IkmaafcUï
NIEUWS
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Vacantie, en nog wat
Wie volgt?
Volgend jaar uitzendingen door Nozema
Atoomonderzoekingen worden in
Ver. Staten geconcentreerd
Zondervan hoort
15 jaar eisen
5e JAARGANG Nr 1767
4
Dinsdag 13 December1949
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder";
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar
Abonnementen ƒ0.30 per week ƒ1.25 per
maand 3.05 p. kwart bJJ vooruitbetaling
Advertenties 14 ct per mm., familiebericht
ten 18 ct Bij contract aanzienlijke korting.
Verantw. redacteur. J. Zoonen - Bureau. Rldderitraat hoek Oudeoraeht Tel It 2200 S971
Matroos Dijkhuizen vertelt
hoe de „Toornvliet" onder ging
Bewusteloos werd hij door de bemanning
van het Deense schip „Cimbria"
uit zee gehaa'd
Uit het verhaal dat de zeventienjarige
matroos van het vergane schip Toorn
vJiet heeft verteld, valt op te maken
welk een bange nacht de bemanning
heeft doorgemaakt en hoe het nu wel
uitgesloten moet worden geacht, dat er
nog meerdere geredden zouden zijn, dan
het drietal dat door de Cimbria aan
boord is genomen.
Een rare tijd om over vacantie te
schrijven zuk u zeggen. Inderdaad.
Maar aangezien de wereld van rare din
gen vol is, willen we niet schromen ons
ook eens aan het bijzondere te bezon
digen. Trouwens we zijn niet de enigen
Er is in ons land zelfs een congres ge
houden dezer dagen, waarop de vacan
tie accomodatie ter sprake is geweest.
En het is naar aanleiding van een me
dedeling op dat congres, dat we iets
over vacantie gingen schrijven.
Er is op dat congres medegedeeld,
dat er tussen de regering en de Stich
ting van de Arbeid besprekingen gaan
de zijn om op korte termijn te geraken
tot een vacantie van drie weken voor
arbeiders beneden de een en twintig jaar
Een mededeling, waarover we ons van
harte verheugen. Het is een zeker be
wijs, dat alom het besef doordringt, dat
vacantie niet iets is, dat alleen maar
nodig is voor men:en die studeren. Het
is tevens het bewijs, dat men gaat in
zien, dat het leven niet alleen kan be
staan uit arbeid, daar het te dor, te
somber en te grauw is. Een mens moet
er eens uit. Dat geldt niet alleen voor
de jonge arbeiders. Het geldt ook voor
de oudere. Dat de vacantie eerst voor
de jongeren wordt ingevoerd vinden we
uitstekend, maar we voegen er direct
aan toe, dat in de toekomst aan het
gehele volk een langere vacantie moet
worden verzekerd Laat men ons niet
aan boord komen met verhaaltjes, dar
het niet mogelijk zou zijn. We geloven,
dat we over een paar jaar in een perio
de zijn aangeland, dat het noodzakelijk
is meer vacantie te geven om de werk
loosheid te bestrijden. Zo ver is het
echter nog niet. Laten we echter aan
nemen, dat de jonge arbeiders reeds vol
gend jaar aan een drieweekse vacantie
toe zijn- Dan zijn we nog niet klaar.
Dan komen de moeilijkheden. En we
zijn er niet gerust op, dat al het moge
lijke reeds nu wordt gedaan om die
moeilijkheden het hoofd te bieden.
Het is niet voldoende om de jonge
mensen vacantie te geven. Het zal dan
bij tallozen maar al te vaak voorkomen,
dat ze niet weten hoe of waar die
vacantie moeten doorbrengen. Dat is nu
reeds zo. Maar als de vacantie langer
wordt -en uitgebreid tot alle jeugdige
personen, zal het nog veel erger wor
den. Dan zal men het verschijnsel zien,
dat tal van jongelui zogenaamd vacan
tie hebben, maar in werkelijkheid drie
weken met de ziel onder de arm lopen,
omdat ze niet weten, hoe en waar ze
die vacantie zuilen doorbrengen. Wat
rdt er gedaan om hierin verandering
en verbetering te brengen? Wordt er
van regeringswege iets voor hen ge
daan? We zijn er niet gerust op. De
bemoeiingen van de overheid met va
cantlecorden zijn niet van die aard, dat
we er gerust op kunnen zijn. Ze bepa
Jen zich veelal tot een soort negativisme
Een ButlinkamP? Bezwaren. Het onvol
prezen Hollandse strand7 Bezwaren.
