HOLLANDS
DAGBLAD VOOR
r- Verduister
HELDERSCHE COURANT VAN 1873
SCHAGER COURANT VAN 1855
De Engelsche overval op Timor
Japansche vlag wappert
op Hongkong
DE AANSLAG OP KOLONEL
ROST VAN TONNINGEN
Nieuwe bonnen
De HABO aan de
ATO
Redactie en administratie
SCHAGEN Telef. 444 (2 lijnen)
Redactie en administratie
DEN HELDER Telef. 2345 (2 lijnen)
Uitgave:
N.V. Uitg. Mij. Hollands Noorderkwartier
86ste JAARGANG No. 11681
ZATERDAG 20 DECEMBER 1941
PORTUGEESCHE MINISTERRAAD BIJEEN.
LISSAEON, 19 Dec. (DNB.) Naar uit een officieele mededeeling
der kanselarij van den minister-president van Portugal blijkt, beeft de
ministerraad zich Woensdag bezig gehouden met .gebeurtenissen, wel
ke - zooals in de mededeeling wordt gezegd - zich In de kolonie Tim oer
hebben afgespeeld." De ministerraad is in afwachting, zoo wordt verder
in de mededeeling verklaard, van nadere bijzonderheden, ten einde
het land te kunnen inlichten over den toestand en over het standpunt
yan de regeering.
Deze officieele mededeeling is door de Portugeesche bladen zonder
redactioneel commentaar gepubliceerd.
GEFANTASEERDE BEZETTING VAN MACAO DOOR JAPAN.
LISSABON, 19 Dec. (DNB.) De beweerde bezetting van de Por
tugeesche bezitting Macao in het Verre Oosfen door de Japanners,
waarvan Woensdag uit Londen en ook uit New York melding gemaakt
werd, is gebleken volkomen gefantaseerd te zijn. Wat de Britten hier
mede voor hadden, is inmiddels opgehelderd door den overval op de
Portugeesche bezitting Timor, door Anstralische troepen.
Kennelijk was het de bedoeling, een voorwendsel te vinden voor
de inbezitneming van Portugeesche bezittingen. De Portugeezen heb
ben dit spel doorzien en zijn den Engelschen voor geweest door de
mededeeling, dat de Japansche aanval op Macao in de redactiebureau*
van een courant te Londen is nitgevonden en dat de goede betrekkin
gen jegens Japan geen aanleiding bieden dit land er van te verdenken,
Portugeesch rechtsgebied te willen rooven.
Het gerucht van den overval der Australiërs op Timor heeft zich
te Lissabon als een loopend vuurtje verspreid en een zeer diepen in
druk gemaakt
REACTIE IN PORTUGAL.
LISSABON, 19 Dec. (DNB). De
politiebewaking voor de gebouwen
vam het Britsöhe gezantschap, het
Britsohe consulaat-generaal en de
vertegenwoordiging der Nederland-
sohe emigrantenregeering is Don
derdagmiddag aanzienlijk versterkt
Portugeesche politie heeft deze
maatregelen getroffen in verband
met de groote opwinding onder de
bevolking van Lissabon over den
overval der Britten en oaider En-
gelsch bevel staande Ned. Indische
troepen op Portugeesch Timor. De
autoriteiten vreezen voor demon
straties voor genoemde diploma
tieke vertegenwoordigingen.
Xb ERELDSCHOUW
HET geweldige offensief van de
Japanners in den Oost-Aziati-
schen vrijheidsstrijd, heeft ook de
ze week onverminderd voortge
duurd, zonder dat daartegenover
zelfs maar het geringste succesje
van Engelschen of Amerikaanschen
ikant vermeld kan worden. Op de
Philippijnen en op Malakka rukken
de Japansche troepen onweer
staanbaar verder, de verovering van
Hongkong is nog slechts een kwes
tie van tijd en op de Aziatische
zeeën valt van Albion's of Uncle
Sam's machtige vloot weinig te be
speuren, sinds daaruit het grootste
percentage naar den bodem van
den Oceaan verdween. De Angel
saksische bluf van vóór dezen oor
log is reeds lang verstomd en heeft
in den zin van de aan de „over
zijde" bekende propagan da-metho
den plaats gemaakt voor het
zoeken naar ietwat aannemelijke
verontschuldigingen voor dit pijn
lijke machtsvertoon" der gealli
eerden.
