HOLLANDS
DAGBLAD VOOR
De dag van
den Omroep r— Verduister
HELDERSCHE COURANT VAN 1873
SCHAGER COURANT VAN 1855
VOOR SEBASTOPOL
Van slaaf tot mensch
Java van alle zijden ingesloten
Hevige gevechten op de Krim
Redactie- en administratie-adressen:
SCHAGEN Telef. 444 (2 lijnen)
DEN HELDER Telef. 2345 (2 lijnen)
'ALKMAAR Telef. 3332
Uitgave:
N.V. Uitg. Mij. Hollands Noorderkwartier
86ste JAARGANG No. 11737
WAARIN OPGENOMEN
ZATERDAG 2& FEBRUARI 1942
WERELDSCHOUW
A AN den overkant van het water
moest do democratische „een
heid" voor dè. zooveeléte maal moed
ingeblazen worden om wanhoop en
versplintering te voorkomen. Roo-
sevelt en Churchill kweten zich
van deze taak. Door zijn rede te
knoopen aan den geboortedag van
Washington deed Roosevelt een
poging om den huidigen oorlog een
historische en volksche beteekenis
te geven en dat na zelf zijn volk
met list en ophitsing in den ooflog
te hebben gedreven. Ook in ander
opzicht riep de president histori
sche herinneringen wakker. Dit
heeft ten doel om uit de historie
moed te putten, nu de Ver. Staten
klap op klap te incasseeren krij
gen. Dat doet dezelfde Roosevelt,
die voor den oorlog Amerika roem
de als het reservoir der democra
tieën ,en te wijzen op de enorme
productie-capaciteiten der Ver. St.
Nu grijpt hij al niet meer in dit
- reservoir, maar in de historie om de
tegenslagen te verzachten.
Doch ook op andere pulkten was
zijn rede merkwaardig. Als hij b.v,.
zegt: „Wij vragen den vijand iede-
ren dag een zware schatting en
treffen hem waar zij- kunnen",
klinkt dat op zijn zachtst gespro
ken ietwat belachelijk. Deze uitla
ting ware beter van toepassing op
Duitschland, dat bijna dagelijks in
extra berichten wijst op zijn inten
sieve actie in de Amerikaansche
wateren. Voorts zegt Roosevelt, dat
de hulp aan China voor Amerika
van essentieele bcteekenis is. Dit
valt echter moeilijk te zien, tenzij
hier een financieele beteekenis be
doeld wordt. En dan komt de ware
aap uit den .mouw!
Uit. zijn rede blijkt overigens al
heel duidelijk, dat Amerika al vijf
jaar lang een politiek gevoerd heeft
die streefde naar een conflict met
Japan. Daarbij werd er op gepocht,
dat Japan in ten hoogste 90 dagen
overwonnen zou zijn thans
brengt Roosevelt de mogelijkheid
ter sprake dat zelfs de Amerikaan
sche kusten niet meer veilig zijn.
Hoe juist zijn visie op dit punt is,
blijkt uit het bericht, dat de Ame
rikaansche kust reeds door een Ja-
pansche duikboot werd beschoten.
f HURCHILL deed in het Engel-
schë Lagerhuis niet onder voor
Roosevelt. Eendeels verbloemde hij
geen der zware nederlagen, maar
anderdeels gebruikte hij deze om
te „bewijzen" dat Engelands positie
bij verleden jaar vergeleken niet
slecht is! Het is de bekënde truc,
waarop de geheele Britsche propa
ganda is gebaseerd: een struisvo
gelpolitiek, waarvan het volk de
dupe wordt. Voor Duitschland ech
ter een dankbaar iets, dat een
Churchill Engeland „leidt". Het is
zooals Goebbeïs in „Das Reich" op
merkte:
„Churchill is de baanbreker voor
onze totale overwinning". Op alle
oorlogsfronten, op het geheele we-
reldtooneèl blijkt steeds duidelijker
hoe machteloos Churchill is Slechts
met intrigues en andere minder
waardige wapens weet hij nu en
dan wat van zich te laten hooren
roemruchte wapenfeiten zijn een
Onmogelijkheid. Tenzij hij de aan
slagen, die hij hier ep daar laat
plegen „wapenfeiten" noemt. Na
den infamen aanslag in Tanger
was thans door de Secret Service
weer een' aanslag op den Duitschen
gezant in Ankara, Von Papen
voorbereid, ditmaal in samenwer
king met de Gepeoe.
