HOLLANDS
DAGBLAD VOOR
HELDERSCHE COURANT VAN 1873
SCHAGER COURANT VAN 185S
VIJF MAANDEN STRIJD AAN
OOSTELIJK FRONT
Het Verre Oosten
rVerduister
Nederlandsche
Arbeidsdienst
Nieuwe bonnen
fiedactie en administratie
SCHAGEN Telef. 444 (2 lijnen)
Redactie en administratie
DEN HELDER .Telef. 2345 (2lijnen)
Uitgave:
N.V. Uitg. Mij. Hollands Noorderkwartier
86ste JAARGANG No. 11657
ZATERDAG 22 NOVEMBER 1941
1
Daitschlands frofsche balans
1.7 millioen K.M.2 van de
Sovjct-llnic thans bezet
BERLIJN, 21 Nover. Dc Duitsche weer-
macht sluit, naar het D.N.B. van mi
litaire zijde verneemt, 'vijf maanden
veldtocht op den 22en November af met
een balans, waarop zij trotsch kan zijn.
In het Oosten werden 1.700.000 vierkan
te kilometer terrein Ijezet. In deze bezette
gebieden wonen 75 millioen van de in to
taal 190 millioen bewoners van geheel
Rusland.
Volgens berichten, die tot 20 Nov. beschik
baar waren, verloof de Sowjet-Russische
weermacht 3.792.600 gevangenen, 389 bolsje-
buitgemaakt. De bolsjewistische oorlogs- en
wistische divisies werden verslagen en gin-
W ERELDSCHOUW
HE onderhandelingen tusschen Amerika
en Japan, welke deze week in Was
hington een aanvang namen, staan, of
schoon zij na verloop van1 dagen nog
niets concreets hebben opgeleverd, in ,het
brandpunt der belangstelling. Dit is be-
pijipelijk,want het resultaat der besprekin
gen kan beslissen over de Yraa£ of er vrede
dan wel oorlog in den Pacific zal zijn.
Voorshands lijkt het echter meer waar
schijnlijk, dat de spanning in het Verre
Oosten geen noemenswaardige wijziging
zal ondergaan, d.w.z. dat geen,resu 11a a t
bereikt zal worden, maar een toestand ont
staat, die vee! weg lieéf' van een „wapen
stilstand". Het minste o' creringste evenwel
kan dan de lont doen ontbranden. De be
langrijke besprekingen, die van Japansche
zijde door twee ambassadeurs worden ge
voerd. werden ingeleid door redevoeringen
van Tojo. den minister-president en Togo,
den minister van Buitenlandsche Zaken
van Japan. Reiden gaven te kennen, dat Ja"
pan g e n e g c n is tot oplossing van de ge
rezen tegenstellingen, doch nimmer ten
k»ie jfan" zijn prestige. Drie eischen
warden geformuleerd, waaraan uiteraard
de ambassadeurs zich in Washington heb-
ben te houden.. Zij houden in dat Japan
pjn inmenging duldt van een derde mo
gendheid bij zijn handelingen in China,
opheffing wenscht vèn' de vijandelijke afltie,
die de economische blokkade van dit land.
door andere mogéndheden in wezen is en
verhindering van de uitbreiding van het
Euroneesche conflict naar het Vérre (V
Waar blijkens uitlatingen van Aiïneri
kaansche diplomaten ook de V. S. hun
eischen stellen, welke tenslotte niet anders
dan tegengesteld künnen zijn aan de Ja
pansche voorwaarden, ligt de conclusie, d'at
men niet tot overeenstemming - komt,
voor de hand. 6'
Voor Japan, dat' dezelfde doelstellingen
heeft als de spllmogendheden hetgeen in
het Driemogendhedenpact tot uitdrukking
komt beteekent een dergelijk resultaat
reeds een gedeeltelijke overwinning, omdat
het dan een dusdanige dreiging in deh Pa
cific blijft vormen, dat Engeland èn Ame
rika gedwongen zijn een aanzienlijke
macht in- het Verre Oosten gestationneerd
te houden. Een positie voor Japan, die veel
overeenstemming vertoont met de houding
van Italië gedurende den oorlog in het
Westen van Europa, dat ondanks ziin af
zijdigheid de Britsche vloot in de Middel-
'landsche Zee gebonden hield.
