Een ernstige waarschuwing DAGBLAD VOOR dellijk DQRBURG. ijjjujjiiiiniiiÈ :RA De verordening tegen sabotage. Duitsche soldaten aan den Don Duitsch aanvalsfront in Z. sector verbreed. Terugtrekkende Sovjet-colonnes vernietigd. Talrijke krijgsgevangenen aan het Egyptische front. Eert ólgemeerte indruk over den toestand aan het Oostelijk front. Opleiding Nederlandsche vrijwilligers. De verhouding tusschen Britsch-lndië en Engeland. NEERLANDS VOLKSLEVEN ■DOOR DE EEUWEN HEEN.- DE ONDERGANG VAN DEN POLYPHEMUS. DE TURKSCHE POLITIEK. KMAAK rg) Tel.: 2505. UiUllMlffllfflP 5PERA- 1KM/A) GEHEE EL. 70 st. gebr. kaaszetters, partij ledige flesschea. Duinweg 29, Schoorl. 1000 zware takkenbos sen. G. Minkema, huize Tjandi, Schoorl. Kolenfornuis groot for maat, pr. staat. Huizja de Beek, Omloop, Schoorl. Zalmkleurige meisjes jurk 12 a 13 j. K. van 't Veerstraat 87. Kinderwagen. Polderstraat 11. Racket met spanner. Straatweg 446, Heiloo. Een keurige roomkleu rige kinderwagen 45. Br. 1. IJ 354 b. v/d bl. Z.g.a.n. electr. wasch- mach. 220V. Stations weg 66, Heiloo. Old finish huiskamer tafel. Bergerweg 9, Bergen. (Woensdag na 7 uur). Z.g.a.n. divan m. kleed en overall maat 4850. Geestersingel 47A. (Na 6 uur). 1 p. zw. damessch. m. 37_38 en leeren baby schoenen. Middenstraat no. 9. 1 p. jongenssch. m. 39 z.g.a.n., rieten fiets mandje. Gevraagd: 1 p. heerensch. m. 40. Troel- strakade 36. Na 6 uur. 1 p. prima waterdichte leeren waterlaarzen m. 44 en een prima zeis met kolf. Boezemsingel no. 15, Deze courant verschijnt dagelijks. Abonnementsprijs per S maanden Bij vooiuitbetaling voor Alkmaar 3.10; franco door het geheele Rijk 2.63. Losse nummers 5 cents. Tel. Administratie (abonn., advert.) 3320, Redactie 3330. ALKMAARSCHE EDITIE. NOORD-HOLLAND Prfls der gewone advertentiën: 1 010 per m.M., minimum 14 m.M. 1.40 elke 31/, m.M. meer 0.35. Tarieven op aanvrage. Brieven aan de Uitg. N.V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. Herms. Coster Zoon, Voordam 9. Alkmaar, postgiro 37060. 144e Jaargang No. 163 4 pagina's Hoofdredacteur: A. S. JONKER, Alkmaar Woensdag 15 Juli 1942 Er zal met onverbiddelijke hardheid gestraft worden. 's-GRAVENHAGE, 14 Juli. De Wehrmachtsbefehlshaber heeft ter waarschuwing van onbezonnen ele menten tegen daden van sabotage, waartoe de vijand den laatsten tijd de bevolking der bezette gebieden in versterkte mate opzet, een vrij groot aantal gijzelaars gevangen doen zetten. Tot hetzelfde doel, de beveiliging van de uitvoering van zijn militaire opdracht, is ook giste ren de verordening van kracht ge worden betreffende den afweer van daden van sabotage, gericht tegen de bezettingsmacht. Herhaaldelijke, tegen de bezet tingsmacht en in het bijzopder tegen installaties van de Duitsche weer macht gerichte pogingen tot sabota ge hebben aanleiding gegeven tot het gebruikrhaken van Nederlanders voor de bewaking van bepaalde ob jecten. Herhaaldelijk moest worden geconstateerd, dat zulke, bewakings opdrachten niet, of niet-voldoende nagekomen werden. Dat kan alleen reeds met het oog op de» openbare veiligheid, welker handhaving ook in het belang* van de Nederlandsche bevolking is, niet geduld worden. Wie een hem ter bescherming tegen daden van sabotage ver leende opdracht, onder welke om standigheden of invloeden tot deze daden ook aanleiding mocht zijn gegeven, piet plichtsgetrouw en nauwgezet nakomt, stelt zich bloot aan de zwaarste bestraffing en wordt volgens art. 1 van de genoemde verordening met den dood gestraft. Vrijheidsstraffen kunnen slechts in minder