r
Verduister
Groote branden
in Singapore
Uitgebreide aanvallen op
de Molukken
.Rekening klopt"
zegt Goebbels
De dood van Peter Ton
VRIJDAG 16 JANUARI 1942
Onder water. Officieren van een
Itaüaanschen onderzeeër op hun
post bij de vernuftige apparaten,
welke de duikboot tot een der meest
gevreesde wapenen in den strijd ter
zee hebben gemaakt.
(Orbis-Holland)
Japanners laten stad Malak-
ka reeds achter zich. Be
langrijk spoorwegknoop
punt bezet.
TOKIO, 15 Jan. (DNB). Vluch
telingen uit Singapore, die in Kwa-
la Loempoer zijn aangekomen, ma
ken melding van groote branden in
de stad. Verscheidene groote ge
bouwen, o.m. het hoofddouanekan
toor, zijn vernield. Voorts melden
de vluchtelingen, dat de laatste
week dagelijks drie tot vier maal
luchtaanvallen'op Singapore zijn
ondernomen. De grootste bezorgd
heid lieerscht in Singapore over in
gevaar komen van een watervoor
ziening der stad, aangezien het wa
terreservoir gelegen is op het Zui
delijke deel van het schiereiland,
terwijl de buisleidingen over de
brug tusschen het eiland Singapore
en het vasteland loopen. Bij de ver
nieling van deze verbinding zou dus
de eilandvesting ten zeerste in ge-
yaar worden gebracht.
De stad Malakka gepasseerd.
Het hoofdkwartier van het Ja-
pansche leger deelt mede, dat
Japansche troepen reeds in den
nacht van Woensdag op Don
derdag bij de achtervolging
van den vluchtenden tegenstan
der aan de Westkust van Ma-
lakka de stad Malakka hebben
bereikt. Latere berichten meld
den, dat zoowel Malakka als
Gemas reeds achter het Japan
sche front liggen.
Tot nu toe hebben zich tijdens de
gevechten op Malakka 2000 Britsch
Indische soldaten overgegeven, zoo
wordt Donderdag van het front ge
meld.
Volgens de verklaringen van ge
vangen genomen Indiërs heerscht
in Singapore de grootte verwar
ring. Zoo wordt gemeld in 'n front
bericht in de Tokio Nitsji Nitsji.
Voorts melden de gevangenen, dat
talrijke Engelsche vrouwen en kin
deren per vliegtuig naar Sumatra
zijn gevlucht. De stroom vluchtelin
gen uit het Noorden neemt voort
durend toe, hetgeen de voorziening
van water en levensmiddelen steeds
moeilijker maakt.
De anti-Britsche stemming onder
de Indiërs, die steeds in de eerste
linie in den strijd worden geworpen,
is voortdurend stijgende.
Strategisch spoorwegknoop
punt bezet.
Naar het keizerlijke hoofdkwar
tier mededeelt, hebben Japansche
land- en luchtstrijdkrachten bij de
achtervolging van de vijandelijke
troepen aan de Westelijke kust van
Malakka gisteravond, na de grens
van Malakka te hebben overschre
den, het strategische spoorweg
knooppunt Gemas, dat aan de
spoorlijn naar Singapore ligt, stor
menderhand genomen.
De Japansche troepen, die op
Malakka reeds de grens van Joho-
re hebben overschreden, verdeelen
zich, naar hier bekend wordt, in
drie colonnes, nl. een aan de Oos
telijke en een aan de Westelijke
kust en een, die in het centrun)
van het schiereiland ongeveer langs
den spoorweg naar Singapore op
rukt. Deze drie colonnes sluiten
zich steeds nauwer aaneen en kon
den de breedte van het front reeds
tot ongeveer 130 kilometer vermin-
deren.
Wederzijdsche
activiteit in de luebt
AMBON EN TERNATE ONDER
VUUR. - NIEUWE VLOOTBA-
SIS BIJ SOERABAJA?
TOKIO, 15 Jan. (D.N.B.) Het
keizerlijk hoofdkwartier deelt mede,
dat vliegtuigen van de Japansche
marine vandaag zeer uitgebreide
aanvallen hebben ondernomen op
de eilanden der Molukken, 'waar
onder Ambon, verder op Nieuw-
Guinea, waaronder Babo Soggng.
alsmede op New Britain, waarbij
militaire installaties vernield of in
brand geschoten werden. Negen
hangars en twee barakken werden
op 12 Januari vernield, toen Japan-
sohe vliegtuigen het steunpunt voor
watervliegtuigen Molonedals in de
golf van Tomaki (Celebes) aanvie
len. Andere vliegtuigen deden een
aanval op Ternale van de Moluk
ken, waarbij twee groote opslag
plaatsen vernield werden en op vijf
plaatsen brand werd veroorzaakt.
