Ikmaadtf
n;hollandse
"pers 1945
Britse duikboot „Truculent" in
Theemsmond gezonken
Van tachtig opvarenden slechts
vijftien man gered
Ver. Staten wijzigen politiek in het
Verre Oosten
de Telex
tikt..
Schrift aan de wand
JAAKGANG NUMMER 1794
ZATERDAG 14 JANUARI 19M
Uitgave Stichting „Dc Vrije ▲Jknuurder"
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar
Abonnementen f 0.30 per week f 1.25 per
maand f 3.65 per kwart, bij vooruitbet.
Advertenties 14 ct p. mm., familieberichte»'
M cent. Bij contract aanzienlijke korting;
Verantw. ledacteur: J. Zoonen I Bureau- Ridderstraat, hoek Oudegracht I Tel. K 2200*1971
VRIJDAGAVOND, na 24 uur van afschuwelijke spanning,
is de klap gevallen: op dat moment maakte de Britse adml
rallteit bekend dat er geen hoop meer bestond op redding
van de 56 manschappen, die zich nog aan boord bevon
den van hetwrak van de Britse duikboot TRUCULENT die
Donderdagavond na een aan varing in de Theemsmond was
gezonken. Vijftien van de ne gen en tachtg opvarenden
hebben er als door een wond er hst leven afgebracht. Toen
zij kort na de aanvaring in de mist met.de Zweedse kust
vaarder DIVINA gered werden was het r-:eds zeker, dat er
negen doden waren. Deze ne gen manschappen werden le
venloos uit het water van de Theems opgehaald.
AANVANKELIJK bestond er nog
hoop, dat een groot deel van de
mannen aan boord van de gezon
ken duikboot gered zouden kun
nen worden. De plaats van de
ramp immers was bekend en men
nam aan, dat drie van de zeven
waterdichte compartmenten van
het schip de reddingsploegen vol
doende gelegenheid zouden geven
doektreffende maatregelen te ne
men.
Duikers daalden naar de
bodem van de Theemsmond
af. Dat was in de vroege och
tend van Vrijdag. Zij hoorden
klopsignalen op een diepte
van zestien meter, maar wer
den in hun werk zeer belem
merd door het ongunstige ge
ty. Niettemin slaagden de
mannen er in kettingen on
der de kiel van de boot te leg
gen zodat, naar men hoopte,
spoedig met het lichten van
de duikboot begonnen kon
worden. Daarnaast bestond de
hoop. dat de ingesloten man
schappen met ontsnappings
apparaten de Tuculent zouden
kunnen verlaten. De gehele
dag scheerden dan ook vlieg
tuigen van de marine laag
over het met een dunne mist
bedekte grijze water, op zoek
naar overlevenden. Toen ech
ter, in de late avond van" Vrij
dag, de duikers geen ant
woord meer kregen op hun
klopsignalen werd de hoop
steeds kleiner en moest dp ad
mirallteit tenslotte de nood
lotstijding bekend maken: vijf
en zestig mannen van de Brit
Monigomery was in
Amsferdam
Op een persconferentie, die veld
maarschalk Montgomery gister ter
gelegenheid van zijn bezoek aan Am
sterdam hield, antwoordde hij op een
vraag of de politici, de staatslei
ders, de soldaten en de volkeren o-
vertuigd zijn van het nut van een
Westerse Unie: „Ik ben slechts sol
daat en kan dus slechts voor de sol
daten antwoorden. Welnu, deze zijn
daarvan tenvolle overtuigd. Wij wen
een allen in vrede te leven en voor
de vrede is een bloeiend economisch
leven noodzakelijk. Dit kan slechts be
reikt worden door harmonie, door be
grip voor elkander. De volkeren moe
ten elkander leren begrijpen cn waar
deren. Toen de volkeren in de laat
ste oorlog tezamen vochten wis
ten ze weinig van elkander. Dat on
derling contact moet jong beginnen"
Veldmaarschalk Montgomery ver-
tolde, dat, toen hij bekend werd met
de jongerenorganisatie „Concordia"
hem bleek, dat deze dat doel nastreef
de. „Ik zag de organisatie als goed
en hielp haar. Nu moeten we neder
zettingen krijgen in alle hoofdsteden
van West-Europa. Naarmate de jeugd
van deze landen elkander beter leert
begrijpen, is de kans op vrede gro
ter. De organisatie is bedoeld voor
de jeugd van 15 tot 20 jaar, maar
voor de ouderen is er een groot ter
rein om hulp te verlenen.
