Wiaafllei*
5)e C
REGERING ADVISEERT 5°/-
LOONSVERHOGING
Ook productie moet
toenemen
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
DE KAMER OVER DE
LOONCORRECTIE
5c JAARGANG Nr. 1777
Yr^23
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder":
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar
Abonnementen 0.30 per week f 1.25 per
maand f 3.65 per kwart bij vooruitbetaling
Advertenties M ct per Mm., familieberichten
18 cents. Bij contract aanzienlijke korting
Verantw. redacteur: J. v. Zoonen Bureau: Ridderstraat, hoek Oudegracht I Tel. K 22U0-3971
Voor personen boven 23 jaar:
Een gulden brandstoffencompensatie
per persoon in 1950
De Rotterdammerbrug over de
Singelgracht te Amsterdam. Deze
wordt, na. vele jaren dienst te
hebben gedaan, naar Rotterdam
gesleept. De brug is enige meters
opgevijzeld, vervolgens op een
ponton geplaatst en wordt zonder
gedemonteerd te zijn, overgebracht
naar de Maasstad.
Met ingang van 1 Januari a.s.
mogen de lonen voor manne
lijke en vrouwelijke werknemers
van 23 jaar en ouder met vijf
procent worden verhoogd, voor
mannelijke werknemers geldt
hierbij een minimum verhoging
van f 2.per week.
De gulden loontoeslag van
November 1948 zal met de
nieuwe verhoging definitief in
de loonbepalingen worden
verwerkt. De positie van het
overheidspersoneel wordt af
zonderlijk geregeld. De vijf
procent verhoging geldt ook
voor de kinderbijslag ongeacht
de leeftijdsgrens.
Voor het lopende stooksei
zoen zal een gulden per per
soon als kolenvergoeding wor
de- toegekend.
istaan er in eventuele be-
drij.jiakken moeilijkheden over
de doorvoering van de door de
regering aanbevolen loonsver
hoging, dan kan het College
van Rijksbemiddelaars een bin
dende beslissing nemen, na
daarover met de Stichting van
de Arbeid overleg te hebben
gepleegd.
Deze derde loonronde is geba
seerd op twee zuilen: verhoging
van dc lonen in verband met de
stijging der kosten voor levenson
derhoud en verhoging van de. pro
ductie.
De loonsverhoging van 5% geldt
voor werknemers van 23 jaar en
ouder. Ook de kinderbijslag wordt
met 5% verhoogd, wat men nood
zakelijk oordeelde om de gedaalde
waarde van het geld te compen
seren. Ten aanzien van de jonge
ren van 18 tot 23 jaar werd over
wogen, dat men alleen een extra
prikkel moet scheppen om de scho
ling te bevorderen. Bij de bespre
kingen leverde de vraag of de
loonsverhoging bindend moest zijn,
of dat alleen vergunning zou ver
leend worden tot verhoging, grote
moeilijkheden op. Voor de vergun
ning pleitte de wenselijkheid op
die wijze werkgevers en werkne
mers meer verantwoordelijkheid te
doen dragen. Men wil het bedrijfs
leven zelf meer aan de onderhan
delingstafel zien en de regering
meer uitschakelen. Dit betekent een
eerste stap tot een grotere vrijma
king.
Voorts was er het argument, dat
er bedrijfstakken zijn, die de ver-
heg.ng misschien niet zouden kun
nen dragen. Dat zou kunnen leiden
tot vele moeilijkheden, tot faillisse
ment. werkloosheid, enz. hetgeen
niet in het belang der arbeiders
zou zijn. Voor een bindende rege
ling werd als argument aange
voerd, dat. alles geruisloos zou ver
lopen. Ook werd gedacht aan het
gevaar, dat men bij een ongeorga
DE MENING DER
VAKBONDEN
Het N.V.V.: „Vrijwel alle
eisen der werknemers zijn
thans ingewilligd, al heeft het
heel wat moeite gekost. Het
N.V.V. zal medewerken om
productie en arbeidsproducti
viteit op te voeren."
