Ikrtiaafiler
NIEUWS
N.-HOLLANDSE
I PERS 1945
Bijzondere dag voor onze
redders ier zee
Triom'tocht van Hatta in Djokja
Beruchte spion-saboteur door
Milanese politie gepakt
Rare
manieren
5e JAARGANG Nr 1744
Woensdag 16 November 194Y
Uitgave Stichting JDt Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V Sprekend Papier, Alkmaar
Abonnementen ƒ0.30 per week 1.25 per
maand ƒ3.60 p. kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties 14 et- per mm., familieberich
ten 18 et Bij contract aanzienlijke korting.
Vtrant», rtdactturi J. Zoon» fiurtau, Rlddtrttiaat hotk Oadagracht Ttl K 2100 0971
Cultuur
l-V ».M •tt-'i 1b Jittu ,0
een geestelijke armoede ten toon.
die we verontrustend moeten noe
men. Als we de wijze zien. waar
op politieke problemen door de
verschillende tegenstanders wor
den behandeld hoe ze zich uit
putten in spitsvondigheden, om
te proberen of ze elkaar geen hak
kunnen zetten, dan schudden we
ons hoofd en vragen we onszelf
af. waarom of de onwaarachtig'
hp<d zo groot is.
Op ander gebied is het echter
niet beter. Wie kennis neemt van
de boeken, die er op de markt ko
men, is niet tevreden. Slechts 'n
hoogst enkele komt boven de mid
delmaat uit. Wat hebben we niet
een stof gehad vor werkelijk oe
de romans in de achter ns liggen
de jaren. En wat ls er weinig uit
te voorschijn gekomen.
Wie de kinderliteratuur be
schouwt wordt nog moedelozer.
Wel schijnen de beelromans het
hoogtepunt achter de rug te heb
hen, maar de goede kinderboeken
die er voor in de plaats zijn ge
komen kunnen we op de vingers
van onze handen tellen. Of zijn
we misschien te veeleisend ge
worden? We geloven het niet.
Veeleer egloven we, dat de achrij
vers zich laten beïnvloeden door
de verlangens naar het avontuur
lijke. dat men zegt, dat onze
jeugd bezielt. De producten, die
te voorschijn komen zijn dan
ook wel avontuurlijk, maar al te
vaak zijn ze onjuist en missen
«Ik" zedelijke achtergrond.
Aan de dichtkunst wagen we
ons niet. We hebben kennis ge
nomen van enkele gedichten, die
p<t het verzet tot ons zijn geko
men en we weten ze te waarde
ren. De rest? U vergeve het ons,
als we U zeggen, dat we ze mis
«o>i<en zeer schoon van taal von
don. maar dat ze op ons een zo
slaapverwekkende invloed had
den. dat we ze na enkele mlnu
ten maar weer neerlegden, ten
to vooriroroen. dat ze uit on
Ze -
De film? - »ve liever niet
praten over de liidensgeschiede
nis met de Hollandse film. Wat
er vertoond is. is ondanks alle
oohemellneen bijna de moeite
niet waard geweest. Alleen enke
le kleinere films hebben een voor
treffelijke indruk gemaakt. De
speelfilms zijn zonder uitzonde
ï'ntr een mislukking geworden.
Is het met het toneel beter?
En dan bedoelen we niet het spel
van de toneelkunstenaars, die in
Nederland nog een reputatie hoog
h~"*en. We heblvn meer het oog
©p de toneelwerken, die er ge
^.hrevAn wnrr^n Neg in het *.'ra
matlsche. noch in het komische
is er in de laatste Jaren een z.g-.
„thriller" geschreven.
En de radio? Is de radio eigen
lijk geen uistekende graadmeter
voor het culturele peil, waarop 'n
volk staat? Als dat zo is, dan is
het peil wel zeer laag. De luiste
raars schijnen het hoogste genot
te vinden in de bonte trein of de
bonte bal. In de regel wedijveren
se beide in kinderachtigheid. Ont
roeren door tragiek of humor,
want ook dat is mogelijk, doen ze
nimmer. Een somber beeld. Zou
het soms kunnen zijn, dat onze
'cultuur te veel beheerst wordt
door mensen, die „binnen" zijn?
