Min. v. Maarseveen antwoordt Djokja
N.-HOLLANDSE
PERS 1945
In Barneveld centrale slachtplaats
voor pluimvee ingericht
PBgen BF
zonneschijn
Hotel door
brand verwoest
Vaticaan beschuldigt Russen van
deportatie Lithauers
Urk voor ramp
behoed
Windhoos teisterde Brabant
Grote schade aangericht
aan oogst en huizen
de Telex
tikt...
Veranderde staat
ZESDE JAARGANG NUMMER 40
VRIJD/raïf 1950
Uitgave Stichting „De Vrije Alkmaarder
Exploitatie N.V. Sprekend Papier, Alkmaar
Abonnementen f 0.30 per week f 1.25 per
maand f 3.65 per kwart, bij vooruitbet.
Advertenties 14 ct. p. mm., familieberichten
18 cent. Bij contract aanzienlijke korting
Veraniw. redacteur» J. v, Zoonen Bure^
Postbus 59, Alkmaar
'Gisteren werd te Barneveld offici
eel besloten in deze gemeente met in
gang van Vrijdag 23 Juni een cen
trale slachtplaats voor pluimvee in
te richten Tegelijk werd bekend ge
maakt, dat het met ingang van Don
derdag 22 Juni verboden is op de
bedrijven zelf pluimeve voor de ver
koop te slachten. D© betrokken pluim
veehouders kunnen van laatstgenoem
de datum af hun overtollig pluimvee
bekend maken op het bureau van de
plaatselijke bureauhouder.
Nieuws
van dag tof dag
MAANDAGAVOND zijn twee plan
ters vermoord op de onderneming Tji
buni nabij Bondoeng in het gebied
van Patoeha. Volgens onbevestigde
berichten zouden ondernemingswach
ten bij de moord betrokken zijn, aan
gezien 14 van de 24 wachten verdwe
neh zijn.
ZEVEN VLIEGTUIGEN van de na
tionalistische Chinese luchtmacht
hebben een gestrand Brits schip en
een reddingsschip met bommen en
machinegeweervuur aangevallen, zo
verklaren de eigenaren van de beide
schepen. Br zijn geen slachtoffers te
betreuren of schade aangericht. Bei
de schepen liggen voor Swatou.
RADIO BRIEFTELEGRAMMEN
kunnen met de volgende buitenlandse
schepen die militairen resp. burgers
van Java naar Nederland vervoeren
via het Nederlandse kuststation Sche
veningen radio worden gewisseld en
wel tegen hetzelfde tarief als geldt
in het verkeer met Nederlandse sche
pen. Het Amerikaanse 6chip General
Harry Taylor, het Engelse schip At
lantis, het Noorse schip Goya en het
Zweedse schip Anna Salen.
MEVR. ROOSEVELT heeft gister
morgen den Haag per auto verlaten.
Zij is thans in Brussel, waar zij naar
alle waarschijnlijkheid enige tijd zal
verblijven.
GISTEROCHTEND trok een wind
hoos over het noordwestelijk deel
van de gemeente Dinteloord. In een
ogenblik tijds werden van een groot
aantal huizen de pannen van de da
ken gerukt en hoog de lucht in geslin
gerd, terwijl in verschillende straten
de kozijnen uit d-^ huizen wenden ge
drukt. Door de luchtdruk werden eul
ge duivenhokken en kleine schuurtjes
welke achter ln de tuinen stonden, op
genomen en tegen deze huizen gesmo
ten. De materiele schade is aanzien
lijk.
VOOR HET EERST na drie maan
den is het Belgische parlement weer
bijeen gekomen, Sinds 1914 is dit de
eerste keer dat het parlement onder
de regering van een partij yergadert.
Deze bijeenkomst had een zuiver ad
ministratief karakter en duurde pre
cies 10 minuten. Het parlement is nog
orvolledig. daar de Senaat pas 27
Juni 23 leden door coöptatie zal be
noemen.
