DAGBLAD VOOR
Prof. dr. T. GQEOEWAAGEN OPENT DE
KULTUURKAMER.
AiKMAARSCHE EDITIE.
144e Jaargang No. 125
Maandag 1 Juni 1942
Het initiatief van den
Rijkscommissaris.
Sovjettroepen door Hongoorsche ofdeelingen
vernietigd.
TERREUR-AANVAL OP
KEULEN,
Een rede van graaf
Ciano.
Duitsche militaire deskundigen over den slag
bij Charkow.
De strijd in vier^phcssen verdeeld.
Deze courant verschijnt dagelijks.
Abonnementsprijs per 3 maanden bij
vooi uitbetaling voor Alkmaar 2.10;
franco door het geheele Rijk 2.63.
Losse nummers 5 cents.
Tel. Administratie (abonn., advert.)
3320, JledMtie 3330.
NOORD-HOLLAND
Prjjs der gewone advertentiën: 0 10
per m.M.. minimum 14 m.M. f 1.40,
elke 3i/9 m.M. meer 0.35. Tarieven
op aanvrage. Brieven aan de Uitg.
N.V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h.
Herms. Coster Zoon, Voordam 9,
Alkmaar, postgiro 37060.
4 pagina's
Hoofdredacteur; A. R.'JONKER, Alkmaar
's-GRAVENHAGE, 30 Mei.
Ter gelegenheid van de
plechtige opening der Ne
derlandsche Kultuurkamer
Zaterdagmiddag in den
Stadsschouwburg te 's-Gra-
venhage, hield prof. dr. T.
Goedewaagen een redevoe
ring, waarin het volgende is
ontleend:
Spr. ving zijn rede aan met tegen
over den Rijkscommissaris namens
zichzelf en al zijn medewerkers, aan
wie deze direct of indirect den op
bouw van de Kultuurkamer heeft
toevertrouwd, een getuigenis af te
leggen van de gevoelens, waarmede
zij deze niet lichte taak hebben aan
vaard.
Wij zijn het niet eens, aldus spr.
met heil die meenen, dat u als ver
tegenwoordiger der bezettende over
heid met (lit initiatief ten onrechte
hebt ingegrepen in de zelfstandig
heid onzer vaderlandsche cultuur.
Integendeel. De besten uit ons volk
waren reeds lang vóór 1940 over
tuigd, dat onze' cultuur verstrikt was
in onoplosbare problemen. Wij za
gen met ontsteltenis, hoe ook bij
ons het spook van het cultuurni-
liilisme aan den horizon opdoemde
en zochten naar uitwegen. Wij leef
den onder den doem van ondergang
der Europeesche cultuur, van een
langzaam uitdooven der vitale
krachten onzer kunst en haakten
naar bevrijding uit die fatale stem
ming en richtten reeds lang onze
oogen naar wat in het Derde
Rijk langzaam werd opgebouwd.
Wij waren tot de overtuiging geko
men, dat het in Nederland, op de
basis onzer eigen volksche tradities,
in dezelfde richting zou moeten gaan,
wilden wij niet ook geestelijk ver
hongeren. Wij zijn het ook niet eens
met .„hen, die meenen, dat een cul-
tureele „Aufschwung" slechts in
vredestijden mogelijk is. Integen
deel: onze eigen grootsche cultuur
uitingen kwamen steeds tot stand in
tijden van geweldige spanning. Wij
zien in uw initiatief niet iets, dat
vreemd is aan onzen volksaard,
maar gedachtig aan wat\ gij her
haaldelijk over onze cultuur en haar
eigen aard hebt verklaard, zien wij
daarin een consequentie van wat wij
zelf willen en verlangen ten aanzien
onzer ^cultuur. Daarom hebt gij ons
bereicl gevonden tegen veel onver
stand en onwil in, te volbrengen,
wat gij ons hebt opgedragen.
Dat een deel der kunstenaars nog
argwanend t. o..v. de Kultuurkamer
staat meende spr. te kunnen ver
klaren uit de omstandigheid, dat ge
neraties langs degenen die scheppend
in de cultuur werkzaam waren, van
de volksgemeenschap waren ver
vreemd. Dat in de nieuwe ordening
van Europa de staat zwaarder zal
wegen en moet wegen dan in de
burgerlijke maatschappij-orde der
vorige eeuw en dat deze her-ijking
der waarden ook in ons land moest
komen zooals zij dan ook is geko
men wès een gedachtengang,
waartoe de gemiddelde Nederlan
der en allerminst de cultuurschep
pende Nederlander zich kon verhef
fen. Zoo overvielen hem de gebeur
tenissen.
