Waar sterren leerden spelen Hoe komt een weer bericht tot stand? Als de baby lacht KAPPIE VERLIEST DE KOERS Grote diamantsmokkel kost Engeland 600000 dollars Het Huis aan de Baai De belangstelling voor dit onder werp waarover Prof. dr. Bleeker van liet KNMI de Bilt Woensdagavond «prak t» Middenmeer. voor het Nut «prak viel ons niet mee. De voorzitter de heer P de Jong kon aan ongeveer 80 a 90 personen het welkom toe loepen. Prof. Bleeker die al spoedig het Woord kreeg begon met op t? roerken dat <ie belangstelling voor de weer berichten na de bevrijding sterk Is toe genomen. In samenwerking met PTT Is het bijv. thans mogelijk in de prov. Utrecht om automatisch per telefoon fee weersverwachting te vragen. Per dag wordt men 2400 keer opgebeld. Wat dit zal worden als er uitbrei ding mogelijk Is behoeft geen nader betoog, want Utrecht is betrekkelijk Baar een klein object, doch als de Intensieve landbouwstreken de moge lijkheid krijgen om per telefoon het weerbericht te ontvangen, begint het pas. Hoe komt zo'n weerbericht tot «tand? Wij werken niet met stekende likdoorns of wijten het aan rheuma- tlsche aandoeningen, nog minder zoe ken we het In het meer of minder van vliegen.. Ook hebben wij geen sterreto ren in de Bilt zoals men wel eens ten pnechte denkt; di maan, sterren en planeten hebben niets met het weer ie maken. Wij hebben alleen de zon. Er bestaan verschillende rijmpjes ovet het weer. Op 't Instituut hebben we er een dik boek van. sommige zijn goed doch de meest-n zijn van geen betekenis. Een boer en een visser hebben soms een goede kijk op de weersverwachting Doch hun indruk geldt maar voor ten hoogste 5 4 6 uur. Op bet KNMI moe ten wij een weersverwachting geven voor 1 of 2 dagen. Een weersverwachting komt •tand aan de hand van gegevens van een groot aantal punten ln Europa en Amerika die afleo op de zelfde tijd ti|n opgetekend en In kaart gebracht Waaruit de verwachting kan worden flenalyseerd. Draadloos, per telefoon en teler ko Ben deze berichten binnen van ale weerstations. Meteorlogie Is een nog Jonge wetenschap. Spr. noemt de na Ben van de pioniers als de Franse ge leerden Lavasier en Lamarkx. zomede van de Nederlander Buys Ballot In alle landen heeft men die pioniers ge had. Te de Bilt beschikt het instituut over verschillende instrumenten en hulpmidde len om een verwachting samente stel len. Een waarnemer moet de verschil lende thermometers aflezen met betrek king tot de vochtigheid van de lucht de temperatuur, hij moet de windrich tlng, snelheid en luchtstromen meten, Waarvoor een toren van 36 meter hoog op het terrein van het Instituut staat. Men kan dit op de grond doen ln verband met allerlei wervelingen en stromingen die er zijn tussen huizen en bomen. Voorts moet hij de neerslag of regen meten, de hoogte van de wol ken schatten, temparatuur van het aard vlak. bij vorst ook hoe diep deze in de grond ziet. Van al deze gegevens Boet hij een rapport op maken in een bepaald code. Intussen zijn ook waarnemingen ver richt in de hogere luchtlagen. Vroeger bediende men zich van een vliegtuigi en steeg er iedere morgen een toestel van Soes ter berg op tot 5 a6Ü00 meter om daar waarnemingen te verrichten. Tegenwoordig doet men dit eenvoudi §er en laat men een ballon op met waterstof gevuld. Aan deze ballon hangt een radio sonde, die alle gege vens uitzendt die dan beneden opge nomen worden op de ontvangers. Op een bepaalden hoogte barst de ballon dan opent zich een parachute en de ra dio sonde komt omlaag. Vcor het terugbezorgen ontvangt de vinder f 5.