Veel activiteit ln de lucht
Volgs te Shanghai ontvangen be
richten worden de gevechten in Ne-
derlandsch-lndië gekenmerkt door
een levendige bedrijvigheid in de
lucht aan weerskanten. De Japan
sche luchtmacht heeft de haven
van Balik Papan van Borneo en
den bij Singapore liggenden Riouw-
Arohipel aangevallen.
Het Japansche hoofdkwartier
meldt, dat Japansche duikbooten,
die in de Nederlandsch-Indische
wateren opereeren, op 15 Januari
vier vijandelijke schepen met een
gezamenlijken inhoud van 37.000 ton
tot zinken hebben gebracht In de
zelfde wateren hebben Japansche
oorlogsschepen drie vijandelijke
ko óp v aard ij sc h ep'en met een geza
menlijken inlhoud .van 4000 ton op
gebracht.
Het communiqué deelt voorts me
de, dat Japansche oorlogsschepen,
die met de luchtmacht samenwer
ken, op 9 Januari in den Stillen
Oceaan twee vijandelijke duikboo
ten tot zinken hebben gebracht
De strijd op Celebes.
De in Menado gelande speciale
Japansche formaties hebben, naar
verluidt, tot gisteren alle militaire
steunpunten en de luchthaven op
den N.O. punt van Celebes bezet.
In een later bericht meldt het
keizerlijke hoofdkwartier, dat een
speciale afdeeling Japansche mari
nesoldaten, die van Menado (Cele
bes) uit opereerden, op 14 Januari
de bezetting van alle vijandelijke
vliegvelden van de Minahassa in
het noordelijk deel van Celebes vol
tooid hebben. In het communiqué
wordt voorts medegedeeld, dat de
Japansche strijdkrachten in het
verloop der operaties een groot aan
tal vijandelijke pantserwagens, veld
kanonnen, machinegeweren, ont
plofbare stoffen, munitie en ander
oorlogsmateriaal hebben buitge
maakt.
Naar United Press uit Londen
meldt, beoordeelt men in Neder-
landsche emigrantenkringen aldaar
den toestand op Celebes en Borneo
pessimistisch. Wanneer deze beide
eilanden niet behouden kunnen
worden, zou naar de meening van
deze kringen geheel Nederlandsch-
Indië onhoudbaar zijn.
Nieuwe vlootbasis bij Soera
baja?
De Britsche nieuwsdienst méldt,,
dat nabij Soerabaj'a. aan de noord
kust van Java, een nieuwe vloot
basis is gevestigd.
Bronwater in het hartje van
hoofdstad. Voor het zgn. „geldkan
toor" te Amsterdam worden op het
oogenblik boringen verricht naar
bronwater. Tot meer dan 100 meter
diepte worden de buizen ln den
grond gedreven.
(Pax-Holland-De Haan-m)
OVERWINNING VAN HET DUIT-
SCHE VOLK STELLIG EN
ONVERANDERLIJK."
HAMBURG, 15 Jan. (D.N.B.)
Rijksminister dr. Goebbels heeft
voor de leidende figuren van het
politieke en cultureele leven ir
Hamburg een redevoering ultge.
sproken over den toestand.
„Wanneer de oorlog tegen de
Sowjet-Unie hard is. ald<us
spreker, en verbitterd en door
de tegenpartij met alle stompe
taai heid wordt uitgevochten, is
dat voor ons slechts een bewijs
te meer voor de grootte van
het gevaar, waarin wij allen
verkeerd hebben."
Voortgaande schilderde dr. Goeb
bels de bijne mythische grootte
van dezen strijd. De ontzaglijke in
spanningen en opofferingen van
eiken man aan het Oosteliik front
in dezen heldhaftigen strijd kunnen
echter niet geïsoleerd worden ge
zien. Er bestaat een innerlijke sa
menhang in dit wereldconflict. In
dit verband bracht spr. hulde aan
den heldhaftigen strijd van het Ja
pansche volk, waardoor de positie
der spilmogendheden een verster
king heeft gekregen, die kort ge
leden nog ook door militaire en
politieke deskundigen volkomen
onwaarschijnlijk werd geacht.
