STAAT EN CULTUUR Helder - De Zandvoortmeeuwen Programma eerste klassers De Nederlandsche Cultuurkamer De match van den dag D.T.S.-Zaandijk en Succes-V. V.Z H.R.C. naar K.F.C. Na de onderbreking van Zondag j.1. gaat de competitie weer onge stoord verder en het programma bidt belangrijke wedstrijden, die, wat het verloop betreft, van groot gewicht kannen zijn. District I. Een vrij kalm programma ligt hier voor ons, tenminste zoo lijkt het oogenschijnlijk, want juist deze wedstrijden kunnen wel eens een ver rassing in zich houden. ADO moet naar Utrecht tegen DOS en al zal Dumortier ook nog zoo goed in vorm zijn, een Haagsche overwinning zal h\j wel niet kunnen verhinderen. In Amsterdam hebben we AjaxDWS, waarbij de thuisclub zal trachten de opmarsch van Caldenhove c.s. te stui ten, hoewel wij het evenals de eerste maal maar op een draw houden. Fejjenoord krijgt weer een moeilijken wedtrijd, want naar LJmiuden tegeh Stormvogels valt nimmer mee. Werd het verleden jaar 60 voor de thuis club, ditmaal zal het wat minder aan moeten en zelfs is een normaal ver loop, dus een Feijenoord-overwinning, ook niet uitgesloten. Xerxes ontvangt EDO, wat ook, evenals den eersten wedstrijd, -wel eens een gelijk spel kon worden. DFC gaat twee punten uit Den Haag halen tegen VUC. District II. In deze wonder-afdeeling is elke wedstrijd van belr.ng, want nummer zes kan gerust Maandag aan den kop staan bij wijze van spreken. Acht clubs hebben n.1. nog een kans, ter- wgl twee, Haarlem en 't Gooi weer voor de onderste plaats strijden. BI. Wit ontvangt 't Gooi en daar de Am sterdammers zich vrij goed hersteld hebben, achten wij de Hilversummers kansloos. Haarlem heeft n>is3chien een kans tegen VSV, zoodat dan één candidaat zou afvallen. Sparta en Hermes spelen op Spangen in Rotter dam, waarbij de Rotterdammers de beste kans hebben; of de Schiedam mers moetent zich eindelijk eens her stellen, ir. welk geval wij ze sterker achten dan de thuisclub. Emma kan eindelijk weer eens zegevieren, nu RFC komt, hoewei de Rotterdammers b- Tt zullen zijn op revanche. Nog meer belust op revanche zal DHC zijn ten aanzien van het bezoekende HBS, want reken er op, dat de Delftenaren de 83 nog niet ver geten zijn. Revanche is o.i. mogelijk, hoewe' Boas, v. d. Vegt, Walhain enz. z*ch taai zullen verdedigen. De standen der beide Westelijke afdeelingen luider als volgt.: DISTRICT I. A.D.O. 9 7 0 2 14 29—13 D.F.C. 9 4 3 2 11 24—14 Feijenoord 9 4 2 4 3 10 21—17 Ajax 9 3 2 10 15—14 V.U.C. 9 4 2 3 10 2529 D.W.S. 9 3 3 3 9 12—16 Stormvogels 9 3 2 4 8 16—19 Xerxes 9 2 3 4 7 18^—22 E.D.O. 9 1 5 3 T 13—20 D.O.S. 9 1 2 6 2029 DISTRICT n. H.B.S. 9 4 3 2 11 2919 Sparta 9 3 5 1 11 25—23 D.H.C. -9 5 1 3 11 21—23 R.F.C. 9 4 2 S 10 24—19 Emma 9 3 3 3 0 20—17 Ï51auw-Wit 9 4 1 4 9 23—22 Herm.