—. Er gerafcen er natuurlijk ook weg, of b.-derven doordat ze niet tijdig worden gevonden. Die op de weer schepen worden opgelaten zijn na turiijk altijd verloren. Een dure lief heberij zegt spr. doch niet zo duur als een vliegmachine met al de risico's Er is echter zo'n groot algemeen belang meer gebaat met een vrij nauwkeurig weerbericht, spr. zegt bijv.- dat men er niet over zou denken om de oceaan over te vliegen als men de gegevens over het weer niet had. dat het verlies van de radio sonde geen rol speelt. Helaas is er geen goed projectie ap paraat aanwezig, zodat prof. Bleeker niet in de gelegenheid was om zijn lezing met lantaarnplaatjes toe te lich ten. Uit een rondgedeeld weerbericht (van heden) kon men als leek een vluchtige indruk krijgen over het zgn lage en hoge drukgebied. de fronten en de veel besproken depressie, kort om op deze volledige weerbericht- kaart stond een weerwar van lijnen, curven, tekens en formules, waar dan tenslotte in leesbaar Hollands een alge meen overzicht en verwachting onder aan stonden afgedrukt. Na de lezing van prof. Bleeker volg de een zeer geanimeerde gedachtewis seling. Er werden tal van vragen ge steld en natuurlijk werden allerlei ge zegden aangehaald over volksuitdrak kinqen waarmede weer wordt voor speld. Zoals bijv. .Morgenrood plomp in de sloot Avondrood mooi weer aan boord Prof Bleeker verwierp deze voorspellingen. Onderzoekingen van prof. van Everdingen hebben ultgewe zen dat dit niet op locica berust. Niet temin hielden de betrokken vragens'tl Iers hardnekkig vol dat het voor 80 procent altijd uit kwam. Verder werd er ook nog gevraagd hoe hoog het percentage is van de ver wachtingen die niet uitkomen. Dit is niet te zeggen aldus spr. omdat dit van allerlei factoren afmangt. Kortom prof Bleeker noemde dit gedeelte al tijd het prettiaste en leerzaamste (o^V voor hem zelf) van d» avond. Men was niet zuinig met het vragen stellen en het was laat toen voorzitter de long met een hartelijk woord van dank aan prof. Bleeker deze bijenekomst sloot i—i icru» «i» net O m t len oud is, nauwkeurig J Het is begrijpelijk, dat i eder dit allee ju de biik Over het begrip van een j baby schrijft dr. Charlottei Bühler in haar „Practische kin- derpsychologie" het volgende: 4 Iedere moeder denkt dat het 1 kind heer reeds als het 3 4 4* maanden herkent, de moeder en de glimlach van haar kind meent te zien en dat kan ook 1 geen kwaad, zolang zij niet op/ grond daarvan al te gecompli- f ceerde prestaties verwacht. 1 Daarom moet van de volgende 1 feiten nauwkeurig kennis ge- j nomen worden: le. Pas in het tweede halfjaar? begint het kind bekende en on- bekende dingen te onderschei-i den. 2e. liet kind leert véél vroeger L»ri.aslde banda'ingen begrij-i pen en verwachten, dan da; het kenmerkende bjj zonderheden j van oe dmgen leert kannen. Na i 6 of 3 weken herkent het kiud- je aJ de opeenvolging van de handelingen: uil oe wieg ne-1 men, verdrogen, slabbetje om? doen enz. en hut bagint reeds in afwachting te zuigen vóór de i voeding Maar het moet wel 4 a 5 maanden zjjn vóór het de J fles zelf herkent, als het ten- minste steeds dezelfde is en pas mei 8 maanden herkent het 4 het voedsel aan de kleur. HABIS Dat denkt deze soldaat, die uit In donesië terug keert, ook. Hij heeft de tijd er op zitten en heeft zijn vreugde tot uitdrukking ge bracht döor met grote letters op zijn pet „Habis" te zetten. 