Jacob Schermerhom in 1643 naar Amerika
vertrokken, heeft daar vele nakomelingen
D1
AFGESLOTEN PERIODE
ïluuupi uii de óAeMiuiri(ie£
Margerine en boerenbutter
De Kruppfabrieken ontmanteld
Sneüer dan vliegende
tapijten
Hollanders in Amerika
Hij was lid van het Consistorium van
de Nederlandse protestantse Kerk
van Albany en hield de kerkerekenin
gen. In 1668 bracht hij nogmaals een
kort bezoek aan Holland.
Kort na de stichting van de neder
zetting .gchenedadie (1662> vertrok
hij naar deze plaats, hoewel hij zijn
ambtelijke functies in Albany bleef
waarnemen.
kE NAAM SCHERMERHORN is in deze contreien geen onbekende.
want enkele tientallen jaren geleden was ds. Schermerhorn te
Nieuwe Niedorp gevestigd en ook de naam van professor Schermerhorn
heeft deze naam tot ver buiten Nederlands grenzen bekend gemaakt. Hoewel
ik beschik over tal van gegevens over deze zeer uitgebreide familie, waarvan
de nakomelingen van één echtpaar in Nederland reeds meer dan 190 nazaten
telt. wil ik u u juist iets vertellen over één dezer voorvaderen, die drie
eeuwen geleden naar Amerika vertrok en daar op zijn beurt zeer veel naam-
dragers heeft. Nu thans weer zovelcn naar andere landen trekken om zich
daar een bestaan te veroveren, wil ik eens spreken over een van deze voor
trekkers. welke in het jaar 1643 naar Amerika trok en de naam Jacob
Schermerhorn droeg.
Het oudste bekende lid der familie
Schermerhorn, waarvan bovengenoem
de Jacob afstamt, is Jacob Reijer, die
te ongeveer 1580 werd geboren te
Schermerhorn op 25 Januari 1645
overleed en aldaar werd begraven.
Van zijn vrouw is, niets bekend, al
leen dat zij in 1665 overleed en aldaar
in het zelfde graf van haar man
werd begraven. Het vermoeden be
staal, dat dit echtpaar twee zoons
had ii.l. Jan en Gijsbert.
Jan woonde in 1654 te Amsterdam
en werd omstreeks 1600 geboren. Over
Gijsbert, de voorvader van de hier in
Nederland gevestigde Schermerhorns.,
verzamelde ik nog geen gegevens om
daarover iets te vermelden.
Jan had een zoon, Jacob genaamd,
die in 1622 werd geboren en in 1643
als emigrant met zijn broer naar Ame
rika vertrok. De eerste kolonisten had
den zich daar reeds >n het jaar 1609
neergezet en dreven voornamelijk
handel in dierenvellen. Men was ech
ter tot de ontdekking gekomen, dat
het bewerken van de zeer vruchtbare
grond rijke vruchten afwierp. Daar
door ontstonden na 1640 de dorpen
Esopus, Schenedady en die op 't Lange
Eiland. Verschillende Directeuren der
Amsterdamse Kamer (West Indische
Compagnie) hadden door agenten be
slag laten leggen op de beste stukken
langs Hudson en Delaware.
Kiliaen van Rensselaer; een rijke
juwelier en diamantslijper te Amster
dam. werd eigenaar van een groot ge
bied rondom Fort Nassau ,dat 48 mij
ten lang en 24 mijlen breed was en
door hem Rensselaerswijck genoemd
wérd. Voor het bewerken van deze
bodem had hij jonge Nederlanders no
dik. welke over werklust, moed en
durf beschikten en door hem naar 't
nieuwe land werden vervoerd, voor
bovengemeld doel.