-DVS 8 3 2 3 8 19—22 V.S.V. 9 3 2 4 8 22—29 't Gooi 9 2 2 5 6 21—22 Haarlem 8 2 1 5 5 16—24 Ze klasse A, Twee derby's en drie spannende wedstrijden maken een totaal knal programma in deze afd. HRC gaat naar KFC en op papier zit er een kans in voor Racing. En o.i. niet alleeen op papier, want schakelen we d s twee bevliegingen van KFC uit, dus de 70 en 62 overwin ningen* tegen resp. WFC en West- Frisia, dan hebben de Koogers uit 7 wedstrijden twee doelpunten gefa briceerd, waarbij de 9 doelpunten van HRC dus gunstig afsteken, al is het op zich .zelf voor HR1 een poo- ver resultaat. Weet HRC dus een bevlieging van KFC tegen te gaan, dan gaan de punten mee terug, waar we het dus maar op houden. In Alkmaar hebben we de eerste derby en eerlijk gezegd kunnen of durven we hier weinig te voorspel len, want de derby:factoren zijn zoo wispelturig, dat wij ->ns er niet aan wagen, hoewel, normaal gesproken, Alcmaria ons iets sterker voorkomt. In ieder geval zal het spannen aan den Westerweg. In 't fraaie Heem- steedsche Sportpark komt HBC. bij RCH 90 minuten voetballen en aan gezien de thuiscl- b ook goed voet bal speelt, zal deze derby zeker ook hoogst belangrijk zijn, waarbij de thuisclub als favoriet start, doch onder dezelfde reserve, als de „Alk- maarsche". De Kennemers heeft een kans rtegen WFC en ZFC tegen Santpoort in Santpoort. De stand is hier: 3e klasse A. Succes gaat weer eens iets goed maken, waarvan VVZ als slacht offer 'alt en Jus geen revanche kans krijgt van de 30 nederlaag. DTS krijgt Zaandijk, ook hier was de eerste wedstrijd 30 echter voor Zaandgk en ook ditmaal vreezen wij dat de Deetjes de pun ten moeten laten. ZVV ontvangt QSC en voorloopig blijven de Zaan dammers aan, m.a.w. een overwin ning dus -op de Wormerveerders. Hollandia zal met GVO géén moeite hebben en dus theoretisch de beste kans blijven behouden.KW kan Al- ways Forward hebben, wat, gezien onderstaand standje, de Kromme- niërs wel verplicht zijn. ZW 9 6 2 1 14 18— 8 Hollandia 8 6 1 1 13 19— 7 QSC 8 5 1 2 11 18—12 Zaandflk 9 4 3 2 11 17—11 KW 8 3 2 3 8 16—19 Succes 8 3 1 4 7 23—16 GVO 8 2 2 4 6 12—19 Alw. Forw. 9 2 1 6 5 17—31 VVZ 7 1 2 4 4 7—14 DTS 8 1 2 5 4 15—20 3e klasse B. Zeven clubs vechten hier om de eerste plaats en de Spanning is dus geweldig groot. De belangrijkste wedstrijd is Helderde Zandvoort meeuwen, onder leiding van den oud-Ajaxied Jurriaans. De bezoe kers hebben zich keurig hersteld van het slechte begin (5 verliespun- ten uit drie wedstrijden) en staan nu. zelfs 1 punt bij Helder voor. Doch de witjakken hadden zelf ook vier verliespunten uit drie Wedstrij den en klimmen eveneens geleidelijk op, zoodat dus Zondag op het Hel- der-terrein een spanning verwacht kan worden van de bovenste, plank. Helder start met vertrouwen (dus niet zooals tegen Schoten, Krab) onderschat de tegenpartij niet, doch ook je eigen krachten niet, want o.i. mag en behoeft deze thuiswedstrijd niet verloren te worden. Schoten ontvangt Beverwijk en zal" wel zegevieren. Kinheipi geeft Riperda geen kans en IÏFC vanzelf DEM niet. TIJBB zal wel met Bloemen- daal afrekenen. De stand is nu: HFC 9 6 0 3 12 23—14 Z.meeuw. 9 5 2 2 12. 