Voorlopige
constitutie Republiek
Indonesië aanvaard
N.-HOiLANDSE*
«PERS 1945
VOORLOPIG
PAUL HOFFMAN: Europa moet een worden
„Ivar" Rotterdam
binnen gesleept
NIEUWSn
Crisis in Amerika?
r
5e JAARGANG Nr. 1731
Dinsdag 1 November 1949
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen 0.30 per week 1.25 per
maand ƒ3.65 p. kwart btf vooruitbetaling
Advertenties 14 ct. per mm., familieberich
ten 18 ct. Bij contract aa; .zienlijke korting.
V«iaatw redacteur. J. Zoouaa Buieau. Riddeutraal hoek Oudeoracht Tel ft 7700 3971.]
Mr. VAN MAARSEVfc.fc.fcl.
minister van Overzeese gebiedsdel ?n,
wiens taak blijkbaar ten einde loopt.
Klare wijn
De Volkspartij voor Vrijheid en De
mocratie is in vergadering bijeen ge
weest en er is, hoe kan het anders, druk
gesproken over wat ons allen zo na
aan het hart ligt: Indonesië. En over
nog iets. Daar komen we straks op. De
geluiden die we in deze vergadering
hoorden waren niet bijzonder leuk. Dat
was trouwens te verwachten. In de
vergadering kwam duidelijk tot uitdruk
king, dat erheen aanzienlijk verschil was
tussen wat de VVD vorig jaar bij de
verkiezingen eiste en wat er nu tot stand
komt.
Dat werd in die vergadering dan ook
kernachtig gezegd. Het was wel jam
mer, dat minister Stikker niet van zich
af beet. Dan was het schouwspel vol
maakt geweest. Zoals de zaak nu ligt,
weten we niet precies waar we aan toe
zijn. Er werd natuurlijk gesproken over
het communistisch gevaar, waaraan In
donesië ten prooi zou vallen. Er werd
gesproken over eisen, waaraan zou
moeten worden voldaan, wilde de VVD
bereid zijn tot medewerking. Maar een
motie van afkeuring over het régerings
beleid werd met overgrote meerderheid
verworpen.
Dat is tweeslachtig. En tweeslachtigheid
kunnen wc in deze tijd minder dan ooit
gebruiken. Het is noodzakelijk, dat er
nu eens klare wijn geschonken wordt.
Wat wil de VVD hu eigenlijk, precies,
als ze zegt. dat onze gehele volkskracht
moet worden ingezet, om te voorkomen
dat Indonesië aan het communisme te
prooi valt? Betekent het, dat de .VVD
bereid Is, om onze jeugd in Indonesië
te laten verbloeden voor een zaak, di;
men met wapengeweld wel bevorderen,
maar niet tegenhouden kan? Het volk
heeft er recht op te weten, wat een
bepaalde politieke partij wil. Of ze tot
in lengte van dagen wil doorgaan mei
het gebruiken van geweld, of da', ze
alleen maar voor de vaak op congres
sen en in verkiezingsperioden een grote
mond ophaalt, terwijl ze in wezen niets
anders kan doen dan de koers van de
regering volgen.
Is het houden van deze congressen,
ook de C.H. Unie was dezer dagen bij
een, soms een onderdeel van een bepaal
de politieke koers, die er op gericht is,
hef bestaande kabinet te laten vallen en
te doen vervangen door een kabinet op
de incest brede basis, of zo de PvdA,
dit niet wil. door een kabinet van meer
conservatieve inslag?
Slaat daarop de zinsnede, dat de Ka
merfracties worden gewaarschuwd, voort
durend waakzaam te zijn tegen een kabi
netsformatie, die niet krachtig genoeg
zou optreden tegen het gevaar van het
afglijden naar het communisme?
Is hier sprake van een weloverwogen
offensief, waar de KVP reeds van af
weet? Verwonderlijk zou het niet zijn.
In het Voorlopig Verslag op de Rijks
begroting is er „door vele leden van de
Tweede Kamer reeds op gezinspeeld,
dat het in deze ernstige tijd van belang
voor het vaderland zou kunnen zijn,
indien de kabinetsformatie werd ver
breed". Het is een beetje belachelijk.
Want er is juist ontspanning. De situa
tie is niet meer zo ernstig als ze ge
weest is. En nauwelijks zakt de ernst
van de toestand, of zekere kringen pogen
in troebel water te vissen. Niet het be
lang van het land staat daarbij voorop.
Want dat eist. dat over de belangrijkste
zaken klare wijn geschonken wordt.
van Z.