Zij vreezen een overdreven staats
bemoeiing met de cultuur, staats-
sabolutisme, staatsdwang, alsof men
in de cultuur meer zou kunnen doen
dan - leiden om met liefde te kwee
ken en te telen, tvat vanzelf reeds
groeikracht in zich bergt.
De lijfspreuk van den nieuwen
mensch, den nieuwen staat en de
nieuwe cultuur is: dat de mensch
er niet is om gediend te worden,
doch om zelf te dienen. Dit is de
mythe van den volkschen staat.
Drieërlei taak heeft de volksche
staat t. o. v. de cultuur. Hij moet met
vol begrip voor het feit, dat kunst
en cultuur niet door de overheid ge
maakt, maar alleen door den schep
penden geest worden gecreëerd, de
cultuur steunen, stuwen, zuiveren,
ordenen en op haar toezien. Hij is
niet meer als de liberale staat neu
traal en waakt niet alleen voor ze
delijkheidsdelicten in het kunst
werk. Hij is een staat, die een we
reldbeschouwing hooghoudt en ver
dedigt. Hij ziet de cultuur in onze
landen als een uiting van Germaan -
schen uitingsdrang. Zijn cultuurpoli
tiek bouwt het erfdeel der vaderen
in nieuwe vormen voort.
De socialistische taak is- het
OUDERS! Laat/Uw kinderen zwem
men leeren', (Polygoon-Seym)
brengen der cultuur tot heel het
volk in al zijn ondérdeelen en de
derde taak is de zorg voor hen, die
op cultureel gebied, hetzij schepp'end,
verspreidend of bemiddelend, hetzij
zonder vakmanschap oó leekenwijze
werkzaam zijn.
De organische visie op het leven
ziet den cultureelen werker niet als
geisoleerd individu, doch als lid van
zijn stand. Zoo wordt de be^oeps-
stand-organisatie een integreerend
onderdeel van het staatsbestel in
welker conceptie de staat de leiding
heeft.
De Kultuurkamer heeft tot taak, de
beroepsgenooten bewust te maken
van hun verantwoordelijkheid te
genover de volksgemeenschap en in
dit licht hun vakkundige, economi
sche en maatschappelijke aangele
genheden te regelen. Dit brengt me
de, dat alleen degenen, die concreet
met de Nederlandsche cultuur ver-
bonden_ zijn, voortaan cultureel in
den ruimsten zin werkzaam kunnen
-zijn, én dat Joden, die zich met hun
internationale levenshouding volgens
hun eigen beginsel in alle volkeren
der wereld, als zij daartoe uit hu
manitaire overwegingen der betrok
ken overheid de kans krijgen, kun
nen neerlaten, hiervan uitgesloten
worden. Een volk is als een gezin,
waarin men' geboren wordt.
Dat de naam gilden is gekozen,
wil niet zeggen, dat wij terug gaan
naar den tijd vóór de afschaffing dei-
gilden, naar een stap verder gaan. De
moderne gilden nemen de oude ge
dachten weer op, maar in den vorm'
der moderne staatsidee. Zij zijn
staatsorganen, verplicht aan de
overheid, maar door haar met ruime
bevoegdheden bekleed. In een lei-
dersstaat kan de beroepsstand slechts
deel van den staat zijn, met eigen
betrekkelijk zelfstandige bevoegd
heid.
Maar ook met een eigen ethos, een
socialistisch eigen sentiment. De
Kultuurkamer brengt de groepen in
één organisatie met het doel, beider
belangen met elkaar in overeen
stemming te brengen.
De kunstenaar heeft het recht op
een redelijke basis, mits zijn werk
hem dat recht geeft.
Reeds vóór het tijdstip, waarop de
Kultuurkamer door den Rijkscom
missaris in het leven werd, geroepen,
heeft zij haar ordenende taak aan
gepakt. Haar werk was hierbij het
werven en winnen der geesten en de
concentratie van wat tot nu toe in
vrij en ongebonden initiatief had
geïeefd. Dat deze laatste gepaard
ging met een zekere selectie, die wel
zéér noodig was, spreekt vanzelf.
Maar overal is getracht de kloven,
die bestonden, te overbruggen.
