DAGBLAD VOOR
Zware gevechten bij Welikije Loeki.
Terreuraanval op West-Duitschland. x
Gerustheid in het Vaticaan.
Kroatische regeering treedt af.
Hongersnood in Bengalen.
De Nederlandsche radio-
muziekweek geopend.
REEDS 115 DOODEN.
Mond- en klauwzeer in
Nederland.
STAD EN OMGEVING.
Crematie Dr. A. J. Korteweg.
Tegen den zwarten handel.
Verduister van 18.006.45.
Limmen.
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar - Voordam C 9.
Bureau Alkmaarsche éditie:
Voordam C 9, Alkmaar.
Telefoon Adm. 3320 - Red. 3330.
Giro 187294.
DINSDAG 12 OCTOBER 1943.
ALKMAAKSCHE-EDITIE.
NOORD-HOLLAND
145e Jaargang, No. 238, 2 pagina's.
Prijs der gewone advertenties in deze
éditie ƒ0.10 per m.M.; inin. 14 m.M.
1.40, elke 3'/, m.M. meer 0.35.
Tarieven voor de geheele oplage op
aanvraag. Abonnementsprijs per S
maanden voor Alkmaar ƒ2.10, voor het
geheele Rijk ƒ2.63. Losse nrs. 5 ets.
Anglo-Amerikanen verloren
in drie dagen 208 bommen
werpers.
HOOFDKWARTIER V. D. FÜHRER
11 Oct. (DNB) Het opperbevel vsfa
de weermacht maakt bekend:
Tusschen de Zee^van Azof en
Zap^frozje hebben de Bolsjewisten
bun met sterke artillerie-, pantser
en slagvliegerstrijdkracbten gesteun
de aanvallen, die echter strandden
op d,en taaien Duitschen afweer,
opgevoerd.
Ook aan den Mufden-Dnjepr, in het
gebied ten zuiden van Gomel en in
het gevechtsgebied ten westen van
Smolensk zijn alle aanvallen der
Bolsjewisten afgeslagen.
De zware gevechten in het pene-
tratiegebied ten zuidwesten van
Welikije Loeki duren onverminderd
voort.
Gedurende de 'beide laatste dagen
werden aan het Oostelijke front 28
tanks der Bolsjewisten vernietigd,
Vaarvan het overwegende meerendeel
in het strijdgebied van Melitopol en
Zaporozje,
Het luchtwapen heeft in den centra-
len en zuidelijken sector met sterke
strijdkrachten den afweerstrijd van hét
leger gesteund, het ravitailleeringsver-
keer van den vijand aangevallen en'bij
drie eigen toestellen, die verloren gin
gen, gisteren 48 Bolsjewistische vlieg
tuigen vernietigd.
Bij de zware afweergevechten ten
"Westen van Smolensk heeft zich de
Hessisch-Saarpfalzische 197-ste infan
teriedivisie onder aanvoering van den
lt. generaal Böge bijzonder onder
scheiden.
De strijd in Italië.
In Zuid-Italië heeft de vijand een
spoorwegsteunpunt in- de vlakte van
n Campania aangevallen. Hij werd
bloedig afgeslagen. Van het overige
front zijn slechts plaatselijke ge
vechten onzer gevechtsvoorposten
met ..vrij zwakke vijandelijke ge
vechtsgroepen te melden.
Duitsche jagers en afweergeschut
van het luchtwapen, boord- en marine-
afweergeschut hebben boven het Mid-
dellandsche Zeegebied 9, voor het mee
rendeel viermotorige bommenwerpers
neergeschoten.
Duitsche duikbooten hebben in harde
gevechten op de Karische Zee ten
oosten van Nova Zembla, in het noor
den van den Atlantisch en 'Oceaan en
op de Middellandsche Zee schepen met
een inhoud van 40.200 brt. tot zinken
gebracht en twee andere schepen met
torpedotreffers zwaar beschadigd. Van
de beveiligingsvaartuigen vernietigden
zij drie torpedobootjagers en een be
wakingsschip.
Terreuraanval op West-Duitsch
land.
'Amerikaansche formaties bommen
werpers hebben in den loop van gister
middag 'West-Duitschland aangevallen.
Door brisant- en brandbommen ont
stond, vooral in Munster, aanzienlijke
schade in woonwijken. De Dom en nog
drie kerken werden zwaar beschadigd.
Door de Duitsche afweer, vooral
door formaties jachtvliegers, werd een
groot deel van den naderenden vijand
vernietigd. Tot dusver is gemeld, dat
51, voor het meerendeel viermotorige
bommenwerpers zijn neergeschoten,
Daarmede heeft de vijand bij zijn ter-
reuraanvallen op het Duitsche Rijks
gebied in de laatste drie dagen in totaal
208, meerendeels viermotorige bom
menwerpers verloren.