Kort na de aanvang van de wedstrijd
LimburgiaMVV heeft van Bun gister
bet veld wegens een onwillige spier
tnoeten verlaten. Het ongemak was van
Echte aard en men verwacht dat hij in
een paar dagen weer volkomen fit zal
Xijn, Naar van Bun vertelde heeft hij
de KNVB meegedeeld, dat men voor de
wedstrijd tegen België Zondag a.s. op
hem kan rekenen.
In hef eersfe jaar uitgebreide bevoegdheden
voor presidenf en ministers Algemene vet-
kiezingen zullen over ioekomsiige slaaissiiuc-
iuur moeten beslissen.
Er is een uitvoerig document ter tafel gekomen, een document dat officieel de
onafhankelijkheid van de Republiek Indonesië proclameert, een r «-publiek die
de z-g. „Republiek Indonesia" omvat, velschillende zelf .tandige deelstaten en
andere territoriale gebieden, het totaal ongeveer gelijk aan de voormalige Ne
derlandse koloniën. Dit document, dat „vooriopigc constitutie van de R I S*"
heet, werd Zaterdag door de delegaties van de Republiek (de Sockarno—Hatta
'republiek) en Bureau Federaal Overleg getekend.
Het staat vol aanwijzingen, richtlijnen
bevoegdheidsomschrijvingen en laat daar
naast nog zeer vele vragen open. Ten
eerste is deze voorlopige grondwet slechts
geldig tot na de binnen een jaar te hou
den algemene verkiezingen, ten tweede
zullen de diverse uitvoeringsbesluiten
haar waarde eerst zuiver kunnen bepa
len.
De opzet van deze constitutie,
die ten doel heeft de definitieve
grondwet in te leiden, is niet de
mocratisch in haar voorlopig karak
ter, echter pariementair-democra
tisch wat betreft het voor de toe
komst opgetrokken beeld!
Voorlopig is de president en met hem
ongeveer 4 ministers min of meer dic-
tori'ale bevoegdheid gegeven, in dien
zin dat zij onafzetbaar zijn. De regering
kan niet vallen, ondanks een meerder-'
heid van tegenstemmen in de volksver
tegenwoordiging.
Dit maakt dat deze voorlopige grond
wet met reserve moet worden ontvan
gen- Deze reserve mag ons echter niet
verhinderen waardering te hebben voor
het streven dat er in naar voren komt,
n.1. zelfbeschikking van alle volkeren
in Indonesië, met grote bevoegdheden
tot zelfbestuur, terwijl een overkoepe
lend orgaan wordt geschapen, de Se
naat, die alle kwesties uit deze verza
meling van min of meer zelfbesturende
organen voortvloeiende, zal behandelen-
In deze Senaat zullen alle gebieden en
minderheden vertegenwoordigd zijn.
De rechtspraak is, evenals in Neder
land, onafhankelijk van de volksverte
genwoordiging en van de regering.
Als equivalent van de ons bekende
Raad van State zal een Hoge Raad zijn
intrede doen, met uitgebreidere taak.
Wij willen ons oordeel over het
bereikte accoord voorlopig opschor
ten. te veel hangt af van de wil of
macht over de uitvoering van de
richtlijnen die in de voorlopige con
stitutie zijn vastgelegd.
Tenslotte het voor onze be tuursamb-
n in Indonesië belangrijke bericht
dat gedurende twee jaren door de rege
ring van de Republiek alle bestaande
verplichtingen, die thans onder super
visie van de Nederlandse regering res
sorteren, door de Republiek Indonesië
zullen worden overgenomen. Vrijwillig
beëindigen van het dienstverband is ten-
allen tijde mogelijk. De bestaande rech
ten worden of door de Republiek of
door Nederland aanvaard.
Algemene proteststaking
in geheel Italië
Italië ligt vrijwel s.il. Het
Italiaanse vakverbond, dai
ongeveer 5 millioen leden
telt, heef; tot algemene
staking besloten, omdat
bij een botsing .ussen land
arbeiders en politie te
Crotone (Zuid Italië) twee
boeren werden gedood. Al
le indus.rieën liggen stil,
met uitzondering van de
spoorwegen en de openba
re diensten. Er zijn nog
verschillende botsingen ge
weest tussen poli-ie en bur
gerij en/of stakers, waar
bii doden en gewonden vie
len.
Enige diplomatieke vertegenwoor
dieers uit India, die een bezoek
brengen aan Australië, werden fe
Canberra door de leider van de
huidige Australische oppositie ln
het Parlement, Robert Gordon
'Menzles, offlciëel ontvangen. Mr.