KI EER nog dan dit --- vooralsnog theore-
ttsche succes voor Europa, spreken
de concrete resultaten, die 'de Duitsche le
gere met dè troepen der verbonden landen in
het,'Oosten van ons continent weten te.be
halen. Ook Finland strijdt daar zegevierend
mee en geeft daarmede het beste bewijs zich
niet t.e hebben laten intimideeren door het
Amerlkaansche ultimatum.
De vernietiging van het bolsjewisme is
reeds zoover gevorderd, dat niets Stalin
meer zal kunnen helpen. De Engelschen
trachten wel aan Moskou's dringende beden
gehoor te geven en het Russische front door
een offensief in Afrika te ontlasten, doch
ook dat zal niet hatern De Britsche legers
aan de Lybisch-Egyptische grens zijn reeds
in het defensief gedrongen. Met dit „pro
pagandistische offensief' gaf Engeland ove
rigens zeer duidelijk te kennen, dat het niet,
aan Stalins eisch, een tweede front in
Euro'pa te vormen, kan voldoen. Het zal
zelfs zeer de vraag £jnv hoe Engeland zal
reageeren nu het in het Nabije Oosten vrij
wel in direèt contact kan komen, met de
Duitsche weermacht, die van de Krim uit
den Kaukasus kan „bestrijken".
Engelands glorie taant. Dit blijkt niet
slechts uit de nederlagen, dien het overè.1
boekt, waar het in aanraking komt met het,
Duitsche leger, het valt ook af te "leiden uit
de overwinningen dien het een anderen vij
and van het Britsche rijk moeten laten, na
melijk zijn „bondgenoot" Amerika, dat zijn
best doet, zooveel mogelijk steunpunten van
hei Engclsche Imperium „over te- nemen" en
daarmede tegelijk de wereldheerschappij
Thans is er weer sprake van een Amerikaan-
sohe basis in Noord Ierland. Het is duidelijk
dat ondanks zijn grootspraak het kan
trouwens tegenover het eigen volk moeilijk
anders doen hot. „machtige Albion", zoo
als de geliefde uitdrukking van velen was,
noz van sommigen is, volkocnen
heelt afgedaan.
gen voor de Sowjet-Unie verloren. DeSowjet-
Unie kan rekenen, dat zij 8 millioen soldaten
heeft verloren. De uitnisting van deze 8 mil
lioen man werd of vernietigd of viel den
Dtiitschers- als buit in handen. Meer dan
22.000 pantserwagens, 27.452 stukken ge
schut.,, 15.877 vliegtuigen werden vernield of
koopvaardijvloot in de Oostzee en in de
Zwarte Zee werden gedecimeerd. 47 oorlogs
schepen werden tot zinken gebracht, 54
zwaar beschadigd. 119 koopvaardijschepen
met een tonnenmaat van 385:650 brt. êh 89
andere koopvaardij.vaartuigen, waarvan de
tonnage niet bekend is, zijn in den grond ge
boord. 122 koopvaardijschepen zijn-zwaar be
schadigd. Daarbij komt pog 'het enorme ver
lies aan locomotieven, treinen,' munitietrei-
nen, tankwagons en andere middelen van
vervoer, zooals b.y. minstens 17.000 vracht
auto's.
Herstel onmogelijk.
Van dergelijke verliezen kan geen leger
ter wereld zich meer herstellen, ook het bols
jewistische niet, te meer daar de Sowjet-Unie
met de 1,7 millioeh vierkante kilometer
grondgebied 3/4 van haar industrie beeft ver
loren. De getveldige prestatie der Duitsche
weermacht gedurende de vijf maanden veld
tocht in het Oosten zal eerst in de toekomst
in vollen omvang kunnen blijken.
De toestand te Moskou.
Naar het D.N.B. voorts van bevoegde zij
de verneemt, krijgt men door de mededee-
lingen van personen, die voor de luchtaait-
vallen uit Moskou gevlucht zijn, een volle
dig beeld van den catastrofalen toestand in
de hoofdstad der Spwjet-Uhie. Reeds voor
het begin .van den oorlog kon men op grond
van overhaaste voorbereidingen concludeeren
tót een komende aanvalsactie. Alle arbeiders
werden gedwongen in te teekenen op oor-
logsleeningen, die het toch reeds karige lbon
met een kwart verminderden. Alle vrouwen
en meisjes werden gekeurd en militair op
geleid.
