Ikmaader
Engeland gaat thans ook bezuinigen
Nederlandse regering tikt militairen
op de vingers
NIEUWSv
dc- ™ade Hr,dt rraam1ZTZtrZ ZXZ SSJiJTSE? 9l
Nederlands elftal zonder veel
verrassingen
5e JAARGANG Nr. 1728
Vrijdag 28 October 1949
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen ƒ0.30 per week ƒ1.23 per
maand 3.65 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 et per mm., familiebericht
ten 18 et Bij contract aanzienlijke korting.
Versobering op alle gebied- Het leger van
750.000 man blijft gehandhaafd
Hetgeen wij dezer dagen in een beschouwing aantipten, n-1. de versobe-
ringskoers van de Engelse regering, krijgt thans rijn beslag. De debatten over
een door Attlee aangekondigle bezuiniging tot een bedrag van 280 mfllioen
pond, dit is ongeveer 3 milliard gulden, rijn begonnen. De Conservatieven, die
aanvankelijk enigszins aarzelend tegenover de rede van Attlee stonden, heb
ben inmiddels hun wantrouwen duidelijk uitgesproken- Het was gisteren de taak
van Stafford Cripps, de Laboor.minister van financiën, de gevolgde koers te
verdedigen.
STAFFORD CRIPPS
Vervangingswaarde
Het debat in de Tweede Kamer over
het Wetsontwerp, dat de oorlogsschade
regelt, is voor de regering niet aange
naam. Er worden harde noten gekraakt
en de oppervlakkige toeschouwer moe-
wel de indruk hebben gekregen, dat de
regering een en al hardheid is, terwijl
daartegen vele Parlementsleden blaak
ten van liefde voor de door de oorlog
g- roffenen. Het debat ging in hoofd
zaak over de al of niet schadeloosstel
ling op basis van de volledige vervan
gingswaarde. Als men er niet verder
over nadenkt, is men geneigd te zeggen
De schade door de oorlog aan de eigen
dommen van de onderscheidene, burgers
veroorzaakt, moe* door de gemeenschap
dat is dus de Staat, in zijn geheel wor
den vergoed. De gelukkigen behoren
met vreugde te betalen voor de onge-
lukkigen. Zo eenvoudig is de zaak ech
ter lang niet
De staat is door de oorlog in een
afschuwelijke financiële positie geko
men. De staat kan maar niet doen wat
ze wil. Ze zal zich op financieel gebied
beperkingen moeten opleggen. En nu
ls het o.i. een gezond standpunt, dat de
staat de oorlogsschade vergoedt, met
de bedoeling, dat de getroffenen weer
een boterham zullen kunnen verdienen.
Dat degenen, dr daar te oud voor zijn,
een rustige oude dag zullen genieten.
Dat aan de jongeren een behoorlijke
toekomst wordt verzekerd. Deze nor
men .zijn volstrekt onmisbaar en
noodzakelijK om een gezonde volksge
meenschap op te bouwen. Maar het
andere' Wat betekent het, als men
aandringt op vergoeding volgens ver
vangingswaarde? Heeft men zich dat
wel eens goed gerealiseerd7
Het wil zeggen, dat de talloze villa
bewoners b.v. in de streken van Arn
hem. die kastelen van huizen hadden,
met een voor de oorlog reeds zeer kost
baar meubilair, met kunstschatten, die
soms tienduizenden kostten, daar een
volledige vergoeding voor zullen ontvan
gen. En dat gaat ons fe ver. Wij zijn
bereid enkele milliarden op te brengen,
om de normen, welke wij boven aan
gaven, in vervulling te doen gaan. Maar
bet Is o.i. volkomen onduldbaar, dat aan
het Nederlandse volk verplichtingen woi»
den opgelegd, waardoor aan de groep
zeer rijken opnieuw alle weelde wordt
verzekerd, welke ze voor de oorlog be
zaten. Want dat moet worden opge
bracht, door het volk, dat in veel min
der gunstige levenspositie verkeert.
Of gelooft men soms, dat het de be
doeling is van allen, die nu op zulk een
ontroerende toon spreken over volle
dige schadeloosstelling voor allen, dat
deze schadeloosstelling zal worden op
gebracht door de zeer rijken voor de
zeer rijken? Gezien het politiek ver
leden van hen, zijn we daar niet gerust
op. Heeft de tegenwoordige minister v.
binnenlandse zaken, destijds als kamer
lid, van de vermogensheffing geen 400
millioen weten af te pingelen, waarbij
uitsluitend de grotere vermogens g;baat
waren? De zeer rijken, die ten gevolge
van oorlogshandelingen hun bezittingen
hïbben verloren, moeten in staat wor
de gesteld behoorlijk te leven en te
werken. Hun ouden van dagen moeten
een onbezorgde levensavond hebben.
