Gjï_ c
Jkmaaidei'
OVERAL ROOD WIT TUSSEN DE
PALMEN
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
Betekenis van
Indonesië
Sukarno in
Batavia
Unie-nieuws
Aero-Holland" beëindigt
activiteit
Frankrijk vanavond weer
zonder regering?
5e JAARGANG No. 1780
Woensdag 28 December 1949
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder":
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar
Abonnementen f0.30 per week 1.25 per
maanJ f3.65 per kwart, bij vooruitbetaling
Advertenties H et. per Mm., familieberichten
18 cents. Bij contract aanzienlijke korting
Verantw. redacteur: J. v. Zoonen Bureau: Ridderstraat, hoek Oudegracht I Tel. K 2200-3971
De plechtigheid te Batavia:
T\E bewindsoverdracht te Batavia is Dinsdag zonder incidenten
verlopen. In het witte monumentale paleis aan het Koningsplein
hebben de heer Lovink en de Sultan van Djogja in aanwe
zigheid van honderd vijf tig gasten redevoeringen gehouden. De toon
was wederzijds waardig en in overeenstemming met de ernst van het
ogenblik. Onze Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon sprak de ge
dachte uit, zoals deze leeft in de Oosterse ziel„Moge vrede heersen,
de rijst voorspoedig groeien en de natie toenemen in kracht".
Via luidsprekers klonk de stem van Koningin Juliana, die op dat
moment juist haar rede uitsprak in de Burgerzaal te Amsterdam. Na
ondertekening van de documenten en de toespraak van de vorstin, nu
Hoofd van dc Unie die reikt over landen en oceanen, begaven autori
teiten en gasten zich naar buiten om het vlaggenceremonieel te aan
schouwen.
Het was stil toen twee Hollandse jongens, korporaal Van Putten
en marine-schrijver Verheyen, om 5.51 uur de Nederlandse driekleur,
die hier eeuwen symbool was geweest, neerhaalden. Langzaam stre
ken zij het rood-wit-blauw, terwijl een kapel het Wilhelmus speelde.
En;ge minuten later hesen twee manschappen van de T.N.I., op de
tonen van liet volkslied „Indonesia Raja", het rood-wit van de zojuist
geboren Republiek der Ver. Staten van Indonesië. In Batavia, dat van
dat ogenblik af Djakarta heette, juichte en zong een menigte van
duizenden.
De heer Lovink, niet langer H.V.K., is onmiddellijk na deze plech
tigheid naar het vliegveld gereden, waar de Constellation „Gouda"
gereed stond. Van Indonesische zijde deden Anak Agung en Moh.
Rum hem uitgeleide. Even later vertrok het vliegtuig naar Nederland
Dr. Hirschfeld bleef als hoogste gezagsdrager vaii de Uniepartner
achter in zijn kwaliteit van Hoge Commissaris.
Het grasveld voor
het paleis
jpr werd druk gevlagd in Djakarta.
De kleuren rood en wit domi
neerden. Erepoorten tussen de pal
men vertoonden practjsche opschrif
ten: „Weinig praten, hard werken."
Stadsbussen en trams waren ver
sierd met bloemen en vlaggedoek.
Nederlandse particulieren vlagden
rechts rood-wit, links rood-wit-en-
blauw. Bekende gelegenheden, zo
als de Sociëteit en De Harmonie,
vlagden alleen met de kleuren van
de Republiek. De stad was overigens
rustig. Naarmate het tijdstip van de
overdracht naderde vulden zich de
straten, waar openluchttoko's goede
zaken deden. Treinen uit Buitenzorg
brachten honderden naar Djakarta,
per voet kwamen velen uit omlig
gende kampongs. Zij allen begaven
zich naar het grote grasveld tegen
over het Paleis. De menigte was
schier onafzienbaar toen de vlag-
genwisseling geschiedde. Men
juichte even toen de Nederlandse
vlag naar beneden ging. De vorm
van een demonstratie nam dit ech
ter niet aan. De plechtigheid werd
bijgewoond door meer dan honderd
journalisten en persfotografen.