Tot deze jonge mensen behoorde
ook Jacob Schermerhorn. die onder
leiding van Kiliaen van Rensselaer
vertrok, in het jaar 1643. Hij moet
spoedig tot welstand zijn gekomen als
een brouwer en handelaar met de In
dianen. Maar in 1648 wordt er tegen
hem en enige anderen een vonnis ge
veld wegens verboden handel in vuur
wapens met de Indianen. Zij werden
ter dood veroordeeld, maar door de
tussenkomst van vele „goede mannen"
werd het vonnis veranderd in ver
beurdverklaring van al de bezittingen
der veroordeelden (Juli 1648). Dit
vonnis was een der oorzaken van de
critiek, die op het beleid van de gou
verneur Stuijvesant werd uitgeoefend
wiens optreden men in deze zaak
oordeelde „veel te streng te zijn ge
weest, en die zich bovendien aan het
zelfde schuldig maakte, hetgeen hij
in anderen veroordeelde".
Andere bronnen melden, dat Jacob
Schermerhorn, die zich op het fort
Oranje bevond, daar van een zekere
Jacob Reintjes kruit, lood en geweren
had gekocht; die deze op zijn beurt
weer van een korporaal in Compag
nies dienst verkregen had. Schermer
hom had dit wapentuig verhandeld
aan de naburige Indianenstammen.
Na -zijn veroordeling moet Jacob
Schermerhorn snel zijn fortuin heb
ben hersteld, noch leed zijn reputatie
schade door deze zaak. Twee of drie
jaar later huwt hij Jannetje Segers.
in 1632 in Holland geboren, dochter
van Cornelis Segerse van Voorhoudt
(die in 1642 uit Holland naar Amerika
kwam».
In 1650 bevond Jacob Schermerhorn
zich in de plaats Rensselaerswijk. 9
November 1652 en 25 October 1653
koopt hij land in Beverwijk (het
tere Albany) Iets vroeger was hij
reeds tot een van de commissarissen
(magistraten) van de nederzetting ge
kozen. In 1654 ging hij naar Holland,
waar zijn vader te Amsterdam nog in
leven was. Na zijn terugkeer in Ame
rika in 1656 werd hij opnieuw
Commissaris benoemd en vervulde
dit ambt zowel onder het Nederlandse
als Engelse bestuur tot 1675. mis
achien zelfs langer.
In Schcnedadie overleed hij in 1688.
terwijl hij een testament naliet, waar
in zijn negen kinderen vermeld wor
den. Dit testament bevindt zich in
New York in the Surrogates' Office
(liber 10. p. 174).
Zijn bezittingen hadden een voor die
tijd grote waarde ((c f57.000» bestaan
de oa. uit een bezitting te Albany
en een te Schenedadie; bovendien be
zat hij nog een boerderij te Schodack
en verschillende gelden' op intrest in
Holland.
Door zijn nakomelingen wordt een
familiewapen gevoerd, voorstellende
het wapen van 't dorp Schermerhorn
waarin een bever en in het veld nog
een boom. Onder zijn nakomelingen,
zeer velen in getal, zijn advocaten en
doktoren .evenals landbouwers te
vinden. Zij stelden een boekwerk sa
men, waarin van ieder familielid een
korte levensbeschrijving wordt ver
meld er» dat tevens verrijkt is met tal
van foto's, één exemplaar hiervan is
in Holland aanwezig. Ook schonken
zij een legaat aan de Kerkeraad van
Schermerhorn .waar de kosten tot
onderhoud der kerk moeten worden
besteed
A. MEKKEN Alkmaar
WIJ ZIJN ER toch nog op uitge
trokken met de Pinkster. Al was bet
dan ook heel ellendig weer. En iaat
ik het u maar direct zeggen, het is
een mislukking geworden. Dat kon
ook bijna niet anders. Als je een
dagje ouder wordt, dan moet je je
niet meer zo uitsloven. Dan moet je
er om denken, dat het liedje van re
gen en wind. die je niet kunnen de
ren. niet meer voor jezelf geldt. Dat
is niet prettig. We hadden nog ee.
van de kinderen meegenomen. Ze
wilde zo graag uit fietsen en je moet
wat doen om je kinderen te pleizie-
ren nietwaar? Nou, zij heeft er niet
veel pleizier aan beleefd en wij nog
minder. Want op een gegeven moment
was onze spruit verdwenen.