De K.A.B.: „De bedoeling
was, dat de prijsstijging diénde
te worden gecompenseerd, om
dat in de tegenwoordige om
standigheden het levenspeil van
de arbeiders niet mocht wor
den verlaagd. Dit betekent,
dat de door de regering moge
lijk gemaakte 5 procent loons
verhoging algeméén dient te
worden toegepast. Het K.A.B.-
bestuur rekent erop, dat alle
ondernemers grote zowel als
kleine hun medewerking
zullen verlenen".
Het C.N.V.: „De lange duur
der onderhandelingen vond
voor een groot deel zijn oor
zaak in de zorgvolle economi
sche positie van ons land. Daar
om heeft de bona fide vakbe
weging in het stellen van eisen
matigheid betracht. Wel is het
C.N.V. van oordeel, dat de keu
ze tussen een bindende beslis
sing over het verlenen van ver
gunning minder gunstig is uit
gevallen."
niseerde toestand, van dc zijde der
werkgevers zou komen met rege
lingen, die niet passen in de loon-
en prijspolitiek.
Thans is het compromis tot
stand gekomen, waarbij men ver
gunning verleent. Daarachter blijft
de bepaling staan, dat het College
van Rijksbemiddelaars. wanneer
er moeilijkheden zouden ontstaan,
een bindende beslissing kan ne
men.
DE SUBSIDIES.
De hoogste subsidie, die de re
gering totaal verleende bedroeg 650
millioen gulden. Voor de devalua
tie dacht men die subsidies terug
te kunnen brengen tot 70 milücen
gulden, maar tengevolge van de
devaluatie is deze nog 300 millioen
gulden gebleven (tarwe, voedergra- j
nen, boter en vetten). Daar zal men
echter op de duur van af moeten. I
De dalende lijn wordt thans
weer ingezet door een afschaffing
van de kolensubsidie. Behalve deze
millioen komen er dan nog 52
millioen bij door de huisslachtin-
gen. Totaal zou dit een verminde
ring der subsidies van 112 millioen
gulden zijn. Daar er echter 10 mil
lioen gulden wordt teruggegeven
voor de huisbrand voor het lo
pende stookseizoen zal er door de
regering op een nog nader aan te
geven wijze een compensatie van
f 1.per persoon worden uitge
keerd is de vermindering der
subsidies totaal 102 millioen gul
den.
Bij de vergunning tot de loons
verhoging is geen grens vastge
steld.
DE SOCIALE LASTEN
De loonsverhoging zal enige stij
ging van de sociale lasten mee
brengen. Volgens een ruwe schat
ting zou deze stijging, vcior de on
dernemers bedragen, hetgeen
men nog als ruim genomen moet
zien. Door de stijging van het loon
toch valt er een grotere categorie
arbeiders onder. Bij ziekte zal de
uitkering van 80% ook iets meer
vragen tengevolge van de loons
verhoging. De bijdrage voor de
kinderbijslag behoeft niet ver
hoogd te worden vanwege de goe
de toestand van het fonds. De ver
eveningsheffing van 4^2% *omi
de ondernemers op iets meer te
staan. Ook de ongevallenverzeke
ring vraagt wat meer. De invali-
denuitkering niet, daar hiervoor
een vast bedrag bestaat.
De huurverhoging
Ten aanzien van de plannen tot
huurverhoging, verhoging van de
personele belasting en de omzetbe
lasting wordt opgemerkt dat de
minister van Financiën hiertegen
over een vermindering van de
loon- en inkomstenbelasting wilde
stellen als een compensatie. De de
valuatie veranderde evenwel het
aspect, dat thans opnieuw moet
worden bezien. De volksvertegen
woordiging heeft niet de bedoeling
de huurverhoging en de verlaging
van de loon- en inkomstenbelas
ting vóór 1 Januari aanhangig te
maken.