1 24. Toen ze in de karoïr kwamen, waar Horrel achter het bureau had ge zeten, vonden ze op dezelfde plek de Koniig zitten. Hij zat daar vastgebon den en had een lap voor zijn mond. „De schurk" riejp Kappie. „Om een Koning zo te behandelen. Helpen jullie me gauw om hem los te maken." Binnen zeer korte tijd hadden ze de Koning bevrijd en even later spraken ze all*maaj door elkaar, tot Kappie eindelijk kon uitleggen, dat hij dacht, dat het Horrel om de parels te doen was, die in de oesters zaten, en dat ze hier iets aan doen moesten. „Wie had ooit kunnen denken, dat er op mijn eiland nog eens een stel zeerovers zou komen" sprak de Koning „Het spijt me dat ik jullie op heb Ia ten sluiten'. „Wij moeten nu meteen naar de oesterbanken" zei Kappie. „Moet ik ook mee?" vroeg de maat „Mag ik niet naar de Kraak?' „Jij gaat ook mee" zei Kappie streng. Ze gingen naar buiten en holden door het nauwe straatje. De grijsaards die er liepen bleven stokstijf staan van Merbazing, want ze hadden hun Ko ning nog nooit zo hard zien hollen tus sen een stelletje vreemdelingen in. Een Londens gerechtshof Is begon nen met het behandelen van 47 aan klachten tegen drie maatschappijen een bank. een directeur en een procu ratie houder, die ervas worden be schuldigd betrokken te zijn in een plan om ruwe diamanten tot een hoeveel heid van 19.451 uit Engeland te ver zenden, waarbij de «evlezcnwet op zettelijk werd ontdoken. De openbare aanVhger vtrki-.ardr dat de Britse regering als gevolg van het heimelijk verzenden van ruwe dia mant uit Londen naar Tanger, waar de edelsteen weer verder verkocht naar de Verenigde Staten, reeds een bedrag van zes honderd duizend do' lar heeft verloren. Het compoh kwant- uit. doordat op het hoofdpostkantoor te Londen drie postpakketten werden geopend, die diamanten ter waarde van 75.254 Pond sterling bleken te bevat ten. De opzet van het plan was de diaman ten niet rechtstreeks naar de Verenig oe Staten te verkopen ia dat geval had Engeland er dollar» voor onrvan gen doch via de omweg van Tan ger. waar een stroman zorgde voor de wederverkoop naar Amerikaans? diamanthandelaren. De Icots van het pond sttf'kf was destijds nog 4.2 voor een pond. doch de notering be droeg te Tangers slechts om en bij 3.2 dollar. Op deze wijze wisten de Aroe -'kaanse diamanthandelaren een on wettige extra winst van 20 tot 25 procent te boeken, terwijl F.-geland de zo zeer benodigde dollars ontgingen. Het had de aandaant van de doua ne getrokken dat zich een grote uit voer van diamanten uit Engeland naar Tanger begon te ontwikelen, daar geen der Londense diamant deskundigen iets wist van een markt voor diamanten in deze Noord Afrikaanse haven. Ballon uit België gevonden In het Noorden van dpolder werd een dezer dagen een ballonnetje gevor den door Mej. J A Bakker, waaraan een kaartje bevestigd dat deze is opoe laten op een baüonwedstrijd te Antwer oen. De vinder (ster) werd verzocht het kaartje portvrij op te zenden, bet o-en zij gedaan heeft ÏN het jaar 1869 werd door een 4 aantal Nederlanders op een letterkundig congres te Leuven het denkbeeld geopperd, te gera ken tc»t de oprichting van een verbond, dat zich ten doel zou stellen de verheffing der toneel speelkunst. In zyn eerste verga dering, October 1871, aanvaard de dit verbond, dat dank zij het ijveren van mr. J. N. van Hall tot stand was gekomen, een om vangrijk plan tot oprichting van een toneelschool. Op 30 Novem ber 1874, thans dus byna 75 jaar geleden, werd deze school, die gesteund werd door „Het Nut", gevestigd in een klein perceel aan de Prinsengracht. Tot de eerste leerlingen behoorden de later zo beroemde sterren