Hun jeugd een goede toekomst. Hun
overdreven weelde behoeven ze naar
onze smaak echter niet terug te krijgen
op kosten van het Nederlandse volk.
En het bevreemdt ons zeer, dat vele
Kamerleden, die daar nu het luidst om
roepen, destijds ook het luidst hun
stem verhieven, om te beweren, dat
staatspensioen om financiële redenen
niet uitvoerbaar was.
v. Z.
Stakingen in Ver. Staten
doen invloed gelden
De staking van een millioen staal-
mijnarbeiders in de Ver. Staten beu
haar uitwerking te doen gevoelen op 't
binnenlandse Amerikaanse leven. Onge-
r 600 treinen zijn uit de dienst geno
men. President Truman zeide echter dat
er nog geen noodtoestand was ontstaan,
hij zou vooralsnog niet ingrijpen.
Stafford Cripps moest erkennen dat
de devaluatie en het plan om de import
te beperken, dus versobering, wel mid
delen waren doch geen uiteindelijke op
los; ing konden betekenen. Op korte ter-
mlin moest efficiënter worden geprodu
ceerd, dat is doelmatiger mede door
toepassing van andere productiemetho
den daarnaast moest harder worden
gewerkt en planmatig aan vernieuwing
van het machinepark worden begonnen.
Op de departementen zullen niet min
der dan 10000 man personeel ontslagen
worden, het leger moet het zuiniger aan
doen, hoewel deze bezuiniging meer pro
pagandistiscb dan financieel-ingrijpend
genoemd moet worden.
Belangrijk is dat Cripps zeide dat de
Inflatoire druk opnieuw is toegenomen.
Er moet daarom minder worden aekocht
tefwiil ook het aanbod van goederen op
de binnenlandse markt moet worden ver
mmderd. De voornaamste beperkingen
zijn op voed'eloebied. tabak er» diverse
«erfen orondstoffen.
Geen devaluatie, geen bezumtoinoen.
r-ecn Im'n^cn. "iets roti Ftiidsnd kun
nen redden, aldus StaWord Cripps, in
dien geen ernstinc verlaging van de Ie
vensstandaard wordt oeaccentecrd. HH
voorspelde een demoraliserende werkino
van deze be^i'inWna en risteos van orote
werkloosheid T/>ch ziin de bezu'nioin-
aen rrnar een inleiding, evenals de de-
vat«afio dit was.
S'erhts indien de verovering van de
markt in de landen met een harde va-
1"ta zou slagen ro.u Eneeland nere'd 2Ün
Anders vooMPelde Stafford Crinps de
ondergang van de Enoelse beschaving.
S^hm-drr en reali'tisrfier had in
derdaad neen minister kunnen zlin.
maar triest fs het dat een SorlaJisti-
-e-er'nr» de m«ssah> veramino
Va- fp hetekmus h»f rpr-oTrnat5"
controleren Van d«» vTtVi-i^i'nteM'Tior»-
"an d<> raffiiade.
»tW| van rJ- RDM O-I C.,nv>tra po
--V*ed» A't een v'»ei*/lat ..j»'r
c'aton war»on" ls genoemd. Het is een
-oer Win toestel, waarin on gerinoo
•"vWe over do oücleidingen kan wof-
moet aankondigen om het land van de
ondergang te redden. Het is de weg
terug en de erkenning dat de politieke
motieven zodanig sterk zijn, dat liever
de militaire blokvorming in stand
wordt gehouden, dan een welvaaris-
politiek tot uitvoering gebracht.
Of het nodig is? We matigen ons
geen oordeel aan, maar dat wij de vrede
bierdoor zullen winnen is zacht gezegd
zeer twijfelachtig.
Een Franse reqering
Medegedeeld wordt, dat Bildaul'
voormalig minister van binnen
landst zaken in Frankrijk, er in
egslaagd ls een regering te vor
men Hij heeft zowel de s'eun van
gematigd rechts, als gema'igd
links. De namen der ministers zijn
nog niet bekend gegeven.
Franco in de running
De Spaanse fascistische dictator. Fran
co, schijnt In de running te zijn. Na bij
rijn half-fascistische collega Salazar In
Portugal op bezoek te zijn geweest
komt thans uit Amerika het bericht dat
James Murphy, Amerikaans democra
tisch afgevaardigde, bet voorstel heeft
geopperd een lening aan Francoc te ver
strekken van 4 of 5 honderd millioen
dollar. Murphy zeide verder voorstander
ie zijn van volledige erkenning van
Spanje. Wij zijn het niet met de heer
Murphy eens.