Zou er nog een vierde loonronde
komen? Opgemerkt wordt, dat dit
zeer gevaarlijk zou zijn en men
neemt aan, dat het bjj deze derde
zal b'ven. Deze toestemming tot
loonsverhoging moet men ook zien
als een 6tap om het bedrijfsleven
meer vrijheid te geven en dc over
beid minder tc laten ingrijpen.
Ten aanzien van het stimuleren
van onze export merkt men nog
op, dat hierin ook een tegenstrij
dig belang ligt. Want die opvoe
ring van de export kan conse
quenties hebben voor de kosten in
ret binnenland en kan een stijging
van de kosten van levensonder
houd betekenen. Men moet de ge
hele loon- en prijspolitiek in hel
giote verband blijven zien. Met
betrekking tot de geoorloofde en
door de regering krachtig aanbe
volen loonsverhoging van maxi
mum 5% met een minimum van
f 2.merkt men op, dat het stel
len van dit minimum betekenis
heeft voor de laagst beloonde ar
beiders.
Tenslotte vestigt men er de aan
dacht op, dat deze 5% verhoging
ook op de z.g. „gulden van Joekes"
van toepassing is.
Het busongeluk bij Zwolle
De acht gewonde*, die na het
ernstige busongeluk op de Rijks
weg Zwolle(Meppel in de Zwolse
ziekenhuizen zijn opgenomen, ver
keren, naar thans blijkt, geen van
allen in levensgevaar.
C.P.N. wenst 10% met 5 als
minimum
Productie moet
16 Q/o omhoog
j^E Tweede Kamer heeft Donder
dagmiddag uitvoerig de loon- en
prijspolitiek besproken, mede in
verband met de 5% loonsverhoging.
Hoewel er wensen overbleven,
konden de meeste fracties zich met
het regeringsadvies verenigen. Al
leen de heer Haken (CPN) wilde
verder gaan: 10%- loonsverhoging
met een minimum van f 5.
Minister Joekes ztT, dat werk-1
gevers en drie vakcentrales het in
zicht delen, dat de productie en de
productiviteit moeten worden opge
voerd. Aan de loonsverhoging zijn
inderdaad maatregelen ter verho
ging der productie verbonden: het
moet lukken.
De minister deelde mede, dat
buiten de regeling vallen: over
heidspersoneel, onderwijzend per
soneel en degenen, die een gees
telijke bediening uitoefenen.
Nadrukkelijk merkte spr. nog
op, dat het de bedoeling is over de
in het communiqué genoemde vier
punten wetsontwerpen in te die
nen voor zover dat nodig is. Ten
aanzien van de kleine zelfstandigen
valt thans geen uitsluitsel tc geven.
Vrouwelijke kostwinners vallen on
der de regeling. De vraag of kost
winners beneden 23 jaar en gehuw
den beneden die leeftijd onder de
regeling behoren te vallen, zal de
minister voorleggen aan de loon- en
prijscommissie.
Minister Van den Brink
stelde vast. dat voor de uitvoer
het productiepeil met 16% om
hoog moet. Dat cijfer zou hij in de
hoofden van alle Nederlanders wil
len hameren. Volgens spr
kunnen verlenging van werktijd,
tweeploegenstelsel en extra toe
slagen snel tot vergroting der
productiviteit voeren. Het zou z.i.
niet juist zijn doorberekening
zonder meer af te wijzen voor
kleine ondernemers, die vaak niet
meer verdienen dan een arbeider.
Een loonsverhoging van 10%
met een minimum van f 5, zoals
de heer Haken wilde, zou in vele
gezinnen tijdelijk grote vreugde
veroorzaken, maar in korte tijd
zou deze vreugde in diep leed ver
keren door een massale werk
loosheid
M'nister Mansho lt noemde
berichten over broodprijsverhoging
loze geruchten. De verhoging van
de boterprjjs staat los van de sub
sidieregeling.
By de replieken diende de heer
Haken (CP.N.) een motie in,
de regering wordt uitgr?
nddigd een loonsverhoging van
10% bindend voor te schrijven.