Nog in dc loop van dezelfde dag
hebben de meeste regeringen dc
nieuwe staat erkend. De Nederland
se regering heeft de Ver. Naties al
laten weten, dat zy op spoedige toe
lating van Indonesië zal aandrin
gen.
Ket spreekt vanzelf dat ook de
Ver. Staten de nieuwe V.S.I. zullen
erkennen. De afwezigheid van Tru-
man, die met vacantie is, heeft
slechts vertraging veroorzaakt, geen
uitstel. Hoge autoriteiten gaven te
verstaan, dat zij spoedig een ver
drag van vriendschap, handel en
economische ontwikkeling tussen de
Ver. Staten en Indonesië wilden
aangaan. Door het sluiten van een
dergelijk verdrag zou het Ameri
kaanse kapitaal huns inziens wor
den aangemoedigd tot investeringen
in Indonesië. Een van de voornaam
ste bepalingen zou moeten zijn, dat
geen enkele buitenlandse belegger
JJe toekomst van de Ver. Staten
van Indonesië zal voor een be
langrijk deel afhangen van de
vraag naar de voornaamste pro
ducten. Tot nu toe heeft de Indi
sche Archipel vrijwel uitsluitend
grondstoffen geleverd en weinig
industriële eindproducten. Daar
door is de economie van dit land,
wanneer de vraag naar grondstof
fen zich wijzigt, uiterst kwetsbaar.
Momenteel is dit reeds voelbaar.
Zo is de productie van« kinine (ki
nabast) zwakker geworden, door
dat de chemische industrie in
Amerika en elders tijdens de oor-
Log goede synthetische, middelen
tegen malaria heeft gevonden.
Voor rubber, tin, suiker en thee
zijn alweer internationale produc
tieregelingen nodig, omdat het
aanbod de wereldbehoefte over
treft. Voor aardolie en peper is de
markt nog ruim. Hoe groot ove
rigens de betekenis van Indonesië
voor de wereldeconomie is, blijkt
wel uit het volgende lijstje, waarin
is aangegeven welk percentage
Indonesië van allerlei' producten
levert aan de wereldhandel:
kinabast
90%
palmolie
24%
peper
85%
thee
17%
kapok
64%
tin
14%
rubber
33%
suiker
5%
copra.
29%
koffie
4%
vezel»
25'c
aardolie
2,2'-
in Indonesië voordeliger voorwaar
den mag verkrijgen dan de Ver.
Staten. Indonesië zou tevens in aan
merking komen voor steun vahwege
Truman's plan om „achterlijke" ge
bieden te ontwikkelen
Trygve Lie heeft zijn grote vol
doening uitgesproken over de vesti
ging van de Ver. Staten van Indo
nesië.
De Indonesische bevolking heeft
president Sukarno Woensdag een
stormachtige ontvangst bereid,
toen hij met het eerste vliegtuig
van de „Garuda Indonesian Air
ways" uit Djogja op Kemajoran ar
riveerde. Reeds uren tevoren had
den mensendrommen, lot vele tien
duizenden, zich in de nabijheid van
het vliegveld en langs de weg, waar
de president en zijn stoet langs
zouden komen, geconcentreerd. De
twee Dakota's met rood-witte staar
ten maakten een ereronde boven de
stad en wierpen pamfletten uit. Om
11.42 uur landden de vliegtuigen.
Voordat Sukarno het vliegtuig ver
liet, werd de gewijde rood-witte
vlag dezelfde, die 17 Augustus
1945 bij de onafhankelijkheidsver
klaring op het gebouw aan de Pe-
gansaan Oost 56 werd gehesen
door enkele militairen van de T.N.I.
uit het vliegtuig gedragen en met
een jeep naar het Koningsplein ge
bracht.
