STAAT EN CULTUUR
Helder - De Zandvoortmeeuwen
Programma
eerste klassers
De Nederlandsche Cultuurkamer
De match van den dag
D.T.S.-Zaandijk en Succes-V. V.Z
H.R.C. naar K.F.C.
Na de onderbreking van Zondag
j.1. gaat de competitie weer onge
stoord verder en het programma
bidt belangrijke wedstrijden, die,
wat het verloop betreft, van groot
gewicht kannen zijn.
District I.
Een vrij kalm programma ligt
hier voor ons, tenminste zoo lijkt
het oogenschijnlijk, want juist deze
wedstrijden kunnen wel eens een ver
rassing in zich houden. ADO moet
naar Utrecht tegen DOS en al zal
Dumortier ook nog zoo goed in vorm
zijn, een Haagsche overwinning zal
h\j wel niet kunnen verhinderen. In
Amsterdam hebben we AjaxDWS,
waarbij de thuisclub zal trachten de
opmarsch van Caldenhove c.s. te stui
ten, hoewel wij het evenals de eerste
maal maar op een draw houden.
Fejjenoord krijgt weer een moeilijken
wedtrijd, want naar LJmiuden tegeh
Stormvogels valt nimmer mee. Werd
het verleden jaar 60 voor de thuis
club, ditmaal zal het wat minder aan
moeten en zelfs is een normaal ver
loop, dus een Feijenoord-overwinning,
ook niet uitgesloten. Xerxes ontvangt
EDO, wat ook, evenals den eersten
wedstrijd, -wel eens een gelijk spel
kon worden. DFC gaat twee punten
uit Den Haag halen tegen VUC.
District II.
In deze wonder-afdeeling is elke
wedstrijd van belr.ng, want nummer
zes kan gerust Maandag aan den kop
staan bij wijze van spreken. Acht
clubs hebben n.1. nog een kans, ter-
wgl twee, Haarlem en 't Gooi weer
voor de onderste plaats strijden. BI.
Wit ontvangt 't Gooi en daar de Am
sterdammers zich vrij goed hersteld
hebben, achten wij de Hilversummers
kansloos. Haarlem heeft n>is3chien
een kans tegen VSV, zoodat dan één
candidaat zou afvallen. Sparta en
Hermes spelen op Spangen in Rotter
dam, waarbij de Rotterdammers de
beste kans hebben; of de Schiedam
mers moetent zich eindelijk eens her
stellen, ir. welk geval wij ze sterker
achten dan de thuisclub. Emma kan
eindelijk weer eens zegevieren, nu
RFC komt, hoewei de Rotterdammers
b- Tt zullen zijn op revanche. Nog
meer belust op revanche zal DHC zijn
ten aanzien van het bezoekende
HBS, want reken er op, dat de
Delftenaren de 83 nog niet ver
geten zijn. Revanche is o.i. mogelijk,
hoewe' Boas, v. d. Vegt, Walhain
enz. z*ch taai zullen verdedigen.
De standen der beide Westelijke
afdeelingen luider als volgt.:
DISTRICT I.
A.D.O. 9
7
0
2
14
29—13
D.F.C. 9
4
3
2
11
24—14
Feijenoord 9
4
2
4
3
10
21—17
Ajax 9
3
2
10
15—14
V.U.C. 9
4
2
3
10
2529
D.W.S. 9
3
3
3
9
12—16
Stormvogels 9
3
2
4
8
16—19
Xerxes 9
2
3
4
7
18^—22
E.D.O. 9
1
5
3
T
13—20
D.O.S. 9
1
2
6
2029
DISTRICT n.