De heer Wagen aar (C.P.N.
diende een motie in, om, mocht de
motie-Haken worden verworpen,
de verhog.ng van 5% bindend
voor te schrijven.
In tweede instantie zei minis
ter Joekes o.a., dat de regeling
voor het overheidspersoneel nog
onder het oog zal worden gezien.
Ook de positie der gepensionneer-
den wordt nog bekeken..
Over de moties wordt Heden ee
st emicl.
Nevel of mint
Weersverwachting geldig tot
Zaterdagavond.
Mistig of nevelig overwegend
droog weer met weinig wind
en later enkele verspreide op
klaringen. Iets kouder.
REGERING ZEGT:
Het officiële communiqué van de
regering luidt als volgt;
In de laatste weken is onder
leiding van de secretaris-generaal
van het departement van Sociale
Zaken, mr. dr. A. A. van Rhijn en
tussen de interdepartementale
loon- en prijscommissie en de
Stichting van de Arbeid uitvoerig
overleg gepleegd over de te volgen
loonpolitiek. Dit overleg heeft ge
leid tot een resultaat, waarmede
de regering zich heeft verenigd.
Bij het overleg bleken enerzijds,
dat aan de hand van de thans be
schikbare cijfers een stijging der
kosten van het levensonderhoud
moest worden geconstateerd, welke
niet ver beneden 5% blijft. Ander
zijds werd vastgesteld, dat, gezien
het niet sluiten van onze beta
lingsbalans en de noodzakelijkheid
de uitvoer te vergroten, een loons
verhoging zonder meer de econo
mische moeilijkheden van ons
land zou verscherpen. Daarom
werd overeenstemming bereikt op
deze grondslag, dat wel een loons
verhoging zou worden toegestaan,
maar dat tegelijk maatregelen
tot verhoging der productie zou
den moeten worden toegepast ten
einde de toegestane loonsverho
ging economisch verantwoord te
doen zijn.
Als ma.
x.i verhoging
der productie is by het overleg
tussen de loon- en prijscommissie
en de Stichting van dc Arbeid o.ro.
gedacht aan ruimere toepassing
van ineerploegendienst, van over
werk (al of niet tegen betaling van
overwcrkpercentages) en aan ren
uitbreiding van de toepassing van
de beloning van bijzondere pres
taties. Het wordt wenselijk geacht,
dat deze onderwerpen ook bedrijfs-
takgewijxe in behandeling worden
genomen.
Wat betreft de loonsverhoging rs
overeenstemming bereikt over liet
toestaan van een verhoging van
maximaal 5%. ingaande 1 -Jan.-
1950, van de in geld genoten lonen
van alle mannelijke en vrouwe
lijke werknemers boven 23 jaar.
Een verhoging van 5% zal even
eens worden toegepast op de kin
derbijslagen, evenwel zonder in
achtneming van een leeftijdsgrens.
Voor de mannelijke werknemers
geldt bij toepassing van een loons
verhoging van 5% en bij een vol
ledige werkweek een minimum
verhoging van ƒ2. Voor wat be
treft de mannelijke en vrouwelijke
werknemers beneden de leeftijd
van 23 jaar zal de mogelijkheid
worden geopend om de jeugdlonen
van het 18de tot het 23ste jaar ge
leidelijk opklimmend te verhogen,
indien en voorzover zulks in het
belang dei scholing nodig is.
De regering beveelt in overeen
stemming met het gevoelen van
de Stichting van de Arbeid het
invoeren per bedrijfstak van deze
loonsverhoging krachtig aan.