IN Oost-Azië vorderen de Japan
ners gestadig en de situatie is
daar reeds zoo, dat de geallieer
den practisch over geen enkel be
langrijk steunpunt meer beschik
ken. Óp de meeste eilanden van
Ned.-Indic hebben de Japanners
yasten voet gekregen en Java
.aanks de vele vergeeische uit-
alspogingen der Bolsjewisten is
2e belangrijke havenstad op de
Krim nog steeds door de Duitsche
en Roemeensche troepen nanw in
gesloten. Machtig geschat vormt
een voortdurende bedreiging voor
de belegerde stad.
(Transatlantic-Recla PK. Haas)
Nieuwe agrarische ordening
in bezette Oostelijke gebie-
BERLIJN 27 Febr. (D.N.B.)
De rijksminister voor de bezette
Oostelijke gebieden, Alfred Rosen-
berg, heeft in overleg met den ge
volmachtigde voor het Vierjaren
plan, rijksmaarschalk Goering, een
nieuwe agrarische ordeping voor
de reeds door het ciyiele bestuur
overgenomen gebieden der vroegere
Sovjet-Unie in de grenzen van 1939
uitgevaardigd.
In plaats van het bolsjewistische
Kolchosenstelsel, komt een nieuwe
ordening, die de landbouwbevol
king van het Oosten tot de indivi-
dueele bewerking van* den bodem
zal terugöréngen. Begrijpelijkerwij
ze is het niet mogelijk, de gevestig
de bolsjewistische methoden, waar
door de boeren tot slaven werden
gemaakt, van vandaag op morgen
te veranderen. De ontbonden collec
tieve bedrijven zullen daarom eerst
worden omgezet in gemeenschappe
lijke bedrijven, waaruit zich vervol
gens de individueele bedrijfsvorm
zal ontwikkelen.
In overleg met het opperbevel van
de weermacht geldt de nieuwe agra
rische ordening ook in de door de
Duitsche troepen bezette gebieden,
die nog niet door het civiele bestuur
zijn overgenomen.
Versterkingen voor
lndië dringend noodig
Zeeslag bij Bali.
Het Japansche hoofdkwartier
maakt bekend, dat tijdens een zee
slag ter hoogte van het eiland Bali
twee Amerikaansche en twee Ne
derlandsche torpedojagers door Ja
pansche strijdkrachten tot zinken
zijn gebracht, terwijl twee kruisers
en een torpedojager zwaar bescha
digd werden.
Naar het keizerlijke hoofdkwar
tier bekend maakt, hebben op Zuid
Sumatra opercerènde legereenheden
op 23 Febr. een belangrijke ma
rinebasis aan de Samangka-baai
geheel bezet. Voorts wordt bekend
gemaakt, dat Japansche marine-
vlietguigen boven Batavia vier,Spit
fires van den tegenstander hebben
neergeschoten.
In de wateren van het eiland Ti-
mor hebben Japansche marinevlieg
tuigen, naar het Japansche keizer
lijke hoofdkwartier meldt, Zondag
j.I. een vijandelijk vaartuig van
20.000 ton tot zinken gebracht; en
een Nederlandsehen mijnenlegger
van 3.000' ton in brand geschoten.
Een ander vijandelijk schip werd
eveneens door de Japansche bom
men getroffen en vloog in brand.
In een blik terug op den llden
Januari begonnen veldtocht tegen
Nederlandsch-Indië hebben Japan
sche militaire deskundigen ver
klaard, dat de luchtstrijdkrachten
van den tegenstander in het Zuid
westen van den Stillen Oceaan zoo
zwaar verslagen zijn, dat zij „niet
veel ronden meer kurihen door
staan". Ruim 460 Engelsche, Ameri
kaansche en Nederlandsche vlieg
tuigen zijn in de zeven weken se
dert het begin van dit offensief ver
nield.
Alle Nederlandsche
uit Engeland en Canada naar
Ned.-Indië. Vele geallieerden
op Java.
SJANGHAI, 26 Febr. De woord
voerder der. Nederlandsch-Indische
strijdkrachten heeft volgens een
bericht uit Batavia verklaard: „Ne
derlandsch-Indië heeft dringend
versterkingen van de geallieerden
noodig, want de toestand is uiterst
ernstig." Hij wees er op, dat Java
thans van alle kanten ingesloten
is en dat de Nederlandsch-Indische
weermacht te zwak is ora een Ja-
panschen aanval af te slaan.
De regeering van Nederlandsch
lndië heeft allé Nederlandsche
soldaten, die zich op het oogen-
blik in Engeland en in Canada
bevinden, bevolen onmiddellijk
naar Nederlandsch-Indië terug
te gaan om onder de wapenen
te komen.