AUSTRALIË blijft bij zijn stand
punt dat enige stappen tot wijziging
vat de status van Nederlands Nieuw
Guinea niet alleen Indonesië en Ne
derland aangaan, zo deelde de Austra
lische minister van Buitenlandse za
ken. Percy Spender in het Huis van
Afgevaardigden mede. Spender wer
den vragen gesteld inzake de recente
verklaringen van de Indische minis
ter president, Pandit Nehroe, met Be
trekking tot de Indonesische aa\isprn
ken op het onder Nederlands bestuur
staande gebied.
Op een persconferentie te Goea-
la Loempoer heeft de politie medege
deeld, dat sedert 1 Mei 82 opstande
lingen in Malakka zijn gedood en 18
gevangen genomen. In dezelfde perio
de gaven 23 zich over terwijl 107 a-
genten en 89 aanhangers werden ge
arresteerd.
In een van de slaapkamers van
het huis van de Zuid Afrikaanse mi
nister president ls Dinsdagmorgen
vroeg brand uitgebroken. Via het bal
con kon de minister president en zijn
aangenomen dochter Marietje door
de brandweer in veiligheid gebracht
worden. Mevrouw Malan verliet het
met rook gevulde hnis zonder" hulp.
De brand richtte weinig schade aan,
daar de brandweer baar spoedig be
dwongen had.
Wisselend bewolkt en overwegend
droog weer. Vrij krachtige tot matige
Zuidwestelijke wind. Weinig verande
ring in temperatuur.
Er wordt de aandacht op gevestigd
dat deze regeling uitsluitend gezond
pluimvee geldt. In bespreking is nog,
of ook het pluimvee van gezonde be
drijven grenzend aan besmette bedrij
ven dat tot nog toe uit voorzorg
vernietigd werd geslacht kan wor
den voor de consumptie. Hierover is
nog geen beslissin'g genomen.
Ondertussen breidde sedert het af
gelopen weekeinde de pseudü vogel
pest zich in de gemeente Barneveld
niet belangrijk uit. Gisteren kwam
één aanmelding van vermoedelijke
pseudo vogelpest binnen. Het is merk
waardig dat uitbreiding tot nog toe
voornamelijk in de richting van A-
mersfoort geschiedde. Deskundigen
vragen zich af, of dit in verband met
de windrichting staat Het geval Stou
tenburg is nog het enige buiten de
gemeente Barneveld in de Gelderse
vallei. Officieel is er thans een op-
hokgebod in de gemeenten Barne
veld, Sckerpenzeel, Stoutenburg en
het noordelijk deel van Ede. In Scher
penzeel en Ede werd nog geen pseudo
vogelpest vastgesteld.
Grote schade.
Gister ontdekte een dame, die op
het terras van hotel Je Maintiendral
te Muiderberg was gezeten, dat uit
de bovenetage van het hotel rookwol
kei naar buiten sloegen. De kellner
waarschuwde de echtgenote van de
hotelhouder, die naar boven snelde,
doch halverwege moest terugkeren,
omdat de vlammen haa rreeds tege
moet sloegen.
De brandweer van Muiderberg was
spoedig ter plaatse, doch kon niet
veel uitrichten. De brandweer van
Bussum, die om assistentie was ge
vraagd nam het blussingswerk on
middellijk ter hand en heeft het vuur
met drie stralen bestreden.
Dank zij de hulp van omwonenden
kon veel van de inboedel van de be
nedenverdieping worden gered, doch
van de bovenetage is vrijwel alles
verloren gegaan, o.a. de bezittingen
van twee gasten, waaronder een be
drag van f550.
In kringen van het Yaticnan wordt
vernomen dat niet-communistische
partijen in Lithanen zich hebben ver
enlgd en een „opperste bevrijdings-
comité" hebben gevormd, dat zich
fea doel stelt tegenstand te bieden
kan de Rassen. Gemeld wordt dat in
Ue zes jaren, dat Llthauen door de
Russen Is bezet, een vijfde gedeelte
val» de bevolking, zijnde ongeveer
520.000 personen, naar Siberie is weg
gevoerd.