In die gevallen, dat de invoering
in een bedrijfstak of in een be
paalde onderneming tot moeilijk
Noodvoorziening grote gezinnen
van kleine zelfstandigen
D€ re«erin« meent, dat qp korte termijn iets moet gebeuren voor de
grote gezmnen der kleine zelfstandigen. Dit zal een noodvoorzie
ning zijn, volgens welke een bijslag zal worden gegeven van het der-
T °°*te.,.der uitkerinS de helft zijn van die, welke
aan Joontrekkers wordt uitgekeerd. Er wordt een inkomengrens ge
steld. De middelen voor deze noodvoorziening worden genomen uit
s Rijks kas. zonder premiebetaling. Het ontwerp is in voorbereiding
en zal op korte termijn» worden ingediend.
t Houten Franse schip „Comman
dant Charcot" heeft Tasmanie ver
laten om voor de tweede maal in
een jaar te pogen een aantal Fran
se geleerden op Adelieland af te
zetten. Seiseo Yamagoetsji, een
46-jarige Japanse geloofsijveraar,
is een vasten begonnen, die hij
30 dagen wil volhouden om het
record van wijlen Gandhi, die in
Augustus 1934 23 dagen vastte, te
slaan. Vasten is een fijne sport en
ik ben in prima conditie, verklaar
de Yamagoetsji, die vol vertrou
wen op zijn succes is. De A.N.
W.B-wegenwacht zal op de 1ste
en 2de Kerstdag niet patrouille
ren. Twee zakenlieden te
Heerlen kregen van klanten valse
briefjes van honderd, doch merk
ten de vervalsing te laat, zodat
niet meer achterhaald kon worden
wie de briefjes hadden aangebo
den. Breda is gekozen als ves
tigingsplaats van het nieuwe sano-
torium „De Klokkenberg" Dc
aanvoer van ijle haring (haring
die reeds kuit heeft geschoten) is
zo groot, dat er kans op prijsver
laging is Burg.D'Ailly instal
leerde het bestuur van de'stich
ting Amsterdams Centrum voor
Rheumatiekbestrijding De Hil
versummer Bosman, die zijn
vrouw en zoon en een bij hem on
dergedoken Jood vele malen had
mishandeld, werd tot vier jaar
veroordeeld De man, die ver
antwoordelijk werd gesteld voor
de paleisbrand in Den Haag, W«-
chers uit Wassenaar, werd vrij
gesproken De N.S. laat tijdens
de Kerstdagen extra-treinen rij
den Een 27-jarige vrouw, woon
achtig in een dorp bij Rijssel,
heeft een vierling gekregen, De
kinderen wegen elk 9 ons Ra
dio Stuttgart ontsloeg twee om
roepers, omdat luisteraars hadden
geprotesteerd tegen hun Pruisisch
dialect. Op Cyprus, dat voor
een groot deel door hevige re
gens is overstroomd, worden twee
auto's, waarin 28 personen, ver
mist Een met kinderverlam
ming-virus ingespoten aap ont
snapte uit zijn kooi in de Universi
teit van Maryland (V.S.) en
vluchtte de bossen in. De politie
schoot het dier dood Mr. ir. M.
Groote wordt met ingang van 1
Januari insp.-generaal van het
Nijverheidsonderwijs Aruba
gaat zoet water leveren aan New
York, waar groot gebrek aan wa
ter heerst Zieke militairen (er
zijn er in ons land 1600) zullen
een Kerstpakket ontvangen
Gisteren werd in Den Bosch een
begin gemaakt met de zaak tegen
Nol de Brabander en zijn 40 ro
vers Vanavond wordt de Kota
Inten in Hoek van Holland ver
wacht. Morgenochtend ontsche
ping. Fijn, voor de Kerst thuis!
Het Noorse schip „Ogna", dat bij
Breskens op een zandbank zit,
wordt gelost. Op 7 Januari wordt
springtij verwacht en dan is er
kans, dat het schip vlot zal komen
Bij een brand in een laborato
rium in Philadelphia werden 50
dampen bedwelmd In Hengelo
brandweermannen door rook en
(O) werd de nationale tentoon
stelling van vrije tijdsbesteding
„Hobbies" geopend De trambe
stuurders van 27 steden in het
Ruhrgebied staken, omdat een
vroegere kolonel van de S.A. als
directeur van de maatschappij
•.verd aangesteld.
heden aanleiding geeft, zal het
College van Rijksbemiddelaars een
bindende beslissing nemen. Het is
gewenst, dat beslissingen terzake
van de loonsverhoging zoveel mo
gelijk vóór 1 Januari worden ge
nomen.