Onze mooie natuur? Bezwa'"en in de
vorm van bordjes met verboden toegang
Zo komen we er niet. De overheid
zal niet alleen de vacantie moeten in
stellen. Ze zal alle mogelijke steun
moeten verlenen aan de particuliere or
ganisaties die zich tot taak stellen om
het genieten van vacantie mogelijk te
maken. Maar de overheid, Rijk, Provin
cie en Gemeente zullen daarnaast zelf
de handen uit de mouwen moeten ste
ken. Slechts dan heeft vacantie zin, als
het volk de gelegenheid heeft om die
vacantie in goede en goedkope gelegen
heden door te brengen. v.\ Z-
GELDIG TOT HEDENAVOND
Geleidelijk toenemende bewoking
met later plaatselijk wat lichte regen of
motregen, hier en daar wellicht vooraf
gegaan door enige sneeuw. Aanvanke
lijk weinig wind, lat?.* matige wind
lassen West en Zuid. Geleidelijk iets
hoger temperatuur.
Om half drie Zondagnacht, aldus Dijk
huizen, die nu weer geheel hersteld is
i onder de hoede vertoeft van de Np
derlandse conrul te Calais, evenals de
andere matrozen, de Wilt en Bol, be
gon de lading te werken. Het lijnzaad
rolde als water in de romp van het
schip heen en weer en het schip maakte
in héél korte tijd zware slagzij. Het zee
water begon binnen te stromen en er
werden noodseinen uitgezoden. Door de
slagzee en het zware weer was het ech
ter onmogelijk de boten te strijken. Op
bevel van de kapitein hebben we de
zwemvesten omgedaan en zijn in het
water gesprongen, terwijl de Toornvliet
voor onze ogen in de diepte verdween.
De Cimbria die al een poos in de
nabijheid was kon ons niet bereiken.
Door de harde wind en de sterke stroom
raakten we spoedig uit elkaar.
Bi-na twee tiur heeft Dijkhuizen in 't
ijskoude water gelegen, alvorens hij in
bewusteloze toestand aan boord van
de Gmbria werd genomen. Daar had
xti. Bol, die een half uur en de W.lt
die een uur hadden rondgedreven reeds
in de warme kajuit
De Cimbria die geen schijnwerper'
aan boord had heeft alles gedaan om
de arderen te vinden, maar ondanks
uren zoeken mocht het. niet gelukken
De geredden waren vol lol over de be
handeling aan boord van het Deens',
schip-
Uit China komen verscheidene berich
ten, die elkaar tegenspreken. Het schijn;
wel vast te staan, da de gouverneur van
Joenan m^ zijn gehele legermacht naar
de communisten is overgelopen, maar
er schijnt nog onzekerheid te bestaan
over de houding van een der gouvec
neurs van de Zuidelijke provincies.
Inmiddels is ook de Gouverneur van
Kwei Tsjau naar de legers van Mao
Tse Toeng overgelopen. De communis
ten hebben gedreigd een stad te bombar
deren, waar verschillende nationalistische
leiders, di~ zich .bij de communisten wil
den aansluiten worden vastgehouden.
Onze foto geeft een beeld van de bis
torische zitting in het Parlement, waar
tot de souvereiniteiïsoverdracht werd
besloten. Bijna het voltallige ministerie
werd op de gevoelige plaat vereeuwigd
Grote plannen in
Australië
Mcnzies, de liberale leider in Austra
lië en binnenkort premier, heeft ver
schillende plannen van het nieuwe be
wind bekend! gemaakt, föo w men
een kwart millioen pond sterling be
steden om d? economische ontwikke
ling van het land te bevorderen. Ook
op het gebied van emigratie zijn er
zeer grote plannen.