Dat was in Bergen. En vindt u een
verloren dochter maar eens in Ber
gen met al die laantjes. Je zoekt een
poos, je rijdt hier. je rijdt daar, maar
het was vergeefse moeite Jan nijdig
en ik ontmoedigd. Niet omdat ik zo
ongerust was. Wel neen. het was
klaarlichte dag en menseneters lopen
er in Bergen ook niet rond. Maar ik
had voor mezelf het gevoel, dat deze
verdwijning helemaal geen ongeluk
was. Hier was opzet in het spel. Het
beste kind wilde heel graag met va
der en moeder mee. maar toen bleek,
dat moeder een beetje gauw last van
de wind had en er stond die dag nog
al wat wind, toen was de aardigheid
er spoedig af. Vooral toen ze merkte,
dat mijn echtgenoot ook minder vrien
delijk werd, toen ik een strijd met de
wind moest voeren. Toen was hij wel
verplicht om me wat te helpen en die
arme Jan heeft zelf ook al wat last
van zwaarlijvigheid, dus als hij dan
voor twee moet trappen, zegt hij wel
niets, maar ook zonder woorden kan
je soms wel merken, dat er enkele
dcnderwolkjes aan de horizon van
overigens voortreffelijke huwelijkshe
mei verschijnen.
Daar is een kind ontzaglijk ge
voelig voor. We hebben dat al meer
opgemerkt. Dan weet het plotseling
te gebeuren, dat het partij trekt voor
de een of ander en het is juist zo
grappig, dat je er geen staat op kunt
maken, naar welke kant ze zullen
overhellen. Terwijl je er soms op re
kent. dat ze je zullen bijvallen, is "t
net andersom. En toen ik zo met de
wind tobde en met Jan. had ik ge
dacht dat mijn dochter me zou bij
vallen. Laat het nu precies het tegen
overgestelde zijn. Ik hoorde haar
mopperen: ..Die moeder ook. Had dan
liever thuisgebleven met die wind".
Misschien kunt u zich voorstellen,
dat ik me niet prettig voelde, vooral
niet toen ze een half uurtje later
verdwenen was. Want hier kreeg ik
weer een gevoelige les. Je raakt ze
kwijl En dat gaat zo ongemerkt. De
eerste jaièn hangen zc zo aan je. Dan
kunnen ze je geen ogenblik missen.
Dan hel- je van die momenten, dat
je wel een', zoudt willen, dat zè je
wat meer vrijheid lieten.
Beste vriendinnen die nog geen
oudere dochters of zoons hebt. doe
het niet. Wees liever dankbaar voor
elke dag. dat ze nog tonen, dat ze je
nodig hebben. De tijd komt zo snel.
dat ze je in je hemd Uiten staan Dan
is moeder alleen nog maar goed als
er eens ernstige moeilijkheden zijn.
Ik beklaag me daar niet over. Het
is immers een natuurlijke gang van
zaken. We zijn zelf ook zo geweest.
Alleen vergeten we dat een keertje
te veel. En omdat we het vergeten,
tonen we te weinig begrip tegenover
dc jongere generatie. Enfin, wij zijn
dit jaar nog uit Pinksterrijden ge
weest en ik heb heel duidelijk ge
voeld, dat het de laatste keer was.
Misschien niet voor mijn man en mij.
maar van de kinderen gaat er geen
meer mee. De oudste dacht er nu al
niet meer over. de middelste had ook
iets anders en de jongste was nog
mee. Maar volgend jaar is ook die
me ontgroeid. Afgesloten periode.
En toen Jan en ik thuis waren ge
komen. ik wil het u eerlijk bekennen,
heb ik een ogenblik moeten vechten
om mijn tranen in te houden. Het
duurde maar kort, maar ik kan u
toch wet vertellen, dat het geen pret
tige thuiskomst was. Een leeg huis
of
en een dochtertje van een jaar
veertien nog niet thuis. Verloren.