ernstige gevallen worden gegeven. Zelfs in geval van eenslechts door nala tigheid ontstane overtreding van een bewakingsopdracht worden deze straffen gegeven, wanneer door de daad Menigerlei schade is ontstaan. De meedoogenlooze bestrijding van alle daden van sabotage en an dere tegen de bezettingsmacht ge richte misdaden eischte echter niet slechts een intransigent optreden te gen ieder, die bereid is tot dergelij ke daden, maar ook de scherpste bestraffing van allen, die, op de hoogte zijnde van een dergelijke daad, ook wanneer daartoe slechts plannen bestaan, hun plicht tot loyaal optreden jegens de bezetten de macht schenden. Volgens art. 2 der verordening wordt degene, die van een misdrijf tegen de bezettende macht of van het voornemen tot zulk een misdrijf in geloofwaardigen vorm kennis krijgt en nalaat een in stantie der Duitsche weermacht of der Duitsche politie onverwijld hier van te verwittigen, gestraft met de zelfde straf, "waarmede de dader wordt bedreigd, voor het geval het misdrijf wordt volvoerd. - Dat bcteekent, dat bij een mis drijf, waarop de doodstraf staat, niet alleen de dader zelf, maar ieder, die op eenigeriei wijze in geloofwaardigen vorm kennis heeft gekregen van het plan tot de daad, doch nagelaten heeft hier van volgens voorschrift aangifte te doen, zijn leven heeft ver speeld. Artikel 3 der verordening diént eveneens tot den veelomvattende*, doelmatigen afweer van alle hande lingen, gericht tegen de' bezettende macht. Het is gericht tegen een ieder, die een persoon, van wien hij weet, of, de omstandigheden in aan merking genomen, moet aannemen, dat hij deel heeft aan een misdrijf tegen de bezettende mogendheid of een dergelijk misdrijf in den zin heeft, niet onverwijld aangeeft bij de Duitsche politie of de Duitsche weermacht of die een dergelijk iemand verbergt, bij zich opneemt of in. anderen vorm steun verleent. In al deze gevallen wordt de schuldige als regel getroffen door dezelfde straf waarmee de gehol pen dader wordt bedreigd, in ge val het misdrijf is volvoerd. Een nieuw element met betrek king tot de strafvervolging brengt tenslotte artikel 5 der verordening. Volgens dit artikel zijn van nu af functionarissen der Nederlandsche politie of leden van een formatie, die gesteld is onder de instructies en bevelen der Nederlandsche politie, onderworpen aan de buitengewone rechtspleging voor leden van S.S. en politieformaties met bijzondere op dracht, als zij een strafbare hande ling tegen de bezettende macht ple gen. Daardoor wordt ook deze veror dening een ondubbelzinnige, scher pe waarschuwing aan het adres van al degenen, die thans spelen met de gedachte, dat' zekere, door hen ge hoopte acties 'der vijandelijke mo gendheden het signaal zouden kun nen zijn voor eigen handelingen, ge richt tegen de bezettende macht. Moge ieder beseffen, dat al derge lijke pogingen in den kiem worden gesmoord en dat allen, die zich daar in eenigerlei vorm medeplichtig mochten maken, met onverbiddelij ke hardheid onschadelijk worden gemaakt. VERDUISTER GOED l ZON 13 Juli onder: 21.56 14 Juli op: 5.35 MAAN 13 Juli op: 5.46 onder: 21.35 21 Juli Eerste kwartier. Rechts: Een koele dronk voor de Duitsche sol daten. De bevolking van het gevechts- gebied tusschen Donetz en Don heeft de Duitsche troepen, die daar deelnemen aan den succesvolien doorbraakslag har telijk ontvangen. Een dorpsbewoon ster geeft den soldaten op hun door- marsch te drinken. (Scherl-Fellinga P.K. Weber-Pax-Holland m) Hieronder: Schutters van een Duitsche pantser divisie trekken over een brug, Welke de Sovjets provisorisch over den Don hadden geslagen. (P.B.Z.