Toen de eerste bommen vielen, verlieten de
hoogere partijfunctionarissen en de leiders
der groote fabrieken de stad, om zich op het
platteland in het O. in veiligheid te stellen.
Dit had een ware paniek onder de bevolking
tot gevolg, die op haar hoogtepunt kwam,
toen steeds grootere troepenmassa's uit Mos
kou vertrokken*bm de talrijké bressen in het
wijkende Sowjetfront op te vullen. In de
plaats dezer troepen werden steeds meer bur
gers ouden van dagen, vrouwen en kinde
ren, gewapend en opgeleid voor straat- en
baricadegevechten. Om deze menschen tot
een kansloozen tegenstand aan te sporen,
had men over alle straten transparanten ge
spannen met de fatalistische woorden: „Er
is maar één dood en daaraan ontkomt nie
mand."
De Sowjetomroep meldt, dat de arbeiders
in de Sowjet-Unie in de kleeding, waarin zij
in de fabrieken werken, naar het front wor
den gezonden.
NEDERL. EMIGRANTEN
REGERING TE LONDEN
GEWljZ GD
Ministers Weiter en Steenberghe
afgetreden
Naar men uit Londen meldt zijn om niet
nader genoemde redenen Uvee léden van het
kabinet der geëmigreerde Nederlandsche re
geering op 14 Öctober op eigen verzoek afge
treden, namelijk,de minister van Koloniën,
de heer Ch. J. I. M. Weiter en de minister
van Handel/Bedrijven en Scheepvaart, Mr.
M. P. L. Steenberghe.De heer Steenberghe
was ook minister van Landbouw en Vissche-
rij ad interim en minister van Financiën ad
interim.
Tot4 minister van Koloniën is benoemd
Dr. H. J. van Móok, directeur van het depar
tement van Economiscbe Zaken te Batavia.
Tot minister van Handel, Bedrijven en
Scheepvaart is benoemd de heer R. A.
Kerstens, lid van den Volksraad in Neder-
landsch-Indië.
Dr.NH. J. van Mook bekleedt sinds medio
1937 de functie van directeur van het dep.
van Econ. Zaken te Batavia. De heer P. A.
Kerstens is reeds jarenlang leider der Indi
sche Katholieke Partij. Hij vermocht in die
functie niet altijd de eenheid in die partij
■te bewaren. Reeds eenmaal kwam het tot een
breuk in deze partij, voornamelijk als ge
volg van zijn gebrek aan tact en soepelheid.
De heer Piet Kerstens kan niet anders be
schouwd worden dan als een politieke fi
guur.
NEW YORK, 21 Nov. (DNB De New
York Times meldt omtrent de besprekingen,
die de minister van Buitenlandsche Zaken,
Cordell Huil, gisteren heeft gevoerd met de
Japansche ambassadeurs Koeroesoe en No-
moera, dat- deze onderhandelingen nog steeds
van „inleidenden aard" zijn geweest. Huil
heeft den Japanners evenwel duidelijk ge
maakt, dat op den grondslag der verklaring
vap Tojo van Maandag geen regeling mo
gelijk is.
Verklaring van Tojo.
Na de slotzitting der buitengewone bijeen
komst van den rijksdag te Tokio heeft de
premier, Tojo, een verklaring afgelegd, waar
in hij uiting gaf aan zijn bevrediging over
de houding van den rijksdag. De regeering
zal vastberaderi voortgaan op den weg der
nationale politiek.