26—16 Helder 9 5 1 3 11 24—17 Schoten 9 5 1 3 11 23—19 Beverwijk 9 5 1 3 11 16—19 TIJBB 8 4 2 2 10 25—13 Kinheim 9 4 2 3 10 19—14 BI.daal 9 2 0 7 4 19—27 Ripperda 8 1 1 6 3 10—32 DEM 7 *1 0 6 2 10—24 4e klasse A. In den Polder vindt de belang rijkste wedstrijd plaats, n.1. BKC Watervogels. Voor beiden beteekent dit treffen de vervulling van een dure plicht. Wie n.1. verliest raakt ineens een stuk achterop. De uitslag is o.i. niet te voorspellen. In Den Helder won destijds W.met 21. Schagen vervult hier de rol van toeziend belanghebbende. Ze ont vangt zelf Alkmaar, waartegen ze ditmaal geen misstap zal begaan. Oudesluis is evenmin uit den strijd en zal er goed aan doen aan den Kerkedrjk haar beste beentje voor te zetten, opdat de strijd tegen Bergen haar niet andermaal een punt kost. Om de onderste plaats gaat ten slotte AtlasWieringerwaard. Thuis won W. met 50. We veronderstel len dat Schenk c.s. het nu met be langrijk minder zullen moeten stel len. We vrèezen zelfs, dat A. de punten thuis houdt, waardoor Wie ringerwaard eenmaal kampioen van 4 A tevené de laatste plaats zou bezetten. Hopen we op een sportief treffen! 4e klasse B. Het programma van deze afdee- ling is nog niet bekend. Wanneer mogelijk, zullen we het morgen (Za terdag) publiceeren. De standen zijn: BKC 8 5 2 1 12 27—25 Waterv. 8 4 3 1 11 20—10 Schagen 7 4 2 1 10 26—17 Oudesluis 7 3 3 1 9 19—11 Bergen 7 1 4 2 6 12—21 Alkmaar 8 1 3 4 5 19—23 W.Waard 7 2 0 5 4v 12—21 Atlas 7 1 1 5 3 9—24 Ar dijk 6 3 2 1 8 16—12 M.F.C. 6 '3 1 2 7 14—11 V.V.W. 4 2 2 0 6 9—12 N. Niedorp 5 3 0 2 6 12—12 Sijbekarspel 6 2 1 3 5 18—17 Sporters 6 1 3 4 8—13 St George 6 0 2 4 2 6—17 Res. 2e klasse A. Helder 2 gaat naar Velsen en moet het kunststukje van den wed strijd in Den Helder herhalen. Af gesproken, witjakken? HRC 2 telt waarschijnlijk niet meer mee, want wederom is er geen wedstrijd vast gesteld. Overigens spelen nog: EDO 2—StormvogeIs2, HFC 2 Ajax 3; OSV 2—Blauw Wit 3. De stand is: RCH 8 7 1 0 15 28—10 Stormv. 2 10 8 0 2 16 24—9 ZFC 7 5 1 1 11 20—14 Ajax 3 8 6 0 2 12 33—13 HBC 8 4 2 2 10 21—12 Kennem. 2 8 5 2 1 12 21—15 WFC 7 4 1 *2 9 16—15 BI. Wit 3 8 4 1 3 9 18—18 De Kennem. 8 3 1 4 7 20—14 E.D.O. 2 8 3 1 4 7 17—16 HRC 8 3 1 4 7 9—14 W.F.C. 2 8 3 1 4 7 12—12 KFC 9 3 1 5 7 15—13 F.F.C. 2 x8 2 3 3 7 15—19 Santpoort 7 2 1 4 .5 14—21 Helder 2 9 3 1 5 7 15—26 Alcm. Victri 7 2 1 4 5 10—20 VSV 2 8 2 1 5 5 11—17 Alkm. Boys 8 2 1 5 5 10—22 H.R.C. 2 7 2 0 5 4 13—27 West Frisia 9 2 1 6 5 23—31 O.S.V. 2 8 2 0 6 4 15—22 DISTRICT L Stormvogels—Feijenoord DOS—ADO VUC—DFC Ajax—DWS Xerxes—EDO DISTRICT U: Blauw Wit't Gooi Haarlem—VSV SpartaHennes DVS EmmaRFC DHC—HBS DISTRICT DL NECW agen ingen Heracles—AGOVV Ensched. BoysHengelo TubantiaEnsohede PECQuick DISTRICT IV. NAC—Eindhoven MVVRoermond Willem IILopga SpekholzerheideNOAD Picus—PSV HelmondBW DISTRICT V. HSC—Velocitas HeerenveenSneek. LSCLeeuwarden AFDEELING NOORD-HOLLAND. 1 D. Schoorl—Winkel; Alcmaria 4 —Petten, 10.30; Koedijk—Vrone, 2u. 2 D. Alk. Boys 3—Bergen 2, 10.30; Alkmaar 2—Alk. Boys 4, 2 uur; Bergen 2VIOS 2. 2 G. DirkshornSucces 2} Geel ZwartKoegras; SRCZAP; Win kel 2Schagen 2. 2 H. VCL—MOC. 3 E. DTS 3—Alcmaria 5, 10.30; Vrone 2Schoorl 2, 2 u.; Gr. Scher mer—Koedijk 2 uur; Egmondia 2 Alk. Boys 5. 3 G. St. George 2—VCL 2; St. Vietor 2N. Niedorp 2. 3 H. Petten 2Winkel 3, 2 uur; CallantsoogW.Waard 2, 2 uur; BarsingerhornOudesluis 2, 2 uur. 4 F. Schoorl 3Zeevogels 3, 12 uur; Petten 3Alk. Boys 6, 12 uur; Alcmaria 6Bergen 3, 12.15. 4 H. Con Zelo 2—DTS.4; N. Nie dorp 3Con Zelo 3, 12.15. 