Anna Sablairolles en Cornelis Schultze. Die eerste behuizing was verre van comfortabel. Toen echter ook koning Willem III een jaar lijkse subsidie van 5000 had verleend, kon men in 1878 ver huizen naar het nieuwe gebouw aan de Marnixstraat, hetzelfde pand, waar ook nu nog ae adspi- rant-toneelspeiers zich in hun schone kunst bekwamen. Men begrijpe goed, in die eer ste dagen stond in ons land de „kaste der komedianten" min of meer buiten de maatschappij. Haar kunst werd vrijwel louter als kermisvermaak beschouwd. Het denkbeeld van een „verhef fing", waarvoor het toneelver bond zich inspande, was dan ook allerminst misplaatst en het is begrijpelijk, dat juist in die tijd de toneelschool vóór alles ..school" was. De dames en heren van het Toneelverbond bemoei den zich evenwel vrat erg veel met de leiding, hoezeer hun werk ook mocht worden gewaardeerd. Dit leidde in 1913 bijna tot een conflict, toen het verlangen toe nam de toneelschool meer v a k- school te doen worden. Maar.. Amsterdamse peilingen daarvoor was geld nodig, veel geld. En zodra financiën ln het geding komen, wordt het voort bestaan vaak moeilijk. Toch is de toneelschool er nog, en de na de oorlog opgerichte Stichting, waarin Rijk, gemeente en het Toneelverbond samenwerken, heeft de situatie thans wel zo verhelderd, dat de school een waardig 75-jarig jubileum kan vieren. Op 30 November wordt dit ju bileum gevierd. In de Stads schouwburg houden curatorium en hoofdbestuur een receptie en voorts zal een historische ten toonstelling over de ontwikkeling van het toneel in 75 jaar worden geopend. De „echte" viering vindt plaats op 3 December. Dan wordt in de Stadsschouwburg een spectacle coupe ten tonele gebracht, waaraan alleen oud leerlingen der toneelschool mede werken. En nu moet u eens op letten hoeveel klinkende namen genoemd worden. Voor do pauze van deze gala voorstelling, die uit twee delen bestaat, treden de ouderen op. Zij brengen vijf stijlperioden uit de nationale toneelhistorie op de planken. Het eerste fragment is gewijd aan de tijd van de Ko ninklijke vereniging „Het Neder lands toneel", de tweede aan de tijd-Herman Heyermans, de der de aan Willem Rooyaards, de vierde aan Eduard Verkade. De laatste periode is gewijd aan Van Dalsum's „Oostnederlands To neel". Aan deze scènes werken mede: Rika Hopper, Emma Mo rel, Jacques Röhle, Marie Meu nier, Anton Roemer, Louis van Gasteren, Fie Carelsen, Frits van Dijk, Georgette Hagendoorn, Nel Knoop, Willy Haak, Hetty Beek, Dick van Veen e.a. Na de pauze komen de jonge ren. Mary Dresselhuis, Johan Remmelts, Gerard Hartkamp, Ank van der Moer, Jan Retel, Bab Wijsman, Elise Homans, Fons Rademakers e.a. brengen fragmenten uit werk van Sehmit- zer, O. Neill, Wilder en Vondel. Waardiger viering dan met zo veel prominenten, die hun dank- b ?id uiten, is moeilijk denk baar. SATERDAG 26 NOVEMBER 1949, NA TWAALF UUR. 12-33 Metropole orkest; 13.00 Nieuws; 13.15 Lichte muziïk; 14.00 Volkszang 14.20 Dansmuziek; 14.50 Streekuitzen ding: 15.(5 uach 16 15 Grdm >f'Xn— 7iek; 17.00 Gr.pl. 17J0 Voor de Jeugd; 18.00 Nieuws; 18.30 Strijdkrachten; 19.00 Artistieke staalkaart: 19.30 Bijbellezing; 20.00 Nieuws; 20.15 We en se muziek: 20.45 Gevarieerd progr 22.00 Orgelspel; 22 25 Hoorspzl. 23.00 Nieuws Hilversum II. 416 m 12.03 Amu sementsorkest; 12.33 Orgelspel; 13.00 Nieuws; 13-20 Promenade orkest; M.00 Fanfare orkest; 14.40 Utrechts Sted. orkest; 15.25 Kroniek van letteren en kunsten; 16.15 Boekbespreking; 16.30 „De schoonheid van het Gregoriaans"; 17.00 Voor de jeugd; 18.00 Volksliede ren: 18-30 Gramofoonmuziek; 19.00 Nieuws; 19.30 Omroeporkest; 20.00 Nieuws; 20.15 „Lichtbanken"; 21.00 Ge varieerd programma; 21.55 Amuse mentsorkest; 22.30 „Wij lulden de Zon dag In". 