Menzles was minister president
vóór Labour de liberalen in 1941
versloeg.
Weg klant, weg geld
Een bakkersvrouw uit de Jor-
daan te Amsterdam vergiste
zich Zaterdagmorgen en gaf een
klant in plaats van een briefje
van f 20 een brief van f 1000
terug. Klant en briefje zijn spoor
loos.
geen verhoging van prijs
van brood, melk, margarine,
varkensvlees, kolen en vee*
voeder-grondstoffen.
Enige belasting wijziging
Minister Lieftinck heeft aan aanvul
lende nota bekend gemaakt, waarin de
gevolgen van de devaluatie worden on
derzocht. In deze nota wordt in hoofd
•zaak alles aan de toekomstige ontwik
keling overgelaten, die nog niet nauw
keurig is te bepalen.
Voorlopig zal de minister prijsstijgin
gen op het gebied van brood, melk,
margarine, varkensvlees, kolen en vee
voeder grondstoffen voorkomen. Over
de toekomst is hier niets bekend.
De huurverhoging vindt doorgang,
evenals vermindering van loon- en in
komstenbelasting. Verhoging van perso
nele belasting is voorlop'g uitgesteld
tot 1 Juni 1950, de omzetbelastingwijzi
ging zal, naar de minister veronderstelt
voor de minder draagkrachtigengunsti
ger worden. Andere maatregelen op
financieel gebied zijn dusdanig voorlo
pig, dat wij ons van publicatie zullen
Onthouden.
Rechtse Socialisten uit
Italiaanse regering
De s'rijd tussen gematigd links
en uiterst rechts in Italië heef. me
de door de onstabiele houding van
SaragatSocialisten, tot een ver
sterking van de Casperigrpep in
"tle regering geleid. Saragat, de
leider van de rechtse Socialisten
i® thans uit de regering verdreven
eit' met hem minis.er Temerello.
r De rechtse Sodalis-en zijn dus
thans ook in de oppositie gegaan.
De handel met Amerika mag niet op een
laag peil blijven staan, daar anders grote
moeilijkheden dreigen
Devaluatie is niet voldoende, aldus
de administrateur van het Marshallplan
Paul Hoffman in een toespraak tot de
Raad van de Europese samenwerking.
Indien de handel met Amerika tenge
volge van de devaluatie blijvende op
een uitzonderlijk laag niveau zou blij
ven, dan zou dit een ramp voor Europa
zijn en voor Amerika grote moeilijk
heden veroorzaken.
Het is noodzakelijk dat de dollarin
komsten zo snel mogelijk stijgen. De
mogelijkheid daartoe zou sterk verbe
terd worden, indien de staten van Eu
ropa konden besluiten de handelsbelem
meringen die er nu nog zijn, op te hef
fen. Dan zou Europa een eenheid zijn
met 270 millioen inwoners en weer iets
betekenen in de wereld.
Kunnen de staten van Europa daar
toe niet binnen zeer korte tijd komen,
dan zal elk land afzonderlijk een prooi
worden van armlede en ontbering.
De middelen, die Hoffman allereerst
noodzakelijk achttte, waren:
Coördinatie van de fiscale en mone
taire politiek, waardoor het verschil in
geldswaarde van de verschillende munt
soorten geen belemmering meer vormt
voor het internationale handelsverkeer.
De wisselkoersen zullen onder algemeen
internationaal toezicht moeten worden
vastgesteld. Er moeten middelen gevon
den worden om de tegenstrijdigheden in
de politiek van de verschillende landen,
op economisch terrein te overbruggen
en op te heffen.
Europa zal niet gered kunnen worden
wanneer groeperingen van 2 of 3 sta
ten komen, die nauw samenwerken. Deze
groepen zullen moeten inzien, dat alge
hele samenwerking noodzakelijk is.
Naar aanleiding van deze rede is er j
reeds een commentaar gekomen van
Stafford Cripps, de Engelse minister v.
financiën, die heeft verklaard, dat Ep
geland bereid is de in_ uitvoerbelem
Na een reis van ongeveer 20 uur is
het Deense stoomschip Ivar, dat vorige
week op een mijn liep, de Waalhaven
te Rotterdam binnengesleept; Het schip
bood een ontredderde aanblik. Stukken
brood, flessen, trossen e.d. lagen her
en der verspreid. Het dek was zo glad,
dat men moeite had om op de been
,te blijven. Zondagmorgen om half acht
vertrokken de sleepboten Oceaan en
Holland er voor en het bergingsvaar
tuig Texel er.achter.
