Qe C
Ikmaaidef
NIEUWS
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Belgische liberalen maken het
Eyskens niet gemakkelijk
Loonronde
Loonsverhoging
op komst?
Malan zegt: „Verenigde Naties
zijn bemoeiziek lichaam"
b
F V
Ie
Foutieve kaart oorzaak van ce
ramp met de Dakota
Hoogte van heuvel verkeerd aangegeven
Dure vis en toch...
geen lonende vangst
5e JAARGANG Nr 1755
Dinsdag 29 November 1949
Uitgave Stichting lfD# Vrije Alkmaarder";
Exploitatie NT, Sprekend Papier, Alkmaar.
Abonnementen 0.30 per week /L25 per
maand 3.95 p. kwart. MJ vooruitbetaling
Adv er tent lei 14 ct. per mm* familiebericb.
ten 18 ct BIJ contract aanzienlijke korting.
Om een koningskroon
Vergulde eisen een handig spel
Het rommelt in België. Er is nu wel
referendum zal komen óver de vraag
en de liberalen hebben zich voor deze
betalen met een .aantal ministerszetels,
gerust op, dat hun aanhang volkomen
bestuursraad der liberale partij is ten
minder verklaard, dan dat ze het op
afstand deed ten behoeve van de prins.
Dat is een bittere pil voor de Kath.
premier. Gaston Eyskens. De liberalen
hebben er dan ook een beetje verguld
sel omheen gedaan. Ze hebben ver
klaard. dat ze zich bij het referendum
zouden neerleggen. Toen bedachten ze
echter met schrik, dat ze hun eigen
aanhang te vrind moesten houden en
ze stelden de volgende voorwaarden,
die ze „graag ingewilligd zouden zien".
In elk van de .drie. destricten moest
de koning tenminste de volstrekte meer
derheid behalen.
De stemming zou niet alleen gaan
over de vraag of de koning zou terug
keren. maar daarnaast moest er gele
gtnheid zijn, zich uit te spreken over
de wenselijkheid, dat hij afstand ten
behoeve van de prins-regent zou doen.
We zitten midden in een „loonronde",
zoals dat in de tegenwoordige tijd
wordt genoemd. Veel overeenkomst
met een bokswedstrijd hebben derge
lijke ronden niet. De strijd wordt in
hoofdzaak uitgevochten aan de confe
jentietafel. We willen niet ontkennen
dat de strijd daar even fel en verbeten
kan zijn. Alleen spreekt ze niet zo tot
de massa. Een loonsverhoging van 5
procent is heel aardig, maar het had
veel meer indruk gemaakt, als ze door
middel van een staking was afgedwon
gen. Daa^ zat immers veel meer roman
tiek in?
De tijd van die romantiek is -er op
het ogenblik niet. Misschien moeten we
zeggen gelukkig. Des te groter de ar
beidsvrede, des te groter de productie,
des te groter de welvaart van het hele
volk. Zo is het immers. Het klinkt
20 mooi en het woedt zo grif als een
onaantastbare wijsheid aanvaard. Maar
Is het ook werkelijk zo? Kunnen we
niet dagelijks constateren, dat de wel
vaart niet gelijkelijk over een iegelijk
verdeeld wordt?