H.B.S. 9
4
3
2
11
2919
Sparta 9
3
5
1
11
25—23
D.H.C. -9
5
1
3
11
21—23
R.F.C. 9
4
2
S
10
24—19
Emma 9
3
3
3
0
20—17
Ï51auw-Wit 9
4
1
4
9
23—22
Herm.-DVS 8
3
2
3
8
19—22
V.S.V. 9
3
2
4
8
22—29
't Gooi 9
2
2
5
6
21—22
Haarlem 8
2
1
5
5
16—24
Ze klasse A,
Twee derby's en drie spannende
wedstrijden maken een totaal knal
programma in deze afd. HRC gaat
naar KFC en op papier zit er een
kans in voor Racing. En o.i. niet
alleeen op papier, want schakelen
we d s twee bevliegingen van KFC
uit, dus de 70 en 62 overwin
ningen* tegen resp. WFC en West-
Frisia, dan hebben de Koogers uit
7 wedstrijden twee doelpunten gefa
briceerd, waarbij de 9 doelpunten
van HRC dus gunstig afsteken, al is
het op zich .zelf voor HR1 een poo-
ver resultaat. Weet HRC dus een
bevlieging van KFC tegen te gaan,
dan gaan de punten mee terug,
waar we het dus maar op houden.
In Alkmaar hebben we de eerste
derby en eerlijk gezegd kunnen of
durven we hier weinig te voorspel
len, want de derby:factoren zijn zoo
wispelturig, dat wij ->ns er niet aan
wagen, hoewel, normaal gesproken,
Alcmaria ons iets sterker voorkomt.
In ieder geval zal het spannen aan
den Westerweg. In 't fraaie Heem-
steedsche Sportpark komt HBC. bij
RCH 90 minuten voetballen en aan
gezien de thuiscl- b ook goed voet
bal speelt, zal deze derby zeker ook
hoogst belangrijk zijn, waarbij de
thuisclub als favoriet start, doch
onder dezelfde reserve, als de „Alk-
maarsche". De Kennemers heeft een
kans rtegen WFC en ZFC tegen
Santpoort in Santpoort.
De stand is hier:
3e klasse A.
Succes gaat weer eens iets goed
maken, waarvan VVZ als slacht
offer 'alt en Jus geen revanche
kans krijgt van de 30 nederlaag.
DTS krijgt Zaandijk, ook hier
was de eerste wedstrijd 30
echter voor Zaandgk en ook ditmaal
vreezen wij dat de Deetjes de pun
ten moeten laten. ZVV ontvangt
QSC en voorloopig blijven de Zaan
dammers aan, m.a.w. een overwin
ning dus -op de Wormerveerders.
Hollandia zal met GVO géén moeite
hebben en dus theoretisch de beste
kans blijven behouden.KW kan Al-
ways Forward hebben, wat, gezien
onderstaand standje, de Kromme-
niërs wel verplicht zijn.
ZW
9
6
2
1
14
18— 8
Hollandia
8
6
1
1
13
19— 7
QSC
8
5
1
2
11
18—12
Zaandflk
9
4
3
2
11
17—11
KW
8
3
2
3
8
16—19
Succes
8
3
1
4
7
23—16
GVO
8
2
2
4
6
12—19
Alw. Forw.
9
2
1
6
5
17—31
VVZ
7
1
2
4
4
7—14
DTS
8
1
2
5
4
15—20
3e klasse B.
Zeven clubs vechten hier om de
eerste plaats en de Spanning is dus
geweldig groot. De belangrijkste
wedstrijd is Helderde Zandvoort
meeuwen, onder leiding van den
oud-Ajaxied Jurriaans. De bezoe
kers hebben zich keurig hersteld
van het slechte begin (5 verliespun-
ten uit drie wedstrijden) en staan
nu. zelfs 1 punt bij Helder voor.
Doch de witjakken hadden zelf ook
vier verliespunten uit drie Wedstrij
den en klimmen eveneens geleidelijk
op, zoodat dus Zondag op het Hel-
der-terrein een spanning verwacht
kan worden van de bovenste, plank.
Helder start met vertrouwen (dus
niet zooals tegen Schoten, Krab)
onderschat de tegenpartij niet, doch
ook je eigen krachten niet, want o.i.
mag en behoeft deze thuiswedstrijd
niet verloren te worden. Schoten
ontvangt Beverwijk en zal" wel
zegevieren. Kinheipi geeft Riperda
geen kans en IÏFC vanzelf DEM
niet. TIJBB zal wel met Bloemen-
daal afrekenen. De stand is nu:
HFC
9 6
0
3
12
23—14
Z.meeuw.
9 5
2
2
12.