Doordat er aan anderen geen
kans wordt gegeven? Het heeft
er alle schijn van, dat een ciub
hier allesoverheersend is. v. Z.
j
3
Brand bij Bruynzeel
Afdeling voor de fabricage van potloden
ernstig geteisterd Grote voorraden
verloren gegaan
Bij de Nederlandse potloodin
dustrle van de fa Bruynzeel te
Zaandam, die ls ondergebracht
ln de schaverij van deze firma
aan de Pieler Ghysenlaan is gis
termorgen omstreeks acht uur
brand uitgebroken.
In de loop van de ochtend heeft
het vuur, waartegen de vrijwillige
brandweer ln Zaandam 7 motor
spuiten in de strijd heeft gewor
pen, ernstige afmetingen aange
nomen.
Door nog onbekende oorzaak
vatten voorraden potloodhout (ce
derhout, dat in Amerika werd ge
kocht en met dollars betaald) en
gereed lag in een' opslagplaats
vlam maar dadelijk was de fa
brieksbrandweer van Bruynzeel
paraat om de strijd met de vlam
men te beginnen. De brandweer
van Zaandam was ook spoedig
ter plaatse met 4 auto en 2 mo
torspuiten. In totaal werd het
vuur met tien slangen aangegre
pen Enorme rookwolken maak
ten het onmogelijk door de nor
male Ingang ln de loods te komen
en dus hakte men gaten in de
muren, wardoor het vuur kon
worden bestreden.
Omstreeks 11 uur was men zo
ver. dat voor uitbreiding of o
verslaan naar andere loodsen
van bet vuur geen gevaar meer
bestond
De nablussing nam echter nog
geruime tijd ln beslag, omdat het
vuur nog tussen de houtstapels
smeulde.
De machines voor de potlood industrie
zijn, naar zich laat aanzien groten
deels gespaand gebleven. De voorra
den potloodhout en gereed product
en ook het daar opgeslagen verpak
kingsmateriaal zijn voor een groot
deel verloren gegaan. Mede door de
waterschade zal het bedrijf, waar on
geveer 35 man werkt, zeker enige da
gen gesloten moeten worden.
De burgemeester van Zaandam, de
heer W. Thomassen was op het ter
rein van de brand aanwezig.
Hoewel het er om twaalf uur Dins
dagmiddag alle schijn van had, dat de
band bij Bruynzeel geheel onder con
trole was, is het vuur in de loop van
de raiddag en avond verschillende ma
len opnieuw opgelaaid. Vooral om
's avonds half acht grepen de vlam
men weer fel om zich heen, zodat al
het spultmateriaal weer volledig in be
drijf moest komen. Tegen negen uur
had men het vuur zover in bedwang
dit een deel van het materieel kon in
rukken. Als oorzaak van de brand
wordt genoemd het wegspringen van
een vonk uit een lasapparaat, waarme
de men 's morgens gewerkt heeft w
De herdenking van het 125 Ja
rig ebstaan van de beide Neder
landse reddingmaatschappiien is
voor onze redders ter zee een bij
zondere dag geworden. De plech
tige herdenking ,die in do Ridder
zaal werd gehouden, w^rci bijge
woond door Prinses Wilhe'mma,
die na de rede van de minister
president dr. W. Drees, persoonlijk
een aantal ondersche-dingen aan
cU leden van de redding bootbe
manningen en van ie redding
maatschappijen uitreikte.
Een grote verrasinö was het,
toen na het officiële gedeelte on
ze Koningin geheel onopvallend
de Ridderzaal binnenkwam. Er
volgde een hartelijke begroeting
tussen de Koninklijke Moeder en
haar Dochter en daarna onder
hielden zij zich elk afzonderlijk
met vele leden vand;reddingboot
bemanningen en tal van genodig
den.