Geen wonder dat volgens het nu
reeds meer dan twee jaar oude re
cept de aandacht der wereld van
dit hernieuwde falen der Britsche-
en Amerikaansche oorlogsmachine
rie wordt afgeleid met de „dave
rende" successen in Rusland. Bijna
eenige maanden geleden werden
even daverende successen uit N.
Afrika gemeld. En wat is er van
deze successen-op-voorschot terecht
gekomen? De „betaling" laat nog
steeds op zich wachten.
Ook op diplomatiek terrein heb
ben Engeland en Amerika niet de
resultaten verkregen, die zij ver
wacht hadden. Zeker, een flink aan
tal landen hebben Japan den oorlog
verklaard, maar in de eerste plaats
waren dit voor het meerendeel aa,n
de Angelsaksische mogendheden
onderhoorige en dus onmondige
staten en dominions, vervolgens
heeft de militaire kracht dezer lan
den geen doorslaggevende beteeke-
nis en tenslotte is het aantal niet
zoo groot als eerst werd rondgeba
zuind.
Na alle zwakheden op zoo menig
gebied heeft Engeland weer reha
bilitatie gezocht op de van dien
kant bekende wijze. Nu weer is het
koloniaal bezit van het neutrale
Portugal, Timor, in „bescherming"
genomen. In dat „beschermen" zijn
zij heel wat mans daarvan we
ten wij Nederlanders, die reeds Cu-
ragao en Suriname aan die zucht
moesten offeren en Oost-Indië in de
Angelsaksische wanhoopsdaden zien
meegesleurd, langzamerhand mee
te praten,
Hoe Portugal op dezen aanslag
zal reageeren, is nog niet bekend,
maar bet ziet er naar uit dat dit
land even snel als Frankrijk, dat
toch eens bondgenoot was, zich vol
walging van de geallieerde mogend
heden zal afwenden.
VOOR ons land, dat thans zijn
prachtigste koloniaal bezit in
den oorlog betrokken ziet, is juist
om dat zinlooze gebeuren van het
grootste belang, hetgeen Zondag in
Utrecht ter gelegenheid van het
tienjarig bestaan der N.S.B. is me
degedeeld. Het feit, dat de N.S.B.
de eenige politieke organisatie in
Nederland is geworden, is immers
van het hoogste gewicht voor de
ontwikkeling van den Nederland-
schen staat in het nieuwe Europa.
Slechts op den grondslag van het
mationaal-socialisme zal ons land
geleid kunnen worden naar de
plaats in de Europeesche volkeren
gemeenschap, dien het krachtens
r Duitschland strijdt voor
Europa
Britsche kruiser
getorpedeerd
TWAALF BRITSCHE VLIEG-
TUIGEN NEERGESCHOTEN.
HOOFDKWARTIER VAN
DEN FüIIRER, 19 Dec. Het
opperbevel der weermacht
deelt mede:
Bij het afweren van vijande
lijke aanvallen is het op ver
scheidene plaatsen van het
Oostelijke front tot hevige ge
vechten gekomen. De vijand
leed zware verliezen. In weer
wil van het slechte weer deed
de luchtmacht aanvallen óp
troepenconcentraties, artillerie
stellingen, gepantserde strijd
krachten en ravitailleeringswe-
gen van den vijand. In de baai
van Kola is een koopvaardij
schip van middelbare grootte
door bommen zwaar bescha
digd.
In de Middellandsche Zee
heeft een duikboot onder bevel
van kapitan-leutnant Driver
voor Alexandrië een Britschen
kruiser van de Leander-klasse
tot zinken gebracht.
Een poging van een sterke
Britsche formatie bommenwer
pers en jagers, een haven in
het Westelijke bezette gebied
aan te vallen, mislukte giste
ren met zware verliezen voor
den vijand. Duitsche jagers en
luchtdoelgeschut schoten twaalf
Britsche vliegtuigen neer, waar
onder vijf viermotorige bom
menwerpers. Eén Duitsch vlieg
tuig wordt vermist."
EEN CONFERENTIE TE
MOSKOU.
RIO DE JANF.IRO, 19 Dec. (DNB)
Naar uit Washington wordt ge
meld, heeft minister Huil tegen
over de pers verklaard, dat de Ver.
St niet vertegenwoordigd zullen
zijn op een conferentie van verte
genwoordigers van het Britsche en
het Sowjetcommando, die te Mos
kou wordt gehouden.