De Russen zijn thans bezig met 'n
zuivering op grote schaal onder ,ver
daehte elementen" in de gebieden
langs de Duits-Poolse en Lithaus-
Poolse grenzen. In de plaats van de
weggevoerde gezinnen komen Russi
sche families, die „betrouwbaar wor
den geacht."
Langs de genoemde grenzen wor
den versterkingen aangelegd. Er
zijn hier tien kilometer diepe,
„zones des doods" ingesteld,
waar een zeer strenge controle op
het zich verplaatsen van perso
nen wordt uitgeoefend.
Nederland oefent voorlopig nog de
souvereiniteit over N Guinea uit
IN EEN ZEER verhelderende rede, door de minister van Maarseveen in
de Eerste Kamer uitgesproken, zijn bijzonderheden bekend gemaakt over
de gedragslijn, welke onze regering hoopt te volgen Inzake het beleid ten
aanzien van Nieuw-Gninea. De minister zeide daarbij nadrukkelijk, dat
alles er voor pleit, dat de Nederlandse sonvereinitelt over Nienw-Gninea
ook na afloop van dit jaar bestendigd zal blijven in het waarachtig be
lang >an het van Nieuw-Gulnea. De minister sprak zijn rede nit,
omdat de heren van de Eerste Kamer ontstemd waren, omdat de minis
ter als gewoonlijk de ware bedoelingen der regering ten aanzien van dit
reusachtige land in nevelen gehuld liet. Betreurenswaardig is het overi
gens, dat de minister nog steeds niet de gedachte kan loslaten, dat Nieuw-
Guinea naar taal, godsdienst, zeden en gewoonten, ligging en oorsprong
niets maar dan ook niets met het ouderling reeds sterk verdeelde Indo
nesië te maken heeft. Héewel dus de rede dnidelijk laat uitkomen, dat
Niew-Gnluea voorlopig nog van ons blijft, sluit de rede een toekomstige
inlijving bij Djokja niet nit. Hieronder volgen enkele passages nit de rede
Nederland heeft tot taak Nieuw
Guinea tot ontwikkeling te brengen,
hetgeen allereerst wil zeggena dat
de bevolking van Nieuw Gninea moet
opgebeurd worden uit het primitieve
stadium van beschaving, waarin ze
op dit ogenblik verkeert. Voor alles
zullen wij dus onze aandacht moeten
concentreren op de bevolking zelve
en mede naar gelang deze bevolking
zelf tot meerdere ontwikkeling komt
zullen wij ook de economische ontwik
keling van Nienw Gninea met een
betere kans op welslagen ter hand
knnnen nemen.
Deze economische ontwikkeling
eist, wil zij doeltreffend behartigd
worden, nog diepgaande onderzoekin
gen, weloverwogen voorbereiding, en
geleidelijke uitbreiding en verbete
ring van het overheidsapparaat in
Nieuw Guinea. Overhaasting zou ook
op dit terrein slechts kunnen schaden
ean de te betrachten doelmatigheid
bij de uitvoering van de grote cultu
rele, sociale en economische taak
van het Nederlandse bestuur over
Nieuw Guinea.
Indien men in dit verband nagaat
wat het belang van de bevolking van
Nieuw Guinea eist, dan is het niet
twijfelachtig dat dit belang volstrekt
vordert, dat Nederland zijn taak ten
aanzien vaij Nieuw Guinea voortzet.
Indonesië i« namelijk vooralsnog vol
strekt niet bij machte deze taak van
Nederland over te nemen. Onder de
huidige omstandigheden zon het niet
in het belang van de bevolking van
Nienw Guinea zijn, wanneer de last
Nienw Gninea tot ontwikkeling te
brengen op Indonesië werd afgewen
teld. Naar menselijke berekening
zon daarvan slechts het gevolg knu-
nen zijn dat de verdere ontwikkeling
van Nieuw Gninea voorlopig werd
afgesloten. Ik twijfel in dit verband
niet aan de goede wil van Indonesië
ten opzichte van Nieuw Gninea, maar
goede wil alleen Is niet voldoende.