De „Provinci di Como" meldt uit
Rome: Volgens een bericht uit Vati
caanstad is men daar weer volkomen
gerust. Ondanks den wensch naar vrede
heeft de wapenstilstand niet geringe
ontsteltenis veroorzaakt, daar de voor
waarden daarvan in kringen van den
Heiligen Stoel groote ongerustheid ver
oorzaakten. De Paus en zijn omgeving
verwachtten een vrede der rechtvaar
digheid waarop de wapenstilstand
geen vooruitzicht gaf. De onvermijde
lijke Duitsche reactie is gevolgd. Nie
mand in het Vaticaan heeft het ge
waagd zich uit te laten over den tekst
van den"wapenstilstand- en met betrek
king tot de capitulatie van Badoglio en
niemand heeft gëvreesd dat de Duit
sche reactie op welke wijze dan ook de
neutrale houding van den kleinen Vatl
caanschen staat en de vrijheid van 4en
Paus zou schenden. De Duitsche weer
macht is zeer voorzichtig en correct,
overschrijdt nérgens de grenzen van
hef Vaticaan en stoort op geenerlei
wijze het verkeer in Vaticaanstad.
AGRAM, 11 Oct. (D.N.B.)
Officieel, .wordt medegedeeld: Van
middag is onder voorzitterschap .van
den Kroatischen minister-president een
ministerraad gehouden. Aan deze ver
gadering namen alle ministers deel, die
bij deze gelegenheid hun portefeuilles
ter beschikking stelden, opdat de
Poglafnik een nieuwe regeering kan
yormen. Na den ministerraad werd
n)inister-president dr. Manditsj door
den Poglafnik ontvangen, aan wien dr.
Manditsj het besluit van den minister
raad mededeelde.
TEGEN HET BOLSJEWISME.
Meldt U voor <3$ Waffen-SS
en de Landwacht.
Het SS-Ersatzkommando deelt mede:
Iedere gezonde Nederlandér, op den
leeftijd van 17—45 naar, kan zich vrijwil
lig bij de hieronder vermelde adressen
vervoegen, ten einde gekeurd te -'orden
voor de Waffen-SS of de Landwacht.
Tijdens de keuringen worden alle in
lichtingen» verstrekt met betrekking tot de
verzorging van familieleden, duur der
opleiding, extra levensmiddelen, etc.
Vrijwilligers, die om bepaalde redenen
in Nederland moeten blijven, kunnen
dienst nemen bij de Landwacht of bij het
SS-Wachtbataljon in Amersfoort
Ook vrijwilligers voor de Duitsche
Kriegsmarine kunnen zich aanmelden. Zij,
die tot de Germaansche SS' in Nedefland
toetreden willen, kunnen zich weneens
aanmelden.
Personen, tusschen 18—30 jaar, die aan
meldingsplicht! g zijn voor de tewerkstél-
ling, kunnen zich eveneens aanmelden en
worden gedurende hun verbintenis van de
tewerkstelling vrijgesteld.
Officier in de Waffen-SS kan ieder wor
den, die na minstens een jaar diensttijd
zijn geschiktheid voor de officiersoplei
ding heeft bewezen. Zijn schoolopleiding
is ni'et doorslaggevend. Beslissend voor
bevordering zijn: karakter, gedrag, pres
tatie.
18.10.43 9—14.00 uur, Rotterdam, Deut-
sches Haus, Westzeedijk; i9.10.43, 112 00
uur, Breda, Restaurant Modern, Markt"
15—18.00 uur, Den Bosch, Hotel Noord-
Brabant, Markt 45; 20 10 43, 9—12.00 uur,
Venló, Deutsches Haus, Egrnondstr. 16;
15—18.00 uur, Arnhem, Café ROyal; 21.10.43,
9—12.00 uur, Hengelo, Café Modern, Spoor
straat 18; 15—18.00 uur, Zwolle, Hotel Gij-
tenbeek; 22.10.43, 9—12.00 uur, \ssen, Con
certhuis, a. d. Vaart; 15—18 00 uur, Gro
ningen, Concerlhuis, Poelestraat; 23.10.43,
9—12.00 uur, Leeuwarden, Huize Schaaf,
Breedstraat; 24.10.43, 9—14 00 uur, Amster
dam, Dam- 4; 25.10.43, 9—13.00 uur, Utrecht.
N.V.-Huis, Oudegracht 245; 28 10 43, 9—11.00
uur, Amersfoort, Pol. Durchgangslager,
Leusderweg;, 27.10 43, 914.00 uur, Den
Haag, Café den Hout, Bezuidenhoutsche-
weg.
Onze mannen bi het Oostea
ft PK StenaVO/HTP
Het bericht van den correspondent
van de „The Irish Press" afkomstig
uit New Delhi geeft een ontzettend
beeld van den hongersnood in Benga
len.