En als we dat zeggen, hebben we
daar niet de bedoeling mee te betogen,
dat ieder mens even veel. beter gezegd
misschien: precies evenveel moet heb
ben. Dat zal zelfs in de heilstaat on
uitvoerbaar zijn. En het is ook ni?t n«
dig Wat wel nodig is, is dat het be
sta^nsminimum tot groter hoogte wordt
opgevoerd. Dat er een grotere nivelle
ring komt in de inkomens van de wer
kers. Misschien dat daarom de resulta
ten. bereikt aan de conde tafel, ons
niet volledig kunnen bevredigen. We
hebben het gevoel, dat het een strijd
Is, die de arbeiders niet meer zelf voe
ren, maar die voor hen gevoerd wordt
Dat zou niet erg zijn, als we niet
allen de menselijke eigenschap hadden
zo gauw onze ogen te sluiten voor. *oe
standen, waar we ons eigenlijk voor
moesten schamen. Als we in gezelschap
van mensen komen, die wat meer geld
verdienen en we krijgen het zelf ook
iets beter, dan gaan we zo spoedig den
ken in de termen van het milieu. En
als er dan sprake is van loonsverho
ging, vinden we het natuurlijk, dat er
loonsverhoging komt over de hele linie
Er is nog niet peecies bekend, welke
voorstellen de Stichting van de Arbeid
aan de regering zal voorleggen. Er
schijnt sprake te zijn van een extra
toeslag voor de laagste inkomens. Dal
is oi. dan ook het eerste wat gebeuren
moet Reeds bij de gulden loontoeslag
hebben we er tegen geprotesteerd, da'
er geen onderscheid werd gemaakt tus
sen inkomens van acht en dertig gulden
en van vijf en zeventig. Als de eis nu
wordt gesteld, dat over de hele linie
«een loonsverhoging wordt toegekend
van 5 procent zoneter meer, zouden we
weer in hetzelfde schuitje terecht ka
rnen. Degenen, die het hardst moeten
krabbelen en bijten om rond te komen
blijven in het verdomhoekje. In het
hoekje waar de slagen vallen. Ze blij
- ven de paupers, de proletariërs, waar
aice we in het gunstigste geval mede
jijden hebben, maar waarvan we ia de
cegel volstaan met de toepassing van
het aloude bijbelwoord van Kain. Ben
Ik mijns broeders hoeder?
Willen wc ooit tot een betere maat
schappij komen, dan zullen we daar
toch vei a! poëten.
Dao ivftcn we juist voor de armsten
feu meer moeten doen.
v. Z
zo ongeveer uitgemaakt, dat er een
of de koning terug zal komen of niet
dienst aan de Katholieken flink laten
maar achteraf zijn ze er toch .niet zo
tevreden Is met de gang van zaken. De
minste bijeen geweest en ze heeft niet
prijs zou stellen, als de koning vrijwillig
regent.
Een verbazend handig uitgevonden
spelletje. We zijn nieuwsgierig of de
Katholieken er in zullen trappen!
Intussen schijnt de stemming bij de
communisten, die tot dusverre fel tegen
LeoPold gekant waren, in zijn voordeel
om te slaan, daar hij zich heeft ontpopt
als een tegenstander van het Atlantisch
Pact. Niet onaardig als er met een ko
ning zulk een koehandel wordt gedre
DE JAPPEN hebben te kennen ge
geven. dat ze Okinawa en de Koerillen
graag terug zouden willen hebben, als
er een vredesverdrag wordt gesloten.
De geallieerden, zouden niet onwelwil
lend tegenover deze verlangens staan.
Kan het ook anders in de dagen van
Sint Nicolaas?
Het overleg dat de drie erkende vak
centralen, het NW, de KAB en het
CNV met de Stichting van de Arbeid
hebben gepleegd, schijnt tot resultaat
te hebben gehad, dat er aan de rege
ring voorgesteld zal worden een alge
mene loonsverhoing in te voeren van
5 procent.
Daarnevens zou men van oordeel zijn
dat de groep der laagstbezoldigdtn een
toeslag moeten hebben van minstens
f 2-50, om de prijsstijgingen der laatste
maanden op te vangen. Aangenomen
moet worden, dat tengevolge van de
devaluatie de kosten van levensonder,
houd met V/2 pet. zijn gestegen, ter
wijl voordien reeds was gebleken, dat
de gulden toeslag onvoldoende was.
Bij het overleg is door de comparan
ten ook aandacht besteed aan de kin
derbijslag en de noodvoorziening ouden
van dagen. Het zou in het voornemen
liggen de bedragen hiervan ook met 5
pet te verhogen.