4 M. St. M. Tlotbrug—Geel Zwart 2; Barsingerhorn 2Dirkshorn 2, 12 uur; ZAP 2BKC 3; Schagen 3 Callantsoog 2^10.30. Heldersche afdeeling. Helder 4 Watervogels 3, 10.30; HRC 4Hel der 3, 10.30. Adsp. J. Alcmaria bAlk. Boys b, 12.15; Bergen aSchoorl a, 12 uur; Alcmaria aSCV a, 11 uur. Adsp. K. D; ;S b—Vrone a, 12.15; Koedijk a—Petten a, 12.30; Bergen b—Alcmaria e, i0.30; Alcmaria c— DTS c, 1.30.' Adsp. N. Winkel bSijbekarspel aj 1 uur; N, Niedorp bN. Niedorp a, 11 uur. y Adsp. O: Callantsoog aWierln- gerw. a, 12.30; Succes aBKC a, 10.30; Oudesluis aSt. M.Vlotbrug a, 10.30 u. De taak van het Dep. van Volksvoorlichting „Kunst is geen regeerings- zaakt' vervangen door; „De staat voert cultuurpolitiek". 's-GRAVENHAGE, 27 Nov. Voor den tienden Mei 1940 bestond in ons land een scheiding tusschen staa/t en cultuur. De staat was op geeste lijk gebied neutraal. De overheid bemoeide zich niet met de richting, waarin het cultuurleven zich ont wikkelde. Voor den in wezen libe- ralistischen staat was de cultuur niet een zaak van de gemeenschap, doch van het individu. Typeerend was hier de bekende uitspraak van Thorbecke: Kunst is niet een regee- ringszaak. Dit wil niet zeggen, dat de staat zich niet met de cultuur bemoeid heeft. Het valt niet te ontkennen, dat overheidsinstanties soms cultu- reele uitingen hebben'bevorderd De overheid heeft inderdaad allerlei cultuuruitingen gesteund, zooals or kesten, tooneelgezelschappen e.d. Het was echter niet zoo, dat de overheid de richting van het cul- tureele leven wilde leiden. Met het wezen van de .cultuur bemoeide de 9taat zich niqt. Nog op een andere wijze heeft de liberale staat z\ph met het cultuur leven bemoeid. Bij sommige cultu reels uitingen bestond een vrij ster ke preventieve controlè, b.v. de ra dio en de film. De burgemeesters hadden het politietoezicht over de schouwburgen en konden maatre gelen nemen in het belang van de openbare orde. Ook deze controle bevoegdheid van de ovejjfreid raak te natuurlijk niet het wezen van de kunst. De typisch liberalistische ge- dachte, dat het cultuurleven een zaak was van het individu, waarmee de staat zich niet had in te laten, was zoo diep door gedrongen,dat elke richting en leiding geven van, den staat ten aanzien van de cultuur werd beschouwd als barbarisme. Revolutie! Wij beleven thans een revolutie. Een revolutie, die niet alomvattend is, is geen werkelijke revolutie. Het is daarom vanzelfsprekend, dat ook deze revolutie het gebied van de cultuur omvat. Hier moest ook de overtuiging, dat de volksgemeen schap boven een enkeling staat, tot geheel nieuwe opvattingen leiden. Daarom moet de oprichting van „volksvoorlichting en kunsten", een jaar geleden, worden beschouwd als een belangrijke mijlpaal. Te rugblikkend op hét eerste jaar van de werkzaamheden van dit depar tement kan men natuurlijk nog niet uiteindelijke resultaten zien. Er moest een geheel nieuw apparaat, worden opgebouwd.' De richting, waarin dit jonge departement ar beidt, is echter reeds zeer duidelijk naar voren, gekomen. VERSNIPPERING VAN KRACH TEN ZAL WORDEN TEGEN GEGAAN. (Vervolg en slot) Niet alleen natuurlijke personen, doch ook rechtspersonen en zelfs niet rechtspersoonlijkheid bezit tende vereenigihgen moeten lid van de Cultuurkamer zijn, indien zij zich bezighouden met de