Pe Verdwenen Professor KAPPIE EN DE NIEUWE KOKSMAAT Woonwagens en „bungalows" 'n spel met de volksgezondheid En in de toekomst? Haarden van a-sociale elementen Zó behoort het te zijn I ^^Wp^o^riimba) I do, Als de mens ongeduldig wordt van verschillende gemeenten kan men de bewoners moeilijk naar een woonwagenkamp verwijzen. Het zijn geen zwervers, doch lieden, die vaak hun laatste spaarcenten in deze „huizen op wielen" hebben gestoken. Reizend door Nederlandse dorpen en streken hebben deskundigen van ■wederopbouw, ingenieurs, technici, sociaal-economen en de bewoners van vele der clandestlne woningen zelf, een beeld gegeven van de RltuatJe op het ogenblik. Vrij wat woningen die zonder toestemming van de overheid m enkele dagen tljds zijn gebouwd, zien er op het eerste gezicht heel aardig uit. Het zijn doorgaans zogenaamde weekend-huisjes. De dakeu zijn doorgaans gemaakt van asfaltpapier of gravel op hout. Aangezien deze wagens niet anders dan drie meter breed mogen worden geleverd vanwege de verkeersvoor- schriften, kan men ze, in verschillen de lengten bestellen. De standaard wagens hebben een woonkamer, een slaaphokje en een kookhoekje. Een toilet is er niet in. Dat ontbreekt trouwens in een vrij groot deel der weekendhuisjes "ook: Men kan ook woonwagens kopen met meer slaap hokjes en een tollet. Maar dat loopt In de papieren. Trouwens het aanschaffen van al deze soorten huisjes is in verhouding tot normale woningbouw en systeem bouw kostbaar. Op dit puut wordt door Wederopbouw doorlopend geha merd. Het is op hel ogenblik mogelijk voor ongeveer f6500 ten plattelande een stenen woning met 200 kubieke meter inhoud voor een klein gezin twee kinderen bijvoorbeeld te bouwen. Dit permanente woonhuis kan in 50 jaar worden afgeschreven, terwijl de onderhoudskosten normaal zijn. ^p een dergelijke wouing. die een woon kamer. twee kleine slaapkamers, 'n •keukentje en een schuur omvat, kan hypotheek verkregen worden. Indien met subsidie gebouwd, woont men dan voor een normale huurprijs van ongeveer f4 per week. Zonder sub sidie ligt die prijs in verkonding ho- «er. Op willekeurig welk weekendhuisje ook. kau over het algemeen geen cent hypotheek vckrcgeu wc eden. De levensduur is gemiddeld op tien jaar te stellen zodat zo'n huisje, zo als meestal het geval is niet „ver antwoord" is gebouwd. De onder houdskosten, men denke slechts aan het verven van metalen platen te gen doorroestej of aan het geregelde teren van hout. zijn hoog. Daarbij moei men erop rekenen, dat bij vele van deze creaties nog een aparte af voerput. een toilet of een schuurtje moet worden gebouwd. En dan vinden we. [4300 voor een nsbestwoning, f4500 voor een houten woning van 95 kubieke mier f5700 voor een houten wouiug, die bij goed onderhoud 15 jaar mee zal gatui. f6700 voor een houten huisje van 168 kubieke meter, dat het twintig jaar kan uithouden, vijf mille voor een houten geval van 150 kubieke meter dat het wellicht tien* jaar xnl doen Eenzelfde levensduur schat men voor een houten stulp van 10 kubieke me ter. die slechts f2800 kostte. En dan de woonwagens. Een der kleinste iy pen van 60 kubieke nieter inhoud kostte met inbegrip van electriciteit-, leiding f4792. Door bijvoeging van' een schuur, tollet, afvoerput en water 4eiding steeg dil bedrag tot f5159. Deze woonwagens, die als ze een maal opgesteld zijn. waarschijnlijk nooit meer zullen kunnen rijden, wor den ..kaal" geleverd .tussen de 2400 en 6000 gulden. Deskundigen hebben niet