,>Ik ben, zop schrijft hij, juist van
Calcutta, een stad van 2 millioen zielen
en de hoofdstad van de provincie Ben
galen met meer dan 50 millioen men-
scben, naar New-Delhi teruggekeerd
Duizenden menschen in Calcutta en in
andeie deelen ,van Bengalen zullen nog
voor den volgenden oogst sterven en
dan zal er voor de overlevenden nog
niet genoeg voedsel zijn. Wanneer men
des ochtends een wandeling maakt door.
het Calcutta van thans vindt men do
zijnen dooden op de straat liggen Min
stens 150 menschen sterven dagelijks
alleen al in deze stad, zij sterven in zoo
groote hoeveelheden, dat de stedelijke
autoriteiten de lijken niet snel genoeg
kunnen verbranden.
Ik zag gezin na gezin in vijf tot zes
meter diepe rijen staan langs lange hui
zenblokken om een bord dunne meel-
soep te krijgen, die in de enkele 'aan
wezige volksgaarkeukens wordt ver
strekt. ik zag kinderen vuilnishoopen
doorzoeken naar iets eetbaars. Ik zag
oude vrouwen, met wanhoop in de
oogen, die te zwak wareA om te bede
len. In een van de groote hotels te'Cal
cutta werd juist het diner geserveerd
en op het menu stonden 17 gangen.
Waarom al deze ellende?
Het antwoord van de Indische pers is
een aanklacht tegen de Britsche re
geering omdat zij geen maatregelen
heeft genomen, niettegenstaande zij den
hongersnood zag aankomen. Zij heeft
zonder rekening te houden met de wanT
hopige voedselpositie der bevolking de
Engelsche troepen van de Birmagrens
naar Bengalen laten terugstroorften en
deed niets om de verwoestende gevol
gen van de cyclonen en overstroomin
gen van het afgeloopen jaar te verzach
ten of het ontoereikende distributie
apparaat aan de veranderde omstandig
heden aan te passen.
De burgemeester van Calcutta heeft
een beroep gedaan op Roosevelt om
schepen met levensmiddelen te zenden
Doch de Amerikaansche consul-gene
raal te Calcutta antwoordde dat graan-
transporten afhankelijk zijn van vele
door den oorlog gecompliceerde vraag
stukken.
Hoop, dat de dingen bteter zullen wor
den, bestaat er niet voor den eerstvol-
genden rijstoogst einde Januari Doch
ook dah zal er niet genoeg zijn voor
allen.
VOORHEEN EN THANS
„Nu Mylord, wat schreef U vroeger
altijd zoo mooi
„Nu, komt er nog wal van?*
„Sovjetrusland, het land van de massa
moorden, van het barbarisme, de
verdierlijking, het gruwelijkeI"
„Goed, uitstekend, en hoe schrijft
men thans ondanks Katyn over zijn
bondgenooten
„Sovjetrusland, oprechte democratie,
vriend der menschheid, gelukbrenger
van Europa l"
„Goed zoo, U heeft mijn volste
achting".
E. O. Plauen/Orbis/Holland/Pax m
luchtaanval op duitsche
verbandplaats.
Naar het D.N.B. verneemt, is den
9den October een hoofdverbandplaats
der Düitsche troepen aan het Zuid-
Italiaansche front door Britseh—Ame
rikaansche vliegers met bommen be
stookt. Deze in strijd met het volken-'
recht zijnde aanval veroorzaakte onder
de gewonde soldaten en het verplegend
personeel aanzienlijke verliezen. De
verbandplaats was als zoodanig duide
lijk gekenmerkt door witte doeken met
rood kruis.
De Italiaansche minister voor Natio--
nale verdediging heeft bepaald, dat in
het kader der Fascistisch-Republikein-
sche weermacht een zwarthemdencorps
gevormd wordt, dat naast de andere
onderdeelen de traditie der militie moet
voortzetten.
De derde Nederlandsche Radio-
muziekweek is Zoiidag te Hilversum'
geopend met een concert in Studio A
van den Ned. Omroep aan den 's Gra-
velandscheweg te Hilversum. Dit con
cert bracht naast oude Nederlandsche
muziek ook composities van moderne
toonkunstenaars, die in opdracht van
den Nederlandschen Omroep werkeit
hebben geschreven.
In de pauze van het concert hield de
waarnemend secr.-gen. van het dept. v.
Volksvoorlichting en Kunsten, jhr. mr.
S. M. S. de Ranitz een toespraak tot de
radio-luisteraars en de Nederlandsche
en Duitsche genoodigden in de studio,
onder wie zich o.a. bevpnden de com
missaris van de provincie Noord-Hol
land, mr. A .J. Backer en de gevol
machtigde van den Rijkscommissaris
voor de stad Amsterdam, dr. Schroder.
Jhr. de Ranitz wees er op dat er in
ons .volk de kiemen van een groote mu
ziekcultuur aanwezig zijn geweest. Een
nieuwe muziekcultuur zal thans moeten
opbloeien. De staat kan daartoe bijdra
gen. Ons volk moet weer naar de kunst
worden gebracht en daardoor kan de
radio het machtige .middel en een
der belangrijkste middelen zijn voor
het Departement om zijn taak met suc
ces te vervullen. In deze radio-muziek
week zal men-kunnen htioren hoe het
met de' Nederlandsche muziek staat.