De overwinning van de coalitie op
de socialisten kan Menzies overinens
nog grote moeilijkheden geven. Labour
behoudt a.1. in de Senaat een meer
derheid en aangezien deze Senaat over
vetorecht beschikt, kunnen alle wets
voorstellen van de regering verworpen
worden. Menzies zal dus moeten trach
ten de twee Kamers te verzoenen of
kan nieuwe verkiezingen gaan uit
schrijven. Dan zal hij echter het par
lement vooraf moeten ontbinden.
Televisie in Nederland
De minister van Verkeer en Water
staat heeft medegedeeld, dat in het ko
mende jaar zal worden begonnen met
de uitzendingen van televisie, bij wijze
van experiment, buiten de amateurs en
industriële ondernemingen om. Zoals men
weet kent ons land tot dusvec alleen
televisieuitzendingen, die worden ver
zorgd door de NV Philips te Eindhoven
en de uitzend^ jen welke de enkele
amateurs verrichten. Het schijnt nu in
de bedoeling te liggen een eerste zen
der te bouwen in het Gooi. Deze zen
der zou dan Amsterdam van televisie
kunnen voorzien en indien het -een beet
je meeloopt ook Utrecht.
Volgend jaar zullen dan ook de eerste
televisietoestellen fci Nederland aan de
markt verschijnen. Omtrent de vermoede
lijke prijs kan op dt» ogenbilk nog niet
worden medegedeeld. De uitzendingen
Engeland, Canada en Amerika maken
nieuw plan bekend
De Ver. Staten, Engeland en Canada zullen in de nabije toekomst een
nieuwe politiek van samenwerking op het gebied der atoomenergie volgen
De drie landen zijn tot overeenstemming gekomen om de onderzoeking in de
Ver. Staten te blijven concentreren en op deze concentratie nog meer de na
druk leggen dan tot nu toe.
Britse en Canadese geleerden zullen
daarvoor naar de Ver. Staten kunnen
komen en het ligt in de bedoeling, dat
dan inlichtingen zullen ontvangen
over het z.g. atoomgeheim. Hiervoor
zal het Amerikaanse Conqres echter nog
toestemming moeten verlenen. T.-uman
schijnt niet geneigd te zijn dergelijke
stappen te ondernemen zonder raadple
ging van de volksvertegenwoordiging.
Door deze concentratie wil men be
reiken, dat er intensiever samenge
werkt wordt. D? proefnemingen in En
geland en Canada kunnen voör een
groot deel gestaakt worden, waardoor
ernstige versnïpppering van krachten
voorkomen wordt. Indien het_ Congres
de plannen goedkeur* zal alleen Amerl
ka de uranium uit de Congo ontvan
gen en zal Engeland afstand doen van
de aanspraken op meer grondstoffen
uit dit gebied. In Engeland en Cana
da zullen bepaalde experimenten (zo
als die ook in andere landen geschieden
worden voortgezet.
VAN DAG TOT DAG
ACHT TROMMEN en een grot? trom
kreeg het korps mariniers dat onder gro
te belangstelling het honderd jarig be
staan vierde, van de club Rotterdam.
Op een feestelijke bij §nkoni4i weid
het woord gevoerd door de heren
Schokking en Oud.
DE DOODSTRAF werd voor het bij
zonder gerchtsbof te Amsterdam geëisi
tegen twee leden van het commando
Pieiers, met name Koelemeij en van der
Stel. Twee anderen, Duisterhof en van
der Gouw kregen 15 en 20 jaar gevan
gvnisstraf.
ZATERDAG ^-IJN opnieuw 21 Polen
uit Frankrijk uitgewezen. In Warschau
hebben zeven Franse professoren een
toevluchtsoord gezocht op de Franse
ambassade, daar ze anders door de Po
len zouden worden gearresteerd wegens
spionnage,
EEN PLECHTIGE herdenkingsdienst
is gehouden in de Sint Jacobskerk in
den Haag voor de gevallenen in de
strijd tegen Japan. Het woord weed
gevoerd door schout bij nacht Moor
DE BELGEN en de Russen hebben de
onderhandelingen over het handelsac
coord afgebroken. De Russen waren
niet bereid de dooc de Belgen verlangde
voorraad tarwe te leveren. Vorig jaar
betrok België voor twee milliard francs
uit Rusland. Men verwacht weer her
vatting van de besprekingen.