26—16
Helder
9 5
1
3
11
24—17
Schoten
9 5
1
3
11
23—19
Beverwijk
9 5
1
3
11
16—19
TIJBB
8 4
2
2
10
25—13
Kinheim
9 4
2
3
10
19—14
BI.daal
9 2
0
7
4
19—27
Ripperda
8 1
1
6
3
10—32
DEM
7 *1
0
6
2
10—24
4e klasse A.
In den Polder vindt de belang
rijkste wedstrijd plaats, n.1. BKC
Watervogels. Voor beiden beteekent
dit treffen de vervulling van een
dure plicht. Wie n.1. verliest raakt
ineens een stuk achterop. De uitslag
is o.i. niet te voorspellen. In Den
Helder won destijds W.met 21.
Schagen vervult hier de rol van
toeziend belanghebbende. Ze ont
vangt zelf Alkmaar, waartegen ze
ditmaal geen misstap zal begaan.
Oudesluis is evenmin uit den strijd
en zal er goed aan doen aan den
Kerkedrjk haar beste beentje voor
te zetten, opdat de strijd tegen
Bergen haar niet andermaal een
punt kost.
Om de onderste plaats gaat ten
slotte AtlasWieringerwaard. Thuis
won W. met 50. We veronderstel
len dat Schenk c.s. het nu met be
langrijk minder zullen moeten stel
len. We vrèezen zelfs, dat A. de
punten thuis houdt, waardoor Wie
ringerwaard eenmaal kampioen
van 4 A tevené de laatste plaats
zou bezetten. Hopen we op een
sportief treffen!
4e klasse B.
Het programma van deze afdee-
ling is nog niet bekend. Wanneer
mogelijk, zullen we het morgen (Za
terdag) publiceeren.
De standen zijn:
BKC
8
5
2
1
12
27—25
Waterv.
8
4
3
1
11
20—10
Schagen
7
4
2
1
10
26—17
Oudesluis
7
3
3
1
9
19—11
Bergen
7
1
4
2
6
12—21
Alkmaar
8
1
3
4
5
19—23
W.Waard
7
2
0
5
4v
12—21
Atlas
7
1
1
5
3
9—24
Ar dijk
6
3
2
1
8
16—12
M.F.C.
6
'3
1
2
7
14—11
V.V.W.
4
2
2
0
6
9—12
N. Niedorp
5
3
0
2
6
12—12
Sijbekarspel
6
2
1
3
5
18—17
Sporters
6
1
3
4
8—13
St George
6
0
2
4
2
6—17
Res. 2e klasse A.
Helder 2 gaat naar Velsen en
moet het kunststukje van den wed
strijd in Den Helder herhalen. Af
gesproken, witjakken? HRC 2 telt
waarschijnlijk niet meer mee, want
wederom is er geen wedstrijd vast
gesteld. Overigens spelen nog:
EDO 2—StormvogeIs2, HFC 2
Ajax 3; OSV 2—Blauw Wit 3.
De stand is:
RCH
8
7
1
0
15
28—10
Stormv. 2
10
8
0
2
16
24—9
ZFC
7
5
1
1
11
20—14
Ajax 3
8
6
0
2
12
33—13
HBC
8
4
2
2
10
21—12
Kennem. 2
8
5
2
1
12
21—15
WFC
7
4
1
*2
9
16—15
BI. Wit 3
8
4
1
3
9
18—18
De Kennem.
8
3
1
4
7
20—14
E.D.O. 2
8
3
1
4
7
17—16
HRC
8
3
1
4
7
9—14
W.F.C. 2
8
3
1
4
7
12—12
KFC
9
3
1
5
7
15—13
F.F.C. 2
x8
2
3
3
7
15—19
Santpoort
7
2
1
4
.5
14—21
Helder 2
9
3
1
5
7
15—26
Alcm. Victri 7
2
1
4
5
10—20
VSV 2
8
2
1
5
5
11—17
Alkm. Boys
8
2
1
5
5
10—22
H.R.C. 2
7
2
0
5
4
13—27
West Frisia
9
2
1
6
5
23—31
O.S.V. 2
8
2
0
6
4
15—22
DISTRICT L
Stormvogels—Feijenoord
DOS—ADO
VUC—DFC
Ajax—DWS
Xerxes—EDO
DISTRICT U:
Blauw Wit't Gooi
Haarlem—VSV
SpartaHennes DVS
EmmaRFC
DHC—HBS
DISTRICT DL
NECW agen ingen
Heracles—AGOVV
Ensched. BoysHengelo
TubantiaEnsohede
PECQuick
DISTRICT IV.