Tentoonstelling „Rondom de Neder
landsche volksklanken".
In de morgenuren is de tentoonstel
ling „Rondom de Nederlandsche Volks
klanken" in het „Hof van Holland'
officieel geopend.
De dir.-gen. van den Nederl. Omroep,
dr. ir. W. A. Herweijer, zeide daarbij
o.m. dat de Ned. Omroep op zijn gebied
heeft gedaan wat mogelijk is om de
Nederlandsche muziek meer bekend
heid bij ons eigen volk te geven. Wij
hebben op muziekgebied veel gepres
teerd, maar het ontbrak ons aan schep
pende werkzaamheid en alleen wan
neer wij ook voldoende scheppen, kan
men zeggen dat wij over een afgeronde
muziekcultuur beschikken.
De omroep wil het zingen van het
volkslied en het beoefenen van den
volksdans bevorderen en tot nieuw
leven brengen. Het resultaat van een
jaar werken in deze richting, zoo be
sloot de dir.-gen., kan men op deze ten
toonstelling vinden.
De tentoonstelling blijft tot 18 Oct.
geopend. Zij geeft een overzicht van de
historische bronnen, waaruit de volks
klanken geput zijn. Men vindt er oude
instrumenten, muziekliteratuur en lied
boeken en anderzijds kan men zien hoe
de programma's tot stand komen.
VERPLAATSING DEPARTEMENT
VAN KOLONIëN.
's-GRAVENHAGE, 11 Oct. - In ver
band met de a.s. verhuizing van het
departement van koloniën naar Zut-
phen kunnen tot nader bericht ten de-
partemente geen bezoeken worden ont
vangen. Correspondentie kan voorlooV
pig nog worden gezonden aan het
tegenwoordige adres te 's-Gravenhage,
Carel van Bylandtlaan 12.
AVONDSPREEKUUR VAN.
TANDARTSEN.
De Commissaris, belast met het toe
zicht op de ziekenfondsen acht het ge-
wenscht, dat verplicht-verzekerden, dié
overdag om gegronde redenen, met na
me wegens hun werkzaamheden, regel
matig buiten hun woonplaats, zoo noo-
dig "s avonds tandheelkundige hulp
kunnen ontvangen. Er dient dus op één
of meer avonden per week» een tandarts
(of tandheelkundige) beschikbaar te
zijn, die hulp verleent, tenzij de be
handeling eenig uitstel kan lijden en
binnen enkele dagen op een gewoon
spreekuur mogelijk moet worden ge
acht. Bij voorbeeld op een vrijen Zater
dagmiddag.
Men kan 'n rouleeringssysteem invoe
ren, zoodat alle in een bepaalde plaat;
wonende tandartsen met fondspraktijk
beurteling." beschikbaar zijn voor alle
verzekerden.
ONTHULLING GEDENKTEEKEN
VOOR WEERMAN BANNINK.
Op 10 Februari -van dit jaar is te
Haarlem de WA-man H. Bannink door
moordenaarshand gevallen. Zijn kame
raden hebben op zijn graf een eenvou
dig, doch stijlvol gedenkteeken doen
plaatsen, dat Zondagmiddag aan de fa
milie is overgedragen. Tevoren had
voor het Gouvernementsgebouw in Den
Hout, de algemeene commandant, mr.
Zondervan, inspectie gehouden en arm
banden met' het opschrift „Vendel Ban-,
nink" uitgereikt. Op de begraafplaats
sprak, na den heerbancommandant op-
perhopnian C. L. Swaalf, heerbanvor-
mingsleider van Noord-Holland die o.a
zeide, dat weerman Bannink in den
geest verder strijdt in de gelederen van
de WA. Tenslotte herinnerde mr. Zon
dervan aan de velen, die 'de laatste
maanden als slachtolfer van terreur
zijn gevallen. Thans .is ons geduld fen
einde, zeide spreker. De Beweging
wordt bewapend en wij zullen een ein
de maken aan de terreur. Ons bezielt,
de geest van het front en wij zullen uit
roeien wat Uitgeroeid moet worden.
Nadat een krans bij het gedenkteeken
was gelegd werd langs het graf gedefi
leerd.
I
DOOR TERREURAANVAL f
IN HET OOSTEN.
's-GRAVENHAGE, 12 Oct. Het
aantal dooden bij den terreuraanval
van Anglo-Amerikaansche vliegers op
10 October 1943 op woonwijken van
een stad in het Oosten des lands is
intusschen tot 115 gestegen.
Sedert het begin van de maand Juli
van dit jaar is het aantal gevallen
van mond- en klauwzeer in Nederland
in niet onbelangrijke mate toegenomen.
In het bijzonder in Friesland, Noord
en Zuid-Holland en Utrecht kwam een
groot aantal gevallen voor, ook in Gro
ningen en Drente breidde de ziekte zich
in vrij ernstige mate uit. In Zeeiand en
Limburg komt de ziekte tot op heden
slechts sporadisch voor.
