Ikmaader
Weense arbeider denki meer aan
Carnaval dan aan vredesverdrag
N.-HOLLANDSE
•PERS \9k5
Voor slachtoffers van brand
f 100.000.- bijeengebracht
Cylinder met acetyleenqas in
Amsterdam ontploft
Onbekende vliegtuigen brengen
wapens voor Westerling
Stap voor stap
9e JAARGANG - NUMMF» 1*11
vrijdag s februari j»*
DitiaTi Stichting J)t VrtJc AUuuurto"
Exploitatie N.T. Sprekend rapier, Alkmaar
Abonnementen 1 0.30 per week t IJS per
maand f 3.65 per kwart bij vooruitbet.
Advertenties 14 et p. mm., familieberichte»
18 cent Bij contract aanzienlijke kortini
Veiantw. ledacteun J. Zoonen I Bureau, Ridderstraat, hoek Oudegracht Tei. K 22001971
„Uit de brand-fijn jongens"
Getroffenen hebben
nieuwe panden
Op 4 April 1949 brak In het Bra
bantse dorp Eethen in het land van
Hensden en Altena een felle brand
uit, die binnen enkele ogenblikken me
de door de woedende storm twee
boerderijen en twee andere panden
Tolkomen verwoestte, vee en hnis-
raad, niet alleen >an de bewoners,
maar ook van geëvacueerde gezin
nen, gingen eveneens in vlammen ver
loren.
Waar dit dorp reeds zwaar door
dorkt-gshandclingeii was getroffen,
werd deze brand plaatselijk tot een
ramp, waa 'n onmogelijk door de be
woners alleen kon worden voorzien.
De NCRV. stemde erin toe, dat in
de uitzending van de familiecompeti
tie een oproep voor de getroffenen zou
worden gedaan. De resultaten wji-
ren verrassend. Binnen enkele minu
ten waren reeds vele toezeggingen
voor hulp gedaan en binnen enkele
dagen was voor meer dan flOO.OOO
aan giften aan geld en in natura bij
eengebracht. De radio-actie was ge
voerd onder het motto: ,,Uit de brand
fijn jongens" en ook het comité
tot hulpverlening nam die naam aan
Voor hen die hun vee verloren had
den werden onmiddellijk koeien, paar
den, varkens enz. gekocht evenals het
nodige huisraad.
De wederopbouw der verwoeste pan
den werd voorbereid, waarbij ook
van overheidswege veel medewer
king werd gegeven. Reeds op 2 Mei
werd bouwvolume beschikbaar ge
steld en 1 Juli kon metde wederop
bouw worden begonnen.
Deze had een zo vlot verloop, dal
reeds gisteren, dus binnen 10 maan
den na de brand, drie der vier ver-
woeste panden geheel ingericht en
gemeubileerd door de bewoners in be
zit konden worden genomen. t«rw'
het vierde zeer binnenkort zal vol-
Geen verpleegster:
wel agent.
Onlangs werd de 18-jarige fabrieks
arbeider J. H. uit Rotterdam, wegens
een inbraak in een schoenwinkel 'n
het politiebureau Charlois opgesloten
Toen hij dezer dagen verhoord zou
worden, gaf hij de begeleidende re
chercheur op de dremnei van de cel
een duw. Terwijl de politieman tuimel
de zag H. kans om er vandoor te
gaan. Een achtervolging werd inge
zet en weldra zat H. weer achter de
tralies. Maar nu besloot hij bet ra-
di"aler aan te pakken. Na de maal
tijd van gistermiddag brak bij zijn
vorl doormidden, nam het deel mei
do tanden en sleep op de vloer de rn
we kantjes er een beetje af. Toen het
hoofd achterover.... en daar ging
de vork naar binneu. De man ver
huisde nu natuurlijk naar het zieken
huis. waar een röntgenfoto vaststel
de, dat de vorkhelft in zijn maag rit
en vermoedelijk langs de normale
weg het lichaam zal verlaten. Zo niet
dan zal er operatief worden ingegre
pen, doch voorlopig blijft H. maar 24
uur in observatie, terwijl iuplaats
van een verpleegster naast zijn bed
een agent op wacht zit.