-v. Eysden- P.K. Dieck-Pax Holland m) Britsche luchtactie boven Rijn-Westfaalsch gebied. HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 14 Juli. (D.N.B.) Het opperbevel der weermacht maakt bekend: In den Zuidelijken sector van het Oostelijk front is het Duitsche aan valsfront verbreed in Zuidelijke richting. Taai verdedigde vijande lijke stellingen werden doorbroken. Bij de achtervolging van den vijand stormden snelle troepen ver voor waarts te midden van de bewegin gen van den vijand en verpletter den colonnes van alle wapens, die zich op den terugtocht bevonden. Voortdurende luchtaanvallen waren met vernietigende uitwerking op den wijkenden vijand gericht. Ten N.W. van Woronesj sloten tankformaties een groep vijande lijke strijdkrachten in snellen op- marsch in. In den midden-sector werden tal van plaatselijke aanvallen van den vijand afgeslagen en Sowjetconcen- traties verpletterd. Bij zuiveringsacties in de voor malige omsingeling .aan de Wol- chof werd de opperbevelhebber van het tweede Sowjet-stormleger, luitenant-generaal Wlassoi, uit zijn schuilplaats te voorschijn gehaald. In Egypte slechts plaatselijke ge vechtsactiviteit-rondofti El Alamein. Dr. F. O. Bruyning is benoemd tot directeur-generaal van de Volksgezond heid. (PolygoQn-Meijer-Pax Holland m) Groote activiteit in de lubht. ROME, 14 Juli. x (StefaniX Het Italiaansche weermachtbericht van heden luidt als volgt: Aan het Egyp'tische front hebben aanvallen van Italiaansche en Duit sche detachementen goede resultaten opgeleverd: talrijke krijgsgovange- vangen werden binnengebracht en de bevelvoering van een bataillon werd gevangen genomen. De activiteit in de lu:ht was gis teren ook intensj Duitsche jagers hebben negen Spitfires,' onze jagers een viermotorig toestel van het type Liberator neergeschoten. Twee an dere Britsche vliegtuigen vielen in zee, na te zijn getroffen door het afweervuur van Tobhoek, waar vij andelijke aanvallen eenige Arabie ren doodden en beperkte schade aanrichtten. H<^t afweervuur van Benghasi heeft een vijandelijk toe stel getroffen en vernield, zoodat het totaal der neergeschoten vlieg tuigen gestegen is tot 100. Hel vliegveld La Venezia is aan gevallen door formaties bommen werpers der spil. Tijdens deze acties heeft de Royal Air Force zeven toe stellen verloren, 5 werden neerge schoten door Italiaansche jagers, twee door Duitsche jachttoestellen. Zes onzer vliegtuigen keerden niét terug naar hun basis van de opera ties der twee laatste dagen. In luchtgevechten en dóór lucht afweergeschut verlóren de Britten 12 vliegtuigen. Aan de kust van Palestina plaat ste een Duitsche duikboot 2 tor- pedotreffers op een tankboot, die in een krachtig beveiligd convooivoer. Op Malta werden de luchtbases door luchtformaties Duitsche en Italiaansche gevechtsvliegtuigen doorloopend bestreden. Aan de zuidkust van Engeland hebben lichte gevechtsvliegtuigen een Britsch bewakingsvaartuig tot zinken gebracht.' Aan de Kanaalkust werden gisteren' 4 vijandelijke \liegtuigen neergeschoten. Britsche bommenwerpers hebben in den afgeloopen nacht verschei den plgatsen in het RijnWestfaal- sche gebied aangevallen. De burger bevolking leed verliezen.' Voorna melijk in woonwijken in de stad Duisburg ontstond schade aan ge bouwen. Vijf der aanvallende toe stellen werden omlaaggehaald. BERLIJN, 13 Juli. De A.N.P.