HOLLANDS
DE OVERVAL OP TIMOR
Hitier neemt opperbevel
van leger op zich
Verduistir
DAGBLAD VOOR
Portugals premier onthult
den achtergrond
Krachtige aanvallen der
bolsjewisten afgeslagen
Benoemingen
Artsenkamer
Kedactie en administratie
SCHAGEN Telef. 444 (2 lijnen)
Redactie en administratie
DEN HELDER Telef. 2345 (2 üjnen)
Uitgave:
N.V. Uitg. Mij. Hollands Noorderkwartier
86ste JAARGANG No. 11682
MAANDAG 22 DECEMBER 1941
DE MOTIEVEN EN VOORWENDSELS VOOR DE ENGELSCHE
INVASIE.
Het D. N. B. meldt uit Lissabon: De Portugeesche Land
dag Is Vrijdagmiddag in een b uit en gewone zitting bijeengeko
men. Het buis was tot op de laatste plaats bezet. In de diplo
matenloge waren de vertegenwoordigers der buitenlandsohe
mogendheden aanwezig. Voor het paleis waren de patriotti
sche organisaties en een duizendkoppige menigte bijeenge
stroomd om de rede van den minister-president, die door
middq} van luidsprekers werd uitgezonden, te hooren. Toen dr.
Salazax de zaal betrad, werd hij begroot met een eindeloos
applaus van den kant van de regeeringsleden en afgevaar
digden.
In zijn rede verklaarde Salazar,
dat hij een uiteenzetting wilde ge
ven van de feiten. Woensdagoch
tend, zoo verklaarde hij, is een troe
penmacht naar het schijnt Au
straliërs en onder Britsch hevel
staande Ned.-Indische strijdkrach
ten in Dili geland op Portu-
geesch Timor, om de voorgewende
reden, de kolonie te zullen bescherm
men tegen een voor de deur staan-
den Japanschen aanval.
Stilzwijgend passeer ik de cam
pagne aldus Salazar die voor
eenige weken ih een zeker deel
van de wereldperis is ingezet ten
aanzien van Timor en de bezorgd
heid betreffende de Portugeesche
koloniale politiek, $en campagne,
die schommelt tusschen geinteTes-
seerdheid en belachelijkheid en
waarin eischen betreffende niet
verleende monopolies en de schrik
voor de .Tapansche „inflatie", die
bestaat uit veertien Japansche on
derdanen, een rol speelden.
Op 14 November stelde het Fo-
reign Office de Portugeesche re- 1
Beering de volgende drie vra
gen:
a. Welke houding neemt Portu
gal aan in geval van een Japan-
sohen aanval op Timor?
b.' Is de Portugeesche regeering
bereid onder deze vooronderstelling
de Britsche hulp te aanvaarden?
c. Zoo ja, zou het niet gunstig
zijn een plan uit te werken voor
een gemeenschappelijke actie?
Het was onze overtuiging, zoo
ging Salazar voort, dat een Japan
sche aanval op de Portugeesche be
zitting Timor als onwaarschijnlijk
'moest worden beschouwd, niet al
leen omdat onze vriendschappelij
ke betrekkingen met het Japansche
rijk dit in den weg stonden, maar
ook, omdat daarvoor geen strate
gische motieven aanwezig walen.
Besluit van Portugals
Natioaale Vergadering
VOTUM VAN VERTROUWEN IN
DE REGEERING.
Nadat min.-pres. Salazar zijn re
de in de Nat. Vergadering onder
stormachtige toejuichingen van de
afgevaardigden beëindigd had, ga
ven verscheidene afgevaardigden
uiting aan hun verontwaardiging
over den overval op de Portugee
sche bezitting Timor, aldus het
D.N.B. Eenstemmig betuigden de
afgevaardigden hun instemming
met de kalnie houding, welke de
Portugeesche regeering in deze
aangelegenheid heeft aangenomen.
