procent zou als „aanbeveling voor
het parlement" kunnen dienen. No,, dit
jaar zou de stemming plaats hehi.u.
De Liberalen zouden het niet eens zijn
met de visie van de koning op d^ ca
pitulatie.
Hoge politiefunctionarissen
als Jodenvervolgers?
Bijzonder Gerechtshof een zaak tegen
een voormalige politierechercheur van
het bureau Joodse Zaken te Amsterdam
Verdachte had aan diverse arrestaties
medegewerkt en hoorde nogmaals levens
lang tegen zich eisen. Tot zover dos
niets bijzonders.
Mr. v. d. Does. de verdediger, ver
klaarde echter onlangs nog in besloten
kring een film te hebben gezien, waarop
jodenrazzia's voorkwamen en waaraan
hoge politiefunctionarissen deelnamen,
die thans nog in dienst zijn.
Deze krasse beschuldiging, die wd
waarheid kan bevatten, dient o.i. na
drukkelijk te worden onderzocht, zowel
om de eer van het politiecorps ener
zijds, als de rechtvaardige vervolging
van jodenvervolgers anderzijds.
Dronken man onder
de tram
Een 63-jarig man uit Spekholzerheide
is in de nacht van Maandag op Dins
dag in de buurt van Onderspekhoks
door een tram overeden en gedood. Hij
had een uit Heerlen komende tram ver
laten aan de halte Onderspekholz. hal
verwege Heerlen en Kerkrade, en ver
keerde in beschonken toestand. Toen
de tram een half uur later uit Kerk
rade komende de halte naderde zag de
bestuurder de man op de rails liggen.
De tram kon echter niet meer tijdig
tot staan worden gebracht.