productie of distributie van cultuurgoed. Too- neelvereenigingen, zangkoren, fan fare-orkesten en schildersvereeni- gingen zullen dus alle lid van de Cultuurkamer moeten zijn. Het spreekt vanzelf, dat ook de leden van deze vereenigingen individueel lid zullen moeten zijn indien zij zich individueel bezig houdeji met de productie of distributie van cul tuurgoed. De vakkundige, economi sche en sociale belangen van de be- roepsgenooten worden uitsluitend behartigd door de Cultuurkamer en haar onderdeelen. Bestaande vakvereenigingen kun nen dus niet lid van de Cultuurka mer worden, doch kunnen hoog stens als deel van de Cultuurkamer in de Cultuurkamer worden opge lost. Zoowel ondernemers als de per sonen, die in dienstbetrekking zich bezig houden met de productie of distributie van cultuurgoed, zullen lid van de Cultuurkamer moeten zijn. De buitengewone belangrijke be voegdheden, welke de commissaris voor de niet-commercieele vereeni gingen en stichtingen ingevolge de verordening no. 41/1941 heeft, wor den, zoodra de herordening van het vereenigings- en stichtingswezen is voltooid, door den president van de Nederlandsche Cultuurkamer uitge oefend. De Nederlandsche Cultuurka mer moet de bevoegdheid heb ben voortdurend orde te schep pen in het vooral in Nederland zoo uiteerst belangrijke vereni gingsleven. Een centraal contro leerend en ordenend orgaan kan een nuttelooze versnippering van krachten tegengaan en al dus het cultureele leven zeer bevorderen. Bestaar en organisatie. Het hoofd van de Nederland sche Cultuurkamer is de president. Hij benoemt een plaatsvervangend president. Voor de dagelijksche lei ding van de Cultuurkamer treedt een dagelijksch bestuurder op, die uit den aard der zaak een bureau tot zijn beschikking heeft. Aan het hoofd van elk gilde komt de gilde- Jöider te staan. Onder de gilde-lei der staan de verschillende vak- groepleiders. De verordening re gelt echter de verdeel ing van gil den en vakgroepen niet. Naast de zen verticalen opbouw staat nog een horizontale opbouw. Artikel 15 schept de mogelijkheid provinciale bureaux in te stellen, teneinde de bijzondere gewestelijke belangen te behartigen. Dit is ook een typisch uitvloeisel van den organiechen bouw van de Cultuurkamer, waar bij men rekening wil houden met de in Nederland dikwijls zoo be langrijke gewestelijke eigenaardig heden. Verordenende bevoegdheid. De Cultuurkamer regelt de vak kundige, economische en sociale aangelegenheden der cultuurberoe- pen en is bevoegd terzake veror deningen uit te vaardigen. Deze ver ordeningen kunnen vernietigd wor den door het departement van Volksvoorlichting en Kunsten, in dien en voorzoover zij strijdig zijn met wettelijke bepalingen of met het algemeen belang. Bij verorde ning kan in het bijzonder geregeld worden het beslechten van geschil len. Hierbij is aan twee mogelijkhe den 'gedacht. De eerste mogelijkheid is deze, dat de Cultuurkamer een beraiddelingsprocedure voorschrijft, waaraan men zich moet onderwer pen alvorens men zich 'tot den rech ter wendt. De mogelijkheid bestaat echter ook. dat men voor bepaalde geschillen bindend arbitrage voor schrijft. Bij verordeningen kan ook een tuchtrechtspraak worden ge re geld. Tuchtrechtelijke straffert tot een bedrag van ten hoogste f 1000.