Slechts waar kennelijk werd gesa
boteerd, werd naar verh; uding inge
grepen. Hierna kon het eigenlijke
werk beginnen. Men mag van ons
niet verwachten, dat wij in enkele
maanden in ongunstige omstandighe
den verwerkelijken, wat wij vroeger
niet eens hebben nagestreefd. Dat
wij steun en raad ondervinden van
de Reichskulfurkammer stemt, ons
uiteraard dankbaar. Maar ook hier
geldt het woord, dat wii ten slotte
zelf onze ervaring moeten krijgen
en moeten leeren uit onze eigen
louten. Zoo gingen wi.i aan den ar
beid. lian wat tot nu toe werd ge
daan gaf spr. vervolgens een over
zicht. Hij noemde daarbij o.a. de re
geling van het vraagstuk der auteurs
rechten, van de arbeidsbemiddeling,
het voeren van schuilnamen, de be
scherming van de beroeostitels. ane-
ciaal der architecten (in voorberei
ding). van den kunsthandel, contrac;
ten voor ontspanningsmnsici en ori-
vaatmuziekleeraren (in voorberei
ding) evenals de saneerin" der lees-
bibliotheeken, o.m. de invoering van
een leeszegel, die ten goede ze'
komen aan de auteurs der uit te
leenen boekwerken, arbeidscontrae-
ten voor kleinkunstartisten. tooneel-
spelers en voor filmonewdeurs en
overig theaterpersoneel in samen
werking met het Ned. Arbeidsfront
en de kwestie der-regelio» van de
rechtspositie der journalisten en
andere leden van het persgilde.
Tenslotte sprak prof. Goedewaagen
over de instelling van. provinri-Ue
bureaux der Kultuurkamer, waar
mee een eind gemaakt kan worden
aan de in ons land te eenzijdige
oriëntatie der cultuur op het "Westen,
op Holland en Utrecht.
Deze pluriformiteit der cultuur
werkt juist bindend en niet- isolqe-
rend.
Als straks een net zal worden ge
spannen over heel ons land, waar
door de kunstenaars in contact, kun
nen komen, in hun eigen gouw. met
de Kultuurkamer, dan zal menigeen,
die nu wellicht nog vreemd tegen
over ons streven staat, zich afvragen,
wat hem toch eigenlijk heeft weer
houden. zijn medewerking te verlee-
nen. Als pioniers gaan wij, die lei
ding moeten géven, het voor een deel
ongeleende gebied tegemoet.
Zonder hartstocht, heeft Hegel ge
zegd, is niets grootsch in de wereld
geschiedenis tot stand gebracht. Om
dien hartstochtelijken wil gaat 't en
niet om de zekerheid, het doel te be
reiken. Wie zonder de zekerheid van
slagen toch op zijn doel afgaat
alleen hij is vrij. Onze generatie is
zoo gelukkig, het beeld van een
groot man voor zich te hebben, ja
vlak bij te hebben, die deze vrijheid
bezit. Een man, die te allen tijde van
zichzelf zeker is. Zoo villen ook wij
arbeiden, in den g#;st van den
Führer.
IN HAARLEM IS VOOR 30 MEISJES VAN DEN BUND DEUTSCHER MaDEL
EEN CURSUS .GEHOUDEN IN HET VERVAARDIGEN VAN KINDERSPEEL
GOED. Een overzicht tijdens de lessen. (Foto A. Peperkamp, Haarlem)
Duitsch legerbericht.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUEHRER, 31 Mei (D.N.B.) Het
operbevel der weermacht deelt
mede:
In de centrale en de noordelijke
zone van het oostelijk front brach
ten eigen plaatselijke aaavalsopera-
ti.es succes. Achter de linie zijn vrij
Sterke bolsjewistische benden in ge
vechten, welke twee weken duur
den, door Hongaarsche afdeelingen
vernietigd. De vijand verloor daarbij
behalve een aantal gevangenen,
meer cjan 4300 dooden, 21 stuken ge
schut, 97 granaatwerpers en ma
chinegeweren, alsmede een hoeveel
heid handvüurwapens en munitie.
Bij den slag om Charkow heeft een
Krcatisch regiment zich bijzonder
onderscheiden.