Wanneer in het derde oorlogs
jaar Japan aan de zijde van de spil
ten oorlog is getrokken tegen het
Amerikaansche imperialisme en de
Britsche wereldvoogdij, dan is dat,
behalve van machtspolitiek en
strategisch belang voor. het bond
genootschap, voor de wereld een
bewijs te meer voor den goeden en
volstrekt zekeren stand van onze
zaak, aldus dr. Goebbels.
Wij behoeven thans nauwelijks
het geloof aan onze nationale
onoverwinnelijkheid te hulp te
roepen om onze komende over
winning te kunnen voorspel
len als iets stelligs en onveran
derlijks, dit geloof vloeit voort
uit de werkelijke feiten, die on
dubbelzinnig voor ons spreken.
Onze rekening klopt.
De illusionaire rekening van on
zen tegenstander is niet in de laat
ste plaats gegrond op de volkomen
onjuiste waardeering van onze po
litieke en militaire leiding. Zulke
speculaties mogen in den eersten
wereldoorlog succes hebben gehad,
thans brengen zij den vijand zelf
slechts de grootste schade.
Wanneer deze oorlog ein
digt...
Belangrijker dan de kwestie wan
neer deze oorlog zal eindigen,
is de "vraag hoe hij eindigen zal.
I Wanneer wij hem winnen, aldus de
rijksminister, dan is alles gewon
nen: grondstoffen-1, en voedingsvrij-
heid, levensruimte, grondslag der so
ciale reorganisatie van onzen staat
en de mogelijkheid van een volksch
uitleven voor de spilmogendheden.
Wanneer wij den oorlog zouden ver
liezen, zou echter evenzeer dit alles
en nog meer worden verloren: na
melijk ons nationale leven in alge-
meenen zin en in zijn geheel. De
minister verklaarde, dat men ook
slechts van dit standpunt de opoffe
ringen mocht opvatten, die in dezen
oorlog aan allen worden opgelegd
en ook moeten worden opgelegd.
Tenslotte richtte dr. Goebbels tot
front en vaderland de vermaning
en den eisch hard en gelaten te blij
ven, realistisch te denken en nooit
den grond onder de voeten te verlie
zen, de oorlogsproblemen aan te ge
ven, waar zij zich voordoen en het
nieuwe jaar te beginnen met dezelf
de vastberadenheid waarmede het
land het afgeloopen jaar den baas
is geworden.
Duitschland strijdt voor Europa
Zware verliezen voor den vijand
AANVALLEN RL7 TAGANROG AFGESLAGEN.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 15 Jan. DN.B.)
Het opperbevel van de weermacht maakt bekend:
Bij Feodosia en op het schiereiland Kertsj heeft de lucht
macht vijandelijke troepenconcentraties, stellingen luchtdoelge
schut en vliegvelden met goed resultaat aangevallen. In de
Zwarte Zee en de Zee van Aznf werden drie vijandelijke koop
vaarders door bommen beschadigd. In het gebied van Taganrog
herhaalde de vijand na krachtige voorbereiding döor de artille
rie zijn vergeefsche aanvallen, ln den centralen .en Noordelij
ken sector van het Oostelijke front duurt de afwerende veldslag
voort. Bij een tegenaanval maakte Duitsche infanterie, door be-
stormingsgeschut vergezeld, acht kanonnen en talrijk ander oor
logstuig buit. De vijand verloor hierbij ongeveer 600 dooden. Bij
een succesvollen aanval van stoottroepen aan het front van Le
ningrad zijn deelen van een door pioniers gesteunde compagnie
infanterie over 200 meter breedte, de vijandelijke stellingen bin
nengedrongen en hebben twintig kazematten met de bemannin
gen vernietigd.
In Noord-Afrika duurt het vijandelijke artillerievuur op de
Duitsch-Italiaansche steunpunten in het gebied van Solloem met
onverminderde hevigheid voort. De vijand behaalde eenige
plaatselijke successen. Aanvallen van Duitsche gevechtsvlieg
tuigen en duikbommenwerpers waren gericht op Britsohe colon
nes, voertuigen, alsmede op havens en vliegvelden in het gebied
ten Zuiden van Agedabia en in Tobroek.
La Valetta en Britsche vliegvelden op het eiland Malta wer
den overdag en des nachts doeltreffend gebombardeerd.