-cor- respondent meldt: Terwijl men hier op het oogenblik karig is met het doen Van gedetail leerde mededeelingen over het ver loop der krijgsoperaties aan het O. front, doen^ militaire kringen uitko men dat de situatie voor de Duitsche en verbonden troepen in het Z. deel van dit front buitengewoon gunstig is. Reeds enkele malen hebben deze kringen gewezen op de vergelijking die gemaakt kan worden met den gang van zaken tijdens den veld tocht in Frankrijk in 1940: Terwijl het vijandelijke commando zijn troe pen in het geheel niet meer in de hand heeft en elk overzicht van den toestand heeft verloren, bevinden zich de Duitsche troepen ver in den rug van den tegenstander, zonder dat deze echter precies weet waar. Uit alles blijkt, dat de bolsjewis- tenin het onzekere verkeeren om trent de hoofdrichting) waarin het Duitsche offensief in het Z. deel van het front zich beweegt; zooals men het heden van militaire zijde uit drukte, Timosjenko is „groggy" ge slagen. Het is begrijpelijk, <fat het Duitsche opperbevel onder deze om standigheden zeer spaarzaam is met het geven van plaatsaanduidingen, ook éen verschijnsel dat herinnerin gen aan den veldtocht in Frankrijk, toen deze reeds in een ver gevor derd stadium was gekomen, wakker roept. De gevechten hebben thans het gebied bereikt, waar de zwarte aar de van de Oekraine overgaat in een met diepe kloven doorsneden step- pengebied, een moeilijk terrein, dat vertragend op de operaties werkt. Niet alleen de Duitsche opmarsch wordt hierdoor evenwel vertraagd, ook de terugtocht der bolsjewisten ondervindt hiervan de gevolgen. Filmopnamen in „Holland Nieuws". 's-C-RAVENHAGE, 14 Juli.. In het filmjournaal „Hollandnieuws" zullen de volgende weke* voortdurend op namen te zien zijn van de opleiding der Germaansche vrijwilligers in Nederland. Uit deze opnamen blijkt, dat onze mannen onder de beste omstandigheden tot goede soldaten worden opgeleid. De verblijven lig gen in een mooie omgeving, die een achtergrond geeft voor den tijd der opleiding, welke steeds als mooiste indruk in het leven van ieder af zonderlijk een prettige herinnering* zal vormen. Er is alle mogelijke gelegenheid om op allerlei manieren den vrijen tijd door te breng^i en dit vormt aan het slot van den dag een com pensatie voor de zware uren van den dienst. De sportopleiding vormt een essentieelyonderdeel van de alge- meene opleiding. Zij voedt den be trokkene stelselmatig op tot moed en hardheid. Bij de sportopnamen kan men in het bijzonder een heele reeks kranige Nederlandsche sport- menschen herkennen. Een grondige opleiding in de behandeling vail alle moderne wapens geeft den vrijwilli ger alle militaire bekwaamheden, die aan het front noodig zijn. Voor het lichamelijke welzijn wordt uit stekend gezorgd. Duidelijk ziet men in de films, hoe de vrijwilligers door gespecialiseerde geneesheeren me disch verzorgd worden, alsook een werkelijk uitstekende kost genieten. Voor vele Nederlanders zal het bijzonder belangwekkend zijn, in de films eigen verwanten of bekenden te herkennen. Het filmjournaal zal de komende? weken dan ook beslist de moeite waard zijn. Definitief in oorlog. BANGKOK, 14 Juli. (D.N.B.) In dië is thans definitief en onherroe pelijk» in oorlog met Engeland aldus de spreker van de Indische onafhankelijkheidsliga in Oost-Azië over den zender alhier. Gandhi heeft weer de leiding op zich genomen van de Indische natie en de Indiërs in Oost-Azië verwachten met span ning de besluiten, die op dit kritieke oogenblik in Wardha genomen wor den. Er is geen twijfel aan, dat he,t antwoord van alle Indiërs in en buiten Indië op den oproep vah mahatma Gandhi