Deze voorstellen zijn door de werk
nemers echter nog niet aanvaard. Com
mentaar was er ook nog niet op tekrij
gen. daar de werknemers eerst het stand
punt van de regering willen weten, al
vorens zich uit te spreken.
Verantw. r«dacteuri J. Zoonco Bureau. Ridderstraat hoek Oudegracht Tel R 2200 997t
Die stoute Tito toch
Men kan van Tito zeggen, wat men
wil. maar bang is hij niet. In Belgrado
is bekend gemaakt, dat binnenkort in
Serajewo elf Sovjet Russische staats
burgers terecht zullen staan, beschut
digd van spionnage. In totaal zouden
er 31 Russen in arrest zijn. Tfto heeft
dit proces willen voorkomen, door de
Russen aan te bieden ze aan de Sovjet
Unie uit te leveren. Dit was echter door
de Russen afgeslagen. Het proces zal
nu gevoerd worden als tegenhanger te
gen de processen in Hongarije, Bulga
rije. Roemenië enz., waar de beschul
digden allen Titoïsten heetten te zijn.
Brutale Belgische
fascisten
In Brussel zijn honderdzestig politie
ke delinquenten in hongerstaking gegaan
als protest tegen de nog voortdurende
veroordeling van hun soortgenoten. Ze
schijnen zelfs het plan te hebben zich
met een verzoekschrift tot de Verenigde
Naties te wenden. Om aan dat verzoek
meer kracht bij te zetten, zouden ze 'n
verzoek om bemiddeling hebben gericht
tot dr. Malan, de premier van Zuid-
Afrika en de president van Ierland-
Niet onaardig als men weet. dat dr.
Malan pas op de Verenigde Naties
heeft gescholden omdat ze zich met de
binnenlandse politiek van een land be
moeien
MEUW ENGELS RECORD
KOGELSTOTEN
De Engelse recordhouder kogelstoten
J. A. Savidge, heeft Zaterdag tijdens
wedstrijden te Cambridge een nieuw En
geis record gevestigd. Hij bereikte 51
voet en 4,5 inch. Savidge nam deel aan
dc selectiewedstrijden voor de British
Empire Games, die in Februari a-s. te
Auckland in Nieuw Zeeland zullen
worden gehouden.
Maar beschuldiging
niei weerlegd
De felle aanklacht van dominee Scott
(waarover wij reeds berichtten), die
een rechtstreekse aanval inhield op Ce
Unie van Zuid Afrika, heeft de premier
dr. Malan op het oorlogspad gebracht.
Zoals gebruikelijk met mensen, die dic
tatoriale neigingen hebben, heeft bil 'n
daverende redevoering gehouden. Jam
mer genoeg is hij niet ingeaan op de
beschuldigingen van dominee Scott. Hij
heeft ze in het geheel niet weersproken.
In plaats daarvan ging hij tot de aanval
over en verklaarde dat de Verenigde
Naties op een gezelschap oude dames
zouden gaan gelijken, als ze ingingen
op elke klacht, die bij hen te berde
werd gebracht.
Gelijk een volleerde dictator zei hij,
dat de Verenigde Naties zich nimmer
mochten mengen in de binnenlandse aan
gelegenheden van een land. daar anders
de landen er feestelijk voor zouden be
danken, zich bij de organisatie aan te
sluiten.
Hoewel ook dit standpunt ons een
weinig aanvechtbaar lijkt, menen we
'och te moeten opmerken, dat de zaak
nog enigszins anders ligt. Het gebeurde
niet in. maar huiten de Zuid Afrikaanse
republiek. Het was n.J. in voormalig
Duits Zuid West Afrika en de Unie is
door de V.N. aangewezen om daartoe
zicht te houden. Indien dit toezicht zich
zou uitbreiden tot het uitmoorden van
vreedzame inboorlingen hebben de Ver
^enige Naties wel degelijk de plicht,
laar tegen op te komen. Gelukkig, dat
er een moedige predikant was, die dit
heeft begrepen.