23.00 Nieuws. ZONDAG 27 NOVEMBER 1949. Hilversum I, 301 m 8.00 Nws.; 8.40 Dansmuziek; 9.15 Verzoekprogr.; 10.00 Meestcr-trio; 10.25 Letterkundige uitz.; 10.50 Gr.pl; 11.15 Cabaret; 12.10 Pianospel; 12.30 Zondagsclub; 13.00 Nws.: 13.20 Waltztime; 14.05 Boekbe spreking: 1430 „Die Schopfung" van Haydn; 16.30 Sport; 17.30 Ome Keesje 18.05 Sport; 18.15 Nws.; 18.30 Strijd krachten: 19.00 Jeugduitzending: 20.00 Nieuws; 20.20 Hersengymnastiek; 20.45 Pianorecital; 21.10 Paul Vlaanderen; 21.45 Ned. Zwitsers uitwlsselingsprogr. 22.30 Gev. progr- 23.00 Nieuws Hilversum 415 m 8.00 Nieuws 8.30 Hoogmis; 9.30 Nieuws; 10.00 Hoogmis; 12.00 Boodschap Prinses Wil helmina; 12.40 Lunchconcert: 13.00 Nieuws; 13.20 Lunchconcert; 14.00 Koorzang; 14.30 Cocca-tgebouworkest; 15.3C Kath. overig: 15.55 Fluitreatal; 16.15 Sport; 16.30 Vespers; 17.00 Kerk dienst: 18.30 Orgelspel; 1900 Psalmen 19.30 Nieuws: 19.52 Boekbespreking; 20.12 Uit eu Thuis, gevarieerd progr. 23.00 Nieuws. «ra»'-" <oj)r Andrew Mackenzie Beuingrijk punt: de duivelskap, waarmee de moordenaar van oude Johnny zich tooide, is gevonden in de studeerkamer van dominee Bar- low, die ook eerder reeds verden king op zich geladen had. Nadert de grote zaak haar ontplooiing? 75 Meestal lees ik s avonds voor het naar bed gaan een uurtje en maak ik me daarna een of andere drank klaar, maar na de avonturen van die dag voelde ik me zo vermoeid, dat ik be- aloot onmiddellijk te gaan slapen. Ik moet al enige uren geslapen hebben, toen opeens een geluid tot me door drong. Terwijd ik nog maar half wakker was, meende ik, dat het niexa andera kon zijn dan het t'kken van het touw van de jaloosieën teg'o het raam. Maar dan weM het me duidelijk, dat iemand mijn aandacht probeerde tv trekken. Ik •prong juist uit mijn bed. toen een handvol kJezekjea tegen he' raam werd gegooid Ik deed geen lick* aao en lichtte voorzichtig de Jalousie wat op om ln de tuin te kunnen kijken. In het gril lige maanlicht kon ik een vrouwenfiguur onderscheiden met een sjaal om het hoofd. Eén enkel ogenblik van extase meende ik dat het Judith was. Maar toen de sjaal van het hoofd verwijderd werd, herkende ik het dienstmeisje Mary. Ik kleedde me haastig aan en deed een sjaal om mijn hals, daar het een koude nacht was. Toen Ik de gang doorliep, hoorde Ik het gesnurk van mijn huis houdster. Mary stond nog op dezelfde plaats. Gelukkig, dat u wakker werd. meneer, fluisterde ze, in haar agitatie mijn arm vastgrijpend. Het betreft juf frouw Judith. Is haar Iets overkomen? vroeg ik, terwijl mijn hart bonsde. Nóg niet, meneer. Ze kwam mijn kamertje binnen even na middernacht en maakte me wakker. Ze was doods bleek en rilde van angst. We zijn hele maal alleen in huis, Mary, zei ze. Ze v-a-tolde me, dat ze wakker was gewor den 3-jct het geluid van iemand in hatfr Toen ze haar oom wilde wekkeu, bleek diens bed onbeslapen te zijn. En boven gekomen, ontdekte ze, dat ik de enige bediende in huis was. Alle anderen waren weg. Ze verzocht me, naar u toe te gaan om hulp te vragen. Ze heeft zich met een revolver in haar kamer opge sloten. Maar ze zei, dat u niemand iets mocht vertellen, ook de politie niet. Als de politie erin gemengd wordt dat waren haar eigen woordea zullen ze wraak nemen. De zaak werd hoe langer hoe fantas tischer. Ik geloof, dat ik, wanneer dit