N.-HOLLANDSE
PERS 1945
K.A.B. VRAAGTs 5 OP DE LONEN
(met minimum van f 2)
Oost-Duitsland geen lid
van Kominform?
Toewijzing van bouwvolume naar
behoefte
Voor het eerst
openbaarheid
Huurpolitiek
5e JAARGANG Nr. 1771
IWudef
Vrijdag 16 December 1949!
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder":
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar
Abonnementen f 0.30 per week f 1.25sper
maand f3.65 per kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties M et per Mm., familieberichten
18 cents. Bij contract aanzienlijke korting
Verantw. redacteur: J. v. Zoonen I Bureau: Ridderstraat, hoek Oudegracht I Tel. K 2200-3971
Lonen en prijzen:
TkE Verbondsraad van de K.AJ. (de besturen van alle aangesloten
vak- en standsorganisaties) heeft zich gisteren te Utrecht de ge
hele dag bezig gehouden met het vraagstuk van de lonen en prijzen.
Aan het einde der bijeenkomst nam de Verbondsraad een uitvoerige
resolutie aan, die hierop neer kwam, dat de volgende maatregelen per
1 Januari a.s. volgens congressisten verplicht moeten worden
voorgeschreven:
1. Dat in bestaande C.A.O.'s en loonregelingen een clausule wordt
opgenomen, waarin de uitbetaling van een individuele 5% loons
verhoging verplicht wordt voorgeschreven met een minimum van
f 2 per week voor de volwassenen, alsmede voor alle gehuwde en
daarmee gelijk te stellen werknemers.
Z. Dat voor gevallen, waarin geen C.A.O. o-f loonregeling bestaat,
deze 5% met een minimum van 2 moet worden uitgekeerd boven
het rechtens geldige loon, resp. inkomen, provisies e.d. en officieel
goedgekeurde toeslagen aan dc volwassenen, alsmede aan alle ge
huwden en daarmee gelijk te stellen werknemers.
3. Dat de jeugdleden van het 18e jaar af worden aangepast aan
de nieuwe loonbedragen voor volwassen werknemers.
4- Dat de kinderbijslag van het eerste kind af gelijkwaardig aan
de loonsverhoging verhoogd moet worden.
5. Dat de uitkeringen krachtens pensioenregelingen, sociale bij
standsregelingen, de uitkeringen krachtens de invaliditeitswet, de
noodregelirg Ouderdomsvoorziening alsmede de lonen van de D.U.W.
eveneens met 5% worden verhoogd.
6. Dat de loongrens voor de sociale verzekeringswetten wordt
verhoogd van 3750 tot 4500 per jaar.
Bekend is, dat de werkgevers
geen verplichte verhoging der
lonen met 5% willen, maar slechts
een algemene vergunning om de
lonen maximaal met 5% te verho
gen. Zij willen wel de toepassing
van deze vergunning met klem aan-
bevelen.
Zeventien sprekers voerden het
woord over de mededelingen van
de heer De Bruijn. In hun betoog
overheersten twee klachten alge
meen. Waarom, vroegen de mees
ten, moet over deze gehele kwes
tie van lonen en prijzen zo'n grote
geheimzinnigheid worden be
tracht? Al twee maanden lang we
ten de vakbondleiders, dat er on-
ER DREIGDE CRISIS
IN STICHTING
Aan het vaststellen van deze re
solutie is een uitvoerig debat voor
af gegaan. In de morgenuren gaf
de voorzitter van de K.A.B., de
heer A. C. de Bruijn, voor dc ver
tegenwoordigers van de 300.000
aangesloten leden een verslag van
het loonbeleid, dat de laatste
maanden door het verbondsbe-
stuur was gevoerd. Uit de mede
delingen viel op te maken, dat er
een crisis in de Stichting van de
Arbeid heeft gedreigd. De K.A.B-
leiding had laten weten, dat het
arbeidende volk door zijn arbeid
en zijn soberheid reeds zijn offers
▼oor het land had gebracht. Dat
was een fundamenteel oordeel, zei
de heer De Bruijn, en in de Stich
ting kon geen overeenstemming
worden bereikt. De betekenis van
de Stichting dreigde te worden
aangetast. Half November kon
worden vastgesteld, dat het reële
Ion tot aan de devaluatie al met
1.8% was gedaald en dat de ver
dere daling, als gevolg van de de
valuatie, ongeveer 3.5% zou be
dragen De K.A.B. gaf op 14 No
vember twee mogelijkheden: of
wel de lonen moesten direct met
5 cent per uur worden verhoogd,
èfwel er moest een loonsverhoging
komen van 10 cent per uur, maar
dan zouden de prijs index-cijfers
met meer dan 18% moeten stijgen
voor de K.A.B. een nieuw voor-
•tel tot verdere loonsverhoging
zou doen.