Maan
Duitsche frontarbeiders bij hun werk in - het sovjet-gebied. - Met vereende
krachten, terwijl soldaten en Roemeensche arbeiders de behulpzame hand bieden,
wordt een materiaalwagen, welke was vastgeloopen, weer in het goede spoor
gebracht (Orbis-Hofland)
Duitschland strijdt voor Europa
Nieuwe vorderingen san het
Oostelijk front
TEGENOFFENSIEF IN N.AFRIKA
NACHTELIJKE AANVAL IN KANAAL.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüH-
RER, 21 Nov. Het opperbevel^ der
weermacht deelt mede:
Bij de gevechten in de bocht van de
Donets en in den centralen sector van
het Oostelijk front zijn nieuwe vorde
ringen gemaakt. Voor Leningrad zijn
uitvalspogingen van de^ vijand door bet
Duitsche afweervuur verijdeld.
Voor de Britsche kust hebben motor-
torpedobooten in den nacht van 19 op
20 Nov. een krachtig beschermd con-
vooi aangevallen en twee vijandelijke
koopvaarijschepen, waaronder een tank
schip, mét een gezamenlijken inhoud
van 9.000 ton, tot zinken gebracht. Twee
andere schepen werden eveneens ge
lorpedeerd en waarschijnlijk tot zin
ken gebracht. Bij een nieuwen nachte-
lijken aanval ontspon zich een gevecht
op korten afstand met Britsche bewa
kingsvaartuigen en motor-torpedoboo
ten. Daarbij werd een Duitsche motor
torpedoboot door een botsing ernstig be
schadigd. Midden in liét gevecht werd
bet vaartuig door andere matortorpedo-
booten op sleeptouw genomen, doch op
de thuisvaart moest het tot zinken wor
den gebracht. Na een vijandelijken
luchtaanval in den ochtend met suc
ces te hebben afgeweerd, keerden alle
andere motortoroedobooten op haar ba
sis terug. Gevechtsvliegtuigen, die een
gewapende verkenningsvlucht onderga
men, hebben overdag in de EngSIschc
wateren een Britsch patrouillevaartuig
door bomtrèffers beschadigd.
In Noord-Afrika vordert de tegenaan
val der Duitsch-I. .liaansche troepen.
Duitsche torpedovliegtuigen en stuka's
hebben aan de LibyschEgyptische
grens concentraties van Britsche pant
serwagens en auto's verstrooid. Bij Mer-,
sa Matroeh- zijp militaire installaties
met goed gevolg gebombardeerd. Bij
luchtgevechten verloor de vijand vier
vliegtuigen.
Van 12'tot 18 Nov. heeft de Britsche
luchtmacht 43 vliegtuigen verloren. In
•dezelfde periode gingen in den strijd te
gen Engeland zes Duitsche vliegtuigen
verloren.
DE PANTSERSLAG
IN N. AFRIKA
ROME, 21 Nov. (A.N.P.) Het verloop
van de militaire operaties in dè eerste pha-
se van den slag in de woestijn van Marma-
rica wordt in militaire kringen alhier tot-
dusver gunstig beoordeeld. De vanuit den
\sector Sidi Omar aanvallende Engelsohe
formaties zijn op krachtigen tegenstand
van Duitsche en Italiaansche pamtserforma^
ties gestooten, die thans tot sterke gecom
bineerde tegenaanvallen zijn overgegaan.
De Halfaya-pas is stevig in banden van de
Duitsche en Italiaansche troepen.
In den Z.-sector van de oase Dzjaraboeb
Mjn de Engelsche aanvallen eveneens ge
stooten o<p den krafchtigen afweer van Ita
liaansche divisies.
Aan het front van Tobroek heerscht le
vendige activiteit van de artillerie zonder
dat het totdusver tot eigenlijke operaties is
gekomen.
In bevoegde kringen te Berl.ijn heeft men
het gisteravond zeer opmerkelijk gevonden
dat van Duitsche zijde reeds na 36 uur ge
meld kon worden, dat de aanval van den,
tegenstander met. zware verliezen is afge
slagen.
Op het verzoek omr een standpunt te be
palen inzake de door Washington afgelegde
verklaring, dat Australië en Ned. Indië toe
gezegd zouden hebben,'dat zij in geval van
oorlog onmiddellijk aan de zijde van de V
S. aan dezen oorlog zouden deelnemen, ver
klaarde de woordvoerder der regeering^ To
makazoe Hori, dat hij een dergelijke hou
ding van deze beide landen in geval van
een oorlog zeer waarschijnlijk achtte.