— zijn hier geoorloofd. Naas. en buiten de eigenlijke tuchtrechtsDraak blijft j altijd de bevoegdheid van den pre sident bestaan aan leden het lid maatschap te ontnemen, indien zij De cultuurscheppers hebben niet meer een ongebonden vrijheid, doch zijn veTantwoordelijk tegenover de volksgemeenschap. Iedere culturee le arbeid is een openbare taak, in dienst van de volksgemeenschap verricht. De pers vroeger en thans. De taak van het departement kwam zeer duidelijk tot uiting in het journalistenbesluit, waardoor de hoog geroemde vrijheid van de pers een einde nam. Het is reeds zoo dikwijls betoogd, dat deze vrij heid van pers nimmer bestaan heeft. In wezen was de pers volko men gebonden aan de geldmacht van de adverteerders, aan de poli tieke partijmachten en aan de pu blieke opinie. Zoo kon het voorko men, dat voor 1940 de aan deze fac toren gebonden pers slechts vrij was in het ophitsen tegen bepaal de bevolkingsgroepen en tegen de nieuwe idee, die in Midden-Europa groeide. In het .journalistenbesluit komt duidelijk tot uiting, dat de journa list eenerzijds ten aanzien van de wijze, waarop hij zijn taak vervult, een groote onafhankelijkheid ge niet tegenover de commercieele lei ding van het blad. Anderzijds, dat hij gebonden wordt aan de volksge meenschap. De journalist heeft een i openbare taak gekregen, welke van staatswege wordt geregeld. Dit brengt geenszins mede, dat de staat den inhoud van de pers bepaalt. Er bestaat geen preventieve censuur. De staat, als vertegenwoordiger van de volksgemeenschap, geeft wel voortdurend, in het bijzonder in persconferenties, voorlichting aan de journalisten ten aanzien van de belangen der volksgemeenschap'. Wanneer men de pers van heden vergelijkt biet die van een half jaar geleden, dan blijkt, dat reeds veel tot stand gebracht is. De radio en de film. Op het gebied van de radio zijn de omroepvereendgingen overge gaan in een enkelen rijksradio-om- roep. De bijzondere positie van den omroep, waarbij het gesproken woord doordringt tot in alle huis kamers, brengt mede, dat deze om roep eén direct orgaan van de volksgemeenschap moet zijn, indien hij zijn taak goed vervullen wil. Vroeger was de radiocontrole in we zen negatief. De staat heeft er thans voor te zorgen, dat de omroep het volk voorlicht omtrent de richting, waar in de volksgemeenschap verder marcheert Ook op het gebied van de film gaat men uit van het nieuwe grond beginsel, dat de staat op cultureel gebied leiding geeft. Vroeger was de filmkeuring uitsluitend beperkt tot het nagaan, of een film in strijd was met de openbare orde of de goede zeden. Thans bestaat de mo gelijkheid een film te toetsen aan de eischen van het staatsbestuur en de volksopvoeding van den nieu wen tijd. De cultuur-politiek, welke de staat voert, uit zich ten aanzien van de kunsten in de eerste plaats in het organiseeren en 9timuleeren van allerlei kunstuitingen. Wij noe men hier: opdrachten aan en prij zen voor letterkundigen; het aan- koopen van kunstwerken, het orga niseeren van kunsttentoonstellin gen, het stimuleren van de uitvoe ring van het werk van Nederland sche componisten en