Britsche vliegtuigen wierpen vannacht bommen op ver
scheidene plaatsen in het Noord-Duitsche kustgebied. De burger
bevolking leed eenige verliezen aan dooden en gewonden. Ver
scheidene huizen werden verwoest of beschadigd. Drie der aan
vallende bommenwerpers werden neergeschoten.
De veelbesproken
zaak voor den
Vrederechter
In den namiddag van den zeven
den September 1940 gebeurde op
den hoek van de Javastraat en de
Balistraat te 's-Gravenhage een in
cident, dat hoogst ernstige gevolgen
heeft gehad.
Bij het voorbijtrekken van een
groep jeugdstormers reed een wiel
rijder blijkbaar met opzet op deze
kinderen in. Politie kwam er aan
te pas, die echter naliet om tegen
den wielrijder proces-verbaal op te
maken. Van nationaal-socialisti-
sche zijde is toen bij de politie hier
op aangedrongen, doch van politie
zijde werd in plaats daarvan de
partij van den wielrijder gekozen.
Daarna ontstond een handgemeen
tusschen een aantal W.A.-mannen,
die op het rumoer afkwamen uit
hun wachtlokaal aan de Balistraat,
eener- en politie met publiek an
derzijds.
Van politiezijde werden verschei
dene revolverschoten gelost.
Een dezer schoten was gericht
op het hoofd van den 28-jarigen
W.A-man Peter Ton, die doodelijk
getroffen neerstortte en kort daar
op den geest gaf.
Als verdacht van dezen doodslag
had zich heden de 48-jarige agent
van politie S. J. Bijleveld te verant
woorden voor het Vredegerechtshof
te 's-Gravenhage, dat in eersten
aanleg deze zaak behandelde.
President is Dr. J. H. Carp, fun-
geerend Procureur-Geenraal is mr.
N. S. Hoekstra, terwijl 31 getuigen
door het O. M. en een zestal door
den verdediger, Mr. W. Francken
zijn gedagvaard.
De tenlastelegging.
Primair is den verdachte ten
laste gelegd, dat hij met het oog
merk, Peter Ton van het leven
te behooven, althans hem zwaar
lichamelijk letsel toe te bren
gen, den dienstrevolver op diens
hoofd heeft afgevuurd, tenge
volge waarvan Peter Ton is
overleden, subsidair, dat hij in
een volksmenigte hoogst roeke
loos een revolverschot heeft af
gevuurd, waardoor Peter Ton
doodelijk werd getroffen en aan
de verwondingen is overleden.
Dr. R. R. Rochat, patholoog-ana
toom, die de sectie op het lijk van
den verslagene heeft verricht, ver
klaart, dat de inschotopening in
het achterhoofd was. De kogel was
in drie stukken gesprongen, welke
deelen in de groote hersenen wer
den aangetroffen en welke den
dood rechtstreeks moeten hebben
veroorzaakt. Andere afwijkingen
waren er niet.
De pres.: Volgens een van de fo
to's had de verslagene een verwon
ding op het voorhoofd.
Dr. Robat: Het bijschrift bij die
foto's is onjuist.
Pres.: Was het schot aan het
achterhoofd een rechtstreeksche
treffer?
Dr. Robat: Met aan zekerheid
grenzende waarschijnlijkheid was
dit het geval. Een uitschotopening
is niét aangetroffen. De verwonding
aan net voorhoofd was oppervlak
kig envermoedelijk bij den val of
tijdens een handgemeen veroor
zaakt.
Get P. van der Zwan, een W.A.-
man, verklaart, dat agent no. 435
(Bijleveld) zijn pistool in de rich
ting naar de poort afvuurde, waar
de W.A zich toen bevond en dat
het schot viel, ondanks de van WA.
zijde gedane waarschuwing aan de
politie om niet te schieten. Verd.
werd door niemand bedreigd. De
houding der politie maakte een
wilden en beestachtigen indruk.
(Voor vervolg zie elders).
Enge'sch oordeel
over Ma'akka
GENÈVE, 15 Jan. (D.N.B.) De
Daily Mail schrijft, dat de tijd rijp
is om eindelijk eens een openhartig
woordje te spreken over de situatie
op Malakka en het gevaar, dat Sin
gapore bedreigt.
Er valt niet meer aan te twijfe
len, dat de militaire situatie op het
Mal eisch schiereiland het Britsche
opperbevel volkomen, uit handen
geschoten is. Bijna alle niet-offi-
cieele berichten spreken van tekort
komingen, gebrek aanvooruitzien-
den blik en in vele gevallen zelfs
van „waarachtige stompzinnig
heid."