Strandgoed? Neen. Het is gelukkig
geen drama geworden. Want na een
uurtje kwam de verloren dochter
met een vriendinnetje aanzetten. Ze
was zich van geen kwaad bewust. In
Bergen had ze het vriendihnetje ont
moet en plotseling waren ze ons
kwijt geweest. Gezocht? Wel neen.
Hoe kwam moeder daarbij? Ze wis
ten de weg en vader en moeder wis
ten de weg immers ook. En het duur
de zo lang. Het ging zo langzaam. Ze
hadden dol pleizier gehad. Nog ver
schillende kennissen ontmoet. Kunt u
boos blijven, als zo'n kind stralend
van levenslust vertelt, dat ze geno
ten heelt met Pinkster ondanks het
slechte weer? Nou ja. ze heeft vader
en moeder een poosje verloren. Dat
is erg voor ons, maar het kind trekt
zich er niets van aan. NEL.
Straalvliegtuigen
Vliegtuigen met zuigermocoren zullen
binnenkort uit het wereld vliegverkeer
verdwijnen. He,- grote succes van Britse
straalvliegtuigen in de prac'ijk heeft
het mogelijk gemaak; om de opname van
dit type machine- in luchtroutes voor
een veel vroeger tijdstip voor te berei
den. dan men oorspronkelijk had ge
dacht. Zoo heeft het straalvliegtuig be
wezen da.- zij zich aan tegenwoordige
v:rkeersmethoden kunnen aanpassen, en
dat zij zelfs een kortere runway nodig
hebben dan bij de zuigeruiotorige vlieg
tuigen her: geval is.
Op de conferentie te New Yersev.
waarvan zevertig van de voornaamste
Xicb.vaart-maatschappijen ter we r'.d
deel uitmaken, heeft men zich toege-
legd op he maken van plannen voor
een nieuw revolutionnair gasturbine pas
sagiersvlieg.uig. De conferentie wordt
van grtoe betekenis geacht »n het tijd
perk van de straalvliegtuigen, omdat
dit de eerste keer is. dat deskundigen
alle feiten betreffende verkeerscon:role
gebruik en onderhoud van straalvlieg
tuigen to; hun beschikking hadden. In
Groot Brittannië is men incussen reeds
bezig om zo snel mogelijk de vlieg ver
eersregels te wijzigen voor het nscha
kelen van de Come;. die het vo'gend
jaar in gebruik zal worden genomen.
De wapensmidse van Nazi-Duitsland
geheel met de grond gelijk gemaakt
KRUPP, voor dc oorlog: Een geweldig bedrijf, waar dag cu nacht
de machines stampten, de t^lloae hoge schoorstenen rook braakten
over een vuile stad, waar ontelbare, arbeiders een machtige stroom van
metalen gebruiksvoorwerpen, machine^ en wapens vervaardigden.
KRUP thans: Een uitgestrekte woestenij van puin, waartussen de wei
nige nog min of meer bruikbare gebouwen met hun lege vensters en vele
wonden de vroegere bedrijvigheid bespotten; nog slechts enkele rokende
schoorstenen, weinig werklieden. Van iedere twee arbeiders .die men telt.
is er één doende met productief werk, de andere met afbraak. Krupp im
mers is tijdens de oorlog slechts verlamd. Pas de ontmanteling heeft het
geweldige bedrijf de doodsteek gegeven.
De ontmanteling van Krupp is
practisch ten eind. al klinken nog da
gelijks de ontploffingen waarmee men
tot vijf meter diepte de fundamenten
der afgebroken fabrieken vernielt.
Het kolossale hoofdkantoor, waar de
Krupps in hun beste tijd de scepter
zwaaiden over bijna 200.000 onderge
schikten, is verhuurd aan grote en
kleine ondernemers. De versplinte
ring van dit hoofdkantoor typeert de
toestand van het hele bedrijf. Het
gehele 450 ha metende complex wordt
verdeeld. Op de plaats van de vroe
gere zware industrie worden on
schuldige bedrijven gesticht.