Nederlandsche tooneelschrijvers. Daarnaast is men bezig een nieuw cultuurrecht te scheppen, doordat de gebondenheid VISITEKAARTJES Op wankele basis) Reeds eenige malen is door de le veranciers van visitekaartjes be kend gemaakt, dat na een bepaal den datum deze kaartjes niet meer gelevérd zouden mogen worden. Na dien datum bleken dan niettemin echter visitekaartjes geleverd te mo gen worden, zoodat het publiek dan meende door den leverancier ver keerd te zijn ingelicht. Dit is naar het rijksbureau voor de grafische industrie ons mededeelt niet het geval. Visitekaartjes behooren tot de artikelen, die op grond van de fabricagevoorschriften niet mogen worden gemaakt, doch van dit ver bod is reeds eenige malen dispensa tie verleend, echter telkens voor een. 'bepaalden t«wnijn. Het was een le verancier dus niet. bekend, dat na afloop van dien termijn door een nieuwe dispensatie alsnog gelegen heid tot vervaardiging "zou worden gegeven. Men houde er dus 'reke ning mede, dat om technische rede nen telkens dispensatie van het vervaardigingsverbod voor een be paalden termijn wordt gegeven en dat de leverancier van te voren niet kan beoordeel en of die termijn later verlengd wordt. HET JODENVRAAGSTUK. Gedurende de maand December zal prof. Mr. Dr. R. van Genechtefl een aanvang maken met een reek» lezingen voor de microfoon van den zender Hilvereum n, waarin door hem het Jodenvraagstuk zal worden behandeld. De uitzending zal geschieden qp achtereenvolgende Dinsdagavond®^, tussohen 18.15 en -18.30. van bepaalde cultureele uitingen aan het staatstoezicht nader wordt geregeld. Het betreft hier in het bij«- zonder de controle op het speelplan van theatergezelschappen, het toe* zicht op de groote symphonie-orkesr. ten, de algeheele coördineering van het tentoonstellingswezen. Het departement van volksvoor* lichting en kunsten heeft den op bouw voorbereid van de Nederland sche cultuurkamer, welke de eenige en algeheele organisatie is van alle cultuurwerkers. Het voorop stellen van de be langen van de volksgemeen schap ten aanzien van het gees telijk leven brengt mede. dat de staat zorg draagt voor de alge- meene voorlichting van het volk, ook door andere middelen dan pers, radio en film. Hiertoe is in het departement van volksvoorlichting en kunsten de afdeeling actieve propaganda ingesteld. Het terrein van de propaganda omvat alle onderdeelen van het staatsbestuur zonder onderscheid. Immers, bij alle maatregelen ia het van wezenlijk belang, dat het volk op de juiste wijze wordt voor gelicht. De geestelijke vorming van het volk is de grootste taak van het thans één jaar bestaande departe ment, welke taak gewichtiger i s dan elke andere, omdat deze gees telijke vorming het fundament vormt van den opbouw van den nieuwen gtaat Jhr. Mr. S'. M. S. de Ranitz. ongeschikt en onbetrouwbaar blij ken. Beschikkingsbevoegdheid. Naast de bevoegdheid om alge- meene rechtsvoorschriften vast .te stellen voor de beroepsgenooten, kan de president ook incidenteel in afzonderlijke gevallen ingrijpen. De verordening noemt als voorbeeld het vaststellen van voorwaarden voor het openen en sluiten,, alsmede het uitoefenen van bedrijven en onder nemingen. Dat wil 'dus