Gelukkig Is fret lijden ditmaal niet
van kwaadaardigen aard en het aantal
sterfgevallen gering, zoodat geen vrees
behoeft te worden gekoesterd, dat door
het heerschen van het mond- en klauw
zeer de voorziening van zuivel en zui
velproducten ernstig in gevaar zal wor
den gebracht. a
Het is overal gebleken, "Sat een af
doende bestrijding van het mond- en
klauwzeer uitsluitend met politioneele
maatregelen echter niet mogelijk is.
Daarom is naar andere bestrijdings
middelen omgezien, waarbij ;n de eerste
plaats gedacht is aan voorbehoedende
enting. Deze enting is op zeer kleine
schaal, bij wijze Van proef in Neder
land reeds met succes toegepast. Bin
nenkort zal een instituut worden ge
opend, waar bedoelde entstof op groote
schaal zal kunnen worden bereid. Na
dere bijzonderheden over een en ~<nder
zullen over enkele dagen mogen worden
verwacht.
Nagenoeg alle medici uit Alkmaar
en omgeving hadden zich gistermiddag
naar Westerveld begeven om de cre
matie bij te wonen van het stoffelijk
overschot van Dr. A. J. Korteweg. Ook
tal van andere persoonlijkheden uit
Alkmaar, de omgeving en van elders
woonden de plechtigheid bij. Indruk
wekkend was 8e stoet naar het Cre
matorium., De baar was met vele kran
sen bedekt. Terwijl 'de groote aula zich
geheel met belangstellenden vulde
speelde het orgel Verset en Forma de
Canon van S. Rousseaut.
De heer P. C. Korteweg, broer
van den overledene, getuigde, mede
namens de famiile, van zijn groote
dankbaarheid voor alles, wat de ont
.slapene voor de familie deed. Hij schets
te zijn groote bereidheid om te helpen,
alsmede zijn medische kennis.
Aan zijn tragisch einde blijft onver
breekbaar de gedachte verbonden, dat
hij tijdens zijn leven zooveel voor ons
is geweest.
Dr. Hpeneveld sprak namens de
specialisten. Na een korte schets van de
medische loopbaan van den overledene,
herinnerde hij eraan, hoe Dr. Korteweg
zich in 1920 in Alkmaar, eerst als huis
arts en later als specialist vestigde.
Door zijn uitstekende medische kennis
verwierf hij zich als specialist in onze
provincie een hoogen naam. Hij wist
zich volkomen te handhaven; vele jaren
was hij lid van de Malaria-commissie
en wijdde hij zijn krachten aan de
volksgezondheid. De laatste tien jaar
was hij voorzitter van het Centraal
Genootschap én wij verliezen in hem
een voortreffelijk voorzitter, die moei
lijk is te vervangen. Hij was in 't alge
meen een zeer opgewekt mensch, bui
tengewoon belezen 'en bezield met een
groote ambitie voor de literatuur. Hij
studeerde de laatste jaren nog Latijn en
schreef een roman, voortreffelijk van
stijl en inhoud. Hij was behulpzaam
en zijn gezelschap meer dan waard
Als student was hij Leidenaar in hart
en pieren. Hij was een uitstekend vader
en echtgenoot. De stormen des levens
bleven hem niet bespaard, maar zelfs
in het laatste jaar, toen hem een groote
klap trof, richtte hij zich manmoedig
overeind en gelukte het hem, zich
staande te houden.
Op de vraag, hoe Korteweg in Alk
maar bij dit alles, zoo'n groofe praktijk
heeft gekregen, antwoordt épreker, dat
dit alles mogelijk was, dank zij zijn
vróuw. Groote, bewondering voelt spr.
voor alles, wat zij voor haar man ge
daan heeft.
Spr. weet zeker namens alle medici te
spreken, wanneer hij Dr. Korteweg
hartelijk dank zegt voor het voortreffe
lijke werk, dat hij heeft verricht, voor
zijn collegialiteit en voor de wijze,
waarop hij den medischen stand heeft
hooggehouden. Ik heb, zoo eindigde
spr., veel van je geleerd en je zult in
mijn herinnering een ,groote plaats in
nemen. Rust in vrede, vriend Korteweg.
Prof. mr. C. de Vries sprak een
dankwoord namens zijn familie, die
veel aan den overledene verschuldigd
was.
Namens de Leidsche Club teekende
hij den ontslapene -als een trouw club
lid, als den primus interparis, van wien)
men wist, dat hij zou bereiken, wat hij
zich had voorgesteld.
Mr. W. C. Wendelaar sprak als
vriend eep woord van dank voor alles
wat Dr. Korteweg voor zijn gezin was
geweest. Ook voor Alkmaar deed de
ontslapene veel. Spr. herinnerde aan
zijn grooten steun voor de totstandko
ming van het Centraal Ziekenhuis
welks oprichting tot zegen is geworden
voor den kop van Noord-Hollanch Zijn
naam en die van den eveneens overle
den Dr. van Dam, zullen voor altijd aan
deze inrichting 'verbonden blijven. Ook
voor alles, wat Dr. Kortèweg geduren
de een reeks van jaren voor zijn tal-
looze patiënten heeft gedaan, bracht
ipr een oprécht woordy van dank
„Korteweg," zoo beslodt spr., „zal
blijven voortleven als een allerbeste
vriend, aan wien wij veel dankbaarheid
verschuldigd zijh".