Sukarno, gekleed in hel witte
uniform van opperbevelhebber
der strijdkrachten, maakte de ze
getocht naar de binnenstad met
zijn echtgenote in een open wijn
rode wagen. Hij nam staande in
de auto de ovaties van de menigte
in ontvangst. Enthousiaste tonelen
speelden zich af bij het paleis
Koningsplein. Toen de stoet daar
arriveerde, bleek dat de menigte
de afzetting van de touwen en po
litie geheel doorbroken had. Tot
aan de trappen van het bordes
waren tienduizenden doorgedron
gen. Sukarno en zijn gezin wer
den verwelkomd door het ont
vangstcomité, dat onder leiding
stond van Anak Agu-:g. Sukarno
hield vervolgens vanaf het bordes
een rede. Na elke zin werd hij
uitbundig toegejuicht.
Sukarno verklaarde, dat voor het
einde van 1951 Irian (Nieuw Gui-
nea) deel zal uitmaken van dc
R.I.S. „Daarvoor moeten wy wer
ken, werken, werken en strijden,
strijden, stryden en een nationale
eenheid vormen". Vervolgens zei
Sukarno: „Wy zijn nu in vrede met
de Nederlanders. De Nederlanders
zyn onze geeërde gasten en het is
myn wens, dat u allen nette gast
heren zyt'Na nogmaals het volk
te hebben opgewekt tot werken en
stryden, besloot Sukarno: „En
houdt niet op, alvorens geheel In
donesië, Irian inbegrepen, zijn vrij
heid heeft verworven".
Onder leiding van Sukarno en
de autoriteiten op het bordes riep
de bevolking tien minuten lang
„Merdeka". Begeleid door de sul
tan van Djogja, begaf Sukarno zich
vervolgens in het paleis, waar hij
de Hoge Commissaris van Neder
land, dr. Hirschfeld, ontving. Na
een conferentie, die ongeveer een
kwartier duurde, werd in een an
dere paleiszaal een receptie gehou
den.
Telegrammen:
H.M. de Koningin heeft na af
loop van de plechtigheid der sou-
vereiniteitsoverdracht het volgende
telegram aan president Sukarno
gezonden:
„Op deze aangrijpende dag,
waarop Indonesië zijn onafhanke
lijkheid heeft verworven, zend üc
U, mijnheer de president, mijn
beste wensen Voor het geluk en de
voorspoed van Uw land en volk.
Moge de Unie, welke thans onze
beide landen verbindtstrekken
tot zegen van Nederland en Indo
nesië".
getJULIANA.
Het bestuur van het N.V.V. heeft
het volgende telegram gezonden
aan president Sukarno:
„Wensen de volkeren van Indo
nesië in persoon van Uwe Excel
lentie hartelijk geluk met bekro
ning door souv er einiteitsóv er-
dracht van bewonderenswaardige
strijd om nationale zelfstandigheid.
Hopen op vriendschappelijke sa
menwerking tussen Uw en ons
volk e-n in het bijzonder tussen ge
organiseerde werknemers van
beide staten."
Het ogenblik, waarop Koningin
Juliana de acte van souvereini-
teitsoverdracht tekent: Indonesië
is een zelfstandig land geworden.
Indonesië- is het zevende land,
dat na de oorlog de status van
onafhankelijkheid heeft verwor
ven. De zes andere zijn: India, Pa
kistan, Burma, Ceylon, de Philip -
pijnen en Israël.
Drs. Hatta zal Donderdag naar
Zwitserland reizen in verband met
een oogonderzoek. Op Oudejaars
dag zal de Indonesische delegatie
naar huis terugkeren.
Nederlandse troepen zijn naar
Nieuw-Guinea verscheept. Bases
van de troepen zijn daar Hollan-
dia, Biak, Manokwari, Sdrong en
Fakfak.