NAC—Eindhoven
MVVRoermond
Willem IILopga
SpekholzerheideNOAD
Picus—PSV
HelmondBW
DISTRICT V.
HSC—Velocitas
HeerenveenSneek.
LSCLeeuwarden
AFDEELING NOORD-HOLLAND.
1 D. Schoorl—Winkel; Alcmaria 4
—Petten, 10.30; Koedijk—Vrone, 2u.
2 D. Alk. Boys 3—Bergen 2,
10.30; Alkmaar 2—Alk. Boys 4, 2
uur; Bergen 2VIOS 2.
2 G. DirkshornSucces 2} Geel
ZwartKoegras; SRCZAP; Win
kel 2Schagen 2.
2 H. VCL—MOC.
3 E. DTS 3—Alcmaria 5, 10.30;
Vrone 2Schoorl 2, 2 u.; Gr. Scher
mer—Koedijk 2 uur; Egmondia 2
Alk. Boys 5.
3 G. St. George 2—VCL 2; St.
Vietor 2N. Niedorp 2.
3 H. Petten 2Winkel 3, 2 uur;
CallantsoogW.Waard 2, 2 uur;
BarsingerhornOudesluis 2, 2 uur.
4 F. Schoorl 3Zeevogels 3, 12
uur; Petten 3Alk. Boys 6, 12 uur;
Alcmaria 6Bergen 3, 12.15.
4 H. Con Zelo 2—DTS.4; N. Nie
dorp 3Con Zelo 3, 12.15.
4 M. St. M. Tlotbrug—Geel Zwart
2; Barsingerhorn 2Dirkshorn 2,
12 uur; ZAP 2BKC 3; Schagen 3
Callantsoog 2^10.30.
Heldersche afdeeling. Helder 4
Watervogels 3, 10.30; HRC 4Hel
der 3, 10.30.
Adsp. J. Alcmaria bAlk. Boys
b, 12.15; Bergen aSchoorl a, 12
uur; Alcmaria aSCV a, 11 uur.
Adsp. K. D; ;S b—Vrone a, 12.15;
Koedijk a—Petten a, 12.30; Bergen
b—Alcmaria e, i0.30; Alcmaria c—
DTS c, 1.30.'
Adsp. N. Winkel bSijbekarspel
aj 1 uur; N, Niedorp bN. Niedorp
a, 11 uur. y
Adsp. O: Callantsoog aWierln-
gerw. a, 12.30; Succes aBKC a,
10.30; Oudesluis aSt. M.Vlotbrug
a, 10.30 u.
De taak van het Dep. van
Volksvoorlichting
„Kunst is geen regeerings-
zaakt' vervangen door; „De
staat voert cultuurpolitiek".
's-GRAVENHAGE, 27 Nov. Voor
den tienden Mei 1940 bestond in ons
land een scheiding tusschen staa/t
en cultuur. De staat was op geeste
lijk gebied neutraal. De overheid
bemoeide zich niet met de richting,
waarin het cultuurleven zich ont
wikkelde. Voor den in wezen libe-
ralistischen staat was de cultuur
niet een zaak van de gemeenschap,
doch van het individu. Typeerend
was hier de bekende uitspraak van
Thorbecke: Kunst is niet een regee-
ringszaak.
Dit wil niet zeggen, dat de staat
zich niet met de cultuur bemoeid
heeft. Het valt niet te ontkennen,
dat overheidsinstanties soms cultu-
reele uitingen hebben'bevorderd De
overheid heeft inderdaad allerlei
cultuuruitingen gesteund, zooals or
kesten, tooneelgezelschappen e.d.
Het was echter niet zoo, dat de
overheid de richting van het cul-
tureele leven wilde leiden. Met het
wezen van de .cultuur bemoeide de
9taat zich niqt.