DE NESTOR DER Franse socialisten
Lvcn Blum heeft op een congres der
Comisco te Parijs een hartstochtelijk be
roep gedaan op alle Europese socialis
ten om de eenheid tot stand te bren
gen. Volgende week zal hij naar Italië
gaan om te trachten een verzoening tot
stand te brengen, tussen Saragat en
Neani.
ER WAREN ontzaglijk ve?l bloemen
en heel veel sprekers aanwezig op de
feestelijke receptie die de -KNVB 'a
Amsterdam hield ter gelegenheid van
her 60 jarig bestaan. De voorzitter Ka
rel Lotsy had een zware taak om ze
.-Hen te danken voor de hartelijke woor
den. Het ging hem best af en d? stem
ming was heel feestelijk.
HET IS GEEN wonder, dat de Chine
se communisten een zo grote snelheid
bereiken tijdens hun opmars. In de pro
vinei? Yoenan liepen veertuigduizend
man nationalistische troepen naar hen
over, om even later vrolijk tegen de
nog overgebleven nationalistische kame
raden te vechten.
ER BLIJVEN de nationalisten weinig
wijkplaatsen meer over in het grote
Chinese land. Jammer dat Formcsa er
nog is. Anders was er kans, d3t het
spoedig afgelopen was. Nu kan van
daaruit nog een hel? poos geïntrigeerd
worden.
DE NEGENTIGJARIGE koning Gus
taaf van Zweden heeft in tegenwoor
digheid van een menigte van vierdui
zend personen de jaarlijks? Nobelprijzen
uitgereikt.
DE SUIKER wordt wel niet goedkoper
ze is er in overvloed. Als de winter
nog even wegblijft zullen de bieten
spoedig verwerkt zijn en dan is de
-grootste oogst binnen, die we ooit heb
ben gehad.
WE ZULLEN HET wel weer zonder
peper moeten stellen. De prijs is zo
boog geworden dat onze deviezen pot
er niet genoeg geld voor he?ft Een
ons peper kost ongeveer een rijksdaal
der.
GARRY DA VIS doet weer vaa zich
horen. Hij wilde naar Duitsland en
had daartoe papieren nodig van een
Frans bureau. Het duurde echter nogal
lang en toen ging Garry voor het bu
reau kamperen. Toen nam de politie
h?m in hechtenis.
DE AMBASSADEURS in Polen en
Frankrijk zullen binnenkort wel zonder
personeel zitten. Dagelijks wordt er per
soneel uitgewezen en het geschiedt
over en weer. Ze konden beter een
pijp m?t elkaar gaan roken.
VIERHONDERD MILLIOEN gulden
zullen we naar de Verenigde Staten in
het komende jaar kumvn uitvoeren, al
dus de leider van h' economische bu
reau, de heer Smit. Maar dan zal de
productie sterk opgevoerd moeten wor
den.
HET JACHT van prinses Wilhelmina
dat door de Duitsers was weggerootd
en tot zinken gebracht, is door een
Deens ingenieur gelicht en aangekocht
HET STADJE BORCULO dat in 1925
door een windhoos getroffen werd,
heeft 50 met de hand gemaakt? meube
len aan de Amerikaanse stad Warren
cadeau gedaan. Dze stad werd onlangs
half verwoest door een tornado.
Twee soorten communisme?
Op een bijeenkomst van Aziaten, wel
ke de Hervormde Godcdienst zijn tocge
daan, is een resolutie aangenomen, wel
ke zich uitspreekt tegen het communis
me, maar die uitdrukkelijk onderscheid
maakt, tussen het communisme, dat de
uitdrukking is van een totalitaire staas
vorm met alle daaraan verbonden on
recht en onderdrukking, of een commu
nisme, dat zich ten doel stelt de spreek
buis en de strijder te zijn voor het on
recht, dat aan de maatschappelijk ver
drukten wordt aangedaan. Het laatste
communisme zou geenszins In strijd zijn
met de Christelijke leer en als Iets ge
heel anders moeten worden beschouwd-
Van 14-17 December:
jacht op ratten
In het gehele gebied benoorden het
IJ zal in d? periode van M t..m. 17
December de jacht op de bruiae rat
nog eens worden Ingiet. De gehele
bevolking woedt opgewekt aan deze
bestrijding mee te helppen omdat slechts
een massale aanval waarborgen voor
succes geeft. Voor h?t verkrijgen van
bestrijdingsmiddelen kan men zich tot
het gemeentebestuur wenden.