Minister president Drees deelde
in zijn toespraak mede, dat het
praedicaat „Koninklijke" aan de
reddingmaatschappijen is toege
kend.
Bokswedstrijd in 12
seconden beslist
Bokswedstrijden in de Harringay
Arena te Londen werden geopend met
een gevecht tussen de Britse zwaarge
wichten Eddie Vann en GeoTge Stern:
12 seconden na de eerste gongslag was
de winnaar reeds bekend! Vann had
door k o. gewonnen. Bij de twaalf se
conden was ook het uittellen van Stern
inbegrepen, zodat de wedstrijd eigenlijk
maar twee seconden had geduurd....
„Een ontmoeting, waarin Danny O'
Sullivan zijn Belgische tegenstander
Verhamme knock out sloeg, duurde to
taal 53 seconden.
De POSTAMBTENAREN ln Rome
gaan de regelementen nu eens
precies toepassen. Het gevolg zal
zijn, dat er een enorme vertra
gnlg in de bestelling zal komen.
Dat heeft men van regelemen
„Indonesië zal spoedig tot de organisatie
der Verenigde Naties toetreden"
De aankomst ln Djocja van Mo
hammed Hatta was als destijds
de terugkeer van de Republikein
se regering in Djocja. Langs de
gehele route van het vliegveld
naar de stad stond een menigte
opgesteld, 's Middags werd in het
palels van Sukarno een receptie
gehouden. Tot het volk zei Hatta
„ik ben er zeker van, dat het In
donesische volk de ter R.T.C. be
reikte resultaten zal kunnen ac
cepteren ofschoon zij nietbevre
dlgend zijn ln verband met '.iet
vraagstuk van Nieuw Guinea, dat
nog een geschilpunt vormt tus
sen de twee souvereine landen.
Hatta verklaarde, dat de ter
R.T.C. bereikte resultaten aan de
eisen van de vrijheidsstrijd vol
doen. Het belangrijkste is de vrij
heid en de souvereiniteit, doch
dit zijn geen problemen meer
voor Indonesië. De kwestie is
ten aanzien hiervan bereikt
Hatta zeide. dat hij hoopte dat
met het bereiken van de R.T.C.
overeenkomst alle geschilpunten
tussen het Indonesische en Neder
landse volk ook zullen eindigen.
„Spoedig zullen we tot de Verenig
de Naties toetreden, hetgeen door
Nederland zelf is voorgesteld.
Hatta zeidè, dat de ratificatie
van de R.T.C. overeenkomst of
door het werkcomité van het
KJÓ.P. óf door het gehele par
lemént zal geschieden, dit is een
kwestie waarover het kabinet nog
zal «preken. Hij verklaarde, dat
de voorlopige grondwet van de
Vrachtauto stortte In
ravijn: 8 doden
Zondagmiddag is een vrachtauto met
voetballers en supporters in de om ge
ving van Semarang in een ravijn ge
stort doordat de rem weigerde. Alk
78 inzittenden we.-den gewond, van
wie circa 50 ernstig. In het ziekenhuis
ln Kendal zijn inmiddels zes patiënten
overlden en in bet ziekenhuis in e
marang 2. De chauffeur en de naast
hem zittende knecht konden tijdig uit
de auto springen, toen zij bemerkten
dat de remmen weigerden. Zij liepen
slechts schaafwonden op, doch bevin
den zich thans ln arrest
Aanslag op Nadcrlandsa
kolonel op Java
Dertien onbekende personen bobben
Maandagavond een moordaanslag ge
plccgd op peen Ned. brigade comman
dant toen hij iich met zijn gezin in
zijn huis bevond te Djangh bij Sema
rag, aldus Franse persbureau AFP.
Zijn 16 Jarige zoon werd door een
kogel in het hoofd gedood zijn vrouw
en dochter werden gewond.