Vervolgens heeft de Nat. Verga
dering het volgende leterlijk weer
gegeven votum van vertrouwen in
de regeering eenstemmig aangeno
men:
„Met het oog op de uiteenzettin
gen van den minister-president en
mihister van Buitenlandsche Za
ken ovèr de recente gebeurtenissen
op Timor, in welker verloop on
danks de Portugeesche neutrali
teit en het volkomen vertrouwen in
de vervulling der internationale
verplichtingen, onze souvereine
rechten werden miskend, besluit de
nationale vergadering, terwijl - zij
op rustige wijze het gevoel en de
wenschen der natie tot uiting
brengt, het volgende:
a. Zij betuigt onvoorwaardelijk
haar instemming met de buiten
landsche politiek der regeering.
b. Zij verklaart de Portugeesche
souvereiniteit over alle nationale
gebieden voor onaantastbaar en
ontwrikbaar.
c. Zij geeft formeel uiting aan
haar protest tegen den op Timor
gepleegden aanslag op de eeuwen
oude vreedzame Portugeesche sou
vereiniteit.
d. Zij vertrouwt ten volle op de
regeling welke de regeering zal
treffen, in een voor de natie eer
volle ep waardige behandeling der
betrokken aangelegenheid in over
eenstemming met het gevoel voor
vaderlandsliefde van alle Portu-
geeze'n.
Om Australië aan'te vallen had
Japan Portugeesch Timor niet noo-
dig.
Het Portugeesche antwoord.
In ieder geval, ten einde alle
eventualiteiten te voorkomen, en
gezien de Engelsche alliantie, draal
de de regeering niet het' volgende
antwoord te geven:
a. De Portugeesche regeering zou
evenals hij welken anderen aanval
ook op gebieden van het moeder
land of van de koloniën door welken
agressor ook, met de wapens in de
hand weerstand bieden aan een
eventueelen Japanschen aanval op
Timor.
b). In haar voornemen om weer
stand te bieden aanvaardt de re
geering niet alleen de Britsche
hulp, zij hoopt ook, dat volgens den
tekst der bondgenootsohapsverdra-
gen, Engeland haar bij de verde
diging der kolonie ondersteunt, te
meer daar Japan geen reden heeft
voor een aanval op Portugal en in
geval een dusdanige aanval onder
nomen mocht worden, dit slechts
een gevolg zou kunnen zijn van on
ze positie als bondgenoot van Enge
land of_een middel voor een lateren
aanval op posities van het Brit
sche rijk. r
c) De regeering acht een gedadh-
tenwisseling en de bestudeering van
een of ander plan van actie gun
stig.
Op 2 Dec. heeft de Britsche re
geering met voldoening kennis ge
nomen van ,ons antwoord en me
degedeeld, dat zij het geval aan de
Australische regeering had voorge
legd "en dat deze het bericht van
de houding der Portugeesche re
geering eveneens met voldoening
had vernomen. Het voorstel werd
gedaan, dat een" Portugeesch offi
cier naar Singapore zou worden ge
zonden, tem einde daar te zamen
met Engelsche en Australische ver
tege n woord igers te beraadslagen
over de bijzonderheden, waartoe 't
opperbevel in O. Azië moest over
gaan.
Bovendien achtte men het doel
matig, dat een vertegenwoordiger
der Ned. Indische regeering zou
deelnemen aan de beraadslagingen
in geval de Portugeesche regeering
zich daarmede accoord verklaarde.
Op 5 Dec. kreeg de ambassadeur
van Portugal in Londen de vol
macht mede te deelen, dat de Por
tugeesche regeering er geen bezwaar
tegen had een officier naar Singa
pore te zenden om „met de verte
genwoordigers van het Britsche op
perbevel de kwestie te bespreken
van de verdediging van Timor in
geval van een Japanschen aanval
op die kolonie."