De oudste zoon van den over
ledene dankte naitiens de familie voor
de belangstelling.
Tot slot sprak. Ds Snaayer uit
Irnsum nog een typeerend gevoelig
woord, waarna het orgel, terwijl de kist
daalde, het Prière van Rousseaut speel
de) s
BURGERLIJKE STAND.
Geboren; Jan H. J., z.v. Jan H. J.
Bak en G. A. M. de Wolf.
Getrouwd: Dirk K. Graaff en
Maartje Oostwouder, Walter H. Faust
en Petronella G. Kroon.
Overleden: Willem C. Munk, geh.
met M. van Leuken, 51 jaar.
VRIJZINNIGE JONGEREN IN
NOORD-HOLLAND.
Een leekenspel in Heiloo
opgevoerd.
Zaterdagavond had in „De Rustende
Jager" te Heiloo een feestelijke bijeen
komst plaats van Vrijzinnige Jongeren
uit alle deelen van onze provincie, die
bijeen waren gekomen om een verjaar
dag van de Jeugdgroep Heiloo te her
denken, een bijzonderen verjaardag,
welken men in Zeeland, een „kroonjaar'
zou noemen.
Ds. Bloemhoff opende en zette den
belangstellenden, die de groote zaal ge
heel vulden, de beteekenis van deze
samenkomst en het streven der Vrij
zinnige Jongeren uiteen, waarna een
groep meisjes in „zonnebloem-costuum-
Pjes" bij accordeonmuziek een sierlij
ken dans uitvoerden.
Vervolgens werd een leekenspel op
gevoerd „De kaarsvlam van Jeruzalem'
van Selma Lagerlöf, voor bet tooneel
bewerkt door mevr. GlasBakker. Het
is de geschiedenis van een ruwen
krijgsman, die slechts waarde hecht aan
kracht en durf en aardsche goederen
hooger stelt dan de liefde van zijn
"vrouw, die hij verstoot. Hij trekt
met Godfried van Bouillon naar
het Heilige land, komt daar tot in.
zicht en bekeering, ontsteekt er een
kaars op het graf van Christus
en slaagt er na eindelooze moeilijk
heden in met deze vlam, die wel over
gegeven maar nooit 'gedoofd mocht wor
den, de kaarsen op het altaar van de
Domkerk in zijn woonplaats Florence
aan te steken. Dan vindt hii zijn vrouw
terug en worden beiden voor goed her-
eenigd.
Het is' niet gemakkelijk op een dorps-
tooneel entourage te vinden en sfeer te
scheppen voor een dergelijk spel en
evenmin voor een groep eenvoudige
jongeren om dit leekenspel te vertolken.
Dat zij er desondanks in geslaagd zijn
de toeschouwers tot het einde in span
ning te houden bewijst met welk een
toewijding er gewerkt is en hoe ieder
zijn en haar best heeft gedaan eigen
taak zoo goed mogelijk te vervullen.
Wij kunnen niet alle medespelers noe
men. maar maken een uitzondering voor
de beide hoofdrolvertolkers, den heer
P. Nieuwenhuizen als Reiniefo di Ra-
nieri eii mej. Jannie Greeuw als zijn
vrouw Francesca, die zich op uitste
kende wijze van hun taak hebben ge
kweten. In hef bijzonder mej. Jannie
Greeuw, de voorzitster en mede
oprichtster van de plaatselijke jeugd
groep, de stuwende kracht van het
kleine maar wakkere groepje, die voor
deze uitvoering zeer veel gedaan heeft,
kan met voldoening op het welslagen
daarvan terugzien.
Een! frjsch koortje, onder leiding van
den heer Harder, zorgde bij elk tafereel
voor de muzikale illustratie.
De Voorzitter sprak een woqrd van
dank tot allen, die tot het slagen van
deze opvoering hadden medegewerkt,
waarna ds. Bloemhoff met eenige toe
passelijke woorden heeft gesloten.
Een gezamenlijke maaltijd
Eenige honderden Vrijzinnige Jonge
ren, voor dezen herdenkingsavond over
gekomen, werden ondergebracht bij
particulieren, voornamelijk in boerde
rijen, en hebben Zondag in „De Rus
tende Jager" een gezelligen gemeen-
schappelijken maaltijd gehouden
's Morgens was door ds. Bloemhoff een
bijzondere kerkdienst gehoudén en
's middags werd in de kerk een film
voorstelling gegeven met toelichting
van ds. Kapteyn uit Schagen, waarna
ds,- Bloemhoff de bijeenkomst sloot.
ALLES VOOR ADRIAAN
DOOR „ONTWAAKT".