Ned. SS-er in Ostende
gegrepen
De haven van Oostende werd de
laatste tijd enige keren aangedaan
door het Nederlandse jacht, Patricia
toebehorend aan de Nederlander Tho
mas van Neut. Toen de politie de pa
pieren kwam controleren, bleek zich
aan boord een verstekeling te bevin
den. die als naam van der Meulen op
gaf. De politie had geen vertrouwen
In zijn verklaringen en toen de man
nader aan de iand werd gevoeld, be
kende hij Thomas Siersma te heten.
Hf is 26 jaar en van Nederlandse af
koust, het bleek dat hij lid is ge
weest van de Duitse SS. Enige Ne
der anders, die, naar de politie ver
moedt voornemens waren naar Ar
gentinië uit te wijken, zijn aangehou
den en ter beschikking gesteld van
de procureui van de koning te Brug
ge. Het jacht is aan de kettting ge
legd.
Fisgssn oF
zonneschijn
Meest zwaar bewolkt met nu en dan
enige regen of motregen en later enkele
verspreide opklaringen. Matige tot
krachtige en aan de kust tijdelijk wel
Bcht stormachtige wind, aanvankelijk
Zuidelijk en later ruimend naar Zuid
West. Weinig verandering in tempera
tuur.
gen. Het comité heeft op deze dag de
huizen aan de getroffenen overgedra
geu.
Aan giften in natura, waaronder ook
koeien, kalveren, haarden, huisraad
bedden, dekens en zelfs kinderspeel
goed, dat door kinderen was gezon
den, is eveneens voor een aanzien
lijke waarde binnengekomen Verschil
lende bedrijven zonden bouwstoffen
voor de nieuwe hulzen, zoals verf,
behang, deuren, gootstenen, anderen
gaven hun arbeidskracht.
In een der geschonken wiegen zal
de eersteling komen te rusten van
een jong gezin, dat kort na zijn ven
tiging door de brand werd verjaagd
en nu een der nieuwe huizen heeft
betrokken.
Acht kinderen gewond
Woensdag is in de Eerste Ooster
parkstraat in Amsterdam een acety-
leengasfles Ut elkaar gebarsten. Een
echttal kinderen is daarbij licht ge
wond, terwijl naar schatting 60 tot
80 ruiten van huizon in de omgeving
van de plaats van explosie zijn ver
nield.
Dt politie heeft haar onderzoek
naar het gebeuren nog niet geëindigd
zodat zij ons nog slechts beperkte ge
gevens kon verstrekken.
De cylinder werd gebruikt iu een
winkel. Door tot nog toe onopgehel
derde oorzaak is het apparaat *n
brand geraakt. Personeel van de win
ke' droeg het daarop naar buiten, leg
de het in de goot en begon het met
koud water te bespuiten om het if
te koelen. De brandweer werd ge
waarschuwd. Deze meende dat vol
doende maatregelen waren getroffen
door het als deskundige te beschou
wen personeel, en is weer weg ge-
ga m. Plotseling is do cylinder ech
ter tocht geëxplodeerd. Een achttal
kinderen, dat uit nieuwsgierigheid in
de nrart was gekomeu, werd licht
gewond. Zij werden in het nabij ge
legen gasthuis behandeld.
De chef van het politiebureau Liri-
naeusstraat die persoonlijk bet on
derzoek naar de oorzaak van de ont
ploffing van de acetyleengasfles heeft
geleid, vertelde ons nog: „de cylin
der was omstreeks half twee afgele
verd Zij was volkomen koud. Onge
veer een kwartier later ontdekte de
winkelier, dat de cylinder warm aan
voelde. De man, die deze apparaten
Bevins bewakers in
de kou
Drie Italiaanse detectieves, die
voor de bewaking van de slaapwa
gen van Bevin, de Engelse minister
van buitenlandse zaken, waren aange
wezen, konden, huiverend van de kou
de, eerst gistermorgen hun uitkijk
post op het dak van het station te
sneeuw gelegd en met koud water be j Rome verlaten, omdat zij de gehele
goed kent, wist, dat dit gevaar be
tekent. De winkelier waarschuwde on
middellijk de brandweer en deze ad
viseerde hem de cyliuder buiten zijn
winkel te brengen Onder toezicht van
de brandweer is de cylinder in de
spoten. Weet men namelijk de cylin
der af te koelen, dan is het gevaar
geweken. Toen men meende, dat het
gevaar jnderdaad geweken was, is
de brandweer weggegaan. De poli'Ie
die eveneens was gewaarschuwd, had
inmiddels maatregelen getroffen en
gezorgd, da» het publiek op ruime af
stand bleef. Door een onbegrijpelijke
oorzaak kwam de cylinder met een
daverende slag tot ontploffing.
