AFSCHEID YAH ONZE LEZERS
Onze visie bewaarheid
Mm: POSTBUS 59. ALKMAAR
30 JUNI 1950
DE LEZER ONTVANGT HIERBIJ (VOORLOPIG) HET LAATSTE NUMMER VAN HET DAGBLAD „DE VRIJE ALKMAAR-
DER'. WIJ VERZOEKEN ONZE ABONNEES EN OUD-LEZERS, DIE ZOWEL GEDURENDE HET DUISTER DER BEZET
TING ALS HET OP PERSGEBIED WEL ZEER TELEURSTELLENDE LICHT DER BEVRIJDINGSJAREN ONZE OUD-ILLE
GALE COURANT TROUW ZIJN GEBLEVEN, KENNIS TE NEMEN VAN HET „WAAROM" VAN DE STOPZETTING ONZER
UITGAVE. HIERONDER VOLGT DE GESCHIEDENIS VAN ONS BLAD EN TEVENS DE MOTIVERING VAN ONS HELAAS
DOOR DE DWANG DER TEGENWOORDIGE OMSTANDIGHEDEN NOODZAKELIJK GEWORDEN BESLUIT.
WAT bepaalt de geschiedenis van ons blad?
De doelstellingen enerzijds; de praktijk der uit.
voering dezer doelstellingen anderzijds.
De doelstellingen van ons blad werden geboren uit
de nood en hoop der illegaliteit: zy vonden hun weer
klank in de inhoud van ons illegale stencil-blaadje,
zy vonden hun weerklank in de hoopvolle democra
tische perspectieven waarop ons blad na de bevry-
ding steunde.
Hoe werd de uitvoering van de plannen die de
verwezenlijking onzer doelstellingen moesten be
tekenen ter hand genomen
Onze oud-illegale krant steunde, als zovele door
moed en vrijheidsliefde gedragen zusterbladen, op
haar trouwe medewerkers enerzijds, op het geloot
in recht en dankbaarheid van regeringszijde ander
zijds.
In haar werkelijk belangloze medewerkers werd zij
niet teleurgesteld, in de praktijk van de na-oorlogse
persorganisatie beleefde zij de ontgoocheling van on.
begrip en tegenwerking.
De krant startte na de bevrijding met ruim 9.000
abonnees, een corps belangloze medewerkers en de
technische mogelijkheid van de outillage der uit
geschakelde collaboratiepers, Voordam 9. Alkmaar,
gebruik te maken.
De belofte van Hare Majesteit Wilhelmina „dat voor
deze lieden in ons land geen plaat» meer zou zijn"
scheen in vervulling te gaan. Immers, zy die het
vaderland slecht hadden gediend werden geacht het
veld te ruimen; de stem van het in de bezetting
één-geworden Nederland zou klinken, mede door
nuttig gebruik van de bezittingen van hen die 5 ja
ren Deutschfreundlich waren geweest.
In vele zaken werd onze krant teleurgesteld. Wij
willen twee hoofdpunten, direct op ons dagblad
betrekking hebbende, hieronder toelichten, n.1. de
betreurenswaardige gang van zaken rond de strijd
om een technisch volwaardig product af te leveren
en daarnaast de aanval in de rug van „nieuwbakken"
ilegalen en baantjesjagers die onze krant trachtten
te gebruiken als materiële ruif en van de ideele doel.
stellingen niets wensten over te laten.
Eerste tegenwerking
Eyna direct na de bevrijding werd de krant gedrukt
in het bedrijf van de voormalige Alkmaarse colla
boratie-pers. De in de oorlog aldaar aan de Duitse
belangen dienstbaar gemaakte krant mocht niet
meer verschijnen; de directie en redactie uit de tyd
van collega Hitier en Max Blokzyi werd officieel
geacht uitgeschakeld te zijn en op grond van het
Londense persbesluit was theoretisch de mogelijkheid
tot het uitgeven van een behoorlijke krant gescha
penmaar dan ook slechts theoretisch.
Op papier verdwenen de oude machthebbers, in wer
kelijkheid trokken zij aan de touwtjes, saboteerden,
zorgden voor vertraging, technische fouten, slechte
pagina's, kortom een reeks tegenwerking en moei
lijkheden aan onze lezers en oud-abonnees welbekend.