Nog op een andere wijze heeft de
liberale staat z\ph met het cultuur
leven bemoeid. Bij sommige cultu
reels uitingen bestond een vrij ster
ke preventieve controlè, b.v. de ra
dio en de film. De burgemeesters
hadden het politietoezicht over de
schouwburgen en konden maatre
gelen nemen in het belang van de
openbare orde. Ook deze controle
bevoegdheid van de ovejjfreid raak
te natuurlijk niet het wezen van de
kunst.
De typisch liberalistische ge-
dachte, dat het cultuurleven
een zaak was van het individu,
waarmee de staat zich niet had
in te laten, was zoo diep door
gedrongen,dat elke richting en
leiding geven van, den staat ten
aanzien van de cultuur werd
beschouwd als barbarisme.
Revolutie!
Wij beleven thans een revolutie.
Een revolutie, die niet alomvattend
is, is geen werkelijke revolutie. Het
is daarom vanzelfsprekend, dat ook
deze revolutie het gebied van de
cultuur omvat. Hier moest ook de
overtuiging, dat de volksgemeen
schap boven een enkeling staat, tot
geheel nieuwe opvattingen leiden.
Daarom moet de oprichting van
„volksvoorlichting en kunsten", een
jaar geleden, worden beschouwd
als een belangrijke mijlpaal. Te
rugblikkend op hét eerste jaar van
de werkzaamheden van dit depar
tement kan men natuurlijk nog niet
uiteindelijke resultaten zien. Er
moest een geheel nieuw apparaat,
worden opgebouwd.' De richting,
waarin dit jonge departement ar
beidt, is echter reeds zeer duidelijk
naar voren, gekomen.
VERSNIPPERING VAN KRACH
TEN ZAL WORDEN TEGEN
GEGAAN.
(Vervolg en slot)
Niet alleen natuurlijke personen,
doch ook rechtspersonen en zelfs
niet rechtspersoonlijkheid bezit
tende vereenigihgen moeten lid van
de Cultuurkamer zijn, indien zij
zich bezighouden met de productie
of distributie van cultuurgoed. Too-
neelvereenigingen, zangkoren, fan
fare-orkesten en schildersvereeni-
gingen zullen dus alle lid van de
Cultuurkamer moeten zijn. Het
spreekt vanzelf, dat ook de leden
van deze vereenigingen individueel
lid zullen moeten zijn indien zij
zich individueel bezig houdeji met
de productie of distributie van cul
tuurgoed. De vakkundige, economi
sche en sociale belangen van de be-
roepsgenooten worden uitsluitend
behartigd door de Cultuurkamer en
haar onderdeelen.
Bestaande vakvereenigingen kun
nen dus niet lid van de Cultuurka
mer worden, doch kunnen hoog
stens als deel van de Cultuurkamer
in de Cultuurkamer worden opge
lost. Zoowel ondernemers als de per
sonen, die in dienstbetrekking zich
bezig houden met de productie of
distributie van cultuurgoed, zullen
lid van de Cultuurkamer moeten
zijn.
De buitengewone belangrijke be
voegdheden, welke de commissaris
voor de niet-commercieele vereeni
gingen en stichtingen ingevolge de
verordening no. 41/1941 heeft, wor
den, zoodra de herordening van het
vereenigings- en stichtingswezen is
voltooid, door den president van de
Nederlandsche Cultuurkamer uitge
oefend.
De Nederlandsche Cultuurka
mer moet de bevoegdheid heb
ben voortdurend orde te schep
pen in het vooral in Nederland
zoo uiteerst belangrijke vereni
gingsleven. Een centraal contro
leerend en ordenend orgaan kan
een nuttelooze versnippering
van krachten tegengaan en al
dus het cultureele leven zeer
bevorderen.
Bestaar en organisatie.
Het hoofd van de Nederland
sche Cultuurkamer is de president.
Hij benoemt een plaatsvervangend
president. Voor de dagelijksche lei
ding van de Cultuurkamer treedt
een dagelijksch bestuurder op, die
uit den aard der zaak een bureau
tot zijn beschikking heeft. Aan het
hoofd van elk gilde komt de gilde-
Jöider te staan. Onder de gilde-lei
der staan de verschillende vak-
groepleiders. De verordening re
gelt echter de verdeel ing van gil
den en vakgroepen niet. Naast de
zen verticalen opbouw staat nog een
horizontale opbouw. Artikel 15
schept de mogelijkheid provinciale
bureaux in te stellen, teneinde de
bijzondere gewestelijke belangen te
behartigen. Dit is ook een typisch
uitvloeisel van den organiechen
bouw van de Cultuurkamer, waar
bij men rekening wil houden met
de in Nederland dikwijls zoo be
langrijke gewestelijke eigenaardig
heden.