Na zijn terugkeer uit Amerika
heeft de plaatsvervangend gouver
neur-generaal van Nederlandsch-
Indië, dr. Van Moók, een gesprek
gehad met den bekenden Ameri-
kaanschen journalist Knickerbocker
Dr. Van Mook drong er sterk op
aan, dat Amerika de vliegtuigen,
die Nederlandsch-Indië gekocht en
betaald had, ook zou leveren.
Veel buitenlandsche troepen,
op Java.
De opperbevelhebber van het
Nederlandsch-Indische leger, ge
neraal Terpoorten, heeft Donder
dagavond, naar de Britsche nieuws
dienst uit Bandoeng meldt, voor de
radio verklaard, dat „duizenden
Britsche, Australische en Ameri
kaansche troepen" zich op Java be
vinden. Voorts verklaarde hij, dat
de toestand ernstig is en er geen
aanleiding bestaat tot een lichtzin
nig optimisme. „Evenwel'1, zoo
meende Terpoorten, „bestaat er
ook geen aanleiding voor pessimis
me. De komende slag op Java zal
zich „volgens de gestelde plannen"
afspelen".
wordt rondom ingesloten, zoodat
militair gesproken de Indische Ar
chipel als steunpunt en operatie
basis voor de geallieerden reeds
zoo goed als zeker binnen afzienba
ren tijd geheel uitgeschakeld is. In
de buitenwijken v. Bantoon bevin
den zich eveneens reeds Japansche
troepen, waardoor het nog slechts
een kwestie van uren is of ook
deze haven is in handen van Ja
pan, dat daardoor de, Britsche
verbindingswegen over Zee voor
een groot deel zal gaai}, beheer-
schen. De oorlog in Oost-Azië zal
ongetwijfeld nog geruimen tijd du
ren, de beslissing is echter reeds
ten gunste van Japan gevallen, hu
de geallieerden dé belangrijkste
steunpunten hebben moeten opge
ven. Wat de andere oorlo.gstoonee-
len betreft: in Noord-Afrika is een
pauze ingetreden, in Rusland
worden daarentegen nu do eerste
teekenen van de naderende lente
waargenomen worden, de Voorbe
reidingen getroffen voor een her
vatting van het offensief, dat zal
eindigen met de vernietiging van
het bolsjewisme.
1 Maartt Radiodag
De Persdienst van dén Nederl.
Omroep meldt:
Duizend maal per jaar vraagt de
radio de aandacht van haar luiste
raars voor de schoone scheppingen
van kunstenaars uit binnen- en bui
tenland. Zij voert ons bliksemsnel
naar alle tooneelen der aarde, waar
het nieuws „heet van de naald"
komt en legt ons oor te tuistcren bij
de eeuwig bruisende levensstroom.
Wij hooren de stem van de jpugd
we zijn getuigen van de groote
sportgebeurtenissen eh verrijken
onze kennis bij lezingen, kookles
sen, en zoo veel andere onderwer
pen, die dagelijks in den aethei
worden aangesneden.
Niemand zal bij het inzien van
de waardevolle programma's die
den luisteraars wekelijks worden
voorgezet, de Nederlandsche Om
roep van ij delheid betichten wap
neer hij op 1 Maart zelf eens in
den spiegel kijkt, en iedereen laai
hooren wat. er moet gebeuren voor
alle uitzendingen eenmaal in kan
ncn en kruiken zijn. Vandaar een
speciale uitzenddag, waarover men
elders in dit nummer interessante
bijzonderheden leest.
Prof. Goedcwagen leidt dag van
den NederL Omroep in
's-Gravenhage, 27 Febr. Ter ge
legenheid van den dag van den
Nederl. Omroep te Hilversum op
Zondagmiddag a.s. zal de secr.-gen.
van het Dep. van Volksvoorlich
ting en Kunsten, prof. dr. T. Goe-
dewaagen, persoonlijk aanwezig
zijn en op de feestelijke bijeen
komst een inleidend woord spre
ken.
Programma-directenr
Nederl. Omroep benoemd
Maan
vanavond om onder
19.16 uur ^Mrt.
tol morgenochtend N.M.
8/>n 25 Mrt.
.29 uur e.k.
Zondagavond om
Maan 19.18 uur Maan
17.44 tot Maandagochtend 7.3S
8.26 uur
J. C. PLATE.
(Ned. Omroep-Vermeulen).