Ook het NVV en het CNV dien
den hun voorstellen in. De bespre
kingen leidden tot een compromis
met de voorstellen van het NVV.
Afgesproken werd. dat zou worden
gevraagd een verhoging niet met 5
eent per uur, maar met 5%, mei
een minimum van 2.50. In de
8tichting werd met de werkgevers
echter geen overeenstemming be
reikt. Daarom stuurden de vabcen-
tralen hun voorstel aan de rege
ring. De loon- en prijscommissie
was zeer ontdaan over de oorstel
len en over het feit, dat waren
gepubliceerd. Met de regering had
op 2 December een bespreking
plaats, waarbü bleek, dat deze
wel bereid was tot enige verhoging,
maar bezwaren had tegen verboging
met tenminste 2.50.
JONGSTE BESPREKINGEN
Bij de jongste besprekingen in de
Stichting van de Arbeid deden de
vertegenwoordigers van de vakcen-
tralen enige concessies. Zij vermin
derden het gevraagde minimum tot
2 per week. Voor de lonen der
jeugdigen tot 17 jaar zou geen ver
hoging gelden. Van 18 jaar af zou
3% worden gegeven tot de volwas
sen leeftijd. Gehuwde en kostwin
ners zouden 5% krijgen. De loon
grens voor de sociale verzekering
zou op 4500.worden gesteld.
Van Rappard: weer
doodstraf
Ook voor de Raad van Cassatie
Is gisteren de doodstraf geëist te
gen E. H. ridder van Rappard,
oud-leider van de N.S.N.A.P. Om
zijn streven naar samensmelting
met Duitsland noemde de advo-
eaat-fiscaal zijn vergrijp naar
vorm en inhoud ernstiger dan
dat van Mussert.
W-at de midden
stander van denkt
Ook de besturen van de drie cen
trale middenstandsbonden hebben
zich over het loonprobleem beraad
slaagd. Volgens hen is het nodig dat:
1. De loonsverhoging worde als
kostenfactor beschouwd en dient
doorberekend te kunnen worden.
2. De omzetbelasting dient zo
spoedig mogelijk bij de bron ge
heven te worden, zodat de midden
stander niet meer met de incasse
ring hiervan wordt belast.
3. In de aangekondigde wijzi
gingen van de ondernemingsbe
lasting wordt de vrijstelling van het
winstbedrag tenminste gebracht op
f 5000 en uitgebreid tot firmanten,
terwijl aangenomen wordt dat voor
ht belastingjaar 1950 de onderne
mingsbelasting geheel zal vervallen.
4. Er dient een hogere belasting
aftrek voor levensonderhoud plaats
te vinden voor niet-werknemers.
5. Er zal een straffere toepas
sing van de vestigingswet moeten
komen in afwachting van de reeds
lang toegezegde nieuwe vestigings
wet, de uitgifte van zg. ministriele
verklaringen dient tot het uiterste
beperkt te worden en met waar
borgen omringd.
6. Een wet ter beteugeling van
het cadeaustelsel dient zo spoedig
mogelijk aanhangig te worden ge
maakt.
Acmbied'ng van hand
tekeningen
Morgenmiddag zal de aanbieding
van de door de actie „Red de vol
ken van Ambon, Timor en de-Mi-
nahassa" verzamelde handtekenin
gen aan de Griffie van de Eerste
Kamer geschieden. Deze aanbie
ding zal te drie uur worden voor
afgegaan door een betoging.
De regering heeft de gehele pro
ductie traan over dit vangseizoen
van de „Willem Barendsz" gekocht
voor f 925 per ton De Rotter
dammer, die de woning van een
ander had trachten te verkopen,
gaat vier maanden de kast in.
In de ioop van Je volgende week
worden van Harlingen uit 300 bes
te Friese runderen naar Peru ver
scheept. In Kiei is een glazen
long geconstrueerd. Een verbeter
de, goedkopere uitgave en een
minder zware long dan de ijzeren.
David Low, bekend Engels te
kenaar. nam zijn ontslag bij de
Evening Standard, om in dienst te
treden van de Daily Herald. Van
7 tot 23 April: expositie in de
Haagse Houtrusthallen onder de
naam „Voedingssalon 1950". Alles
wat Nederland aan eetbare waar
produceert zal daar te zien zijn.