zeggen, dat de president bijv. voorschriften kan geven ten aanzien van de bedrijfs uitoefening van bepaalde theaterge zelschappen. De president kan bijv. richtlijnen geven ten aanzien van den inhoud van een collectiève ar- beidsoveieenkomst, behoudens de verordening no. 217/1940 betreffende de totstandkoming van regelingen inzake loonen, salarissen en andere, arbeidsvoorwaarden en de daarbij genoemde bevoegdheden van den secretaris-generaal van het depar tement van sociale zaken. De kosten van de Nederlandsche Cultuurkamer worden in de eerste plaats bestreden door eigen inkom sten. Een contributie-reglement zal worden opgesteld. Indien de inkom sten niet voldoende zijn; zal het rijk de kosten van de Cultuurkamer dra gen. Opbouw van de Cultuurkamer. Het spreekt vanzelf, dat het ge weldige apparaat, hetwelk alle cul- tuurberoepen zal omvatten, niet da delijk geheel gereed zal zijn. Bij sommige beroepen is zeer veel voor bereidend werk gedaan en kon dit ook gedaan worden, omdat er or ganisaties bestonden wier pad ge- effend was. Dit was bijv. het geval bij het pers- ,en bij bet filmwezen. Bij de kunstenaars is de weg moei lijker. Bij sommige gilden, zooals bijv. bij het gilde van de beeldende kunsten, bestond vrijwel'geen enke le landelijke organisatie, die de eco nomische en sociale aangelegenhe den van deze beroepen regelde. De kunstenaars stonden al te zeer op zichzelf en waren aan hun lot over gelaten, Het is niet te verwonderen dat deze groep nog niet kan besef fen wat voor hen kan gedaan wor den door een doeltreffende, alomvat tende organisatie. En juist op hun gebied valt ontzaglijk nuttig werk te verrichten. Deze organisatie zal kunnen bereiken, dat ook zij zeker zullen kunnen zijn van ëen redelijke bestaansmogelijkheid en dat sociale voorzieningen getroffen zullen wor den, evenals dit geschiedde voor de werkers in economische bedrijven. De- tijd zal leeren, dat deze kunste naars, mede doordat zij bevrijd zul len zijn van financieele zorgen, be ter hun roeping als kunstenaar zul len kunnen vervullen. Het zijn echter niet alleen de so ciale en economische maatregelen welke hier van belang zijn. Bij de vakkundige maatregelen kunnen evenzeer de belangen der cultuur- beroepen zeer gediend zijn. Om een enkel voorbeeld te noemen, indien kladschilders hun werkzaamheden niet meer kunnen uitoefenen, zal het af zetgebied voor den waren kun stenaar ruimer worden. Indien niet een ieder meer muziekles sen kan geven zullen zij, die hiertoe de noodige bekwaam heid bezitten, een betere be staansmogelijkheid genieten. De verordening schept de moge lijkheid om vóór de oprichting der gilden den gildeleaders een voorloo- pige opdracht te geven en voorloo- pige organisaties in te stellen. Hier door verkrijgt de opbouw der gil den zijn Wettelijke sanctie; aldus kan veel nuttig werk worden ver richt, voordat de organisatie vain een gilde geheel gereed is. Moge de Nederlandsche Cultuur kamer door de juiste behartiging van haar toevertrouwde beroeps aangelegenheden belangrijke bij dragen brengen tot bevordering van de Nederlandsche cultuur!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Dagblad voor Hollands Noorderkwartier | 1941 | | pagina 8