Links en rechts vlogen de ramen
nit de sponningen en de neervallende
glasscherven hebben, zoals wij al
reeds berichten, een achttal kinde
ren gekwetst. Zij konden na verboa-
den te zijn op eigen gelegenheid naar
huis gaan. Ware, zo zei commissaris
Bijlsma, de cylinder niet naar buiten
gerold, maar in de winkel zelf ttft
ontploffing gekomen, dan zou dit on
geluk zonder twijfel slachtoffers heb
ben gekost.
Negara Zuid Sumatra
wordt opaeheven
De volksvertegenwoordiging van de
Negara (Zuid-Snmatra) heeft in een
voltallige vergadering met algeme
ne stemmen een resolutie aangeno
men, waarin wordt aangedrongen op
een overdracht van de bevoegdheden
der Negara aan de regering der RIS
nacht opgesloten hadden gezeten.
Hun opdracht was zo geheim ge
houden. dat niemand van het stations
personeel er van wist. In de vroege
morgenuren werd de deur naar het
De bemanning van
de Dakota
Bovenste rij v.l.n.r. J. v. d. Heide,, B.
Slosser, F. ,J de Raadt, en Alexauder
Legg. Onderste rij v.l.n.r. A. van Seu
meren, C. J. de Mink en de stewar
dess Cath. Lamers.
Candidatenlijst VVD
De candldatenlij.at voor de Volks
partij voor Vrijheid en Democratie
voor de verkiezingen voor de provin
ciale Staten op 26 April a s. in de
provincie Noordholland is als volgt
samengesteld voor de Statenkieskrin
gen Den Helder, Hoorn en Zaandam.
1 P. Blaauhoer Barsingerhorn, 2 W.
Voorthuizen Alkmaar, 3 J. H. Avis
Afidwoud, 4 A. Bakker Ec. drs. Zaan
dam. 5 mevr. M. VisserBakker
Schagen. 6 mr. J. Lleuwen Purmer-
end, 7 S. Prins Den Helder, 8 mr. dr.
C. Berkhouwer Alkmaar, 9 mr. P.
S. Winkel Hoorn, 10 K. H. Kroeze
Wieringermeer, 11 mevr. G. A. A
Holzmuller-Teengs Alkmaar, 12 J.
Klok Warder, 13 N. Kaan Wieringen
14 Chr. Kleft Llmmen, 15 K. Zijp
Beemster, 16 P. de Boer Schagei,
17 P. J. Biesbergen Den Helder. 18
H. W. Holzmuller Alkmaar, 19 W.
D. Niestadt Schagen.
dak zoals altijd door de portier van
het station gesloten. Toen de detec
tive: afgelost zouden worden, kon
den hun col'ega's noch de sluetel.
noch de portier v'nden, terwijl de de
tectives op bet dak volgens hun op
dracht geen opzien mochten baren en
zich dus stil hielden.
Droppings op Java en Sumatra
l'lt kringen van de inlichtingendienst te Djakurta verneemt Reutert dal
grote hoeveelheden wapens van Brits cn Amerikaans fabrikaat van ver
afgelegen bases in de Stille Zuidzee door vliegtuigen zonder kentekenen
boven door opstandelingen bezet gebied in Java en Sumatra worden uit
geworpen, De vliegtuigen, die naar men gelooft Dakota's zijn, zouden
worden gevlogen door Amerikaanse en Australische vliegeniers, die voor
hoge beloning werken.
Guinea, van Manilla en Bangkok uit
werkt.
Men gelooft, dat deze wapenen met
Catalina vllegboten naar Timor cn
afgelegen streken aan de kust van
Zuid-Java worden gebracht en van
daar met inheemse vissersboten wor
den gedistribueerd.
