HOLLANDS i— Verduister DAGBLAD VOOR Voor het Oostfront HELDERSCHE COURANT VAN 1873 SCHAGER COURANT OP 100 KM. VAN SINGAPORE De dood van Peter Ton Succesvolle aanval aan Oostfront 9.40 uur Nieuwe bonnen Vaticaan tegen deelname van Zuid-Amerika Redactie en administratie SCHAGEN Telef. 444 (2 lijnen) Redactie en administratie DEN HELDER Telef. 2345 (21tfnen) Uitgave: N.V. Uitg. Mij. Hollands Noorderkwartier 86ste JAARGANG No. 11701 ZATERDAG 17 JANUARI 1942 Vv ERELDSCHOUW NGETWIJFELD trekken de oor- logshandelingen in Nederl.- Oost-Indië thans de meeste belang stelling in ons land. Schreven wij een week geleden nog op deze plaats, dat de oorlog ons overzeesch gewest op dat oogenblik onmiddel lijk bedreigde, een dag later reeds was die oorlog een feit, dat hoe wel deze ontwikkeling te verwach ten was het geheele land ont roerde. Wij hadden niet kunnen bevroeden dat de verantwoordelij ke regeeringspersonen in Londen en Batavia zóó spoedig de rekening gepresenteerd zouden krijgen van hun intriges. Het is ook al te zot geweest. Alsof er geen Polen, geen Nederland en nu reeds een tiental andere landen was geweest, waar men vergeefs gewacht heeft op de vervulling der Engelsche beloften, werd ook Ned. Indië in den maal stroom van het wereldgebeuren ge stort. En wederom blijkt Engeland, nu in gezelschap van de Ver. Sta ten, gebluft te hebben, want in ste de dat er hulp geboden kan worden aan bondgenooten, laat het Anglo- Amerikaansche kamp opnieuw juist die bondgenooten in den oorlog vooraan gaan en bergt het zelf het veege lijf. Maar zelfs dat lukt dit maal niet door het verrassende en onverminderd snelle optreden der Japanners, die nu de belangrijkste sleutelpoaitie6 der Engelschen en Amerikanen in bezit hebben of zoo ernstig bedreigen, dat de waarde dier steunpunten reeds tot een mi nimum gedaald is. Ned. Indië. moet evenals bijna twee jaar geleden 't Moederland, zijn boontjes zélf dop pen met een leger van 100.000 man. Een hopelooze situatie èn voor Ned. Indië èn voor«het Moederland, dat reeds zoo'n dure tol had moe ten betalen aan de onverantwoor delijke politiek van zijn vroegere regeering. Inplaats van nog vóór Engeland den oorlog aan Japan te verklaren, zou Ned. Indië verstan diger gedaan hebben op de aanbie dingen van Japan tot het bewaren van een strikte neutraliteit in te gaan, aanbiedingen, die ondanks de oorlogsverklaring nogmaals her haald werden, omdat Japan niets tegen Ned. Indië wenschte te onder nemen. De deelneming aan den oorlog van Ned. Indië, de vestiging van het geallieerde opperbevel in Batavia. maar zonder in dat op perbevel Nederlandsche hoofdoffi cieren op te nemen lieten Japan echter geen keus en nu bloedt ons schoone gewest uit vele wonden. QIJ alle droefheid, die het ge- beuren in Indië bij iederen Ne derlander wekt, is ook weer een verheugende noot: de hopelooze si tuatie van onze rijkste kolonie heeft opnieuw een groote categorie land- genooten de oogen geopend; ook zij zien thans eindelijk wat wij reeds zoo dikwijls hebben geschreven, dat de hulpverleening van Aglo- Amerikaansche zijde nimmer is te verwachten, omdat ze niet verleend kan worden omdat de oorlogs- productie-cijfers van die zijde lou ter en alleen op bluf berusten. Ook de beweringen, dat over een of twee jaar eerst de Anglo-Amcrikaansche oorlogsmachine op volle toeren zal draaien, berust op humbug. Maar zelfs al zou dat dan op waarheid berusten, is het nog van geen be lang, omdat die krachtsontwikke ling dan ook precies één of twee jaar te laat zal komen. Eindelijk begint het bij ons volk te dezen opzichte te dagen en be seft men dat het heil niet van An- glo-Amerikaansche zijde zal komen. Jammer alleen dat er zoo'n hoog leergeld betaald moet worden voor deze eenvoudige wetenschap, die reeds sedert Mei-1940 van nat.