VAN DAG TOT DAG
HET IS MOEILIJK te zeggen, hoe
veel leed d«, oorlog wel heeft veroor
zaakt. In Parijs is een commissie bezig
te onderzoeken of twintigduizend kin
deren welke in concentratiekampen ge
boren zijn nog familieleden hebben die
in leven zijn. Welk een gruwelijke aan
klacht voor het Nazi regiem. Maar
welk een waarschuwing tot alle landen
op dit ogenblik: In geen enkele samen
leving behoren meer concentratiekam
pen te zijn.
HEEL ANDERS is het echter met
Formosa, dat ze een vijftig jaar terug
van de Chinezen afnamen. Het is niet
onmogelijk, dat het eiland, dat een wei
nig groter is dan Nederland, als zelf
standige staat blijft voortbestaan.
IN WELINGELICHTE kringen te
Berlijn werd gisteren verteld, dat Rus
land bereid zou zijn te onderhandelen
over een neutralisatie van Duitsland,
waarbij alle bezettende mogendheden
hun troepen zouden terugtrekken. On
derhandelingen duren anders ln de re
gel nog al lang. We zien er niet veel
van komen-
DE ENGELSE communisten, die iu
Liverpool in congres bijeen waren, heb
ben besloten in troebel water te gaan
vissen. Ze zullen de geroyeerde La-
bourledcn bij de aanstaande verkiezin
gen gaan steunen.
DE STAAT VAN BELEG is door
de regering van Tsjoengking voor het
gehele land afgekondigd. Naar de laat
ste berichten luiden is de toestand om
Tsjoenking vrijwel hopeloos.
DE WESTKUST van Amerika
wordt al enkele dagen geteisterd door
zware stormen en wolkbreuken, die
schade aanrichten. Nabij het eiland
Vancouver woei een grote vissersboot
om. De bemanning kon niet worden
gered.
WOENSDAG a-s. zal hel personeel
dat bij het ongeluk met de Dakota om
het leven is gekomen en wier overschot
ter in Holland zijn aangekomen ter aar
de worden besteld of verast.
DE OSLOFJORD is Zaterdag met
600 Passagiers aan boord naar New
York vertrokken. Het was aan boord
een feest alsof het kermis was. De pas
sagiers droegen allen een chrysant of
een orchidee in het knoopsgat- Bij de
aankomst in New York zullen „de bloe
metjes buiten" worden gezet. Ze zijn
voorlopig in het ruim opgeborgen.
GOUD IS EEN zeer begerig bezit.
De smokkelaars doen het niet in het
klein als ze er mee beginnen. Ze heb
ben zelfs eigen vliegtuigen ter beschik
k:ng. Sedert men echter die ontdekking
Leeft gedaan, hebben de heren weinig
rust meer. Zondag zijn er opnieuw drie
gearresteerd.
HET BEROEP van cabaretartist is
soms niet van gevaar ontbloot. Dat on
dervond Lou Bandy, die een liedje zong
op de kapper van Een. Van een kaal
hoofdige bezoeker kon hij een pak slaag
krijgen.
NAARMATE EEN mens langer
dood is. wordt hij meer gewaardeerd.
Dat bleek Zaterdag !n Amsterdam toen
het toneelstuk „Uitkomst" van Heyer-
mans werd opgevoerd. Bij de eerste op
voering schreef de pers destijds dat het
een prul was. Nu schrijft dezelfde Pers,
dat het een van zijn sterkste stukken
was. De pers kan zich vergissen.
OP SINTERKLAASAVOND heeft
u natuurlijk een prettige avond. Denkt
u dan echter ook eens aan het werk
van deStkhting 19401945- Dat moogf
u natuurlijk het gehele jaar niet ver
geten. maar bij een extra gelegenheid
past een extra bijdrage.
weerbericht
IETS KOUDER
Zwaar bewolkt met opklarin
gen en hier en daar nog enkele
buitjes. Matige wind tussen
Noord en West. In de nacht in
het binnenland bij opklaringen
temperatuur even o der het vries
punt. Morgen overdag Jets kou
der dan giste'.