De dir.-gen. van den Nederl. Om
roep. dr. Ing. W. A. Herwijer, heeft
met ingang van 1 Maart tot direc
teur van den Programmadienst
van de Nederl. Omroep den heer
J. C. Plate benoemd.
In een vraaggesprek met den
nieuwbenoemden directeur van den
programmadienst, die een goede
kenner is van de muziek, de letter
kunde èn kunstgeschiedenis, wees
de heer Plate er op, dat het zijn
grootste streven in de toekomst zal
zijn om de programma's in gezon
den volkschen zin te doen samen
stellen.
„Mijn grootste taak zal zijn", al
dus de heer Plate, „om een gezonde
verhouding te scheppen tussohen
de ontspanning en de voorlichting,
welke in de radio geboden wordt,
zoowel op het gebied van de muziek
als op dat van de letteren. Mijn
I'ijzondere belangstelling bij al deze
werkzaamheden gaat zoowel naar
het land als de stad en ik hoop een
zoo nauw mogelijk contact? tusschen
beiden te bereiken".
(Zie* voorts pag." 2.)
Een eeuwenoude urn, welke bij de
Zuiderzeewerken te voorschijn is
gekomen en zich thans in het Wie-
ringer museum van den heer Bos-
ker te Hippolytushoef bevindt.
(Polygoon-Kuiper).
Aansprakelijkheid van telers
Onder de huidige omstandigheden
is het geboden, dat van de voor
raden producten ten dienste van
de voedselvooreizning in gieen ge
val iets verloren gaat.
In dit verband vestigt het Rijks
bureau voor de Voedselvoorziening
in Oorlogstijd er de aandacht op,
dat zij, die graan of eenig ander
product, dat voor de voedselvoor
ziening van belang is, in voorraad
of voorhanden hebben, volgens art.
2'van 't Voedselvoorzieningsbesluit
verplicht zijn, daarvoor die zorg
aan te wenden, welke redelijker
wijs van hen verlangd kan wor
den.
Dit houdt in, dat personen, die
bovenvermelde producten in voor
raad of voorhanden hebben, var-
plicht zijn voor a f do en d e beveili
ging tegen brand, diefstal, inbraak,
e.d. zorg te dragen. Indien produc
ten verloren gaan, doordat onvol
doende voorzorgsmaatregelen zijn
getroffen, zal vervolging plaats heb
ben op grond van het Voedselvoor
zieningsbesluit.
Nalatigheden worden gestraft met
hechtenis van ten hoogste een jaar
en geldboete tot een maximum van
25.000 gulden, terwijl aan hen, die
opzettelijk in strijd handelen met
het hier bedoelde voorschrift, lang
durige gevangenisstraffen kunnen
worden opgelegd.
DEP. VAN VOLKSVOORLICHTING
ZATERDAGS GESLOTEN.
De Secr.-Gen. van het Den. van
Volksvoorlichting en Kunsten
brengt ter algemeens kennis, dat
het departement voornoemd, met
ingang van heiden tot nader,order
des Zaterdags gesloten zal zijn.
Val van Rangoon aanstaande
Japanners dringen de
buitenwijken binnen
GENEVE, 27 Febr. (D.N.B.)
De militaire correspondent van
de.Daily Express schrijft om
trent den militairen toestand in
Birma o.a., dat Rangoon. de be
langrijkste haven van Birma,
thans gevaar loopt in' den aller-
naasten tijd door de Japanners
bezet te worden. Voor het ein
de van deze week kan verwacht
worden, dat Rangoon zich in
handen vair'den vijand bevindt.
f Radio-Saigon heeft meegedeeld,
dat de Japansche troepen de
buitenwijken van Rangoon zijn
binnengedrongen. Verder deel
de het radiostation op grond
van berichten uit Mandalay
mede, dat de' verbinding met
Rangoon is verbroken.
Vluchtelingen uit Rangoon verkla
ren, dat Rangoon een „spookachtige
stad" is waarin zich slechts nog
enkele politieagenten én soldaten
bevinden. Rangoon is. vol van het
lawaai van de herhaalde explosies
en branden, die men veroorzaakt bij
de ten uitvoerlegging van de poli
tiek der verbrande aarde.
Domei meldt uit Saigon, dat ra
dio Sanfrancisco heeft bekend* ge-'
maakt, dat de Japansche troepen
geconcentreerd langs de rivier de
Sittang, gisteren stroomopwaarts
zijn opgerukt om het eindstadium
der omsingeling van Rangoon te
voltooien.
Volgens een bericht van Radio-
Calcutta zijn de Andamanen ten
Zuiden van Burma Dinsdag voor
het eerst gebombardeerd en giste
ren weer aangevallen. Naar het
heet, was Port Blair het hoofddoel
van den aanval.