De Ver. Naties organiseren nu al
drie jaar radiouitzendingen. Ter
gelegenheid van deze verjaardag
zonden zij met veel luister de
plechtigheden te Amsterdam en
Batavia uit. Tweehonderd radio
stations in de Ver. Staten ver
leenden daarbij medewerking.
GEEN PLAATS NAAST KIM.
t*
JJET bestuur van de „Aero-Hol-
land" (öir. Frits Diepen) heeft
besloten het vliegbedrijf stop te
ze ..ten. De liquidatie van het be
drijf, dat eind 1947 werd opge
richt, zal geleidelijk geschieden,
doch vermoedelijk reeds per ultimo
Maart een feit zijn. „Aero-Hol-
Iand" is tot dit besluit gekomen,
omdat in ons land op het ogenblik
de voorwaarden blijken te ont
breken, die onontbeerlijk zijn voor
de opbouw van een particulier
vliegbedrijf naast de K-L.M. Het
grootste deel van het zestig man
omvattende personeel is ontslag
aangezegd met een opzeggingster
mijn van drie maanden.
Er is nog geen definitieve be
slissing genomen, wat zal geschie
den met de luchtvloot, die op het
ogenblik bestaat uit 3 Dakota's, 2
Beechcrafts, 5 Cessna's, zeven
Zig-zag over de wereld
|JET wankelende kabinet-Bi-
dault is vannacht een nieuwe
slag toegebracht doordat het par
lement met 305292 een paragraaf
van de belastingbegroting heefi
verworpen. Vandaag of morgen zal
beslist worden over de gehele be
groting. By verwerping zal Bidault
moeten aftreden.
Rusland: Tijdens het proces
tegen de twaalf Japanse bacterio-
logen heeft een der beklaagden,
volgens radio-Moskou, bekend, dat
Japanse vliegtuigen in 1943 pest-
vlooien boven China hebben Uit
geworpen. Ook Engeland en de
Ver. Staten hadden slachtoffer
moeten worden.
Mexico: In de staat Guerrero
zijn uraan-, goud- en zilverlagen
ontdekt.
Engeland: Te Hook (Hamp-
shire) is een cacao-fabriek volko
men door brand vernield. De drie
verdiepingen van het gebouw zijn
ingestort. Nieuwe machines, waar
van de waarde op meer dan 160.000
pond sterling wordt geraamd, zijn
verloren gegaan.
Athene: Zaterdag is in een
groot deel van het land de staat
van oorlog opgeheven.
I n d o-C h i n a: Te Baria is op
eerste Kerstdag een handgranaat
in een bioscoop geworpen met het
gevolg, dat twee Franse soldaten
gedood werden en de vrouw van
een Frans officier, alsmede 16 Viet
namese burgers, verwondingen op
liepen.
China: Tsjengtoe, de laatste
hoofdstad der nationalistische re
geling op het vasteland, is Zater
dag in handen der communisten
gevallen, aldus is volgens Chinese
persberichten op het militaire
hoofdkwartier tc Taipeh (Formo-
sa) toegegeven.
Straatsburg: Garry Davis
is in een ziekenhuis opgenomen,
met een zweer in zijn keel. In
tussen bewoont een Zwitserse we
reldburger, Jean Jacques Babel,
zolang de tent van Davis.
Iets minder zacht
Weersverwachting, geldig tof
Donderdagavond.
Zwaar bewolkt met plaatselijk
opklaringen en in de nacht en
ochtend hier en daar mist. Over
wegend droog weer. Zwakke tot
matige wind tussen Zuid-West en
Z«id. Iets minder zacht.