-so- cialistische zijde werd verkondigd, maar toen slechts hoongelach kon ontlokken. Moge de situatie nog zóó ten goe de keeren, dat het Nederland gelukt mét Duitschland een sterke positie in het nieuwe Europa te verwer ven, zoo sterk dat het met gerechten trots wijzende op zijn strijd voor die vooraanstaande plaats, aan spraak kan maken op behoud van zijn koloniën. Aan de overige fronten vielen ook deze week geen bijzondere gebeur tenissen voor. Slechts verluidt van Britsche zijde dat generaal Rommel in Libye versterkingen heeft ont vangen, die door de lucht aange voerd zouden zijn en den generaal gelegenheid bieden het Britsche of fensief verder het hoofd te bieden. Mevrouw Seyss Inquart, de echtgenoote van den Rijkscom missaris, werkte ijverig mede temidden der vrouwen, die door de N.S.V. en de N.S.V.O. in Den Haag waren opgeroepen voor een gemeenschappelijk breien voor de soldaten aan het Oost front Meer dan duizend Duit sche en Nederlandsche vrou wen hadden aan dezen oproep gehoor gegeven, Stapf-Mo!. Japanscbe opmarsch in tropische hitte ONVERSTOORBAAR RUKKEN DE TROEPEN OP MALAKKA VERDER. Critiek in Engeland op de Britsche oorlogvoering in Oost-Azi6 verscherpt zich. TOKIO, IS Jan. (D.N.B.) Vol gens een bericht over den toe stand op Malakka gaat de zege vierende opmarsch der Japan, ners ondanks de geweldige tro pische hitte, welke sinds ver. scheid ene dagen in Zuid-Malak- ka heérscht, onverstoorbaar verder. Japansche strijdkrach ten zijn reeds Donderdagavond de rivier de Moear overgetrok ken. Zij bevinden zich thans nog slechts op rond honderd ki lometer afstand van het eiland Singapore. De langs de westelijke kust op rukkende rechtervleugel der Japan sche strijdkrachten kon den op marsch dusdanig bespoedigen, dat bij reeds de flank van den vijand zeer ernstig bedreigt. Tokio Nitsji Nitji meldt uit Bangkok, dat Australische verster kingen onder bevel van luitenant- generaal Bennet in Singapore aan komen. Met deze troepen wil men trachten den terugtocht der Brit sche strijdkrachten tot staan te brengen. Volgens inlichtingen wel ke uit Singapore in Bangkok zijn ontvangen, zou men reeds van het Britsche vestinggebied uit het ka nongebulder aan het front kunnen hooren. SINGAPORE HET ZWAKKE PUNT. Singapore is het zwakke punt in de Engelsche oorlogvoering gewor den. zoo schrijft Ward Price in de Daily Mail. Churchill zal zich na zijn terugkeer ernstig moeten bezig houden met den toestand in den Stillen Oceaan. De Britsche regee ring wordt op zijn minst genomen in tweeërlei opzicht door de mili taire gebeurtenissen aldaar getrof fen: ten eerste zuilen de rubber en tinleveranties. alsmede de leveran tie van andere tropische producten aanzienlijk verminderen en ten tweede is Australië over de neder lagen op Malakka verontrust en is het van meening, dat - men 't, wat betreft de verdediging van Singa pore. voor den gek gehouden heeft Geen volk van „belachelijke rijst eters". De Engelschen hebben met het feit onder oogen gezien, dat zij in O.-Azië tegenover een machtigen vijand stonden en niet tegenover een volk dat zij vroegsr als een natie van .belachelijke rij staters" beschouwden. De Daily Express spreekt van Malakka als van den Augiasstal van het empire. Een troep whisky drinkende plantagebezitters en mi litaire trekvogels heeft bij haar voorbereidende maatregelen de be volking van Malakka consequent en bewust overgegeven en aan de Japanners uitgeleverd tezamen met de voorraden van Penang en de radiostations aldaar. Het eenige resultaat van de Britsche censuur was, dat de Engelsche openbare meening is misleid, Volgene berichten van het front op Malakka, hebben de Engel- De Nederlandsche saldi in Japan Als „vijandelijke saldi- be- schouwd. TOKIO, 16 Jan. (A.N.P.) Het Japansche ministerie van finan ciën heeft medegedeeld, dat beslo ten is voortaan de saldi van Neder land, en Nederlandsch Indië als „vijandelijke saldi" te beschouwen, als gevolg van den tusschen Japan en Ned.