veel vertrouwen in hun levens duur. Desondanks kan men tegen de plaatsing van deze wagens niet veel uitrichten. Zij vallen niet onder eni ge bouwverordening en naar oordeel Maar op de keper beschouwd wordt alras duidelijk, dat de meeste voor permanente bewoning niet geheel of weinig geschikt zijn. De bouw is, zo als deskundigen dat noemen, niet ver antwoord. Houten huizen moeten op een gemetseld fundament staan. We hebben er vele gezien, die op een paar betonstiepen, trottoirbanden,, spoorbielsen, een betonplaat of zelfs zo maar op het zand stonden. De wanden zijn van diverse materialen gebouwd. Men stefc heel veel ruw ge teerd hout, dat aan de binnenkant beschoten Is met platen bims. hard board, triplex, asbest en dergelijke. De plafonds van board hangen aan dunne latten en buigen in vele geval len door. De vloeren zijn soms van cement, soma van hout, doch ook wel van plavuizen, die gewoon in het bodemzand liggen, gemaakt. Sommige huisjes hebben waterleiding en en kele electrlache leidingen. De inde ling lg meestal een woonkamer, die qua inhoud en hoogte niet aande bouwvoorschriften voldoet, een keu kentje en een paar slaaphokjes, waar in nauwelijks een bed kan staan. Sommige huisjes hebben muren van asbestptaten die aan de binnenkant met board beschoten zijn. „Als ja huls komt en je zet je fiets wat hard tegen de muur dan sta je meteen binnen" was het commentaar van een der bewoners op deze bouwme thode. Zogenaamde woonwagens Eon der ergste voorbeelden van clan destlne woningbouw noemen deskun digen -de zogenaamde woonwagens, die in enkele fabriekjes in serie wor den vervaardigd. Deze „wagens" staan op ijzeren chassis met massieve ijzeren wielen. De muren zijn opgetrokken vau ijze ren platen of van dunne planken, die op een frame van dunne balkjes zijn gespijkerd. Aan de binnenkant zijn deze muren met liardplaat afgezet. „Wat kan men er aan doen 1" „Wat kan men er aan doen?" zó vragen velen zich af, die wel degelijk het euvel van de slechte, dure en bovendien alleszins onwettige woning, bouw inzien. Indien zo'n ding er een maal staat is menige burgemeester niet bereid het bevel tot afbraak te geven. Waar moet men dan met de mensen blijven? Zij hebben toch al strop genoeg, dat zij zo duur heb ben gekocht. Natuurlijk kan men de bouwers strafrecchterlijk doen vervolgen. In sommige arrondissementen zijn zulke hoge boeten ja gevangenisstraffen uit gedeeld dat de lust tot clandestien bouwen daar geheel vergaan is. Maar in andere arrondissementen worden boeten van houderd of van een paar honderd gulden opgelegd. In die. arrondissementen wordt clan- destien gebouwd, indien de gemeen tebesturen en de burgemeesters ten miuste een oogje dicht doen. De boe len worden iu de bouwprijs alvast ge calculeerd. Onzichtbaar natuurlijk. Er zijn vele burgemeesters, die het been tegen de clandestiene bouw hebben strak gehouden Bevelen tot afbraak zijn gegeven en dat heeft ver dere activiteit gesmoord. Bovendien is scherpe controle door de rijkspo litie van grote waarde, zo verklaar den deskundigen van wederopbouw. Toch kan men zich de aarzeling van verschillende ambtsdragers weT in denken. De woningtoestanden in lal vau gemeenten zijn vaak uiterst penibel. Er zijn geestelijken, die niet dan met grote schoorm over zedelijkheid durven te preken. omdat half volwas - senen van beide geslachten vaak. noodgedwongen met Tier vijf of meer in een kamer, soms zelfs iu één bed moeten slapen. En dan heeft men nog niet te doen met