WAAROP ECHTER zal het ont
wikkelingswerk van Nederland
ten aanzien van Nienw Gninea uit
kipeui Op dezelfde doelstelling
wekle de Nederlandse politiek
ook ten aanzien van Indonesië in
deze eenw gekenmerkt heeft, na
melijk op het tot zodanige graad
van culturele, sociale en staat-
knndige rijpheid brengen van het
Nienw Guinese volk, dat het in
staat Is zijn eigen lot in han
den te nemen en zich zelf te be
sturen.
Wanneer Nederland het volk van
Nieuw Gninea zo ver zal hebben ge
bracht, dan zal dit volk in volkomen
vrijheid zelf zijn staatkundige sta
tus kunnen bepalen .Wil het In dat
geval zich aansluiten Dij Indonesië,
dan zal Nederland daartegen geen
bezwaar mogen maken. Wil het een
eigen onafhankelijk volksbestaan lei
den, dan zal Nederland ook daarin
bewilligen. Wil het de band met Ne
derland in enige vorm bestendigen,
dan zal Nederland daarin evenzeer
moeten toestemmen. Over de toekom
stige status van Nieuw Guinea die
gebaseerd moet zijn op de wens van
de bevolking van Nieuw Guinea, kun
nen Nederland en Indonesië reeds op
dit ogenblik vruchtbare besprekingen
voeren, waarbij voorop moet staan,
datde bevolking van Nieuw Guinea
eens tot voldoende ontwikkeling ge
bracht, in volkomen vrijheid zijn ei
gen staatkundige status zal moeten
kunnen bepalen.
MEN HEEFT opgemerkt dat Ne
derland nu minder geschikt aan
zijn om Nieuw Gninea te bestu
ren omdat op Nederland het stig-"
ma van koloniale overheersing
zon drukken. Ik geloof, dat men
zo sprekende aan Nederland een
historisch onrecht aandoet.
Ik mocht reeds vermelden dat ook
in Indonesië de Nederlandse politiek
in deze eeuw steeds is gericht ge
weest op de behartiging van de so
ciale. economische en culturele ba
lgen vande bevolking van Indo
en dat Nederland er bij voort-
ng naar gestreefd heeft de In
donesiërs een zodanig© graad van
ontwikkeling bij te brengen, dat zij
in/staat zouden zijn een eigen zelf
standig volksbestaan te volgen.
IK MEEN MIJ hiertoe te mogen be-
palen en do slotsom tc mogen trekken
dat alles er voor pleit de Nederland
se sonvereinitelt over Nienw Gnlncn
ook na afloop van dit jaar te besten
digen in het waarachtig belang van
het volk van Nienw Gninea, aldos
eindigde minister van Maarsseveen.
Itutgen
nfBie. i
dwing
In de kringen van het Vaticaan,
die de bronnen zijn van deze medede
lingen, wordt verklaard dat de be
richten afkomstig zijn van twee per
sonen, die erin slaagden uit Lithauen
te ontkomen. De zestien anderen, die
tegelijkertijd probeerden te ontsnap
pen, werden bij het overschrijden
van een der Lithause grenzen dood
geschoten.
Volgens dezelfde kringen van het
Vaticaan hebben de twee vluchtelin
gen „vele en belangrijke documen
ten bij zich, waaruit blijkt, dat de
toestand op politiek en godsdienstig
gebied in Llthauen en ook in andere
door de Russen bezette Oostzeestaten
hoogst ernstig is."
Snel en doeltreffend optreden van
de jeugdige chauffeur Jaap Hakvoort
is waarschijnlijk oorzaak geweest,
dat Urk voor een ernstige brand ge-
spaard is gebleven. In een nauw
straatje, voor een hooipakhuis waar
in dnizenden kilo's hooi waren opge
slagen, stond een vrachtauto belader»
met hooi. Door nog niet bekende oor
zaak vatte het hooi op de auto vlam
en in een minimum van tijd stond de
vracht In lichter laaie.