Van de rest van het vijandelijke
oonvooi in de Noordelijke IJszee dat
de laatste dagen reeds herhaaldelijk
■zwaar was getroffen door de aan
vallen van luchtmacht en vlootstrijd-
kracht, zijn wederom vï'er groo+e
koopvaardijschepen door bommen
zwaar beschadigd. Bij deze aanval
len kwam het tot luchtgevechteii.
waarbij zes vijandelijke jagers vah
de typen Tomahawk en Hurricane
werden neergeschoten.
Duiischland strijdt
voor Europa.
EXTRA BERICHT VAN HET
DUITSCHE ^OPPERBEVEL.
TWEE EN TWINTIG LCHEPEN
TOT ZINKEN GEBRACHT.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER. 31 Mei (D.N.B.) Het
pperbevel der weermacht deèlt
mede:
Op den dag der herdenking
van den slag in het» Skagerrak
kan de Duitsche maririe n'euwe
'successen' melden. Bij de on
vermoeide voortzetting van den
strijd tegen de vijandelijke ra-
vitailIeerin'gsscKeepvaart heb
ben duikbooten in 't westen van
den Atlantischen Oceaan we-
J derom 22 schepen met 'n geza-
f menlijken inhoud van 1.06.800
I ton tot zinken gebracht. Daar-
mede heeft alleen al de duik-
bootvloot ir, Mei van dit jaar
140 scheoen met een gezamen-
I lijken inhoud van 767.400 ton
tot. zinken gebracht.
De gildeleiders voorgesteld.
Aar. de inwijdingsbijeenkomst van
de Nederlandsche Kultuurkamer was
voorafgegaan een bijeenkomst in de
werkkamer van den Rijkscommissa
ris. waar prof. Goedewaagen. de pre
sident der Kultuurkamer, de gilde-
leiders voorstelde, n.l. de hoeren Jan
Bakker, leider van het gilde Beel
dende Kunsten .Max Blokzijl, leider
"an het Persgilde, H. Rijnbergen, lei
der van het Muziekgilde, 'an Teu-
nissen, leider van het Filmgilde, Jan
C. de Vos, leider van het gilde voor
Theater en Dans. en 'prof. dr. Jan de
Vries, vice-president en leider yan
het Letterengilde.
De Rijkscommissaris wees in een
korte toespraak oo de hooee eischen,
welke in dezen zwaren.tiid aan de
rultureele lajders van ons volk wor
den gesteld. Hij sprak zijn beste
wenschen uit voor het welslagen van
hun arbeid en onderhield zich ver
volgens nog eenigen tijd mét de gil-
deleiders afzonderlijk.
In de bijeenkomst van den namid
dag hebben tal van officieele per
soonlijkheden van hun belangstelling
blijk gegeven, zooals de president
van den Nederlgndschen Kuituur-
raad, verscheidene secretarissen-
generaal van hgt Rijkscommissariaat,
de secretarissen-generaal der Neder
landsche departementen, de voorman
vart de Nederlandsche S.S., de lei
ders van den Nederlandschen en
Duitschen Arbeidsdienst, de laatste
slechts voor Nederland. Ook het Pro-
pagandaministerie te Berlijn had .een
afgezant gezonden.
Voor antwoord rede van den
Rijkscommissaris zie men
pag. 3, -
In Noord Afrika duurde de strijd
voort. Duitsche en 'italiaansche
jacht- en gevechtsvliegtuigen scho
ten '25- Britsehe vliegtuigen neer.
Aan de Kanaalkust heeft de Britsehe
luchtmacht bij aanvallen van jagers
'gisteren overdag twee vliegtuigen
verloren. Voor de Nederlandsche
kust werden bij een aanval op een
Duitsche convooi acht vijandelijke
vliegtuigen door beschermende
strijdkrachten der marine neerge
schoten.
Britsehe bommenwerpers hebben
in den afgeloopen nacht een terreur-
sanval op de binnenstad van Keulen
ondernomen, waarbij door ontplof
fing en brand, vooral in de woon
wijken groote schade werd aange
richt aan verscheidene openbare ge
bouwen, waaronder drie kerken en
twee ziekenhuizen.Bij dezen uitslui
tend cp de burgerbevolking gerich-
ten' aanval leed de Britsehe lucht
macht buitengewoon zware verlie
zen. Naehtjagers en luchtdoelge
schut schoten 36 der aanvallende
bommenwerpers neer. Aan de kust
werd bovendien een bommenwerper
door marine-artillerie neergescho
ten. Een afdeeling nachtjagers onder
bevel van luitenant generaal Kamm-
huber behaalde hier haar 600ste
overwinning. Kapitein. Stretib be
haalde zijn 25ste nachtelijke over
winning in de lucht de eerste luite-,
nant Knacke zijn 20ste. Aan het
oostelijk front lieeft Feldwebe'
Steinbatz zijn 83ste overwinning in
de lucht behaald./
Een rede van Tanner. - De mi
nister van financiën, Tanner, heeft
gistëren te Tampere, het centrum
van de zware industrie, èen rede ge
houden, waarin hij in het bijzonder
de verhouding tot de Sovet-Unie be
handelde. De minister wpes erop, dat
het doel van dezen oorlog is een vei
lige grens te scheppen en aan de
bedreiging door de O. buren een
eindt te maken.