krotbewoniug. zoals men die hier en dar.r nog in de venen aantreft. Samenwoningen ten plat-, telande zijn aan de orde vau de dag en dat leidt in dorpsgemeenschappen vaak tot de measl ongewenste en onaangename toestanden. Hetgeen ook in de stede-i het geval is. In de. meest schrijnende gevallen - kunnen extra woningtoewijzingen aan gemeenten worden verstrekt, zo 28 Er bogen zich vier Chinezen 'over Kappie heen, die door de knotsslag op zijn hoofd bewusteloos was neer gevallen. Een van hen was Ho Pong Lie, de Chinese kok. die voldaan grijns de en druk met zijn vrienden over zijn handigheid sprak. Ze lichtten Kappie op en droegen hem naar een klein kaal kamertje. De maat en de meester zaten op de overvalwagen, omringd door agenten. De wagen was voorzien van een sirene die aan een stuk loeide en ze suisden met een angstwekkende vaart door de stad toe ze in de Chinese wijk kwamen waar de vaart wat geminderd werd. „Nu liep de „Roole" nog steeds te zoeken naar een agent en toen zag hij Ineens de overvalwagen met niet één agent maar een groot aantal agc-- De „Rooie" ging midden op de weg staan en begon hevig met zijn armen te zwaaien en te roepen „Smokkelaars bende op bet spoor!' schreeuwde hij. Smokkelaarsbende. De overvalwagen stopte met een ge knars en gepiep van wielen en het nau we straatje was in eens gevold met rookwolken en angstig uit elkaar stul vende mensen. De maat keek scheel van angst. „Wat js dat nu weer voor ellende!", dacht hij. lang men tenminste daartoe'nog mo gelijkheden heeft. i En voorts is het geduld oefenen, j „Zelfs als een bouwertje wel even jeen huisje zal zetten", zo zeg men :bij Wederopbouw en Volkshuisves ting. „Want dat zijr geen woningen, doch meestal krotten, die contant be taald moeten worden met prijzen, waarin ai gauw duizend gulden of meer winst voor die „helpers in nood" zit. Het is materiaal verknoei en, geld weggooien, spelen met de •gezondheid der bewoners en het stichten van toekomstige haarden van a-sociale elementen. En die Jaatsten zijn er al genoeg. Deze geheel stenen bungalow, ontworpen door de architect t. der Linden uit Baalte, heeft 190 mS. inhoud, grote woon kamer, beukentje. gang, twee slaapkamers en aangebouwde schuur. Bouwkosten f6500. levensduur minstens 50 jaar. Huur f200.— Rijksbijdrage per jaar f188 De bungalow kan met weinig kosten met enige kg- mers kunnen worden uitgebreid LANGE DIJK. BURGERLIJKE STASI) OVER DE WEEK TAK 20 t.e.m. 25 HAART '50 Geboren: Jacoli zoon van Pieter Schoenmaker en Grietje Francis. Overleden gene. Huwelijksaangiften: Leonardus Cornelis de Laat, 31 jaar. lijksambte naar alhier en Josephina Angelina de Krijger. 25 jaar. alhier. Huwelijken: Jan Zander, 27 jaar. bakker wonende te Winkel en Corne- 11a Ilemke. 21 jaar. alhier. Johannes Jacobs journalist. 23 jr., wonende te Zwolle en Catharina Mn- rle Stam 23 jaar. alhier. BESPREKINGEN OVER TUNNEL BIJ ZAANDAMS STATION Tussen de Nederlandse Spoorwegen de Provinciale Waterstaat voor Nd. Holland, en het gemeentebestuur van Zaandam worden op het ogenblik be- sprekeningen gevoerd om van het Zaandamse station af onder de pro vinciale weg Zaandam-Alkmaar een tunnel te bouwen, waarvan de reizi gers, die naar en van het Zaandam- se station gaan en komen, gebruik zulon moeten maken. De besprekin gen verkeren in een eerste stadium Heden zni een proefboring worden ver richt. WATERSTOFBOM KAN NIET PER VLIEGTUIG WORDEN VERVOERD zegt Hancock. „De Amerikanen behoeven geen vree» roor de waterstofbom te