RJ.S. een compromis vormt tus
sen de Republikeinse grondwet
en het standpunt van de B.F.O.
en daarom ls zij wat uitgebreider
en niet zo eenvoudig als de re
publlkelnse. Op een vraag of er
een delegatie zal worden aange
wezen voor de aanvaarding van
de souvereiniteit antwoordde
Hatta dat de regering van de
R.I.& dit moet uitmaken.
De pofitie t< Milaan heeft een 46-
jarige Armeen, bekend als ..de profes
sor" en 24 leden van zijn terroristen-
bende gearresteerd. De politie ver
klaarde. dat de bende streefde naar
gewelddadige omverwerpingen van re
geringen, met Israël in wapens en
springstoffen handelde en spionnage be
dreef in Nederland. Italië. België.
Luxemburg, Zwitserland en Spanje-
VAN DAG TOT DAG
HET WAS EEN HELE TOUR om
de weg schoon te krijgen toen ln
Frankrijk in de nabijheid van
Le Havre een 8 tons auto met ei
eren omsloeg. Men had er niet
minder dan zeven uur voor nodig
IN AMERIKA worden in het ge
bouw van de „Chicago Tribune"
schuilkelders gebouwd tegen even
tuele aanvallen met atoombom
men. Men maakt deze schullkel
ders van rollen krantenpapier.
AUSTRALIË HEEFT NU 8 mil
Hoen inwoners. De laatste tien
jaar zijn er een millioen bijgeko
men. Voor een werelddeel is het
toch nog niet al te veel.
DE MIJNWERKERS in het Saar
gebied voelen niet veel voor aan
sluiting bij Frankrijk. Ook heb
ben ze er geen zin in. dat de mij
nen aan dat land verpacht wor
den. Ze wensen, dat de regering
van het Saargebied ze zal natio
naliseren.
DE OOSTDUITSE REPUBLIEK
zou gemakkelijk werk kunnen ver
schaffen aan het kwartmillloen
West Berlijnse werklozen, aldus
de West Duitse Minister van Ar
beid. Dan zal echter eerst de Ber
lijn se kwestie moeten worden op
gelost.
HET MOTORSCHIP ORANJE zal
Vrijdag aanstaande met 900 pasa
giers aan boord naar Batavia ver
trekken. De lust om naar de Oost
te trekken zit ons nog steeds in
het bloed
DE PROCUREUR FISCAAL noem
de de kampcommandant van A
mersfoort een misdadiger vol
komen gespeend van alle mense
lijk gevoel. Hij handhasfdé tegen
Kottala dan ook de eis van de
doodstraf.
MINISTER ACHF80N die op het
moment in Duitsland vertoeft,
was buitengewoon verheugd, dat
hij de Russische generaal Tsjoei
koff. die naar hij verklaarde, nog
een oude vriend van hem is, te
ontmoeten.
Dat kan goed worden. Berlijnse
kwestie ln een uur opgelost.
DE SNOEKBAARS krijgt 'n poos
Je vacantie. De IJselmeervissers
vinden de prijs te laag en zijn
van oordeel, dat eerst de dure
koelhuissnoekbaars maar eens op
gemaakt moet worden.
HET MINISTERIE van Landbouw
zal tijdelijk worden waargenomen
door de Minister van Economi
sche Zaken. De heer Mansholt
gaat n.L voor geruime tijd naar
Amerika.
HET NEDERLANDSE ELFTAL
zal op Woensdag 30 November
een oefenwedstrijd spelen tegen
de sterke Zweedse club Djun
gaarden uit Stockholm.
BIJ GRAAFWERK op de Nieuw
Terbregse weg te Rotterdam,
waar grote puinhopen liggen,
tengevolge van het bombarde
ment in 1940, hebben arbeiders
nog restanten van slachtoffers
gevonden.