H44
ALS U WILT schrijven naar uw
kennissen in Oost of West. dan kunt
u met de volgende schepen uw post
meegeven. De Waterman, naar Indo
nesië. 28 Nov.; de Boskoop naar de
Antillen. 30 November en Bonaire naar
Suriname 7 December. Op de vermelde
data moet de post op de kantoren be
zorgd zijn.
MINISTER STIKKER gaat niet recht
streeks door naar Batavia. In Karat-chi
gaat hij eerst een dag rust houen. En
misschien valt er nog. wel een en ander
te praten.
DE CRIT1EK die een Amerikaanse
senator heeft uitgeoefend op de wijze
waarop de Marshallgelden voor Indo
nesië gebruikt zijn, wordt door Den
Haag ongegrond genoemd. Het geld Is
besteed voor rijst, textiel en machines.
DE BEVOLKING van Borneo is in
haar schik dat sultan Hamid II weer is
teruggekeeerd. De Paarden konden ze
niet uitspannen, want hij reed in een
auto. De auto duwden de mensen zelf
voort.
N HEVIGE SCHRIK kreeg de
piloot van een sportvliegtuig. toen hij
de propeller aansloeg. Het vliegtuig
meteen zonder bestuurder de lucht in.
160 km verder stortte het neer. De
man kwam met de schrik vrij. maar zijn
toestel Is hij kwijt.
TWEE HONDERD personen zaten
in het Amerikaanse vliegtuig de Globe
master, een van de grootste vliegtuigen
ter wereld, dat boven Californlë een
proefvlucht heeft gemaakt. De lengte
van het toestel is 42 meter, de span
wijdte 200 m.
HEVIGE REGENVAL is de oorzaak
van grote overstromingen in Italië. Ge
lukkig zijn er weinig slachtoffers. In
Pisa begon de klok van de scheve to
ren te luiden, waarna de mensen in de
omgeving op de daken vluchtten. Mo
torboten haalden hen er af.
f
DAG VAN HET AMBACHT
De Vereniging „Het Brabants EdeJ-
ambacht" heeft tijdens de tentoonstel
ling te Den Bosch Zaterdag een ..Dag
van het Ambachtgeorganiseerd, waar
op \-ertegenwoordigers van het ambacht
uit alle delen van he* land aanwez '3
waren. Bij een der v«Je mooie inzen
dingen op de tentoo"j'-«-lling: een vooi
studie. uitgevoerd n kie; var een ge-
slyleerd zelfporire» van Johan van
Amelsvoort uit VujfiL vol belangstel-
Ing bekijken (van naar rechts)
!:c« werkstuk de heren Di. G. de Gruy-
'cr. \oorzitter van de K- irer van Koop
handel en ere voorzitter van de Kamer
van Koophandel en ere voorzitter van
de Vereniging „Het Brants Edelara-
bacht". H- W. Valk. adviseur der ten
toonstelling, de kunstenaar van Amels
voort en G. W. Pas. voorzitter van de
vereniging.
DE GEZONDHEIDSTOESTAND
in Perzië Is niet rooskleurig. Om er
verbetering in te brengen zijn 75 Duitse
doktoren en verpleegsters het land bin
nengelaten. Meerdere artsen zijn wel
kom. Op nationaliteit zal niet worden
gelet. Verstandig bekeken.