Voor het hooipakhuis en voor de
huizen betekende dit uiteraard een
groot gevaar. Toen greep Jaap Hak
voort in. Hij sprong op de brandende
wagen en reed haar het smalle
straatje uit. Hier en daar waren al
reeds plnkken brandend hooi geval
len van de auto waardoor enkele tuin
hekjes en een woning in brand ge
raakten. Brandweerlieden rukten on
derweg delen van de brandende la
ding af en involle vaart, links en
rechts een baan van vuur achter zich
latende, stoof de wagen door het dorp
naar het vrije veld.
Het gevaar dat de benzinetanks van
de auto zouden exploderen was niet
denkbeeldig er Jan Hakvoort reali
seerde zich dat. Hij wist de tanks
stuk te slaan en daarmede een explo
sie te voorkomen, nadat hij zwart gé
blakerd de auto bulten het dorp tot
stilstand had gebracht.
Inwoners van Urk en de brandweer
hadden middelerwijl de brandjes in
de straten geblust, waarbij zo over
vloedig van water werd gebruik ge
maakt datde druk op de waterleiding
sterk verminderde.
Het aantal werklozen in Zwitser
land bedroeg op 31 Mei van dit jaar
5880. Dit is minder dan een procent
van de werkende bevolking.
Gistermorgen tegen tienen is een
windhoos over lie- westelijk deel van
Noord Brabant getrokken, waarbij
hier en daar aanzienlijke schade is
aangericht. Volgens dc tot dusverre
ontvangen berichten zijn de plaatsen
Dinteloord, Fijnaard en Willemsoord
getroffen.
Volgens ooggetuigen bewoog de hoos
zich als een witte streep met grote
snelheid langs een donkere hemel ra
trok met veel geraas over het land,
totdat zij zich boren het Hollands
Diep in een zuil van opgestuwd wa
ter oplostte.
Het Noordwestelijk deel van Dintel
oord werd beschadigd, en vervolgens
bewoogde hoos zich in noord-ooste
lijke richting met als volgend slacht
In Padua werd een Italiaans journa
list gearresteerd. Op het politiebu
reau bleek, het tegen hem uitgevaar
digcle bevel tot inhechtenisneming
reeds zes jaar oud te zijn. Het was
uitgevaardigd door de Gestapo we
gens spionnage voor geallieerden.
Met duizend verontschuldigingen
heeft de politie de man weer vrij
gelaten. o— In Doetinchem werd
een slager door „een vriend van zijn
broer" opgelicht. De kennis had zijn
portemonnaie vergeten en leende wat
geld. De slager vertrouwde het ge
val niet en de kennis bleek een op
lichter. —oIn Amerika lopen mo
menteei drie millioen werklozen rond
oBijna zestig millioen werken
dagelijks. oOp Anjerdag zal des
avonds een radioprijsvraag gehouden
worden ten bate van het Prins Bern
hardfonds. Hoofdprijs een Solex. o-
Een jager te IJselmonde die tijdens
de jacht omstanders zou hebben aan
geschoten is vrijgesproken. o - Een
26-jarige verlamde Fransman is Dins
dag in zijn met de-hand voortbewo
gen invalidenwagentje te Roine aan
gekomen na een afstand van 1800 ki
lometer te hebben afgelegd. oDe
gemeenteraad van het kleine Franse
stadje Outreau heeft besloten de stad
tot „wereldBtad" te verklaren. Rede
neu onbekend. oDe Noorse poli
tie maakt jacht op mensen, die er de
gewoonte van maken om bossen in
brand te steken. Sinds Mei zijn reeds
30 branden voorgekomen. oEen
28-jarige koopman te Lubeck wilde
zijn linkeroog afstaan om een blind
geworden Duitse of Russische sol
daat te helpen. Maar de Oostduitse
president verklaarde, dat dank zij 't
grote Rusland de medici in slaat zijn
het hoornvlies van ogen, die voor
dergelijke doeleinden van doden wor
den genomen, te gebruiken, in tegen
stelling tot Amerika, aldus spreker
waar mensen dikwijls hun ogen moe
ten verkopen. oDe spoorbrug bij
Nijmegen die in de laatste oorlog 2-
maal vernield werd, zal binnenkort
weer opengesteld worden. oOp
de eerste Juli zullen de eerste Be-
tuwse Meikersen aangevoerd worden
Men verwacht een overvloedige oogst
oGezien de ongunstig finantiele
resultaten zal de kunstijsbaan te Am
sterdam verdwijnen. oIn het vol
gende jaar zal men in Amerika een
slordige 15 milliard dollar besteden
aan de derfens'> van de Verenigde S?a
ten. oDinsdag is door de Spoor
wegen te Utrecht aanbesteed het
slopen van twee woningen te Leiden.