Wat den Ned.-Indischen vertegen
woordiger betrof, leek het ons niet
raadzaam, dat een dergelijk officier
zou deelnemen aan onze besprekin
gen, aangezien de tegenwoordige al
liantie tusschen het Britsche Rijk
en de Nederlandsche instanties in
Londen geen betrekking heeft op
Portugal.
Nedorlandsch-Indië.
De Portugeesche officier kreeg
echter instructies om zich in ver
binding te stellen met den vertegen
woordiger van Ned.-Indië en met
hem de eventualiteiten te bespre
ken, die betrekking konden hebben
op het Ned. deel van Timor en de
daaruit voortvloeiende gevolgen
voor Portugeesch Timor.
Op 8 Dec. sprak een vertegen
woordiger van Ned.-Indië jegens de
Portugeesche regeering over haar
besluit zijn erkentelijkheid uit. Te
gelijkertijd vroeg hij of de Portu
geesche regeering bereid was in ge
val van een aanval op Portugeesch
Timor de hulp te aanvaarden van
Ned.-Indische en Australische troe
pen die op het Ned. deel van het
eiland waren geconcentreerd.
Deze vraag kon niet terstond be
antwoord worden, aangezien zij in
de eorste plaats vooruit liep op de
onderhandelingen die zoudeft gaan
beginnen in Singapore en ten twee
de omdat men niet wist, 'of de door
de Britsche regeering toegezegde
hulp ten uitvoer zou worden gelegd
door die dan wel door andere troe
pen.
De hypothese aannemende, dat bij
een te snellen aanval de besprekin
gen in Singapore niet meer tot stand
zouden komen, zouden besprekin
gen met de locale autoriteiten nood
zakelijk zijn geworden.' Wij hadden
het voornemen deze hulp te aan
vaarden in geval bij 'n plofselingen
aanval het verkrijgen van een an
dere Engelsche hulp niet meer mo
gelijk zou zijn geweest.
(Vervolg op pag. 2.)
Duitschland strijdt voor Europa
Duitsche successen op zee
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 21 Dec. Het opperbe
vel der weermacht deelt mede:
De gevechten in de middenzóne van het Oostelijk front houden
met onverminderde hevigheid aan. Verscheidene krachtige aan
vallen van den yijand werden afgeslagen.'In den sector van een
legercorps werden daarbij 20 Sowjetpantserwagens vernield. Ook
aan het omsingelingsfront voor Leningrad werden heftige, door
pantserwagens ondersteunde, uitvalspogingen mét aanzienlijke»
verliezen voor den vijand verijdeld. Daarbij werden 19 vijandelijke
pantserwagens vernietigd. De luchtmacht heeft met veel suc
ces vijandelijke troepen- en voertuigencolonnes, concentraties van
pantserwagens, batterij- en kazematstellingen bestookt. In de
Noordelijke en in de Finsche zóne van hét O. front werden
transportbewegingen van den vijand met succes gestoord door de
vernietiging van ravitailleeringsmateriaal, treinen en spoorrails.
Aan de Oostkust van Engeland plaatste de luchtmacht in den
afgeloopen nacht bomtreffers op een groote fabriek. Verkennings
vliegtuigen beschadigden in de Engelsche wateren twee vijande
lijke schepem door bomtreffers.
In Noord-Afrika duren de' gevechten voort, waarbij alle strijd
krachten der verbondenen ter land en in de lucht heldhaftig
strijden. Een afdeeling Duitsche gevechtsvliegtuigen vernietig
de bij een aanval op een Britsch vliegveld en op concentraties
van voertuigen verscheidene vliegtuigen en talrijke vrachtauto's.
Tusschen 13 en 19 Dec. 1941 heeft de Sowjetluchtmacht 81 vlieg
tuigen verloren, waarvan er 45 in luchtgevechten en 30 door
luchtdoelgeschut werden neergeschoten. De rest werd op den
grond vernield. In dezelfde periode gingen aan het Oostelijke
front 18 Duitsche vliegtuigen verloren.