In de gebieden van de troepen van
Westerling de Darul-Isiaro en de com
munisten was het gisteren rustig,
doch de politie vreest, dat rebellen
van Westerling in bet gebied om Djog
Jakarta geïnfiltreerd zijn.
In de afgelopen week heeft men
driemaal waargenomen, dat deze
amokkelvliegtulgen cannisters uit
wierpen boven gebieden in West- en
Midden-Java, die door Westerling en
zijn opstandelingentroepen beiet go-
houden worden.
Nederlandse en Indonesische auto
riteiten hebben vele maanden lang
het vermoeden gekoesterd, dat een
smokkelbende, die wordt voorzien
van wapenen uit vergeten legerop-
slagplaatsen in Australisch Nieuw-
OOSTENRIJK: vrees en verlangen
Het mislukken van de diplomatieke stappen, die door de Amerikaanse,
Britse, Franse en Oostenrijkse vertegenwoordigers te Moskou werden cn
dernomeu iu verband met bet stokken van de onderhandelingen over
het Staatsverdrag, heeft hier de toch reeds zozeer teleurgestelde politie
ke gemoederen nog verder gedeprimeerd. Het feit, dat de minister van
buitenlandse zaken, dr. Gruber, heeft aangekondigd, dat zijn regering zich
wellicht binnen niet te lange tijd genoodzaakt zal zien de zaken „open
hartig" te bespreken, kan In verband worden gebracht met de meer
dan koele ontvangst, die gezant Biscbof te Moskou bereid is.
Géén verdrag tot
elke prijs
Naar hier verluidt zou daarbij de
Sowjet Unio haar voorwaarde vau
langdurige concessies voor olieboriu
gen nog verscherpt hebben, zoals be
kend, was bij de conferentie der 1
ministers te Parijs vorig jaar in be
ginsel overeenstemming bereikt ove-
het feit, dat de Sowjet Unie con
cessies zou verkrijgen voor zestig
procent van de iu haar zone gelegen
olieterreinen.
Onder de vele vooraanstaande po
litieke leiders, die wij In de afgelo
pen weken bonden spreken, was _er
geen enkele, die niet het onverwijld
slr'ten van het verdrag een levens
kwestie voor de jonge Staat achtte.
Daarbij verwees men niet alleen naar
de economische lasten, die het land
thans extra te torsen heeft, doch c-
venzeer naar de morele en politieke
invloeden, die uit het voortduren van
de bezetting khnnen ontstaan. „Niets
is gevaarlijker dan dat wij ons zou
den wennen aan de gedachte, dat wij
nog jaren onder de bezetting kunnen
leven", zo zeide ons een socialistisch
politicus.
„Een voorbestaan van de huidige
toestand zou uiteindelijk de commu
nistische bedoelingen in de hand kun
nen werken", zo meende hij. „het zou
namelijk kunnen leiden tot een poli
tieke onverschilligheid, die de actie
ve communistische kernen slechts
welkom zou zijn" En iemand uit de
leiding der volkspartij, die thans te
zamen met de socialisten regeert, zei
de, dat plaatselijke stakingen gemak
kelijk door communistische doelein
den kunnen worden benut.
De sedert het uajaar en vooral se
dert de aanpassing van de schil
ling ingetreden vermindering van 't
reële loon der arbeiders en de waar
schijnlijkheid van verdere verminde
ring in de naaste toekomst, wekt ook
in Oostenrijk sociale broelingen
waaruit gemakkelijk zulke stakingen
zullen kunnen ontstaan. De theater
staking te Wenen wordt hier dan ook
geenszins als een op zichzelf staand
geval beschouwd, doch zij houdt kan
sen in zich voor gisting over de gehs-
)e linie.
Straffere Russische
bezetting?
Sommige beoordelaars zeggen zelfs
te vrezen, dat zulke stakingen even
tueel door de Russische bezettings
macht zouden kunnen worden ge
bruikt als voorwendsel voor een straf
fere schelding der bezettingszones.