In een door den Britschen be
richtendienst uitgegeven speciaal
bericht uit Rangoon wordt beves
tigd, dat de Britsche troepen zich
onder „zwaren druk" der Japan
ners hebben moeten terugtrekken
over de riviei* Sittang. In het be
richt wordt verdér gezegd, dat de
militaire autoriteiten op verzoek
van den gouverneur ziefi belast
hebben met de controle over Ran
goon. Het neerschieten van plun
deraars en brandstichters heeft een
grooten indruk gemaakt.
De strijd in China.
Naar de woordvoerder van het
Japansche leger alhier heeft mede
gedeeld, hebben Japansche strijd
krachten in de omgeving van
Sjanghai tussqhen 21 en 26 Febr.
over een oppervlakte van 50 vier
kante 'kilometer een zuiverings
actie ondernomen tegen aanzien
lijke daar geconcentreerde strijd
krachten van Tsjoengking. Deze
leden groote verliezen. Vele officie
ren werden gevangen genomen en
1700 gesneuvelden der strijdkrach
ten van Tsjoengking bleven op het
slagveld achter. Aan Japansche
zijde had men slechts één doqde en
vijf gewonden.
Duitschland strijdt voor Europa
Levendige activiteit in de
lucht boven Cyrenaica.
Hoofdkwartier van den Führer,
27 Febr. Het opperbevel van
de weermacht maakt bekend:
Op de Krim hebben Duitsche
en Roemeepsche formaties vij
andelijke aanvallen op 't front
van Sebastopol en op het-schier
eiland Kertsj met ure ver
liezen voor den vijand afgesla
gen. Ook aan de overige fron
ten mislukken talrijke aanval
len van de bolsjewisten als ge
volg van -het weerstandsvermo
gen van onze troepen, die door
sterke luchtstrijdkrachten wer
den gesteund.
In N. Afrika levendige acti
viteit van Duitsche en Italiaan
sche verkenningsstrijdkrachten
aan het Cyrenaica-fornt. In
weerwil van het ongunstige
weer werden de havenwerken
van Tobroek gebombardeerd en
gemotoriseerde Britsche colon
nes met bommen.en de boord-
wapens aangevallen. Andere
luchtaanvallen waren gericht
óp Britsche vliegvelden op het
eiland Malta.
De vijand viel ook in den af-
geloopen nacht enkele plaatsen
in het Noord-Duitsche kustge
bied aan. Twee Britsche bom
menwerpers werden neerge
schoten.
Zou dat wel waar zijn?
Het lot der Duitsche gevan
genen in de Sowjetunie.
BERLIJN, 27 Febr. De ANP
correspondent meldt: in het Engel
sche Lagerhuis is medegedeeld, dal
de buitenlandsche journalisten in
de Sowjetunie in de gelegenheid
gesteld zijn geweest, ora zich per.
soonlijk te overtuigen van de goe
de behandeling van de Duitsche
krijgsgevangenen in de Sovjet-Unie
In welingelichte kringen alhier
haalt men de schouders op. Het is
best mogelijk, zoo meent men, dat
die journalisten naar een of ander
Potemkin-kamp zijn geleid, om
hun een rad voor de oogen te
draaien, het is anders wel merk
waardig, dat het aan het interna-
tipnale Roode Kruis nog altijd niet
gelukt is, de gevangenkampen te
cóntroleeren.
Verzonnen Een communiqué
van de Britsche admiraliteit
spreekt van drie torpedo's, die
„een Italiaansch konvooi in het
midden der Middellandsche Zee ge
troffen" zouden hebben. Lord
Alexander heeft in zijn rede van
gisteren dezelfde bewering geuit.
Zoowel Lord Alexander als de
admiraliteit spreken welbewust on
waarheid, daar dit bericht in allen
deele is verzonnen.
BOnimCNI IfN EENJ OPCfM TASCH
BONMEr*j irsi EEN OVERJAS,
BOOZE DIEVEN A.AINI UW ZIJ
BROOD EN VLEESCM
UW NEU3 VOORBIJ
(Polygoon-Se ymj
Sabotage te Gibraltar. Naar uit
Gibraltar wordt gemeld, zijn de
sabotagedaden in de Britsche ves-
*ting den laatsten tijd toegenomen.
Dientengevolge moesten de auto
riteiten dó bewaking van de mari
nehaven en het Hippodroom, thans
vliegveld, verscherpen. Twee dagen
geleden zijn nog twee vliegtuigén
deor sabotage zwaar beschadigd.