De aanbesteding had een merkwaar
dig resultaat. De hoogste inschrijver
vroeg 1500 gulden De laagste inschrij
ver wilde nog wel 2000 gulden tocge
ven. oEen beschuitfabrikant in
Frankrijk is doo. de regering ver
volgd wegens het uitbetalen van ie
hoge lonen aan zijn personeel. Zijn
personeel zal u.t sympathie met hem
in staking gaan oDe Enge se
theater directeure- hebben de acteurs
ve-boden grapjes te maken over de
lege schouwburgzalen. De directeu
ren zijn bezorgd en schrijven de ge
ringe belangstelling toe aan geld-
schaarste en het opheffen van ile ban
zinedistributie. oEen Amerikaan
se sterrekundige beeft verklaard, dat
er op de planeten Pluto en Mars geen
mensen wonen. Dit was het resultaat
van een langdurig en zeer kostbaar
onderzoek. oIn Amerika vallen
slechts 45 van de 60 millioen perso
nen onder de sociale verzekeringen.
oVoor de eerste maal zijn thans
in Hongarije talrijke katholieke bur
gers cn geestelijken gearresteerd, die
volgens de communisten althans, een
complot tegen de regering vormden.
offer Wille in stad.
Hier was de schade groter dan in
Dinteloord.
De bewoners van het stadje wer
den om 10 nur opgeschrikt door een
gerommel in de verte, dat snel aan
groeide tot en enorm lawaai. Schut
tingen dakpannen werden door do
Incht geslingerd en honderden meters
verder neer gesmeten, bomen wer
den ontworteld en kwamen met zware
klappen op de grond terecht.
Vijf en twintig halzen werden zwaar
beschadigd, twee noodwoningen wer
den geheel vernield en acht gezinnen
in! ««oor de verwoesting dakloos ge
worden.
Alle ambachtslieden in de gemeente
zijn opgeroeid» voor herstel, en op
ruimingswerkzaamheden.
De dakloze gezinnen zijn in andere
lunzen ondergebracht.
ONWEER MET ZWARE HA-
GELBUI BOVEN JUTPHAAS.
Boven het dorp Jntphaas ontlastte
zich gistermorgen omstreeks half 12
een onweer, dat gepaard ging met
zware liagelbnien. Er vielen stenen
waarvan enkele een doorsnede van
meer dan vijf centimeter hadden. -
Grote schade werd aangericht aan de
te velde staande gewassen. Van de ap
pel- en perenbomen werden de rrneh
ten afgeslagen. De kersenoogst is gro
tendeels verloren gegaan.
De tuinders kregen ernstige glas
schade.
D* straten stonden blank en de riool
pntten konden het water niet verzwel
gen.
DE WERKLOOSHEID IN DUITS
LAND. x
Volgens de gepubliceerde gegevens
daalde het. aantal werklozen in w.
Duitsland dat in Februari meer dan
2 millioen bedroeg in de eerste helft
van Juni met 60.000 tot 1,608.900.
Niettegenstaande het aantal werk
loden in de afgelopen 4 maanden met
400.000 is teruggelopen was de ver
mindering niet zo snel als iedereen
had verwacht.