„Moniy" brandde
Gisteravond heeft in Amsterdam
een straatbrand gewoed. Een pop, die
een oude jas aanhad, welke overgo
ten was met een brandbare stof,
brandde hevig. Bij de pop was een
bord gehangen waarop geschilderd
•tond „Montgonrery". De brandende
overblijfselen zijn door een agent van
de waterpolitie in het water gewor
pen. Daders zijn onbekend. Zoals be
kend bevond Montgomery zicb giste
ren in Amsterdam.
weerbericht
AANHOUDEND ZACHT WEER.
Aanvankelijk weinig wind met
hier en daar nevel of mist. Overi
Eens meest zwaar bewolkt, plaat
selijk enige lichteregen of mot
regen. Later geleidelijk wat toene
mende en langs de Waddenkust
krachtige wind tussen zuidwest
«n zuid. Aanhoudend zacht weer.
se Marine hadden bij een
ramp die sléchts overtroffen
wordt door die met de Thetis
in 1938, het leven gelaten.
ALMD1JK REDDE VIJF
MAN.
De Truculent zonk binnen één
minuut na de aanvaaring met de
Divina. De duikboot werd aan
een zijde finaal opengereten. Een
aantal manschappen, dat zich op
het dek bevond, sprong in het wa
ter. Vijf van hen werden zeer
spoedig opgepikt door de Neder
landse ALM IJK, dieonmiddel
lijk noodseinen uitzond. Deze
noodseinen werden opgevangen
door het ANP dat terstond de
Britse admiraliteit op de hoogte
Baby verbrandde in
wieg
Terwijl de moeder even afwezig
was. heeft Donderdagmiddag in de
woning van de landarbeider van der
Werf uit de wijk Hoora onder Al
phen aan de Rijn een droogrekje
waaraan wat wasgoed hing en dat bij
de kachei was geplaatst, vlam gevat
Het vuur sloeg over de wieg, waarin
een kindje van 5 maanden sliep met
het noodlottige gevolg, dat de baby
in de vlammen omkwam. Twee an
dere kinderen van 3 fin 4 jaar, die
zich eveneens in de kamer bevonden
geraakten door de rook bewusteloos.
De brand kon door omwonenden wor
den geblust. Een medicus heeft de
beide andere kinderen weer tot be
wustzijn gebracht.
De Spaanse politie heeft de leider
van een bende terroristen, die wapens
en „sabotage materiaal" uit Frankrijk
zou hebben gesmokkeld, bij een ge
vecht doodgeschoten. De „bende"
zon getracht hebben de electrische
hoogspanningskabels naar Barcelo-
na op te blazen. Twee leden werden
gearresteerd.
Trouwring reisde
naar Canada
Een inwoonster van Barneveld
kwam enige weken geleden tot
de ontdekking, dat zij haar
trouwring kwijt was. Een gou
den ring en zeker als het een
trouwring is, een waardevol
bezit en dus werd het huis met
de bezem gekeerd, terwijl over
al navraag werd gedaan. De
ring bleek echter onvindbaar,
maar de gedupeerde dame bleef
er over piekeren. Plotseling
schoot haar te binnen, dat zij
een pakketje aan familieleden
In Canada had gestuurd en zij
bedacht, dat mogelijk de ring
tussen de houtwol geraakt was
Er werd navraag gedaan en
thans kwam inderdaad het goe
de bericht, dat de ring in Ca
nada werd teruggevonden.
stelde fnefc de ramp. Zo kon h.t
gebeuren, dat hulp zeer snel aan
wezig was. In de loop van de
nacht formeerde zich rond de on
heilsplek één van de grootste 'red
dingsvloten, die-Engeland ooht ge
kend heeft. Vliegtuigen van de
marine' en de RAF ondernamen
nachtvluchten en de door de toe
st:lien uitgeworpen llchtfakkels
ze'ten de omgeving voortdurend
lri een helle gloed.
OOGGETUIGE]* VERSLAG
Kapitein Hominevberg vertelde i»
een interview nog het volgende: „Ik
was op weg van Purfleet naar Ips-
wich met een ladingparafinè. Mijn
bemanning bestond uit 14 koppen
Wij hadden een loods aan boord ge
nomen en zowel de .loods als ik zelf
bevonden zich op de brug op het - o-
genblik van de aanvaring. Het was
donker maar helder, wij zagen ,dé
duikboot voor ons en gaven een waar
schuwingssein. De botsing deed ons
schip van voor- tot achtersteven
Schudden en wij zagen de duikboot
roor ons en gaven een waarschuwlogs
sein. pe botsing deed ons schip van
voor tot achterateven schudden en
wij zagen de "duikboot onmiddellijk-
zinken binnen één minuüt.