Definitieve bezetting nog
slechts kwestie van tijd
OP MALAKKA TREKKEN DE
BRITSCHE TROEPEPN VERDER
TERUG.
TOKIO, 19 Dec. (D.N.B.)
Op de haven van Hongkong
wappert de Japansche vlag,
zoo meldt Domei uit Kauloen.
De Japansche landingstroepen
zijn op het oogenblik bezig den
laatsten Britschen tegenstand
te breken. Het lot van Hong
kong is hiermede bezegeld en
naar Domei constateert
is de definitieve bezetting van
het eiland nog slechts een kwes
tie van korten tijd.
De Japansche strijdkrachten wa
ren Donderdagavond op drie plaat
sen van het eiland geland. Het
Engelsche ministerie heeft reeds
bekend gemaakt, dat sinds Vrij
dagochtend geen tijding meer uit
de Kroonkolonie is ontvangen.
Volgens een bericht uit Amoy is
degouverneur van Hongkong,
Young, met onbekende bestemming
gevlucht met het oog op den aan
staanden val van Hongkong. De
Engelsche soldaten en de Chinee-
sche bevolking, aldus wordt ge
zegd,. zijn daarover zeer veront
waardigd.
zijn groot verleden toekomt niet
krachtens zijn houding in de laat
ste jaren, toen de erfenis van het
voorgeslacht te niet gedaan dreigde
te worden door een gevaarlijk po
litiek spel. Wij hebben de gevolgen
daarvan aan den lijve ondervonden
Gelukkig staan wij, dank zij de
zooveel verguisde N.S.B., niet voor
ons volledig bankroet.
Nederland krijgt een eerlijke kans
als gelijkberechtigde natie mede te
bouwen aan het nieuwe Europa en
daarin vrij en zelfstandig te leven
en te werken. Dat is iets anders
dan het „na ons de zondvloed", dat
zekere „Nederlanders" zich tot de
vies gekozen hebben.
Op Malakka.
Naar Radio Singapore meldt, zijn
de bij Singora gelande Japansche
troepen ongeveer 100 mijl opgerukt.
De Britsche troepen zijn op ver
scheidene plaatsen tot den terug
tocht gedwongen.
In een ander bericht uit Singa
pore geeft de Britsche berichten
dienst toe, dat de Britsche strijd
krachten op Malakka over de ri
vier de Moeda terug zijn getrokken.
De opperbevelhebber van de Brit
sche strijdkrachten in Britsch-In-
dië, Wavell, heeft gisteren medege
deeld, naar Domei op grond van
inlichtingen uit New-Delhi ver
neemt, dat de:. Britsche troepdn ge
dwongen zijn Penang te ontruimen.
De Britsche berichtendienst be
vestigt, dat de provincie Wellesle?
tegenover het eiland Penang zich
geheel in Japansche handen be
vindt.
Vliegvelden in handen der
Japanners.
Door den succesvollen opmarsch
zijn meerdere vliegvelden op Ma
lakka in handen der Japansche
troepen gekomen.
Waar de landbouwers niet in de gelegenheid zijn zelf hun grasland
te scheuren, neemt de Ned. Heide Mij. dezen taak over. In de omge
ving van Eemnes zijn thans honderden arbeiders met dit voor de
voedselvoorziening van ons volk zoo belangrijke werk bezig'.
Pax-Holland-De Haan-m)
Vijftien jaar gevangenis
straf tegen kapitein v. d.
Ende geëischt
Tijdens de oorlogsdagen in Mei
1940 en wel op den tweeden Pink
sterdag, speelde zich in en nabij
de consistoriekamer van de Ned.
Herv. Kerk te Durgerdam een dra
ma af. Een 36-jarige kapitein van
de mariniers had daarbinnen een
revolverschot op zijn chef, den ka
pitein-ter-zee (kolonel) N. A. Rost
van Tonningen, gelost en had daar
na- in het wilde weg op straat
twee burgers doodgeschoten en
twee anderen gewond. Kolonel
Rost van Tonningen bleek ernstig
aan het hoofd getroffen te zijn. De
kogel was dwars door de neusholte
gagaan. Hij genas later evenwel.
De-dader, kapitein P. J. van-der
Ende, bleek zeer overspannen te
zijn en enkele nachten achtereen
niet geslapen te hebben. Hij scheen
in het feit, dat dé kolonel een
broer was van den bekenden na-
tionaal-socialist, aanleiding tot
wantrouwen te. hebben gevonden in
diens persoon en in de defensieve
organisatie ter plaatse, waarvan
kol. Rost van Tonningen de leidine-
Singapore of de Philippij
nen?