Nooit weer.
Men hoopt daarmee de werkloos
heid tegen te gaan en bereikt door
de versplintering in elk geval, dat op
deze plaats nooit weer één bedrijf
van de macht en omvang van Krupp
kan ontstaan. Er moge nog onzeker
heid heersen over het lot van heb
grote vermogen van de Krupps "n
politieke en juridische twistappel van
ongewoon formaat het bedrijf
verdwenen. Dat er in sommige ge
deelten van het complex nog locomo
tieven worden gebouwd, dat elders
nog enig zeer hard staal wordt gefa
briceerd en dat er nog een machine
fabriek en enige andere werkplaatsen
in actie zijn legt geen gewicht in de
schaal. Slechts veertienduizend per
sonen werken nog in de resten van
het bedrijf, van wie 4500 aan de af
braak en tweeduizend aan de liqui
datie Hun aantal wordt iedere maand
geringer.
Belachelijk.
De- bedrijven van Krupp blazen de
laatste adem uit. Ten dele omdat hier
ecu belangrijke bijdrage is geleverd
tol de nazi-oorlogsmachine. Men heeft
in Essen bijvoorbeeld twee kanonnen
gemaakt van kaliber tachtig centime
ter. Deze monsters wogen 1350 ton
en schoten met granaten -an 7.5 ton
EéïH is een poosje gebruikt togen Se-
bastopol. de andere is op weg naar
bel front gebombardeerd en vernield
Voor bet vervaardigen van deze mo
derne Dikke Bertha's waren twee
zeer uitgestrekte fabrieken gebouwd.
Men vraagt zich af hoeveel deze twee
kanonnen, de gehele productie van
de fabriek, hebben gekost!
Effectief.
Natuurlijk heeft Krupp ook op an
der gebied, minder belachelijk en
veel effectiever, tot de oorlogvoering
bijgedragen. Dat is een van de aan
leidingen geweest tot de ontmante
ling. Maar voorts was dit bedrijf op
het gebied van de vredesproductie
van stalen artikelen de grootste con
current van de Britse industrie. Ook
dit heeft bijgedragen tot het dood
vonnis. Als derde reden is er echter
de faam van Krupp. Krupp-Essen is
in de eerste wereldoorlog het sym
bool geworden van de Duitse oorlog
voering. Dat symbool moest vallen.
Daarom viel het gehele concern en
niet alleen het deel waar oorlogsma
teriaal is gemaakt.
Gustav Krupp von Bohlvn und
Halbach is onlangs gestorven. Gees
tesstoornis heeft hem na de oorlog
aan het tribunaal doen ontkomen.
Zijn thans 62-jarige weduwe Bertha
leeft teruggetrokken. De oudste zoon
Alfred zit de straf van zijn vader uit
tezamen met elf directeuren der fir
ma. De tweede en derde zoon zijn
in de oorlog gesneuveld, Bethold, de
vierde zoon is de enige, die op vrije
voeten gaat. De vijfde zoon bevindt
zich nog in Russische gevangenschap.
De Engelsen hebben tijdens de ont
manteling 133.000 ton machines,
bouwconstructies en puin van funda
menten verwijderd. Daarmee is Krupp
geliquiderrd en is er in Essen een
grote leemte ontstaan. Essen immers
was Krupp. Van de indrukwekkende
villa Ifiigel aan het Baldeneymecr in
het Westen, waar de staal mag na ten
sinds 1872 woonden en hun geweld)
ge recepties hielden, tot liet uiigebrei
de complex fabrieken en mijnen aan
de andere zijde van de stad.
Essen heeft zwaar geledon door de
oorlog, maar het is door de afbraak
van Krupp nog erger getoffen. Of de
te stichten nieuwe fabieken, sportter
reinen en rccreaticgebouwen op de
plaats waar eens Krupp lepels en mo
toren en locomotieven maakte, de
plaats van de vroegere bedrijvigheid
zullen kunnen innemen moet worden
afgewacht. Voorlopig ziet het er met
de industriële werkgelegenheid zowel
in Essen als elders in Duitsland, waar
ontmantelingen zijn verricht, niet
best uit. In hoeverre deze slechte
voruitzichten in het hart van West
Europa nadelig zullen zijn voor de
welvaart in ons deel van de wereld
en voor de Nederlandse exportmoge
lijkheden naar het Ruhrgebied in het
bijzonder, zal de toekomst leren.