Aanmelding en keuring
AANVANG VAN DIENSTTIJD <5 DEC. 1941
Bemiddeling voor arbeid in Ne
derland.
Keuringen op 24, 25, 26, 27 en 28 Nov. en op
1, 2, 3, i en 5 Dec. 194L
Voor vrijwillige dienstneming bij den Ned.
Arbeidsdienst zal op ondervermelde plaatsen
en data, telkens tusschen 9.30 en
15.00 gelegenheid zijn voor keuring voor
vrij wi 11 ige dien stn emi ng.
Iedere jonge man, die aan de volgende
voorwaarden voldoet, kan zich naar de
dichtstbij gelegen keuringsplaats begeven
en zich aanmelden bij* den voorzitter van
den keuringsraad.
Reiskosten voor de-heen- en-terugreis wor
den vergoed. Het is aan te bevelen een
broodmaaltijd mede te brengen. Gegadigden
moeten aan de volgende voöfwaardén vol
doen: a. Nederlander zijn, b. niet jónger dan
17 en niet ouder dan 23 jaar zijn; c. onge
huwd zijn.
Meldt u ter keuring aanc
Zwolle, Blijmarkt 25, Maandag 24' Nov.;
Leiden, Oude Vest 25,^Maandag 24 Nov.;
Rotterdam, Molen waterweg 28 (achterzijde
station D. P. en kleuterschool). Maandag en
Dinsdag 24 en 25 Nov.; Groningen, Violen
straat 2, Dinsdag 25 Nov.; Haarlem, Gast
huisstraat 32. Dinsdag 25 Nov.; Assen, Ja-
vastraat 7, Woensdag 26 Nov.; Alkmaar,
Doelenstraat 15, V/oensdag 26 Nov.
Ieder die wordt goedgekeurd en overigens
aan' de té stellen, eisehen voldoet, wordt op
15 Dec. 1941 opgeroepen om gedurende ö1/^
maand in den Ned. Arbeidsdienst te dienen.
Na beëindiging van deil diensttijd van 5Vè
maand kan de vrijwilliger bij gebleken ge
schiktheid in aanmerking komen voor een
van de 3 volgende groepen: a. opleiding tot
kader; b. vrijwillig nadienen gedurende na
der te bepalen tijd; c. ta eervol ontslag voor
keur bij arbeidsbemiddeling in Nederland.
Het Finsche legerbericht
HELSINKI, 21 Nov. (D.N.B.) Het weer-
macl^tsbericht van,21 Nov. luidt als volgt:
II ai n g front: De bedrijvigheid der
vijandelijke artillerie was zwakker dan voor
heen. Eigen artillerie heeft vijandelijke stel
lingen, wegen en versterkingswerken van
Haestobusoe onder vuur genomen.
Karelische landengte: Aan beide
zijden storingsvuur van granaatwerpers en
artillerie.
S w i r-f r o n t: Aan het geheele front licht
storingsvuur van artillerie en granaatwer
pers. Op een plaats heeft onze artillerie een
vijandelijke batterij tot zwijgen gebracht en
op een andere plaats een vijandelijke afdee-
ling tijdens de opstelling uiteengejaagd. Op
een tweetal punten trachtte de vijand ons
aan te vallen, doch'werd afgeslagen.
Oostel ij k.front: Over het algemeen
genomen onveranderde toestand. Behalve
storingsvuuraan beide zijden, levendige
verkenningsacties, in een sector deed de
vijand met geringe strijdkrachten een mis
lukte aanvalspoging.
Z e e s t r ij d k r a e h t e n: Niets van be-
teekenis.
Aan het bericht van gistereft moet nog
worden toegevoegd, dat twea, dagen geleden
tegen -den avond- ongeveer twintig sterke
explosies gehoord zijn, van 'het eiland Suur-
saari in de Finsche golf. Een daarvan ^Vas
bijzonder sterk. Ook uit het gebied van het
eiland Seiskari, in het O. deel van de Fin
sche Golf is een sterké ontploffing gehoord.
Luchtstrijdkrachte nDe ongunsti
ge weersomstandigheden hebben luchtactie
bijna volkomen verhinderd.
MOORDBEVEL VAN STALIN.