Italiaanse journalisten zijn op vi-
derhandeld wordt. Zij zijn op de
hoogte van vele conferenties en
besprekingen, maar moeten zwij
gen. Dat is onbevredigend tegen
over de leden, die het grootste be
lang hebben bij wat gaat gebeu
ren.
Als de verhoging n'et verplich
tend wordt voorgeschreven zo
luidde de tweede algemeen ge
maakte opwerping dan komt er
niets van terecht. Deze loonsver
hoging moet bindend woeden
voorgeschreven.
HET VOORSTEL VAN
15%
Dc huurverhoging met 15*f«, die
de regering zich voorstelt, zal bin
nenkort in een wetsontwerp aan het
oordeel van de Staten-Generaal wor
den voorgelegd. Bil de bouw van
nieuwe woningen wordt reeds een
huur toegelaten, die 30 hoger ligt
dan de hnur, die op 9 Mei 1940 zou
hebben gegolden.
P. v. tl. A. is ontstemd
„Burgemeester van Den Haag
verkeerd benoemd"
De federatie Den Haag van de
P. v. d. A. heeft haar ernstige ont
stemming uitgesproken over het
feit, dat bij de benoeming van een
burgemeester van Den Haag geen
rekening is gehouden met de poli
tieke samenstelling van de bevol
king en dat blijkbaar welbewust
niet tot benoeming van een lid
van de Partij van de Arbeid in ge
noemde functie is overgegaan, on
danks het feit, dat deze partij,
naar de mening der federatie, over
voor dit ambt geschikte candidaten
beshikt.
Van Schaik op terugweg
Hedenochtend is minister Van
Schaik per Constellation uit Bata
via naar Nederland vertrokken.
Vandaag zal even buiten Pretoria het voortrekkersof dingaans-
monument officieel worden ingsw ijd. Rondom het monument loopt
een muurwaarin de wagens, die de voortrekkers bij de verdedi
ging gebruikten, zijn gehouwen.
Record aantal auto's
in ons land
Er zijn volgens de jongste telling
thans 110.612 personenauto's in
ons land tegen 99.986 in Augustus
1939. Per 1000 inwoners zijn er
thans 11.1 personenauto's Dit aan
tal is in België 20,6, in Frankrijk
23,4, in Engeland 39,8 en in de
Ver. Staten 212,8, d.w.z. 8 op elke
10 gezinnen. De verdeling van het
huidige Nederlandse park van
personenauto's volgens de jaren
van fabricage is als volgt: 10,6%
dateert uit de jaren voor 1935,
31,3% uit 1935—1939, 4,3% uit
19401945, 53,8% uit de jaren na
1945. Het aantal personenauto's uit
de fabricage jaren 1946, 1947, 1948
en 1949 bedraagt resp. 9.769, 16.303
16.686 en 16.756.
Turfhandel
Op een vergadering te Zwole is
besloten tot oprichting van een
landelijke vereniging van turfhan
delaren. De vereniging zal de be
langen van de 3000 turfhandelaren
behartigen.
Nog tien vermisten van
de „Doros"
Hedenmorgen vroeg werden nog
steeds tien personen van het Ne
derlandse m.s. „Doros", dat bij
Miami explodeerde, vermist. De
opsporingen worden nog voortgezet.
Nieuw Kamerlid
Tot opvolger van mr. Van Wal-
sum (P.v.d.A.) als Eerste Kamerlid
is benoemd dr. F. Wibaut te Am
sterdam.
Zuid-Westelijke tcind
Weersverwachting, geldig tot
Zaterdagavond:
Matige tot krachtige en later
langs de Waddenkust en de
kust van Noordholland harde
Zuid-Wetselijke wind, half tot
zwaar bewolkt met af en toe
enige regen of motregen, vrij
zacht voor de tijd van het jaar.
Zig-zag over de wereld
Andrej Wysjinsky, de Russische minister van Buitenlandse Zaken,
'zou de Oostduitse regering hebben meegedeeld, dat Rusland pas dan
tot de instelling van een Oostduits leger zou besluiten als een West-
duitse gewapende macht zou zijn opgericht. Wysjinsky had gisteren
een langdurige conferentie met Pieck en Ulbricht, de premier en
plaatsvervangende premier van de Oostduitse regering. Voornaamste
onderwerp van bespreking met de Oostduitse politieke leiders zou de
ontwikkeling van de gebeurtenissen in West-Duitsland zijn geweest.
Wysjinsky zou hebben meegedeeld, dat het nog niet opportuun zou
zijn voor de Duitse regering om om het lidmaatschap van de Komin
form te verzoeken.