Als het gaat zoals wordt ver
wacht, dan komen vandaag de
militairen, die met de „Sibajak''
uit Indonesië kwamen, thuis. Nog
juist voor Oudejaarsavond. Wel
kom binnen! De Karei Doorman
krijgt een rijdende hijskraan aan
boord, bestemd om vliegtuigen uit
zee op te hijsen De oudste in
woner van ons land, de 103-jarige
heer Honnerlage Grete, oud-bur
gemeester van Schiedam, overleed
te Breda. In het instituut voor
hondsdolheid te Catania hebben
zich in enkele dagen meer dan
honderd personen ijlings gemeld,
nadat zij door dolle honden waren
gebeten. sjc Honderden Nederlan
ders en Duitsers uit Zuid-Limbui'g
en uit de omgeving van Aken ge
bruikten de kerstdagen om fami
lieleden aan de andere kant van
de grens te bezoeken. Deskundi
gen uit Frankrijk, Engeland,' Bel
gië, Luxemburg en Nederland gaan
praten over een gemeenschappelijk
televisiesysteem Enfrabenelux-te-
levisie. Engeland is van plan
een passagiersschip van bijna ne
gentigduizend ton te bouwen. De
bouwkosten zouden vijftien mil-
lioen pond sterling bedragen. De
oorzaak van de electriciteitsstoring
van gistermorgen lag in het scha
kelstation van de P.E.N.-centrale
te Velsen-Noord. In Australië
leeft men bij de benzinedistributie.
Maar die wordt volgende maand
opgeheven. Een 24-jarige jonge
man uit Rosmalen schoot in Den
Bosch op zijn vroegere meisje, dat
met een ander liep. Het meisje
werd niet geraakt. „De zee ont
rukt", is een film, die een beeld
geeft van de Noord-Oostpolder.
Deze film komt binnenkort in de
Emmeloordse bioscoop, daarna in
het buitenland. In het Franse
departement Loire zijn meer dan
honderd gevallen van typhus
waargenomen. Een besmette land
loper heeft de ziekte overgebracht
naai- Lyon. De stad Mölln in
Sleeswi,ik-Holstein, waar volgens
overlevering de Middeleeuwse
grappenmaker Tijl Uilenspiegel
begraven ligt, heeft aan maar
schalk Stalin de titel „Tijl Uilen
spiegel honoris causa" toegekend
ter gelegenheid van zijn zeventig
ste verjaardag. Uit een autobus,
die enige kilometers van Rome in
een bocht gekanteld en in een
gracht terechtgekomen was, heeft
men twee doden en 75 gewonden
gehaald. De reddingswerken wer
den bemoeilijkt door de paniek,
die ontstaan was, dooi'dat de deu
ren geblokkeerd waren. In het
voertuig, waar voor veertig per
sonen plaats was, hadden er tach
tig plaatsgenomen. Van Vrijdag
af zijn in de» Ver. Staten in de
kerstvacantie 474 personen omge
komen .tengevolge van bi'and, ver-
keers- of andere ongevallen. :jc Het
kerkje van Eestrum in Friesland,
dat in 1230 werd gebouwd, staat
er weer als nieuw na een goed ge
slaagde restauratie. En bij Dok-
kum wroeten mannen in de bo
dem. Bij rioleringswerkzaamheden
wei-den resten van een abdij-kerk
gevonden. Nu speurt men naar
onderaardse gangen. Het goot
gisteren van de regen in New
York. Allen waren daar blij om,
want regen was een zeldzaamheid
geworden. Met de regen kwam de
warmte. De temperatuur steeg tot
bijna 16 graden Celsius. Een
Amerikaan ontdekte een nieuwe
vitamine b. Deze beschermt kui
kens tegen wormen. Twaalfhon
derd magnesiumlampen flitsten
gisteravond aan om een foto te
maken van de opening van het
winterseizoen van de Scala di Mi-
lano. De foto, die 900 pond sterling
kost, werd genomen door de mede
werkers van een Amerikaans tijd
schrift tijdens een entr' acte in de
„Boheme". Een autodief, die in
Polsbroek in de cel was gezet,
kroop daar uit, „nam", om buiten
te komen, nóg een cel en ging er
vandoor. In luchtige kledij, want
om dojr het celraam te komen had
hij zijn ondergoed achtergelaten.