De Amerikaansche radiospreker,
Swin, heeft voor den New York-
schen omroep gezegd: aangeduid
is, dat men wellicht de beslissing
zal moeten nemen om of wel Singa
pore of wel de Philippijnen te red
den. Wanneer een van beide wordt
opgeofferd, is het wellicht mogelijk
het ander te behouden.
Ook een Engelsche radiospreker
heeft dienzelfden nacht de bange
vraag gesteld: de Philippijnen of
Singapore? Uiteraard verklaarde
hij, dat Singapore belangrijker is,
want wanneer Singapore valt, ver
keert Indië in hét grootste gevaar.
Misschien echter zullen de Japan
ners spoedig, dank zij hun superio
riteit, de beslissing nemen: Singa
pore èn de Philippijnen voor Ja
pan.
Aan het Oostfront Duitsche
infanteristen, goed beschut te
gen de koude en gecamoufleerd
tegen den vijand, wachten op
het bevel tot den aanvaL
(Orhis-Holland).
had. Niemand vertrouwde hij daar
meer.
De Haagsche rechtbank verleen
de bij uitspraak van 10 Juni j.L
ontslag van rechtsvervolging aan
den verdachte, op grond van on
toerekenbaarheid, tijdens 't plegen
van de daad, doch de officier van
justitie, die tien jaren gevangenis
straf geëischt had, ging in hooger
beroep. Het vredegerechtshof heeft
dezer dagen die zaak behandeld
De eerste getuige, C. G. Lens,
toenmaals luitenant bij. de mari
niers, verklaarde, dat een troep
van een kleine honderd soldaten
in autobussen uit Den Helder naar
het zuiden was gedirigeerd. Kapi
tein van der Ende had de leiding.
Het was getuige wel opgevallen,
dat kapitein van der Ende erg
opgewonden en vreemd optrad te
gen verschillende personen. Ten
slotte werd het getuige te erg en
hij raadde den kapitein aan, eenige
rust te nemen
Nadat de schoten waren geval
len, heeft getuige den kapitein in
arrest gesteld.
Verklaring van het slacht
offer.
Kol. Rost van Tonningen zeide,
dat hij den kapitein in de consis
toriekamer had ontboden om een
werkverdeeling te treffen, doch
nauwelijks was de kapitein in de
kamer of hij loste een schot uit
den revolver geheel onverwachts
op het hoofd van getuige, die kort
daarna nog eenige andere Schoten
hoorde. Getuige had tevoren in het
geheel geen argwaan gekoesterd je
gens van der Ende, wel bemerk
te hij dat deze vermoeid was. De
arrestatie van kapitein van der
Ende heeft getuige niet bijgewoond.
Prof. Carp herhaalde de conclu
sie van zijn psychiatrisch rapport
over verdachte, die volgens hem
onderhevig was aan waandenkbeel
den.
De eisch.
De procureur-generaal, prof. Dr.
van Genechten, zette uiteen, dat de
feiten: insubordinatie jegens en po
ging tot doodslag op kolonel Rost
van Tonningen, zoomede doodslag
van twee burgers, vaststaan.
De Geer had waandenkbeelden,
toen hij 21 eerzame burgers liet op
sluiten; doch hij is gevlucht en te
ruggekeerd en wil hier nu wel rus
tig als vergeten burger leven.
Waandenkbeelden hadden ook de
beide officieren, die verleden week
terechtstonden wegens moord.
De generaal, die binnen afzienba-
ren tijd zal terecht staan, had blijk
baar eveneens last van waandenk
beelden, evenals tientallen officie
ren, die hun plicht niet hebben ge
daan,, doch wel de duizenden opge
sloten burgers prikkelden.
Spreker zou op grond van art.
117 juncto 120 mil. strafwetboek
de doodstraf kunnen eischen, of
ingevolge art. 287 W. v, Str: vijftien
jaar gevangenisstraf, vermeerderd
met een derde. Hij staat echter
niet op het standpunt der vergel
ding en acht het voldoende indien
verdachte uit de maatschappij
wordt verwijderd totdat de nieuwe
maatschappij tot rust zal zijn ge
komen. Spreker concludeert tot
vijftien jaar gevangèniss'raf met
ontzegging van het recht om bij de
•^wanende macht, te dienen.