de wereld verba zen zal. Alle Indiërs zijn 'bereid zich volledig te geven voor dezen laatsten strijd ter bevrijding van Iridië. De komende uiteenzetting tusschen het Indische volk en de Engelsche* heer schappij is niet meer tegen te-hou den. De uitvoerende commissie van het Vgor-Indische nationale congres heeft, naar uit Wardha wordt ge meld, besloten den eisch van Gan dhi terugtrekken van de Engel- schen uit de politieke macht in Indië te steunen. Dit besluit, al dus wordt gezegd, is een middel tot het bereiken val», de volledige poli tieke onafhankelijkheid van Indië, Nadere bijzonderheden over deze nieuwe actie zijn nog niet bekend. HET OPENLUCHTMUSEUM ii. Als men aan den Noordrand van Arnhem op den Schelmsche- weg loopt, die al eeuwenlang de verbinding vormt tusschen Velp-en Oosterbeek, gaat meir langs den Oostelijken rand van de hooge Ve- luwe. Men komt dan voorbij het vermaarde Burgers Dierenpark en blijft op het viaduct over den Catte- poelscheweg onwillekeurig staan, geboeid door het plotselinge uitzicht vele kilometers ver over de Veluwe tot waar de radiomasten van Koot wijk schimmig opsteken in het wa zig verschiet. Voortgaande komt men onder de schaduw van zware beuken, die in dubbele rij langs den weg staan. Rechts ziet men de eer ste huizenrijen der Geldersche hoofdstad, links een voor het oog ondoordringbaar bosch. Wie zou in dit bosch een museum zoeken Iemand, die goed kijkt, zal echter tusschen de boomen, half verscho len in het kreupelhout, den romp van 'n schip zien liggen en verderop iets'zien schemeren dat veel heeft van molenwieken. Komt men dich terbij, dan ziet men jioe de bodem langzaam afdaalt naar een beekje, 'dat nauw zichtbaar tusschen het mos voortkabbelt. Zoo heeft men van den weg af reetjs een eerste gezicht gehad op het openluchtmu seum een aanblik die wel hemels breed verschilt van elk ander mu seum, dat ons land rijk is. De eenige dingen, die in het fraaie landgoed „De Waterberg" wijzen op iets museum-achtigs, zijn de wegwijzers door* het bosch en de eenvoudige, kleine gele bordjes, die iets vertellen over het huis of den molen, waar men voor komt- te staan. Als die er niet waren, zou men denken door een statig oud bui ten te loopen, waar de kasteel heer het natuurschoon zoo on gerept mogelijk heeft bewaard.,, Heuvel op heuvel af gaat' men langs geweldig zwai-e eiken en machtige beuken; soms is men rondom door boomen en gebla derte ingesloten en schrikt men op als een snelle wezel plotse ling wegglipt onder het mos of een schichtige vogel luid krij- schend voorbij wiekt. Dan zou men slechts willen genieten van het natuurschoon, maardaar voor alleen is men niet op den Waterberg. Volendam en Marken, Twente en Gelderland. p en klein armtetierig huisje aan den kant van het boschpad herinnert ons wel aan het doel van onze komst. Het is een hut, waarin vroeger de Volendammer visschers woonden, ongeveer twee bij drie me ter groot! Als wij er binnen treden, moeten wij erkennen, dat het niet allemaal even mooi is wat in den ouden tijd werd achtergelatenEr stonden vroeger dertig van deze huisjes benoorden het IJ te Amster dam en dit hutje i§ het eenige wat er vari overgebleven is. De Volen- dammer visschers en vischboeren kwamen in den regel alleen des Zondags bij hun gezin in Volendam en brachten de werkdagen in hun éénpersoonswoninkje dooi', dat gun stig gelegen was bij de aanlegplaats der visschersschuiten en bij de stad waar zij hun waar uitventten. Ach ter in het hutje vindt men de bed stee en midden op den houten vloer de ouderwetsche