De duikboot bevond zieh op hét
ogenblik van de aanvaring aan 'de óp'
pervlakte. Wij zagen mensen in het
water liggen, mijn bemanning wierp
onmiddellijk touwen en reddingsgor
dels uit, terwijl we tevens de redding
boot uitzetten. Nadat wij de acht o-
verlevenden een kop koffie hadden
gegeven, bracht de reddingboot hen
naar een torpedóbootjager. Vier uren
bleven wij op de plaats van de aan
varing naar overlevenden zoeken.
De" mist is een goede bondge
noot van de smokkelaars. De
toch al niet gemakkelijke taak
der douanebeambten wordt
door deze ongunstige weerafac
tor nog verzwaard. Steeds weer
zoeken dè smokkelaars nieuwe
wegen om hun, of liever ge
zegd, onze goederen," de en-
deren der Nederlanders, naar
Duitsland te transporteren.
Een paar douaniers ontdekten
over het riviertje de Glane bij
de Oostgrens een nieuwe smok-
kelweg. in de vorm van een om
getrokken boom
De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken heeft verklaard, dat A-
merika's optreden in bet Verre Oost»». geUuh»*rd zeljdj.h "op de Önrï'd-
dellijke verdediging van de Aleoeten Japan en de Filippijnen door de A-
merikaanse militaire macht, indien deze worden aangevallen. Indien de
communisten opdringen zullen ook de onafhankelijke Aziatische staten.ver
dedigd worden. Bovendien zullen deze staten thans reeds economische
technische stenn ontvangen bij de opbouw hunner landen. Achesbh ver
klaarde uitdrukkelijk, dat opnieuw Amerikaanse traditionale politiek ge
vestigd zal worden, welke behelst eerbiediging van de territoriale integri
teit van China van de zijde van alle andere staten en verzet tegen de Rus
slsche naasting van de noordelijke gebieden in dit land. Volgens Acheson
is Rusland bezig Noord-China by deSowjet-Unie in te lijven.
die in Frankrijk gearresteerd ziju
werden over de grens gezet. In to
taal zullen ongeveer 40 Polen het
land verlaten. Een zwangere Pooi
se vrouw kreeg uitstel van vertrek
totdat haar baby geboren is.
Twee jeugdige avonturiers, „studen
ten" van een kleuterschool in Arum,
resp. 3 en 4 Jaar oud, brachten hun
ouders in grote ongerustheid door
dat zij het plan opvatten een voet
reis te maken naar de grootouders
in Assen. De 90 km. lange toch werd
maar ten dele volbracht -o- In de
Peel zijn wederom wilde zwijnen ge
signaleerd -o- Een Scheveningse vis
ser ving een mijn Jn zijn netten -o-
Rusland heeft de doodstraf weer in
gevoerd o-o De brand in het krank-
ginnigengesticht te Davenport is aan-
gstoken door een der vrouwelijke pa
tiënten -o- Churchill is in Eugeland
aangekomen om de verkiezingscam
pagne voor te bereiden o-o In een
brandende bungalow in Amerika
werden zes lijken aangetroffen. Ver
moedelijk moord en zelfmoord -o- De
Duitsers mogen weer geweren dra
gen, zy het dan voorlopig jachtge
weren -o- De koffiesmokkel in West-
Duitsland heeft het hoogtepunt be
reikt -o- Het Alpengebergte ver
plaatst zich in 100 jaren over een af
stand van vier km. in onze richting.
Een kleine rekensom zegt u, wanneer
wij een hooggebergte bezitten -o- De
Tsjiang legi de hamer
neer
Amerika: De vertegenwoordiger van
het nat China, dr. Tsiang heeft
het voorzitterschap van de Veilig
heidsraad neergelegd. Hy heeft zyn
plaats aan de gewone tafel weer
ingenomen. Men verwacht, dat dr
Tsiang zyn vete zal uitspreken o-
ver een Russische resolutie om hem
de toegang tot de vergaderingen
te ontzeggen.
België. De Belgische regering is
weer springlevend, nadat een katho
Hek-liberale motie aangenomen werd
met 125 tegen 74 stemmen. In deze
motie werd het vertrouwen uitge
sproken in de regering.
Joego-Slavlë: In het proces tegen de
Kominform-agenten werd tegen een
der verdachten de doodstraf uitge
sproken. De anderen werden ver
oordeeld tot straffen variërend
van 5 tot 2 Ojaar.
China: Communistische strydkrach-
ten hebben met succes een invasie
ondernomen op het eiland Hahian.
met Formosa de laatste bolwerken
van de Chinese nationalisten.