-Indië ontstanen staat van oorlog. schen reeds toebereidselen ge troffen om den dam. die het eiland Singapore met Malakka verbindt, op te blazen. Daarmede zou echter tevens de vitale waterleiding, die over den dam leidt en Singapore van drink water voorziet, vernield worden. De Britsche autoriteiten te Singapore staan zoodoende voor de onoverko melijke moeilijkheid, de watervoor ziening van bijna een millioen menschen te verzekeren. DE STRIJD OM DE PHILIPPIJNEN. Eiland Devito bezet. Naar Domei meldt, hebben Japan sche strijdkrachten het versterkte eiland Devito bezet aan den ingang der baai van Subic, ten noordwes ten van Manilla, waarbij 16 stuk ken zwaar geschut werden buitge maakt. Dit geschiedde door tien Ja pansche soldaten onder aanvoering van een jeugdigen luitenant, die geen tegenstand ontmoetten. Behal ve de wapenen werden groote hoe veelheden benzine en munitie buit gemaakt. Tsjoengking vraagt om meer hulp. /olgens te Sjanghai ontvangen berichten heeft Tsjang-Kai-Sjek aan Owen Lattimore, die Donder dag naar de Ver. Staten is vertrok ken, een aan Roosevelt gerichten brief overhandigd. Daarin wordt versterkte hulp gevraagd voor de T s j oengkingregeering. Proc.-Generaal vordert ontslag van rechtsvervolging In de rechtszaak naar aanlei ding van den dood van Peter Ton heeft de fungeerend Pro cureur-Generaal bij het Vrede- Gerechtshof te 's-Gravenhage, mr. Hoekstra, geconcludeerd tot bewezen verklaring van dood door schuld, doch tevens tot ontslag van rechtsvervolging van den betreffen den agent van politie, S. J. B., op grond van art. 41, tweede lid, van het Wetboek van Strafrecht, vol gens welk lid niet strafbaar is de overschrijding van de gren zen'van noodzakelijke verdedi ging, indien zij het onmiddel lijk' gevolg is geweest van een hevige gemoedsbeweging, door de aanranding veroorzaakt. De uitspraak volgt Donderdag 29 Januari. (Vervolg op pag. 2.) TREFFFERS OP SOVJET-SCHEPEN. HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 16 Jan. Het opperbevel van de weermacht maakt bekend: In den centralen en Noordelijken sector van het Oostelijke front duren de gevechten voort. Bij den aanval op sterke vijandelijke cava lerie in den centralen frontsector heeft een Duitsch bataljon infanterie op 14 Jan. na feilen strijd een belangrijk plaatsje ingenomen en tien stukken geschut, talrijke machinegeweren, granaatwerpers, honderden geweren en 850 paarden buitgemaakt. De vijand liet meer dan 1300 dooden op het slagveld achter. Door onze luchtaanvallen op scheepsdoelen bij Feodosia en Kertsj (Krim) werden een transportschip van 1500 brt. tot zinken gebracht en werden een vrij groot transportschip en een torpedojager ernstig beschadigd. In het Westelijke vaarwater van de Witte Zee werd een ijsbreker van de Stalin-lclasse door verscheidene voltreffers van bom men zwaar beschadigd. In den nacht van 15 op 16 Jan. vielen gevechtsvliegtuigen haven werken aan de Oostkust van Engeland aan en plaatsten verscheidene voltreffers op een vrij groote hoogoveninrichting.