44 Engelsche vliegtuigen neerge
schoten. De Engelsche luchtmacht,
heeft in den afgeloopen nacht bij
aanvallen op h?t vasteland 44 vlieg
tuigen verloren, naar de Engelsche
nieuwsdiepst erkent.
VERDUISTER GOED l
ZON 1 Juni onder: 21.49'
2 Juni op: 5.26
MAAN 1 Juni op:
onder: 7.57
5 Juni Laatste kwartier.
MAX BLOKZIJL SPREEKT.
's-GRAVENHAGE. 1 Juni. Heden
avond van 19.1519.30 uur houdt
Max Blokzijl, via den zender Hilver
sum 2, zijn politiek weekpraatje, dit
maal getiteld: „kleine blik_ op de
toekomst".
ROME, 30 Mei (DNB). In een
groote rede voor de commissie van
financien van den senaat, gehouden
ter gelegenheid vantoe behandeling
der begrooting van het ministerie
van buitenlandsche zaken, heeft
graaf Ciano een uiteenzetting gege
ven van de grondslagen der Italiaan
sche buitenlandsche politiek.
Hij verklaarde, dat de politiek van
Italië jegens Engeland ook verder
zou bestaan in oorlogvoering tegen
het Britsehe wereldrijk, waar zich
ooit de kans van een aanval of een
strijd zou voordoen.
De Ver. Staten namen eerst 6
maanden geleden aan den oorlog
deel, in werkelijkheid heeft een neu
traliteit der Ver. Staten in de laatste
twee jaren reeds niet meer bestaan.
Ciano wees op het vruchtelooze
verloop van. de Conferentie van Rio
en verklaarde: als resultaat van de
ze conferentie zijn de geestelijke ban
den, die Italië met Argentinië en
Chiii verbinden, verstevigd. Deze
beide staten zijn erin geslaagd de
onafhankelijkheid van hun buiten
landsche politiek te handhaven.
De strijd tegen de Sovjet-Unie.
De oorlog tegen de Sovjet-Unie
draagt het karakter van verdediging
en beveiliging. Van zijn afloop
hangt het behoud der cultuur af,
waarmede het Italiaansche leven-
zich ten nauwste verbonden voelt.
Italië heeft zijn- bijdrage ln dezen
oorlog geleverd en bereidt zich er
op voor een nog grootere bijdrage te
leveren.
Door een aantatodiplomatieke en
militaire initiatieven, is het moge
lijk geweesb, in het conflict met
Sovjet Rusland een solidariteit met
de staten van Z. O.-Europa te vesti
gen.
Voor de regeling der problemen,
die ontstaan waren uit de ontbinding
van Joegoslavië en gaf hij de vol
gende principes, die door ,den Duce
waren vastgesteld:
1). Oplossing van de Adriatische
kwestie, ten einde daardoor Italië de
controle over de Adriatische zee te
verzekeren.
2). Opbouw van volledige autono
mie in Montenegro.
3). Territoriale vervolmaking van
den Albaanschen staat en 4). Aller
nauwste samen,werking van Italië
met Kroatië.
De minister deed een aantal nauw
keurige mededeelingen waaruit bleek
dat Italië zich voor Griekenland al
le mogeilijke inspanningen getroost
en wees er op, dat de vooruitzichten
voor de toekomst beter zijn. In poli
tiek opzicht is de toestand rustig.
Duiischland strijdt voor
Europa.
EXTRA BERICHT.