Stalin heeft het bolsjewistische leger be
vel gegeven om alle Duitsche soldaten om
te brengen, zoq is volgens 'Helsingborgs
Stadsbladet in den bolsjewistisehen omroep
medegedeeld. Er mogen geen gevangenen
méér gemaakt worden. De bevolking in het
bij-zonder in de door de Duitsche troepen
bezette gebieden,, is per radio ogeroepen te
trachten. Duitsche soldaten te dooden.
op
12.33
25 Nov.
E.K.
3 Dec.
V.M.
Maan
op
13.19
vanavond om
17.39 uur
tot morgenochtend
9.14 uur.
Zondagavond om
17.38 uur
tot Maandagochtend
9.16 uur
Maan
onder
21.36
11 Dec
L.K.
18 Dec.
N.M.
Maan
onder
22.46
's-GRAVENHAGE, 21 Nov. Voor de
week van 23 tot 29 Nov. zijn de gebruikelijke
rantsoenen brood of 'gebak, v 1 e e s c h
of vleeschware ft, melk, en aard
appelen verkrijgbaar op de bonnen num
mer 45 van de daarvoor bestemde kaarten.
DE AARDAPPELKAARTEN.
Niet afgeven vóór de levering.
Van bevoegde zijde wordt er op .gewzen,
dat het publiek, dat aardappelen op bon 05
14 van de V-kaart, als wintervoorraad op
wil doen, de afgestempelde bonnen niet
aan den leverancier moet afgeven, alvorens
de aardappelen geleverd worden.
In geen geval moet men zijn bonnen te
voren inleveren.
GENERATOR- ANTHRACIET
Niet naar keuze nootjes 4 of 5.
Nu kortgeleden dé bonnen generator-
anithraciet ook zijn aangewèzen voor het
betrekken van anthracietnootjes 4. is bij de
verbruikers van generator-anthraciet de
indruk gewekt, dat naar keuze nootjes 4
dan wel nootjes 5 kunnen worden gevraagd.
Dit is echter niet het geval. Alleen wanneer
de voorraad nootjes 5 bij de wederverkoo-
pers niet voldoende is, zullen deze er toe
overgaan in de plaats daarvan nootjes 4
af te leveren.
JEUGDIGE DIEF AAN DEN ZWIER.
Een bewoonster van de P. C. Hooftstraat
te Amsterdam, deed bij de politie aangifte_
dat uit een tasch welke in de keuken van
haar woning stOnd, een bedrag van f 1850
was gestolen.
Wijl er voor het plegen van dat feit een
16-jarige regenjasplakkcr, in aanmerking
kon komen, wonende aan de Rapenburger
straat, vervoegde de politie zich aap dat
adres, doch het jongmensch was niet thuis.
Eerst laat in den avond kwam hij boven wa-
ter, met een flink stuk in den kraag. Spoe
dig bleek, dat hij den diefstal had gepleegd.
Het overgroote deel van het gestolen geld
was nog in zijn bezit, doch hij had reeds
kans gezien, een paar honderd gulden te
verbrassen.
UITKIJKPOSTEN OVERROMPELD
Agenten' waren hen te slim af.
In den afgeloopen nacht bemerkten twee
rechercheurs van de centrale recherche in
de Utrechtschestraat te Amsterdam een twee
tal bekende inbrekers, die daar op den uit
kijk stonden. Dit was reden genoeg, de-bei
de mannen aan te houden, doch een der in
brekers wist los te komen en zette het op
een loopen. Hij trof het echter slecht, want
de politieman was een goed sportman en
had den vluchteling spoedig achterhaald.
Deze bleek een sleutel in zijn bezit te heb*
ben, welke precies paste op de buitendeur
van een portaaltje in de Utrechtschedwars-
straat, dat toegang geeft tot een bandenfa
briek.
Het bleek, dat daar een tusschendeur was
uitgezaagd en daarachter stonden 25 auto
banden klaar om meegenomen te worden.
De beide arrestanten hebben reeds een
gedeeltelijke bekentenis afgelegd.
Wielrijders, Is dit iets voor U? Een
tuins'ang, om het Wiel gemonteerd,
blijkt een welkome oplossing te xijn
voor memg rijwielbapden probleem
(Pax-Holland-De Haan m)