Verordenende bevoegdheid.
De Cultuurkamer regelt de vak
kundige, economische en sociale
aangelegenheden der cultuurberoe-
pen en is bevoegd terzake veror
deningen uit te vaardigen. Deze ver
ordeningen kunnen vernietigd wor
den door het departement van
Volksvoorlichting en Kunsten, in
dien en voorzoover zij strijdig zijn
met wettelijke bepalingen of met
het algemeen belang. Bij verorde
ning kan in het bijzonder geregeld
worden het beslechten van geschil
len. Hierbij is aan twee mogelijkhe
den 'gedacht. De eerste mogelijkheid
is deze, dat de Cultuurkamer een
beraiddelingsprocedure voorschrijft,
waaraan men zich moet onderwer
pen alvorens men zich 'tot den rech
ter wendt. De mogelijkheid bestaat
echter ook. dat men voor bepaalde
geschillen bindend arbitrage voor
schrijft. Bij verordeningen kan ook
een tuchtrechtspraak worden ge re
geld. Tuchtrechtelijke straffert tot
een bedrag van ten hoogste f 1000.—
zijn hier geoorloofd. Naas. en buiten
de eigenlijke tuchtrechtsDraak blijft j
altijd de bevoegdheid van den pre
sident bestaan aan leden het lid
maatschap te ontnemen, indien zij
De cultuurscheppers hebben niet
meer een ongebonden vrijheid, doch
zijn veTantwoordelijk tegenover de
volksgemeenschap. Iedere culturee
le arbeid is een openbare taak, in
dienst van de volksgemeenschap
verricht.
De pers vroeger en thans.
De taak van het departement
kwam zeer duidelijk tot uiting in
het journalistenbesluit, waardoor
de hoog geroemde vrijheid van de
pers een einde nam. Het is reeds
zoo dikwijls betoogd, dat deze vrij
heid van pers nimmer bestaan
heeft. In wezen was de pers volko
men gebonden aan de geldmacht
van de adverteerders, aan de poli
tieke partijmachten en aan de pu
blieke opinie. Zoo kon het voorko
men, dat voor 1940 de aan deze fac
toren gebonden pers slechts vrij
was in het ophitsen tegen bepaal
de bevolkingsgroepen en tegen de
nieuwe idee, die in Midden-Europa
groeide.
In het .journalistenbesluit komt
duidelijk tot uiting, dat de journa
list eenerzijds ten aanzien van de
wijze, waarop hij zijn taak vervult,
een groote onafhankelijkheid ge
niet tegenover de commercieele lei
ding van het blad. Anderzijds, dat
hij gebonden wordt aan de volksge
meenschap. De journalist heeft een i
openbare taak gekregen, welke van
staatswege wordt geregeld. Dit
brengt geenszins mede, dat de staat
den inhoud van de pers bepaalt. Er
bestaat geen preventieve censuur.
De staat, als vertegenwoordiger van
de volksgemeenschap, geeft wel
voortdurend, in het bijzonder in
persconferenties, voorlichting aan
de journalisten ten aanzien van de
belangen der volksgemeenschap'.
Wanneer men de pers van heden
vergelijkt biet die van een half
jaar geleden, dan blijkt, dat reeds
veel tot stand gebracht is.
De radio en de film.
Op het gebied van de radio zijn
de omroepvereendgingen overge
gaan in een enkelen rijksradio-om-
roep. De bijzondere positie van den
omroep, waarbij het gesproken
woord doordringt tot in alle huis
kamers, brengt mede, dat deze om
roep eén direct orgaan van de
volksgemeenschap moet zijn, indien
hij zijn taak goed vervullen wil.
Vroeger was de radiocontrole in we
zen negatief.