Zaterdagavond voerde de tooneelver-
eeniging „Ontwaakt" in het Gulden
Vlies op de comedie: „Alles voor Adri-
aan".
Voor ouders, die hun kinderen in de
maatschappij een hoogere positie zien
innemen, was uit dit stuk wel iets te
leeren. Weliswaar zijn de kinderen den
ouders dank verschuldigd, voor alles
wat zij voor hen gedaan hebben. Maar
eenmaal moét ook de jonge mensch vrij
zijn en op eigen wieken kunnen drijven.
Vader de Ronde meent het goed, maar
er* was veel voor noodig om hem hier
van te overtuigen. We hebben kunnen
constateeren, dat de heer C. Blauw dezè
rol zeer ^oed gespeeld heeft. Zoowel
hij als de heer J. Teeuwen hebben het
stuk gedragen en het succes, dat „Ont
waakt" hier ongetwijfeld behaalde,
wel voor een groot deel aap hen te
danken.
Wij wijzen daarbij nog in 't bijzonder
op een dialoog in het derde bedrijf.
Het ongedwongen „potje domino" was
ongekunsteld en echt. De titelrol werd
gespeeld door den -heer C. Kiewitt, die
hoewel hij in den loop van het tweede
bedrijf een beetje los kwam, nog de
vrijheid van beweging mist.
D. v. Leyen speelde de rol yan Dolf
geestig en geraffineerd.
Minder sterk spel hebben wij bij de
dames moeten constateeren. Mies (mej
Hartenberg) was weinig overtuigend en
we hadden het jonge paar dan ook graag
wat vlotter gezien. Haar liefde tot Adri-
éan kwam niet duidelijk naar voren en
veelal stemden tekst en mimiek/ niet
met elkaar overeen.
Wij gelooven echter dat'de regjsseur.
de heer B. C. Loevens, zijn gezelschap
vast in handen heeft en uit de zwak
kere helft wel meer zal weten te halen.
De kleinere rollen werden naar be
lmoren vervuld door de dames Blauw,
Kiewitt en Schoenmaker en de heeren
Schots, Streicher en Kopjes.
,,'t Gulden Vlies".
DE KLEINË COMEDIE.
Puc-kie, de pantoffelheld.
Het gezelschap van Jin Nooy, een
klein ensemble, gaf Zondagavond
voor een talrijk publiek een opvoe
ring van een eenviudig kluchtspel,
waarin nog eens het gegeven wordt
behandeld van den bescheiden man,
die tamelijk onder de plak zittend in 't
derde bedrijf, manhaftig wordt en de
baas in huis. Erg oorspronkelijk
dit stuk dus niet. Het publiek
leek zich met het nu en dan komische
spel wel te amuseeren. Jan Nooy en
Willem 'Faassen vervulden de rWlert
van Valuche en zijn vriend Boudaine.
(Van onzen politieken redacteur).
Na de jongste rede van den Rijks
commissaris in Groningen, waarin een
krachtiger bestrijding van den zwarten
handel werd aangekondigd, heeft men
in de dagbladen feeds kunnen lezen,
dat met die bestrijdtngsactie reeds een
grondig begin is gemaakt. Enkele
zwarte handelaren in clandestien ge
slacht vleesch en clandestiene slagers
werden tot zware straffen veroordeeld.
Men is gauw geneigd, over zulk een
bericht achteloos heen te lezen. Alleen
tuchthuisstraf is geen kleinigheid! Het
is de strengste straf, die onze wetge
ving kent. Wanneer dat nog niet helpt*
is het te verwachten, dat nog scherpere
strafmethoden ingevoerd zullen worden,
waarbij het wegvoeren in concentratie
kampen, wat reeds een enkele maal
werd toegepast, als voorbeeld mag gel
den.
Deze uitermate strenge straffen dui
den aan, dat de bevoegde instanties
het in den laatsten tijd opnieuw sterk
opwoekerend euvel den kop willen
indrukken. Het publiek laat zich veelal
met den zwarten handel in, omdat het
daarin nog een soort patriottische hel
dendaad ziet. Het meent n.l., dat de in
den zwarten handel gebrachte goederen
dan tenminste niet naar Duitschland
gaan. Deze veronderstelling is volko
men onwaar. De Rijkscommissaris ver
klaarde in zijn rede te Groningen nog
eens nadrukkelijk, dat deze bewering
slechts een valsch voorwendsel van
oor) ogswoekeraars is om hun onvader-
andslierjende duistere praktijken
schijnheilig te maskeeren. Wat Duitsch
land noodig heeft, krijgt het toch wel!