„Nei mense". begon Klaas, „ut is
een klucht. Teminste as je er niet als
te lang over prakkezere. Want aars
zou je er om dranze. Ut is icn grote
demonstrasie over onbenulligoid en
stommiteit en vergeetachtigoid en
weet ik wat al meer. Je moete er wat
van doen. Ze benne vczelf «1 lang
weer vergeten dat er een toid weest
is, dat er een concurrentie van de
butter en de margerine was. Toe
gong ut er om. Toe konne de boere
niet van de butter ofkomme en er
most een zoodje deur de margerine
karnd worre. Wat eö*i toestand. En
gien mens die boerebutter ete wou.
Nei, ut most allegaar margerine we-
ze. AI was de butter den ok spot-
goeiekoup. En nou is ut nag maar
een jaar of wat efkes beter gaan, en
konne ze van de butter goed ofkom
me, of deer begint dat gedonderjaag
al weer met die margarine. En de
butterfebrieke leite Gods water maar
over Gods akker loupe. Meskien ken
ne ze er ok wel niks an doen. Dat
weet ik niet. Maar ut zint
slecht. Want we hewwe ut hier al
weer zo veer brocht. dat er veul
meer margerine eten wordt as butter.
En den noeme ze Holland ut land
van de Zuivel. Jawel as ze ut in ut
buitenland maar opete. Hier moet je
er niet mee ankomme.
Nou lees ik me deer in de krant,
dat er een proisvraag is. Voiftigdui-
zend gulden an proize. En den moete
de Hollanders een slagzin zoeke weer
bai reclame maakt wordt voor de
margerine. Bai de wilde spinne of".
Dat wa$ hillegaar een redevoering
En over een onderwerp weer nag al
heel wat an vast zit. Want j-t. as je
teugenwoordig de reclame zien voor
de melk en de butter en de keis. den
ken je meist an je klomp voele, dat
ze deer een kloin beetje tot er ver
stand beginne te kommen en dat ze
inzien, dat er hier in ut binnenland
toch ok nag wat van onze oigen spul
le verbruikt worre moete zalle. Dat
heb er wel derus an spannen. Want
ut gong zo lekker met die proize, dat
er een houp boere ware, die dochte,
wat kenne ut ons verskele al te er
in Holland nooit gien mens meer die
melk drinkt of butter op ut brood
heb. Wai kenne even goed wel van
onze boel ofkomme en leit ze den
maar Perl drinke en margerine ge-
bruike. Maar ja, alle taije hewwe
weer taije en nou stond Kiaas den op
zoin wenkbrouwe. want nou begint
ut de boere slecht te smaken, al die
reclame voor die margerine. Want ut
wordt nou weer efkes aars. En ze
zien ok wel in, dat die margerine-
fabrikante een macht benne. die je
niet hoeve uit te vlakken.
„Ut is net zo as Klaas zoid". mop
perde Kees. „Ik zien ut weldrei zo
ofkomme. dat een heel deel van on;
volk zit te puzzelen om maar een
slagzin in ut leven te roepen, weer-
bai ze de boerebutter de grond in
bore. Afoin. ik ken ze wel helpe. As
we nou erus begonne met grote plate
te maken en we skreve deer op:
„Eet niks aars as Blouwe band. de
regering zei de melk wel steune as
de boere er strakkies niet meer of
komme kenne".
We keke Kees an of we ut in Keu
len hoorde donderen. Maar die trok
z'n oigen nergens wat van an en
hai had al weer een slagzin voor
mekaar: ..Maak je niks bezurgd over
de boerestand, we hewwe een roike
margerinefabrikant". Of as je nag een
are hewwe wulle: ..Wai ete marge
rine. de boere kouwe biene".