De staat heeft er thans voor te
zorgen, dat de omroep het volk
voorlicht omtrent de richting, waar
in de volksgemeenschap verder
marcheert
Ook op het gebied van de film
gaat men uit van het nieuwe grond
beginsel, dat de staat op cultureel
gebied leiding geeft. Vroeger was
de filmkeuring uitsluitend beperkt
tot het nagaan, of een film in strijd
was met de openbare orde of de
goede zeden. Thans bestaat de mo
gelijkheid een film te toetsen aan
de eischen van het staatsbestuur
en de volksopvoeding van den nieu
wen tijd.
De cultuur-politiek, welke de
staat voert, uit zich ten aanzien
van de kunsten in de eerste plaats
in het organiseeren en 9timuleeren
van allerlei kunstuitingen. Wij noe
men hier: opdrachten aan en prij
zen voor letterkundigen; het aan-
koopen van kunstwerken, het orga
niseeren van kunsttentoonstellin
gen, het stimuleren van de uitvoe
ring van het werk van Nederland
sche componisten en Nederlandsche
tooneelschrijvers. Daarnaast is men
bezig een nieuw cultuurrecht te
scheppen, doordat de gebondenheid
VISITEKAARTJES
Op wankele basis)
Reeds eenige malen is door de le
veranciers van visitekaartjes be
kend gemaakt, dat na een bepaal
den datum deze kaartjes niet meer
gelevérd zouden mogen worden. Na
dien datum bleken dan niettemin
echter visitekaartjes geleverd te mo
gen worden, zoodat het publiek dan
meende door den leverancier ver
keerd te zijn ingelicht. Dit is naar
het rijksbureau voor de grafische
industrie ons mededeelt niet het
geval. Visitekaartjes behooren tot
de artikelen, die op grond van de
fabricagevoorschriften niet mogen
worden gemaakt, doch van dit ver
bod is reeds eenige malen dispensa
tie verleend, echter telkens voor een.
'bepaalden t«wnijn. Het was een le
verancier dus niet. bekend, dat na
afloop van dien termijn door een
nieuwe dispensatie alsnog gelegen
heid tot vervaardiging "zou worden
gegeven. Men houde er dus 'reke
ning mede, dat om technische rede
nen telkens dispensatie van het
vervaardigingsverbod voor een be
paalden termijn wordt gegeven en
dat de leverancier van te voren niet
kan beoordeel en of die termijn later
verlengd wordt.
HET JODENVRAAGSTUK.
Gedurende de maand December
zal prof. Mr. Dr. R. van Genechtefl
een aanvang maken met een reek»
lezingen voor de microfoon van den
zender Hilvereum n, waarin door
hem het Jodenvraagstuk zal worden
behandeld.
De uitzending zal geschieden qp
achtereenvolgende Dinsdagavond®^,
tussohen 18.15 en -18.30.
van bepaalde cultureele uitingen
aan het staatstoezicht nader wordt
geregeld. Het betreft hier in het bij«-
zonder de controle op het speelplan
van theatergezelschappen, het toe*
zicht op de groote symphonie-orkesr.
ten, de algeheele coördineering van
het tentoonstellingswezen.
Het departement van volksvoor*
lichting en kunsten heeft den op
bouw voorbereid van de Nederland
sche cultuurkamer, welke de eenige
en algeheele organisatie is van alle
cultuurwerkers.
Het voorop stellen van de be
langen van de volksgemeen
schap ten aanzien van het gees
telijk leven brengt mede. dat de
staat zorg draagt voor de alge-
meene voorlichting van het
volk, ook door andere middelen
dan pers, radio en film. Hiertoe
is in het departement van
volksvoorlichting en kunsten de
afdeeling actieve propaganda
ingesteld.
Het terrein van de propaganda
omvat alle onderdeelen van het
staatsbestuur zonder onderscheid.
Immers, bij alle maatregelen ia
het van wezenlijk belang, dat het
volk op de juiste wijze wordt voor
gelicht.
De geestelijke vorming van het
volk is de grootste taak van het
thans één jaar bestaande departe
ment, welke taak gewichtiger i s
dan elke andere, omdat deze gees
telijke vorming het fundament
vormt van den opbouw van den
nieuwen gtaat
Jhr. Mr. S'. M. S. de Ranitz.
ongeschikt en onbetrouwbaar blij
ken.