koesteren, daar het onmogelijk is dit wapen per vliegtuig te vervoeren." aldus heeft John Hancock een der opstellers van het ..plan Bav;ch" voor de interna tionale controle van de kernenergie verklaard. „Het vereiste ontstekingsmachnis- me voor deze bom. verbiedt het ge bruik hiervan in een bombardement, zoals wij dit kennen" voegde Han cock hieraan toe WOENSDAG 29 MAART '50 Hilversum I. 402 m (VARA) 7.00 en 8.00 Nieuws: S-18 O-qelspel Cor 'Steyn: 8.50 Voor de vrouw; 900 Ka mei-muziekvereniging. VPRO 10.0C Toe soraak en morgenwiidinq; VARA 10-20 Voor de vrouw: 11.00 Popu'air ttOn step: 12JV) The Ramblprs; 12.38 Kwar tct Jan Corduwener; 13 00 Nws.: 13.1? Promenade orkest; 14.00 Gesor. portret 14.15 Jeugdconcert; 15.C0 Kinderkoor: 15.20 Hoorspel voor de jeugd: 15.50 Pianosoel; 16.00 Vragen staat vrij: I6J0 Voor de zieken; 17.00 Het stond in de krant 17-30 Vocale edelstenen: 18 uur Nieuws: 18.2Ó De P'a'enmolen. R VU; 1S.30 Lezlnq over aardmagnetisme VARA. 19.00 Reportaoe; IS 15 Voet bc-lreportaqe VPRO; 19.30 Voor de jeugd. VARA. 20.00 Nieuws; 20-20 The Banjoliers; 20.45 ..De weg is lnng", hoorspel; 21.45 Concertgebouworkest» 23.C0 Nieuws; 23.15 De Nachtschuit. Hilversum II. 298 m (NCRV) 7-00 en 8.00 Nieuws en gram, 9.00 Voor de zieken: 9.30 Mozart concert; 10.30 Mo- gencienst: 11.00 Werken van Couoerfn 11-20 Jimray vind: zijn vader, hoorspel 12.00 Glanspunten uit de steravond 12.33 Oroelconcert. 1300 Nieuws: 13.15 Psalrnei Davids; 13.20 Mandoiinata: 13.50 Deens middagconcert: 14-30 Vrou wenkoor: 15.00 Pianospel: 15.15 K»mer orkest: 16-00 Jeugduitzending: 17.30 Pmnoduo: 17.45 Radiosrrip; 18-00 Koor zana: 18.30 Strijdkrachten: 19.00 Nws 19.15 Bcekbesprekirio: 19.30 Sport: 19 "u- 40 Radiokrant; 20.00 Nieuws: 20-15 Radio Phi'harmonisch orkest. 21.30 Lijdeiisoverdenking; 22.00 Cantate no. 7f van Bach: 22.30 Tien jaren, de ge chiedenis van naamloze Nederlanders in de periode van 1940 :ot '45; 23.00 Nieuws; 23-15 Avondconcert Kern romantisch verhaal uit do Griekse bergen Vitus kleuterde ln een der voor wereldlijke huurrijtuigen, en reed Baar het hotel waar hij altijd logeer •de als h!j hier wes: Olympia Palace. fDftar road hij, lugevolge het telegra JfUch- verzonden bevel, Salomou op aleh washtöu. i SUlomon was een-Spaanse Joöd, die gijn sterk afwisselende loopbaan als Iiamal ln de haven begonnen was. ÏI'1 was «ei »:t een halve voet lang, bu'.loagowrfvr, breed en had zulke rene*cftt'</t« bauden, dat degenen dia er **A9 mede iu aanraking waren gewoeat, do kennismaking bij voor keu- niot wensten te hernieuwen. ■Verder onderacho'iide Salomon «leh door gemoedsgesteldheid, die sla [Allee, bcduti»» vredelievend betiteld Ttnn wacey»'. Hij was een der gvootete Schot nu tv die ongehcug*n op de B.%1 •kan rondloptn. En dat wil iets seg- gen. Me* heuft daar «en heel aardig ffstwjde: Tien Turken zijn geüjk aan 'her. AtUoae.»! (wut sluwheid on ge- slcpejUohl betref') tisn Albanezen aan esn Spanjool, tien Spanjolen aan i bon flrirV «n ttea Grieken aai* een 'ArmeaUr. Der# Indeling, die begint bij de Tui* on eindigt bU de ArmeaUr, erd ecVer vi'.komen gelogenstraft door Caiomo-i; want hij was sluwer, g&layoaar, siglisttger e= doortrap ter dan tien Spanjolen, Grieken en Ar door En»t Klein meniërs tezamen. Na het beroep van hamal. had hij zich aan dat der ko- mlt&dchis gewijd en daar hij, om een of andere duistere reden, de Grieken niet kon uitstaan, was hij toegetre den tot de beroemde Bulgaarse bende van Sarasoff. Na één twee