„Je moste nou maar een beetje op-
houwe". zoï Janus op ut lest. „Je
prate nou wel heel erg aardig, maar
de boere hewwe ut nou nag zo slecht
niet en jij benne veuls te somber
AI- het waar ts dat Oosterse ':ove-
naars altijd op tapij:en door de lucht
vliegen wanneer zij zich snel willen ver
plaatsen sinds iedereen de 1001 nacht
sprookjes kent. is er niemand meer die
daaraan "iwijfelt. dan heeft de Indische
mcestermagiër, de heer Pratul Chandra
Sarcas wel zeer resoluut met deze tra
duic gebroken. Inplaats van op zijn ta
pijt te gaan zitten. stap;e hij in Ca>
cu;ta in een Const?!lat-on. die hem bin
nen 24 uur naar de Amsterdamse lucht
haven Schiphol bracht. Mogelijk had hij
uitgerekend, dat de „Vliegende Hollan
der' een nog sneller "vervoermiddel zou
ziin d.an zijn «apijt en wellcht was dit
wel de reden, waarom hij in Nederland
even welgemoed uit de Constellatior.
stapte als was deze een van zijn mag»
sche karpe.jes.
De heer Sarcas. gehu'd in goudbrocaat
en zijde, links en rechts versierd met
juwelen, een tulband op het hoofd en
voOr:schrijdend op gouden muilen, waar
aan zelfs belletjes hingen, is India's le
magiër. Op de World Magis Coufercnce
die te Chicago wordt gehouden, zai hij
zijn land. de bakermat der teagie. ver
tegen woordigen.
Tijdens zijn ononh.oud op Schiphol,
waar hij enkele uren vertoefde, was de
heer Sarcas zo vriendelijk om de inmid
dels samengedromde employe's en jour
na'isten te vergasten op enkele kleinere
s'?aï;je.s van zijn kunst. In Chicago zal
hij het publiek doen sidderen, zo voor
spelde hij, maar ij» ieder geval is Schip
hol enkele kwartieren lang het tonee.
gewees: van Indirche magie.
Wat weerlum. je wete toch zeker net
zo goed as ik, dat de prcis van de
butter veuls te houg is. dat ken een
gewoon mens niet betale. Er zcl mar
gerine bai moete. Want aars den was
er nag veuls te kort smeersel ok".
Dat was vrai redeluke taal zou je
zo zegge. Maar Kees en Klaas gave
nag derect gien krimp. Eu as je er
goed over prakkezere, zit er ok wel
een skeve kant an. Ut is nag maar
efkes leden dat die margerincfabri-
kante een houp kebaal maakte, want
de Menistcr miende dat hullie de vi
tamine wel betale konne. En volgens
hullie kon ut niet. Afoin, de Menister
bleek geloik te hewwen, want toen
ie z'n poot stoif hield, gave de fabri
kante toe. En je riloete maar rekene,
dat ze binnenkort advertere dat er in
de margerine nag meer vitemine zitte
as in de boerebutter. En a$ je nou
zien. dat ze voor honderdduizende
guldens veradvertere om maar van
de margerine of te kommen, den ken
ne wai ons wel begroipe dat zoks de
boere steekt. Want nou is er nag
gien nood bai de boere. Maar as ut
nou wel ut geval worre zei, zelle ze
den met de hande en biene gebonden
an een margerineconcern overleverd
weze? Wai wete ut vezelf niet. Ut is
zo maar een domme vraag van een
klant uit de skeerwinkel.
Van oude naar de
nieuwe aardappelen
IEDER JAAR zien wij de komst
van de nieuwe aardappelen rr ver
langen tegemoet. Dit is niet .i:t
geval omdat zij een bijzondere lek
kernij vormen, maar ook oir.tut de
oude steeds minder smakelijwor
den. Helaas zijn de nieuwe eardap-
pelen in de begin:ijd nog te cU ur ont
geregeld te worden gegeten. Wij zul
len ons nog een poos met d- ude
moeten behelpen en dan is het goed,
dat wij de hulpmiddeltjes kennen om
dit belangrijk onderdeel van ons war
me maal nog zo smakelijk mogelijk
op tafel te kunnen zetten.