DE CONCENTRATIEKAMPEN in
óf Oostelijke zone van Duitsland
zullen worden afgeschaft en de
gevangenen worden ter beschik
klng gesteld van de Duitse poli
tle autoriteiten. De Christen De
mocraten zouden tevens afschaf
fing van de doodstraf eisen.
DE 8TRATOCRUISER. het beken
de Amerikaanse reuzenvliegtuig
zal met Ingang van 10 Januari
in dienst worden gesteld op de
lijn New York Amsterdam Frank
fort. Zij zullen twee maal per
week Schiphol aandoen.
b de flat van „de professor" vond
de politie een grote hoeveelheid wa
pens en springstoffen die volgens de
arrestant over was van een versche
ping naar Israël, doch volgens de poli
He voor gebruik ln Italië bedoeld was.
De bende xou vier leden in het Ita
liaanse leger hebben gehad, die daar
spionneerden en met andere bendeleden
muiterij voorbereidden.
Volgens de politie had de bendt
politiek contact met de neo-fascistische
Italiaanse sociale beweging en een niet
genoemde uiterst linkse partij. De Ita
liaanse communistische partij verklaar
de. dat zij ..de professor" als spion bij
de politie beeft aangegeven na hen» uit
de partij te hebben gestoten.
ONGELDIG
Met ingang van 1 Januari
1950 worden de volgende postze
gels buiten gebruik gesteld, zij
worden voor de frankering der
halve ongeldig.
1. herdenkingspostzegels 50 jarig
regeringsjubileum HM. Koningin
Wilhelmina.
2: Zomerzegels van de uitgifte
1948
3. Weldadigheidipostzegels (kin
derzegels) van de uitgifte 1948.
Dc gezamenlijke bemanning van de
NJZ.H.R.M heeft aan de directie van
de maatschappij ter gelegenheid van
het 125 jarig jubileum een glas in lood
raam ten geschenke gegeven
Links van het raam W. Klljn. in
specteur, aan de andere kant v.I.n.r.
schipper Tot, de heer H Th de Booy,
directeur der NZHRM en schipper
Mees Toxopeua
„Wereldreizigers"
kwamen niet ver
Twee jeugdige Nederlanders, Antoon
Nordsick en Frederic Hamier, beiden
18 jaar oud, vonden het in hun woon
plaats Amsterdam te klein worden en
besloten derhalve de wijde wereld ln
te trekken, zij pakten hun rugzakken en
verdwenen met de bedoeling een reis
om de wereld te maken, een en ander
echter zonder voorkennis van hun fa
mlheleden. Door de Franse politie
werd het avontuurlijke tweetal dezer
dagen in Cannes aangehouden. Zl) zijn
ter beschikking gesteld van het Neder
landse ccmsultaat.
TENGEVOLGE VAN het slechte
weer heeft de loodsd'enst bij
Hoek van Holland veertig uur
stil gestaan.
wttrbtrichl
Een stamhoofd en vier andere
negers zijn voorgekomen in het
gerechtshof te Maserre in Basceto
land wegens rituele moord p en
vrouw, die bijna 100 jaar oud zou
zijn geweest
Ze 2ouden vorig Jaar Soptem
bei de vrouw hebben vermoord
om haar bloed en oe»nfcren te
verkrijgen voor een toverdrank,
d'e naar zij hoopten „de harten
ier blanken zou vermurwen" en
de vrijlating bewerkstellingen van
een stamhoofd uit de gevangenis.
Het betrokken staaih >-it1 wa«
wegens rltuële moord ver a*etó
en is inmidels «erechtacst-ld.
De openbare aawlag r zei. da?
de oude vrouw ontvoerd was er
dat men haar met een oriem in
de benen gestolen hri<* om Baar
bloe dte krijgt, dat men in een
fes opving. Later slorrg men haar
op het hoofd .wanaan zij klaar
blijkelijk gestorven is.
MEER WIND
Over het algmeen vee! bewolking
met plaatselijk mis» en hier en daar
wat motregen. Zwakke to matige oos
lelijke wind. Weinig verandering ln
temperatuur.