DE SLAG OM CHARKOW
TEN EINDE.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
füHRER, 30 Mei. (D.N.B.) Het
Opperbevel der weermacht»
maakt bekend:
De groote slag om Charkow
is ten einde. In- den sector van
genenaal-veldmaarschalk Van
Bock hebben de legers van den
kol.-generaal Van Kleist en van
den generaal der pantsertroepen
Paiulus den afwee» van zeer
zware vijandelijke groote aan-
aanva'llen omgezet in een trot-
sche vernietigm-gsoverwmning.
Een Roemeerisch legercorps on
der leiding vari generaal Cor-
nelio Dragal'inia en een Hongaar
sche, een Italiaansche en een
Slowaaksche' formiaitie hebben
zijde aan zijde met de Duitsche
troepen gestreden en nieuwen
roem aan hun - laggen gehecht.
De formaties var het lucht va-'
pen van kol.-generaal Lö'hr en
van den generaal der vliegers»
Pflugfceil hebben in meedoogen-
Icozen strijd de» gevechten van
het legeir gesteund in den af
weer zoowel als bij den aanval»
en hebben het vijandelijke
luchtwapen uit het' veld gesla
gen. Het bolsjewistische zesde,
negende en 57-ste leger, teza
men inet rond 20 divisies infante
rie. 7 divisies cavalerie en 14
tankbrigades, zijn vernietigd.
Het aantal gevangenen is ge
stegen tot 240.000. De bloedige
verliezen van den tegenstander
zijn buitengewoon groot. Het
aantal van het buitgemaakte of
in den strijd vernietigde oor
logstuig bedraagt 1.249 tanks.
2.026 kanonnen, 538 vliegtuigen
en tallooze hoeveelheden an
dere wapens en oorlogstuig.
De houding der Albaniërs noemde
hij voorbeeldig. Albanië heeft door
annexatie van voormalige Joegosla
vische gebieden 800.000 inwoners
meer gekregen, terwijl zijn gebied
met 15.000 vierk. k.m. is vergroot.
C'ano wees op de harmonie van
karakter der Italiaansch-Fransehe
betrekkingen met die van Frankrijk
tot Duitschland.
Na te hebben gewezen op de
voortdurende samenwerking, het
diepe begrip en de absolute verbon
denheid van Italië met Duitschland
en Japan, verklaarde Ciano, dat deze
oorlog, een gemeenschappelijke oor
log dezer landen is, waarbij hij
sprak over het bestaan van een ge
meenschappelijk plan.
De strijd zal nog lang en hevig
zijn, zoo verklaarde graaf Ciano ten
slotte, want de vijand weet, dat het
thans om zijn bestaan gaat. Doch
tegenover de hardnekkigheid van
den vijand stellen wij een nog
harder en onwrikbaarder wil tot
den strijd. Deze wil tot den strijd
vormt thans de beste garantie voor
de overwinning.
De grootste slag der ge
motoriseerde formaties.
BERLIJN, 30 Mei., (D.N.B.) De
thans beëindigde slag in het gebied
van Charkow wordt door welinge
lichte Duitsche militairen de tot nu
toe grootste slag van gemqtoriseer-
de formaties genoëmd. Belangrijk
is vooral hét aantal van 1249 buitge-
raakte of vernielde pantserwagens,
terwijl de Duitsche pantserverliezen
van weinig 'feewicht zijn. De dag is
te verdeelen -in vier phasen.
De eerste phase.
Voorbereiding en opmarsch. De
Duitsche. verkenning' had reeds op
het tijdstip van eerste voorbereidin
gen het Duitsche s^afkwartier zeer
waardevol materiaal doen toekomen.
De opmarsch van den vijand voltrok
zich in het gebied van het schier
eiland Kertsj en ten O. van de
Donetz, waarbij vooral 200 K.M.
ten Z.Ó. van Charkow tot 100 K.M.
ten.N.O., daarvan de opmarsch zeer
massaal was. Dil moesten dus uit
gangspunten zijn voor groote tang
operaties met het doel het industrie
gebied in ,het Donetzbekken en de
vruchtbare Oekraïne te heroveren.
Stalin had aan de legergroep van
Timosjenko de beste «tfroepen en het
beste materiaal toegfewezen om deze
zorgen van het bolsjewistische re--
giem met een groeten militairen slag
tegen de Oekraine uit den weg te
ruimen. Om den vijand in de uit
voering van zijn voornemens te ster
ken, werden de waarschijnlijk ge
achte doorbraakplaalsen in het Duit
sche front verzwakt met uitzondering
van zekere stellingen, die het ver
moedelijke aanvalsgebied 'flankeer
den. Deze werden pchter zoo ver
van elkaar verwijderd," dat men
een zeer groote speling had gelaten
voor de uitvoering van de vijande
lijke plannen.