Frankrijk; Achttien van de 50 Polen
hoogste berg in deze Alpengroep zal
over twee millioen jaar zich bevinden
op het hoofdstation van Munchen -
Al het personeel van de Romeinse
opera, de toneelknechten en prima
donna's Incluis zyn ln staking ge
gaan -o- De zoon van de voormalige
ambassadeur van 't kelzeriyke Duits
land stond terecht wegens het aan
voeren van een bende „gentlemen-
dieven", die een reeks gewaagde iu-
braken heeft uitgevoerd. In keurige
costuums voerden zy overdag 18 in
braken uit. Complete woningen wer
den leeggehaald en omstanders meen
den met verhuizingen te doen te heb
ben -o- De „Oranje" is met 700 pas
sagiers naar Batavia vertrokken -o-
De Russische krant Prawda heeft cri
tiek geleverd op het beheer van de
„Colombo" sprak over
Europa
Uit betrouwbare bron wordt ver
nomen, dat de zitting van gistermor
gen van de conferentie van ministers
van het Gemenebest te Colombo, by
na geheel gewyd was aan een bespre
king over de Europese aangelegenhe
den. Miuister Bevin leidde de bespre
kiugcn.
Aanvankeiyk was gemeld, dat de
ministers maatregelen zouden be
handelen voor de technische verbete
ring van de Aziatische industrie en
la::dbouw.
Moses Blink», een neger die be
weerde 120 jaar oud te zyn, is te
Stockholm in Californië om het le
ven gekomen. Hy werd door een trein
aangereden. Volgens zyn zeggen was
hy vader van 83 kinderen, geboren
uit elf vrouwen. Het geheim van zyn
hoge leeftyd was „hard werken on
der veelvuldig gebruik van wonder-;
olie en terpentyn".
collectieve boerderijen. Kan ook niet
anders. Een ambtenaar wordt nooit
een boer -o. Een oneerlijke deurwaar
der in Haarlem werd tot drie jaar
veroordeeld. Zyn vader kreeg we
gens meineed 1 jaar -o- De KLM
heeft de automatische piloot weer
in gebruik genomen -o- Garry Davis
wij thans naar Rusland om mede te
helpen by de wederopbouw -o- Hon
derden Duitsers zyn naar Zweden ge
smokkeld. De menselijke smokkel
waar wordt per vissersboot vervoerd
hoogstens twee per keer en gewik
keld ln dekens, -o- In een leerlooierij
ln Dongen heeft een ernstige brand
gewoed. Machines en leer verbrand
Schade bedraagt enkele honderddui
zenden guldens -o- Een waakhond
heeft zijn diensten ï)éwezen in hst
Limburgse plaatsje Beek en Donk.
De nachtwaker ontdekte inbrekers in
de RK. kerk, maar zyn benen konden
de vluchtenden niet byhouden. Zyn
hond trim de taak met succes over
-o- De politie te Goudkust heeft de
straten letteriyk schoongeveegd. Een
groot aantal mannen en vrouwen be
landden wegens oproer in het ca
chot.
Nederlander ontsnapte
uit Noorse trein
De Nederlander Hendrik Gastra
heeft gisteren kans gezien te ont
vluchten uit. do trein van Trondheim
naRi Oslo. G., die- door de interna*
tionale politie werd gezocht, is e-
nige dagen geleden in Trondheim. ge
arresteerd daar hy verdacht wordt
van fraudes en verduistering. Hy is
geboren in Amsterdam.
Beurtvaart: lonen en
prijzen 5°/0 hoger
De Beurt vaart heeft na een bespre
king met het College van Ryksbemid-
delaars besloten, het verzoek van de
Unie vrti Verkeer om de lonen in de
Beurtvaart met 5 pCt te verhogen in
te willigen, zulks, nadat van over
heidswege de foezegging is gedaan,
dat de tarievenverhoging, die noodza
keiyk is oni deze loonsverhoging en
de verhoogde kosten tengevolge van
de devaluatie op te kunnen vangen,
mogelijk zal worden gemaakt.
BOMMENWERPER
VERONGELUKT.
Naast de 65 doden van de
Truculent heeft deze ramp
nog vijf doden geëist. De be
manning van een bommen
werper kwam nl om het lsven
toen men 's nachts op weg
was om enkele duikers op te
halen, die naar de monding
van de Theems zouden wor
den gebracht.
Vijfde Mei moet zinvol
gevierd worden
De gezameniyke jeugdorganisaties
verenigd in de Ned. Jeugdgemeen
schap, hebben zich beraden over een
meer stytfolle viering van de bevry-
dingsdag op 5 Mei.