De ramp in de
uraniummijnen
Er hangt een geheimzinnig waas over
de ramp. die in de uraniummijnen in de
Oostelijke zóne van Duitsland zou zijn
gebeurd. Nadat het Berlijnse blad „Der
Telegraf' eerst had gemeld, dat het
aantal doden ongeveer 400 zou bedra
gen werd later door onder Russische
controle staande bladen gezegd, dat er
slechts drie of vier doden zouden zijn
Het blad „Der Telegraf". dat in de
Westelijke zone verschijnt, gaat echter
door met publicatie van nadere berich
ten omtrent de ramp. die als een der
ergste wordt beschreven en zegt. dat
bet aantal doden de tweeduizend heeft
overschredenI Het Oostelijke ministerie
van volksvoorlichting beschikte over
„geen gegevens'.
DE STAART van de leeuwen van
het bronzen standbeeld voor keizer Wil
helm I in. Berlijn heeft het moeten ont
gelden. Onverlaten hebben hem in een
donkere nacht afgezaagd-
De directeur van de Aero-Holland.
de heer Diepen, die uit Noorwegen is
teruggekeerd, heeft verklaard, dat het
niet uitgesloten moet worden geacht,
dat de ramp met de Dakota veroor
zaakt is doordat op een vliegkaart de
Acht grote IJmuider trawlers zullen
voorlopig worden opgelegd. Dat is het
ontstellende bericht dat uit IJmuiden
komt. Terwijl de vis in de winkels nog
steeds een zeer behoorlijke prijs op
brengt. is de vangst voor de reders niet
lonend.
De rede's wijten de slechte exploi'a
tie aan de te hoge kolenprijzen. Ze
b?wer;n, dat 'n lonende uitkomst voor
hen uitgesloten moet worden geacht.zo
lang de prijs op f 53 per ton wordt
gehandhaafd.
Ten gevolge van deze maatregel der
reders zullen 128 mannen zonder werk
komen.
Nader veriiemenwij, dat niet alleen
de hoge kolenprijzen oorzaak zijn van
de malaise in IJmuiden. Een malaise
die zich straks ongetwijfeld ook tot an
dere vissershavens zal uitstrekken.
De Noordzee wordt tegenwoordig
overbevist. waardoor de resultaten, die
in de wintermaanden toch al niet best
zijn, nu bijzonder slecht uitvallen.
Ook is men niet tevreden over de
resultaten in de Barendszee en de Witte
Zee. Alleen de drijfnetvisserij levert
goede resultaten op, tengevolge van de
bevredigende haringvisserij.
Ten slotte rijst de vraag of de mo
gelijkheid niet aanwezig is, dat er een
te grote winstmarge zit tussen de prijs
aan de afslag en de prijs in de winkels.
Vis onverkoopbaar
Een IJmuidense trawler is uit de Ba
rendszee teruggekeerd met 2800 kisten
kabeljauw en gul aan boord- Ook nu
bleek weer duidelijk dat er moeilijkhe
den waren. De vis kon de verwachte
prijs niet opbrengen en slechts de helft
werd verkocht De andere helft zal in
het koelhuis worden opgeslagen en
komt Woensdag aan de veiling.
hoogte van de heuvel waarop het toe
stel is neergestort verkeerd stond aan
gegeven. De hoogte van de heuvel is
343 meter en op de kaart staat ze aan
gegeven met 164 meter.
De hoogtemeter van de verongelukte
Dakota wees 350 m. aan. Trekt men
de hoogte van de bomen daarbij, dan
blijkt hieruit dat de hoogtemeter uit
stekend heeft gefunctionneerd.
De kaarten zoals die in het veron
gelukte toestel werden gebruikt, zijnde
zelfde die de Noor e luchtvaartmaat
schappij aan zijn vliegtuigen verstrekt-
De heer Diepen kon nog geen ver
klaring geven waarom het vliegtuq niet
op grotere hoogte had gevloen. De mo
gelijkheid Is niet uitgesloten, dat aan
de hand van het logboek opheld»ring
komt.
De stoffelijke resten van de omqeko
men kinderen zullen met de PH.T.A-C.
vanuit Noorwegen worden vervoerd.
Zeven zullen in Tunis en de anderen
in Israël ter aarde worden best"'-'