verhaal me bij helder daglicht verteld was, gelachen zou hebben, maar zoals Ik nu hier stond in de vaag verlichte tuin tegenover het angstige, bleke meisje, dacht ik slechts aan één ding, namelijk het gevaar waarin Judith zich eventueel bevond. Hoe ben je hier gekomen? vroeg Ik. Ik moest de weg achterom door de velden nemen, antwoordde het meisje. Het was erg donker en ik kwam niemand tegen. Bartholomeus was niet in zijn hut, Ik geloof, dat hij óók verdwenen is. Ik beval het meisje op mij te blijven wachten en keerde naar mijn kamer terug. Een gekrabbeld briefje aan Bran- nigan, dat ik op mijn tafel neerlegde, en dat juffrouw Clitherwood hem de volgende morgen wel zou overhandigen, zou hem uitleggen waar ik heen gegaan was. Tegen dia tijd zou Judith 's verzoek om geheimhouding wel niet meer van kracht behoeven te njn Het was tegen drie uur dat ik mijn nachtelijke tocht naar het Huis aan de Baai begon. Het dorp was volkomen in duisternis gehuld. Ook in de pastorie brandde geen enkel licht. Tot op dit mo ment had ik roe niet gerealiseerd, hoe moe ik was. Mijn instinct zei me haast te maken, maar mijn been deed me pijn. Gelukkig was er geen regen meer geval len en waren de velden droog. Mary scheen onvermoeid te zijn. Ze was van ons tweeën dan ook ln de beste con ditie, toen we bij het Huls aan de Baai aankwamen. Ik keek op mijn horloge. Het was inmiddels half vijf geworden. Mary wilde de achterdeur openmaken, maar ik beduidde haar stil te blijven staan. Het Huis was één doodse zwarte stenen massa. Er was geen lichtje te be kennen. Opeens huiverde lk. Ergens in het Huis hoorde lk slepende voetstappen- De voetstappen hielden op bij de deur. Ik luisterde met gespannen aandacht en hoorde een doffe slag. Ik wist nu opeens duidelijk, wat me te doen stond. De deur gaf gemakkelijk mee toen ik de knop omdraaide. Zachtjea deed ik baai- wat verder open. len vlaag wind woei door het huls en ergens bovec sloeg «en deur met een bons dicht. Op de grond in de gang lag een donkere figuur. Iven. in een ogenblik van verbij narende ontstelte nis, dacht ik dat het Juditb wms. Maar toen zag lk UU het Ucto' van mijn zaklan taarn, dat het het lange uwi-ere llcnaain van de kolonel sec Hij lag met zijn ge zicht naar omlaag op de stenen vloer vau de gang. Ik knielde naast hem neer en beurde zijn hoofd even op. Zoals ik wel vermoedde, was hij bewusteloos en de reden daarvoor was niet moeilijk te vin den. Het bloed druppelde uit een diepe snij wond in zijn voorhoofd. Mary rende naar de keuken om water te halen. Gedurende de enkele seconden, dat ze weg was, begonnen de oogleden van de bewusteloze man te knipperen. Daarna krabbelde hij met veel gekreun overeind. Waar ben ik? steunde hij. Kalm maar aan, kolonel, zei ik. U bent ln uw eigen huis. De een of andere schurk heeft u aangevallen. Maar nu bent u veilig. Ben Jij het, Arlen? Beste man, lk weet niet, hoe Je hier gekomen bent* maar vóór de nacht om Is, zou lk je hulp wel eens nodig kunnen hebben. Geef me je arm en help me in een stoel. In de zitkamer liefst. Ik schonk de kolonel een straffe whisky in en nam er zelf ook een. Eerst op dat moment viel het me op, hoe buiten gewoon stoffig de kleren van de man, die tegenover me zat, waren. Hij was geheel aangekleed in een oud tweed pak De kolonel dronk een klein slokje. Alles komt nu op mij neer, Arlen, zei hij. Ga eens kijken, of mijn nichtje veilig is. Neem Mary mee. die zal Ie haar kamer wijzen. (Wordt v«r vuigd)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1949 | | pagina 5