De slag bij Kertsj,
De 2e phase was de slag van
Kertsj. Van hieruit wilde de vijand
de eene helft van de tang in bewe
ging brengen, maar ze werd hem uit
de hand geslagen op een tijdstip,
waarop hij zich nog in opmarsch be
vond. Hij moest thans in het gebied
van Charkow met de andere tang
beweging beginnen op een tijdstip,
dat hem was voorgescshreven.
D.e sluisdeuren geopend.
De derde phase was de slag rond
om Charkow. Zou Timosjenko door
de vernieling van zijn sterke Z. helft
van de tang afzien van de verdere
uitvoering van zijn plan? Zoodat
men, om de bolsjewistische legers te
vernietigen, operaties over eeft ge
weldig gebied zou moeten uitvoeren
op een tijdstip, waarop de groote
Duitsche opmarschbeweging nog in
het geheel niet in het voornemen lag?
Voordat op 12 Mei de dageraad
gloorde, was de groot-Duitsche gene
rale staf" van deze zorg bevrijd. On
geveer in den sector, die in het N.
door het plaatsje Balakleja, in het
Z. door het Aleksandrowka begrensd
wordt, werd een sluis geopend voor
de aanstormende bolsjewistische di
visies, waarbij hevig gevochten werd
opdat de vijand niet op het idee zou
komen, dat dit een doorgestoken
kaart was. Een machtige bolsjewisti
sche wig drong in het gebied van
Xsjoem over de Donetz tot O. van
Krasnograd. maar stiet toen'op het
einde van de ongeveer 100 K.M.
lange sluis, on een granieten muur.
Ten N. van Charkow, in het gebied
van Woltsjansk tot. bij Petsjenegi,
was eveneens een sluisdeur geopend.
Hier bleek bij de omsingeling dat de
vijand voornemens was zijn groote
offensief ten Z. van Charkow slechts
een N. afscherming te ge^en met het
doel den voorgenomen ring om
Charkow in het N. te sluiten. Bij
Saltof werd deze groep door het
noodlot achterhaald, dat zich in het
Z. baan brak voor de drie legers van
Timosjenko in het nauwe gebied van
Aleksejewskoje.
f De resultaten.
De laatste phase is die der over
winning. Aanva'lehd vanuit het ge
bied ten Z. van de eerste bolsjewis
tische doorbraak bij Isjoem, had het
pantserleger van, von Kleist met het
uit het gebied ten Z.O. van Char
kow oprukkende pantserleger van
Paulus, beide ongeveer 80 tot 100
K.M. achter de groote bolsjewistische
wig opereerend, een verbinding tot
stand gebracht, toen ongeveer om
streeks 24 Mei het gros van de vij
andelijke 'troepen als omsingeld kon
worden beschouwd. De bij Kras
nograd staande vijand kwam tot den
terugtocht slechts in het gebied rond
Aleksejewskoje. Achter hem was de
sluisdeur dreunend dichtgeslagen.
Vliegtuigformaties verduisterden den
hemel.
Een half millioen keurtroepen
van Timosjenko waren op 29 Mei
in dit gebied gesneuveld, gewond
of gevangen genomen. Van 14
pantserbrigades ontkwam niet een
pantser. De paarden van zeven
divisies cavalerie rendén, voor
zoover zij niet dood waren, doel
loos tusschen de puinnoöpen van
deze drie vernietigde legers. Het
terrein, wegens zijn bodëmgesteld-»
heid gepredestineerd'voor pantser
formaties, had de grootste pantsef-
legers ter wereld zien botsen. Om
woeld. vertrapt, door ontelbare
sporen van de rupsbanden door-
I trokken, bood het een beeld van
vernietiging.
Een gebied van 3500 K.M.2 is
een massagraf met-aan den horizon
de oneindige colonnes krijgsgevan
genen. Hier werd voor de eerste
maal een reusachtige afweerslag om
gezet in een vernietigingsoverwin
ning, die zonder weerga is in de
kri.igsannalen. De afvjeer is, zonder
dat een beroep werd gedaan op
reserves, geworden tot een over
winning der Europeesche wapenen,
welke het uitvoeren van offensieve
nlannen van grooten omvang door
Timosjenko voor langen 'tijd onmo
gelijk maakt.