Export van schapenvlees naar
Engeland weer herval
Nu de gewijzigd eweersomslan
dlgheden de mogelijkheid van be
derf tot een minimum hebben ge
reduceerd. is met Ingang van Dins
dag 25 October de export van
schapenvlees naar Engeland In
kader van het leveringscontract,
dat onlangs tussen de regeringen
van Engeland en Nederland is af
gesloten, hervat. De leveringen
zullen onder dezelfde voorwaar
den als voorheen voortgang vin
den. Do eerste zending fs in goe
de conditie aangekomen.
V «remtw. rsdacteuii J. v. Zoonen Bureau, Ridderitraat hoek Ouderjracht Tel 2200 JW|'
Ernstige werkloosheid in
West-Duitsland
Het aantal werklozen in West Duits
land heeft het na-oorlogse topcijfer van
1.330.000 bereikt zo deelt het West-
Duitse ministerie van arbeid mede.
Volgens het ministerie ontvangen thans
6-800.000 personen in West Duitsland
toelagen van overheidswege.
Mr. Schokking burgem.
van s'Gravenhagc
De regeringsvoorlichtingsdienst deelt
mede, dat bij K.B. de burgemeester van
Alphen aan de Rijn mr. F. M. A.Schok'
king benoemd is tot burgemeester van
's Gravenhage met ingang van 1 -De
cember a-s. (Het gerucht als zou de
burgemeester van Groningen worden be
noemd was dus onjuist).
Een „hoge militaire autoriteit" heeft
in Batavia rijn bezorgdheid utigespro-
ken over de situatie van 'de Nederland
se troepen, nadat de souvereiniteit aan
de Republiek zou zijn overgedragen. De
indruk die zijn betoog maakte was ver
ontrustend en min of meer verachtend
voor de Nederlandse politici, die thans
aan de Ronde Tafelconferentie deelne
men. De „militaire autoriteit" meende
dat bet politieke aspect op de bespre
king overheerste en aan de militaire
positie onvoldoende aandacht werd be
steed. Tevens sprak hij van dc vloot-
Belgische Kanaalzwemmer
dook in woonhuis
Donderdagmorgen omstreeks zes
uur kwam een Belgische perso
nenauto mei grote snelheid uit
de richting Utrecht door Loenen
aan de Vecht gereden. Doordat
doz.bestuurder, de bekende Belgl
sche Kanaalzwemmer Dumoulln
niet met de moeilijke situatie ter
plaatse op de hoogte was, nam
hü de boch bij hotel Raadhuis
van Kronenburgh te zwak. waar
door hij het huls. bewoond door
een weduwe, binnenreed. De neus
van de wagen boorde zich met
grote kracht door de voorgevel,
die totaal werd ontzet. Stukken
steen vlogen uii de muur en de
auto kwam eerst tot stilstand toen
zij de voorkamer halverwege was
binnengedrongen. Het mag een
wonder heten, dat de bestuurder,
die alleen In de wagen zat, geen
enkel letsel opliep. Juls deze
week is In de raad van Loenen de
kwestie besproken: in deze gevaar
lijke bocht reflectors, zg katten
ogen, aan te brengen, hetgeen
thans spoedig zal geschieden.
Schoonhoven-m ilitairen
thans vertrokken
Officieel wordt medegedeeld dat het
contingent Schoonhoven militairen, over
welke groep vorige week deining ont
stond, thans is vertrokken. Er deden
zich, naar het communiqué mededeelt,
geen incidenten voor. De soldaten zijn
per auto naar het schip vervoerd.
De troepen worden begeleid door
giestelijken van protestantse en katho
lieke overtuiging. Voor voldoende ont
spanning zou op het schip zijn gezorgd.