Het Duitsche weermachtbericht van Zaterdag maakte melding
van een nachtelijk zeegevecht op de Barentszee tusschen Duit
sche en Bolsjewistische torpedobootjagers. Een vijandelijke tor-
perobootjager is met torpedotreffers in den grond gehoord, een
tweede met artillerietreffers beschadigd, terwijl een vrachtschip
zwaar beschadigd werd. De Duitsche torpedobootjagers zijn na
het succesvolle gevecht zonder schade een steunpunt binnenge-
loopen.
In den strijd tegen de Britsche ravitailleeringsscheepvaart hebben
duikbooten op den Atlantischen Oceaan, vier vijandelijke schepen
met in totaal 17.000 brt. in den grond geboord. Bovendien wer
den twee tankbooten en een vrachtschip met. torpedotreffers be
schadigd. In het Kanaal van St. George hebben vliegtuigen, die
gestart waren voor gewapende verkenning boven zee, in den af
geloopen nacht een in convooi varende tankboot van '8000 ton
vernietigd.
Een overzicht der vergadering tijdens een der redevoeringen bij de
te Utrecht gehouden herdenking van het 10-jarig bestaan der N.S.B.
(Polygoon-Fotodienst N.SR.)
EXTRA BERICHT
BERLIJN. 21 Dec. (D.N.B.)
De Führer heeft met ingang van
19 dezer het opperbevel van het
leger op zich genomen.
OFFICIEEL COMMUNIQUé.
In verband met het feit, dat de
Führer zelf het opperbevel van het
leger op zich heeft genomen, wordt
het volgende communiqué gepu
bliceerd:
Toen de Führer 4 Febr. 1938 het
bevel over de geheele weermacht
£eif op zich nam, geschiedde dit uit
voorzorg jegens het reeds destijds
dreigende militaire conflict, waarbij
het om de vrijheid van het Duit
sche volk zou gaan. 't Staatsbelang
eischte gebiedend concentratie van
alle krachten in één hand/ Slechts
zóó kon de voorbereiding tot succes
vollen tegenstand slagen, waarbij
men wist, dat dit nog veel meer dan
in den wereldoorlog van 1914'18
die het Duitsche volk door dezelfde
tegenstanders w"as opgedrongen, zou
leiden tot een „totalen oorlog". Toen
de staatsman Adolf Ritler besloot
zijn eigen veldheer te zijn, sprak
bovendien nog het bewustzijn van
zijn innerlijke roeping en de hem
eigen bereidheid tot aanvaarding
van verantwoordelijkheid mee.
Het verloop van dezen oorlog
heeft de juistheid van deze opvat
ting meer en meer bevestigd. In ve
le opzichten drong zij evenwel eerst
door. toen bij den veldtocht in het
Oosten de oorlog afmetingen aan
nam, die alle vorige voorstellingen
te boven gingen. .De uitgestrektheid
van het oorlogstooneel, de nauwe
verbondenheid van de operatieve
oorlogvoering te land met de politie
ke en oorlogseconomische doelein
den benevens de numerieke omvang
van het leger in verhouding tot de
andere deelen der weermacht noop
ten den Führer de operaties en de
bewapening van het leger volgens
Zijn intuïtie ten krachtigste te in-
fluenceeren en zich alle essentieele
besluiten op dit gebied persoonlijk
voor te behouden.
"MET DUITSCHLAND
VOOR EEN
VRIj NEDERLAND
Bekend renpaard
gedood
Botsing tussfhen auto met
aanhangwagen en Gooische
tram.
Zondagmorgen kwam uit de Hin
loopenlaan te Naarden een auto
bestuurd door den vrachtrijder N.