Een half uur voordat Wysjinsky de voornaamste Geallieerde,func
tionarissen in het huis der Sowjet-cultuur zou ontvangen, werden
strenge veiligheidsmaatregelen genomen. Honderden zwartgeunifor-
meerde leden van de Oostduitse volkspolitie, gewapend met karabijnen
en revolvers en gesecundeerd door secties Sowjet-soldaten met bont
mutsen en tommyguns, zetten de Unler den Linden af en ontruimden
de straat.
„Men vraagt en wij draaien":
In zijn Memorie van Antwoord
heeft mr. dr. J. in 't Veld aan de
Kamer de volgende mededelin
gen gedaan:
1. Als grondslag voor de toewij
zing van het woningvolume voor
1950 heeft gegolden het acute
woningtekort, d.w.z. het totaal
aantal huishoudens met kinderen,
dat inwoont bij andere huishou
dens. Het aantal van deze samen
woningen geeft naar de mening
van de minister een billijke ver
gelijkingsmaatstaf voor de span
ningen als gevolg van het woon
ruimte tekort.
2 Woningen, mits niet groter
dan 500 m*., waarvoor geen finan
ciële steun van het Rijk wordt
gevraagd, kunnen worden ge
bouwd zonder dat deze ten
laste komen van het contingent
van de gemeente (in het gehele
land kunnen 3500 woningen op de
ze wyze worden gebouwd).
3. De bouw van winkels in
n:euw te bouwen wijken zal uit
de normale contingenten moeten
worden bestreden.
4. Het bouwplan 1950 vergt
f 400.000.000 aan Europese valu
ta (in hoofdzaak cement en wals-
ijzer uit België en hout uit Scan
dinavië).
5. Het jaar 1950 zal belangrijk
zijn voor de bedrijfsbouw.
6. Het tekort aan woonruimte
is het afgelopen jaar niet toege
nomen. Ér is eerder sprake van
het inlopen van de achterstand,
zij het in bescheiden mate.
7. De minister overweegt de
mogelijkheid de maximumgrens
van woningen voor grote gezinnen
enigermate te verhogen. Aan het
aantal woningen voor grote ge
zinnen is per provincie door de
vaststelling van een bepaald per
centage een grens gesteld.
8. De productie van metsel-
baksteen evenaart weer het
vooroorlogse peil (1939: 1094 mil-
lioen stuks).
9. Ten aanzien van het bouw-
hout openen de lopende handels
overeenkomsten de mogelijkheid
tot voldoende invoer. De positie
kan goed worden genoemd. Be
halve Finland, Zweden en Duits
land levert thans ook Rusland,
hoewel nog o£ bescheiden schaal,
naaldhout aan ons land.
10. Er is nu evenwicht op de
markt voor bouwvakarbe'ders, uit
gezonderd in de steden Rotterdam
site in de Beneiux-landen om te
zien hoe daar de boel reilt en zeilt.
Op een onbewaakte overweg
werd een vrachtauto door een
sneltrein gegrepen. De chauffeur
werd gedood, een meerijder werd
zwaar gewond, sje De 28-jarige Gul-
demeestei', die in Sept. in de Haar
lemmermeer een broer en zuster
in 't ziekenhuis sloeg en er daarna
met hun spaarcenten vandoor ging,
hoorde twaalf jaar tegen zich eisen
Een grote boerderij in het Frie
se dorp Goëngahuizen ging door
een brand totaal verloren. Hier
is een verhaal uit Ccdar Rapids,
in Iowa, waar John F. Williams
een eis tot echtscheiding indiende
tegen zijn zestiende vrouw. Deze
Blauwbaard is nu 67 jaar, trouw
de In 1904 en hield dat met zijn
eerste vrouw 24 jaar vol, doch
daarna wisselde hij van ega ais
een Kameleon van kleur. John
moet niet zo'n gemakkelijke echt
genoot zijn, want zijn laatste
vrouw verliet hem deze week mot
de woorden: „Zelfs In het paradijs
zou ik niet bij je willen blijven
Hoeft U niet te vragenDc
Zuiderkruis wordt vannacht in
Rotterdam verwacht. Als alles
goed gaat: morgenochtend 9 uur
ontscheping. Goes kan geen be
stemming vinden voor een oude
ambachtsschool en biedt deze te
koop aan. Van Woensdag 21 De
cember af zal circus Strassburger
bezit nemen van theater Carré.