^ In N. Afrika zette de vijand de beschieting van" de Duitsch-Italiaan- sche steunpunten in het gebied van Solloem voort met behulp van. strijdkrachten te land en ter zee. In het Westelijke deel van Cyrenaica geen gevechtshandelingen van beteekenis. Duitsche gevechtsvliegtuigen en duikbommenwerpers vielen Britsche colonnes voertuigen en vlieg velden in Cyrenaica alsmede tentenkampen bij Mersa-Matroe aan. De luchtaanvallen op Britsche vliegvelden en verdedigingswerken op het eiland Malta werden overdag en des nachts doeltreffend voort gezet. Duitsche transportvliegtuigen schoten op 12 Jan. boven de Middellandsche Zee twee aanvallende Britsche torpedovliegtuigen omlaag. Britsche bommenwerpers hebben in den afgeloopen nacht Emden en andere plaatsen in het Noord Duitsche kustgebied aangevallen. De burgerbevolking leed verliezen aan dooden en gewonden. Drie der aanvallende Britsche bommenwerpers werden omlaag geschoten. Het autoverkeer Urk Lemmer Over de drooggevallen gronden van den Noordoostpolder ontwik kelt zich thans een autoverkeer tusschen het voormalige eiland Urk en Lemmer. Gisteren heeft een autobus van Urk uit een geslaagde proeftocht gemaakt. Vandaag ver- trokken er per bus zestig personen van Urk naar Lemmer. Op deze wij ze zullen thans ook levensmiddelen en jxist worden vervoerd. Aanvan kelijk was het moeilijk, een goeden weg door den polder te vinden. Een enkele maal is dan ook een auto in de slappe veenlaag weggezakt. DE PRIJSBEHEERSCHING IN 1941. Eenige dagen geleden werd in een overzicht van de resultaten der prijsbeheersching 1941 vermeld, dat in totaal voor f 276.743.385 aan goe deren in beslag zou zijn genomen. Zooals men wel reeds begrepen zal hebben, is dit bedrag aanmerkelijk lager en wel f 276.743.38y2. Ook de jeugd droeg haar steen tje bij en deed in ijver niet on der voor de vele moeders, die aan den oproep van de N.S.V. en de N.&.V.O. gehoor hadden gegeven, om gemeenschappe lijk te 's Gravenhage te breien voor de soldaten aan het Oost front Stapf-Mol. REDE PROF. GOEDEWAAGEN. 'S-GRAVENHAGE, 16 Jan. De Ned.-Duitsche Kuituurgemeenschap deelt mede, dat Prof. Dr. T. Goe- dewaagen voor haar spreken zal over het thema „Nederlandsche Kuituur in de 19e eeuw" en wel op 19 Januari, 's avonds half acht te Amsterdam, in het Americain-hotel en op 21 Januari eveneens 's avonds om half acht, te Den Haag in Pul- chri Studio. MaanMaan op vanavond om onder 9,43 17 tuit* 19,08 24 Jan UUT 8 Febr E.K. tot morgenochtend L.K. 1 Febr r\ a 15 Febr v.M. 9.43 uur. n.m. Zondagavond om Maan 18.00 uur Maan 10.22 tot Maandagochtend 0I92e22 Voor de week van Zondag 18 Jan. tot Zaterdag 24 Jan. zullen de ge bruikelijke rantsoenen brood of ge bak, en vleesch, verkrijgbaar zijn op de bonnen 04a en 04b van de daarvoor aangewezen kaarten. Voor aardappelen is bon 05 aangewezen. SCHAATSEN Volgende week Elfstedentocht Naar wij vernemen, heeft het centraal bestuur van de Friesche Elfstedenvereeniging in een vergadering, welke te Leeuwar den is gehouden, besloten bij doorgaand vriezend weer de Elfstedentocht in het midden of het laatste gedeelte van de vol gende week te organiseeren. Na de start in Leeuwarden wordt het traject gereden via Dokkum, Franeker en Stavoren naar Leeu warden terug. Ook ditmaal is de tocht open gesteld voor westrijd en tourrijders. Zuid-Amerika moet plaats van vrede blijven. Ook in directe deelname aan den oorlog veroordeeld. BUENOS AIRES, 16 Jan. (BNB). De correspondent van de Prensa in Vaticaan Stad, Luigi Boschetto meldt aan zijn blad het volgende: „Het Vaticaan verzet zich ener giek tegen een directe of indirecte deelneming van de Zuid-Amerikaan sche landen aan het wereldcon flict." Naar de meening van het Vaticaan zouden de Zuid-Am^ri- kaansche republieken den Ver. St. en Engeland toch slechts ideologi sche ondersteuning verleenen, om dat Amerika te allen tijde grond stoffen uit