WIE EEN vergelijking maakt tus
sen de staatsbemoeiingen en uitgaven
van het jaar 1900 en tegenwoordig,
slaakt een zucht. En als men over een
zucht hoort, koppelt men daar onwil
lekeurig aan vast; Hoge belastingen
en wat daar bij behoort. Ja, inder
daad het is zo. U hebt volkomen ge
lijk. Over het jaar 1949 werd per
hoofd door iedere Nederlander aan
de fiscus betaald het min of meer ont
stellende bedrag van f 377. Als men
dat cijfer vergelijkt met 1900 begint
het u te duizelen. Toen betaalde ieder
Nederlander aan de ??ait slechts 29
gulden per jaar.
Als we er rekening mee hoiden,
dat de waarde van de guiden aanzien
lijk lager is dan in het begin dezer
eeuw, dan kunnen we toch met zeker
heid vaststellen, dat er in Nederland
in ieder geval bijna vier maal zo veel
belasting betaald wordt.
Is het dan te verwonderen, dat een
aangeheven leus om belastingverla
ging zonder enige motivering, bij vele
mensen levendige instemming ontmoet
Vooral ais men er dan nog aan vast
koppelt de beschuldiging, dat we met
een teveel aan ambtenaren zitten, ge
woonlijk door de onlevreden belasting
betaler ..struifplukkers" genoemd.
Dal gaat er zo lekker in. Dan denkt
men niet na over de consequenties
van belastingverlaging. Dan wordt de
rede verdrongen door de redeloosheid
En in die redeloosheid schuilt een
gevaar voor een gezonde democratie.
Men moet, indien men bewust verla
ging van de belastingen wil. ook kij
ken naar de verandering die zich in
het wezen van de staat zelf heeft vol
trokken. Omstreeks 1900 was de staat
een lichaam, dat tal van burgers huis
vestte, maar zich om het welzijn van
die burgers slechts in zeer beperkte
ma;e bekommerde. De algemene op
vatting was, dat de burger ten op
zichte van de staat burgerplichten
had. maar dat de staat ten opzichte
van die burger tamelijk onverschillig
stond.
Of de burgers van die staat werke
loos waren, wat deerde het de staat?
Of die burgers verkommerden en ver
pauperiseerden, wat kon het de geze
ten burger deren, die in feite de staat
in ieder geval het staatsbestuur uit
maakte: Wat maalde de staat om
ziekte onder de minst bedeelden? Wat
om ongevallen? Wat kon de staat de
huisvesting van het volk schelen? De
gehele staatkunde draaide er om, zo
weinig mogelijk uit te geven en de
rest op zijn beloop te laten. Om pre
cies te zijn: Voor onderwijs, volks
huisvesting, sociale zorg, gezondheids
dienst en alles wat er bij behoort, 'oe
taalde de staat in 1900 dertien millioen
gulden. In het gehele jaar. En thans
wordt datzelfde bedrag voor dezelfde
doeleinden per week uitgegven.
Het is natuurlijk en gebiedende eis,
dat de overheid met het geld, dat ze
van haar burgers int, zo zuinig mo
gelijk omspringt. Er mag geen geld
verkwist worden aan onnutte uitga
ven. Maar als men schreeuwt om be
lastingverlaging, eist men tevens, dat
de staat weer van karakter verandert
En een terugzetten van een klok in
een tijd, dat we sneller schijnen te
leven dan ooit te voren, is een zo ris
kante onderneming, dat men zich wel
twee maal mag bedenken, voor men
roekeloze dingen gaat doen. v. Z.
Een militair tribunaal te Cluy
in Transsvlvanie heeft twee perso
nen ter dood veroordeeld, twee tot
25 jaar dwangarbeid en vier tot on
der de 25 jaar dwangarbeid. Zij zijn
allen schuldig verklaard aan een sa
menzwering tegen de Roemeense re
gering en bet plegen van daden vaa
terreur in Transsylvanie.