Z. uit Laren, die ren rijksweg
AmersfoortAmsterdam op wilde
rijden. Aan de auto was een aan
hangwagen bevestigd, waarin zich
drie renpaarden bevonden. De be
stuurder bemerkte te laat, dat uit
de richting Laren de Gooische-mo
tor tram naderde. Het gevolg was.
dat de auto en bijwagen door de
locomotief gegrepen werden. De
locomo.tief derailleerde en kwam
weer in dé richting Laren te staan
terwijl ook de eerste bijwagen van
de tram derailleerde. Noch de auto
bestuurder, noch de trampassa
giers werden gewond. Een der
paarden, de bekende draver Daisv
Scott dat op vele draverijen in
ons land prijzen behaalde, werd
gedood.
De Führer heeft derhalve als con
sequente voortzetting van zijn be
sluit van 4 Febr. 1938 op 19 Dec.
1941 besloten met volle waardeering
voor dè verdiensten van den thans
afgetreden opperbevelhebber van
het leger, generaal-veldciaarschalk
Von Brauchitsch, de leiding van de
geheele weermacht mét het opper
bevel van het leger in zijn hand te
vereenigen.
Eert oproep, welke de Führer tot
zijn ^oldaten heeft gericht, vindt
men op pag. 2.
Val van Hongkong
aanstaande
Succesvolle opmarsch op
Malakka. - Penang ingeno
men. - Nieuwe bedreiging
van Singapore.
TOKIO, 21 Dec. (D.NR.) De
Asahi Sjimboen meldt, det de
val van Hongkong aanstaande
is. Japansche oorlogsschepen
hebben Hongkong volledig om
singeld in een omtrek van 900
zeemijlen, zoodat de Britsche
kanonneerbooten, torpedojagers
mljnenleggers en andere oor
logsvaartuigen, in totaal een
honderdtal, practisch niet meer
kunnen ontkomen.'
Een niet nader aangeduid
oorlogsschip, aldus meldt het
blad verder, heeft in de wate
ren van Hongkong meer dan
100 Britsche vaartuigen ver
nield.
Amerika machteloos.
De verovering van Honkong door
de Japanners, dat op een afstand
van Manilla ligt, welke door oor-
logsschepeü zeker in 16 uur en
zeker door vliegtuigen in 4 uur kan
worden afgelegd, bewijst, indien het
nog bewijs noodig had, dat de Ame
rikanen absoluut niet in staat zijn,
om hun bondgenooten te hulp te
komen
Penang gevallen.
De legerafdeeling van het
keizerlijk hoofdkwartier heeft
Zaterdagavond bekend gemaakt
dat de Japansche troepen op
Malakka het eiland Penang
hebben ingenomen, dat zij hun
opmarsch op het schiereiland
Malakka in Z. richting voort
zetten.
Dat Penang zonder strijd iybpge-
geven, is te verwonderlijker, daar
de Engelschen het eiland tot een
steunpunt van den eersten rang had
den gemaakt en van daaruit de
straat van Malakka gemakkelijk
konden beheerschen. Ook voor de
verdediging van Singapore was Pe
nang daarom van groote beteeke-
nis.
De Britsche berichtendienst
meldt, volgens het D.N.B., uit Sin
gapore." dat de Japanners elk oogen
blik een grootscheepschen aanval
kunnen ondernemen in de richting
van Ipoh, hoofdstad van den staal
Perak en centrum van de belangrij
ke Maleische' tinindustrie. Uit de
jongste berichten blijkt, dat z*j de
route voor hun aanval via den vreg
door Grik in Noord-Perak verken
nen.
Maan Maan
op vanavond om onder
11.25- |7 9Q 22*9
25 Dec. UUr g Jan
E.K. tot morgenochtend L.K.
2 Jan gAg uur< 18 Jan
V. M.
N.M.
OP BON „08 HK"
ALLEEN TURF
Zijn geldigheidsduur 'ver
lengd tot 30 April 1942.