Jaar ont waakte de drang naar zelfstandig heid in hem en opende hij op eigen hand een zeer voorspoedige roofonder neming. De messteken en revolver schoten. die hij daarbij steeds tot blij vend nadeel der tegenpartij, had uk- gedeeld, drukten hem al even weinig als de geweldige lasten, die hij als h«n*ai gewend was geweest te dra gen. Men moet toch leven, niet waar? De uitdrukking, „leven en la ten leven" kwam echter iu Salomou's boek ner wijsheid niet voor. Totdat op zekere dag het noodlot hem achterhaalde in de vorm van S'uah, de mooie dochter vau de oude Tl»* shaudelaar Benjamin Ephrussi. Zij overwon de sterke eu sloeg hem iu ketenen. Salomo» stichtte een huis- gcr!' verdiepte zich in de vreugden van 'n Innig familieleven en vestigde zich als dragoman, welk beroep nog al'jjd uliunchoots gelegenheid bood. andere mensen te bedriegen en altijd rulmaabeots gelegenheid bood, andere ninMi te bedriegen en af te zettcB. Maar twee goede eigenschappen had Salomoa toch: ten eerste een fana tieke liefde voor zijn vrouw en zijn twee kindertjes en ten tweede een slaafse aanhankelijkheid aan Vitus Tharon. Zij kenden eikaar reeds tal van ja- reu de vermetele journalist van het Occldeut en de wilde bewoner van Saloniki's blanke kusten. Zij hadtien aich tezamen door menig gevaar heen gevochten, hadden met elkaar koude, honger en ge-brek geleden. En nooit, als meester en knecht, doch sleed.? als kameraden. Daarom was Salomo» dan ook ten allen tijde bereid iedereen de hals at' te snijden, die Vitus Thavon afgesneden wilde heb- ben. In Salomons hart kwam eerst •Savah. zjju vrouw, dun zijn kinderen. dadelijk daarna Vitusen dan kwam er niets meer nis eoil bodem- loze afgrond, aangevuld met de meost zwarte aller zonden. Salomon was geen man van veel woorden. Ter begroeting kreeg Vitus een innige druk van zijn behaarde reuzenhand. Daarna nam hij de twee koffers op zijn schouder en ging de ander voor naar de kamer, waar do blonde- Theres, de Zwablsche huis houdster van het hotel, reeds een krachtig koud maal gereed had gezé'. Eer Vitus zijn honger stilde, pakte hij de geschenken uit. die hij voor Sa lomon en de zijnen had meegebracht voor Sarah mooie blauwe stof voor een Sabbathkleed. voor de kinderen een paar poppen, die met de ogen konden rollen en voor de ..pater fa- millas" zelf een prachtige Stevr- brownang. Salomons blijdschap kende geen grenzen. Voorzichtig, alsof het Meis sener porceleiu was, legde hij de ge schenken voor vrouw en kinderen ter zijde. De browning was daarentegen iets dat men niet zacht behoefde aau te pakken. Zijn kleine ogen begonnen tu fonkelen, en hij liet zich dadelijk wijzen hoe het magazijn geladen en ingeschoven moest worden. Dat was nog eens iets! Acht schoten na el kaar! Salomou sprak, de beminnelijke wens. uit. da: hij spoedig in de gele genheid zou mogen zijn, op een le vend wezen te beproeven, of eea browning beter was dan een revol ver. Daarmede was men tevens aange land bij de zaak, die Vitus naar Sa lonlki gevoerd had. "Weet je, waarom ik hier l»en? vroeg hij aau Salomon. Die grinnikte en toonde vrijgevig zijn zwarte stompjes vau tanden# Dat zal ik niet welen? Natuur lijk vanwege de professor, die de ro veis ontvoerd hebben. Vitus slikte het stukje- kalfsvlees door. waarop hij juist aan het kau wen was en richtte toen een plech tige vraag tot Salomon. Nu Salomoon. boe zit het? Ben je er bij betrokken of niet? Anders heeft het.geen doel. dat ik er mei je over spreek. Salomon maakte zich