Daaraan doet alle zwarte handel geen
afbreuk. Men had intusschen kunnen
weten, dat de bezettingsmacht over vol
doende middelen beschikt om zich de
goederen, die zij noodig heeft, te ver
schaffen. Duitschland ontvangt niet
meer dan het Landoorl<jj)sreglement
bepaalt. Al wat in den zwarten handel
omgaat, wordt niet aan Duitsche leve
ranties onttrokken, doch gaat verloren
voor de rechtvaardige verdeeling, zoo
als de distributie ze zeer sociaal
regelt. De zwarte handelaren benadee-
len niet de Duitsche bezettingsmacht,
noch de Duitsche oorlogvoering, doch
alleen en uitsluitend hun eigen landge-
nooten, doordat ze- eenerzijds de hoog-
noodige distributiegoederen b.v. onder
de toonbank houden en anderzijds
tegen ontstellende prijzen de goederen
aan de toch reeds beter gesitueerden
versjacheren. Het is de Overheid vol
komen ernst do.ör éen krachtige actie
dit euvel grondig uit te roeien. Het is
een specifiek Nederlandsch belang.
13 Oct.: Zon op 2.00, onder 17.52.
Maan onder 6.23, op 18-24.
die hem vroeger Puckie noemde. Zij
typeeren aardig, doch zullen goed doen
heel wat rolvaster te worden. Nu had
het souffleurshok te veel hun aandacht
en werd het tempo geremd.
Riny Blaaser als het nichtje Jeanne
kende haar rol perfect en speelde heel
aardig. Beppy Nooy - was mevr. Valu
che en Rina Blaaser maakte een kort
entrée als bloemenmeisje.
G. C. van Gulik
v INBRAKEN TE ALKMAAR.
In den nacht van Zaterdag op Zon
dag zijn er op vier plaatsen in de om
geving van het station inbraken ge
pleegd. De daders hebben voornamelijk
naar geld en distributiebescheiden ge
zocht, doch die niet gevonden. Ont
vreemd werden een rijwiel, een gouden
ketting en een leeren aktetasch. De da
ders 'zijn onbekend.
NUTSSPAARBANK TE ALKMAAR.
Maandoverzicht September 1943..
In den loop der maand September
werd op de spaarbankboekjes ingelegd
f 230.588.37 (v. j. f 184.744,28) en terug
betaald f 126.051,90 (v. j. f 172.794,71) alzoo
meer ingelegd dan terugbetaald 1 104.536,47
(V. j. f 11.949,57).
Het aan de inleggers verschuldigd»
Kapitaal, bij den aanvang vari het jaar
f4.184.299,58, bedraagt thans f5.609.526,84'
(V. j. f 4.057.010,22).
Het aantal in den loop van September
nieuw uitgegeven boekjes bedraagt 171
(v. j. 147). Ingetrokken werden 39 (v. 1,
55) boekjes. Het aantal in omloop zijn-'
de boekjes, bij den aanvang van het jaaT
15.366, bedraagt thans 16.550 (v, j. 15.052).,
Van dit aantal behooren 10.538 (v. j.
9630) aan personen of instellingen te Alk
maar gevestigd; 3862 (v. j. 3324) aan per
sonen elders woonachtig en 2150 (v. I.
2098) aan schoolspaarders.
Onder de in September nieuw uitge
geven boekjes zijn begrepen 19 (v. j. 9)
voor jonggeborenen (op deze boekjes
plaatst de Spaarbank een eersten inleg
van f 1.—).
In September bedroeg het aantal pos
ten van Inleg. 1953 (v. j. 1603), dat van
terugbetaling 911 (v. j. 1033) tezamen
2864 (v. J. 2636).
De lediging in den loop der maand
September van 249 (v. j. 302) spaarbusies
leverde een bedrag van f 2718,45 (v. 1
f3050,64) aan kleine besparingen op. He\
aantal in omloop zijnde busjes, bij den
33481"? j?a2n919). bedraagt thans
PROJECTIEL AAN EEN KIND
GEGEVEN.
Als een zeer grove ondoordachtzaam-
heid dient de daad te worden gesigna
leerd van een inwoner onzer gemeente,
Mjie een door hem gevonden, niet ont
ploft projectief ter hand stelde aan een
13-jarigen jongen. Deze, Simon B. ge-
heeten, bewerkte het projectie] op het
erf van den groentehandelaar C. *M met
en hamer. Tenslotte explodeerde het
met een -hevigen knal.
Het gevolg was, dat de duim van den
jongen werd opengereten. Bovendien be
kwam het 4-jarige zoontje van den heer
K., dat op het erf vertoefde, een lichte
hoofdwond. Dr. Van Oppen heeft bei
den kinderen geneeskundige hulp ver
leend. De duim van Simon B. bleek zóó
ernstig geblesseerd, dat de wonde op
vier plaatsen moest worden gekramd.
In de gegeven omstandigheden mag
men constateeren, dat het gebeurde nog
betrekkelijk goed is afgeloopen. De po
litie heeft procesverbaal opgemaakt te
gen den heer N., die het projectiel den
jongen had ter hand gesteld om het 'als
speelgoed te gebruiken.
Diefstal Van langooren. - Op drie
plaatsen in onzé gemeente zijn in totaal
tien konijnen ontvreemd. De politie stelt
een uitgebreid onderzoek in.
De koeien loeien om
aardappelschillen.