Zuid-Amerika kan be trekken. Een afwijken van het be ginsel der strikte neutraliteit be- teekent zoodoende slechts een on- noodig slechter maken van de be trekkingen tusschen Zuid-Amerika en de Europeesche staten. Voorts meldt Boschetto verder, dat Paus Pius XII kort voor Kerst GELDHAMSTEREN IN 'T GROOT. Het was de politie onlangs ter oore gekomen, dat een win kelier aan den Overtoom vrij wel al het zilvergeld, dat hij ontving, aan de circulatie ont trok. Daarop werd een onder zoek in zijn zaak ingesteld. Aanvankelijk liet hij slechts een bakje met kleingeld zien en beweerde, dat dit alles was, wat hij in huis had. De re chercheurs lieten zich echter niet van de wijs brengen en onderzochten den winkel, waarbij al spoedig een paar haringvaatjes voor den dag kwamen, die geheel met kwart ies en dubbeltjes waren ge vuld, tezamen meer dan f 10.000 uitmakende. Ook een groot bedrag aan •:il veren rijksdaalders en gul dens kwam te voorschijn. De winkelier trachtte zich nog schoon te wasschen met het oraatje. dat hij regelmatig collega's in de buurt aan klein geld hielp, maar ook dit bleek niet waar te zijn. De man werd wegens belem mering van het maatschappe lijke verkeer gearresteerd en al het zilvergeld in beslag go. nomen. Dit is later vanzelf sprekend tegen betaling on der een aantal instellingen en winkelzaken gedistribueerd om zoodoende weer in omloop te kunnen worden gebracht. mis den Spaanschen ambassadeur bij het Vaticaan, in tegenwoordig heid van Ibero-Amerikaansche di plomaten heeft verklaard, dat Span je een „sterke moreele reserve" voor de toekomst vormde. Klaar blijkelijk heeft de Paus hiermede gedoeld op hot geheele latijn-Ame- rikaansche blok. Hij heeft dit door zijn Kerstboodschap bevestigd. Het Vaticaan heeft derhalve in weerwil van de strikte neutra liteit zijn afkeuring van een verdere uitbreiding van het conflict niet kunnen verzwijgen. Het beroep van den Paus voor de opening vhn de conferentie te Rio, dat Zuid Amerika de stem van het verstand moet volgen en di rect noch indirect aan het wereld conflict moet deelnemen, heeft in de Argentijnsche pers sterk de aan dacht getrokken. Pampero schrijft in een hoofdar tikel, dat Pius XII op duidelijke en ondubbelzinnige wijze aan Ibero- Amerika den weg heeft gewezen, dien het moet inslaan om voor on heil gespaard te blijven. Het heeft geen zin het oorlogsleed en de oor- logszorgen nog te vergrooten en ook de Ibero-Amerikaansche staten hieronder gebukt te laten gaan. Vooral echter is het zinloos wan neer Ibero-Amerika zich met de wapens in de hand tegen de oude wereld zou keeren, waarmede het stamverwant en op geestelijk gebied verbonden is. Pampero waarschuwt ervoor, dat het woord van het Va ticaan niet ongehoord mag weg sterven, doch de beraadslagingen in Rio moet beinvloeden, zoodat Zuid-Amerika een plaats van vrede blijft. BRITSCHE BOMMEN OP ONS LAND. 'S-GRAVENHAGE, 16 Jan. Don derdagavond en -nacht zijn talrijke Engelsche vliegtuigen naar Neder landsch gebied gevlogen. Een vrij groot aantal brisant- en brandbom men werd lukraak, meestal van groote hoogte en in hoofdzaak op open terrein, neergeworpen, maar ook op woonwijken. In een plaats in Noordholland werden eenige woonhuizen volkomen vernield, verscheidene andere werden zwaar beschadigd. Van de bewoners-dezer huizen vonden zes den dood, twee werden zwaar, zeven licht gewond. In een stad ïn?het Zuiden des lands ontstond tengevolge van het neer werpen van bommen op woonwij ken deels zware, deels lichte scha de aan gebouwen. Een persoon kreeg daarbij zware verwondingen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Dagblad voor Hollands Noorderkwartier | 1942 | | pagina 1