Het beroep op de autoriteiten, die zelve slecht of in
het geheel niet gezuiverd waren, was uiteraard zon
der afdoend resultaat. De eindloze correspondentie
met de persraad kostte slechts geld aan porti be
nevens ergernis; de heren Butter, Bjjlsma (de vlag
die de lading dekte), Krak en anderen, wroetten
Verder en
de Pro-Nazi-krant keerde terug
Als een verrassing voor de buitenstaanders, als de
bevestiging van de onzuiverheid der zuivering voor
ingewijden. De krant die 5 jaren lang het Nazi-
gif op tijd en perfect afdrukte (beter afdrukte dan
ooit de illgeale pers werd verzorgd) kwam weer,
met een nieuw vernisje doch het oude fundament,
toegejuicht doorBurgemeester D'AUly van Am
sterdam en Burgemeester Koelma van Alkmaar vla
redaetlonele bijdragen In het eerste „zuivere" num-
mar. ~>eze merkwaardige houding van twee gezags
dragers in het bevrijde Nederland bewijst te meer,
welke machten en relaties achter de schermen werk.
ten om de oud-illegale pers het werken onmogelijk te
maken.
Ruim een jaar lang werd een verbeten stryd gevoerd
om het gebruik van de officiële toegezegde outillage.
De sabotage die de oud-illegale pers ondervond was
echter dusdanig (hierover werd door ons en andere
oud-illegale bladen destijds uitvoerig bericht) dat
het normaal en bovenal tijdig verschijnen onmo
gelijk werd gemaakt. Zelfs werd onze redactie ge
dwongen per deurwaardersexploit copy aan te bie
den. Alles tevergeefs. De geest der reactie en fas
cisme zegevierde, en
Defaitisme en verraad in eigen
kring deed de rest
De oud-illegale pers die in Alkmaar werd gedrukt
bestond inmiddels uit een drietal bladen, te weten De
Vrije Alkmaar, De Kennemer Koerier en de Vrije
Hoornse Courant. De leiding van deze combinatie
was in handen geraakt van de heren M. J. Rogge
veen, directeur Vrije Alkmaarder, Th. Reynders, di
recteur Kennemer Koerier en W. Blok" directeur
Vrye Hoornse Courant.
Deze leiding kenmerkte zich enerzijds door zakelijke
ondeskundigheid, anderzijds door het onprincipiële
streven de ideologische doelstellingen die de kranten
ten grondslag haden te verwisselen voor zakelijke
plannen. De toenmalige directie vond steun in zyn
plat-materialistische houding by de raad van com
missarissen van de inmiddels ontstane N.V. Noord-
Hollandse Pers 1945 i.o. waarin o.a. zitting hadden
de heren R. Bakker, Alkmaar, J. de Bock, Beverwyk,
H. v. Hulst, (redacteur van het weekblad „Paraat")
uit Hoorn ende heer C. v. d. Waarden, namens
de N.V. Arbeiderspers te Amsterdam. De commis
saris-vergaderingen waren niet slechts uitermate
duur, doch daarnaast uitermate onvruchtbaar. Er
heerste een defaitistische geest en in plaats van het
personeel, dat belachelijk uitgebreid was, te scholen
in de ideologische geest van het Parool—Vrij Neder
land manifest, waarop ons blad is gegrondvest, werd
een streven tot het bezetten der topplaatsen met
top-salarissen doorslaggevend. De oprichters van ons
blad verloren allengs alle contröle ov§r de gang van
zaken. Van boekhoud-contröle b.v. was geen sprake.
Nieuwe plannen
Inmiddels was een relatie ontstaan met de N.V.
Sprekend Papier, uitgever van het blad „De Nieuwe
Schager" te Schagen en plannen werden besproken
om deze handelsdrukkerij om te schakelen tot dag
bladonderneming, teneinde een einde te maken aan
de gedwongen situatie by de collaboratie-pers.