V»van Dag ioi Dag
engel" verschillende dijkbreu- der schipbreukelingen van het tocht door Europa maken.
ken doorgekomen. Met alle Deense schip „Ivar" zijn met 51 jeugdleden van de uiterst
macht heeft men terstond op een cba*tervliegtuig naar Ko- nationalistische Duitse rechtse
verschillende plaatsen waar penhagen gebracht. Na een paryj hebben met hun leiders
doorbraken ontstonden of bijzondere zitting van het ka- het lidmaatschap opgezegd
dreigden te ontstaan, ingegre- binet van Guatemala onder lei wegens dictatoriale maatrege-
Vier met tommyguns gewa- pen. Donderdagavond is de ding \ar. president Juan José Jcn vjjn d vkr
pende mannen hebben Donder 50-jarige matroos G. Husamet Arevalo* is in het gehele land omroepverenigingen
dagmorgen vroeg in Charento tin uit Istanboel. toen hij in heden de noodtoestand afge- avpn Kpn „rpv VARA
een voorstad van Parijs, een de Maashaven aan boord van kondigd. De Franse bond Ay KU' IS™ IN^KV'
auto van een bankinstelling 2ijn schip de „Tenar" wilde van kruideniers heeft bekend 2u'lcn in d« ™,cck van 30 °c
overvallen. Zij wisten met n flaan_ jn hct water gevallen en gemaakt, dat met ingang van t.m. 5 November onge-
buit van drie millioen francs verdronken. Men is er in November de geldende dis- v«;er cen 60 ,taluitzendingen
in hun eigen auto te ontkomen geslaagd de 103 ton metende tributiebepalingen in suiker, wijden aan de jeugd. Het
Te Trappes, nabij Versail tjalk „Geri\ die voor Ame- spijsolie en rijst zullen worden 262 ton, met"d« Nederlandse
1—c ic nnpH^rpnirpin r»T» n i_.. iljit.tii- mntAfsfnin ..Twrntp i.*; Don-
les, is een goederentrein op
stilstaande passagierstrein ge.
n land in moeilijkheden geraak- opgeheven. In Oost Duits- schip I wente l» Uon-
- t- te in veiligheid te brengen. d r t sneeuw derdagavond op de Theems in
reden. Twee en twintig perso jn Arnhem werd in het Sons- v ]j n jn hct gebied van de m'st tegen de binnenzijde
nen liepen verwondingen op. bcek paviijoen de 3dc jaarver Floren'ce zi|n tenqewlge van van de tweede boog van de
waarvan twee ernstig-^Enkele oadering gehouden van de een aardbeving 4 personen om Battersea-brug gevaren. Nie
wagons on.spoorden. Don- fervoiista esperantist» rondo het jcven gnomen. Twee an- mand werd gewond. In de
derdagavond is in Emmcle - nederlanda, of in het Neder- drMfci<iV« <Wir d» afqelopen zes maanden gingen
oord. tengevolge van het weg Jandv De vereniging van es- v^J^^f^Bü eM^ver 2767 woonhuizen en 339 boer
verpen van een eindje sigaret peranto sprekende spoorweg- Ff derijen in vlammen op.
brand ontstaan in een klamp ?mbtenaren. Om vee naar zouden verschillende per Blijkens de statistieken be'.ref-
stroo. tezamen 270 ton wegen Frankriik te kunnen smokke- ra a zoud*n verschillen e Pe verzekerina teaen
op f 3000.—. Het stro was een rotswand bij de Frans— mige dorpen steeg het water October
eigendom van de directie van haliaanse grens opgeblazen, tot de tweede verdieping der iqcmo
de Wicringermeer. Tenge- Zo konden de dieren via de D«,Pfaus helft ,n. pe^ag 9CÏÏ
volge van de No0rd-Wester kloof, die door neergestort oc 2i)n buitenverblijf te Castel volledig werklozen gecontro-
storm zijn In het gebied van steente was gevuld naar Frank Gandolfo de Amerikaanse se- leerd en 47-881 gedeeltelijk en
het waterschap „de beneden rijk worden gebracht. Tien natoren ontvangen, die een toevallig werklozen-
basis Soerabaja, hetgeen een Neder
lands marinesteunpun! zou moeten wor
den. Ook deze opmerking blijkt voor
barig te rijn.
De Nederlandse woordvoerder in Den
Haag heeft thans nadrukkelijk verklaard
dat op de RTC wel degelijk en gefun
deerd de militaire toestand ter sprake
komt. Over Soerabaia wordt ook niet
in Batavia bslist maar op de R.T.C
Dit is de tweede maal in enige weken
dat onze müitóire leiders in Indonesië
een gevaarlijke situatie doen ontstaan.
Het is thans wel duidelijk dat de Neder
landse militaire en politionele machtheb.
bers in Indonesië niet altijd binnen de
perken blijven. Laten zij zich tenminste
aan de instructies in Den Haag houden,
we hebben aan twee officiële politionele
acties werkelijk reeds voldoende gehad,
—x—
Eerste zware sneeuwval
in Zwitserland
Het afgelopen etmaal had Zwitserland
rijn eerste zware sneeuwval van het sei
zoen. De meeste sneeuw viel op de weg
over de Furkapas, tussen Andermatt en
Meiringen en op de St. Gottpas. waar
ongeveer 15 cm werd gemeten. Ook op
de wegen over de grote St. Bernhard,
de Grimselpas en «Je Klausenpas Is
sneeuw gevallen.