Van een werkelijke scheiding tussen
de zones is tot dusverre in Oostenrijk
geen sprake, ondanks bepaalde mar
kante verschillen, doch men hoort nn
ïneer en meer de vrees uiten, dat het
gevaar voor een verdeling van het
land blijft bestaan zolang de bezet-
tii)g voortduurt. Met de mogelijkheid
dat de huidige impasse leiden kan tot
het ontstaan van Duitse verhoudiu-
gen in Oostenrijk en van Berlijnse ver
houdingen In Wenen, wordt dan ook
in vele kringen rekening gehouden.
In de geallieerde raad zijn de vormen
weliswaar nog altijd correct, doch de
woorden die er gewisseld worden zijn
er niet minder hard om.
Deze ernstige bezorgdheid leidt er
evenwel niet toe, dat Oostenrijk een
verdrag tot elke prijs wenst. Inte
gendeel is de Oostenrijkse regering
van mening, dat zij met de tot dus
verre gedane concessies tot het ui
terste is gegaan. Zij zal zich met al
le beslistheid verzetten tegen zoda
nige voorwaarden, die de Russen ook
na hun aftocht indirect politieke in
vloeden zouden kunnen geven. Zulks
zou het geval zijn bij een verdere uit
breiding der olieconcessies. Tot dus
verre is de politieke uitwerking van
de voortzetting der bezetting minder
groot geweest dan de economische
uitwerking. Het communisme is ze'fs
in de Russisch.* zone numeriek zwak
gebleven, en wat het aan macht be
zit dankt het uitsluitend aan de rugge
steun der bezetting Daarentegen heö
ben de Russische exploitatie van 's
lands olierijkdommen en de exterri
toriale handelspractijken voor een be
langrijk deel bijgedragen aan de moei
lijkheden. die het land ondervindt bij
zijn pogingen om zijn handelsbalans
in evenwicht te brengen. Nu bestaat
de vrees, dat deze rangorde zich zou
kunnen omkeren, wanneer het staats
verdrag met al te zware prijs ge
kocht zou moeten worden, met ande
re woorden, dat dan de politieke ge
volgen zouden kunnen gaan domine
ren. De aan de Sowjet Unie te ver
lenen concessies zouden namelijk
met zich brengen, dat Russische des
kundigen tot het land toegang zouden
hebben. Hun invloed zou, zo denkt
raen, sterker worden wanneer het te
venwicht der westelijke bezetting niet
langer zou bestaan. Zeker is, dat de
Oostenrijkse regering deze mening in
zoverre deelt, dat van haar geen ver
dere concessies inzake de olie-invloe
den kunnen worden verwacht.
Onqenode, dure gasten
Er is zelfs een kleine categorie van
mensen, die ook bij de hnidige tek-l
van het ontwerp-staatsverdrag niet
veel heil van de terugtrekking der
bezetting verwachten. Men kan het
aantal en de betekenis van deze
groep echter gemakkelijk overschat
ten. Overheersend is de drang naar
voltooiing der zelfstandigheid en naar
het verdwijnen vat de ongenode en
met uitzondering der Amerikanen
dnre gasten. Want een bepaalde sym
patiiie heeft zich geen der vier be
zettingsapparaten verworven. Men
hoort de minste bezwaren tegen de
Engelsen en de Fransen e^ wel op
grond van het feit, dat men hen hel
minst hoort en ziet. Merkwaardig ge
noeg heeft de luidruchtige en rnlge
levensstijl van de Amerikaanse sol
daat het Oostenrijkse gemoed meer
beroerd dan de dollars, die hij brengt
Weense maskerade
De Weense arbeider, die dank zij
deze dollars en ondanks zijn gezou-
ken graad van productiviteit, beter
leeft dan ..tussen de oorlogen", heeft
voor de G.I. een ongeveer gelijke ach
ting als voor de Russische so'.daat.