De geldigheidsduur van bon 08
HK is verlengd van 31 December
1941 tot en met 30 April 1942. Zoo
als bekend, geeft de bon „08 HK"
van de brandstoffenkaart K, welke
i3 uitgereikt aan verbruiker^ die
hun huis met haarden en kachels
verwarmen en wier woning vijf
of meer vertrekken b'evat, recht
op het koopen van hetzij 195 Kg.
persturf (300 stuks), hetzij 200 Kg.
baggerturf (450 stuks), hetzij 275
Kg. uit de Peel afkomstige turf,
hetzij 200 Kg. overige soorten turf.
Het rijkscommissariaat maakt
bekend:
De rijkscommissaris Toor het be
zette Nederlandsche gebied heeft
op grond van ppr. 1 van zi," vor-
ordening no. 227/41 (vijfde veror
dening waardoor de verordening
no. 108/40 "wordt, aangevuld) den
specialist voor blaas- en nierziek
ten, dr. C. C. A. Croin in den Haag
benoemd tot voorzitter der Neder
landsche Artsenkamer.
Voorts heeft de rijkscommissaris
voor het bezette gebied oi "rond
van par. 3 van zijn verordening no.
108/40 (vierde verordening betref-,
fende bijzondere bestuursrechtelij
ke maatregelen) den directeur van
den medischen dienst vah „Cen
traal Beheer" dr. S. Taconis in
L&ren benoemd tot plaatsvervanger
van den voorziiter der Nederland
sche Artsenkamer en den vrouwen
arts dr. P. Klumper iri Rotterdam
tot plaatsvervangervvan den leider
der Vereeniging van- Ziekenfond
sen in Nederland.
i
Nieuwe directeur-generaal
van P.T.T.
Ir. Damme treedt af.
's-GRAVENHAGE, 20 December'
Het rijkscommissariaat maakt
bekend:
Dé secr.-gen. van het dep. van
Binnenlandsche Zaken heeft den
directeur-generaal der Ned. poste
rijen dr. ir. M. H. Damme bij het
bereiken van de leeftijdsgrens met
ingang van 31 December 1941 eer
vol ontslag verleend en op pen
sioen gesteld. In zijn plaats heeft
de rijkscommissaris voor het be
zette Nederlandsche gebied op
grond van par. 3 van zijn verorde
ning no. 108/40 (vierde verordening
betreffende bijzondere bestuurs
rechtelijke maatregelen) den raad
adviseur Ir. W. L. Z. van der
Vegte te Den Haag met ingang
van 1 Januari 194? tot directeur-
generaal der Nederlandsche pos
terijen benoemd.
PORTUGAL BEWUST MISLEID.
In politieke kringen te Berlijn
heeft men naar A.N.P. meldt van
de uitvoerige uiteenzettingen van
den Portugeeschen min. pres. Sa
lazar, omtrent den overval op Por
tugeesch Timor met belangstelling
kennis genomen. Vooral trekt de
passade de aandacht, waaruit
blijkt, dat op het oogenblik, dat de
Britsche ambassadeur te Lissabon
rtog onderhandelde, reeds troepen
op Timor aan land werden gezet'.
Men verklaart, dat de Engel
schen e.en staat, op wiens jaren
lange vriendschap zij steeds weer
hebben gewezen, bewust hebben
misleid en dat geen enkele bedrei
ging van Engelsch bezit door de
zen staat als rechtvaardiging kan
worden aangevoerd. In het alge
meen meent men in Berlijn, aan de
reeds onlangs gepubliceerde ver
klaring te moeten herinneren, dat
de iberische wereld weten kan,
wat zij te verwachten heeft van
angelsaksische solidariteitsverkla
ringen.
MEDEDEELING
In verband met Kerstmis zal
„NOORDERKWARTIER" na
Woensdag 24 December eerst
weer op Zaterdag 27 Decem
ber verschijnen.
Wij verzoeken onzen adverteer
ders en correspondenten hier
mede rekening te willen houden
en advertenties, berichten en
verslagen deze week zoo vroeg
tijdig mogelijk in te zenden,
daar anders nlgt voor plaatsing
kan worden ingestaan.