Het ongeloof in eigen idealen benevens de dag
bladondeskundigheid deden echter spoedig een wan
hopige situatie ontstaan waarvan de collaboratie
pers een dankbaar gebruik wist te maken. Zy bewoog
de leiding van de Vrije Hoornse Courant tot verraad
aan de combinatie der oud-illegale bladen, fuseerde
en bracht aan de weerstandskracht van de overge
bleven bladen een gevoelige klap toe. Dat de heer
v. Hulst; commissaris van de ilegale-kranten com
binatie en de heer W. Blok, directeur van de Vrije
Hoornse Courant, deze fusie sanctioneerde bewjjst
te meer de geest van verraad aan de illegaliteit
die de toenmalige lpiding kenmerkte.
De neiging tot capitulatie, met het enige doel de
materiële zijde van de uitgave der dagbladen en de
daarmede verbonden top-functionarissen veilig te
stellen (dus in feite dezelfde materialistische motie
ven die de collaboratie-pers in de oorlog tot haar
vuige rol heeft gebracht), werd enkele maanden
later geheel duidelijktoen de zogenaamde lei
ding van de oud-illegale combinatie een totale fusie
met de Alkmaarse collaboratie-pers in principe in
kannen en kruiken had (zonder dat overleg met de
oprichters der .bladen was gepleegd).
Maar de heren Roggeveen, Bakker, v. cL Waarden en
anderen vergisten zich In enkele oprichters, een
deel van het personeel en de lezersraad.
In een aantal stormachtige vergaderingen eisten de.
ze mensen trouw aan de idealen van het verzet en
dwongen de nieuwe collaborateurs tot aftreden.
De N.V. Sprekend Papier, te Schagen, die aanvan
kelijk tegen deze fusieplannen niet met voldoende
kracht kon optreden, doch daarna tegen het ontne
men van de drukorders middels korte gedingen be-
(Vervolg op pag. 2)
LAATSTE NIEUWS
„De Nieuwe Schager" verkocht
aan de collaboratiepers
OP het moment, dat wij dit schreven, is
het lot van „De Nieuwe Schager", even
als ons blad gedrukt bij Sprekend Papier, be
slist. Vrijdagmorgen is de laatste hand ge
legd aan een monsterverbond tussen de c.v.
Sprekend Papier met als vennoten de erven
Poldervaart en ds. Oosterbaan, en de colla
boratie-camouflage n.v. Verenigde Noord-
Hollandse Dagbladen. In deze overeenkomst
wordt ons zusterblad „De Nieuwe Schager"
uitgeleverd aan de collaboratiepers. Eenzelf
de lot zou ons blad „De Vrije Alkmaarder"
hebben getroffen, ware het niet, dat ons
stichtingsbestuur tijdig en op drastische wij
ze tegenmaatregelen had genomen.
De collaboratiepers belust op winst en een
oud-illegale vlag, die de foute lading moet
dekken, heeft een fantastisch bedrag neer
geteld voor de financieel geïnteresseerden
van de* c.v. Sprekend Papier aan wie voor
dien het stichtingsbestuur van „De Nieuwe
Schager", waarin de heren ds. Oosterbaan en
J. van Zoonen, eens verantwoordelijk redac
teur van ons blad, grote invloed uitoefenen,
de vrije hand met betrekking tot het uitgave-
recht van „De Nieuwe Schager" heeft ge
geven.
De heer Van Zoonen wordt voor zijn bereid
willigheid beloond met een baantje bij de
collaboratiepers!
Aan de c.v. Sprekend Papier blijft voorlopig
het drukken van het in Schagen en omgeving
verschijnende blad opgedragen. Op deze wij
ze hoopt de collaboratiepers de principiële
lezers van „De Nieuwe Schager" een rad
voor de ogen te draaien, door het te doen
voorkomen, alsof er geen sprake zou zijn van
een uitgave van de n.v. Verenigde Noord-
Hollandse Dagbladen". Wij menen echter te
recht te moeten betwijfelen, of deze opzet
zal slagen. Een vos verliest ten hoogste zijn
haren, maar nimmer zijn streken.
Dat „De Vrije Alkmaarder" nooit of te nim
mer aan bovengenoemde opzet medewerking
kon verlenen spreekt voor zichzelf. Het stich
tingsbestuur van „De Vrije Alkmaarder" is
de idealen van het verzet trouw gebleven
en beschouwt het als haar plicht op zo ruim
mogelijke schaal bekendheid te geven aan de
praktijken van de collaboratiepers.