De Belgische bloemkwekers pro
testeren tegen de bloemeninvoer
uit ons land. Zo is er nu altijd
wat. De een protesteert tegen Bel
gen, die onze grenswinkels leeg-
kopen, de ander zegt het met bloe
men. Twee Nederlandse smok
kelaars, die 500 horloges Dene
marken invoerden, werden gear
resteerd. Er zijn plannen in
voorbereiding om te komen tot de
stichting van een militair ere-
kerkhof in Nederland. Het ligt in
de bedoeling op dit ere-kerkhof
de in Indonesië'gesneuvelde mili
tairen bij te 2£tteii.
Koolhovens FK 43 en 1 Fokker
S 9.
Het bestuur dezer luchtvaart
maatschappij wijt de stopzetting
aan de tegenwerking van ambte
lijke autoriteiten en aan de traag
heid op het ministerie van Ver
keer, dat het bedrijf belette zich in
volle vrijheid te ontplooien, ook
toen duidelijk bleek hoe nuttig ae
„Aero-Holland" voor de samenle
ving zou kunnen zijn. Vóór alles
ziet de regering de belangen van
de K.L.M., zegt het bestuur,
semi-staatsbedrijf. Daar het zekér
niet de bedoeling van „Aero-Hol
land" is een concurrentiestrijd aan
te binden met een bedrijf, dat
voor bijna 100 pet aan de staat
behoort en daardoor over geheel
andere middelen beschikt, heeft
het bestuur de regering medege
deeld, dat het besloten heeft het
vliegbedrijf, na afwikkeling van
reeds aangegane verplichtingen,
stop te zetten. Het bestuur hoopt
echter, dat andere inzichten in ons
land omtrent het wezenlijk belang
van de Nederlandse luchtvaart en
een betere internationale positie
van Nederland het „Aero-Holland"
mogelijk zullen maken haar vol
ledig bedrijf in grotere vrijheid
weer op te nemen.
De N.V. Avio-Diepen en de
Frits Diepen-vliegtuigen N.V. zul
len hun werk normaal voortzetten.
Kamerleden naar Duitsland
Het doel van het zenden van een
parlementaire commissie naar
Duitsland, waartoe de Tweede Ka
mer heeft besloten, is een algeme
ne indruk te krijgen van de situa
tie, zoals die zich in West-Duits-
land voordoet. Deze oriëntering
wordt van belang geacht in ver
band met de nota over de stand
van zaken met betrekking tot het
Duitse vraagstuk, welke enige tijd
geleden bij de Tweede Kamer is
binnengekomen. Het is niet bekend
of Eerste-Kamerleden zich bij de
commissie zullen aansluiten.
De loonsverhoging
Tussen de samenwerkende pa
troonorganisaties en de Uniebonden
in het bouwbedrijf is volledige over
eenstemming bereikt inzake de door
de regering toegestane loonsverho
ging van 5 procent.
De door de vakraad voor de grote
metaalnijverheid gedane voorstellen
betreffende verwerking van de toe
gestane loonsverhoging van 5 in
de loonregeling zijn door het College
van Rijksbemiddelaars goedgekeurd.
De samenwerkende organisaties
van werkgevers in het bakkersbe
drijf zien nog geen mogelijkheid de
5 in hun bedrijfstak algemeen
door te voeren. Het College van
Rijksbemiddelaars zal een uitspraak
moeten doen.
„Toezicht pol. delinquen
ten" opgeheven
De „Stichting toezicht politieke
delinquenten" zal vandaag haar
openbare slotvergadering houden.
De uit het toezicht over ca. 15.000
personen voortvloeiende taak zal
nog gedurende 1950 worden afge
wikkeld door vijf bureaux met een
centrale commissie.
Kappie:
sla deze pagina
eens om!"