De beoordelingscommissie van het
Zweedse Karolinska Instituut heeft de
Nobelprijs voor obvsiolooie en Genee*
kunde toegeknd aan twe Geleerden c
zamenlijk. nl. dr WaJter Hess van he'
physiologlsch instituut van de univers:
tcit van Zuricb en prof Antonie Fca«
Moniz van de Universiteit van Lissabon
De Deense vrachtboot „Ivar die na
bij Terschelling op een mijn liep, is door
de sleepboten „Holland", „Oceaan'«
„Storiemelk" en „Texel" van de fa«
Doeksen te Terschelling 10 mijl ten N.„
Oosten van Terschelling buiten de vaar
geul aan de grond gezet. Het schip zinkt
echter steeds dieper weg. Zijaanzicht
van de „Ivar" In de hachelijke positie,
waarin het schip verkeert. Achter de
„Ivar" Is de sleepboot „Oceaan", welke
ter assistentie aanwezig Is, gedeeltelijk
zichtbaar.
6-iarig meisje verongelukt
Toen mevr. Joosten uit Amsterdam
van een bezoek aan haar zuster, mevr.
De Vries te Zaandam, terug wilde ke
ren, bracht de 22 larige Eva de Vries
haar tante met 4 kinderen naar de trein
Eva wandelde met de 4 jarige Berendina
en de 6 jarige Gerda voorop. Zij mericte
een vrachtauto, die het Ruiterveer pas
seerde. te laat op. tengevolge waarvan
alle drie werden gegrepen. Kort na aan
komst in het gemeentelijk ziekenhuis te
Zaandam overleed de 6 jarige Gerda.
De twee andere meisjes werden met een
zware hersenschudding in zorgwekkende
toestand opgenomen.
Verltfaring Renublilrpinse
minister v. voorlicMina
De minister van voorlichting
van de Republiek Indonesië, dr
Siarnsuddin. heeft od een nerscon
ferentie te Cairo verklaard, dat
..het Indonesische vo^k xün striid
zal hervat'en" als de Nederlan
ders niet in December van dit
laar het vezag aan de Tndones'ërs
nv^rdraeen.
De nremier van de Repub"ek.
"«hainmed Fntta zcu oo door
"°is uit Den eeduronde twee
Toet Arabische le'ders te
Cairo hesorekineen voeren over
de toekomst van Tndonesiëe zei
hij.
Het Nederlands elftal is voor de wed
strijd tegen België, welke Zondag 6 No
vember in bet Feyenoord-stadion te
Rotterdam wordt gespeeld, als volgt sa
mengestelds
Doel: Kraak (Stormvogels).
Achter: Van Bun (MW) en Schij-
venaar (EDO).
Midden: Van Schijnde! (SW), Ter-
louw (Sparta) en De Vroet (Feyen-
oord) (aanvoerder).
Voor: Lenstra (Heerenveen), Schaap
(Gooi), Roosenburg (Sneek), Timmer
mans (ADO) en Qavan (ADO).
Reserves: Saris (BW), Ever se (Nep
tunus), Stoffelen (Ajax) en Van der
Tuijn (Hermes-DVS)-
Nederlands Jeugdelftal
Het Nederlands jeugdelftal dat Zon
dag 6 November te Dordrecht tegen de
Belgische jeugd in het veld treedt, is als
volgt samengesteld:
weerbericht
Weersverwachting gedig tot
Zaterdagavond:
WEINIG WIND
Koude nacht met weinig wind
Hiet en daar mist en plaatse
lijk flinke nachtvorst. Morgen
overdag zwakke tot matige
wind uit richtingen tossen
Oost en Zuid- In dc loop van
de dag toenemende bewolking
maar op de meeste plaatsen
nog droog weer. Weinig ver
andering in temperatuur.
Gerberink (Enschede
Metselaar (Alkmaarse Boys) en Smit
(Volendam).
Klaassen (VVV). Smeets (Juliana)
en Gidding (MW).
Vermunt (RBC)v. Beurden (BW)
Stephan (Hefaeles). Krommert (DOS)
en Louer (NOAD).
Reserves: De Rijk (MOC). Van den
Molengraaf (PSV). Van Rheenen
(Zeist) en De Jonq (Willem TH.