In verband met het feit, dat bel
de bedoeling der regering is de ko
lensubsidie af te schaffen, hetgeen
gepaard zal gaan met verhoogde
kosten voor huisbrand en gas, zal
voor bet lopende stookseizoen door
de regering, op een nader aan ve
geven wijze, een compensatie van
f 1 per persoon worden uitgekeerd.
Naast deze maatregelen op het
gebied der lonen, werd voorts nog
overeengekomen om de regering
de volgende punten aan te beve-
len:
1. Overeenkomstige verhoging
van de uitkeringen van de nood
wet ouderdomsvoorziening, van de
invaliditeitswet en van de rijks
regelingen voor sociale bijstand
(waaronder de overbruggingsreg' -
ling);
2. Overeenkomstige verhoging
van de gezinsleden toeslag voor
degenen, die onder de rijksregelin
gen voor sociale bijstand (waaron
der de overbruggingsregeling)
vallen en van de kinderbijslag
voor de invaliditeitsrentetrekkcvs;
3. Het bevorderen van een
overeenkomstige verhoging van de
tijdelijke uitkeringen ingevolge do
ongevallenwetten en van de zie
kengelden krachtens de ziektewet.
4. Verhoging van de loongrens
voor de sociale verzekeringswet
ten tot 4500, echter onder voor
behoud van nader overleg mot
betrekking tot de ziekenfonds
verzekering.
Het is de bedoeling dei rede
ring om wetsontwerpen van doze
strekking voor zover nodig zo
spoedig mogelijk bij de ECe-
neraal aanhangig te maken.
Mooi weer met
de Kerst?
De Biit deelt mede, dai het l.oge-
drukgebied nog geen tekenen v. n
verzwakking vertoont. Daardoo. is
de kans groot dat het weer me. de
Kerstdagen tamelijk rustig zal zijn,
met plaatselijk nevel of mist, nu
en dan overdrijvende wolkenvel
den maar ook met per.oden van
zonneschijn en vrijwel geen regon.
De temperaturen k-urnen tijdons
nachtelijke opklaringen hier en
daar wel weer tot even onder het
vriespunt dalen, voornamelijk .in
het Zuiden en Oosten van k" '- nd.
De Weslciiiitse imo%»
Naar aanleiding van het bericht
dat door West-Duitsland vergun
ningen voor invoer o.a. uit Neder
land alleen zullen worden ver
strekt, indien een certificaat van
oorsprong wordt getoond, wordt
nog gemeld, dat voor de invoer uit
Nederland als certificaat van oor
sprong geldt een door de „centrale
dienst voor in- en uitvoer" ver
strekte uitvoervergunning,
waarin Nederland als land van
herkomst wordt gemeld. Voor in
voer uit de overzeese gebiedsde
len geldt een verklaring van de
Ned. Bank met opgave van het
land van herkomst.
Overwerk wellicht
belastingvrij
Dc regering: overweeg» dc extra-
verdiensten, verkregen door over
werk of ploegenwerk vrij te maken,
een maatregel, die stimulerend zou
werken op de productie. Of dit
eventueel ook zou gelden voor
extra-inkomsten uit tariefwerken, is
nog niet bekend. Aldus deelde de
voorzitter van de KAB, de heer A.
C, de BruiJn volgens De Volkskrant
mede op een te Eindhoven gehouden
vergadering.
HOEVEEL DE BOTER
KOST
Waar er over de boterprijs veel
misverstand bestaat, delen wij het
volgende mede:
Sedert Dinsdagmorgen is de prijs
van rpomboter met 0.49 per kilo
plus 3% omzetbelasting, verhoogd.
De prijs voor een kilo boter is thans
ongeveer 5.30 .Deze prijs is aan
geringe schommelingen onderhevig.
Kappie:
„Geef minister
Van den Brink
een hamer!"
fKamerverslag