Pleiter zeide dat men moet reke
ning houden met de sfeer in de
Meidagen. PI. hoopte, dat het hof
bet vonnis (ontslag van rechtsver
volging) zou bevestigen, subs. dat
verdachte voorwaardelijk onder
toezicht zou worden gesteld.
Het hof zal Dinsdag 30 Dec. uit-
soraaA doen. 1
Maan Maan
op vanavond om onder
ia» 97 2052
25 Dec. ".Ai UUr 9 Jan
e.k. tot morgenochtend l.k.
2 Jan o aq 16 Jan
v.m. v.4o uur. n.m.
Zondagavond om
Maan 17.28 uur Maan
U.58 tot Maandagochtend ^137
9.43 uur
Extra boter op bon 57
'S-GAVENHAGE, 19 December.
Voor de week van Zondag 21 tot
Zaterdag 27 December zijn de ge
bruikelijke rantsoenen brood of ge
bak, vleesch of vleesóhwaren, melk
en aardappelen verkrijgbaar op de
bonnen 49 van de daarvoor bestem
de kaarten.
Voorts zijn de twee bonnen 57
van de boter- en de vetkaart aan
gewezen voor het koopen van het
extra rantsoen boter van 250 gram
(voor kinderen tot 3 jaar 125 gram)
Deze bonnen zijn geldig van Zon
dag 21 December tot Zaterdag 31
Januari.
In verband met de bevoorrading
van den handel kan het voorkomen,
dat men het extra rantsoen niet
reeds bij het begin van den geldig
heidsduur van bon „57" zal kun
nen koopen. Vandaar, dat bon 57
geldig blijft tot en met 31 Januari
1942. Hierdoor is ieder in de ge
legenheid het extra rantsoen fce
betrekken.
Op de bonnen van de vetkaart zal
de gebruikelijke reductie van 22 V2
cent per 250 gram worden ver
leend.
OOK GORT OP DEN HAVER-
MOUTBON.
De secr.-gen. van het dep. van
Landbouw en Visscherij maakt be
kend. dat de met „1 rantsoen ha
vermout" gemerkte bonnen in den
vervolge, behalve op het koopen
van een rantsoen havermout, ha
vervlokken, haverbloem, haver-
gort, aardappelmeel vlokken of
gruttenmeel (gemengd meel) te
vens recht zullen geven op het
koopen van één rantsoen gort,
gortmout, gortbloem, alle soorten
gruttenmeel, rijstgries en aardap-
peltapioca.
De roofmoord
te Rijsbergen
Vijftien Jaar geëischt.
De Officier van Justitie bij de
rechtbank te Breda heeft 15 jaar ge
vangenisstraf geëischt tegen den
24-jarigen bedrijfsleider, F. J. Goy-
arts uit Ginneken, die terecht stond
als verdacht van den afschuwelij
ken roofmoord, welke in den mid
dag van 12 Juni j.1. op de heide on
der de gemeente Rijsbergen ge
pleegd is op den 39-jarigen onge-
huwden landbouwer J. A. Geerts
uit LHicoten.
Hem werd ten laste gelegd, dat
hij op den bewusten middag, na
in kalm beraad het voornemen op
gevat en het plan gevormd te heb
ben om J. A. Geerts van het leven
te berooven, het slachtoffer yan
achteren heeft aangevallen en hem
met revolverschoten heeft ver
moord. Een kogel doorboorde de
borstkas, terwijl het andere schot
op het hoofd gericht was. De dood
trad daardoor direct in. Verdachte
was verder ten laste gelegd, dat hij
daarna het slachtoffer beroofd heeft
van een bedrag van f 1205.
Er waren 33 getuigen gedagvaard,
waarvan er velen zeer bezwarende
verklaringen aflegden.
Verdachte bleef ontkennen.
ALLE DIENSTEN BLIJVEN
GEWOON RIJDEN.
Naar wij vernemen gaat binnen
afzienbaren tijd de Hollandsche
Autobusonderneming HABO
aan de Ainemeene Transport-
Onderneming (A.T.O.) over,
doordat laatstgenoemde maat
schappij het grootste gedeelte
van het aandeelenbezit der
H.A.B.O. heeft verworven.
Het publiek zal van een en an
der voorloopig weinig merken,
de diensten blijven gewoon rij
den en het personeel blijft zijn
posten bezetten. Wanneer nor-
maler tijden aanbreken, zal na
tuurlijk wel een ander gereor
ganiseerd worden.