kwaad. Sa lomon voelde zich gekrenkt tot in het diepst van zijn hart. Hij samen spannen met Griekse rovers! Met zulke bandieten! Met zulk uitvaag gei! Ilij keek om zich been. of er iu de kamer geen plekje was waar hij zijn woede en verachting, kon uitspuwen. Daar dit echter niet ging, verlichtte bij zijn gemoed met enkele grommen de woorden, die samengesteld waren uit alle 'alen en dialecten van de T^vant. Goed. :elde Viius. Eigenlijk kan er ook wel eens een schurkenstreek zonder jouw gewaardeerde medew»r ';ing uitgevoerd worden. Verder dus Waar is Hamid Bey? - Hamid IJey is gisteravond naar Katherinl vertrokken, om de troepen iu Ellassona te verzamelen. De Tnr ken willen minstens een heel batal jon ter vervolging van de bandieten laten aanrukken. Zij kunnen evengoed tien batal jons laten aanrukken ik durf ech ter te wedden, dat de heren reeds laug met de professor over de Griek se grens zijn Dat is ook mijn mening: Hamid Rey heeft mij verzocht u deze bfief te overhandigen. Hamid Bey was aanvoerder van de gewapende politiemacht te Salo- niki. commandant der gendarmen, la natiek belijder van de Islam, wiens werk hoofdzakelijk daarin bestond, de Macedonische troepen te bestrij den. Hoog in de bergen van Monastir had Vitus drie jaar geleden kennis met hem gemaakt. Juist bijtijds, want toen Vitus en zijn trouwe Sa lomon uaderden. was hij druk bezig zich door vijf Servische Komitad- schls ieveud te laten begraven. Hij was deor drie Zaptiehs vergezeld, overvallen, zoals dat op de Balkan nu eenmaal kan voorkomen. De drie Zaptiehs lagen reeds dood op de grond toen Vitus en Salomon hunnerzijds nau het onderhoud begonnen deel te ueuu-n. Leven cn dood wisselen el kaar snel In de Levantijnse ber gen na eon kort doch hevig ge vecht lagen de vijf komitadschis dood naast do drie dode Zaptiehs; Vitus Thavon en Salomou maakteu aau- s'a'.teu om Hamid Bey uit te graven waar de Serven hem ingegraven had don. Gedurende de verdere loop hunner kennismaking had Hamid Rev meer malen gelegenheid, zich op gelj,ke wij ze voor deze kleine dienst te revan cheren. Vitus bracht bijna elke win ter enige tijd m Macedonië door voor zaken, niet alleen voor rijn ei gen genoegen. Hamid Bey schreef ln het Frans: Mijn waaide vriend! Ik kan helaas niet meer op u wach ten. Ik moet vertrekken, anders glipt he*. wild mij tussen de vinger door. Ik heb echter alles geregeld. Gij be hoeft slechts naar de Wali te gaan. die reeds van alles op de hoogte is en uw papieren dadelijk in gereed heid zal brengen. In Katherinl zul len vier gendarmen op u wachten, om u naar mij toe te brengen. Ik ver heug mij er op, u weer eens hij mU te hebben en ik hoop, dat wij een aan genante tijd sulion doorbrengen. Als steeds Uw Hamid De volgende morgen werd er aau zijn deur geklopt. Hij sprong uit bed en deed open. Voor hem stond de kellner, die hem een klein couvert overhandigde. - Dat is soeven voor u afgegeven, mijnheer. Een klein couvert, fijn papier ca Vitus hield het onder zijn neus - Chevalier d'Orsay"He» adroa was sierlijk en toch flink, krachtig bijna geschreven. Zijn hart beg'-n luid te kloppen.. Met bevende vin gers scheurde hij hot couvert open. Zijn eigen kaartje viel er uit. dst wil zeggen, het kaartje van Pet«r Miller der firma Anton Mlller «c Zn. De valse naam was doorgestreept ta de goede ervoor ln de plaats gezet. Daaronder stond ln het sierlijke vrouwcnhaudschrift Wordt vertobrd

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1950 | | pagina 3