De in Engeland bekende feiten
veroorloven weinig twijfel aan het
groote gevaar, waarin de veelge
roemde vesting Sintrapore' verkeert.
Mocht Singapore ecliter verloren
gaan, dan zou dat de ergste gevol
gen hebben voor het verdere ver
loop van den oorlog.
De Daily Express verklaart in eeri
hoofdartikel, dat er na den val van
Kwala Loempoer op 't schiereiland
Malakka nog slechts één plaats van
beteekenis ligt, n.1. Singapore. Het
gevaar, waardoor deze sleutelposi
tie in het Verre Oosten wordt be
dreigd, neemt evenwel voortdurend
toe. In aanmerking genomen alle
vroegere verzekeringen, dat Ma
lakka gehouden zou kunnen wor-
Maan
op
8.55
16 Jan
N.M.
24 Jan
E.K.
vanavond om onder
f«r 17.57
17.57 uur ,Febr
tof morgenochtend V.M.
n A r% '8 Febr
9.42 uur. l.k.
Zinken kwartjes en
dubbeltjes op komst
Ook 2'/2 centstukken en centen
In de Nederlandsche Staatscou-
vant is opgenomen een besluit van
den secretaris-generaal van Finan
ciën tot nadere rëgeling van het
Nederlandsche muntwezen. Door
deze wijziging wordt de uitgifte
mogelijk gemaakt van zinken pas
munt van 25, 10, Vfa en 1 cent
Omtrent den beeldenaar van deze
munstukken kordt het volgende
bepaald:
Voor bet 25-centstuk: Dp de voor
zijde een schip met volle zeilen en
het woord: „Nederland". Op de
keerzijde de waarde-aanduiding 25
cents tusschen twee twijgen, bene
vens het jaartal en het muntteeken
De stukken worden in den ring ge
munt en hebben een gladden rand.
Voor het 10.oenlstuk: Op de voor
zijde drie gestyleerde tulpen, waar
onder op een band: „Nederland"*
Op de keerzijde de waarde-aandui
ding 10 cents tusschen twee twij
gen, benevens het jaartal en het
muntteeken. De stukken worden in
den ring gemunt en hebben een
kartelrand.
Voor het ZV^-centstuk: Od do
voorzijde het Frieseh uleboerd^
boven ter weerszijden van de drie-
spruit „Nederland". Op de keerzijde
de waarde-aanduiding 2V^t cent;
ter rechterzijde zijde golven en ko
renaren, benevens het jaartal en 't
muntteeken. De stukken worden in
den ring gemunt en hebben een
gladden rand.
Voor den cent: Op de voorzijde
h^t rechtkruis,. onderaan od een
hand:^„Nederland". Op de keerzijde
dè waarde-aanduiding 1 cent; tef
rechterzijde golven en korenaren,
benévens het. jaartal en het munt
teeken. De stukken worden in den
ring gemunt en hebben een kartel
rand.
Nieuwe burgemeesters van
Texel en Barsingerborn
•s-GRAVENHAGE. 15 Jan. - Het
Rijkscommissariaat maakt bekend:
De Rijkscommissaris voor het be
zette Nederlandsche gebied heeft op
grond van art 3 van zijn verorde
ning no. 108/40 (vierde vtrordening
over bijzondere bestuursrechtelijke
maatregelen) de volgende benoe
mingen afgekondigd: 0. Bax, ge
meentesecretaris en belastingont
vanger te Graft, tot burgemeester
van Barsingerhorn, J. Bakker, pro
curatiehouder te Den Haag, tot
burgemeester van Terschelling, en
Rijk de Vries, volontair in over
heidsdienst te Zaandam, tot burge
meester van Texel.
den, voelt het Britsche publiek zich
vernederd, als het dé gewéldige of
fers verneemt, die Engeland daar
heeft moeten brengen.
Naarmate de gevechten op Ma
lakka zich verder ontwikkelen,
wordt het dagelijks duidelijker, hoe
veel de Japanners danken aan een
„bende onbekwame Engelsche
windbuilen".
De bewoners van een huis aan de Tollenstraat te Amsterdam hadden
Woensdag door brand have en goed verloren. De Nederlandsche
Volks dienst greep onmiddellijk In en wist de gedupeerden denzellden
dag nog van de noodige kleeding te voorzien.
(Pax-Holland-De Haan-m)