Beschikkingsbevoegdheid.
Naast de bevoegdheid om alge-
meene rechtsvoorschriften vast .te
stellen voor de beroepsgenooten,
kan de president ook incidenteel in
afzonderlijke gevallen ingrijpen. De
verordening noemt als voorbeeld het
vaststellen van voorwaarden voor
het openen en sluiten,, alsmede het
uitoefenen van bedrijven en onder
nemingen. Dat wil 'dus zeggen, dat
de president bijv. voorschriften kan
geven ten aanzien van de bedrijfs
uitoefening van bepaalde theaterge
zelschappen. De president kan bijv.
richtlijnen geven ten aanzien van
den inhoud van een collectiève ar-
beidsoveieenkomst, behoudens de
verordening no. 217/1940 betreffende
de totstandkoming van regelingen
inzake loonen, salarissen en andere,
arbeidsvoorwaarden en de daarbij
genoemde bevoegdheden van den
secretaris-generaal van het depar
tement van sociale zaken.
De kosten van de Nederlandsche
Cultuurkamer worden in de eerste
plaats bestreden door eigen inkom
sten. Een contributie-reglement zal
worden opgesteld. Indien de inkom
sten niet voldoende zijn; zal het rijk
de kosten van de Cultuurkamer dra
gen.
Opbouw van de Cultuurkamer.
Het spreekt vanzelf, dat het ge
weldige apparaat, hetwelk alle cul-
tuurberoepen zal omvatten, niet da
delijk geheel gereed zal zijn. Bij
sommige beroepen is zeer veel voor
bereidend werk gedaan en kon dit
ook gedaan worden, omdat er or
ganisaties bestonden wier pad ge-
effend was. Dit was bijv. het geval
bij het pers- ,en bij bet filmwezen.
Bij de kunstenaars is de weg moei
lijker. Bij sommige gilden, zooals
bijv. bij het gilde van de beeldende
kunsten, bestond vrijwel'geen enke
le landelijke organisatie, die de eco
nomische en sociale aangelegenhe
den van deze beroepen regelde. De
kunstenaars stonden al te zeer op
zichzelf en waren aan hun lot over
gelaten, Het is niet te verwonderen
dat deze groep nog niet kan besef
fen wat voor hen kan gedaan wor
den door een doeltreffende, alomvat
tende organisatie. En juist op hun
gebied valt ontzaglijk nuttig werk
te verrichten. Deze organisatie zal
kunnen bereiken, dat ook zij zeker
zullen kunnen zijn van ëen redelijke
bestaansmogelijkheid en dat sociale
voorzieningen getroffen zullen wor
den, evenals dit geschiedde voor de
werkers in economische bedrijven.
De- tijd zal leeren, dat deze kunste
naars, mede doordat zij bevrijd zul
len zijn van financieele zorgen, be
ter hun roeping als kunstenaar zul
len kunnen vervullen.
Het zijn echter niet alleen de so
ciale en economische maatregelen
welke hier van belang zijn. Bij de
vakkundige maatregelen kunnen
evenzeer de belangen der cultuur-
beroepen zeer gediend zijn.
Om een enkel voorbeeld te
noemen, indien kladschilders
hun werkzaamheden niet meer
kunnen uitoefenen, zal het af
zetgebied voor den waren kun
stenaar ruimer worden. Indien
niet een ieder meer muziekles
sen kan geven zullen zij, die
hiertoe de noodige bekwaam
heid bezitten, een betere be
staansmogelijkheid genieten.
De verordening schept de moge
lijkheid om vóór de oprichting der
gilden den gildeleaders een voorloo-
pige opdracht te geven en voorloo-
pige organisaties in te stellen. Hier
door verkrijgt de opbouw der gil
den zijn Wettelijke sanctie; aldus
kan veel nuttig werk worden ver
richt, voordat de organisatie vain
een gilde geheel gereed is.
Moge de Nederlandsche Cultuur
kamer door de juiste behartiging
van haar toevertrouwde beroeps
aangelegenheden belangrijke bij
dragen brengen tot bevordering van
de Nederlandsche cultuur!