Johan Kaiser, uit München, heeft
een fiets geconstrueerd, die in tien
minuten kan worden gedemon
teerd. Het geval kan in een reiszak
worden meegenomen. Heerlen
gaat 100 montagewoningen bou
wen. De directie van de Neder
landse Springstoffenfabrieken gaat
met de regering een verbintenis
aan voor levering van springstof
fen, met dien verstande, dat beide
partijen de verbintenis kunnen
beëindigen met een opzeggingster
mijn van drie jaar. Geheel
Drenthe zal worden aangesloten op
de drinkwaterleiding. Het
200.000ste lid van de N.C.R.V., het
pasgetrouwde echtpaar Belgrave,
uit A'aismcer. k een eïectrisch
fornuis *en een tuo taart. s{e Zee
post naar Indonesië: „Johan van
Minister mr. dr.
J. IN 'T VELD
en Den Haag. Behoefte blijft er
bestaan aan stucadoors.
11. In voorbereiding is een
regeling, waarbij een instantie
wordt ingesteld, waar DUW-ar-
beiders in beroep kunnen bij
conflicten.
12. In 1950 zullen er ten min
ste 1000 boerderijen worden ge
bouwd. Noordholland krijgt er
hier maar 30 van.
Oldenbarnebelt (21 Dec.); Antil
len: „Bermekom" (18 Dec.); Suri
name: „Helena" (21 Dec.) De dat.a
tussen de haakjes zijn die waarop
de post op de bus moet zijn. Het
aantal verkeersongelukken in Am
sterdam, gedurende de afgelopen 11
maanden van 1949, bedroeg 9168.
Gistermorgen half zes werd een
dame in een hotel te Maastricht
telefonisch meegedeeld, dat zij be
zoek van de politie zou krijgen. De
dame dacht van net bed te worden
gelicht voor een haar onbekend
vergrijp, maar toen de politieman
binnen stapte kwam hij vertellen,
dat de dame vriendelijk werd ver
zocht een boete van f 7.te wil
len betalen. Die boete was haar in
1947 opgelegd, doch door verblijf
in het buitenland had zij verge
ten het geld te betalen. Op-Sin-
joorken, een bekende pop, die in
het stadsmuseum van Mechelen
wordt bewaard (de Zaandamse Ge
meenschap bezit er een model
van) werd door Antwerpse studen
ten ontvoerd. De knapen willen
deze trots van Mechelen de Ant
werpse burgemeester aanbieden.
Afwachten of het lukt.
t^panning in Frankrijk: zal de rege
ring nieuwjaar halen? Het zijn
voor haar thans werkelijk donkere
dagen voor Kerstmis, want de be
groting 1950 ondervindt weinig sym
pathie bij de Kamerleden. Een crisis
is dan ook niet onwaarschijnlijk. In
middels heeft de door de commu
nisten geleide vakbond C.G.T. een
langzaam-aan-staking in de havens
georganiseerd.
Finland: Volgens het Russi
sche persbureau Tass zijn de wol
venjachten, die de Finnen in het
Noorden van hun land houden,
niets anders dan militaire voorbe
reidingen.
Engeland: De staking in de
Londense electriciteitsbedrijven is
zo goed als ten einde. Per 1 Maart
is het papierverbruik voor tijdschrif
ten vrij, echter niet voor kranten.
De besprekingen tussen Engeland
en de Scandinavische landen stuiten
op moeilijkheden. Terwijl Dene
marken en Engeland financieel vrij
zwak zijn, voelt Zweden er weinig
voor grote concessies te doen,.
R a n g o o n Ongeveer 800 hou
ten en met riet bedekte hutten na
bij de Noordelijke buitenwijken van
de stad zijn heden in de vlammen
opgegaan. 3.000 personen zijn hier-'
door dakloos geworden.
Zwitserland: Minister Max
Petitpierre is gekozen tot bonds
president voor 1950.
Ver. Staten: Een superfort
van de Amerikaanse luchtmacht is
bij Roswell tegen een windmolen
opgevlogen en gaan branden. Vijf
personen werden hierbij gedood.
Geruchten, dat Johnson, de mi
nister van Defensie, zijn ontslag zal
indienen worden noch ontkend,
noch bevestigd.
Brieftelegrammen voor
♦roepenschepen
In het verkeer met vreemde sche
pen, die Nederlandse troepen ver
voeren, kunnen radiobrieftelegram-
men worden gewisseld via Sche-
veningen-radio tegen hetzelfde ta
rief als in het verkeer met Neder
landse schepen geldt.
De regeling geldt voorlopig voor
de „Asturias" en de „Empire
Brent" en zal in de toekomst wel
licht tot andere schepen worden
uitgebreid.
K appie:
M'n vriendje
Ali Baba staat nu
op de binnen-
p agina.