- Op de Ivar zelf waren pompen opge
steld, die gedurende de reis meer dan
$00 ton water hebben geloosd, dat
steeds met kracht naar binnenstroomde.
Ovêr het gat in het achterdek had men
een dekkleed gelegd, verzwaard met
zandzakken-.
Ondanks deze moeilijkheden gelukte
het toch nog een vaart van negen mijl
te halen. Het vertrek vanaf de plaats
van de ramp bij Terschelling geschied
de izeer onverwacht, maar het weer dat
onverwachts zeer gunstig was gewor
den, maakte dit mogelijk.
De pompen blijven intussen steeds
doorwerken, om de Ivar, die 38 graden
i slagzij maakt, watervrij te houden.
Vwvan Dag fot Dag
De regering van de Unie van
Zuid Afrika heeft medege
deeld, dat zij toegang zal wei
geren aan Seretse Khama, het
hoofd van de Bamangwato-
stam in het naburige Britse
protectoraat van Beetsjoena-
land, én zijn blanke vrouw
Ruth Williams, voormalig
Londens typiste. Het graf
van Boccaccio, schrijver van
de „Decamarone", is officieel
geïdentificeerd in de kerk van
Certaldo, nabij Florence. Het
gebeente van de beroemde
dichter kon evenwel niet on
omstotelijk worden geïdentifi
ceerd. Het echtpaar Ver
hagen te Capelle (N-Br.)
werd verrast met de geboorte
van een drieling, twee jon
gens en een meisje. .Van
welingelichte zijde werd te
Oslo vernomen, dat Noorwe
gen het toetreden van Duits
land tot de raad van Europa
zal steunen. Er is nog geen
officiële verklaring hierom
trent uitgegeven. Behalve
de violiste Ginette Neveu en
de bokser Marcel Cerdan
heeft Frankrijk bij de vlieg
ramp op de Azoren ook een
van zijn beste schilders, Ber-
nard Boutet de Monvet, ver-,
loren. In het Engelse parle
ment is officieel bekend ge
maakt, dat Engeland in de
naaste toekomst zijn man
schappen uit Griekenland zal
terugtrekken. De Zuid Afri
kaanse minister van defensie
Erasmus. heeft besloten, dat
de departementale briefwisse
ling bij de verdedigingsmacht
om de andere maand afwisse
lend in het Engels en het Afri
kaans moet worden gevoerd.
Het 1920 ton metende Duit
se schip Carl Rehder is Maan
dagavond na een aanvaring
met een Zweeds schip in het
Kanaal van Kiel gezonken en
blokkeert thans het scheeps
verkeer. Drie personen wer
den gewond. Het telefoon
verkeer tussen Nederland en
Hongkong is weer geopend
In het tijdvak van 19 Decem
ber tot 7 Januari, doch niet
op de Zondagen 25 Dec. en 1
Januari, kunnen over de recht
streekse radioverbindingen met
Aruba, Curacao en Suriname,
kerst- en nieuwjaarsgesprek
ken tegen verlaagd tarief wor
den gevoerd Het Ameri
kaanse ministerie van buiten
landse zaken heeft heden be
kend gemaakt dat de Sowjet-
russische minister van buiten
landse zaken Wisjinski ver
zocht heeft een ontmoeting te
hebben met zijn Amerikaanse
collega Dean Acheson Ed
ward R. Stettinius, voormalig
Amerikaans minister van >bui-
tenlandse zaken, is overleden-
Als gevolg van een contract
tussen de Ford maatschappij
en de Columbia Broadcasting
System, zullen er per week
gedurende vijftien uur televisA:
uitzendingen van de vergade.
ringen van de assemblee et
de commissies der VN wor
den verzorgd. Ook zullen af
gevaardigden met behulp van
draagbare televisiecamera's in
de wandelgangen worden ge
ïnterviewd. De confcrentie
voor de oprichting van een
nieuwe vakverenigingsinteriia,
tionale naast het wereldvak.
verbod zal 28 November te
Londen beginnen. Aange
zien het bij slagregen voorko
men kan. dat het zicht zoda
nig belemmerd is, dat men
vrijwel niets kan zien, raadt
de KNAC aan. bij dergelijk
weer met stadslichten dan wel
met gedimde koplampen te rij
den, als voor duisternis
voorgeschreven.
De Verenigde Staten staan voor een
ernstige economische crisis en de ban
ken vermogen niets om deze toestand te
verhelpen. 2olang de kwestie van de
stakingen niet is geregeld, zo verklaarde
de voorzitter van de Amerikaanse ban
kiersvereniging. Evans Woollen.