In het algemeen verstaat men ln
ons land wel de kunst om byv. op
4 Mei de plechtige herdenkingen goed
te organiseren, maar voor een zin
volle en vreugdevolle viering van de
bevrydiugsdag zoekt men nog naar
bepaalde vormen.
Aangezien de organisaties van de
vrije jeugdvorming op het punt van
een stijlvolle feestviering reeds be
paalde resultaten hebben bereikt kun
nen deze organisaties waarschynHjk
een zeer goede bydrage leveren ln
het geheel van de plaaiseHJke vierin
gen. Enkele auteurs hebben zich be
reid verklaard een speciaal spel voor
deze gelegenheid te zullen schrijven
Daarnaast kan In overleg met sport
organisaties ook een deel van de dag
aan sportdemonstraties van jongeren
worden besteed. Een voorbereidende
en instructieve bespreking met lei
dinggevende krachten zal op 4 Fe
bruari a.s. in Amsterdam worden ge
houden.
Er ls een oud Testament isch ver
haal, waarin ons wordt verteld, dat
aan koning Belsazar in vlammende
letters aan de wand de ondergang
van zijn rijk werd aangekondigd. Tot
op de huidige dag zijn deze woor
den bewaard gebleven. Hoe dikwijls
horen we ze zelfs nog niet gebrui
ken door eenvoudige mensen, die zich
nimmer bezondigen aan vreemde
woorden. Het is als of een iegelijk
de uitdrukking „Mene mene tekel,
uparsin, gewogen, gewogen, maar te
licht bevonden", ftent. Hoe menig
maal is deze spreuk ook niet op ons
zelf van "toepassing. Hoe dikwijls ge
beurt het niet, dat we voor proble
men komen te staan, waar we eigen
lijk geen weg mee weten. Dan doen
we maar wat of we doen helemaal
niets. En als het dan te laat is, dan
gaat het ons als zo velen voor ons:
We zijn gewogen en we zijn te licht
bevonden. Ons rijk :s uit. We heb
ben nog slechts de puinhopen om
herinnerd te worden aan ons falen.
Op dit ogenblik staan er wéér
vlammende letters aan de wand. Wel
niet in het gebouw, waarin de Ne
derlandse staatshuishouding is ge
huisvest, maar toch in een land dat
in het zelfde werelddeel ligt als het
onze. We bedoelen Italië. Er heerst
onrust in dit schone land, dat met
Griekenland de bakermat der be
schaving is geweest en aan welke be
schaving we zo ontzettend veel te
danken hebben. Reeds eenmaal is het
Romeinse rijk ten gronde gegaan.
Het heeft eeuwen geduurd, eer het
weer een beetje er boven op kwam.
Het heeft een bedorven koningschap
en een verrotte dictatuur moeten be
leven. En nu, nu het misschien een
kans kon hebben er boven op te ko
men, stijgen de moeilijkheden in net
binnenland tot zulk een schrikbaren
de hoogte, dat we ons met schrik af-
lagen, waar het met Italië heen
moet. Millioenen boeren en landar-
be'cers verkommeren en de regering
onder De Gasperi is of niet in staat
of onwillig om ook maar enige ver
betering in de toestand te brengen.
We vrezen van onwillig; Wc vre
zen, dat de Christelijke volkspartij
het schrift aan de wand niet wil
zien en als ze het ziet, het in de
wind zal slaan. En dan kan het niet
anders of de puinhopen zullen de
toekomst van Italië zyn. De tijd, dat
men millioenen ongestraft kan uit
buiten is voor goed achter de rug.
De kliek van Tsjang Kai Tsjek heeft
het in China aan de lijve ondervon
den. Het zelfde lot zal Alcide de
Gasperi beschoren zijn, indien hij
zijn politiek niet in overeenstemming
weet te brengen met de Christelijke
beginselen, die hij beweert aan te
hangen.
Er zullen misschien onder onze
lezers zijn, die zich afvragen, wat
wij Nederlanders daarmee te maken
hebben. Het stellen van die vraag
duidt alleen aan, dat ze zicb nog
steeds niet bewust zyn, dat Neder
land niet meer een eilandje is. dat
onbewogen kan aanzien, hoe de ont
wikkeling in het buitenland verloopt.
In Italië is de dictatuur van Musso-
lini begonnen, gevolgd door die in
Duitsland. Zal de geschiedenis zich
herhalen? Zal de wereld binnen af
zienbare tijd weer ten prooi vallen
aan de een of andere Ideologie, die
door de ellende vat op de ma sa
krijgt. Wat helpen ons alle ency-
lieken, indien de gelovigen er niet
naar handelen? Laten we hopen, dat
dit schrift aan de wand velen de
ogen zal openen. v. Z.