potkachel. Een oude olielamp en enkele gebruiks voorwerpen zijn evenzoovele herin neringen aan een tijd, dien wij al zoo heel ver achter ons denken. En tochwerd dit huisje nog tot 1913 door den Volendammer visscher G. Vlak bewoond. Even verder eenzelfde herinne ring aan slechte woningtoestanden: de plaggenhut, zooals men ze nog wel aantreft in de veenstreken van Drente. Wat meer levensgeluk waait ons tegen uit het oude Twentsche „losse hoes" van het Saksische type. Men- schen, vee en werktuigen zijn allen in één ruimte ondergebracht. Men ziet het in deze boerderij, een der sieraden van het museum, waar al les in oorspronkelijken vorm aanwel zig is. Wij komen langs een grafkist (steenen uit een koepelgraf), welke ons verplaatst in de tijden van plm. 1800 jaar vóór het begin der jaar telling maar wij springen al weer naar later jaren: een Twentsch bak huis uit de 18e eeuw, dsft tot in on zen tijd gebruikt werd. Er staan nog tientallen huizen en boerderijen, die ons het verschil leeren zien tusschen het Twentsche en het Geldersche „losse hoes", wij komen ook in- het gewone Gelder- sche boerenhuis naar het Saksische overgangstype, in Zuidlimburgsche, boerenhoeven en Noordhollandsche huisjes, zooals het viss'chershuis van het eiland Marken, dat uit een smal straatje in de Kerkbuurt aldaar af komstig is: het laatst overgeblevene van het oude type, waarin nog geen schoorsteen aanwezig is en ook geen zolcfering en waar de haard vrij op den vloer staaf (Rookhuis). Het Geldersche boerenhuis, Saksisch type uit de 17e eeuw, z.g. „los huis". (Foto Bouvet) Overlevenden van het Nederlandsche schip aan land gebracht. LISSABON, 14 Juli (Stefani). Het Portugeesche vrachtschip Mirandola heeft nog 15 overlevenden- van het Nederlandschè schip Polyphemus, die opgepikt waren nabij New York, aan land gebracht. Onder hen be vonden zich ook eenige overleven den van het Engelsche vaartuig Nordland, dat eveneens was getor pedeerd,' die door de Polyphemus waren opgepikt, welk schip vervol gens eveneens getorpedeerd werd.- Na de torpedeering vroeg de com mandant van de duikboot of de schipbreukelingen levensmiddelen noodig hadden, of .gewonden bij' zich hadden, die verzorging behoefden. De overlevenden zelve maakten.mel- ding van deze daad van menschei lijkheid. De strijd in China. - Domei meldt: Japansche troepen hebben na de verovering van Wentsjau in een stormachtigen opmarsch naar het zuiden een belangrijke haven van Tsoengking bereikt, die onge veer twintig kilometer ten zuiden van Wentsjau gelegen is. DE TOESTAND OP JAVA. TOKIO, 14 Juli (DNB). Met het oog' op het feit, dat de toestand op Java weeri vrijwel normaal- is, zul len de Japansche militaire autoritei ten met ingang van 15 Juli het se dert 8 Maart bestaande verbod van openbare bijeenkomsten en van het vormen van niet-politieke vereeni- gingen gedeeltelijk opheffen. Zij blijft neutraal. ISTANBOEL, 14 Juli (DNB). Naar het blad Vakit meldt, zal de nieu we Turksche minister-president, Sa- radzjogloe, op 3 Augustus in de na tionale vergadering het programma van zijn regeering bekend maken. Hij zal daarbij den nadruk leggen op de voortzetting der tot dusver gevolgde politieke lijn van neutrali teit, aldus het blad. Voorts zal hij een uitvoerige beschouwing wijden aan de binnenlandsche. politiek en vooral aan de econmische vraag stukken. In Turksche kringen hecht men veel gewicht aan zijn komende verklaringen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Dagblad voor Noord-Holland : Alkmaarsche editie | 1942 | | pagina 1