Op een vraag betreffende de even
tuele verhoging van de goudprijs ver
klaarde hij: „Wij zijn slechts ernstig
over deze zaak gaan denken, omdat er
zoveel over gepraat is, ik kan mij niet
voorstellen, dat het voor ons nuttig kan
zijn de goudprijs te verhogen, doch ik
kan me best indenken, wat hiervan voor
ons de nadelige gevolgen kunnen 2ijn.
Betreffende Trumans voorstellen tot
'erhoging van de belasting verklaarde
Woollen: „de begroting zou beter in
evenwicht werden gebracht door een be
snoeiing van de uitgaven."
Het grensincident tussen
Joego-Slavië-Hongarijë
Van Hongaarse zijde is een re
geringscommuniqué verstrekt, da;
ingaat op de .Joego Slavische be
schuldiging van grensschending,
door gewapende troepen. De Hon
garen zeggen het incident als on
belangrijk te beschouwen. Een
aantal gewapend? Joego Slaven
overschreed op nogal agressieve
wijze de grens en werd door vuur
wapenen teruggedreven. Er vielen
geen slahctoffers.
Rantsoenbon voor
koffie aangewezen
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede. dat de bon met de opdruk ..BD
een rantsoen", welke o.m. wordt uitge
reikt aan uit Indonesië repatriërende mi
litairen, is aangewezen als rantsoenbon
voor koffie. Deze bon geeft recht op het
kopen van 125 gram koffie.
meringen voor 82 artikelen geheel op
te heffen.
Overwogen wordt om dit aantal zeer
snel uit te breiden.
Aan het slot van zijn rede zei Hoff
man, dat de vorderingen die in Wést
Europa waren gemaakt, de verwachtin
gen hadden overtroffen.
Aan Hoffman's verzoek
zal snel worden voldaan
AAN HOFFMAN'S VERZOEK
WORDT SNEL VOLDAAN.
Vorige week maakten wij mei
ding van de in beleefde termen
gestelde eis van de leider van het
Marshallplan, nl snel vrij baan
voor de industrieën en opheffing-
van de tolmuren en gemakkelij
ker internationaal geldverkeer.
Op een thans gehouden rede
(die wij hierboven afdrukken)
heef; Hoffmann dit plan nog na
der toegelicht.
Thans wordt medegedeeld,
dat vooraans.aande politici
uit Engeland, Frankrijk, Voor
wegen. Nederland, Italië en
Portugal een plan on.werpen,
dat op korte termijn aan de
eisen van Hoffmann zal mue
ten voldoen. Dit be ekent ver
moedelijk vrijhandel ener
zijds, verscherpte sociale strijd
anderzijds.
Familievoetbal bij
40-jarig huwelijk
Ter gelegenheid van het 40jarig
huwelijksfeest van het echtpaar
v. d. BergZwezerijen te Soest,
waren de kinderen zoals gebrui
kelijk, van heinde en ver geko
men om dit feest te vieren. In
middëls hadden echter de negen
zoons van het echtpaar, Nico,
Herman, Joop, Richard. Theo,
Gerard, Antooh, Cornelis en Piet
tezamen met twee schoonzoons,
besloten het feest sportief te vie
ren. Er werd door hen een voet
balelftal geformeerd dat onder
grote belangstelling ten bate van
de Niwin een wedstrijd speelde
tegen BDC- uit Soest. Het bruids
paar. dat op een versierd podium
,zat. de bruiloftsgasten en de ta!
rijke verdere toeschouwers zagen
het „familie-elftal" een sprekende
8—3 overwinning behalen.
J
weerbericht
Geldig tot Woensdagavond
BIJNA OVERAL ZONNIG
Vannacht en morgenochtend
vele plaatsen matige of
zware nachtvorst en hier en
daar mist. Overdag droog en
in het grootste deel van het
land zonnig weer met zwakke
tot matige naar zuidelijke rich
tingen draaiende wind en on
geveer dezelfde temperatuur
fis vandaag.
Havenarbeiders veroveren
geen munitie
De vakvereniging van havenarbeiders
te Marseille, welke is aansloten bij
't algemen vakverbond (CGT) beeft
gisteren besloten het laden van munitie
voor het Franse leger in Indo China van
twee November af te staken. 60 procent
der havenarbeiders te Marseille is lid
van de C.G.T.
Men verwacht, dat de overige haven
arbeiders, die bijna allen lid zijn van
de Force Ouvriere, vandaag hetzelfde
besluit zullen nemen.