Zijn de aardappelen erg rimpelig,
dan kan men ze eerst een nacht in
water leggen. Vervolgens kookt men
ze in ruim water, giet ze tijdig af ea
stoomt ze droog. Het spreekt vanzelf
dat men deze bereiding alleen als
noodmaatregel moet toepassen. Zo
lang de aardappelen nog enigszins
naar behoren zijn, koke men ze met
zo weinig water, dat er weinig of
niets behoeft te worden afgegoten.
Onder deze voedingsstoffen is ook
het vitamine C. Een groot gedeelte-
van het jaar zijn de aardappelen on-
ze belangrijkste vitamine-C leveraars.
Tijdens het bewaren gaat echter het
vitamine-C gehalte achteruit, zodat
oude aardappelen daarvan nog maar
heel weinig bevatten. Daarom is het
zo gewenst, in deze periode ter aan
vulling veel rauwe groenten te ge
bruiken in de vorm van sla of van
stamppot met rauwe groenten.
Vn stamppot is ook een ui
middel om de smaak van de aardap
pelen te verbeteren. Met dat doel kan
men ze 'ook verwerken tot schotels,
zoals stoofschotel, panvis-, kerrie- of
jachtschotel, enz Tenslotte kunnen
we af en toe de aardappels in onze
maaltijd eens vervangen door rijst-,
gort-, macaroni-, bami- of pe-ulvruch
ten schotels. Het spreekt vanzelf, dat
een groente (sla) hierbij niet mag
ontbreken en ook behoort zo'n maal
tijd te worden aangevuld met een
eiwitrijk gerecht: vlees, vis, ei, kaas
of melk.
Recepten voor vier personen:
Nassi Cloreng. 400 g rijst. 1 liter
water. 150 g poulet, (100 g garnalen)
2 uien. koriander, sambal, 1 dl olie,
(knoflook), bladselderij, zout, peper.
De poulet met 1 liter water opzetten
en 2: 2 a 2(', uur laten trekken. De
rijst wassen, in een gietijzeren pan
overdoen en in /2 dl olie licht-
bi"uin fruiten. Daarna de bouillon, de
koriander en het zout toevoegen en
de rijst gaarkoken. De uien schoon
maken en goudgeel fruiten; de uien
aan de rijst toevoegen evenais het
klein gesneden vlees en de fijnge
sneden knoflook. Het gerecht op
smaak afmaken met sambai. peper eti
zout. desgewenst fijngehakte selderij.
Er op het laatste ogenblik de gewas
sen, met peper en zout bestrooide
garnalen aan toevoegen. Ook kan
men nog een ei loskloppen, even m
de koekopan bakken, in reepjes snij
den en door de nassi goreng roeren.
Bami: 300 g mie. 200 a 300 g var
kensvlees, olie, boter of margarine.
(100 g garnalen». 150 g groenten
(kool, prei, peultjes, selderij, sjalot
jes), aroma peper, 20ut, zeer weinig
knoflook, soya of ketjap. De mie c;ut
maken volgens gebruiksaanwijzing
(óf 20 minuten koken, óf 3 uur we
ken in lauw water) en laten uitlek
ken. De olie, boter of margarine ver
hitten en hierin het in dobbelsteen
tjes gesneden vlees bruin et» gaar
braden. Op het laatst de sjalotjes,
knoflook en andere fijngesnipperde
groenten toevoegen en mee laten smo
ren tot de groenten bijna gaar zijn.
De gaargekookte mie, zout, peper,
aroma, soya en'of ketjap toevoegen
en de massa even goed door en door
warm laten worden. Op het laatst de
garnalen door de bami roeren. Men
kan desgewenst bij het opdienen e«
in reepje$ gesneden omelette over •-
gerecht leggen.