In de pers is de critiek op plaatse
lijke functionarissen van de Ameri
kaanse bezetting vaak even scherp
als die op de Russische autoriteiten
Ook op het hoogste niveau hebben
Amerikaanse en Russische bezetting
in het uiterlijk en het uiterlijk be
tekent veei in de stad der operette -
iets gemeen. Zij hebben hun hoofd
kwartieren in het centrum van We
nen voorzien van massale liehtrecla
mes: Stars and Sripes naast hamer
en sikkel. Het Weense leveu gaat
daaraan soms geprikkeld, doch mees
tal achterloos voorbij. Het vertoont,
ondanks het feit, dat het land noch
politiek noch economisch zijn basis
gevonden hoeft, weer een verrassen
de mate van b'ijmoedigheid. Het ziet
er hier iu deze dagen naar uit, dat
de Weense bevolking de alom tieren
de maskerade van carnaval als een
meer reële zaak beschouwt dan de
maskerade, die d~ internationale po
litlek rond het Staatsverdrag speelt
CR IS in de ontwikkeling van het
«-• maatschappelijk leven nimmer
stilstand. Het ene ogenblik lijkt het
er op, dat er geen vooruitgang te be
speuren valt, het andere ogenblik is
het zelfs of er van teruggang moet
worden gesproken, maar wie zich de
moeite getroost op een rustig ogen
blik terug te zien op een periode van
een halve eeuw, zal niet kunnen ont
kennen, dat er wel degelijk sprake is
van een grote verandering in de maat
schappij.
De vakbeweging stond toen in haar
kinderschoenen. De arbeiders waren
nog vrijwel overgeleverd aan de onder
nemers. Het ongebreidelde kapitalisme
vierde hoogtij. Arbeidswetgeving ont
brak zo goed als geheel. De arbeids
tijd was ongelimiteerd. Bij ziekte en
invaliditeit was men op de weldadig
heid aangewezen. De ouderdomszorg
was een hersenschim. Zo zouden we
kunnen doorgaan.
En als we nu weten, dat het wets
ontwerp op de Publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie reeds een feit is ge
raden binnenkort een feit zal zijn, als
worden en de wet op de ondernemings
we zien naar de werkloosheidsverzeke
r i.dezienenkvlgengetoaderaj-éèKlanh
ring, de ziekte en ongevallenwetten, de
regeling van de arbeidstijd en noemt
u nog maar een dozijn sociale maat
regelen op, dan valt het op. dat de
weg naar de vooruitgang dan mis
schien stap voor stap wordt afgelegd,
maar dat er toch een ontzaglijke af
stand is tussen de volslagen rechteloos
heid van een halve eeuw terug en de
rechtszekerheid die nu bereikt is.
Ht moge dan zo zijn, dat de reactie
somtijds pogingen doet om het verlo
ren terrein te herwinnen, ze Jg er
slechts voor een heel klein gedeelte
in geslaagd. De vooruitgang is onmis
kenbaar en niet te stuiten. We willen
'tan ook niet verhelen, dat we de laat
ste wetsontwerpen met vrenede be
groeten. Niet omdat we ze volmaakt
achten. Er ziin heel wat henalimmn
in. die we graag anders zouden willen
TH»n Maar opnieuw is een stan afge
legd op de weg van de volkomen «*e-
lukberechfieing der arbeidend.» klasse.
Tot een van de gebreken die de nieu
we regeling van het bedrijfsleven nog
vertoont willen we ongetwijfeld reke
nen de nog zo goed als volkomen ont
brekende medezeggenschap van de
consument en de te geringe medezeg
genschap van de middenstand. Dat is
trouwens een bezwaar, dat de ganse
ontwikkeling van de maatschappij
aankleeft: Een groot gedeelte van de
samenleving wordt door een complex
van sociale maatregelen geholpen,
maar een even groot deel blijft er
van verstoken. De midderistandsoreani
saties hebben een reusachtige achter
stand in te halen. Misschien zullen
ze er in slagen, hoewel ons de ver
zuchting van het hart moet, dat de or
ganisatie van de middenstand nog
steeds veel te weinig kracht toont
Het schijnt in die kringen vel zeer
moeilijk een krachtige lyn te trekken
Even rechteloos staan echter de ver
bruikers er voor. Van hen kan gezegd
worden, dat ze nog vrijwel geen stap
hebben gedaan. Voor hen geldt nog
steeds, dat ze nergens enige zeggen
schap in hebben. Het is een fabeltje,
dat de klant koning zou zijn. De klant
is slechts koning ten opzichte van de
kleine verkoper. Inzake prijs en pro
tic heeft hij nog niets te vertellen Is
hij precies even afhankelijk als een
eeuw geleden. Het wordt wel tijd. dat
ook de consumenten eens een stap in
,,r rf«„n v. Z.