Regering over TNI
in Batavia
De Ned. regering heeft een verkla
ring afgelegd over de berichten, dat
zich reeds thans troepen van de TNI
in Batavia bevinden. In deze verklaring
wordt gezegd, dat de regering als uit
drukkelijk voorwaarde heeft gesteld,
dat troepen van de TNI niet in Batavia
en andere gerote steden zullen komen
vóór de Tweede en Eerst? Kamer de
resultaten van de RCT hebben goed
gekeurd. De thans in Batavia aange
komen manschappen van de TNI moe
ten worden beschouwd als kwartierma
kers. Van overdracht van wapenen e.d
aan h?t leger van de Ver, Staten van
Indonesië is nog geen sprake. De re
gering heeft de HVK nog eens laten
weten, dat de te nemen maatregelen
zich tot het minimum dienen te b?per
ken. De regering wenst zelfs de indruk
niet te wekken, dat de Eerste Kamer
voor een voldongen feit wordt gesteld.
zouden voorlopig geschieden onder de
auspiciën vaa de Nozema en wel voor
de tijd van twee jaar. In die wee Jaar
verwacht men, dat men een vrij duide
lijk beeld zal hebben over de mogelijk
heden der televisie in Nederland en
daarna zullen definitieve plannen ter ta
fel komen.
De „kijkers" zullen een jaarlijkse kijk
bijdrage moeten betalen van ongeveer
dertig gulden. Naar de Minister verder
mededeelde ligt het niet in de bedoeling
samenwerking te plegen over de televisie
uitzendingen met buitenlandse stations.
Wel zal men trachten te komen tot een
uitwisseling van televisiefilms.
Voor de Bijzondere Raad van
cassatie in Den Haag stond giste
ren terecht de bekende NSB lei
des Zondervan die det'ljds door
het Amsterdams Hof was veroor
deeld tot twintig Jaar gevangenis
straf. Zowel de beklaagde zelf als
de procureur fiscaal waren vari
dit vonnis in beroep gegaan. Ver
dachte beweerde, dat hij uitslul
tend het doel had gehad om het
Nederlandse volk te dienen. Het
zelfde beweerde de ?erdftcii&er, ror
Muller Massis uit Amsterdam, die
zei. dat verdachte uit idealisme ge
handeld had en niet uit winstbe
jag. Hij deed 'n beroep op de raad
om rekening te willen houden met'
de beestachtige wijze, waarop zijn
cliënt in de gevangenis te Sche
veningen behandeld was gewor
den, toen deze nog onder toezicht
stond van de Canadezen.
De procureur erkende dat hier
inderdaad van ernstige mishande
ling kon worden gesproken en wil
de hiermede rekening houden. Hit
eiste 15 jaar gevangenist"Af.
De uitpraak volgt
Ook in Frankrijk
Titoïsme?
In het Franse communistische blad
1'Humanite is een oproep van het be
stuur van de Franse communistische
partij verschenen, waarin de arbeiders
tot grote waakzaamheid worden opge
roepen, daar het partijbestuur er zeker
van is dat ook in Frankrijk het Titeois
me steeds meer doordringt. Er Is vol
gen deze verklaring veel te weinig aan
dacht besteed aan de anti Russische
campagne, die in het volk steeds gro
ter aanhang krijgt. Met voorbeelden
wordt aangetoond, dat er vooral in
Noord Frankrijk haarden zijn, waar een
zeer slechte invloed heerst. Er wordt
het district Parijs een verwijt van ge
maakt, dat er tijdens de bespreking tus
sen de twaalf ministers van defensi? van
de landen van het Atlantisch pact geen
demonstraties zijn gehouden.
Reuter weet te berichten, dat deze
verklaring van 1'Humaaite hl de hele
Franse pers grote opschudding heeft
verwekt. Men beschouwt het als een
bewijs dat er een ernstige crisis in de
partij heerst. Het blad Ce Soir spreekt
de veronderstelling uit, dat -?r fc» de rij
en der Franse communisten binnenkort
een grote zuivering zal plaats vinden.